Deel - Gemeente Westland

Inventarisatie Historisch Waardevolle Objecten 

Gemeente Westland 

Deel I Selectie 

1 

Maart 2007

Inventarisatie waardevolle objecten gemeente Westland 

2 

Colofon 

Fotowerk en opmaak : Dorp, Stad & Land 

Inhoud : dr. G.M. van der Waal & drs. N. Wennekes 

Ondersteuning : drs. B. Brugman 

Met dank aan : historische verenigingen in de gemeente 

Westland

Inhoudsopgave 

Deel I Selectie 

1 Samenvatting ………………………………………... pagina 5 

2 Werkwijze …………………………………………….. pagina 6 

2.1 Inventarisatie 

2.2 Pre-selectie en veldwerk 

2.3 Conclusie veldwerk 

2.4 Waardering 

2.5 Typologische analyse 

2.6 Selectie 

2.7 Beschrijvingen 

2.8 Interieurs 

3 Conclusies en aanbevelingen …………………. pagina 11 

3.1 Conclusies 

3.2 Aanbevelingen 

Bijlage I Adreslijst ‘selectie’ ……………………………….. pagina 13 

II Catalogus ‘selectie’ ……………………………….. pagina 25 

Kern De Lier ………………………………… ….. pagina 27 

" 's-Gravenzande ………………………….. pagina 43 

" Honselersdijk …………………………... . pagina 91 

" Kwintsheul ………………………………... pagina 123 

" Maasdijk ……………………………………. pagina 133 

" Monster …………………………………….. pagina 143 

" Naaldwijk ………………………………….. pagina 195 

" Poeldijk …………………………………….. pagina 263 

" Ter Heijde aan Zee ……………………. pagina 299 

" Wateringen ………………………………... pagina 303 

Bijlage III Waarderingsmatrix ‘selectie’ ………………….. pagina 325 

IV Functietabel ………………………………………… pagina 335 

V Lijst waardevolle interieurs ………………….. pagina 339 

VI Lijst afgevallen objecten ……………………….. pagina 343 

VII Lijst rijksmonumenten ………………………….. pagina 357 

VIII Termenlijst ……………………………………………. pagina 363 

3


4 

Inhoudsopgave 

Deel II ‘Overig waardevol’ 

Bijlage I Adreslijst ‘overig waardevol’ ..……………………... pagina 5 

II Catalogus ‘overig waardevol’………………………... pagina 15 

Kern De Lier ………………………………… ………….. pagina 17 

" 's-Gravenzande …………………………………. pagina 27 

" Honselersdijk …………………………... ……... pagina 53 

" Kwintsheul ………………………………………... pagina 91 

" Maasdijk …………………………………………… pagina 99 

" Monster …………………………………………….. pagina 105 

" Naaldwijk ………………………………………….. pagina 135 

" Poeldijk ……………………………………………... pagina 163 

III Waarderingsmatrix ‘overig waardevol’ ………… pagina 193 

IV Potentiële lijst waardevolle gebieden …………… pagina 203 

Catalogus waardevolle gebieden……………………. Pagina 209

INLEIDING EN LEESWIJZER 

Voor u ligt de definitieve versie van de inventarisatie en selectie van waardevol 

gebouwd erfgoed in de gemeente Westland, uitgevoerd in 2006. De resultaten van 

het veldwerk en de individuele waardering van de objecten 1 hebben geleid tot een 

definitief selectievoorstel. Tevens zijn de objecten van de ‘selectie’ per stuk beschreven 

en gepresenteerd. 

Deze inleiding is toegespitst op een korte uitleg van wat u in dit boekje aantreft en 

hoe de resultaten bereikt zijn. 

Dit boekje bestaat uit de volgende elementen: 

• Inleiding. 

• Catalogus ‘selectie’ 2 en ‘overig waardevol’ 3 (deel II) per kern. De catalogus 

bevat 1 à 2 foto’s per object, alsmede een beschrijving (bij ‘overig 

waardevol’: indien aanwezig). Hierin zijn ook opgenomen beschrijvingen 

van een aantal waardevolle interieurs. 

• Waarderingsmatrix, waarbij alle waardevolle objecten zijn gewaardeerd op 

diverse onderdelen door middel van de matrix. Daarbij is ook vermeld de 

bron (de instantie die het object als eerste op een lijst geplaatst heeft) en de 

oorspronkelijke en huidige functie. 

• Tot slot lijsten van waardevolle interieurs, gesloopte/afgevallen objecten en 

rijksmonumenten in de gemeente, een zogenaamde functietabel en een lijst 

met potentiële waardevolle gebieden. 

1. Onder ‘object’ wordt verstaan: objecten en complexen. Deze kunnen bestaan uit meer dan 

één adres. 

2. Onder ‘selectie’ wordt verstaan de objecten met een zeer hoge waardering die aanbevolen 

worden voor insluiting in de gemeentelijke monumentenlijst. 

3. Onder ‘overig waardevol’ wordt verstaan objecten met een hoge waardering die aanbevolen 

worden voor opname in de gemeentelijke welstandsnota en bestemmingsplan. 

1 Samenvatting 

De gemeente Westland heeft aan Dorp, Stad & Land (DSL) opdracht gegeven om 

een inventarisatie op te stellen van waardevolle objecten in de gemeente. Dit met 

het oogmerk om het gemeentelijke monumentenbeleid nader uit te bouwen. Deze 

inventarisatie werd gevolgd door een puntenwaardering, waaruit de meest waardevolle 

objecten bleken. 

In de gemeente bevinden zich thans 84 rijksmonumenten en 23 gemeentelijke monumenten 

(gemeentelijke monumenten in De Lier, Wateringen en Kwintsheul). 

De inventarisatie heeft de volgende resultaten opgeleverd: 

• 210 objecten in de ‘selectie’ (zeer waardevolle objecten die in aanmerking 

komen als gemeentelijk monument) 

• 175 objecten in de categorie ‘overig waardevol’ (overige waardevolle objecten, 

die vooralsnog niet in aanmerking komen als gemeentelijk monument) 

• 264 objecten zijn afgevallen (het gaat hier om cultuurhistorisch niet (meer) 

waardevolle objecten) 

• 16 waardevolle interieurs 

5


6 

2 Werkwijze 

2.1 Inventarisatie 

Er is in eerste instantie gebruik gemaakt van de volgende bronnen: 

• Gemeentelijke monumentenlijsten van De Lier, Wateringen & Kwintsheul. 

• DSL-inventarisaties: Wateringen & Kwintsheul (1998) en ’s-Gravenzande 

(2003). 

• MIP-inventarisaties (Monumenten Inventarisatie Project, Provincie Zuid- 

Holland, ca. 1990) van de toenmalige gemeenten. 

• Lijsten van waardevolle objecten van de historische verenigingen en de toenmalige 

monumentencommissie Monster, ter hand gesteld medio 2005. 

Vervolgens is gedurende het proces gebruik gemaakt van: 

• Nagekomen adressen en informatie van de historische verenigingen in de 

gemeente Westland. 

• Tijdens het veldwerk door DSL aangetroffen waardevolle objecten. 

2.2 Pre-selectie en veldwerk 

Op basis van bovengenoemde eerste bronnen is een basislijst opgesteld van ca. 600 

objecten (die uiteindelijk is uitgebreid tot ca. 700 objecten). Uit de ca. 600 objecten 

is een pre-selectie gemaakt (bureaustudie), als basis voor het veldwerk (hierbij zijn 

ca. 200 objecten afgevallen en niet bezocht). Tijdens het veldwerk zijn daaraan nog 

waardevolle ‘DSL’objecten toegevoegd. Dit resultaat is teruggekoppeld naar de historische 

verenigingen, die daaraan nog adressen hebben toegevoegd (‘veegactie’). 

Dit heeft uiteindelijk geleid tot ca. 480 objecten die in het veld zijn bezocht. 

Alle objecten zijn minimaal vanaf de openbare weg geïnventariseerd door middel 

van aantekeningen en overzichts- en detailfoto’s. Tevens zijn adressen gecontroleerd 

(noodzakelijke ‘ontfouting’ van de MIP-data). In een aantal gevallen is 

persoonlijk contact gemaakt met de bewoner/eigenaar op locatie. Dit contact draagt 

bij aan de bekendheid en een beter begrip van de inventarisatie en tevens schept het 

gelegenheid om enkele misverstanden over de implicaties van de status 

‘gemeentelijk monument’ uit de weg te ruimen. 

2.3 Conclusie veldwerk 

Het veldwerk heeft geleid tot een indicatieve en tijdelijke A/B/C-indeling 

(conceptboekje van maart 2006). Dit boekje, gepresenteerd op de bijeenkomst op 6 

april 2006 (in het Westlands Museum) had een oriënterende functie richting de 

gemeente en de historische verenigingen. Tevens heeft het verdere informatie over 

de betrokken bouwwerken opgeleverd. De informatie en extra adressen van de historische 

verenigingen ontvangen, zijn door DSL verwerkt. 

Vervolgens zijn alle objecten (minus de afgevallen objecten) objectief beoordeeld 

met behulp van de waarderingsmatrix en een typologische analyse (zie volgende 

paragrafen), en is een definitief selectievoorstel geformuleerd. Dit heeft geleid tot 

het document ‘Aanvulling catalogus, juni 2006’, gepresenteerd op 15 juni 2006 in 

het Westlands Museum. Die op zijn beurt weer wordt opgevolgd door de defini- 

tieve versie, zoals deze nu voor u ligt. Inzake aanvullende lokale informatie en het 

bepalen van de bijbehorende puntentelling (zie paragraaf 2.4. Waardering) is DSL 

veel dank verschuldigd aan de historische verenigingen van de gemeente Westland.

2.4 Waardering 

De inventarisatie is opgesteld om tot een goed inzicht te komen in het onderscheid 

tussen objecten met een groot, en objecten met een minder groot (monumenten) 

belang. Daarbij is gebruik gemaakt van een zogenaamde waarderingsmatrix (zie Bijlage 

III), die een objectieve afweging mogelijk maakt. 

De matrix is een nuttig instrument om in één oogopslag een totaaloverzicht te kunnen 

geven van de beoogde lijst met de daarin aanwezige differentiatie ten aanzien 

van verschillende (en soms moeilijk vergelijkbare) deelaspecten en kwaliteiten. 

Zeker wanneer in een later stadium heroverwegingen ten aanzien van omvang en 

samenstelling van de lijst moeten plaatsvinden, blijkt de matrix in de praktijk een 

bijzonder waardevol (bij grotere aantallen objecten zelfs onmisbaar) en tijdbesparend 

hulpmiddel te zijn. 

De werkwijze met deze matrix is gebaseerd op een algemeen aanvaarde waarderingssystematiek. 

Daarbij is uitgegaan van de volgende vier hoofdcategorieën: 

1. cultuurhistorische aspecten; 

2. architectonische aspecten; 

3. situering / ensemblewaarde; 

4. technische staat. 

Bij deze hoofdcategorieën horen enkele subcategorieën: 

Ad 1a. Objectgeschiedenis en lokaal belang: de mate waarin de stichter en/of 

het gebruik van het object van historisch belang is en de mate waarin het 

sociale en lokale aspect een rol speelt. 

Ad 2a. Bouwstijl: de mate waarin de architectonische stijl van een object herleidbaar 

is tot of een goed voorbeeld is van lokaal of regionaal bekende architectuur. 

Ad 2b. Uniciteit: de mate waarin het object zeldzaam is, per regio gemeten. 

Ad 2c. Verminking: de mate waarin de authenticiteit is verminkt, of de monumentale 

waarde is aangetast. 

Het betreft hier aantastingen door niet-harmonieuze wijzigingen of vernieuwingen 

van de onder 2a vermelde architectuur. 

Ad 3a. Ligging: de mate van waardering van de stedenbouwkundige of landschappelijke 

situatie, alsmede van de rol die het betreffende object daarin vervult. 

Ad 3b. Verstoring ensemble: de mate waarin de directe omgeving van het monument 

negatief inwerkt op de waarde van het ensemble. 

Ad 4a. Kwaliteit: de mate waarin een pand in goede technische staat is, en wanneer 

dat niet het geval is, of gebreken goed herstelbaar zijn. 

Ad 4b. Kostenaspect: het kostenaspect is in deze categorie meegewogen. Dit aspect 

is zuiver bouwtechnisch van aard, en is niet gericht op het herstel van eventuele 

verminkingen. 

7


8 

Ieder object is op deze 8 deelaspecten gewaardeerd. Dit is geschied aan de hand van 

een cijfermatige schaal, variërend tussen 0 en 3 (0, 1, 2, 3). De behaalde scores per 

deelaspect zijn vervolgens vermenigvuldigd met een weegfactor. Deze weegfactor 

geeft het relatieve belang weer dat het deelaspect heeft in de totale waardering. De 

categorieën 2c (verminking), 3b (verstoring) en 4b (kostenaspect) hebben een negatieve 

weegfactor, zodat een object, waarvan veel authentieke elementen verdwenen 

zijn (of wanneer het object in een omgeving ligt met een negatief effect op het object) 

een relatief lage eindscore krijgt. 

2.5 Typologische analyse 

Na het toepassen van de waarderingsmatrix heeft DSL een extra architectuurhistorische 

analyseronde toegepast. Deze analyse dient een aantal doeleinden. Ten eerste 

geeft het structuur aan de grote massa waardevolle objecten door enkele logische 

groeperingen te maken. Ten tweede helpt dit bij een meer gedifferentieerde weging 

van de aanwezige waarden. Hierbij is de norm gehanteerd van ‘schaarste’ in combinatie 

met ‘representativiteit’: hoe minder aanwezige voorbeelden van een bijzonder 

waardevol type, hoe makkelijker het object in de ‘selectie’ kan komen. 

In de analyse is naar de volgende aspecten gekeken: 

• geografische spreiding (variaties in aantallen tussen de kernen en tussen kernen 

en buitengebied) 

• gebouwtypen (o.a. woonhuizen, boerderijen, kerken, bunkers, bruggen, fruitmuren 

en begraafplaatsen) 

• bouwstijlen (o.a. neorenaissance, neoclassicisme, Amsterdamse School en 

afgeleiden hiervan) 

• ouderdom (het verschil tussen een bouwwerk uit 1850 of uit 1950) 

Deze typologische analyse heeft DSL inzicht gegeven in de variatie en de vertegenwoordiging 

van diverse groepen objecten binnen de grote massa van waardevolle 

objecten in het Westland. Aan de hand van dit inzicht is de geografische spreiding 

voldoende evenredig bevonden. Vervolgens zijn punten toegekend aan bepaalde 

gebouwtypen. Dit om zeldzame of anderszins unieke objecten, die zwak scoren in de 

matrix, ook binnen de ‘selectie’ te laten vallen. Aan de andere kant zijn er ook typen 

die punten verliezen. Dit om van typen die oververtegenwoordigd zijn in de inventarisatie 

alleen de allerbeste voorbeelden in de ‘selectie’ te laten komen. Door deze 

benadering wordt gekomen tot een goede vertegenwoordiging van diverse typen binnen 

de ‘selectie’. 

De definitieve typologische indeling heeft geleid tot de definitie van een aantal gebouwtypen. 

De woonhuizen 4 vormen veruit de grootste groep, daarom is gekozen om 

deze groep onder te verdelen in een aantal bouwstijlen. 

Bovenstaande heeft geleid tot de volgende indeling met puntenvermeerdering of puntenvermindering 

(+3 betekent een vermeerdering van de totaalscore waardoor het 

voor het betreffende type makkelijker is om binnen de ‘selectie’ te komen, -4 is vermindering 

van de score waardoor het moeilijker wordt om in de ‘selectie’ te komen). 

4. Onder ‘woonhuis’ wordt verstaan vrijstaande woonhuizen alsook meerdere woningen 

onder één kap.

Puntenvermindering/-vermeerdering: 

- 4: Woonhuis - ‘neorenaissance/neoclassicisme’ 

- 2: Woonhuis - afgeleide ‘Amsterdamse School’ 

Woonhuis - afgeleide spitse zadeldaken 

0: Begraafplaats 

Boerderij 

Brug 

Kerk 

Overheids- of nutsgebouw 

Overig 

Provinciale brug 

Woningbouwcomplex 

Woonhuis – ‘Amsterdamse School’ 

Woonhuis - overig 

Woonhuis - spitse zadeldaken 

Woonhuiscombinatie 

+ 2: Bunker 

Commercieel gebouw 

Gemeenschapsgebouw 

Pachterswoning 

School 

+ 3: Druivenkas 

Fruitmuur 

Woonhuizen met neorenaissance/neoclassicistische kenmerken vormen de grootste 

groep. Er is in onderling overleg gekozen om een ‘strenger’ puntensysteem voor deze 

categorie toe te passen, anders was deze groep oververtegenwoordigd. Talrijk, maar 

minder in aantal zijn de woonhuizen die opgevat zijn in afleidingen van de Amsterdamse 

School of van de spitse zadeldaken. 

Tussen deze groepen en minder talrijke groepen zit een brede categorie met een verscheidenheid 

aan bestemmingen en bouwstijlen, die een gemiddelde vertegenwoordiging 

heeft. Deze groep vormt de benchmark voor de inventarisatie en heeft geen aanpassing 

nodig. 

Meer zeldzaam zijn kleine groepen bouwwerken die door toekenning van extra punten 

toch binnen de ‘selectie’ konden komen. Deze bouwwerken hebben veel intrinsieke 

waarde maar scoren niet hoog op de meeste criteria, bijvoorbeeld zeldzame fruitmuren 

die niet in een goede staat van onderhoud zijn. Deze objecten zijn zo kenmerkend 

voor de streek dat ze niet uit de gemeentelijke lijst weggelaten kunnen worden. 

Door de aanpassing van de puntenscore komen deze bouwwerken toch in de 

‘selectie’. 

Ten slotte is naast de typologische analyse nog een aparte waardering op de ouderdom 

toegepast. Waarbij de objecten in drie categorieen zijn ingedeeld: vóór 1850, 

tussen 1850-1900 en ná 1900. Objecten vóór 1850 krijgen 2 punten extra en objecten 

gebouwd tussen 1850 en 1900 1 extra punt. 

2.6 Selectie 

In de laatste kolom van de matrix zijn de diverse scores getotaliseerd. Op deze wijze 

kan, in theorie, per object een maximale score van +29 en een minimale score van –18 

behaald worden. Met deze cijfermatige waarderingsmethode is beoogd om enerzijds 

alle belangrijke aspecten zo objectief mogelijk te benoemen en anderzijds ook een 

weging mogelijk te maken tussen soms zeer uiteenlopende waardevolle objecten. 

9


10 

Om te komen tot een concreet en hanteerbaar voorstel is vervolgens een grenswaarde 

bepaald. Deze is op basis van jarenlange DSL-expertise in tientallen gemeenten, voor 

Westland vastgesteld op 14 punten (het daardoor ontstane aantal aspirantmonumenten 

is tot stand gekomen in overleg met de gemeente). Dit betekent dat alle 

objecten met 14 of meer punten binnen de ‘selectie’ vallen en dat de objecten met 13 

of minder punten behoren tot de categorie ‘overige waardevol’. Overigens zijn objecten 

die gewaardeerd zijn onder de grenswaarde veelal nog steeds waardevol en 

beslist beeldbepalend. Een aantal hiervan zou in de toekomst wellicht nog voor 

plaatsing op de monumentenlijst in aanmerking kunnen komen. 

Dit leidt tot de volgende indeling: 

• 210 zeer waardevolle objecten die definitief behoren tot de ‘selectie’ en in 

aanmerking komen als aspirant gemeentelijk monument. Ze hebben een 

waarderingsscore per onderdeel gekregen en zijn voorzien van een zgn. redengevende 

beschrijving. 

• 175 objecten vallen onder de categorie ‘overig waardevol’ en komen vooralsnog 

niet in aanmerking als gemeentelijk monument. Ze hebben een puntenscore 

gekregen en indien aanwezig is een (verouderde MIP-)beschrijving 

afgedrukt. 

• 264 objecten zijn ‘cultuurhistorisch niet (meer) waardevol’ of gesloopt en vallen 

af; deze worden niet verder uitgewerkt. Waarvan ca. 200 objecten niet 

bezocht zijn omdat ze in de eerste fase door bureaustudie zijn afgevallen. 

2.7 Beschrijvingen 

Van de ruim 200 geselecteerde objecten heeft DSL redengevende beschrijvingen opgesteld, 

die volgens een vaste opmaak zijn opgesteld. Bestaande teksten zijn aangepast/gecorrigeerd 

naar de huidige situatie en niet-monumentale/niet-passende ingrepen 

zijn in de tekst gecursiveerd. 

Deze beschrijvingen van de ‘selectie’ vormen de basis voor de aanwijzingsprocedure 

van een bescherming als gemeentelijk monument. 

De bestaande (MIP-)beschrijvingen van de categorie ‘overige waardevol’ zijn (indien 

aanwezig) ongecorrigeerd overgenomen. 

Begraafplaatsen 

Op basis van de MIP-inventarisatie is nogmaals naar de beschrijvingen gekeken. 

Deze zijn waar nodig aangepast en zonodig verbeterd. 

Over het algemeen is het funerair erfgoed van de bekeken begraafplaatsen 20 ste 

eeuws, met een enkele uitzondering. De structuren van de begraafplaatsen zijn op 

een enkele uitzondering na, na de aanleg sterk aangepast en veranderd. De oorzaak 

hiervan kan gevonden worden in de uitbreidingen, waarbij ook oudere delen van de 

begraafplaats opnieuw zijn ingericht. Dat is met name bij de twee gemeentelijke 

begraafplaatsen het geval. De bijzondere begraafplaatsen die bezocht zijn, zijn wellicht 

in grootte nog hetzelfde maar de grafvelden zijn in dat gevel meerdere malen 

gebruikt voor uitgifte van graven. Enkele van die begraafplaatsen zijn oorspronkelijk, 

of in de loop der tijd, ook opgehoogd. Dit is waarschijnlijk gedaan met het oog 

op de relatief hoge waterstand in het gebied. 

Her en der zijn elementen aangetroffen die waardevol genoemd kunnen worden en 

snel dreigen te verdwijnen, zoals de kransdozen en enkele tientallen grafmonumenten 

van bijzondere waarden. Het tot gemeentelijk monument maken van deze begraafplaats 

zal die waarden waarschijnlijk niet kunnen behouden, daar zou een betere 

inventarisatie voor nodig zijn, en een dito beleid. 

2.8 Interieurs 

DSL heeft naast de beschrijving van waardevolle exterieurs ook een inventarisatie 

gemaakt van waardevolle interieurs. Deze interieurs zijn op afspraak met de eigenaars/bewoners 

bezocht en middels foto’s en aantekeningen gedocumenteerd. 

Vervolgens zijn de waardevolle interieurs beschreven en opgenomen bij de beschrijvingen 

van de exterieurs van de betreffende objecten. Het gaat soms om complete 

interieurs (dit is vaak het geval bij kerken) en soms gaat het om waardevolle onderdelen 

van een interieur (dit is meestal het geval bij woonhuizen). Een lijst met waardevolle 

interieurs is opgenomen in bijlage V.

3 Conclusies en aanbevelingen 

3.1 Conclusies 

De inventarisatie waardevolle objecten Westland is een substantiële stap in de richting 

van concreet gemeentelijk monumentenbeleid. Na een inventarisatie van ca. 700 

objecten, ligt thans een definitieve selectie van 210 objecten voor t.b.v. een gemeentelijke 

monumentenlijst. Daarnaast is sprake van de categorieën ‘overige waardevol’ en 

‘cultuurhistorisch niet (meer) waardevol’. Bij deze laatste categorie moet worden opgemerkt 

dat sinds het opstellen van het MIP in de jaren ’90 van de 20 e eeuw er inmiddels 

een aantal MIP-objecten is gesloopt, ingrijpend verbouwd of niet waardevol genoeg 

bevonden. Van de ca. 500 MIP-objecten is ongeveer de helft afgevallen. De andere 

helft is verdeeld over de huidige ‘selectie’ en ‘overig waardevol’. Ook is er een aantal 

objecten op de ‘afgevallen’-lijst beland omdat dit historisch-geografische objecten zijn 

en niet passen op een (gebouwde) monumentenlijst. Dit betekent niet dat ze daarom 

minder waardevol zijn, voorbeelden zijn de scheepswerf aan de Gantellaan in Monster 

en de bloedberg bij Ter Heijde aan Zee. 

Tenslotte moet worden opgemerkt dat een aantal bestaande gemeentelijke monumenten 

door de objectieve manier van waarderen te laag scoren om als gemeentelijk 

monument te worden gehandhaafd. In deze gevallen zijn de objecten in de 

categorie ‘overig waardevol’ opgenomen. Het niveau van de ‘selectie’ van het gebouwde 

erfgoed in Westland ligt hoger en op één niveau voor de hele gemeente. Zo 

ontstaat er een evenwichtige en eerlijke ‘selectie’ van alle objecten in de hele gemeente. 

3.2 Aanbevelingen 

DSL doet hierbij de volgende aanbevelingen aan de gemeente Westland: 

• De navolgende ‘selectie’ voor te dragen als beschermd gemeentelijk monument 

en daartoe een zogenaamde 'aanwijzingsprocedure' te starten. 

• De lijst ‘overige waardevol’, te samen met de ‘selectie’, te integreren in de 

gemeentelijke welstandsnota5. • Beide categorieën op te nemen in de betreffende bestemmingsplannen6. Daarbij kan nog het volgende worden overwogen: 

• Te onderzoeken of er objecten zijn met een zeer hoge score, die in aanmerking 

komen om voor te dragen als rijksmonument. 

• Te onderzoeken of er onbeschermde bijgebouwen zijn bij rijksmonumenten 

die in aanmerking komen voor bijbescherming. Deze bijgebouwen dragen 

doorgaans duidelijk bij aan de waarde van het ensemble, maar missen de 

juridische bescherming, en de eigenaars missen de financiële mogelijkheden 

van de rijksoverheid. 

• Waardevolle gebieden uit te werken als potentieel beschermde dorpsgezichten 

met alle bijbehorende stappen (zie bijlage VIII). 

• Een historisch-geografische inventarisatie uit te voeren ter completering van 

de inventarisatie van het cultureel erfgoed van de gemeente. 

• De onderhoudstoestand van minstens de selectie voortaan te monitoren, bijv. 

middels de Monumentenwacht. Om zo de conditie van het gemeentelijk onroerend 

erfgoedkapitaal op een goed niveau te houden. 

5. Het opnemen van deze beeldbepalende objecten bij een actualisering van de welstandsnota 

kan de toepassing van het welstandsbeleid versterken, met name richting objectcriteria 

van bijzondere objecttypes. 

6. Ook voor de toepassing van het ruimtelijk beleid dat middels een bestemmingsplan 

vastgesteld is kunnen de twee categorieën extra waarde toevoegen aan de kwaliteit van 

het gemeentelijk gebied. 

