Van beleidswetenschap naar kennissamenleving.pdf - Prof. dr. AFA ...

38
en interdisciplinaire grensganger 3 ; en ook nog eens een die qua wetenschapsleer en methodologie,
gemeten naar de maatstaven van die tijd, haaks stond op trends die de wind mee hadden.
Kringen
Dit heeft in de VS er dan ook toe geleid dat de beleidswetenschap betrekkelijk snel uitwaaierde
over meerdere kringen en stromingen. De kleine kring van Lasswell-getrouwen, die zich tot op de
dag van vandaag oriënteren op de blauwdrukken van het vakgebied, zoals ontwikkeld door
Lasswell en Dror (zie Policy Sciences 2004, 37), organiseerde zich rond het in 1970 opgerichte
tijdschrift Policy Sciences. Een veel grotere kring van beleidswetenschappers, aangelokt door de
mogelijkheden tot professionalisering op de arbeidsmarkt voor academici in de Amerikaanse
'Great Society', ging mee in een sterk analycentrische, economisch, beslistheoretisch en statistisch
ingekleurde vorm van beleidsanalyse. Zij richtten vele schools of public policy (analysis) op en
organiseerden zich in de Association for Public Policy and Management (APPAM) met een
bijbehorend academisch tijdschrift, het Journal of Policy Analysis and Management (opgericht in
1979). 4
Ongeveer een decennium later bundelde zich een internationaal gezelschap criticasters van
deze beide stromingen en schreef, onder redactie van Frank Fischer en John Forester, The
Argumentative Turn in Policy Analysis and Planning (1993). Deze kritische stroming wil
beleidswetenschap opnieuw doordenken vanuit haar feitelijke rol in politiek, bestuur en samenleving
en gaat daarbij uit van een interpretatieve epistemologie en methodologie (Hoppe en Peterse
1998; Fischer 2003; Hajer en Wagenaar 2003). Hoewel het nooit tot een tijdschrift kwam en zij
zich (in meerderheid 5 ) juist afzet tegen professionalisering van beleidsanalyse en codificatie van
haar methodieken en heuristieken, verwerft deze stroming nog steeds veel aanhang, ook onder
wetenschappers die vanuit een bepaalde discipline geïnteresseerd zijn in beleidsverschijnselen.
Ten slotte is er in de VS nog een kring politicologen en bestuurskundigen die zich weer
richten op beleidswetenschap als puur beschrijvende en verklarende onderneming. Hun tijdschrift
is het Policy Studies Journal, dat sinds 2003 een gemeenschappelijke uitgave is namens de Policy
Studies Organization (PSO) en de Public Policy Section van de American Political Science
Association (APSA). Daar is ze weer: de politicologie.
4 Terug naar de beleidswetenschap in nationaal opzicht
Beleidsstudies kern van bestuurskunde
Keren we weer terug naar de ontwikkeling van beleidsanalyse en -evaluatie in Nederland. De
Nederlandse situatie is gecompliceerd door het grotendeels ontbreken van gestructureerd debat
in het licht van internationale ontwikkelingen. Voor een deel komt dat doordat de beleidswetenschap
in ons land, in tegenstelling tot in de VS, geen eigen autonome of gefragmenteerde weg ging,
maar grotendeels opging in de emancipatie van de bestuurskunde tot een 'zelfstandige' sociaalwetenschappelijke,
interdisciplinaire onderneming uit met name de politicologie, de sociologie,
de economie en het recht (Rutgers 2004). Voor een ander deel ligt het aan de gerichtheid op staat
en beleid van alle sociale wetenschappen in Nederland (Blume et al. 1991). Beide omstandigheden
leidden tot een tot voor kort meer dan gemiddeld binnenlands gerichte wetenschapsontwikkeling.
'Beleidsstudies' werd eind jaren zeventig de kern van integrale wo-opleidingen in de
bestuurskunde, zoals ook opeenvolgende visitatiecommissies onder leiding van de Leuvense
BELEIDSWETENSCHAP 2006▷4