Download PDF - Droom van een Stroom

Van verdieping tot verdieping
140
aan de levering van proper Maaswater, ontstaat langs
Belgische kant een zwaar communautair probleem. Wallonië
is niet zomaar bereid aan de Nederlandse eisen te
voldoen ten behoeve van Vlaamse welvaart. De Franstalige
kranten roepen ‘Anvers reçoit, la Wallonie paie’. Ellendige
twisten leggen de pijnpunten tussen Vlaanderen en Wallonië
bloot. De tweede helft van de jaren 1980 wordt benut
om de Antwerpse verwachtingen wat bij te stellen. Meer
en meer wordt ingezet op een verdieping van de Westerschelde,
gekoppeld aan de levering van proper en voldoende
Maaswater.
Intussen komt ook de gebrekkige kwaliteit van het
Scheldewater aan de orde. Daar is Vlaanderen zelf voor
ver antwoordelijk, maar ook dat dossier komt in communautair
vaarwater terecht. De verontreiniging van de Schelde is
namelijk voor een groot deel op rekening van de Zenne te
schrijven. Deze bijrivier neemt al het afvalwater van Brussel
met zich mee en voert het af naar de Schelde. De verantwoordelijkheid
voor het verontreinigde Zennewater ligt
niet bij de federale overheid, niet bij Vlaanderen, maar…
bij het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, nog een Belgische
deelregering waarmee moet worden onderhandeld.
Uiteindelijk geeft de Europese Unie (EU) een beslissend
duwtje in de rug. De lidstaten worden verplicht tot een
versnelde zuivering van het rivierwater over te gaan. Als
sluitstuk vaardigt de EU in 1992 het Verdrag van Helsinki
uit, dat de lidstaten verplicht de ecosystemen van hun
grensrivieren te herstellen en alle maatregelen te nemen
om mogelijke vormen van verontreiniging op te heff en.
België en zijn deelstaten moeten nu versneld investeren
in waterzuivering. Dat leidt tot nog meer gênant gekibbel
tussen Vlaanderen en Wallonië over wie wat moet betalen
tegen welke compensatie. Langs Nederlandse kant kijkt
men meewarig toe. Toch heeft de regionalisering van het
Bel gische beleid ook positieve gevolgen. Vlaanderen
neemt meer en meer het heft in handen en dat leidt tot
een vlotter overleg, al is het maar dat beide partijen nu
één taal spreken. In januari 1995, twintig jaar na het eerste
Belgische verzoek, sluiten Nederland en Vlaanderen dan
eindelijk een akkoord over Maas en Schelde.
Rotterdam vs.
Antwerpen : op het
scherp van de snee
Beide havens presteren internationaal bijzonder
goed, maar beconcurreren elkaar op het scherp
van de snee. Zowel Antwerpen als Rotterdam heeft
in de jaren 1990 de wind in de zeilen, maar kampt met
problemen die inhoudelijk complementair blijken te zijn.
Voor Antwerpen is de belangrijkste zorg de nautische
toegankelijkheid van de haven. De ontsluiting van het achterland
vormt geen beperking. Het transport langs de weg,
per spoor of via de binnenvaart verloopt vlot, quasi congestievrij.
In dat achterland bevinden zich de klanten. Vooral
de toegang tot het oostwaarts gelegen Duitse Ruhrgebied
via het Albertkanaal is van groot belang. Het Antwerpse
havenbestuur en de Vlaamse overheid besteden dan ook
veel aandacht en middelen aan een betere bevaarbaarheid
van het kanaal door aanpassing van de diepgang en verhoging
van de bruggenhoofden. De openstelling van de
IJzeren Rijnverbinding, een voortdurende vraag van de
Antwerpenaars, is nog niet aan de orde. De Nederlanders
eisen meer onderzoek, onder andere omdat het tracé een
Nederlands natuurgebied doorkruist. De haven van Antwerpen
heeft voorlopig geen nood aan extra ruimte, tenminste
indien zij kan doorgaan met het aansnijden van nieuwe
terreinen op de linkeroever. En dat lukt, zij het niet zonder
moeite, want voor elke vierkante meter grond moet
de landbouw wijken.
Voor Rotterdam is de nautische toegankelijkheid niet
beperkend, maar vormt de doorvoer van goederen landinwaarts
het probleem. De dagelijkse verkeersopstoppingen
over de weg – nog altijd de belangrijkste vervoerswijze –
maken de aanleg van tussenstations noodzakelijk. Door
de jaarlijkse stijging van de Rotterdamse havenactiviteiten
ontstaat ook daar de behoefte aan meer ruimte. De verant-
1102021 Droom Stroom binnen.indd 140 22/08/11 11:09