11


12

Bijlage I 

Adreslijst selectie 

13


14

Straat Huisnummer Oorspronkelijke functie Score 

De Lier 

Burgerdijkseweg 8 boerderij 15 

Burgerdijkseweg 34 boerderij 19 

Goeslaan, Burg. Van der bij 7 brug 17 

Hoofdstraat 5 woonhuis 18 



Kerklaan 8;10 kerk-pastorie 21 

Oostbuurtseweg 21 boerderij 19 

Oranjestraat 1 Kerk-pastorie 21 

‘s-Gravenzande 

Bonnenlaan 5 boerderij 19 

Dijckerwaal/Naaldwijkseweg ong. bunker(complex) 20 

Heenweg 1 pachterswoning 21 

Heenweg 15 tuinderswoning 15 

Heenweg bij 108 druivenkas(complex) 14 

Jonghlaan, De 13 pachterswoning 18 

Kasteelestraat, Van de 75 school 16 

Langestraat 17 woonhuis-werkplaats 21 

Langestraat 40 woonhuis 14 

Langestraat 43 herenhuis 16 



15


16 





Langestraat 237;239;241 herenhuis 21 

Lennepstraat, Van 37 woonhuis 16 

Maasdijk bij 206 bunker(complex) 22 

Monsterseweg 5 pakhuis 18 

Monsterseweg 8 bollenschuur 15 

Monsterseweg 12 kerk 18 

Monsterseweg 23 tramstation 23 

Monsterseweg 31 boerderij 17 

Monsterseweg 79-81 woonhuis 16 

Monsterseweg 84 boerderij 17 

Monsterseweg bij 143 brug 16 

Monsterseweg t.o. 143 bunker(complex) 22 

Naaldwijkseweg ong. begraafplaats 18 

Naaldwijkseweg 24 woonhuis-winkel 18 

Naaldwijkseweg 107 woonhuis 16 

Naaldwijkseweg 239 tuinderswoning 14 

Naaldwijkseweg Bij 261 brug 17 

Noordlandseweg 86 villa 16 

Noordwind 3 schoolmeesterswoning 14 

Sand-Ambachtstraat 53 woonhuis-kantoor 15 

Staelduinlaan 12 pachterswoning 23 

Staelduinlaan ong. bunker(complex) 16 

Zuidwind 2 villa 17


Honselersdijk 

Bergen, Achter de 1 smederij 20 

Bospolder 1 woonhuis 14 

Dijkstraat 8a-12 woonhuis 14 

Dijkstraat 21 woonhuis 14 

Dijkstraat 23 kerk 21 

Dijkstraat 25 pastorie 15 

Dijkweg 76 buitenplaats 21 

Dijkweg bij 92 brug 16 

Dijkweg 117;119 woonhuis 16 

Dijkweg 125a herenhuis 21 

Dijkweg 141 woonhuis 15 


Dijkweg 157 woonhuis-praktijk 17 

Endeldijk 5 kerk 17 

Goesstraat, Van der 20-54; 37-71, Hordijk Pijnackerstraat 4-32, Noorduynkade 2-42, 

Noorduynstraat 2-42;1-49 en Johan van Oldenbarneveldtstraat 7-13 

woningbouwcomplex 14 

Hofstraat 60 stalling-koetshuis 20 

Mariendijk 51 tuinderswoning 14 

Middelbroekweg 20 woonhuis 14 

Middelbroekweg 146 schoorsteen 15 

Middelbroekweg 154 boerderij 15 

Molenlaan 8 woonhuis 15 

Nieuweweg ong. brug 16 

Nieuweweg 41 woonhuis 14 

17


18 


Nieuweweg bij 110 brug 16 

Prinsegracht 2;3;4 woonhuis 15 

Kwintsheul 

Hertewijk, Laan 9 woonhuis 18 

Heulweg 36 herenhuis 14 

Kerkstraat 20 pastorie 14 

Kerkstraat 22 kerk 20 

Kerkstraat 129;131 boerderij 16 

Maasdijk 

Kruisweg, Lange 33 boerderij 15 

Maasdijk 36 schoolmeesterswoning 17 

Maasdijk 38;40 school 18 

Maasdijk 166;168 boerderij 15 

Nassaustraat 2 kerk 18 

Pettendijk Bij 2a bunker(complex) 18 

Pyrmontstraat, Waldeck 2 woonhuis 17 

Monster 

Choorstraat 15 school 24 

Choorstraat 16;16a horeca 19 

Choorstraat 23 woonhuis 18 

Choorstraat 41 fruitmuur 14 

Choorstraat 62c-62f woonhuis 18


Choorstraat 91 jongensgesticht 21 

Choorstraat 95 school 21 

Choorstraat naast 95 poort 24 


Choorstraat 99 verenigingsgebouw 23 


Choorstraat 103 begraafplaats 18 

Choorstraat 105 pastorie 15 

Emmaplein 13 woonhuis 15 

Emmastraat 49 woonhuis 21 

Emmastraat 60 woonhuis 15 

Gantellaan 2;4 electriciteitscentrale 15 

Haagweg bij 59 schoorsteen 14 

Havenstraat 18 meisjespensionaat 24 

Havenstraat 23-29 woonhuis 14 

Havenstraat 34 woonhuis 16 

Kampschoerstraat, Burg. 1-7a, Dr. Van der Brinkstraat 50 politiebureau-brandweerkazerne 22 

Kampschoerstraat, Burg. 2 woonhuis 17 

Kampschoerstraat, Burg. 4 woonhuis 20 

Kampschoerstraat, Burg. 25 kerk 22 

Kampschoerstraat, Burg. 27 school 19 

Kampschoerstraat, Burg. 98 woonhuis-kantoor 16 

Kerkplein ong. dorpspomp 16 

Kerkplein 2a woonhuis 14 

Molenstraat 27 woonhuis-winkel 19 

19


20 


Molenstraat 53 woonhuis-bedrijf 14 

Orberlaan 15 boerderij 15 

Papelaan/Zwartendijk ong. fruitmuur 19 

Papelaan 1a boerderij 14 

Poeldijkseweg 1 woonhuis 21 

Poeldijkseweg bij 21 fruitmuur 21 

Zeestraat 10 woonhuis-winkel 15 

Zwartendijk bij 20 druivenkas(complex) 15 

Zwartendijk 35 woonhuis 20 


Zwartendijk 45 druivenkas(complex) 21 


Naaldwijk 

Achterweg, Kleine 6 woonhuis 16 

Broekweg, Lange 2;4 woonhuis 19 

Colmanstraat 10-34, Druivenstraat 62-126, Frankenthalerstraat 17-31, Marocstraat 10- 

30; 1-31, Serrestraat 1-49;2-48 en Westlandstraat 1-57 

woningbouwcomplex 17 

Dijkweg 7 horeca 24 

Dijkweg 8 pastorie 15 

Dijkweg naast 8 begraafplaats 15 


Dijkweg 12 tramstation 23 

Dijkweg naast 12 begraafplaats 18 

Dijkweg 22 school 18 

Dijkweg 24 woonhuis-bedrijf 16


Dijkweg 41 herenhuis 18 

Dijkweg 43;45 woonhuis 14 

Dijkweg 67 woonhuis-praktijk 20 

Dijkweg 69 villa 16 

Emmastraat 1;3, Molenstraat 17;19 1;3 woonhuis-winkel 20 

Galgeweg 10 villa 23 

Galgeweg 25;27 boerderij 15 

Galgeweg naast 47 brug 17 

Geestweg 32 woonhuis 17 





Geestweg 40a;40b woonhuis 17 

Geestweg 42 woonhuis-bedrijf 16 

Geestweg Bij 120 hek 21 

Gravenzandseweg, 's- 75 woonhuis 16 

Herenstraat 2;4 woonhuis 20 

Herenstraat 3;5 woonhuis 15 

Herenstraat 37 woonhuis-winkel 17 

Herenstraat 41 woonhuis-winkel 19 

Hoogwerf ong. druivenkas(complex) 15 

Kerkstraat 8;9 pastorie 21 

Kerkstraat naast 19 pakhuis 18 

Kruisweg 6 woonhuis 15 

21


22 


Kruisweg 13 villa 14 

Kruisweg 19 villa 16 

Molenstraat 48;58 woonhuis-bedrijf 19 

Monstersepad 9 pachterswoning 18 

Opstalweg ong. begraafplaats 15 

Rembrandtstraat 20 woonhuis-winkel 17 

Rembrandtstraat 22, Van Tijnstraat 2 woonhuis-winkel 17 

Wilhelminaplein 2 herenhuis 18 

Wilhelminaplein 34 herberg 23 

Zuideinde 17 woonhuis-winkel 14 

Zuideinde 32 woonhuis 18 

Zuidweg 35;37 villa 15 

Zuidweg 39 villa 16 

Zuidweg bij 50 hek 16 

Poeldijk 

Monsterseweg bij 41 schuur 15 

Monsterseweg 130;132 villa 18 

Verburghlaan 8a school 17 

Verburghlaan 24 school 24 

Voorstraat 31 verenigingsgebouw 25 

Voorstraat 39 woonhuis-winkel 16 



Voorstraat 109 kerk 22


Voorstraat 110;112;112a;112b;114 woonhuis 16 

Voorstraat 111;111a pastorie 20 

Voorstraat 113 begraafplaats 16 

Vredebestlaan 16 tuinderswoning 19 

Vredebestlaan 18 villa 15 

Vredebestlaan 20 villa 17 

Vredebestlaan 64 woonhuis 14 

Wateringseweg ong. brug 14 

Wateringseweg 1 woonhuis 14 

Wateringseweg 13;15 woonhuis 15 

Wateringseweg 105 woonhuis 18 

Weitjenslaan, Dr. 79 bollenschuur 15 

Ter Heijde aan Zee 

Prins Willem III-plein ong. kerk 22 

Wateringen 

Heerenvliet ong. fruitmuur 14 

Herenstraat 43 woonhuis 17 

Herenstraat 87;89 boerderij 16 

Heulweg 8 molenaarswoning 15 

Heulweg 10 molenaarswoning 15 

Heulweg 12;12bis woonhuis 18 

Noordweg 49 woonhuis 19 

Plein 4 gemeentehuis 21 

23


24 


Plein 32a;32b;32c;34;36 woonhuis-bedrijf 19 

Poeldijkseweg 13 boerderij 19 

Poeldijkseweg 34 tuinderswoning 15 

Zwetkade Noord 2 boerderij 22

Bijlage II 

Catalogus selectie 

25


26

De Lier 

27

Waardevolle objecten De Lier 

28

Burgersdijkseweg 8 

Oorspr. functie : Boerderij 

Huidige functie : Woonhuis 

Omschrijving : Boerderij op samengestelde plattegrond. Woonhuis met aangebouwd 

bedrijfsgedeelte. Begane grond en dakverdieping. Links 

onderkelderd. 

Gevels : Gereinigde gevels. Baksteen in kruisverband. Plint met rollaag. 

Gele baksteen decoratief verwerkt in strekken, segmentboog 

en sierbanden. Engelenvenster op verdieping gevat in segmentboog. 

Symmetrische voorgevel met centraal de entree. 

Erker aan rechter zijgevel. Stalvensters met segmentbogen. 

Origineel voegwerk : Opnieuw gevoegd, met gladde voeg. 

Vensters/deuren : Originele voordeur met ruitjes en bovenlicht in glas-in-lood 

(kozijnen en bovenlicht vernieuwd). Vernieuwde en vereenvoudigde 

vensters met bovenlichten in glas-in-lood. Vernieuwd 

engelenvenster met bovenlichten in glas-in-lood. Stalvensters. 

Dak : Woonhuis: wolfdak met gesmoorde tuiles du Nord, windveren. 

Pirons op de nokken. Bedrijfsgedeelte: zadeldak met met 

gesmoorde tuiles du Nord. Recente dakkapellen, redelijk passend. 

Bijz. bijgeb./hek : Schuur in nabijheid. Recent toegangshek. 

Bijzonderheden : Pand grondig gerenoveerd. 

Motivatie : Over het algemeen gave boerderij. Kenmerken van de Hollandse 

renaissancestijl. 

Bouwjaar : Ca. 1910 

Score : 15 

29


30 

Burgersdijkseweg 34 



Omschrijving : Hallehuisboerderij op samengestelde plattegrond. Begane grond 

en dakverdieping/zolder. Links onderkelderd. 

Gevels : Baksteen in kruisverband. Gevel deels gepleisterd. Strekken boven 

de vensters. 

Vensters/deuren : Voordeur met gietijzeren raamwerk en bovenlicht. Kelderluiken. 

Vereenvoudigde (oorspronkelijk 6-ruits)schuifvensters. 

Groot venster uit tweede helft 20 ste eeuw. Achter woonhuis 

schuur. 

Dak : Rieten schilddak (woonhuis). Recente niet passende dakkapellen. Pannen 

op schuurgedeelte. 

Bijz. bijgeb./hek : Vrijstaande wagenschuur. Tevens enige moderne schuren. 

Groenaanleg : Ruime tuin rondom pand, met divers groen, verscheidene bomen. 

Bijzonderheden : Boerderij ‘Lierzicht’ geheten. Deel complex (woonhuis) dateert uit 

17 e eeuw. 

Beschrijving enigszins beperkt. Eigenaar weigert medewerking en 

geeft geen toestemming voor betreden erf. 

Motivatie : Een van de oudste nog bestaande boerderijen in de gemeente. 

Bouwjaar : 17 e eeuw/19 e eeuw. 

Score : 19

Goeslaan, Burgemeester Van der bij 7 

Oorspr. functie : Brug 

Huidige functie : Brug 

Omschrijving : Vlakke brug over dwarswater dat de Burgemeester Van der Goeslaan 

de Monsterseweg bij 143, ‘s-Gravenzande/Naaldwijkseweg 

261, ‘s-Gravenzande/ Galgeweg naast 47, Naaldwijk/ 

Wateringseweg ong, Poeldijk kruist. Onderdeel van serie bruggen. 

Gevels : Borstweringen van rode baksteen in kruisverband. Dubbele rollaag 

als afdekking. Decoratieve geklonken ijzeren leuning. In ene 

borstwering gebakken tegeltableau (enigszins beschadigd) met in reliëf 

de naam ‘ZYDEBRUG’, enkele vogelmotieven en bloemmotief. 

In andere borstwering gelijksoortig tegeltableau met in reliëf de 

tekst ‘PROVINCIE ZUID HOLLAND ANNO 1932’, het provinciewapen 

en enige bloemmotieven. Betonnen overkluizing, 

vier gemetselde brugpijlers met hardstenen hoekstenen. Aan 

weerszijden 2 x 2 houten ducdalven. 

Bijzonderheden : Brug maakt deel uit van reeks bruggen binnen de gemeente Westland. 

Motivatie : Over het algemeen gaaf. Kenmerken Amsterdamse School (reling, 

metselwerk). 

Bouwjaar : 1932 

Score : 17 

31


32 

Hoofdstraat 5 

Oorspr. functie : Woonhuis 


Omschrijving : Woonhuis op rechthoekige plattegrond. Begane grond en dakverdieping. 

Nokrichting evenwijdig met de straat. 

Gevels : Grauwe baksteen in kruisverband. Gepleisterde plint. Hardstenen 

lekdorpels. Symmetrische voorgevel (lijstgevel) met centrale entree 

(portiek) en gevelverhoging met topgevel. Segmentbogige strekken 

met wit geschilderde aanzet- en sluitstenen boven entree en vensters. 

Aan linkerzijde vensters begane grond voorzien van boogtrommels. 

IJzeren sierankers met art nouveau stilering. 

Origineel voegwerk : Met iets teruggehouden voeg. 

Vensters/deuren : Originele paneeldeur voorzien van siersmeedwerk in sierlijke art 

nouveau motieven. Glas-in-lood bovenlichten. Schuifvensters (van recenter 

datum) met glas-in-lood benedenramen (geel kathedraalglas, voorzien 

van voorzetramen) en decoratieve glas-in-lood bovenlichten In 

linker kopgevel nog een oorspronkelijke schuifvenster met drie-ruits 

bovenlichten In linker zijgevel twee vernieuwde vensters met glas-in-lood bovenlichten. 

Vensters op begane grond voorzien van jaloezieluiken. 

Dak : Wolfdak met steekkap boven gevelverhoging, voorzien van overstek 

met decoratief houtsnijwerk met windveren en hangwerk, gevuld 

met gedecoreerd geschubde kraaldelen. Aan de wolfeinden houten 

windveren met decoratief hangwerk. Gesmoorde kruispannen. Decoratieve 

houten gootlijsten met gesneden gootklossen. 

Bijz. bijgeb./hek : Voor het pand decoratief gesmeed hekwerk (met klinknagels) met 

duidelijke kenmerken van de art nouveau stijl. Links van hekwerk 

recent gemetseld muurtje met ezelsrug. Moderne garage links van pand. 

Groenaanleg : Aan linkerzijde tuin met o.a. linden. 

Bijzonderheden : Rond de eeuwwisseling waarschijnlijk gebouwd door de lokale smid 

P. Kok. Rechts van woonhuis stond zijn smederij.

Hoofdstraat 5 (vervolg) 

Motivatie : Vrijwel gaaf. Karakteristiek voor periode. Lokale historische waarde. 

Beeldbepalend element aan begin Hoofdstraat. Veel kenmerken 

van art nouveau stijl. Tevens kenmerken Hollandse neorenaissance. 


Score : 18 

33


34 

Hoofdstraat 84 



Omschrijving : Woonhuis op rechthoekige plattegrond. Begane grond, verdieping 

en zolder. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Plint met rollaag. Voorgevel bestaat 

uit 2 delen. Links een risaliet met topgevel. Wit geschilderd 

houten beschot in getrapt motief in topgevel. Tevens driezijdige 

erker, met getand gemetselde hoeken. Boven erker is een balkon 

gesitueerd met decoratieve houten balustrade. Entree in rechter 

deel voorgevel gelegen. Decoratieve hardstenen lateien boven entree 

en vensters begane grond. Hardstenen lekdorpels. Rollaag 

boven lateien en boven vensters verdieping. Strek boven balkondeuren. 


Vensters/deuren : Symmetrische entreepartij. Voordeur met ruitje en decoratief 

gaaswerk. Bovenlichten in gekleurd glas met ruitvormig motief. 

Tevens zijlichten. H-schuifvensters (met voorzetramen), voorzien van 

bovenlichten in gekleurd glas met ruitvormig motief. Recente uitslaande 

vensters op verdieping. Recente dubbele uitslaande balkondeuren. 

Dak : Schilddak met steekkap met overstek. Rode tuiles du Nord. Windveren 

en makelaar. Dakgoot op klossen. Gemetselde schoorsteen 

aan linkerzijde. 

Bijz. bijgeb./hek : Recent hekwerk. 

Groenaanleg : Aangelegde voortuin. 

Motivatie : Fraai pand. Kenmerken van de chaletstijl en de art nouveaustijl 

(balkon). 


Score : 15

Hoofdstraat 101 



Omschrijving : Woonhuis op rechthoekige plattegrond. Begane grond, dakverdieping 

en vliering. Kopgevel naar de straat gericht. 

Gevels : Baksteen in kruisverband. Plint met rollaag. Voorgevel is topgevel 

met ongelijke zijden. Schuine zijden voorzien van gemetselde 

lijst. Uitkraging aan linkerzijde. Aan de rechterzijde 

wordt de gevel beëindigd door een verticaal uitspringend geveldeel. 

Entree aan linkerzijde, tweezijdige erker aan rechterzijde, 

gelegen onder doorlopende lijst. Vensterpartij op verdieping 

(één venster is een deur geweest. Balkon dat mogelijk hier aanwezig 

was, is verdwenen). Hexagonaal venster. 

Origineel voegwerk : Met snijvoeg. 

Vensters/deuren : Originele voordeur met vier decoratieve raampjes in glas-inlood. 

Vensters erker voorzien van bovenlichten in glas-inlood. 

Vensterpartij op verdieping: uitslaande ramen. Hexagonaal 

venster met glas-in-lood ruitjes, tevens kruismotief. 

Dak : Zadeldak met Oudhollandse pannen. 

Bijzonderheden : Voorgevel is mogelijk van recenter datum dan pand zelf. 

Motivatie : Karakteristiek pand. Kenmerken van de Amsterdamse School. 

Over het algemeen gaaf. 

Bouwjaar : Voorgevel: ca. 1920, pand zelf vermoedelijk 19 e eeuw. 

Score : 14 

35


36 

Kerklaan 8; 10 

Oorspr. functie : Kerk 

Huidige functie : Kerk 

Omschrijving : Zaalkerk met aanbouw aan rechterzijde, op samengestelde 

plattegrond. Kopgevel naar de straat gericht. 

Gevels : Rode baksteen in kettingverband. Verlaagd voorportaal en 

koor. Voorgevel is symmetrische topgevel. Schuine zijden 

voorzien van vlechtingen. Centrale spitsbogige entree met decoratief 

reliëf in timpaan. Meerlagige spitsboogvensters. Groot 

roosvenster met betonnen traceringen. Steunberen aan de zijden. 

Koor aan de achterzijde. Aanbouwen, waarvan één met 

decoratief metselwerk als gevelbeëindiging. 

Origineel voegwerk : Met glad licht verdiepte voeg. 

Interieur : Zaalkerk met zijbeuk aan rechterzijde. Metselwerk in kettingverband. 

Siermotieven in geglazuurde steen. Spanten zadeldak 

rusten op uitkragende gegoten consoles. Binnenzijde dakschilden 

voorzien van casetten. Zes traveeën, iedere travee aan de 

linkerzijde voorzien van twee spitsboogvensters. Rechterzijde: 

opengewerkte wand op pijlers, toegang tot de zijbeuk. Koor 

afgescheiden door grote spitsboog, met aan weerszijden twee 

kleinere spitsbogen. Daarboven rond reliëf met Chi-Rho kruis. 

Driezijdig koor (verlaagd bouwdeel) met spitsboog waarin orgel 

is ondergebracht. Drie spitsboogvensters in iedere zijgevel 

koor. Natuurstenen doopvont. Kast met decoratief gesneden 

deuren (panelen, gecanneleerde pilasters, decoratief gesneden 

balustrades). 

Vensters/deuren : Uitslaande paneeldeuren. Roosvenster en spitsboogvensters 

voorzien van glas-in-lood ramen, gevat in dubbel glas.

Kerklaan 8; 10 (vervolg) 

Dak : Zadeldak met rode Oudhollandse pannen. Voorportaal en 

koor onder verlaagd zadeldak. Aanbouwen met lessenaardaken. 

Aanbouwen met plat dak. Voorzien van ijzeren goten die 

aan uitstekende daksporen bevestigd zijn. 

Motivatie : Wederopbouw-architectuur (traditionalistisch, met gotische elementen). 

Van historische waarde. Gaaf complex van pastorie en 

kerkgebouw. 


37


38 

Kerklaan 8; 10 

Oorspr. functie : Pastorie 

Huidige functie : Pastorie 

Omschrijving : Complex van kerk met pastorie. Pastorie op rechthoekige plattegrond: 

bevat begane grond, verdieping en zolder. 

Gevels : Rode baksteen in kettingverband. Voorgevel is langsgevel, met 

entree aan rechterzijde. Eenvoudig gedecoreerd, met hardstenen 

blokken en geprofileerde latei, voorzien van bolvormige 

pinakel. Tevens horizontaal motief van zwarte bakstenen. Boven 

entree kruismotief. Aan linkerzijde langsgevel driezijdige 

erker met balkon erboven: gemetselde balustrade. Aan andere 

langszijgevel centrale gevelverhoging met vensterpartij. Tevens 

uitspringende schoorsteen in de gevel. Aan achterzijde pastorie 

eveneens erker met balkon. Gemetselde balustrade voorzien 

van gesmede reling. Tevens aanbouw met plat dak. 

Interieur : Lambrisering in hal bestaande uit zandkleurige geglazuurde 

tegels. 

Origineel voegwerk : Met verdiepte voeg. 

Vensters/deuren : Paneeldeur met ruitjes. Bovenlicht in glas-in-lood. Uitslaande 

ramen. Vensters met klapramen. 

Dak : Zadeldak met rode Oudhollandse pannen, voorzien van ijzeren 

goten die aan uitstekende daksporen bevestigd zijn. 

Bijzonderheden : Pastorie links van voorportaal gelegen, verbonden met kerk. 

Motivatie : Wederopbouw-architectuur (traditionalistisch, met gotische elementen). 

Van historische waarde. Gaaf complex van pastorie en 

kerkgebouw. 


Score : 21

Oostbuurtseweg 21 ZH-DS-402-27 


Huidige functie : Boerderij 

Omschrijving : Hallehuisboerderij (rechthoekige plattegrond) met dwars geplaatst 

voorhuis. Evenwijdig aan weg en sloot gelegen. Erf toegankelijk 

via brug. 

Gevels : Crème geschilderd pleisterwerk. Grijze plint en cordonlijst. Lichtgeel 

geschilderde geprofileerde wenkbrauwen als vensterbekroning. 

Symmetrische voorzijde met entree in middenrisaliet die is 

voorzien van gevelverhoging. Ook kopgevels voorzien van middenrisaliet. 

Stal van rode baksteen in kettingverband. 

Interieur : Gebinten van 11 meter (begane grond). Op de zolder twee originele 

houten bedsteden, naast elkaar geplaatst. Twee paar uitslaande 

bedstee-deuren (één deur verdwenen). Één bedstee-deur met uitgesneden 

hartje. 

Vensters/deuren : Nieuwe voordeur met bovenlicht. Vernieuwde vierruits vensters met glas-inlood 

bovenlichten, voorzien van jaloezieluiken. In voorgevel dubbele 

openslaande deuren (deels gewijzigd). In stalgedeelte ijzeren vensters 

met geknikte bovendorpels. 

Dak : Samengesteld zadeldak. Middenrisaliet voorzien van steekkap. Recente 

gesmoorde tuiles du Nord. Langs staldak decoratief bewerkte 

gootlijst. Recente schoorsteen. 

Bijz. bijgeb./hek : Rechts op erf een koetshuis (ingrijpend gerenoveerd). Op achterterrein 

nieuwe loodsen en kassen. Recent ijzeren tuinhekwerk. 

Groenaanleg : Tuin aan voorzijde, traditioneel vormgegeven. Tevens zonnewijzer. 

Grasstroken rond erf. Kastanjebomen en treurwilg. 

Bijzonderheden : Bouwjaar in klein reliëf boven entree in middenrisaliet. 

Motivatie : In grote lijnen gaaf. Markante vorm/detaillering, zeker voor een 

boerderij. Kenmerken van de chaletstijl. 

39


40 

Oostbuurtseweg 21 (vervolg) 


Score : 19

Oranjestraat 1 

Oorspr. functie : Kerk + pastorie 

Huidige functie : Kerk + pastorie 

Omschrijving : Kerk (van de Gereformeerde Gemeente) op kruisvormige plattegrond. 

Gesitueerd op een as (Oranjestraat) loodrecht op de Hoofdstraat. 

Gevels : Grauwe bakstenen in kruisverband. Rollaag boven plint. Gereinigde 

gevels. Ingebouwde fronttoren, kapellen in de hoek en rechthoekige 

uitbouw aan de achterzijde. Toren voorzien van entree, gelegen in 

rondboogportiek. Tevens entrees aan weerszijden van de transeptarm. 

Rondbogige vensters en vensterpartijen. Eén- en meerlaagse 

rondbogen boven hoofdentree en vensters/vensterpartijen. Bakstenen 

lekdorpels/afzaten. Steunberen. Galmgaten bestaande uit vier 

gekoppelde rondboogopeningen. Hardstenen hoeken dekplaten, 

aanzetstenen en kraagstenen. Decoratief metselwerk vensterpartij 

toren. Portaal voorste transeptarm uitkomend op Emmastraat en 

Kon. Wilhelminastraat. 

