Epiduroscopie - Ziekenhuis Oost-Limburg

fig 3 fig 4
fig 7 fig 8
de trap van De Waag (het voormalig
vleeshuis van Amsterdam) lag het. Van de
trap gesukkeld en morsdood. En zo schil-
derde Rembrandt alsnog op 16 januari
1632 de ‘Anatomische Les van dr. Nicolaes
Tulp’. Mét lijk en zonder hete verpleegster.
Nadat de leden van het Chirurgynsgild vier
uur lang geposeerd hadden - en Tulp
ondertussen het lijk tot op het bot ontleed
had (fig 4) - trokken ze dood van de honger
naar het refectorium waar hen een
feestelijk banket aangeboden werd.
De ‘ver-making’ van het portret
In de loop der eeuwen is het zo mooie
schilderij van Rembrandt met spot en
parodie beklad. Niet in het minst door de
zogenaamde kenners van ons cultureel
patrimonium, de ‘kunstkenners’. Met hun
‘artistiek oog’ hebben ze het lijkbleke
gedeelte eruit weggemoffeld en vervangen
door een aantrekkelijker naakt. Van vrouwen.
Uiteraard. Zoals het zalmroze vlees
van de Grande Odalisque van Ingres (fig
5), of de al even onweerstaanbare contouren
van Olympia van Claude Manet (fig 6).
Al mag dit ‘artistiek bloot’ dan van beklijvende
pracht zijn, anatomisch gezien heeft
het geen enkele méérwaarde voor het
schilderij.
Wat dit wel doet, is de speeldoos van ‘Dr.
Bibber’ (fig 7). Wie het spel ooit gespeeld
heeft, weet dat het er om gaat het juiste
botje of orgaan in het juiste vakje te
plaatsen. Als het anatomisch klopt licht de
neus van dr. Bibber - bij wijze van positieve
feedback - roodgloeiend op. De meerwaarde
van dit educatief spel bestaat erin
dat het reeds vanaf de leeftijd van zes
jaar kan gespeeld worden. Hét ideale
moment om een zoon of dochter in de
geneeskundige richting te duwen.
Onder het motto ‘Rajeunissement des
cadres’ verscheen in 1918 een prentje
waarin de aloude leden van het
Chirurgynsgild vervangen werden door
jonge kinderen (fig 8). De naam van de
artiest is niet bekend maar wel zijn bedoeling.
Het is een parodie op de toen gangbare
praktijken om oude mannen medisch
te ‘verjongen’. Professor Brown-Sèquard
deed het met het onderhuids inspuiten
van teelbalextracten van cavia’s. Dokter
Voronoff implanteerde schijfjes apentestikels
in het scrotum van oude miljonairs.
En werd zo ook miljonair. (Over die lucratieve
handel in ‘rejuvenatie’ méér in het
volgende ZOLarium). Terugkerend naar
ZOLarium I Ziekenhuis Oost-Limburg
29