Van beleidswetenschap naar kennissamenleving.pdf - Prof. dr. AFA ...
Van beleidswetenschap naar kennissamenleving.pdf - Prof. dr. AFA ...
Van beleidswetenschap naar kennissamenleving.pdf - Prof. dr. AFA ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
54<br />
autopoiesetheorie, die na een beloftevolle start eerder een terugtred doormaakte. Ook de<br />
structuratietheorie van Giddens heeft hier weinig school gemaakt, reden waarom we daar geen<br />
aandacht aan hebben besteed (zie echter Jochoms 1997; Grin 2004). En we constateerden dat<br />
het procesmanagementdenken bij de bestudering van te veel beleidsproblemen, ook eenvoudige,<br />
van stal gehaald wordt. Ten onrechte.<br />
Ten derde blijkt dat sinds haar ontstaan en groei de <strong>beleidswetenschap</strong> een andere<br />
hoof<strong>dr</strong>ichting is ingeslagen. Aanvankelijk was de idee, in Wildavsky's termen, 'speaking (scientific)<br />
truthtopower'.Maarzoweldenetwerkbenaderingalsdeargumentatieve,interpretatief-deliberatieve<br />
wending staat veel meer in het teken van 'making sense together' (Hoppe 1999).<br />
Ten vierde, in de strijd om beleid zou de wetenschappelijke stem oorspronkelijk een<br />
geprivilegieerde plaats krijgen dankzij de <strong>beleidswetenschap</strong>. Voortschrijdend inzicht en<br />
veranderende omstandigheden hebben 'frontrunners' in de <strong>beleidswetenschap</strong> ertoe gebracht de<br />
stem van de wetenschap minder te beklemtonen. Of anders gezegd: om wetenschap,<br />
belanghebbenden, doelgroepen, ambtelijke beleidsmakers en politici meer in dialoog en<br />
gezamenlijke verantwoordelijkheid beleid te laten maken. De vraag die vervolgens rijst is of de<br />
<strong>beleidswetenschap</strong> zelf daarin dan nog een rol speelt.<br />
Ten vijfde wordt duidelijk dat zich sinds de vaststelling dat het bij beleid in de kern gaat om<br />
het voldoen aan vier beoordelingscriteria – namelijk rechtmatigheid, effectiviteit, legitimiteit en<br />
doelmatigheid – er steeds meer beoordelingscriteria voor beleid bij zijn gekomen. Er is inmiddels<br />
sprake van beginselen van behoorlijk bestuur, van behoorlijke behandeling (ombudsmancriteria),<br />
van behoorlijke regelgeving, van behoorlijk visiteren, van behoorlijke bestuurskracht, maar ook<br />
van onder meer de noodzaak van rechtvaardigheid, rekenschap en verantwoording,<br />
rentmeesterschap,responsiviteit,transparantieenproportionaliteit(ookSnellen1996).DeAlgemene<br />
Rekenkamer heeft zelfs een normenbank ontwikkeld om de weg niet kwijt te raken. Dit is weer<br />
aanleiding geweest om op zoek te gaan <strong>naar</strong> een indikking. Hemerijck doet de suggestie na te<br />
gaan: mag het, hoort het, past het, werkt het? (Bekkers en Ringeling 2003).<br />
Ten zesde, de geïnformeerde lezer kan zich afvragen wie in de voetsporen getreden is van<br />
onderzoek <strong>naar</strong> bijvoorbeeld beleidsimplementatie, stijlen van uitvoerders en beleidsvrijheid zoals<br />
uitgevoerd door Ringeling, Knegt, Ekkers, Aalders en Terpstra (Derksen en Korsten 1986). Of is<br />
het van de kaart verdwenen? Dit onderzoek is inderdaad wel voortgezet, maar men moet over<br />
een kennersoog beschikken om het waar te nemen. We verwijzen <strong>naar</strong> onderzoek van Wiering<br />
(1999)overhandhavingvanmestwetgevingenvanHaverland(1999)<strong>naar</strong>verpakkingsafvalregimes<br />
in <strong>dr</strong>ie landen (Bakker en <strong>Van</strong> Waarden 1999) en de internationale overzichtsstudie over<br />
beleidsimplementatie van Hill en de Nederlandse <strong>beleidswetenschap</strong>per Hupe (Hill en Hupe 2002).<br />
6 Beleidswetenschap in de overgang <strong>naar</strong> een risico- en<br />
<strong>kennissamenleving</strong><br />
De omstandigheden waaronder de <strong>beleidswetenschap</strong> aan het begin van de 21 ste eeuw moet<br />
opereren, is radicaal verschillend van die van het midden van de 20 ste eeuw. Toen onbetwijfelbaar<br />
geloof in de ene objectieve wetenschap, thans een nog slechts wankel geloof in de vaak met<br />
onzekerheden bezette en elkaar tegensprekende kennispakketten uit de vele velden van<br />
wetenschappelijke kennisproductie. Toen groot optimisme over de rationaliserende rol van<br />
wetenschap in de politiek, thans tekenen van een door politiek soms misbruikte wetenschap, die<br />
BELEIDSWETENSCHAP 2006▷4