Uitbouw is de pastorie, bestaat uit begane grond, verdieping en dakverdieping. 

Toegankelijk via Emmastraat. Aan pastorie is nog een recente 

aanbouw toegevoegd. 

Interieur : Wit gepleisterde wanden beëindigd met uitkragende lijsten, gecombineerd 

met consoles waarop spanten van de gewelven rusten. 

Blauw geschilderde plint met lijst Samengesteld gewelf bestaande uit 

tongewelven. Horizontale betimmering. Galerij ondersteund door 

houten pijlers. Houten borstwering bestaande uit panelen. Tevens 

boogvormige loggia boven in wand. Apsis met kansel, daarboven 

orgel. Centraal opgehangen decoratieve luchter met glas-in-lood 

(kenmerken van de art nouveau). Ingemetselde gedenksteen: ‘IN 

GEBRUIK GENOMEN DEN 5DEN MAART 1924’. Garderobe: 

metselwerk in kruisverband met dubbele rollaag. 

Pastorie: decoratieve trapleuning, met spitsbogen. 

41


42 

Oranjestraat 1 (vervolg) 

Vensters/deuren : Kerk: dubbele houten deuren met vijfruits rondboog glas-in-lood 

bovenlichten. Enkele en samengestelde vensterpartijen met rondboog 

vensters voorzien van gekleurd glas-in-lood. Thans voorzien 

van voorzetramen. 

Pastorie: houten deur met glas-in-lood bovenlichten. Driedelige 

vensterpartij met glas-in-lood bovenlichten. 

Dak : Samengesteld dak. Hoofdvorm: zadeldak met steekkapen, uitlopend 

in schilddaken. Tentdaken op hoekkapellen. Tevens mansardedaken. 

Toren voorzien van naaldspits. Daken recent gedekt, 

met leien. Pastorie met samengesteld dak. Pastorie voorzien van recente 

dakkapel. 

Bijz. bijgeb./hek : Recent hekwerk als terreinafscheiding bij pastorie. 

Groenaanleg : Jonge leilinden. 

Bijzonderheden : Naam kerk: ‘VREDEKERK’. Architect: H. Onflee, Baarn. 

Motivatie : Kenmerken van de traditionalistische/neo-Romaanse stijl. Gaaf 

complex van pastorie en kerk. Karakteristiek voor periode. 

Bouwjaar : 1923-'24 

Score : 21

‘s-Gravenzande 

43

Waardevolle objecten ’s-Gravenzande 

44

Bonnenlaan 5 

Oorspr. functie : Boerderij met stal 

Huidige functie : Boerderij met stal en loodsen 

Omschrijving : Boerderij: hoger voorhuis, lager achterdeel met stal. Voorhuis op rechthoekige 

plattegrond, begane grond en dakverdieping., entree in linker 

zijgevel. Stal op rechthoekige plattegrond; een bouwlaag plus langskap. 

Gevels : Voorhuis: gele baksteen in staand verband. 1 ½ steens strekken boven 

vensters. Grijs/blauw geschilderd gepleisterde plint Zijgevel: gevelanker 

(6), gemetselde waterslag. Stal: grauwe baksteen in staand verband. Segmentbogen 

boven stalvensters, rollaag boven vensters en deuren. Gepleisterde 

plint, deels onbehandeld, deels geschilderd. Gevelankers (21) 

en 14 ventilatieopeningen in bovenkant gevel. Zijgevel rechts: voorste 

gedeelte gepleisterd, achter metselwerk. 

Org. voegwerk : Voorhuis: deels (passend) vernieuwd. Stal: deels vernieuwd. 

Vensters/deuren : Voorhuis: Vier vernieuwde vensters. Twee stuks dubbele kleine kelderramen 

met diefijzer en luiken. Entree zijgevel: nieuwe 9-ruits entreedeur. Nieuwe 

uitslaande deuren. 2 dakramen in dakvlak links, en in dakvlak rechts. Zijgevel 2: 

twee zesruits schuiframen en twee niet passende klepramen. Stal: houten wagendeuren, 

toegangsdeur met 4-ruits bovenlicht. Dubbel raam met klepraam, 

bovenlicht en gemetselde waterslag. Zes ijzeren boogvensters 

met roedeverdeling, in midden kiepdeel. Betonnen onderdorpels. 

Orginele kozijnen : Deels (passend) vernieuwd. 

Dak : Beide delen zadeldaken. Voorhuis overstekend dak met vernieuwde drieplanks 

windveer en makelaar. Gesmoorde verbeterde Hollandse pannen. 

Stal: gesmoorde kruispannen. 

Bijz. bijgeb./hek : Diverse niet passende recente schuren en loodsen staal- en metselwerk. 

Groenaanleg : Markante oprijlaan met tweezijdige hoge bomenrij. Grasstroken rond erf 

met bomen. Voor- en zijtuin afgezet met nieuw gemetseld tuinmuurtje rondom. 

45


46 

Bonnenlaan 5 (vervolg) 

Bijzonderheden : Dichtgezette gevelopeningen stalgevel, goot onderbroken. Zonwering in zijgevelraam. 

Motivatie : Vrij gaaf. Karakteristiek voor streek/periode. Cultuurhistorisch van 

belang. Zeldzaam. Ensemblewaarde in combinatie met oprit. Complex 

markeert sociaal/economische locale geschiedenis. 


Score : 19

Dijckerwaal/Naaldwijkseweg 

Oorspr. functie : Bunkercomplex 

Huidige functie : Bunkercomplex 

Omschrijving : Complex van bunkers, over een relatief groot gebied verspreid. Één deel 

is nabij de Waalbrug aan de Naaldwijkseweg weg gelegen (deels onder, 

een ander deel nabij Dijckerwaal 15. 

Gevels : Bouwmassa’s uit gewapend beton, afgeschuinde zijkanten. Metalen lateien. 

Cirkelvormige openingen. Deels overdekt met grond (Naaldwijkseweg), 

deels deel uitmakend van recente bebouwing (Dijckerwaal 

15: pand boven op bunker). 

Groenaanleg : Deels overgroeid met kreupelhout (Naaldwijkseweg). 

Bijzonderheden : Dit bunkercomplex behoorde tot een stelling van de Duitse bezetter die 

een van de toegangen tot de “Festung Hoek van Holland” moest verdedigen. 

Bij de bunkers aan de Naaldwijkseweg stonden zoeklichten en 

Flakkanonnen opgesteld. Op de weg zelf was een vernauwde doorgang 

gecreëerd die met kantelbare betonblokken kon worden afgesloten. De 

bunkers op het huidige adres Dijckerwaal 15 dienden ter verdediging van 

een deel van de toenmalige tankgracht. 

Motivatie : Vrij gaaf bunkercomplex. Van militair-historische waarde. 

Bouwjaar : 1940-1945 

Score : 20 

47


48 

Heenweg 1 ZH-DS-403-29 

Oorspr. functie : Pachterswoning 

Huidige functie : Woonhuis (bijgebouw bij) 

Omschrijving : Kleine woning op erf nabij een groter woonhuis op de hoek Naaldwijkseweg/Heenweg. 

Begane grond en dakverdieping. Entree in 

kopgevel aan erfzijde. 

Gevels : Gemeleerde baksteen (rood/bruin/grauw) in staand verband, gereinigd. 

Kopgevel voor: segmentboog boven halfrond raam en hardstenen 

waterslag. 1½ steens strekken boven kozijn. Een gevelanker. 

Zijgevel rechts: gemetselde segmentboog boven deur. Zijgevel 

links: segmentbogen boven twee kozijnen. Kopgevel achter: gat in 

gevel t.p.v. verwijderde gevelsteen. Grijs geschilderd pleisterwerk rond 

toegangsdeur achter. Kelderraam. 

Origineel voegwerk : Nee 

Vensters/ deuren : Kopgevel voor: Vernieuwd raam in niet passende detaillering met getoogde 

bovendorpeL Halfrond raam met vijf spaakroeden op verdieping. 

Zijgevel rechts: verticaal gestapeld houten deur met gebogen 

bovendorpeL Kopgevel achter: opgeklampte houten toegangsdeur 

en idem luikdeur met 3-ruits bovenlicht op etage met zwaar ijzeren 

geheng. Nieuw keldervenster met diefijzers. 

Originele kozijnen : Nee, niet passend vernieuwd. 

Dak : Zadeldak, nieuwe rieten dekking en felrode nokvorsten. Houten 

windveer. Overstekend dakvlak op doorgestoken gordingen. 

Biji: bijgeb. / hek : Aangebouwde tuinmuur met glazen windscherm, niet passend op erfscheiding. 

Groenaanleg : Tuin rechts en voor, verhard plaatsje links. 

Bijzonderheden : Pachterswoning uit locaal gangbare serie Van Rijckevorsselhuisjes;soortgelijke 

objecten resteren nog in en rond Staelduinse 

bos. 

Pand overgerestaureerd in deels nietpassende detaillering. Stichtingssteen gesloopt. 

Motivatie : Karakteristiek voor periode. Cultuurhistorische waarde. Zeldzaam. 

Relatie met soortgelijke objecten. 

Bouwjaar : 1850

Heenweg 15 

Oorspr. functie : Boerderij/tuinderswoning 


Omschrijving : Pand aan kleine waterloop ten zuiden van Heen- en Geestvaart, op rechthoekige 

plattegrond. Begane grond met dakverdieping. Voorgevel ingezwenkte 

lijstgevel, entree links van het midden. 

Gevels : Rode baksteen in staand verband. Voorgevel: segmentboog strekken boven 

kozijnen. Gemetselde rollaag klauwstuk. Houten gevellijst met bakgoot. 

Twee sierankers. Voormalige entree met getoogde bovendorpel en onbehandeld 

gepleisterde deuromlijsting. Zijgevel: diverse kozijnen en hoofdentree 

waarboven rollaag. 

Origineel voegwerk : Voorgevel opnieuw gevoegd, met knipvoeg. 

Vensters/deuren : Begane grond voor: drie 4-ruits getoogde schuiframen met 21-ruits glasin-lood 

bovenlicht. Boven: twee 4-ruits draairamen. Paneeldeur met glasin-lood 

ruit en glas-in-lood bovenlicht. Zijgevel: twee vierruits schuiframen 

met bovenlicht (één glas-in-lood). Dubbel vierruits draairaam en klein glasin-lood 

raam. Paneeldeur met sierroosterwerk en bovenlicht. 

Orginele kozijnen : Ja, deels (kopgevel en rechter zijgevel). 

Dak : Afgewolfd zadeldak met rode Hollandse pannen. Nokrichting loodrecht op 

de straat. Niet passende, aangekapte dakkapel. Dakramen in rechter dakvlak. 

Bijz. bijgeb./hek : Naar entree: ijzeren toegangshek met ijzeren hekpijlers en traliehekwerk. 

Wit geschilderd houten hek rondom erf tuin. 

Groenaanleg : Rondom erf tuin met loofbomen en heesters. 

Bijzonderheden : Verminkingen: niet passende toegangsdeur, aangebouwde erker aan achterzijde en diverse 

nieuwe kozijnen in linker zijgevel. Stichtingssteen opnieuw geplaatst: 1891. Pand 

is een mengvorm van een tuinderswoning en een boerderij. Zeer typisch 

voor dit deel van het Westland. 

Motivatie : Karakteristiek pand. Van cultuurhistorische waarde, zeldzaam gebouwtype. 


Score : 15 

49


50 

Heenweg bij 108 

Oorspr. functie : Druivenkassen 

Huidige functie : Druivenkassen 

Omschrijving : Twee authentieke kniekassen met druivenstokken. Gelegen langs 

een wetering haaks op de Heenweg, nabij woonhuis no 108. Afmeting 

bij benadering 8 x 40 meter, onderlinge afstand 3 meter. Van 

acht, grotendeels vergelijkbare serres naast elkaar geplaatst nog 

twee resterend. Situering temidden van recente kassen. Rechterkas 

met steilere dakhelling ei: 1935) is een rond 1965 herplaatste kas, 

vanuit Monster overgebracht naar haar huidige locatie. 

Gevels : Betonnen plint hoog 30 cm, waarop 8 gebogen stalen spantbenen.Hierop 

een kasoppervlak uit stalen beglazingsraamwerk met 

enkel glas. Aan weerszijden toegang oudste kas links twee nog 

functionerende ijzeren hefbomen voor (katrol)bediening ventilatieramen 

in dakvlak. 

Vensters/ deuren : Glazen panden met stopverf beglaasd in ijzeren roeden. In kopgevel 

voor en achter houten opgeklampte toegangsdeuren. 

Dak : Zadeldak met geknikte dakvoet (8 resp. 2 glaspanelen). In dakvlak 

acht op afstand via kabels bedienbare drieruits beluchtingsramen 

met uitzetscharen. 

Bijzonderheden : In kassen thans nog gezonde, weelderige druiventeelt aanwezig; 

originele stokken van voor WO 11; 

Verminking door recente kassen omgeving, geringe ensemble waarde. 

Motivatie : Cultuurhistorisch belang, Karakteristiek voor vroeger tuindersbedrijf. 

Lokaal zeldzaam. Geheel gaaf. 

Bouwjaar : 1922 / 1935 

Score : 14

Jonghlaan De 13 

Oorspr. functie : Pachterswoning 


Omschrijving : Woonhuis: begane grond en dakverdieping onder zadeldak. Entree 

in rechter kopgevel. Nokrichting evenwijdig aan Rijckevorsellaan. 

Gevels : Rood/bruin baksteen in staand verband. Segmentbogen boven 

vensters. Rondbogen boven roosvenster verdieping. Aanbouw met 

plat dak aan zijgevel (achterzijde). Raamdorpelstenen op begane 

grond voorgevel, gemetselde waterslagen in aanbouw. Gevelankers 

in zijgevel, sieranker in voorgevel. Betegeld entreeportiek. 

Origineel voegwerk : Ja 

Vensters/ deuren : Zijgevel: schuiframen met gebogen bovendorpel en glas-in-lood 

bovenlichten. Voorgevel: entree, twee schuiframen met luiken en 

getoogde bovendorpel met glas in lood. Rondboogvormig raam, 

roeden in straalsgewijze verdeling. Vernieuwde entreedeur. Tweede 

kopgevel klein raam met scharnierpen (luik ontbreekt). Keldervenster. 

Originele kozijnen : Ja 

Dak : Zadeldak met overstek en houten windveren. Gesmoorde Hollandse 

pannen. Houten windveren Overstekend dakvlak met doorgeschoten 

gordingen. Nieuwe daggoten. Dakkapel op achterdakvlak. 

Bijz. bijgeb./hek : Aan achtergevel aanbouw, 2e volume met zadeldak aangebouwd. 

Groenaanleg : Siertuin voor huis met haag. 

Bijzonderheden : Verminkingen: Nieuwe direct naastliggende kassenomgeving, achterliggend 

dwars kapvolume, recente zonwering over twee ramen heen. In nabijheid 

meerdere zgn. Van Rijckevorselhuisjes, naar voormalig pachtheer 

van dit gebied, waaronder het geheel vervallen complex van Rijckevorsellaan 

9 (402-02), no. 13 en Heenweg 1 (403-29). Andere sterk 

verbouwde op nrs. 1,3,7,9 en 14a (404-01,03,04). 

Motivatie : Relatief gaaf. Zeldzaam. Relatie andere objecten. Karakteristiek 

voor periode. Cultuurhistorisch belang. 


Score : 18 

51


52 

Kasteelestraat Van de 75 

Oorspr. functie : School 

Huidige functie : School 

Omschrijving : Complex op samengestelde plattegrond. Begane grond, verdieping en 

vliering. 

Gevels : Rode baksteen in Vlaams verband. Op hoek met dwarsvleugel is een 

torenachtige opbouw gelegen, met op de begane grond de oorspronkelijke 

entree. Decoratieve licht risalerende gevelvlakken. Vensters gekoppeld 

door gegoten lateien. Langsgevel voorzien van gevelverhoging. 

Verscheidene recente aanbouwen. In één van deze aanbouwen: huidige entree. 

Origineel voegwerk : Onduidelijk 

Vensters/deuren : IJzeren vensters met roedeverdeling. IJzeren spleetvensters met roedeverdeling. 

Recente vensters en deuren in aanbouwen. 

Dak : Samengesteld dak. Haaks op elkaar geplaatste schilddaken, deel doorlopend 

als zadeldak. Toren gedekt met tentdak. Overstekende dakgoten. 

Bijz. bijgeb./hek : Gemetselde muur rondom schoolplein, met metalen reling. 

Groenaanleg : Plantsoen met struiken, coniferen, bomen. 

Bijzonderheden : Torenachtige opbouw voorzien van uurwerken. Stichtingssteen: 

‘EERSTE STEEN GELEGD DOOR MR. J. BRUNT BURGE- 

MEESTER VAN ’S-GRAVENZANDE 31 AUGUSTUS 1935’. 

Motivatie : In grote lijnen gaaf. Kenmerken van de Nieuwe Zakelijkheid. 


Score : 16

Langestraat 17 

Oorspr. functie : Woonhuis met werkplaats 


Omschrijving : Laag pand, bestaande uit begane grond en dakverdieping. Brede 

voorgevel met ingezwenkte lijstgevel, entree links van het midden. 

Nokrichting staat haaks op de straat. 

Gevels : Wit geschilderd pleisterwerk op rechthoekige rusticablokken, gevel- 

ankers mee geschilderd. Boven vensters blokstucelementen afgeschuind. 

Houten vereenvoudigde gevellijst met overstekende geprofileerde 

bakgoot. Houten deuromlijsting, dekstukken met cannelures, 

loodwerk met gegolfde sierrand, eenvoudige waterlijst rustend 

op consoles. Grijs geschilderde/gepleisterde plint. Jaartal (1740) 

opnieuw op gevelstuc geschilderd. Zijgevel links: negen gevelankers 

en nieuwe goot. 

Origineel voegwerk : N.v.t. 

Vensters/ deuren : Begane grond drie 6-ruits schuiframen. Verdieping: een 4-ruits 

schuifraam detaillering. Entree met paneeldeur met sierroosterwerk 

en glas-in-lood bovenlicht. Zijgevel links: nieuwe dakkapel Zijgevel 

rechts: nieuw dakraam. 

Originele kozijnen : Ja, alleen deels aan de voorgevel. 

Dak : Afgewolfd zadeldak met opnieuw verbeterde Hollandse pannen. 

Bijz. bijgeb./hek : Links houten poortje. 

Bijzonderheden : In interieur lokaal nog meerdere originele balklagen en vloerdelen,muurschildering 

boven schouw. Plattegrondopzet entree intern sterk 

gewijzigd, diverse recente, niet passend opgezette achteraanbouwen. 

Motivatie : Voorbouw relatief gaaf. Karakteristiek voor periode. Beeldondersteunend. 

Bouujaar : 1750-1800 (oudste delen). 

Score : 21 

53


54 



Huidige functie : Woonhuis, samengevoegd 

Omschrijving : Eenvoudige woning uit begane grond en zolder. Ligging op straathoek. 

Voorgevel opgezet als eenvoudige lijstgevel met woningentrees 

aan weerszijden van twee ramen. 

Gevels : Lichtrode baksteen in staand verband. Anderhalfsteens hanenkammen 

boven vensters en deuren in donkerrode steen. Grijze onbehandelde 

cementstucplint. Vlak houten fries onder geprofileerde 

bakgoot op negen geprofileerde klossen. Kopgevel: asymmetrisch 

tuitgevel* met lager doorgezet achterdakvlak in gele baksteen in 

staand verband. Met cementstuc bezette rollaag als dekband. Zes 

gevelankers. Halfsteens strek boven etageraam. 

Origineel voegwerk : Nee, passend vernieuwd, grijze knipvoeg. 

Vensters/ deuren : Voorgevel links: origineel T-schuifraam, bovenlicht met blank kathedraal 

glas. Passende paneeldeur met dubbel staand ruitje en bovenlicht. 

Voorgevel rechts: origineel T-schuifraam met bovenlicht. Nietpassende 

recente tweeruitsdeur en bovenlicht. 

Kopgevel links: twee kleine, recente gevelopeningen. Op etage breed 

model T-schuifraam met vijfruits bovenlicht en luikhaken. 

Org. Kozijnen : Ja, met uitzondering van bg kopgevel en deels achtergevel. 

Dak : Zadeldak met gesmoorde niet passende Romaanse pannen. Eén rechte 

dakkapel (rechts) met geprofileerde daklijst en dekstukken. Zinken 

zijwangen. 

Motivatie : Vrijwel gaaf. Karakteristiek voor periode, beeldondersteunend. 


Score : 14


Oorspr. functie : Herenhuis 

Huidige functie : Herenhuis 

Omschrijving : Pand onder zadeldak bestaande uit begane grond, verdieping en 

zolder. Voorgevel is een symmetrisch ingedeelde lijstgevel met centrale 

entreepartij. De nokrichting evenwijdig aan de straat. 

Gevels : Rode baksteen in staand verband, fijn gevoegd metselwerk 

(knipvoeg). 1 ½ steens strekken boven vensters. Grijs geschilderde 

gepleisterde plint. Hardstenen lekdorpels. Geprofileerde houten 

gootlijst met gootklossen en smal geschilderd vlak fries. Entree met 

(recent houten hoofdgestel reconstructie) en hardstenen neuten. Kopgevels: 

nieuw blokpleisterwerk. 

Origineel voegwerk : Nee, welpassend vernieuwd in dunne knipvoeg. 

Vensters/ deuren : Begane grond 4 schuiframen met glas-in-lood bovenlichten. Paneeldeur 

met zeszijdig in glas geslepen stervorm, glas-in-lood bovenlichten. 

Verdieping 3 schuiframen met glas-in-lood bovenlichten. 

Zijgevel links: schuifraam op verdieping. 

Originele kozijnen : Ja, recent nieuw aangebrachte geprofileerde houten raamlijsten. 

Dak : Zadeldak met gesmoorde kruispannen. Zinken deklijsten op kopgevelbeëindigingen. 

Bijz. bijgeb./hek : Hardstenen stoep. Stoeppalen met ijzeren stangen Aan weerszijden 

een smalle steeg met houten poort. 

Bijzonderheden : Gietijzeren haak met houten uithangbord. Hoofdgestel entreedeur en 

raamlijsten recent aangebracht. 

Motivatie : Relatief gaaf. Karakteristiek voor periode. Beeldondersteunend element. 


Score : 16 

55


56 




Omschrijving : Pand met begane grond en dakverdieping. Voorgevel opgezet als 

symmetrisch ingedeelde lijstgevel met vier vensterassen plus entree 

in het midden. Voorgevel ingekast in zijgevels waarlangs bakgoot 

en houten consoles. Nokrichting evenwijdig aan straat. 

Gevels : Rode baksteen in staand verband. Kopgevels: gele IJsselsteen/ rode 

baksteen in kruisverband. Voorgevel: grijs geschilderde/ 

gepleisterde plint. Geproftleerde raamlijsten rond vensters; gepleisterde 

boogvelden met geometrisch patroon en geknipt loodwerk 

langs bovendorpeL Hoofdgestel in hout en stucwerk; fries met 

gebosseerde velden en consoles. Houten deuromlijsting met penanten 

en hoofdgestel. Twee gietijzeren rozetankers. 


Vensters/ deuren : Begane grond 4 vereenvoudigde schuiframen. Paneeldeur met 

bovenlicht. Twee rechte dakkapellen met dubbele openslaande 

ramen. Zijgevellinks: twee 4-ruits ramen. 


Dak : Zadeldak met wolfseinden. Twee pironnen op de nokeinden. Gesmoorde 

Hollandse pannen. Dakkapellen op goot met gegroefde 

dekstukken, zij schilden met zinken losanges en geprofileerde bovenlijst. 

Twee hoekschoorstenen. 

Bijz. bijgeb./ hek : Gele stoeptegels. Hardstenen entreestoep en stoeppalen met ijzeren 

stangen. Rechts houten poort. Links gemetselde poort met 

tandwerk; rondboog met aanzet- en sluitstenen boven houten deur. 

Bijzonderheden : Een van de rijkst gedetailleerde, meest contrastrijke panden uit 

straat. 

Motivatie : Relatief gaaf. Karakteristiek voor periode. Beeldondersteunend. 

Lokaal zeldzaam dwarsgeveltype. 

Bouwjaar : ca. 1880 

Score : 15



Huidige functie : Woonhuis-winkel 

Omschrijving : Pand op rechthoekige plattegrond. Begane grond, verdieping en zolder. 

Gevels : Voorgevel: wit blokpleisterwerk. Linker zijgevel: baksteen in kruisverband. 

Rechter zijgevel: pleisterwerk. Voorgevel is symmetrische lijstgevel 

met centrale entree. Houten wit geschilderde kroonlijst. 

Org. voegwerk : Met bol geklopte voeg 

Vensters/deuren : Entree omgeven met houten lijst en hoofdgestel. Recente deur. Vensteropeningen 

voorzien van houten omlijsting. Recente vensters. 

Dak : Omlopend schilddak met opnieuw verbeterde Hollandse pannen 

(rood). Twee dakkapellen met decoratieve houten lijsten en consoles. 

Zijgevel: goot op consoles, dakkapel. 

Bijz. bijgeb./hek : Vernieuwde stoeppalen met smeedijzeren reling. 

Bijzonderheden : Pand heeft relatie met achtergelegen adres Langestraat 53 (voormalige 

graanhandel). 

Motivatie : Kenmerken van neoclassicisme. In grote lijnen gaaf. Beeldondersteunend 

deel van straatgevel. 


Score : 20 

57


58 

Radijslaan Langestraat ongen. 87 

ZH-DS-407-07 

Oorspr. functie : Kassen Herenhuis 

Huidige functie : Kassen Herenhuis 

Omschrijving : Rijen Halfvrijstaand druivenserre's pand met bestaat geknikte uit dakvoet. begane Gelegen grond, verdieping in gebied bij en Radijzolder.Voorgevelslaan en Perziklaan is een en langs eenvoudige de Vlotwetering. lijstgevel met drie vensterassen, 

Gevels : waarin Betonnen rechts plint. de IJzeren hoofdentree. skelet. Nokrichting haaks op de straat. Aan 

Vensters/deuren : Houten achterzijde beklampte uitbouw, deuren. bestaande Glazen uit panelen. begane grond en dakverdieping. 

Dak : Zadeldaken Entree in uitbouw met geknikte zijgevel. dakvoet. 

Gevels Bijzonderheden : Deels Rode katrolsysteem baksteen in staand aanwezig verband. om vensters 1½ strek dakschilden segmentbogen te openen. boven 

Motivatie : vensters. Karakteristiek Houten voor ontwikkeling deuromlijsting tuinbouwbedrijf. met rechthoekige diepliggende 

Bouwjaar : 1900-1950 velden. Hoofdgestel boven entree met geknikte waterlijst. Neuten 

Score : van hardsteen. Crème geschilderde/gepleisterde plint. Houten fries 

met overstekende gootlijst. Gootlijst met gootklossen langs de zijgevel. 


Vensters/ deuren : Begane grond: twee vereenvoudigde schuiframen met gebogen 

boven dorpel. Verdieping: 3 schuiframen met gebogen bovendorpel. 

Entree: paneeldeur (vernieuwd) met ruitjes en bovenlicht. Zijgevel: 

originele houten deur met bovenlicht. Samengesteld 3-delig 

raam. Verdieping zijgevel: 9-ruits schuifraam en 2 gevelankers in 

uitbouw. 

Originele kozijnen : Nee, passend vernieuwd. 

Dak : Schilddak met gesmoorde Hollandse pannen. Dakkapel met dubbel 

openslaand raam en houten licht geknikte sierlijst en penanten met 

kornissen. Achteruitbouw onder mansardedak. 

Bijz. bijgeb./ hek : Hardstenen stoeppalen met stalen buizen ertussen. Hardstenen 

stoep. Rechts een brede houten poort. 

Bijzonderheden : Recente lantaarn naast entree, niet-passend. 


Bouwjaar : 1880

Van Langestraat Rijckevorsellaan 89 9 ZH-DS-404-02 

Oorspr. functie : Woonhuis Pachterswoning 


Omschrijving : Woonhuis, Pand bestaat bestaande uit begane uit grond begane en grond dakverdieping. en dakverdieping Brede voorgevel, onder zadelgeheeldak. Nokrichting in geschilderd evenwijdig blokstucwerk aan de opgezet straat. met Entree omvangrijke in aanbouw geome- linker 

trische zijgevel. ornamentiek. Centrale timpaan met pinakel. Nokrichting 

Gevels : Rood/bruine haaks op de straat. baksteen in kruisverband. Segmentbogen boven ven- 

Gevels : sters. Wit geschilderd Rondbogen pleisterwerk boven roosvensters met schijnvoegen (verdieping). in Houten blokmotief. windveren. Op- 

Vensters/deuren : liggend Schuiframen gepleisterde met segmentbogen, strekken met deels oren 2-ruits in bovenlicht. fantasiemotief Rondboogaangegevenvormig boven raam met de vensters. houten straalsgewijze Fries met rechthoekig roedenverdeling. opliggende gepleis- 

Dak : terde Zadeldak velden met (motief overstek. met Gesmoorde cirkels). Vier Hollandse risalerende pannen. pinakels vertikaal 

Bijz. bijgeb./hek : gegroefd, Tegen linker met zijgevel hardstenen aanbouw spitsen. onder plat Houten dak, waartegen deuromlijsting aan linker met 

hoofdgestel. zijgevel 2e woonhuis Grijs geschilderde onder zadeldak lage is gevelplint. geplaatst. 

Origineel Groenaanleg voegwerk : Haag N.v.t. om tuin voorzijde, populieren. 

Vensters/ Bijzonderheden deuren : Maakt Begane deel grond: uit van 2 vereenvoudigde rijtje pachterswoningen, schuiframen die ook met eigenaar getoogde Staelduin- boven 

dorpel sebos was. en Enige glas-in-lood andere gave bovenlichten. is de Jonghlaan Paneeldeur 13. Andere met zijn snijwerk van Rijc- en 

rond kevorsellaan ruitje. 1, Glas-in-lood 3, 5, 7, 9, 14a bovenlicht en Heenweg in dubbel 1. glas.. Verdieping: 2 schuif- 

Motivatie : ramen Vrij gaaf. met Zeldzaam, glas-in-lood relatie bovenlichten. andere objecten. 

Orginele Bouwjaar ko::ifnen : 1850-1875 Ja 

Dak Score : : Zadeldak met gesmoorde Hollandse pannen. 

Bijz. bijgeb./hek : Hardstenen entreestoep met palen ijzeren verbindingsstaven. 

Bijzonderheden : Nieuwe lantaarn naast entree.Vlaggenstokhouder bovenin gevel. 


Zeldzame gevelkarakteristiek in stucwerk. 


Score : 15 

59


60 




Omschrijving : Hoekpand bestaat uit begane grond, verdieping en zolder onder 

een mansarde kap. Voorgevel opgezet als symmetrisch ingedeelde 

lijstgevel met vijf vensterassen en centraal gelegen entree. 

Gevels : Rode baksteen in staand verband, knipvoeg. 1½ steens strekken 

boven vensters. Vernieuwde houten deuromlijsting met penanten 

en hoofdgestel Grijs geschilderde gepleisterde plint. Eenvoudige 

lijstgevel met vlak stucfries en blokstucwerk. Twintig gevelankers in 

regelmatig patroon. Sierlijst/boeiboord langs bakgoot waaronder 

gootklossen. Hogere grijs geschilderde plint. Gevelankers (20). 

Origineel voegwerk : Nee, vernieuwde knipvoeg, grijs. 

Vensters/ deuren : Begane grond: 4 vereenvoudigde schuiframen. Paneeldeur met snijwerk 

en rond getralied ruitje, bovenlicht met smeedijzer sierwerk 

achter dubbelglas. Verdieping: vijf 4-ruits schuiframen. Twee recente 

dakkapellen met dubbele draairamen. Zijgevel: twee getraliede kelderramen, 

dubbel draairaam op begane grond en verdieping. 

Originele kozijnen : Ja, deels; raamhout indelingen gewijzigd. 

Dak : Mansardedak met afwisselend rode en gesmoorde verbeterde Hollandse 

pannen. Twee dakkapellen. 

Bijz. bijgeb./hek : Nieuw hekwerk: met pijnappels bekroonde ijzeren hekpijlers met 

traliehekwerk. Hardstenen stoep voorlangs. Nieuwe aanbouwen entree 

achter in historiserende stijl. 

Bijzonderheden : Kozijnbeeld aangetast door wijzigingen in raamopzet. 

Motivatie : Relatief gaaf Karakteristiek voor periode. Beeldondersteunend. 


Score : 19

Langestraat 237, 239, 241 



Omschrijving : Drie aaneengesloten panden op rechthoekige plattegrond. Begane grond 

en verdieping. Ieder pand heeft een eigen entree. 

Gevels : Doorlopende lijstgevel. Grijs geschilderde/gepleisterde plint. Houten/ 

gestuct hoofdgestel. Wit/crème geschilderd pleisterwerk met blokpleisterwerk. 

Op verdieping geprofileerde cordonlijst, doorlopend als waterlijst. 

Entrees: houten deuromlijsting met gegroefde penanten en hoofdgestel. 

Linker entree ondergebracht in risaliet met op verdieping Frans 

balkon in siersmeedwerk. Hardstenen neuten en onderdorpel. Pand geheel 

links: nieuw ingebroken entree. 

Vensters/deuren : Houten paneeldeur met bovenlicht voorzien van smeedwerk. Rechter 

entree: vlakke entreedeur (niet oorspronkelijk) met bovenlicht. Vereenvoudigde 

H-schuifvensters. Op verdieping een 4-ruits schuifvensters met 

brede gegroefde middenstijl. Vensters op verdieping deels oorspronkelijk. 

Dak : Plat dak. 

Groenaanleg : Aan weerszijden van de straat staan linden. 

Bijzonderheden : Oorspronkelijk burgemeesterswoning. 

Motivatie : Beeldbepalend en karakteristiek voor periode. Zeldzaam en relatief gaaf. 

Van cultuurhistorisch belang, behorend tot het oudste deel van ’s Gravenzande. 


Score : 21 

61


62 

Lennepstraat Van 37 



Omschrijving : Vrijstaand pand in samengesteld volume, bestaande uit kelder, begane 

grond, daketage en zolder. Vooruitgestoken topgevel-volume in voorgevel, 

en lagere erkeruitbouw. Links in voorgevel de entree. In linker 

zijgevel een trappenhuis. Uitbouw aan achterzijde. 

Gevels : Rode baksteen in kettingverband. Steens rollaag boven plint en vensters, 

doorgaande halfsteens rollaag ter hoogte onderzijde kozijnen 

b.g. Rondboog bovenlicht entreedeur boven betonluifel entree. Houten 

overstekende gootlijsten met kraaldelenplafond. Zwart geglazuurde 

raamdorpelstenen. 

Origineel voegwerk : Ja, terugliggend gestreken. 

Vensters/ deuren : Gekoppeld keldervenster met diefijzers. Voorgevel met driedelige 

raampartij met glas-in-lood bovenlicht. Hoekraam met glas-in-lood. 

Zijgevel: hoger gelegen gekoppelde raampartij met glas-in-lood en 

verticaal driegedeeld venster. Entree: paneeldeur met geslepen ruitjes 

en rondboog bovenlicht, glas-in-lood. Op verdieping in vooruitgezette 

voorgevel glas-in-lood raampartij met openslaande ramen. Verspreid 

enkele en dubbele ramen, deels met glas-in-lood. 

Originele kozijnen : Ja, grotendeels. 

Dak : Hoofdmassa en doorgestoken voorgevel beiden met zadeldak met aan 

onderzijde een licht ingebogen daklijn, gedekt met zwart/bruine geglazuurde 

Romaanse pannen. Trappenhuis en uitbouw achter een doorgestoken 

gevel met plat dak en dakoverstek. Lage horizontale dakkapel 

op zolderverdieping. 

Bijz. bijgeb./ hek : Gemetseld laag tuinmuurtje waarop niet passende houten schutting. 

Bijzonderheden : Rechter zijkant: hoge nokhoogte en taps verlopende schoorsteen.Vernieuwde 

lagen in het metselwerk in voor;gevel t.p.v. lateien. Originele 

brievenbus. 

Motivatie : Vrijwel gaaf. Karakteristiek voor periode. Massavorm van zeldzaam 

type. Beeldondersteunend. 


Score : 16

Maasdijk bij 206 

Oorspr. functie : Bunkers, observatiepost 

Huidige functie : Bunkers, leegstaand 

Omschrijving : Ensemble van vier gedeeltelijk ingegraven bunkers, gelegen direct 

aan de noordvoet van de Maasdijk. Een bunker in haakvorm solitair 

op ca. 25 meter van de andere drie bunkers gelegen. Daarnaast 

drie andere dicht bijeen gelegen bunkers (gemiddeld 5 meter uiteen). 

Een ervan grotendeels onder de grond, dakniveau zichtbaar. 

Overige twee bunkers grotere samengestelde volumes van ca. 3 

meter hoog, met afgeplat dak en in cilindervorm, op hoeken 

rondom afgeschuind. 

Gevels : Gewapend beton, onafgewerkt. 

Gevelopeningen : Toegangssparingen met restanten van de voormalige stalen toegangsdeuren. 

Diverse grote ronde ventilatieopeningen met stalen 

omrandingen. 

Bijzonderheden : Belang object tevens in relatie tot haar situering direct in bocht 

nieuwe water; dit water is een volgelopen deel van de voormalige 

tankgracht van Duitse verdedigingslinie. Aanleg bunkers op een 

aangelegde grondophoging van ca. 1,5 meter hoog. Enkele bomen 

en heesters. 

Motivatie : Militair-historische betekenis. Ensemblewaarde. Zeldzaam. 

Beeldondersteunend. 

Bouwjaar : Ca. 1942-1943 

Score : 22 

63


64 

Monsterseweg 5 

Oorspr. functie : Pakhuis 

Huidige functie : Fitnesscentrum 

Omschrijving : Pand op rechthoekige plattegrond. Begane grond, twee verdiepingen, 

zolder. 

Gevels : Wit gepleisterde gevel. Zwart geschilderde plint. Decoratieve getoogde 

lateien boven deuren en vensters. Muurankers. 

Vensters/deuren : Vensters en deuren vernieuwd. Twee entrees met houten deuren. Uitslaande 

ramen. Sommige ramen vervangen door ventilatieroosters. Gevelverhoging 

met luik. 

Dak : Afgewolfd zadeldak met gesmoorde oud-Hollandse pannen. 

Bijzonderheden : Oorspronkelijk aardappelpakhuis. 

Motivatie : Karakteristiek pakhuis. Beeldondersteunend. Zeldzaam gebouwtype. 

Gaaf. 


Score : 18


Oorspr. functie : Bollenschuur 

Huidige functie : Opslag 

Omschrijving : Pand op samengestelde plattegrond. Begane grond en verdieping. 

Gevels : Grauwe baksteen in kruisverband. Aan linkerzijde éénlaags bouwdeel in 

halfsteens verband. Plint met rollaag. Gevels beëindigd met tandlijst. Halfsteens 

rollagen boven gevelopeningen begane grond, anderhalfsteens 

rollagen boven gevelopeningen verdieping. Op sommige plaatsen scheuren in 

metselwerk. 

Vensters/deuren : Houten schuifdeuren. Schuifdeur met ruiten voorzien van roedeverdeling. 

Eén deur vervangen door recente roldeur. Dubbele uitslaande luiken met ruiten. 

Merendeel gevelopeningen verdieping thans voorzien van vaste vensters. 

Dak : Platte daken. 

Bijzonderheden : Eénlaags bouwvolume dateert uit 1953. 

Motivatie : Zeldzaam gebouwtype. In grote lijnen gaaf. Van sociaal-historische waarde. 


Score : 15 

65


66 


Oorspr. functie : Zaalkerk 

Huidige functie : Kerk Chr. Gereformeerde Gemeente 

Omschrijving : Groot volume op rechthoekige plattegrond onder enkelvoudig zadeldak. 

Symmetrisch ingedeelde voorgevel met centraal entree, nokrichting 

haaks op de straat. Nieuwe aanbouw aan rechterkant. 

Gevels : Grauwe/bruine baksteen in staand verband. Rollaag boven plint. Twee 

felrode baksteen sierbanden. Spitsboogstrekken boven vensters met 

felrode rollaag. Roosvenster met identieke felrode rollaag afgezet. Meervoudig 

taps inkragende gemetselde rondboog om entreeportaal. Vlechtwerk 

in rood metselwerk langs de dakrand, uitkragend getand metselwerk 

onder goot zijgevel. Hardstenen gevelsteen boven entree met kader 

in rode rollaag. Dichtgemetseld boograam in topgevel, rode rollaag rondom en 

hardstenen waterslag. Links en rechts van boograam grote ventilatieroosters. 

Zijgevel (rechts): nieuwe geprofileerde gootlijst waaronder getand 

metselwerk. Boogramen met rollaagomlijsting. 

Origineel voegwerk : Nee 

Interieur : Plafond heeft spiegelboog-achtige vorm, en is voorzien van betimmering 

in lengterichting. Ondersteuning van plafond door houten muurstijlen 

(rustend op consoles) met korbelen. 

Vensters/ deuren : Links en rechts van entree twee spitsboogvensters. Markant roosvenster 

boven entree. Zware recente dubbele houten paneeldeur met rondboog 

bovenlicht. Alle vensters met horizontale, verticale, en spaakgewijze 

roedeverdeling met ijzeren hoofdtracering, en glas-in-lood onderverdeling. 


Dak : Zadeldak met gesmoorde verbeterde Hollandse pannen. Nokvorst en 

gevelpannen.


Bijz. bijgeb./ hek : Laag gemetseld muurtje met hoekpijlers. 

Bijzonderheden : Links de pastorie (Monsterseweg 10) in zelfde stijl opgetrokken, met 

vernieuwde vensters/deuren. Uitbouw: halfsteens verband onder plat 

dak tegen rechter zijgevel. Stichtingssteen rechts van entreeportaal: 

" Eerste steen gelegd door de Weledele D. Driessen, 7 juni 1919 ". 

Naam pand (' chr.geref. kerk') op hardstenen gevelsteen boven entree. 

Motivatie : Vrij gaaf. Karakteristiek voor periode. Cultuurhistorisch belang. 


Score : 18 

67


68 


Oorspr. functie : Tramstation 

Huidige functie : Woonhuis-kantoor 

Omschrijving : Vrijstaand pand, samengesteld uit twee bouwmassa's. Rechts een 

lager deel met begane grond en dakverdieping; voorgevel opgezet 

als langsgevel entree ter linkerzijde. Links een vooruitspringende 

tweelaagse bouwmassa met topgevel; tweede entreepui centraal 

gelegen. 

Gevels : Crème/wit recent geschilderd pleisterwerk. Onderkant plint in 

geglazuurde steen. 1½ steens strekken, donkerrood geglazuurde 

steen boven 2 entreepuien. 1½ steens segmentbogen boven vensters 

b.g. Geglazuurde stenen sierbanden en plint (van beide ontbreekt 

een deel). Lager deel: overstekende dakschilden rustend op houten 

korbeien. In de kopgevel: dakoverstek, vernieuwde houten makelaar, 

hanenbalk(en) en windveren, deels overgaand in vakwerk. 

Interieur : Betegelde vloer, bestaande uit witte tegels gecombineerd met kleine 

zwarte ruitvormige tegels. Deuren en vensters voorzien van lijsten. 

Plafond voorzien van lijsten, centraal medaillon met plantenmotieven. 

Op andere locaties origineel gebint nog aanwezig. 

Trap: gecanneleerde trappaal bekroond met bolornament. Metalen 

spijlen, houten leuning. 

Schouw: bekleed met panelen en voorzien van lijst. Aan de binnenzijde 

betegeld. Kachel met stoof. 

Vensters/ deuren : B.g.: rechts twee vensters met 15-ruits segmentbogen bovenlichten.Hoog 

raampje met verlaagde waterslag. Dubbele paneeldeur 

met glas-inlood bovenlicht. Links paneeldeur met rond ruitje, zijlichten 

en drie 6-ruits bovenlichten Verdieping: samengesteld venster, 

zijlichten; bovenlichten met glas-in-lood. Dakkapel met dubbel 

raam en bovenlichten. 2 Velux dakramen in zijdakvlak kopgevel. 

Originele kozijnen : Deels.

Monsterseweg 23 (vervolg) 

Dak : Rood/bruin geglazuurde kruispannen. Lager deel: een afgewolfd 

zadeldak met nokrichting parallel aan de straat en een aangekapte 

dakkapel. Haaks erop (op hoger deel) een ingestoken zadeldak. 

Bijz. bijgeb./ hek : Op achtererf gemetseld schuur van grauwe baksteen in halfsteens 

verband onder zadeldak. 

Bijzonderheden : Voormalig tramstation Naaldwijk, eindpunt tramlijn vanuit Den 

Haag (over E30), dat ca. 1910 werd verlegd naar Hoek van Holland. 

Originele naam op gevel opnieuw ingeschilderd in oorspronkelijke typografie. 

Oorspronkelijk sierbanden, raamdorpels en plint thans niet passend in donkerrood 

overgeschilderd. Zonwering op verdieping. 

Motivatie : Redelijk gave bouwmassa. Karakteristiek voor periode. Lokale historische 

waarde. Cultuurhistorisch belang. Zeldzaam. Enige kenmerken 

van Chaletstijl. 


Score : 23 

69


70 




Omschrijving : Boerderij op rechthoekige plattegrond. Begane grond en dakverdieping. 

Nok naar de straat gericht. 

Gevels : Baksteen in kruisverband (voorgevel, rechter zijgevel, achtergevel). 

Blokpleisterwerk (linker zijgevel). Straatgevel is uitgezwenkte lijstgevel, 

geheel begroeid. Entree in linker zijgevel. Gevelopeningen deels voorzien 

van rollagen. Vierkant gemetselde regenput aan rechterzijde. 

Origineel voegwerk : Met bol geklopte voeg. 

Vensters/deuren : Meerdere deuren met bovenlichten. Vereenvoudigde H-schuifvensters met 

glas-in-lood bovenlichten. Klapramen. Vaste ramen. IJzeren rondboogvensters 

met roedeverdeling. Uitslaande luiken met ruiten, tevens hijsbalk. 

Dak : Wolfdak gedekt met recente rode oud-Hollandse pannen. Schoorsteen. 

Kroonlijst, goot op consoles. 

Groenaanleg : Enige bomen. 

Bijzonderheden : Boerderij van de familie Troost. Mogelijk daterend uit de 18 e eeuw. 

Een van de oudste gebouwen aan de Monsterseweg. Handgeschilderde 

tegeltableaus in interieur onlangs verwijderd. Pand wordt omgevormd tot meerdere 

woningen. 

Motivatie : Karakteristieke boerderij. In grote lijnen gaaf. Van sociaal-historische 

waarde. 

Bouwjaar : Late 18 e eeuw/vroege 19 e eeuw. 

Score : 17

Monsterseweg 79-81 



Omschrijving : Vrijstaand pand op rechthoekige plattegrond, deel van serie van vier identieke 

objecten. Begane grond met daketage en vliering. Hoge, gebroken piramidekap. 

Markante hoofdopzet in samengesteld volume. 

Gevels : Gevel in gele baksteen in Vlaams verband. Alzijdige gevelplint in grauwe baksteen, 

begrensd door halfsteens rollaag. Rechterdeel gevel opgezet met steile, 

gebroken topgevel, waarin op bg afgeschuinde erker. Originele houten plantenbak 

op dubbele consoles onder etageraam. In geveltop geknikt vooruitstekend 

dubbel vlieringraam op getrapte console. Verticaal houten topgevelschild. 

Entree aan bovenzijde halfrond uitgevoerd, links in voorgevel met 

metselwerkkader in drie lagen verjongend halfsteens werk. Links van entree 

een schuin verlopende gevelbeëindiging met rollaag begrensd, uitgemetselde 

plantenbak. Gestucte gevellateien. Topschoorsteen. 

Org. Voegwerk : Ja. 

Vensters/ deuren : Originele paneelvoordeur halfrond met 4-ruitsraam. Erkerkozijn met afgeschuinde 

zijlichten. In topgevel op etage drie gekoppelde ramen, waarboven 

dubbel uitkragend vlieringraam. Rechter- en linker zijgevel met twee kleine 

ramen. Achteraanbouw met nieuwe raam-/ deuropzet. 

Originele kozijnen : Ja. 

Dak : Markante piramidale mansardekap. Keramische originele VH-pan bruingrijs. 

Topgevel met dakoverstek met kraaldeelplafond. In voorvlak links een liggende 

dakkapel. Achterdak met ingestoken kapel en balkondeur onder recht dakje. 

Overstekende houten bakgoten met gepotdekseld kraalplafond en gegolfde 

neuslat. Houten rekken op onderste dakdeel fixeren pannenvlak tegen afwaaien. 

Bijz. bijgeb./hek : Aan achterzijde een éénlaagse uitbouw met balkon. Tuinmuren met stalen 

buisleuning. Rechts houten poort. 

Verminkingen : Rookgasafvoer in rechter dakvlak. Aangepaste achteraanbouw, wit geschilderd. 

Motivatie : Vrij gaaf. Karakteristiek voor periode Beeldondersteunend. Zeldzaam. Deel 

van een samenhangende gevelrij van vier identieke woonhuizen. 


Score : 16 

71

Waardevolle objecten ‘s-Gravenzande 

72 





Tevens opkamer. 

Gevels : Wit gepleisterde gevels. Zwart geschilderde plint. Kopgevels zijn 

afgeknotte topgevels. Gepleisterde strekken boven vensters rechter 

kopgevel. Lekdorpels in donkere steen. Recente loods aan pand vastgebouwd. 

Interieur: Oorspronkelijk gebint nog aanwezig. Oorspronkelijke kelder 

met rode tegels. Toegang kelder geschiedt via schuin geplaatst 

kelderluik. Eenvoudige houten deuren met metalen klinken. 

Ingebouwde kast met uitslaande deuren, voorzien van gehengen. 

Ingebouwde kast met decoratieve deuren voorzien van 

glas-in-loodramen en decoratief sluitwerk. Restant van oude 

scheidingswand tussen stal en woongedeelte, voorzien van houten 

lambrisering. Roerend element: houten bedstede. 

Vensters/deuren : Niet-oorspronkelijke vensters en deuren. Deuren met ruiten voorzien van 

roedeverdeling. Uitslaande ramen. Dubbele uitslaande ramen met 

bovenlichten. H- en T- schuifvensters. 

Dak : Wolfdak met verbeterde Hollandse pannen (recent). Dakkapel met 

klauwstukken. Goot op consoles. 

Bijz. bijgeb./hek : Twee schuren met mansardedaken. 

Groenaanleg : Voortuin. 

Bijzonderheden : Benaming pand: Hoeve Bijsterveld. Behoorde oorspronkelijk bij de 

buitenplaats Arentsduin. Vermelding van de hoeve in 1747, maar 

mogelijk bevond zich hier al eerder een boerderij. Eén van de 

oudste gebouwen van ‘s-Gravenzande.


Motivatie : Zeer oude boerderij. Van grote historische waarde. Zeldzaam, in 

grote lijnen gaaf. 

Bouwjaar : 18 e eeuw. 

Score : 17 

73


74 

Monsterseweg bij 143 



Omschrijving : Vlakke brug over vaart. Borstwering van rode baksteen in 

kruisverband met uitgezwenkte zijden. Dubbele rollaag als 

afdekking. In ene borstwering horizontaal gebakken tegeltableau 

met in reliëf naam ‘ARENDSDUINBRUG’. Daaronder 

decoratief bronzen relief met bloemmotieven aan weerszijden 

en tekst: ‘ANNO 1929’. In andere borstwering decoratief 

bronzen relief met de tekst ‘PROVINCIE ZUID- 

HOLLAND’ en het provinciewapen. Betonnen overkluizing. 

Bijzonderheden: Brug maakt deel uit van reeks bruggen binnen de gemeente 

Westland. 

Motivatie : Gaaf. Kenmerken Amsterdamse School. 


Score : 16

Monsterseweg t.o.143 

Oorspr. functie : Bunkercomplex 

Huidige functie : Bunkercomplex 

Omschrijving : Meerdere bunkers, grotendeels overdekt met aarde. Zichtbaar 

deel: muurgedeelte met boognissen, waarin entree en vensters. 

Eén bunker doet thans dienst als fundament van een woning. 

Gevels : Gewapend beton en kalkzandsteen/betonsteen. 

Motivatie : Vrij gaaf bunkercomplex. Van militair-historische waarde. 

Bouwjaar : 1940-1945 

Score : 22 

75


76 

Naaldwijkseweg ong. 

Oorspr. functie : Gemeentelijke begraafplaats 

Huidige functie : Gemeentelijke begraafplaats 

Omschrijving : Gemeentelijke begraafplaats ’s-Gravenzande. Van oorsprong 

gelegen op een rechthoekig perceel rondom een kunstmatig 

opgeworpen heuvel. Na meerdere uitbreidingen uit de 19de en 20 ste eeuw (nog vrij recent) is de plattegrond ingewikkelder 

geworden. Op het oudere gedeelte grindpaden tussen de 

grafvelden die deels voorzien zijn van betonnen banden. De 

grafvelden zijn tussen de grafmonumenten geheel bedekt met 

schelpen. De heuvel, met een rondlopend pad dat naar de 

top voert, dient als uitzichtpunt. Aan de voet zijn grafkelders 

aangelegd. 

De zerken dateren voor het merendeel uit de 20 ste eeuw. 

Hardsteen is het meest toegepaste materiaal, maar ook zandsteen, 

marmer en graniet. Enkele interessante parafernalia zijn 

de nog voorkomende kransdoos, de zwartglazen tekstplaten 

en de messing objecten die op sommige stèles voorkomen. 

Enkele grafmonumenten voor omgekomen zeelieden en 

passagiers van de scheepsramp met de veerboot Berlin uit 

1907 alsmede geallieerde oorlogsgraven uit de Eerste en 

Tweede Wereldoorlog. 

Bijz. bijgeb./hek : Recente ingangspartij met restanten van oudere bakstenen 

ingangspartij. 

Groenaanleg : Heuvel is begroeid met enkele bomen, verder loofbomen en 

diverse struiken als singelbeplanting. 

Bijzonderheden : Heuvel is een handmatig verhoogd duin, restant van de 18de eeuwse buitenplaats Vredelust (later Oostduin genoemd). In 

de 18de eeuw was er een theekoepel op gelegen.

Naaldwijkseweg ong. (vervolg) 

Motivatie : Fraaie begraafplaats, met historisch-geografisch relict van 

vroegere bestemming van de locatie, nu ingepast in de begraafplaats. 

Van sociaal– en funerair-historische waarde, onder 

andere vanwege de impliciete verwijzingen naar de nabije 

zee. Op detailniveau zijn nog enkele interessante grafmonumenten 

te vinden die qua bewerking, materiaalgebruik en 

vormgeving behoudenswaardig zijn. 

Bouwjaar : Vermoedelijk aangelegd in de tweede helft van de 19 de eeuw. 

Score : 18 

77


78 

Naaldwijkseweg 24 

Oorspr. functie : Woonhuis-winkel 

Huidige functie : Woonhuis-kantoor 

Omschrijving : Tussenpand bestaande uit begane grond, bovenverdieping en zolder.Voorgevel 

opgezet als lijstgevel met een winkelpui met portiek. 

Gevels : Rode baksteen in staand verband. Houten gootlijst met gootklossen 

in combinatie van hout en steen, decoratief getand metselwerk in 

fries. 1½ steens strekken boven venster en originele lichtbruine 

raamdorpelstenen. Aanzet- en sluitstenen (gebosseerd) met diamantkop 

en spekbanden van grijs pleisterwerk. Winkelpui met portiek: 

penanten aan weerszijden van pui gestapeld uit om en om wit en 

bruin geglazuurde bakstenen, hardstenen sierplint met ronde ventilatiegaten. 

Groen overgeschilderde hardstenen oplegblokken voor stalen latei 

boven pui. Bovenlangs de latei brede licht bruine raamdorpelsteen. 

Org. Voegwerk : Ja 

Vensters/ deuren : Winkeldeur in portiek met boogvormen in borstweringspaneel en 3ruits 

bovenraampjes met gebogen kalf. 6-ruits bovenlicht. Twee identieke 

etalagevensters met portiekvensters, in de bovenlichten roeden 

in straalverdeling boven gebogen kalf. In het middelste bovenlichtraam 

een vierkant klepraam. 1e verdieping: schuifraam met 2-delig 

glas-in-lood bovenlicht. 

Originele kozijnen : Ja, geprofileerd (decoratief) lood aan bovenzijde pui. 

Dak : Dubbel schilddak met nok evenwijdig aan voorgevel. Gesmoorde 

kruispannen. 

Bijzonderheden : Onder houten kroonlijst opvallende decoratieve gemetselde tandlijsten. 

Motivatie : Relatief gaaf. Markante winkelpui. Karakteristiek voor periode. 



Score : 18



Huidige functie : Woonhuis "Villa Adriana" 

Omschrijving : Vrijstaand woonhuis onder samengesteld dak (begane grond, dakverdieping 

met vliering). Linker deel vooruitspringende topgevel onder 

zadeldak. Afgeschuinde erker met overstekende gootlijst. Deels vernieuwde 

rechte serre aan linker zijgevel. Terugliggend rechter deel met entree 

en mansardekap, nok parallel aan straat. Uitbouw achter. 

Gevels : Rode baksteen in Vlaams verband. Rollaag in de plint. Wit geschilderde 

kunststeen lateien en oren boven vensters. Kunststenen waterslagen. 

Hardstenen gevelsteen "Adriana" in topgevel met rollaag kader. 


Vensters/ deuren : Enkele en dubbele schuifvensters in erker en rechter gevel, glas-inlood 

bovenlichten in dubbel glas. Oorspronkelijke entreepartij met geslepen 

ruitje in deur en glas-in-lood in zij-/bovenlichten. Driedelige 

raampartij met 2 draairamen op verdieping. Twee dakkapellen twee- 

en driedelig met draairamen. Nieuw dakraam. 


Dak : Linkerdeel: zadeldak, overstekend dakvlak met windveer. In linker 

dakvlak een nieuwe dakkapel, door dakgoot gestoken. Rechter deel: 

mansardedak met wolfseind en twee rechte dakkapellen. Roodbruin 

geglazuurde tuile du Nord. Piron met bolornament. Schoorsteen. 

Bijz. bijgeb./hek : Gemetselde lage muur met penanten waartussen ijzeren stangen. 

Groenaanleg : Tuin rondom. Diverse bomen/heesters. 

Bijzonderheden : Stichtingssteen naast entree. Gevelsteen. Zonwering in erker. Op diverse 

plaatsen nieuwe kozijnen, boeiboorden, (overstekende) goten en afdeklijsten 

(kraal). 



Score : 16 

79


80 


Oorspr. functie : Boerderij/tuinderswoning 

Huidige functie : Tuinderswoning 

Omschrijving : Groot vrijstaand woonhuis onder zadeldak bestaande uit begane grond en 

dakverdieping. Entree in voorgevel (topgevel), tweede entree in zijgevel. 

Gevels : Rode baksteen in staand verband. Grijs geschilderde gepleisterde plint. 

Hardstenen deurdorpel. Strekken in segmentbogen met geometrisch, 

ongebruikelijk tweekleurig vlechtwerk boven vensters. Gele baksteen in 

banden en decoratief verwerkt als aanzet- en sluitstukken boven vensters. 

1e verdieping: bruine en gele baksteen in driehoekig vlechtwerkveld boven 

venster waarlangs rollaag met gele bakstenen aanzetstukken en sluitstuk. 


Vensters/deuren : Schuifvensters met glas-in-lood bovenlichten. Houten voordeur (ca. 1930), 

geslepen ruitje, stermotief en glas-in-lood bovenlicht. Op 1e verdieping 

een zeldzaam, meervoudig samengesteld venster met schuine hoekbovenlichten. 

Stolpramen in het midden en met zesruits bovenlicht. Zijgevel: 

paneeldeur met glas-in-lood bovenlicht. Dubbele schuiframen met glasin-lood 

bovenlicht. 

Orginele kozijnen : Ja 

Dak : Zadeldak, gesmoorde Hollandse pannen. Dakoverstek, verjongde doorgestoken 

gordingen, hanenbalk en houten windveren met decoratieve einden. 

Linker dakvlak: vernieuwde dakkapel en dakraam.. Schoorstenen en dakramen 

in linker zijdakvlak. 

Bijz. bijgeb./hek : Kniekassen uit jaren 30 recent vervangen door nieuwe exemplaren. Op achtererf een 

gemetseld schuurtje met zadeldak. Vernieuwde penanten bij toegang op erfscheiding. 

Groenaanleg : Voortuin. Zeer grote monumentale boom op zijerf. Meerdere bomen 

rond erf. Links een haag en een moestuin. 

Bijzonderheden : Achteruitbouw van gele ijzersteen met originele smalle deur. 

Motivatie : Vrij gaaf. Karakteristiek voor vroeger agrarisch bedrijf. Ensemblewaarde. 

Monumentale boom. 


Score : 14

Naaldwijkseweg bij 261 



Omschrijving : Vlakke brug over vaart. Borstwering van rode baksteen in 

kruisverband. Aan één zijde U-vormige borstwering met 

ronde hoeken in kantstaand verband. Dubbele rollaag als 

afdekking. Decoratief gesmede leuning. In ene borstwering 

tegeltableau met naam brug ‘WAALBRUG’, enkele vogelmotieven 

en bloemmotief. In andere borstwering gelijksoortig 

tegeltableau met in reliëf de tekst ‘PROVINCIE ZUID- 

HOLLAND ANNO 1934’, het provinciewapen en enige 

bloemmotieven. Betonnen overkluizing. 

Bijzonderheden: : Brug maakt deel uit van reeks bruggen binnen de gemeente 

Westland. 

Motivatie : Gaaf. Kenmerken Amsterdamse School. 


Score : 17 

81


82 

Noordlandseweg 86 

Oorspr. functie : Villa met bollenschuur 

Huidige functie : Villa-tuinderswoning 

Omschrijving : Vrijstaand pand op samengestelde plattegrond, begane grond, dakverdieping 

en zolder. Hoofdmassa onder steil zadeldak, met rechts 

een open entreeportiek. Voorgevel opgezet als steile topgevel met 

deels teruggezette gevel op begane grond. In voorgevel een afgeschuinde 

erker. Tegen rechter zijgevel een rechte uitbouw over twee 

lagen onder plat dak met ondiepe rechthoekige erker. Linker dakschild 

heeft een hoge éénzijdig taps toelopende schoorsteen. Achter: 

een rechte bollenschuur in twee lagen onder plat dak. 

Gevels : Rode baksteen in kettingverband. Bruine bakstenen plint waar boven 

langs een rollaag, doorlopend als gemetselde waterslag. In geveltop 

siermetselwerk in vorm kantstaande stenen in ruitvorm. Steens rollagen 

boven vensters, gemetselde waterslagen. Brede overstekende 

houten bakgoten, rechts overgaand in luifel boven entree rustend op 

gemetselde hoekpenant. Vlakke boeiboorden tegen uitbouwen, erker 

en bollenschuur. 

Org. Voegwerk : Nee (vernieuwd, lokaal niet passend, te wit). 

Vensters/ deuren : Draairamen met geslepen bovenlichten in erker voorgevel. Entree: 

originele paneeldeur met ruitje. Twee kozijnen met stolpramen op de 

verdieping. In de uitbouw enkele en samengestelde raampartijen bestaande 

uit dubbele openslaande ramen en vaste ramen met glas-inlood. 

Op verdieping uitbouw raam met driehoekig zijlicht en glas-inlood. 

Bollenschuur: in drie gevels meerdere kleine 4-ruits klepramen 

op begane grond en verdieping. Nieuw raam en paneel t.p.v. voormalige 

deur op verdieping. 

Originele kozijnen : Ja.

Noordlandseweg 86 (vervolg) 

Dak : Steil zadeldak met rode pannen en asymmetrische dakgoothoogten.Nokvorstpan 

en gevelpannen. Uitspringende bouwmassa, erker 

en bollenschuur onder plat dak. 

Bijz. bijgeb./hek : Laag houten hekwerkje aan straatzijde, niet passend. Houten balustrade. 

Groenaanleg : Rondom tuinaanleg met gazon, borders, moestuin en groep coniferen. 

Pad rond huis van grind. 

Bijzonderheden : Voorgevel: originele houten bloembak met consoles, direct onder 

vensters op verdieping. Gereinigde metselvlakken in voorgevel. Zonwering 

boven beide erkers. Ruitmotief in schilderwerk kozijn bollenschuur niet passend. 

Motivatie : Vrij gaaf. Markante architectuur. Karakteristiek voor periode. Herinnering 

aan voormalige bollenteelt. Zeldzaam. 


Score : 16 

83


84 

Noordwind 3 

Oorspr. functie : Schoolmeesterswoningen 

Huidige functie : Muziekschool (voormalig, thans leegstaand) 

Omschrijving : Ruim vrijstaand pand op rechthoekige plattegrond, bestaande uit begane 

grond, verdieping en zolder. Voorgevel opgezet als symmetrisch 

ingedeelde lijstgevel met geaccentueerde middenpartij. Tegen de achtergevel 

een samengestelde lagere bouwmassa bestaande uit begane 

grond en verdieping. Entree in linker zijgevel dichtgezet. Pand is op 

kleine groenvoorziening achterzijde na, geheel door wegen omgeven. 

Gevels : Symmetrische brede voorgevel met zes vensterassen. Grauwe baksteen 

in staand verband. Gele bakstenen sierbanden over voor- en zijgevel. 

Crème geschilderde gepleisterde plint en cordonlijsten doorlopend 

over de zijgevel. Grote gevellijst in hout en stuc met consoles doorlopend 

over de zijgevel, met klossen op hoeken. Segmentbogen boven 

vensters met wit geschilderde gepleisterde aanzet- en sluitstenen met 

diamantkop. Licht risalerende gestucte middenpartij met op begane 

grond een gekoppelde entree en op verdieping een gekoppeld venster. 

Houten deuromlijsting en vensteromlijsting op verdieping. Hardstenen 

neuten en treden. Achtergevel: crème geschilderd pleisterwerk met 

schijnvoegen. 

Origineel voegwerk : Ja. 

Vensters/ deuren : Zes getoogde T-schuiframen (waarvan twee vereenvoudigd) met bovenlicht, 

waarvan één 3-ruits bovenlicht. Twee paneeldeuren 

(gekoppeld) met getoogde bovenlichten (links dichtgezet). Op verdieping 

een gekoppeld venster. Zijgevels: getoogde vensters met schuiframen. 

Achtergevel: twee T-schuiframen op etage. Dichtgezette deur in zij- en 

achtergevel. Recente niet passende rechte dakkapel in linker dakvlak. 

Originele kozijnen : Ja

Noordwind 3 (vervolg) 

Dak : Schilddak met gesmoorde Hollandse pannen, nokrichting evenwijdig 

aan voorgevel. Achterdeel afgewolfde mansardekap met flauwe helling, 

bovenste dakdeel bitumineus gedekt. 

Bijzonderheden : Zijgevel rechts: dichtgezet keldervenster. 

Motivatie : Relatief gaaf. Karakteristiek voor periode. “Landmarkfunctie”: volume 

vrijliggend gesitueerd op beeldbepalend punt rand oude kern. Cultuurhistorisch 

belang. Zeldzaam. 


Score : 14 

85


86 

Sand Ambachtstraat 53 

Oorspr. functie : Kantoor (bank) met bovenwoning 

Huidige functie : Woning 

Omschrijving : Tweelaags hoekpand plus zolderetage in samengesteld volume bestaande 

uit (kelder), begane grond, verdieping en zolder. Rechter 

bouwmassa éénlaags plus zolder onder dwarskap. Linker bouwmassa 

tweelaags plus zolder, met vooruitspringende voorgevel, geveltop 

volgt beloop mansardedak. Erker met afgeschuinde zijkanten en balkon. 

Entree centraal gelegen op overgang volumes. 

Gevels : Grauwe baksteen in kruisverband. Rollaag boven plint. Grijs geschilderde 

kunststenen lateien (boven topgevelvenster met keperboog) 

boven deuren en vensters en waterslagen. Rechthoekig gepleisterd 

naamveld boven deurlatei ('Westlandse Spaar en hulpbank' is vervaagd). 

Houten gootlijst met doorgestoken gordingen en windveren. Houten 

(goot)lijst langs erker. Smeedijzeren balkonbalustrade met vlaggenmast. 

Org. Voegwerk : Nee, wel passend vernieuwd. 

Vensters/ deuren : Origineel paneeldeur met getralied ovaal ruitje en glas-in-lood boven- 

en zijlichten. Twee- en driedelige raampartijen met schuiframen, op bg 

voorzien van glas-in-lood bovenlichten. Aangepaste balkonpui met 

dubbel openslaande 1-ruits balkondeuren met zijlichten. Openslaand 

zolderraam. Twee rechte dakkapellen, twee- en driedelig. 

Orgjnele koiiJnen : Ja, m.u.v balkonpui 

Dak : Linker bouwmassa onder haaks mansardedak, ter plaatse van topgevel 

klein dakoverstek. Rechter bouwmassa afgeplat schilddak, waarin twee 

dakkapellen. Rood/bruin geglazuurde pannen tuile du Nord. 

Bijz. bijgeb./hek : Gemetselde tuinmuur met kunststeen afgedekte hekpijlers, waartussen 

stalen buizen, wit. Houten toegangshek. Rechts in steeg een dubbel 

openslaande houten poort. Aan achterzijde een uitbouw met houten 

balkon.

Sand Ambachtstraat 53 (vervolg) 

Bijzonderheden : Belending ter linkerzijde sterk terugliggend. Het pand heeft een aantal 

latere, niet passende toevoegingen zoals onder meer balkonpui en 

kozijn. Belangrijke verminkingen: voorzetramen erker. 

Motivatie : Vrij gaaf. Karakteristiek voor periode. Beeldondersteunend. Lokaal zeldzaam 

type. 


Score : 15 

87


88 

Staelduinlaan ong. 

Oorspr. functie : Bunkercomplex Staelduinsebos 

Huidige functie : Bunkers leegstaand, in deelgebruik door Natuurbeheer. 

Omschrijving : Een omvangrijk ensemble van diverse bunkers met overwegend gevechtsschuilplaatsen. 

Deel van een groter voormalig verdedigings- 

en communicatiecentrum van de Duitse Wehrmacht, Festung 

Hoek van Holland. In het Staelduinsebos liggen 3 bunkercomplexen 

uit de Tweede Wereldoorlog. Eén complex ligt langs de 

Staelduinlaan, één complex is centraal gelegen in het bos en één 

complex ligt in de rand van het westelijk deel van het bos. 

Gevels : Bunkers deels ingegraven. Opzet gevels gesloten, geheel in gewapend 

beton, onafgewerkt. Lokaal afgeschuinde hoeken en gevelrand. 

Diverse hoofdvormen. 

Gevelopeningen : Enkele toegangssparingen met restanten van voormalige stalen toegangsdeuren 

en traliehekwerk. Diverse ventilatieopeningen met stalen 

omrandingen. Lokale dakdoorvoeren. 

Bijzonderheden : De bunkerobjecten met onderling wisselende monumentale waarde 

hebben als geheel een samengestelde ensemblewaarde, mede ondersteund 

vanuit de gecamoufleerde situering in bos. Kleinere opslagruimtes 

en dienstgebouwen meest niet van waarde, met uitzondering 

van keukengebouw (bekend onder nr. 55). Complex deels in 

gebruik door natuurbeheer voor de huisvesting van diverse vleermuizenkolonies. 

Terrein nu overwegend niet toegankelijk. Een meer "open" hergebruik 

van de objecten kan monumentale waarde versterken. 

Motivatie : Militair-historische betekenis. Ensemblewaarde. Zeldzaam. 


Score : 16

Staelduinlaan 12 

Oorspr. functie : Rentmeesterswoning en schuur 

Huidige functie : Woonhuis en kantoor 

Omschrijving : Vrijstaand pand, bestaande uit begane grond, en dakverdieping. Voorgevel 

met topgevel, links van het midden de entree. Tegen rechter gevel 

aanbouw. In nabijheid een grote vrijstaande schuur met paardenstal. 

Gevels : Woonhuis en schuur: grauwe baksteen in staand verband; knipvoeg. 

Segmentbogen boven deuren en vensters. Voorgevel woonhuis met twee 

sierankers. Zijgevel: 9 gevelankers. Schuur 9 gevelankers, stalen ringen 

voor vastzetten vee en twee stenen gevelhoekbeschermers. Segmentbogen 

boven deuren en vensters. 

Origineel voegwerk : Ja, (lokaal bijgewerkt). 

Vensters/deuren : Woonhuis: drie T-schuiframen met getoogde bovendorpel in voorgevel. 

Verdieping: twee recente, niet passend gedetailleerde stolpramen. Paneeldeur met 

ruitje en gebogen bovendorpel. Zijgevel: Schuifraam met bovenlicht. 

Toegangsdeur in twee delen, 9-ruits boven en dubbel bovenlicht en getoogde 

bovendorpel. Aanbouw: dubbele deur met geheng, 4-ruits draairaam 

en klein dakraam in dakvlak. Schuur: in voorgevel enkele toegangsdeur 

met bovenlicht. Grote houten dubbele 4-ruits deur met bewerkte 

houten deuromlijsting met segmentboog. Achter: twee grote staldeuren 

en dubbel ijzeren hekwerk, twee dubbele draairamen aan weerszijden. 

Zijgevels: diverse 4-ruits dubbele draairamen met gebogen bovendorpel, 

enkele met traliewerk (uitkomend op stallen). 2-delige deur met gehengen 

en gebogen bovendorpel. 

Orginele kozijnen : Deels 

Dak : Woonhuis onder zadeldak met overstekend dakvlak, windveer en doorgestoken 

gordingen, aanbouw onder lessenaardak. Eenvoudige gootlijst. 

Schuur: zadeldak met overstekend dakvlak, windveer en doorgestoken 

gordingen, makelaar en hanenbalk. Woonhuis en schuur: gesmoorde Hollandse 

pannen, kantpannen. 

89


90 

Staelduinlaan 12 (vervolg) 

Groenaanleg : Afgelegen ligging in Staelduinse Bos met diverse oude loofbomen 

waaronder eiken en essen. 

Bijzonderheden : Stichtingssteen Van Rijckevorsel 1884 in zijgevel schuur. Dichtgemetseld 

raam in kopgevel op verdieping (strekken in segmentboog nog aanwezig). Schuur in 

gebruik als kantoor boswachter. Pand is oorspronkelijk gebouwd als 

rentmeesterswoning door de grootgrondbezitter J.J. Van Rijckevorsel. 

Verminking: twee voorgevelramen etage. 

Motivatie : Vrij gaaf, karakteristiek onderdeel van buitengebied dat vanaf derde 

kwart 19 e eeuw is ontgonnen. Ensemblewaarde. Cultuurhistorisch 

belang. Zeldzaam. 

Bouwjaar : 1873 en 1884 

Score : 23

Zuidwind 2 

Oorspr. functie : Villa 

Huidige functie : Villa 

Omschrijving : Helft van een dubbele villa, begane grond, verdieping en zolder op samengestelde 

plattegrond. Rechts iets terug liggende bouwmassa, tegen 

zijgevel een afgeschuinde erker, op voorhoek een vijfzijdige erker, 

beiden over begane grond en verdieping. Centraal een vooruitspringend 

entreeportaal met betonnen luifel waarboven een rechthoekig 

volume tot boven gootlijn doorsteekt. Entreevloer licht verhoogd: 

rode en zwarte tegels. Linkerdeel: aanbouwdeel onder de hoofdkap 

met voormalige praktijkruimte, geheel later toegevoegd. 

Gevels : Grauwe baksteen in ketting verband. 1½ steens strekken met vertandingen 

boven vensters. Rollaag in plint. Gebakken raamdorpelsteen, 

uitkragend metselwerk op hoeken van hoekerker. Tandlijst boven 

raam in trappenhuis bovendaks. Ca 70 cm. overstekende dakgoot. 

Origineel voegwerk : Ja. 

Vensters/ deuren : Enkele en samengestelde raampartijen met glas-in-lood bovenlicht. 

Op verdieping samengestelde raampartijen, deels met openslaande 

ramen. Entree: paneeldeur met glas-in-lood zijlichten. In hout dichtgezette 

voormalige entree (linker woning). 

Originele kozijnen : Ja. 

Dak : Samengesteld schilddak. Dakoverstek waarin platte gootbeugels met 

withouten delenplafond. Rood/bruin geglazuurde tuile du Nord. Pironnen 

op de nok. Uitspringend entreeblok onder plat dak met markant 

geknipte overhangende brede loden dakrand. 

Bijz. bijgeb./ hek : Gemetseld muurtje met stalen buizen tussen pijlers. Enkel/dubbel 

houten toegangshek. Bestrate voortuin. 

Bijzonderheden : Naam pand "Zuidwind" in smeedijzer boven entreeportaal. Aan de 

linkerzijde niet origineel aanbouwdeel, dat hoofdvorm heeft aangetast 

Motivatie : Rechterdeel vrijwel gaaf. Markant beeldbepalend object gelegen op as 

van de Langestraat. Zeldzaam. Karakteristiek voor periode. 


Score : 17 

91


92

Honselersdijk 

93

Waardevolle objecten Honselersdijk 

94

Bergen, Achter de 1 

Oorspr. functie : Smederij en woonhuizen 


Omschrijving : Kerk op samengestelde plattegrond. 

Gevels : Baksteen in kruisverband (gevels zijn wit geschilderd). Delen van gebouw 

van baksteen in klezorenverband. Geschilderde plint. Voorgevel 

hoofdgebouw is tuitgevel. Twee entrees, ondergebracht in 

portieken, waarvan één recent is. Halfronde bogen en ontlastingsbogen 

boven entrees. Poort voorzien van hekwerk leidt naar binnenplaats. 

in jaren '50 voorzien van transepten. Muur- en sierankers. 

Chi-Rho kruis voor wielvenster in tuitgevel aangebracht. 

Origineel voegwerk : Onzichtbaar, geschilderde gevel. 

Interieur : Zaalkerk. Wit gepleisterde wanden. IJzeren pijlers uitlopend in getoogde 

spanten. Houten kansel bestaande uit panelen. Podium 

met doek/gordijn. 

Vensters/deuren : Uitslaande ramen. Wielvenster. Vernieuwde houten deuren. 

Dak : Zadeldak met steekkappen. Nieuwe gesmoorde opnieuw verbeterde Hollandse 

pannen. 

Bijzonderheden : Gebouw was oorspronkelijk smederij met twee woonhuizen. Geheel 

werd na 1945 tot kerk omgevormd. Gebouw gelegen op kavel 

waarop ook historische panden Prinsegracht no. 2 en no. 3 

zijn gelegen. Pand in gebruik bij de Vereniging van Vrijzinnig 

Hervormden. 

Groenaanleg : Heesters op binnenplaats. 

Motivatie : Pand heeft bijzondere geschiedenis. Markante detaillering oudste 

gedeelte. Voorbeeld van midden 20 ste eeuwse architectuur. 

95


96 

Bergen, Achter de 1 (vervolg) 

Bouwjaar : Ca. 1900/ grondig verbouwd ca. 1950. 

Score : 20

Bospolder 1 



Omschrijving : Vrijstaand woonhuis op samengestelde plattegrond. Begane 

grond, dakverdieping en vliering. In midden van perceel gelegen. 

Gevels : Rode baksteen in halfsteensverband. Plint met rollaag. Tevens rollagen 

boven vensters. Voorgevel bestaat uit langsgevel (links) en 

topgevel (rechts) met ongelijke zijden. Entreeportiek in rechter 

deel voorgevel. Halfronde boog boven entreeportiek. Aan weerszijden 

van topgevel uitkragingen met pinakels voorzien van kunststenen 

bolornamenten. Steunbeer aan rechterzijde topgevel. Ingesnoerde 

hoek linker zijde langsgevel. 

Origineel voegwerk : Ja, platvol geborstelde. 

Vensters/deuren : Vernieuwde voordeur. Vensterpartijen bestaande uit schuifvensters 

met 4-ruits bovenlichten (geel glas). Op verdieping venster met 

openslaande ramen. Nieuwe houten luiken. Vensters passend vernieuwd. 

Op vliering klein roosvenster. 

Dak : Samengesteld schilden zadeldak. Rode verbeterde Hollandse 

pannen. Recente dakkapellen. Piron met bolornament. 

Groenaanleg : Tuin voor, links en achter. 

Motivatie : Vrij gaaf. Bijzonder ontwerp. Kenmerken van traditionalisme. 

Karakteristiek voor periode. 


Score : 14 

97


98 

Dijkstraat 8a-12 

Oorspr. functie : Woonhuizen 

Huidige functie : Woonhuizen en praktijk fysiotherapie. 

Omschrijving : Bouwmassa bestaande uit 2 delen: woon-winkelpand en twee 

woonhuizen. Nokrichting evenwijdig met de straat. 

Gevels : Rood-bruine/paarse baksteen in kettingverband (linkerdeel), bruine 

baksteen in halfsteens verband (rechterdeel). Entrees ondergebracht 

in portieken. Vlechtingen. Rollagen. Hanenkammen. Winkelgedeelte 

iets teruggelegen. Betonnen latei boven winkelpui. 

Verbinding tussen beide bouwdelen bestaat uit éénlaags deel met 

uitslaande deuren. 

Origineel voegwerk : Ja, met geborstelde voeg (rechts), met verdiepte voeg (links). 

Vensters/deuren : Voordeuren rechterdeel: panelen in ruitvormig motief. Voordeur 

linkerdeel met ruitjes. Symmetrische winkelpui met glas-in-lood 

bovenlichten. Centraal in de pui teruggelegen ingang. Vensterpartijen. 

Uitslaande ramen, deels originele (stolp)ramen met glasroeden. 

Hoekvenster in linker deel. Verscheidene vernieuwde vensters. 

Dak : Zadeldaken (waarvan dak rechterdeel voorzien van geknikte dakschilden), 

met gesmoorde Hollandse pannen. Metalen dakgoot 

gedragen door beugels (rechterzijde), houten overstekende dakgoot 

voorzien van eenvoudige decoratieve elementen (linkerzijde). 

Dakkapellen. Schoorstenen op rechter deel. 

Motivatie : Karakteristieke panden, kenmerken van traditionalistische stijl. 


Bouwjaar : Jaren ‘40/’50. 

Score : 14

Dijkstraat 21 


Huidige functie : Dokterswoning 

Omschrijving : Woonhuis op samengestelde plattegrond. Begane grond en verdieping. 

Nokrichting parallel aan de straat. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Plint gevormd door geprofileerde 

rollaag. Voorgevel bestaat uit afgeknotte topgevel (links) bekroond 

met gemetselde balustrade, en langsgevel (rechts). Gevels 

gereinigd. Centraal de entree (in langsgeveldeel). Linkerdeel: erker 

met daarboven balkon, voorzien van decoratieve gemetselde balustrade. 

Schuine zijden topgevel voorzien van ezelsruggen. Voorgevel 

rijk gedecoreerd met banden, fries en siermotieven in witte 

steen. Kraagstenen, aanzetstenen en decoratieve lateien in hardsteen. 

Sierankers. Recente aanbouw rechterzijde pand. 

Origineel voegwerk : Met vernieuwde holle voeg. 

Vensters/deuren : Originele voordeur bestaande uit panelen, twee ramen en 

siersmeedwerk, bekroond met frontons. H-schuifvensters met 

glas in lood bovenlichten (deels vernieuwd met andere typen vensters). 

Originele rolluiken. Niet passend recent rolluik voor balkondeuren. Nieuw 

ingebroken venster linkerzijde. 

Dak : Samengesteld afgeplat schilddak met rode geglazuurde tuiles du 

Nord. Recent dakvenster. 

Groenaanleg : Voortuintje. 

Bijzonderheden : Heeft dienst gedaan als zusterhuis. 

Bijz. bijgeb. hek : Vernieuwd hek rondom voortuin. 

Motivatie : Rijk gedecoreerd pand, kenmerken van Hollandse neorenaissance. 

Over het algemeen gaaf. Op prominente locatie in 

centrum vlakbij de kerk gelegen. Ensemblewaarde met 23 en 25. 


Score : 14 

99


100 

Dijkstraat 23 

Oorspr. functie : R.-k. kerk 

Huidige functie : R.-k. kerk 

Omschrijving : Basilicale kerk met toren. Samengestelde plattegrond. Loodrecht op 

de straat gelegen. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Tandlijsten onder dakranden. Plint 

en stoep entreeportaal van hardsteen. Entreeportiek met tegelwerk 

(religieuze voorstelling) in timpaan. Hoog schip, zijbeuken met plat 

dak waarboven vensters voor lichttoetreding schip. Spitsbogen boven 

vensters. Verlaagd driezijdig gesloten koor met kleine transepten. 

Toren voorzien van achtkantige bekroning, galmgaten en geflankeerd 

door zijkapellen. 


Interieur : Centrale lichtbeuk met aan weerszijden zijbeuk. Metselwerk in kruisverband. 

Gemetselde pijlers. Spitsbogige scheibogen met decoratief 

gemetselde aanzetten. Zes traveeën, ieder voorzien van drie spitsbogige 

bovenlichten. In zijbeuken traveeën voorzien van kruisgewelven, 

tevens spitsbogig venster. Spitsbogig houten tongewelf met geschilderde 

decoraties. 

Horizontale decoratief beschilderde plafonds boven de bovenlichten. 

Decoratief beschilderde spanten rustend op gegoten uitkragingen 

van pijlers. Ruimte tussen spanten en wanden opgevuld met 

metselwerk. Tussen lichtbeuk en koor: grote spitsboog geflankeerd 

door kleinere spitbogen. Driezijdig koor waar de wanden tot ca. 2 m 

hoogte zijn voorzien van geglazuurd decoratief tegelwerk met geometrische 

motieven. Tevens 3 vensterpartijen bestaande uit in spitsboog 

gevat motief van 2 spitsbogige vensters met ‘oculus’. Glas-inlood 

ramen met religieuze voorstellingen. In één oculus tekst: 

‘VROUWE ZIE DAAR UW ZOON ZIE DAAR UW 

MOEDER’.

Dijkstraat 23 (vervolg) 

Interieur (vervolg) : Vloer: rode tegels met siermotieven in zwarte en witte steen. 

Westzijde kerk: ingangsportaal (drie spitsbogen) met daarboven 

galerij met orgel, tevens centraal uitkragend balkon op consoles. 

Uitslaande portaaldeuren. Decoratief beschilderde houten plafonds 

boven galerij (enige panelen verdwenen). Vóór koor: verhoogde 

vloer met enige treden. 

Deuren met decoratieve motieven. Hekwerk met decoratief 

smeedwerk. Gedecoreerde langwerpige koperen luchters. Vernieuwde 

kerkbanken. 

Gang met gemetselde spitsbogen in interieur naar pastorie. 

Vensters/deuren : Spitsboog vensters met originele glas-in-lood ramen. Hardhouten 

deuren met smeedijzeren gehengen. 

Dak : Zadeldak met kleine dakkapellen. Leien in Maasdekking. Achtzijdige 

torenspits. 

Bijz. bijgeb./hek : Pastorie gebouwd in 1907, d.m.v. overkluisde gang met kerk verbonden. 

Groenaanleg : Voorterrein. 

Bijzonderheden : Timpaan boven entree: geglazuurd tegeltableau met Madonnavoorstelling. 

Tevens benaming: ‘ONZE LIEVE VROUW VAN 

GOEDEN RAAD’. Voorplein tussen kerk en straat enig groen 

nabij de kerk. 

Motivatie : Vrij gaaf. Beeldbepalend voorbeeld van de neogotiek. 

Interieur heeft kenmerken rationele stijl/arts en crafts. 

Op prominente plek in centrum gelegen. Ensemblewerking met 

21 en 25. 


Score : 21 

101


102 

Dijkstraat 25 


Huidige functie : Kantoor- en activiteitenruimte lokale parochie. 

Omschrijving : Pand op samengestelde plattegrond. Begane grond, verdieping en 

zolder. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Rechterzijde voorgevel: driezijdige 

uitbouw. Entree centraal in voorgevel. Driedelig bovenlicht 

in glas-in-lood. Boven entree een houten luifel met decoratief bewerkte 

houten pijler. Segmentbogen en strekken boven vensters. 

Geprofileerde plint met hardstenen banden. Witte baksteen verwerkt 

in banden, lijsten, fries en segmentbogen boven vensters. 

Lekdorpels en waterlijsten van groen geglazuurde baksteen. 

Vensters/deuren : Vernieuwde deur. Deels vernieuwde vierruits schuifvensters met glasin-lood 

bovenlichten (in veel gevallen in dubbel glas/achter glas gezet). 

Dak : Afgeplat schilddak. Meerzijdige torenspits op uitbouw. Leien in 

Maasdekking. Dakkapellen met spitsjes. 

Bijz. bijgeb./hek : IJzeren hekwerk als erfafscheiding. Gelegen nabij kerkgebouw. 

Overkluisde verbindingsgang met kerk. 

Groenaanleg : Tuin voor, links en achter. 

Motivatie : Over het algemeen gaaf. Kenmerken van Hollandse neorenaissance. 

Relatie met nabijgelegen kerk. Op prominente plek in 

centrum gelegen. Ensemblewerking met 21 en 23. 


Score : 15

Dijkweg 76 

Oorspr. functie : Buitenplaats 


Omschrijving : Oorspronkelijk vrijstaand herenhuis op rechthoekige plattegrond. 

Begane grond, verdieping en zolder. Opgenomen in lintbebouwing, 

gelegen aan vaart. 

Gevels : Wit blokpleisterwerk. Voorgevel is lijstgevel (met vernieuwde lijst) bestaande 

uit 4 traveeën. Entree in derde travee. Recente beglaasde uitbouw 

aan rechterzijde. 

Vensters/deuren : Vernieuwde H-schuifvensters. Entree: houten hoofdgestel en deuromlijsting. 

Recente voordeur en bovenlicht. 

Dak : Schilddak met gesmoorde Hollandse pannen (vernieuwd). Recente dakkapel. 

Groenaanleg : Voor- en achtertuin. 

Bijzonderheden : Naam: 'BROEKVLIET' geschilderd op hoofdgestel. Het gaat 

hier om een voormalige buitenplaats. Relatie met betonnen brug 

gelegen bij no. 92. Grondig gerenoveerd, weinig authentiek materiaal. 

Motivatie : Pand met allure, kenmerken van neoclassicisme. 

Bouwjaar : 1800-1850 

Score : 21 

103


104 

Dijkweg bij 92 



Omschrijving : Brug bestaande uit gewapend beton. Iets toelopende pijlers. 

Borstwering uit beton met vierpas motieven. 

Groenaanleg : Wildgroei, enige bomen. 

Bijzonderheden : Gebouwd voor bewoonster van buitenplaats Broekvliet op een 

paard het bos te bereiken (informatie bewoner Dijkweg 92). Verdwenen 

toegangshek. Sporen van betonrot. 

Motivatie : Zeldzame brug, qua materiaal (gewapend beton), voorheen deel 

van buitenplaats. 


Score : 16

Dijkweg 117; 119 


Huidige functie : Woonhuizen 

Omschrijving : Twee onder één kap woningen. Begane grond, verdieping en zolder. 

Gevels : Rode baksteen in kettingverband. Symmetrische voorgevel, met 

centraal een gevelverhoging. Gegoten lijsten boven vensters begane 

grond, die doorlopen in gewelfde luifels boven entrees. Uitkragende 

houten lijsten boven centrale vensters op eerste verdieping. 

Entrees in uitgebouwde portaaltjes in voorgevel. Tweezijdige erkers 

aan de voorgevel. Halfronde erkers op hoeken. Erkers voorzien 

van decoratief metselwerk. Decoratieve bloembakken onder 

vensters op verdieping, deel van ontwerp gebouw. Tevens ijzeren 

reling voor centrale vensters op verdieping. 


Vensters/deuren : Originele voordeuren met spleetvenster. Vensterpartijen op begane 

grond voorzien van bovenlichten met glas-in-lood. Op eerste 

verdieping vensters met openslaande ramen. Vensters deels vernieuwd. 

Restanten van oude zonwering. 

Dak : Mansardedak met steekkap en dakkapellen. Zwart geglazuurde 

verbeterde Hollandse pannen. 

Bijz. bijgeb./hek : Metselwerk met ijzeren hekwerk. 

Groenaanleg : Originele voortuin. Ook tuin links en achter. Naaldboom voor 

pand. 

Motivatie : Vrij gaaf. Stijl afgeleid van Amsterdamse School. Samenhangende 

architectonische vormgeving, fraaie details. Karakteristiek voor 

periode. 


Score : 16 

105


106 

Dijkweg 125a 


Huidige functie : Wijkgebouw 

Omschrijving : Herenhuis op rechthoekige plattegrond met aanbouw. Begane 

grond, verdieping en zolder. Van de straat af gelegen. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Gepleisterde plint en cordonlijst. 

Symmetrische voorgevel met centrale entree. Strekken boven vensters. 

Rechterzijde: aanbouw van later datum. 

Origineel voegwerk : Opnieuw gevoegd, met bol geklopte voeg. 

Vensters/deuren : Entree: houten hoofdgestel en deuromlijsting. Glas-in-lood bovenlicht. 

Dubbele deuren. 6-ruits vensters (empire vensters). Recente 

zonweringen aan gevel. 

Dak : Schilddak met opnieuw verbeterde Hollandse pannen. Dakkapellen. 

Bijzonderheden: : Naam pand: ‘MARIA’S OORD’. Relatie met de familie Van der 

Trappen. 

Groenaanleg : Monumentale bomen. Directe omgeving pand: parkeerplaats. 

Motivatie : Pand met allure. Over het algemeen gaaf. Kenmerken van neoclassicistische 

stijl. 

Bouwjaar : Ca. 1830, aanbouw ca. 1930. 

Score : 21

Dijkweg 141 



Omschrijving : Woonhuis op rechthoekige plattegrond. Begane grond en verdieping. 

Evenwijdig met de straat gelegen. 

Gevels : Baksteen in kruisverband. Plint met rollaag. Voorgevel is lijstgevel. 

Centraal een markante gevelverhoging bekroond met afgeronde 

lijst en voorzien van rond samengesteld venster. Tevens decoratieve 

hardstenen pinakels. Links op de begane grond een erker. Centraal 

de entree. Vensters en entree bekroond met halfronde bogen 

voorzien van siermetselwerk in de boogtrommels. Gele baksteen 

verwerkt in sierbanden, fries, lijsten en metselwerk boogtrommels. 

Origineel voegwerk : Opnieuw gevoegd, met platvol gladde voeg. Linker zijgevel heeft nog originele 

voeg. 

Vensters/deuren : Vernieuwde kozijnen en vensters (niet passend). Bovenlichten in glas in 

lood (in dubbel glas gevat). Niet passende zonwering aan voorgevel. 

Houten voordeur met ruitjes in geslepen glas. 

Dak : Afgeplat schilddak met gesmoorde kruispannen. Vernieuwde goten 

(houtwerk niet passend). 

Groenaanleg : Enkele naaldbomen. 

Bijgeb./hek : Bakstenen afscheiding met gemetselde pijlers en ijzeren reling. 

Houten toegangshekje. Schuur achter pand. 

Motivatie : Duidelijke kenmerken van de Art-Nouveau stijl (gevelverhoging), 

zeldzaam in het dorp. Markant pand. 


Score : 15 

107


108 

Dijkweg 153 




grond, verdieping en zolder. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Doorlopende gegoten lateien. Entreeportiek 

rechts in voorgevel met op verdieping loggia. Betonnen 

luifel boven entree. Op linker hoek een overhoekse uitbouw 

met balkonloggia. Aan linker zijgevel aanbouw met balkon er boven 

op (balkon van later datum). Bakstenen pijlers met siermetselwerk. 


Vensters/deuren : Opnieuw geschilderde voordeur met ruitjes in geslepen glas. Originele 

samengestelde vensters met glas-in-lood bovenlichten 

(voorzien van voorzetramen). Uitslaande balkondeuren. Vensterpartij 

erker linker zijgevel vernieuwd. 

Dak : Schilddak met overhoekse steekkap boven linker balkonloggia. 

Dakkapellen. Roodbruin geglazuurde tuiles du Nord. Pirons met 

bolornament. 

Bijzonderheden : Architect: De heer Dessing. 

Bijz. bijgeb./hek : Erfafscheiding van metselwerk (thans wit geschilderd) en metalen reling. 

Groenaanleg : Tuin voor, links en achter (opnieuw aangelegd). 

Motivatie : Vrij gaaf. Markante vormgeving. 

Typische interbellum-architectuur. Karakteristiek voor periode. 


Score : 14

Dijkweg 157 

Oorspr. functie : Woonhuis-praktijk 

Huidige functie : Woonhuis-artsenpraktijk 

Omschrijving : Vrijstaand woonhuis op rechthoekige plattegrond. Begane grond, 

zolderverdieping en vliering. 

Gevels : Lichtgrijs pleisterwerk met opgeruwde vlakken. Wenkbrauwen. 

Symmetrische voorgevel met middenrisaliet, uitlopend in gevelverhoging 

met topgevel. Entree in linker zijgevel. Garage aan linkerzijde 

aangebouwd, in stijl pand. 

Interieur : Hal: marmeren vloer. Wanden tot ca. 2.30 m hoogte bekleed met 

behang voorzien van decoratief motief. Plafond eenvoudig gedecoreerd 

met lijsten en centraal geplaatst cirkelvormig palmtakmotief. 

Trappartij met decoratief gesneden balustrade. Woonkamer: 

groen geschilderde lijsten overgang wandplafond. Zijden 

vensteropeningen voorzien van lambriseringen. Ingebouwde kast. 

Plafonds gedecoreerd met lijsten en siermotieven. Radiator met 

stoof. 

Vensters/deuren : Vernieuwde schuifvensters met gewijzigde roedeverdeling. Voorgevel: in 

middenrisaliet openslaande terrasdeuren. Op eerste verdieping een 

Frans balkon met origineel venster. 

Dak : Mansardedak met steekkap en dakkapellen. Oegstgeester dakpannen. 

Recente dakgoot. 

Bijz. bijgeb./hek : Aan voorzijde een geklonken ijzeren hekwerk (ca. 1915). 

Groenaanleg : Tuin rondom. Heesters en treurwilg. 

Bijzonderheden : Naam: 'VILLA NOVA' boven in topgevel. Enig onderhoud 

(schilderwerk) noodzakelijk. 

Motivatie : Markant pand, fraai gelegen. Vrij gaaf. Kenmerken van de chaletstijl. 

109


110 

Dijkweg 157 (vervolg) 


Score : 17

Endeldijk 5 



Omschrijving : Kerk met kruisvormige plattegrond. Kruisarm met ingangspartij 

iets langer van formaat. 

Gevels : Baksteen in klezorenverband. Rollaag boven plint. Bakstenen lijsten, 

sommige uitkragend. Steunberen en pilasters. Symmetrische 

voorgevel (topgevel, siermetselwerk en kruismotief in top). Uitkragingen. 

Risalerende ingangspartij (van recenter datum) op begane 

grond voorzien van twee ingangen. Drie vensterpartijen in bovendeel 

gevel gegroepeerd in rondbogen. Gebouw voorzien van 

lange rondboogvensters (sommige gegroepeerd in gemetselde 

rondbogen) en kleinere vensterpartijen. Recente aanbouw aan linkerzijde. 

Origineel voegwerk : Met platvol gladde voeg. 

Interieur : T-vormige plattegrond. Wit gepleisterde wanden. Grijs geschilderde 

plint. Hoekpilasters. Samengesteld gewelf bestaande uit spitsbogige 

houten tongewelven voorzien van houten spanten en horizontale 

betimmering. Galerij ondersteund door houten pijlers. 

Opbouw voor trappenhuis. Houten borstwering bestaande uit 

panelen. Kansel gelegen op podium. Orgel daar achter, gelegen op 

kleine galerij. Drie blokken met banken rondom podium. 

Vensters/deuren : Houten uitslaande toegangsdeuren, schuin geplaatste panelen. 

Glas-in-lood ramen in rondboogvensters en kleinere vensterpartijen 

met getoogde vensters (in sommige gevallen voorzien van niet passend 

recent hekwerk). 

Dak : Gecombineerde zadel- en schilddaken met rode en gesmoorde 

Oudhollandse pannen. Opvallende gekorniste gootlijst. Op kruising 

houten dakruiter in klassieke stijl. Tevens twee kleinere dakruiters 

op nokken kruisarmen. 

111


112 

Endeldijk 5 vervolg 

Bijz. bijgeb./hek : Klokkenstoel nabij kerk. 

Motivatie : Sober vormgegeven kerk. Kenmerken van traditionalistische stijl 

met neo-Romaanse en classicistische inslag. 


Score : 17

Goesstraat Van der 20-54;37-71, Pijnacker Hordijklaan 4-32, Noorduynkade 2-42, 

Noorduynstraat 2-42;1-49, Johan van Oldenbarneveldtstraat 7-13 

Oorspr. functie : Woningbouwcomplex 

Huidige functie : Woningbouwcomplex 

Omschrijving : Woningbouwcomplex met V-vormige opzet, bestaande uit drie 

ongelijke blokken (begane grond en 2 verdiepingen). 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Rollagen boven vensters. Halfronde 

boog boven poorten. Blokken met zadeldaken, uitkragingen 

aan de topgevels. In elk blok is eenzelfde breder/hoger gedeelte 

opgenomen (met zadeldak) waarin een terugliggende poort 

geflankeerd door twee stel etagewoningen. Op andere hoeken zijn 

blokken afgeschuind. 

Origineel voegwerk : In sommige gevallen nieuw voegwerk, holle voeg. 

Vensters/deuren : Vernieuwde deuren en vensters (in sommige gevallen met niet passende aluminium 

vensters). Op verdiepingen samengestelde vensters. 

Dak : Variërende dakvormen en goothoogten. Langgerekte zadeldaken. 

Op bepaalde straathoeken afgeschuinde delen blok voorzien van 

mansardedaken. Op andere hoeken blokken voorzien van schilddaken. 

Rode tuiles du Nord. Dakkapellen. Pirons met bolornament. 

Bijz. bijgeb./hek : Bergingen op binnenplaats. 

Groenaanleg : Voortuintjes. 

Bijzonderheden : Kenmerken van traditionalistische stijl (panden met zadeldaken en 

Amsterdamse school (afgeschuinde blokken met mansardedaken). 

Motivatie : Stedenbouwkundig ensemble. In grote lijnen gaaf. Karakteristiek. 


Score : 14 

113


114 

Hofstraat 60 

Oorspr. functie : Stalling en koetshuis 

Huidige functie : Café 

Omschrijving : Bouwblok op samengestelde plattegrond. Begane grond en zolder. 

Gelegen op straathoek. 

Gevels : Baksteen in kruisverband. Symmetrische voorgevel (lijstgevel). 

Voorgevel vernieuwd (eerste helft 20 ste eeuw). Centraal de entree, twee 

grote vensterpartijen aan weerszijden. Zijgevels zijn tuitgevels. 

(Blok-)pleisterwerk. Muurankers. Verscheidene aanbouwen. 

Origineel voegwerk : Vernieuwd met platvolle gladde voeg. 

Vensters/deuren : Vensters en deuren grotendeels van recente datum. Entree met bovenlicht 

in glas-in-lood. Recente voordeur. Grote vensterpartijen met bovenlichten 

in glas-in-lood. Opvallend venster met driehoekig bovenlicht. 

Dak : Zadeldaken met gesmoorde en rode Oudhollandse pannen. Platte 

daken. Dakkapellen met klauwstukken. 

Bijzonderheden : Gelegen nabij de Nederhof. Oorspronkelijk stalling en koetshuis 

van nabijgelegen (voormalige) herberg. In 1706 werden herberg 

en bijgebouw toegevoegd aan het gebouwencomplex van het 

(thans verdwenen) Hof Honselersdijk. Gedurende de tweede helft 

van de 18 e eeuw kreeg het bijgebouw een horecafunctie. 

Motivatie : Van groot historisch belang (relatie met Huis Honselersdijk), één 

van de oudste horecagelegenheden in de gemeente. 

Bouwjaar : 17 e eeuw 

Score : 20

Mariendijk 51 

Oorspr. functie : Tuinderswoning 


Omschrijving : Vrijstaand woonhuis op samengestelde plattegrond. (begane grond 

en dakverdieping). 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Gepleisterde plint. Gele baksteen 

decoratief verwerkt in segmentbogen en boogvelden boven vensters, 

tevens in sierbanden in de gevel. Linker deel voorgevel is risalerend, 

verhoogd met topgevel. Rechterdeel is een langsgevel. Entree 

in rechter deel voorgevel (centraal in de voorgevel). Houten lijst 

bovenzijde langsgeveldeel. 

Origineel voegwerk : Opnieuw gevoegd, met knipvoeg. 

Vensters/deuren : Oorspronkelijke voordeur met fronton, glas en siersmeedwerk. Tevens 

bovenlicht. Vernieuwde H-schuifvensters met glas-in-lood bovenlichten 

(ook gevat in dubbel glas) en suskasten. 

Dak : Samengesteld zadeldak. Gesmoorde kruispannen. Kleine dakkapel 

met spits, uitlopend in bolornament. Makelaar in topgevel met jaartal: 

‘1901’. Tevens hangwerk. 

Bijzonderheden : Gevelsteen: ‘M. E. WESSTEIN 14/2 1901’. Pand gebouwd door 

dhr. Marinus E. Wesstein, bij zijn overlijden in 1953 aan de Vrijzinnig 

Hervormde Gemeente geschonken. Tot 1979 bewoond geweest 

door voorgangers van de Vrijzinnig Hervormde Gemeente, vandaar 

de lokale benaming ‘de pastorie’. Veel interieurelementen zijn bewaard 

gebleven en/of hersteld: plafonds, paneeldeuren, schuifdeuren 

en blinden aan de binnenzijde van de vensters. 

Bijz. bijgeb./hek : Toegangshekje van smeed-/gietijzer. Fruitmuur (40 m) gerestaureerd, 

thans deel uitmakend van recente tuinmuur (60 m) opgetrokken in stijl 

van bestaande fruitmuur. 

Groenaanleg : Tuin rondom. Heg en kastanjebomen. 

Motivatie : Vrij gaaf. Karakteristiek voor periode. 


Score : 14 

115


116 

Middelbroekweg 20 




dakverdieping en vliering. Links onderkelderd. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Rollagen boven plint en vensters. 

Steunberen aan weerszijden voorgevel. Entree links in voorgevel. 

Rechts: 3-zijdige erker. Inspringend deel linker zijgevel. Aanbouw 

aan achterzijde met balkon. 

Origineel voegwerk : Met schaduwvoeg. Plint: platvol geborstelde voeg. 

Vensters/deuren : Entree: oorspronkelijke voordeur met ruitjes, zij- en bovenlichten, 

deels in glas-in-lood. In erker vensters met glas-in-lood bovenlichten 

(in dubbel glas gevat). Op eerste verdieping vensterpartij met 

openslaande ramen. Tevens decoratieve bloembak die deel uitmaakt 

van het gevelontwerp. Keldervenster met diefijzers. Originele 

vensters. 

Dak : Zadeldak met 2 identieke dakkapellen. Rode Hollandse pannen. 

Bijz. bijgeb./hek : Oorspronkelijk houten hekwerk met gemetselde postamenten. 

Tuinderij op achterterrein. 

Groenaanleg : Tuin en grasstroken rondom. Diverse heesters. 

Bijzonderheden : In voorgevel zwarte gevelsteen met huisnaam 'HUIZE MARIA'. 

Tweede gevelsteen: ‘D. E. S. G. DOOR M. C. M. VAN ADRI- 

CHEM 26/ 10 /1928’. 

Motivatie : Vrij gaaf. Kenmerken Amsterdamse School/Nieuwe Zakelijkheid. 

Karakteristiek voor periode. 


Score : 14


Oorspr. functie : Schoorsteen 

Huidige functie : Buiten gebruik 

Omschrijving : Iets toelopende gemetselde schoorsteen uit felrode baksteen, gemetseld 

in koppenverband (ca. 12 meter hoog). Rode en wit geglazuurde 

baksteen decoratief verwerkt in sierband. Vroeger horend 

bij ketelhuis. 

Bijz. bijgeb./hek : Woonhuis en tuinderij (recent). 

Bijzonderheden : Gelegen achter recent woonhuis. Bijna geheel begroeid. Tegen schoorsteen 

is een nieuwe stookplaats aangebouwd. 


Score : 15 

117


118 



Huidige functie : Museum 

Omschrijving : Hallehuisboerderij op T-vormige plattegrond. Begane grond en verdieping. 

Woonhuis staat dwars op bedrijfsgedeelte. Langsgevel 

woonhuis naar de straat gericht. 

Gevels : Baksteen in kruisverband en staand verband, gepleisterde plint. 

Strekken (in veel gevallen boogvormig) boven vensters en deur. 

Woongedeelte heeft symmetrische voorgevel aan de straatzijde. 

Zijgevels woongedeelte zijn tuitgevels. Uitkragingen en gegoten dekplaten. 

Sierankers. Complex is grondig gerenoveerd. 

Origineel voegwerk : Opnieuw gevoegd, met bol geklopte voeg. 

Vensters/deuren : Entree naar zijgevel verplaatst. Recente voordeur. Vernieuwde 4-ruits en 6ruits 

(in sommige gevallen getoogde) schuifvensters met (in sommige 

gevallen getoogde) bovenlichten. In sommige gevallen originele 

kozijnen. Voorzetvensters. Moderne schuifdeur. Zolderluik met hijsbalk. 

Dak : Zadeldaken gedekt met nieuwe gesmoorde Hollandse pannen, uitlopend 

in schilddak aan rechter zijde. Recente dakkapellen. 

Groenaanleg : Museumtuin met historische objecten (o.a. fruitmuren, kassen) gerelateerd 

aan de agrarische geschiedenis van de gemeente Westland. 

Bijzonderheden : Complex heeft thans museumfunctie, waarvoor verbouwingen zijn 

gepleegd. 

Bijz. bijgeb./hek : Herbouwde hooiberg met riet gedekt (te klein qua proporties). Klein 

pand met zadeldak, links van boerderij. Houten schuur aan achterzijde. 

Motivatie : Over het algemeen gaaf en goed onderhouden boerderijcomplex. 

Karakteristiek. 


Score : 15

Molenlaan 8 



Omschrijving : Oorspronkelijk vrijstaand pand op rechthoekige plattegrond. Begane 

grond en dakverdieping. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Symmetrische voorgevel met 

middenrisaliet, waarin entree is gelegen (niet passend betonnen portiek 

van later datum). Risaliet loopt door in gevelverhoging, voorzien 

van topgevel. Lisenen (op hoeken en aan weerszijden van risaliet) 

en fries met spaarvelden, rusticablokken aan weerszijden van entree 

en gevelornamenten in grijstinten van geschilderd pleisterwerk 

/ kunststeen. Geprofileerde vensteromlijstingen met kuifjes. 

Aanbouw aan achterzijde. 

Origineel voegwerk : Voorgevel opnieuw gevoegd, platvol geborsteld. 

Vensters/deuren : Vernieuwde en vereenvoudigde H-schuifvensters. Vernieuwde voordeur. 

Origineel bovenlicht met levensboom. 

Dak : Schilddak, onderbroken door middendeel voorgevel. Gesmoorde 

verbeterde Hollandse pannen. Dakkapel aan linkerzijde. 

Bijz. bijgeb./hek : Erfafscheiding bestaand uit nieuw hekwerk. 

Groenaanleg : Klein voortuintje en achtertuin. 

Bijzonderheden : Gevelsteen: ‘D.E.S.G. DOOR K.K. HOOFLAND GEB KUY- 

VENHOVEN 15 APRIL 1880’. Pand heeft dienst gedaan als 

woonhuis, postkantoor en winkel. Dit is een zogenaamd 

'Roozenburghuis' genoemd naar de bouwer 'C.M. Roozenburg', 

evenals Dijkweg 43-45, Lange Broekweg 2;4 en Zuideind 32 te 

Naaldwijk. 

Motivatie : Vrij gaaf (afgezien van entree). Rijk gedetailleerd. Kenmerken van 

eclecticisme. 


Score : 15 

119


120 

Nieuweweg ong. 

Oorspr. functie : Bruggen 

Huidige functie : Bruggen 

Omschrijving : Zes getoogde voetbruggen, gelegen aan de vaart langs de Nieuweweg 

(N213). Gebogen stalen balken (I-profielen). Houten brugdelen. 

Eenvoudige reling van geklonken/gelast profielstaal, aan uiteinden 

gekruld. 

Bijzonderheden : Gelegen bij huisnummers 33 (vernieuwd, donkergroen geschilderd, 

geen schoorversterking), 39 (rood geschilderd), 41/45 

(groen geschilderd, onderhoud noodzakelijk), 53 (wit geschilderd), 57 

(treden verdwenen, delen vernieuwd, groen en crème geschilderd) en 

61 (vernieuwd). 

Motivatie : Unieke bruggencomplex. Karakteristiek voor vroegere betekenis 

waterwegen. 


Score : 16

Nieuweweg 41 



Omschrijving : Villa op rechthoekige plattegrond. Begane grond, verdieping en 

vliering. Pand links onderkelderd. 

Gevels : Op begane grond rode baksteen in kruisverband. Op verdieping 

wit geschilderd pleisterwerk. Plint met rollaag. Strekken (één en 

anderhalfsteens) boven vensters. Entree gelegen in halfronde 

boog. Aanbouwen aan linker en rechter zijgevel. Op rechter hoek 

driezijdige erker over twee bouwlagen. 


Vensters/deuren : (Vermoedelijk) oorspronkelijke voordeur met ovaal ruitje. Passend 

vernieuwde H-schuifvensters en samengestelde vensters, deels 

voorzien van luiken. Bovenlichten voorzien van roedeverdeling 

en geel glas. 

Dak : Zadeldak met steekkappen. Roodbruin geglazuurde tuiles du 

Nord. Pirons (boven de erker: met bolornamenten). Aangekapte 

dakkapellen. 

Bijz. bijgeb./hek : Schuurtje in tuin en recente garage rechts van pand (passende architectuur). 

Recent toegangshek. 

Groenaanleg : Tuin rondom. Enige heesters en bomen (o.a. treurwilg). 

Bijzonderheden : Opschrift 'SONNEVANCK' bovenin voorgevel. Steen met opschrift 

‘VILLA SONNEVANCK’ in recente hekpijler. Pand vertoont 

relatie met panden Monsterseweg 100 en Vredebestlaan 18 

te Poeldijk (gebouwd voor veldstudenten van welgestelde familie). 

Motivatie : Vrijwel gaaf en zorgvuldig onderhouden. Voorbeeld van chaletstijl. 



Score : 14 

121


122 

Nieuweweg bij 110 



Omschrijving : Vlakke brug over de Gantel, gelegen aan de grens van de kernen 

Poeldijk en Honselersdijk. Vervaardigd uit gewapend beton. Decoratieve 

reling voorzien van ronde uiteinden. 

Bijzonderheden : IJzeren naamplaatje aan brugleuning: ‘GANTEL BRUG’. 

Motivatie : Karakteristieke brug gelegen over de Gantel. Gaaf. 


Score : 16

Prinsegracht 2;3;4 



Omschrijving : Woonhuizen op rechthoekige plattegrond. Begane grond, verdieping 

en zolder. Nokrichting loopt evenwijdig aan de straat. Voor 

panden loopt een smalle gracht. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband (deels zichtbaar). Voorzien van 

blokpleisterwerk (deels afgesleten). Rondboog nis boven 2 luiken. 

Gemetselde bogen. Vormen gevelwand met lijstgevel. Symmetrische 

voorgevelindeling bestaande uit 8 traveeën. Twee centrale 

entrees (derde en vierde travee), één entree aan rechterzijde 

(achtste travee). 

Origineel voegwerk : Vermoedelijk in loop der tijd vernieuwd. Blokpleisterwerk. 

Vensters/deuren : Vereenvoudigde schuifvensters. Eenvoudige houten deuren met 

bovenlichten. Twee luiken. (Deuren en vensters niet origineel). 

Dak : Zadeldak met rode Hollandse pannen. 

Bijzonderheden : Restanten van een reeks woonhuizen gebouwd in opdracht van 

Prins Frederik Hendrik. Dit ter compensatie van panden die 

moesten wijken voor de nabijgelegen Nederhof (behorend bij het 

verdwenen Huis Honselersdijk). Thans in slechte staat, begroeid met 

klimop. Panden zijn eigendom van kerk, gevestigd achter de panden 

(Achter De Bergen 1). 

Motivatie : Van groot historisch en architectuurhistorisch belang. 


Score : 15 

123


124

Kwintsheul 

125

Waardevolle objecten Kwintsheul 

126

Hertewijk, Laan 9 



Omschrijving : Woonhuis op rechthoekige plattegrond (met aanbouw). Begane 

grond en dakverdieping. Kopgevel naar de straat gericht. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband en halfsteensverband 

(aanbouw). Zwart geschilderde plint. Vlechtingen in schuine zijden 

kopgevels. Kopgevel waterkant is tuitgevel. Uitkragingen met 

pirons. Muurankers. Schuine zijde aanbouw afgedekt met rollaag. 

Entree gesitueerd in aanbouw. 


Vensters/deuren : Alle vensters en deuren over het algemeen passend vernieuwd. 

Voordeur voorzien van venster met roedeverdeling. Schuifvensters 

met gewijzigde roedeverdeling. Niet passende serre aan achterzijde 

pand. 

Dak : Aan één zijde afgewolfd zadeldak met rode Oudhollandse pannen. 

Aanbouw voorzien van lessenaardak. Dakramen. Gemetselde 

schoorsteen. 

Bijz. bijgeb./hek : Recent houten hekwerk. 

Groenaanleg : Pand omgeven met tuin (recent heraangelegd). 

Motivatie : Eén van de oudere panden van Kwintsheul. Over het algemeen 

gaaf. 

Bouwjaar : Vóór 1850 

Score : 18 

127


128 

Heulweg 36 



Omschrijving : Vrijstaand herenhuis op rechthoekige plattegrond. Begane grond, 

verdieping en zolder. Nokrichting evenwijdig met de straat. Van 

de straat gescheiden door een sloot. 

Gevels : Baksteen in kruisverband. Zijgevels: IJsselsteen in kruisverband. 

Gepleisterde plint. Voorgevel is symmetrische lijstgevel met hoekpilasters 

(gemetseld in blokmotief) en middenrisaliet. Centrale entree. 

Segmentbogige strekken boven vensters en entree. Aanbouwen 

(boenhok en zomerhuis) aan achterzijde. Aangebouwd melkhuis 

aan linkerzijde. 


Vensters/deuren : Originele voordeur, ruiten met sierlijk gaaswerk en bovenlicht. 

Getoogde zesruits schuifvensters op de begane grond. Getoogde 

vierruits schuifvensters op verdieping. In linker zijgevel vernieuwde 

en vereenvoudigde getoogde vensters. Rechter zijgevel: nieuwe 

deur, tevens op verdieping vensters toegevoegd. 

Dak : Schilddak met gesmoorde opnieuw verbeterde Hollandse pannen. 

Pirons. 

Bijz. bijgeb./hek : Nabijgelegen gebouw met karnmolen en varkensschuur. Pand bereikbaar 

via brug. 

Groenaanleg : Aangelegde tuin, enige naald- en loofbomen. 

Bijzonderheden : Gevelsteen rechts van deur: ‘J. V.D. VALK 18-4-73’. 

Motivatie : Kenmerkend voorbeeld van neoclassicisme van eind 19 e eeuw. Bijgebouwen 

bewaard gebleven. Gaaf geheel. 


Score : 14

Kerkstraat 20 

Oorspr. functie : Pastorie (r.-k) 

Huidige functie : Pastorie (r.-k.) 

Omschrijving : Pand op samengestelde plattegrond. Begane grond, verdieping en 

dakverdieping. Rechts onderkelderd. Links van Rooms-katholieke 

kerk gelegen. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Geprofileerde plint: lijst van afgeschuinde 

bakstenen. Tussen begane grond en verdieping waterlijst 

bestaande uit afgeschuinde bakstenen. Sierbanden in gele baksteen. 

Voorgevel bestaat uit risalerende symmetrische kopgevel (links) en 

lijstgevel (rechts). Kopgevel is tuitgevel met hardstenen schouderstukken 

en ezelsruggen als dekplaten. Beëindiging lijstgevel door 

tandlijst. Aan rechterzijgevel risalerend geveldeel (trappenhuis) uitlopend 

in kleine toren. Entree in ondiep portiek met bovenlicht bestaande 

uit drie rondboogvensters. Vensters bekroond met segmentbogige 

strekken. Boogtrommels gevuld met decoratief metselwerk. 

Aan achterzijde uitbouw en originele serre met balkon. Tevens recente 

glazen serre. 

Origineel voegwerk : Met gesneden voeg. 

Vensters/deuren : Vernieuwde voordeur (eerste helft 20 ste eeuw). Deels vereenvoudigde schuiframen 

met glas-in-lood bovenlichten. 

Dak : Samengesteld dak. Deels een schilddak onder een flauw hellend roevendak, 

deels een zadeldak met piron. Recente dakramen. Risalerend 

trappenhuis voorzien van schilddak met pirsons en lessenaardak. 

Leien in Maasdekking. 

Bijz. bijgeb./hek : Recent hekwerk rondom voortuin. 

Groenaanleg : Kleine voortuin, tuin aan achterzijde. 

129


130 

Kerkstraat 20 (vervolg) 

Bijzonderheden : Architect: J.H. Tonnaer 

Motivatie : Fraaie pastorie. Kenmerken van de Hollandse neorenaissancestijl. 

Belangrijk element in de oude dorpskern van Kwintsheul. 


Score : 14

Kerkstraat 22 



Omschrijving : Rooms Katholieke pseudo-basilicale kerk. Toren aan hoofdgevel, 

rechts geflankeerd door traptoren. Haaks op de straat gelegen. Teruggelegen 

t.o.v. de rooilijn, wat een pleinachtig karakter geeft aan 

de ruimte voor de entree. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Geprofileerde plint bestaande uit 

geglazuurde afgeschuinde bakstenen. Sierbanden in gele steen. 

Steunberen met geprofileerde afzaten. Vijf zijkapellen met topgevels 

van elkaar gescheiden door natuurstenen vergaarbakken. 

Spitsbogige vensters. Gepleisterde sluitstenen. Tandlijsten. Toren 

voorzien van gemetselde balustrade en rondboogfries. Tevens natuurstenen 

pinakels. Galmgaten. Links van kerk kleine aangebouwde 

kapellen in centraalbouw, voorzien van spitsboogvensters. 

Aan achterzijde dwarsschip uit ca. 1951(architect Molenaar), 

sober van karakter. Rode baksteen in staand verband. Schuine zijden 

gevel voorzien van vlechtingen. Segmentbogige vensters. 

Origineel voegwerk : Met snijvoeg. (holle voeg: deel gebouw uit 1951). 

Interieur : Hoofdbeuk met zijbeuken. Wit gepleisterde wanden. Grijs gepleisterde 

plint. Kleurstellingen niet oorspronkelijk. Ronde gepleisterde pijlers 

met decoratieve bladwerkkapitelen. Spitsbogige scheibogen, 

aan de binnenzijde voorzien van grijs gepleisterde archivolten. 

Wanden schip aan de bovenzijde beëeindigd met grijs gepleisterd 

boogfries. Pilasters waarop de spanten van het gewelf rusten. Het 

gaat hier om een spits tongewelf met horizontale betimmering, rijk 

gedecoreerd met schilderingen. Vijf traveeën. Iedere travee voorzien 

van kruisgewelf en spitsboogvenster (zijbeuken). Grote spitsboog, 

daarachter drie kleinere spitsbogen (koor in de jaren ’50 vervangen 

door dwarsschip). Houten dakgebint. 

131


132

Kerkstraat 22 (vervolg) 

Interieur (vervolg) : Gemetselde archivolten. Ronde gepleisterde pijlers met eenvoudige 

kapitelen. Dwarsschip van gelijksoortige spitsbogen 

voorzien. Westzijde kerk: ingangsportaal met daarboven galerij. 

Tevens balkon uit decoratief gesneden houtwerk. 

Op begane grond: zijkapel (Mariakapel) met meerzijdig ribgewelf. 

Ribben rusten op grijs gepleisterde pilasters. Spitsboogvensters. 

Rijk gedecoreerd smeedijzeren hek. Ingemetselde 

stichtingssteen: ‘PRIMUM LAPIDEM HUIUS AMPLIFICA- 

TIONIS POSUIT REV. PLUR. DMS. G. KUYS DECANUS 

LOCI POELDIJK DIE XVII IAN MCMLI’. 

Vensters/deuren : Hoofd- en zij-entrees: houten deuren voorzien van kraalprofiel 

en staartgehengen. Spitsbogige vensters met bakstenen of natuurstenen 

tracering, voorzien van glas-in-lood vensters (met 

voorzetramen). Segmentbogige vensters met glas-in-lood vensters 

met ruitmotief. 

Dak : Zadeldak met afgewolfde steekkappen. Leien in Maasdekking. 

Gedeelte uit 1951 gedekt met verbeterde Hollandse pannen. Bijgebouwen 

met tentdaken, voorzien van leien. Op de nokken diverse 

smeedijzeren kruizen en rijk versierde pinakels. Traptoren: 

spits tentdak. Ingesnoerde naaldspits met smeedijzeren windvaan 

en vergulde haan. 

Bijzonderheden : Architecten: J.H. Tonnaer, N. Molenaar. 

Motivatie : Duidelijk voorbeeld van neogotiek. Samen met pastorie en begraafplaats 

van grote cultuurhistorische en architectuurhistorische 

ensemblewaarde. 

Bouwjaar : 1893/1951 

Score : 20 

133


134 

Kerkstraat 129;131 




Kopgevel naar de straat gericht. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Gepleisterde plint. Rozetankers. 

Uitwaaierende strekken boven vensters, rollaag rondom 

roosvenster. Symmetrische voorgevel (klokgevel) met halfronde 

top. Overstekende rollaag in kalkzandsteen als gevelbeëindiging. 

Centrale entree met houten deuromlijsting en hoofdgestel. 

Origineel voegwerk : Opnieuw gevoegd, met holle voeg. 

Vensters/deuren : Voordeur met gaaswerk voorzien van medaillon. Bovenlicht in 

glas-in-lood (gevat in dubbel glas). Vierruits vensters. Decoratief 

ijzeren roosvenster/ventilatierooster. Zesruits vensters. 

Vernieuwde H-schuifvensters met glas-in-lood bovenlichten. 

IJzeren rondbogige stalvensters. 

Dak : Zadeldak met gesmoorde Oudhollandse pannen. Dakkapel. 

Schoorsteen. 

Bijz. bijgeb./hek : Schuur aan rechterzijde, met daaraan vastgebouwd showroom autodealer. 

Bijzonderheden : Benaming pand geschilderd op hoofdgestel: ‘VREDEBEST’. 

Boerderij gedeeltelijk verwoest tijdens Tweede Wereldoorlog. 

Weer opgebouwd met topgevel als voorgevel. In 1998 is de 

klokgevel weer aangebracht. 

Groenaanleg : Kleine voortuin met heg. Tuin met bomen aan linkerzijde. 

Motivatie : Oude boerderij, zeldzaam voor Kwintsheul. Over het algemeen 

gaaf. 

Bouwjaar : 1855/1856 

Score : 16

Maasdijk 

135

Waardevolle objecten Maasdijk 

136

Kruisweg, Lange 33 



Omschrijving : Hallehuisboerderij op rechthoekige plattegrond. Begane grond, dakverdieping 

en vliering. Pand links onderkelderd. Kopgevel naar de 

straat gericht. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Gepleisterde plint. Kopgevel is 

voorgevel. Deze is symmetrisch, met centraal de entree. Vensters 

bekroond met segmentbogen, boogtrommels gevuld met siertegelwerk. 

Lekdorpels uit bruine geglazuurde steen. 

Origineel voegwerk : Met gladde licht verdiepte voeg. 

Vensters/deuren : Voordeur van recenter datum (midden 20 ste eeuw) met vernieuwd bovenlicht in 

glas-in-lood. Kelderluiken. Vernieuwde en vereenvoudigde vensters met bovenlichten 

in glas-in-lood gevat in dubbel glas. Opkamervensters op vloerniveau. 

Zonweringen. Vernieuwd engelenvenster op verdieping. Originele ijzeren 

stalramen. Uitslaande schuurdeuren. Recent ingebroken deuropening met 

schuifdeuren. Dakkapellen in schuurgedeelte met vernieuwde hooiluiken. 

Aan achterzijde origineel zolderluik met bovenlicht. 

Dak : Zadeldak gedekt met gesmoorde kruispannen. Goot op klossen. 

Overstekend dakdeel aan voorgevel voorzien van decoratieve schoren. 

Bijz. bijgeb./hek : Bij boerderij horende oude schuur aan linkerzijde. Recente schuur aan 

rechterzijde. Eenvoudig ijzeren hekwerk met bakstenen pijlers. 

Bijzonderheden : Gevelsteen: ‘DE EERSTE STEEN GELEGD DOOR P. F. 

LEERDAM 7 JULI 1903’. 

Groenaanleg : Aangelegde voortuin met historische boom, diverse bomen op erf. 

Motivatie : Over het algemeen gave boerderij (met name de voorgevel). Kenmerken 

van de Hollandse neorenaissancestijl. Fraai gelegen. 


Score : 15 

137


138 

Maasdijk 36 

Oorspr. functie : Schoolmeesterswoning. 



dakverdieping. Onder aan de dijk gelegen, nokrichting evenwijdig 

met de weg. 

Gevels : Grauwe baksteen in kruisverband. Rollaag boven plint. Hardstenen 

decoratieve lateien boven vensters, hardstenen lekdorpels. In zijgevel 

strekken boven vensters. Sierbanden in gele verblendsteen. 

Voorgevel is een symmetrische lijstgevel: centraal een middenrisaliet 

met gevelverhoging voorzien van balkon en topgevel. In deze risaliet 

is de entree gesitueerd. Boven- en zijlichten entree zijn gevat in een 

doorlopend rondboogmotief in gele verblendsteen en hardstenen 

aanzetstenen. Hardstenen balkon met opengewerkte balustrade, rustend 

op consoles. Fries waarvan pleisterwerk tijdens renovatie (tijdelijk?) 

is verwijderd, gele verblendsteen consoles. Recent houten beschot in top gevelverhoging. 

Aan de achterzijde een moderne aanbouw onder lessenaardak. 

Origineel voegwerk : Met vernieuwde voeg: knipvoeg. 

Vensters/deuren : Originele voordeur (maar misschien van later datum?) met matglas 

ruitjes. Vernieuwde schuifvensters, bovenlichten met blank matglas. Vernieuwde 

dubbele openslaande balkondeuren. Twee ingebroken vensters. 

Dak : Mansardedak met steekkap. Nieuwe gesmoorde en geglazuurde kruispannen. 

Houten gootklossen en gootlijst. Recente dakkapellen met pirons. 

Tevens recente beglaasde aangekapte gevelverhoging aan achterzijde. 

Bijz. bijgeb./hek : Links van pand op nummer 38/40 voormalige school. 

Groenaanleg : Alle groen tijdens renovatie verwijderd. 

Bijzonderheden : Pand was tijdens bezoek in renovatie. 

Motivatie : Vrij gaaf. Kenmerken van de Hollandse neorenaissance en de artnouveau 

(rondboogmotief). Karakteristiek voor periode. 

Bouwjaar : 1900-1915 

Score : 17

Maasdijk 38; 40 


Huidige functie : Verenigingsgebouw met kosterswoning 

Omschrijving : Gebouw op rechthoekige plattegrond. Begane grond en zolder. 

Pand onderaan de dijk gelegen, nokrichting evenwijdig met de 

weg. 

Gevels : Baksteen in kruisverband. Plint met dubbele rollaag waarvan de 

verticale stenen een geprofileerde tandlijst vormen. Voorgevel is 

langsgevel met aan rechterzijde entree verenigingsgebouw en entree 

kosterswoning. Gevel aan achterzijde deels gepleisterd, deels 

geschilderd. Aan de achterzijde aanbouwen van later datum. 


Vensters/deuren : Vernieuwde uitslaande deuren. Vernieuwde voordeur. Vensters met bovenlichten, 

geheel voorzien van matglas. In een enkel geval vernieuwd 

venster met matglazen bovenlichten, voorzien van klapramen. In de dakkapellen 

vensters voorzien van uitslaande ramen met horizontale 

roedeverdeling. 

Dak : Schilddak met gesmoorde tuiles du Nord, (aan achterzijde deels met 

rode tuiles du Nord). Dakkapellen. Recente dakvensters. 

Bijzonderheden : Gevelsteen: ‘VEREENIGING VAN VRIJZINNIG HER- 

VORMDEN CONCORDIA GEWIJD 16 NOV 1927’. Voormalige 

school heeft thans functie als kerk/verenigingsgebouw. 

Motivatie : Pand van lokale historische en sociaal-culturele waarde. Sobere 

bouwstijl. 


Score : 18 

139


140 

Maasdijk 166; 168 



Omschrijving : Boerderij op rechthoekige plattegrond. Woongedeelte bevindt 

zich aan de linkerzijde van het pand en bestaat uit kelder, begane 

grond en dakverdieping. Onder aan de dijk gelegen met nokrichting 

evenwijdig aan de dijk. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Linkerzijde: tuitgevel als kopgevel, 

gevelbeëindiging met vlechtingen. Muurankers. Rollagen boven 

vensters en deuren. Bakstenen rondbogen boven vensters. Ingangen 

woon- en bedrijfsgedeelte bevinden zich aan de achterzijde. 

Recente aanbouwen aan achterzijde. 

Origineel voegwerk : Opnieuw gevoegd, met platvol geborstelde voeg. 

Vensters/deuren : Keldervensters met diefijzers en luiken. Recente houten schuifdeuren. 

Houten schuifvensters met bovenlichten. Vierruits schuifvensters. 

Rondbogig stalvenster met houten tracering (origineel venster). 

Segmentbogige stalvensters met ijzeren tracering, 3-ruits venster 

en enkele dichtgezette vensters. Drie vensters voorzien van luiken 

(waarvan één met jaloezieluiken). Veel kozijnen nog origineel. 

Dak : Zadeldak, aan rechterzijde eindigend in geknikt schilddak. Rode 

Oudhollandse pannen. Nieuwe dakgoot. Recente aangekapte dakkapel 

met openslaande vensters. Twee recente dakkapellen (aan straatzijde en 

erfzijde). 

Groenaanleg : Langs straatzijde een rij leilinden. Voor linker kopgevel een monumentale 

kastanjeboom. 

Motivatie : Zeldzame oude boerderij. Fraai gelegen nabij de dijk, beeldondersteunend. 

Van historische waarde. Vrij gaaf. Karakteristiek voor 

streek/periode. 

Bouwjaar : 1780-1825 

Score : 15

Nassaustraat 2 


Huidige functie : Kerkgebouw 

Omschrijving : N.H. kerk op rechthoekige plattegrond. Gebouw gelegen op een 

ruim perceel, aan een straathoek. 

Gevels : Baksteen in kettingverband. Verticale gevelgeleding d.m.v. lisenen. 

Steunberen op de hoeken. Eenvoudige balustrade uit betonnen 

elementen als gevelbeëindiging. Ingangsportaal dwars op hoek 

gelegen, voorzien van twee ingangen. Gemetselde pinakels en 

versierd reliëf boven de ingang. Aan achterzijde contemporaine 

aanbouw. 


Interieur : Meerhoekig interieur. Wit geschilderde wanden. Roze geschilderde 

pilasters. Samengesteld gewelf (lijkt op stergewelf) met houten 

betimmering. Aan de zijden decoratief zigzag motief. Centraal een 

vijfzijdige cassette met ruitpatroon. Vensters voorzien van donkere 

gordijnen. Houten trap met eenvoudige balustrade. Orgel met 

balkon. Kansel in nis met schuine zijden. 

Vensters/deuren : Ingang voorzien van twee paar uitslaande paneeldeuren. Kerk aan 

drie zijden voorzien van drie identieke vensterpartijen, bestaand 

uit vijf verticale vensters. Uitbouw aan achterzijde bevat entree in 

portiek met beglaasde uitslaande deuren. Verscheidene identieke 

vensters. 

Dak : Tentdak met op de nok een vijfzijdige decoratieve dakruiter met 

klok. Ingangsportaal voorzien van lessenaardak bestaande uit drie 

dakschilden. Aanbouw aan achterzijde deels met lessenaardaken, 

deels met schilddak gedekt. Gesmoorde en rode verbeterde Hollandse 

pannen. 

141


142 

Nassaustraat 2 (vervolg) 

Groenaanleg : Ruim perceel, ingericht als park, met enkele bomen. 

Bijzonderheden : Naam kerk: ‘HET KRUISPUNT’. 

Gevelsteen: ‘DS H. V. LOVINK SEPTEMBER 1951’. 

Motivatie : Eenvoudig vormgegeven moderne kerk. Markant gebouw. Voorbeeld 

van wederopbouwarchitectuur. Van cultuurhistorische 

waarde. 


Score : 18

Pettendijk bij 2a 

Oorspr. functie : Bunkers 

Huidige functie : Bunkers 

Omschrijving : Bunkercomplex, bestaande uit vier bunkers. gesitueerd op de Pettendijk 

nabij de Tuindersweg en de Maasdijk (gelegen vlakbij een 

sluis). Gewapend beton. Rode baksteen in kruisverband met rollagen 

als afdekking. Samengestelde plattegrond. Afgeschuinde vlakken, 

gemetselde toegangen. Deur- en vensteropeningen. Schoorsteen. 

Bijzonderheden : Bunkers zijn (gedeeltelijk) ontdaan van aarden dekking. Deels in gebruik als 

opslagruimte en palingrokerij. 

Motivatie : Bunkercomplex van militair-historische waarde. Redelijk gaaf en 

zeldzaam. 


Score : 18 

143


144 

Pyrmontstraat, Waldeck 2 




grond, dakverdieping en zolder. Nok haaks op de straat gericht. 

Gevels : Donkerrode baksteen in kettingverband. Plint met rollaag. Gemetselde 

plantenbak aan rechterzijde. Voorgevel is topgevel. 

Schuine zijden beëindigd door een decoratief gemetselde lijst. Zowel 

aan rechter als linker zijgevel uitspringende geveldelen aan de 

achterzijde. Entree gelegen in rechterzijde voorgevel: ondiep 

rondboogportiek met ingesnoerde bogen. Erker aan linkerzijde. 

Mee-ontworpen houten bloembak op klossen aan voorgevel. Geprofileerd 

bakstenen siermotief rond wielvenster. 


Vensters/deuren : Voordeur niet meer origineel. Vensters in erker vernieuwd, glas-in-lood verwijderd. 

Op verdieping vensterpartij met vier ramen. Wielvenster. 

Originele glas-in-lood vensters dakkapel rechterzijde. 

Dak : Zadeldak met verbeterde Hollandse pannen. Uitspringende geveldelen 

voorzien van verlaagde dakschilden. Overstekende dakgoot 

voorzien van decoratieve klossen. Dakkapel. 

Bijz. bijgeb./hek : Garage aan rechterzijde pand uit 1944. Gemetselde tuinmuur deels vernieuwd 

met betonnen patioblokken. 

Groenaanleg : Voor- en achtertuin. 

Motivatie : Karakteristiek pand, kenmerken van de Amsterdamse School. 



Score : 17

Monster 

145

Waardevolle objecten Monster 

146

Choorstraat 15 



Omschrijving : Pand bestaande uit begane grond, verdieping en zolder. 

Gevels : Gele baksteen in klezorenverband. Banden met strekse laag. Op 

begane grond baksteen in kettingverband. De kopgevels zijn 

puntgevels. Voorgevel is een langsgevel met ondiep entreeportiek 

met links daarvan en op hoeken lisenen, rustend op hardstenen 

console. Betonnen lateien boven entreeportiek en vensterpartijen. 

Houten overstekende gootlijst, rustend op gootklossen. 


Vensters/deuren : Enkele en samengestelde vensterpartijen, ramen grotendeels nog 

voorzien van roedeverdeling. Op begane grond 1 vensterpartij 

met breed vast kalf en bovenlicht met 2- en 4-ruits naar valramen. 

Originele houten dubbele deur met horizontale glasstroken. 

Dak : Overstekend zadeldak met gesmoorde verbeterde Hollandse pannen. 

Bijzonderheden : Hardstenen heiligenbeeld tegen voorgevel geplaatst (H. Teresia 

van Lisieux). Interieur gewijzigd. Van belang is het hoofdtrappenhuis. 

Motivatie : Vrijwel gaaf. Karakteristiek voor periode. Kenmerken van Amsterdamse 

en Delftse School. 


Score : 24 

147


148 

Choorstraat 16;16a 

Oorspr. functie : Restaurant 

Huidige functie : Restaurant 

Omschrijving : Pand bestaande uit 2 lagen, op rechthoekige plattegrond. Gedeeltelijk 

onderkelderd. Opbouw aan rechterzijde. Gelegen op straathoek. 

Gevels : Baksteen in kruisverband. Voorgevel: kroonlijst, siermotief in 

metselwerk. Plint. Geschilderde speklagen. Is symmetrisch: 11 

traveeën, waarvan bij de middelste 9 de kroonlijst verhoogd is. 

Centraal de hoofdentree, daarboven venster met Frans balkon. 

Tweede ingang. Vensters met ontlastingsbogen op de begane 

grond, strekken op de verdieping. 

Rechter zijgevel: blokpleisterwerk. Geveltekst: “BONDSHÔTEL 

RESTAURANT”. 

Origineel voegwerk : Opnieuw gevoegd: Glad licht verdiept. 

Vensters/deuren : Langsgevel: 21 vensters. Rechter zijgevel: ingang en 3 vensters 

begane grond, 3 op de verdieping, 2 vensters in de opbouw. Vereenvoudigde 

H-schuifvensters. Nieuwe houten deuren. 

Dak : Samengesteld plat dak. Goot op decoratieve klossen. 

Bijzonderheden : Op deze locatie: boerderij (17 e eeuw), daarna buitenplaats, nog 

later logement. Eerste etage en nieuwe voorgevel dateren uit 1906. 

Hollandse renaissance. Tekst rechterzijgevel: art nouveau kenmerken. 

Mogelijk meer waardevolle interieurelementen aanwezig. 

Motivatie : Over het algemeen gaaf. Van historische en architectuurhistorische 

waarde. Belangrijk onderdeel straatbeeld. 

Bouwjaar : 19 e eeuw/1906. 

Score : 19



Huidige functie : Snackbar 

Omschrijving : Pand op samengestelde plattegrond. Hoofdvolume aan voorzijde, 

kleiner volume aan rechter- en achterzijde. Begane grond en dakverdieping. 

Links onderkelderd. Nokrichting naar de straat gericht. 

Gevels : Voorgevel: blokpleisterwerk. Zwart geschilderde plint. Centraal de 

hoofdentree, voorzien van houten lijst en hoofdgestel. Gestileerde 

strekken in blokpleisterwerk, tevens gestucte sluitstenen. Twee vensteropeningen 

rechts van entree niet oorspronkelijk (zijn verlaagd). Uiterst 

links tweede entree met venster (niet oorspronkelijk). Rechter zijgevel: 

recent pleisterwerk. Kleine binnenplaats tussen de uitbouwen. 

Vensters/deuren : Recente vensters en deuren. Beglaasde deuren. Bovenlichten. Vaste 

vensters. H-schuifvensters. Keldervenster aan zijde binnenplaats. 

Dak : Markant hoog schilddak. Oudhollandse pannen. Drie dakkapellen. 

Goot op klossen. 

Bijzonderheden : Dakconstructie dateert waarschijnlijk uit eind 17 e/begin 18 e eeuw. 

Voorgevel heeft 19 e eeuwse afwerking. 

Motivatie : Één van de oudste panden in Monster, hoge zeldzaamheidswaarde. 

In grote lijnen gaaf. 

Bouwjaar : Eind 17 e/begin 18 e eeuw. 

Score : 18 

149


150 


Oorspr. functie : Fruitmuur 

Huidige functie : Fruitmuur 

Omschrijving : Muur uit rode baksteen. Muurvlakken gemetseld in staand verband, 

aan één zijde afgepleisterd. Steunberen schuin uitgemetseld 

in halfsteens verband. Poortje met ronde boog in muur. Muur 

afgedekt met rode Hollandse pannen, gedeeltelijk weggevallen. 

Groenaanleg : Gedeeltelijk overgroeid. 

Bijzonderheden : In het Westland stonden veel van dergelijke muren (hoge of abrikozenmuren 

genoemd), bij tuinderswoningen. Vaak gelegen aan 

de noordzijde van het huis – soms aan één of beide zijgevels aangebouwd 

- soms tot 3 meter hoog. Aan de achterzijde steunberen. 

De muren dienden als erfafscheiding (een poortje bood toegang 

tot het perceel) en werden gebruikt om planten of bomen te telen 

die zonnewarmte behoefden. Bijv. abrikozenbomen die aan luwe 

zuidzijde werden geplant en als leiboom tegen de muur groeiden. 

Bouwjaar : 19 e eeuw. 

Motivatie : Zeldzaam restant van vroegere regionale tuinbouwactiviteiten. 

Score : 14

Choorstraat 62c-62f 



Omschrijving : Een rij van 4 geschakelde woonhuizen, bestaande uit begane grond, 

verdieping en dak. Elk pand heeft erker met licht afgeschuinde hoek 

en balkon erboven. Beide hoekpanden hebben daarboven tevens 

gemetselde puntgevels. Links van de erker steeds een entree. 

Gevels : Tot wisseldorpel vensters begane grond paarsige baksteen in kettingverband, 

daarboven rode baksteen in kettingverband. Rollaag boven 

deur/vensterpartijen. Houten overstekende gootlijst. Betonnen 

(grind)lekdorpels. 

Origineel voegwerk : Opnieuw gevoegd, met verdiepte voeg. 

Vensters/deuren : Originele teakhouten deur met 3 ruitjes en glas-in-lood bovenlicht. 

Erker: originele schuiframen met glas-in-lood bovenlicht. Dubbele 

openslaande 1-ruits balkondeuren met zijlichten. Dubbele openslaande 

ramen. Spleetvenster in puntgevels. 

Dak : Samengesteld zadel-/mansardedak met steekkappen. Gesmoorde 

machinale Hollandse pannen (deels vernieuwd). Verscheidene dakvensters. 

Bijz. bijgeb./hek : Gemetselde borstwering. 

Groenaanleg : Ondiepe voortuintjes, omzoomd door (originele) lage tuinmuurtjes, 

afgewerkt met ronde ijzeren leuningen. 

Motivatie : Vrijwel gaaf. Kenmerken van de Amsterdamse School. Karakteristiek 

voor periode. 


Score : 18 

151


152 


Oorspr. functie : Jongensgesticht 


Omschrijving : Pand bestaat uit begane grond, verdieping en dakverdieping. Pand is 

gelegen langs een pleinachtig gedeelte van de Choorstraat. 

Gevels : Grauwe baksteen in kruisverband. Rollaag boven plint. Voorgevel 

bestaat uit links een iets risalerende trapgevel. Rechts hiervan een 

langsgevel met links de entree. Segmentboog boven deur en vensters, 

boogtrommels met siermetselwerk. Groen geglazuurde bakstenen 

sierbanden, lekdorpels. Houten goot op klossen. Hardstenen en 

betonnen stoeptreden. 

Origineel voegwerk : Met geknipte voeg. 

Vensters/deuren : Vernieuwde enkele en dubbele vensters, in sommige gevallen met klapramen. 

Originele paneeldeur met getorste tralies voor ruitje, met bovenlicht. 

Dak : Schilddak met steekkap. Gesmoorde kruispannen (vernieuwd?). Diverse 

dakramen. 

Bijzonderheden : Hardstenen plaquette boven vensterpartij begane grond. Tekst: ‘St. 

ADRIANUS EN JACOBUS GESTICHT, OPGEDRAGEN 

DOOR DE PAROCHIE AAN HAAR ZEER EERWAARDE 

HERDER PASTOOR C.J.B. OLIFIERS TER HERINNERING 

AAN ZIJN ZILVEREN PRIESTERFEEST 1885-16 AUGUS- 

TUS 1910, HET ARMBESTUUR: G. VAN DE ENDE, M. VER- 

BEEK EN P. KOUWENHOVEN’. Oorspronkelijke functie: sociaal-economische 

opvang van de Rooms-katholieke kerk. Enkele niet 

passende herstelwerkzaamheden. 

Motivatie : Vrijwel gaaf. Karakteristiek voor periode. Beeldbepalend op pleintje 

waaraan pand gelegen is. Lokale sociaal-historische waarde. 


Score : 21



Huidige functie : Verenigingsgebouw 

Omschrijving : Pand, ca. 25 meter van de straat gelegen op rechthoekige plattegrond, 

bestaande uit begane grond en zolder. 

Gevels : Grauwe baksteen in kruisverband. Bakstenen lekdorpels. Hardstenen 

plint en latei boven entreepartij. Sierbanden en segmentbogen 

boven vensters in felrode baksteen. Kopgevels: twee puntgevels. 

Voorgevel is een langsgevel met rechts de entree. Aan achterzijde 

een uitspringend gedeelte. Gedenksteen in boogtrommel boven entreepartij. 


Vensters/deuren : Gewijzigde raampartijen met middenstijl. Houten moderne dubbele 1-ruits deur 

waarboven een luifel. 

Dak : Zadeldak met gesmoorde kruispannen. Houten gootlijst met gesneden 

gootklossen op kraagstenen. 

Bijz. bijgeb./hek : Tegen rechter kopgevel een gemetselde poort (grauwe baksteen) 

met hardstenen dekplaten in vorm keperboog. Ruitvormige nis en 

klimmend boogfries. Korfboog boven poort. Houten deur. Gemetseld 

muurtje voor het pand (modern). 

Bijzonderheden : Gedenksteen boven entree: SANCTO ANDREAE ME VOVIT 

PAROCHIA JUBILANTE PASTORE HERMANO BAUER, 

DIE 30 NOVEMBRIS/1849-1874. 

Stichtingssteen tegen vensterpenanten: ANNO 1916 26 JANUARI 

C.J.B. OLIFIERS PASTOOR. KERKBESTUUR: G. VAN 

VLIET, CHR. ZUIDGEEST EN A. V/D AREND. 

Poort waarschijnlijk restant ouder gebouw. 

Motivatie : Vrij gave bouwmassa. Karakteristiek voor periode. Lokale sociaalhistorische 

waarde. Onderdeel van waardevol ensemble. 


Score : 21 

153


154 

Choorstraat naast 95 

Oorspr. functie : Poort 

Huidige functie : Poort 

Omschrijving : Tegen rechter kopgevel no. 95 een gemetselde poort 

Gevels: Grauwe baksteen met hardstenen dekplaten in vorm keperboog. 

Klimmend boogfries, bekroond met muizentand. Ruitvormige 

nis, afgewerkt met rollaag. Korfboog bestaande uit strekken, rustend 

op kapitelen, boven poort. 

Origineel voegwerk : Met holle voeg. 

Vensters/deuren : Originele paneeldeur, zijpanelen voorzien van korfboogmotief. 

Bijzonderheden : In MIP vermeld onder Choorstraat 95 ZH-DS-396-22. Mogelijk 

restant van ouder pand. Onderhoud noodzakelijk. 

Motivatie : Markante poort. Klimmend boogfries doet denken aan neoromaanse 

stijl. 


Score : 24




Omschrijving : Vrijstaand pand op samengestelde plattegrond. Begane grond en 

verdieping. Onderkelderd. Gelegen op straathoek, tevens aan 

plein. 

Gevels : Grauwe baksteen in kruisverband. Rollaag boven plint. Rechts een 

hogere bouwmassa met puntgevel. Links iets lagere en terugliggende 

bouwmassa met langsgevel als voorgevel, rechts de entree. In 

het midden wordt dakgoot doorbroken door gevelverhoging eindigend 

in puntgevel. Banden in donkerbruin geglazuurde baksteen. 

Segmentbogen boven deur en vensters. In boogtrommels: 

gemetseld vlechtwerkmotief. Donkerbruin geglazuurde lekdorpels 

en sierbanden. Kunststenen gevelafdekkingen. Op hoeken hardstenen 

consoles. 


Vensters/deuren : H-schuifvensters met 3-ruits verticale roedeverdeling (op begane 

grond voorzien van glas-in-lood). Voordeur: paneeldeur met ruitje 

en glas-in-lood bovenlicht. 

Dak : Rechts zadeldak, naar achteren toe van schilddak overgaand in 

lessenaardak. Gesmoorde tuiles du Nord. Eenvoudige houten 

dakgoot op klossen. Links zadeldak met steekkap. 

Bijz. bijgeb./hek : Laag gemetseld muurtje met ezelsrug. Rechter zijgevel achtertuin 

gemetselde muur van rode baksteen. 

Groenaanleg : Ondiep voortuintje. 

Motivatie : Vrij gaaf. Kenmerken van Hollandse neorenaissancestijl. Karakteristiek 

voor periode. Gebouw is beeldbepalend op de locatie 

(straathoek/plein). 


Score : 15 

155


156 


Oorspr. functie : Verenigingsgebouw 

Huidige functie : Verenigingsgebouw 

Omschrijving : Vrijstaande langgerekte bouwmassa met uitspringende hoekpaviljoens, 

bestaande uit t.o.v. elkaar verspringende bouwdelen. Begane 

grond en mezzanino. 

Gevels : Plint: paarsige baksteen in kettingverband. Rollaag boven plint. 

Muurgedeelte boven rollaag: gele baksteen in kettingverband. Linker 

paviljoen voorzien van rondbogig entreeportiek. Rechter paviljoen 

met ingang in rechter zijgevel. Langsgeveldeel voorzien van steunberen. 

Sierbanden, deels uitkragend boven plint, als fries boven vensters 

van mezzanino. Gevelbeëindiging met plat en kantstaand geplaatste 

daktegels. Kunststenen afdekplaten, lateien en lekdorpels. 

Uitbouw aan linker zijgevel. 


Vensters/deuren : Entree: originele rondbogige dubbele deur met ruitje. Zij- en bovenlichten 

als rondbogen om deur. 

Enkel en samengestelde vensterpartijen met vaste/ valramen(recent). 

Grote vensters met roedeverdeling. Spleetvensters (rechter paviljoen). 

Recente serre op uitbouw linker zijgevel. 

Dak : Samengesteld plat dak. 

Bijz. bijgeb./hek : Laag gemetseld muurtje met overhoeks geplaatste pijlers, waar stalen 

leuningen tussen zijn geplaatst. Links kosterswoning, die deel uitmaakt 

van rooms-katholiek kerkcomplex. 

Groenaanleg : Groenstrook met heesters. 

Bijzonderheden : Naam/functie pand in smeedijzeren letters boven entreeportiek linker 

paviljoengevel: ‘R.K. VEREENIGINGSGEBOUW’. 

Motivatie : Over het algemeen gaaf object. Voorbeeld van Amsterdamse 

School-stijl. Markante vormgeving. Zeer beeldbepalend. 


Score : 23




Omschrijving : Woonhuis op rechthoekige plattegrond. Begane grond en dakverdieping. 

Gevels : Baksteen in kettingverband. Symmetrische voorgevel. Gevelbeëindiging 

d.m.v. rondboogfries. Sierankers. Rondbogige entree. 

Rondboog bekroond met driedubbele strekken. Getoogde strekken 

boven vensters. Twee gevelverhogingen voorzien van topgeveltjes 

en uitkragingen. Kopgevels zijn tuitgevels (gevels lopen uit 

in gemetselde schoorstenen, met daarop decoratief smeedwerk). 

Tevens uitkragingen. Sierankers. Uitbouw aan achterzijde. 


Vensters/deuren : Houten rondbogige voordeur. Naar binnen opendraaiende dubbele 

vensters met roedeverdeling. Vensters over het algemeen 

passend vernieuwd. 

Dak : Zadeldak met gesmoorde oud-Hollandse pannen. 

Bijz. bijgeb./hek : Laag gemetseld muurtje voor voortuin. Uitbouw met overstekend 

plat dak en boeideel. Goot op klossen. 

Groenaanleg : Smalle voortuin. 

Bijzonderheden : Pand is in 2003 grondig gerenoveerd. 

Motivatie : Kenmerken van de Delftse School. In grote lijnen gaaf. 


Score : 16 

157


158 


Oorspr. functie : Bijzondere begraafplaats (R.K) 

Huidige functie : Bijzondere begraafplaats (RK) 

Omschrijving : Begraafplaats op een kunstmatig verhoogd terrein ter rechterzijde van 

de kerk. Achter de kerk naast het kerkhof een Mariagrot, opgebouwd uit 

zogenaamde misbaksels (stenen die in de oven verkeerd zijn gebakken) 

en cement. Het kerkhof is ten dele omgeven door een muur in rode 

baksteen, gemetseld in halfsteens verband, tussen vierkant opgemetselde 

kolommen. De muur wordt beëindigd door een lijst met een overhoekse 

muizentand en een ezelsrug. In gele steen zijn kruissymbolen aangebracht. 

Op het achterste deel van de begraafplaats priestergraven met daarachter 

een kruis met corpus. Grafmonumenten overwegend uit de tweede helft 

van de 20 ste eeuw. 

Bijz. bijgeb./hek : Dubbel openslaand smeedijzeren toegangshek met granaatappels en 

gestileerde Franse lelies op de spijlen (deels vernieuwd). 

Groenaanleg : Enige net aangeplante loofbomen, een gesnoeide heg rondom een 

deel van de begraafplaats, verder enkele coniferen en struiken. 

Bijzonderheden : Dit kerkhof ligt direct naast de St. Machutus die dateert uit 1828- 

1831 en werd gebouwd naar ontwerp van Samuel van Rijswijk. 

De kerk is een rijksmonument. 

Motivatie : Onderdeel van een groter rooms-katholiek complex. Qua omvang 

waarschijnlijk nog oorspronkelijk, maar qua aankleding grotendeels 

20 ste eeuw. Van sociaal-historische waarde in samenhang met de katholieke 

gebouwen in de omgeving. 

Bouwjaar : Oorspronkelijk 1831, meerdere malen aangepast in de 20 ste eeuw. 

Score : 18



Huidige functie : Pastorie 

Omschrijving : Vrijstaand rechthoekig pand links van de kerk, bestaande uit begane 

grond, eerste verdieping en dakverdieping. 

Gevels : Grauwe baksteen in kruisverband. Voorgevel is een symmetrisch 

ingedeelde langsgevel met entree in het midden. Segmentbogen 

boven deur en vensters. Nissen en boogtrommels voorzien van 

siermetselwerk. Roodbruin geglazuurde lekdorpels, waaronder een 

doorgaande waterlijst. Tegen rechter zijgevel een éénlaagse uitbouw 

onder plat dak met entree. Tegen linker zijgevel moderne garage. 

Tegen achtergevel éénlaagse uitbouw met terras. 

Origineel voegwerk : Met geknipte voeg. 

Vensters/deuren : Schuifvensters met 2- en 3-ruits staande roedeverdeling in bovenlicht. 

Originele paneeldeur met snijwerk, getralied ruitje en volglas 

bovenlicht. 

Dak : Afgeplat schilddak, gedekt met rood/bruin geglazuurde tuiles du 

Nord. Houten gootlijst met gesneden gootklossen. Aangekapte 

dakkapellen met 4-ruits schuiframen. Zinken nokpirons. 

Bijz. bijgeb./hek : Recent laag gemetseld muurtje. 

Groenaanleg : Kleine voortuin. 

Bijzonderheden : Tekst stichtingssteen in rechter zijgevel: ‘C.J.B. OLIFIERS 21 JU- 

NI 1909’. 

Motivatie : Vrijwel gaaf. Karakteristiek voor periode. Deel uitmakend van r.k. 

complex. Kenmerken van Hollandse neorenaissance stijl. 


Score : 15 

159


160 

Emmaplein 13 



Omschrijving : Woonhuis op samengestelde plattegrond. Begane grond, dakverdieping 

en vliering. Pand bestaat uit meerdere volumes. 

Gevels : Rode baksteen in halfsteens verband. Plint uit donkerrode baksteen 

met rollaag. Voorgevel is topgevel. Tussen begane grond en 

verdieping ingesnoerd motief van drie rollagen. Dit motief zet 

zich voort op de andere gevels bestaande uit twee strekkenrollagen. 

Entreeportiek links in voorgevel gelegen. Boven vensters en 

entreeportiek: anderhalfsteens rollagen. Hardstenen lekdorpels. 

Tussen dakverdieping en vliering: lijst. Schuine zijden gevel beëindigd 

met uitkragende gemetselde lijst. Aan linker zijde pand uitbouw 

met steunbeer. In hoek risaliet – hoofdvolume: gevelverhoging. 


Vensters/deuren : Wit geschilderde voordeur met zij- en bovenlichten. Vensterpartij 

bestaande uit drie ramen met bovenlichten. Vereenvoudigde vensters 

met klapramen. Sierluiken. Ramen zijn voorzien van glas-in-lood 

vensters met voorzetramen. 

Dak : Rode tuiles du Nord. Zadeldak met steekkappen (risaliet en gevelverhoging), 

voorzien van schilddaken, met pirons op de nokken. 

Bijz. bijgeb./hek : Terreinafscheiding bestaande uit laag stenen muurtje en houten 

hek. Aan weerszijden van de toegang: lage gemetselde pijlers met 

bolornamenten. 

Groenaanleg : Aangelegde tuin rondom pand. 

Motivatie : Kenmerken van arts & crafts/traditionalisme. Over het algemeen 

gaaf. 


Score : 15

Emmastraat 49 



Omschrijving : Vrijstaand villa-achtig pand, bestaande uit begane grond en dakverdieping. 

Links onderkelderd. 

Gevels : Tot bovendorpel vensters begane grond: grauwe baksteen in kettingverband. 

Sierband bestaande uit grauw/paarsige baksteen, geometrisch 

uitkragend patroon. Daarboven: gladde gele baksteen in 

kettingverband. Voorgevel heeft links een langsgeveldeel met 

rechts de entree, links een venster. Rechts hiervan een hoger rondboogvormig 

geveldeel met op de begane grond een ronde erker, 

voorzien van drie vensters. Op de verdieping een venster en een 

gevelsteen. Hardstenen lateien boven deur en vensters. Aan achterzijde 

uitbouw die naar links toe uitsteekt. 

Vensters/deuren : Enkele en dubbele schuiframen met decoratieve glas-in-lood bovenlichten. 

Originele paneeldeur met 2 ruitjes en glas-in-lood bovenlicht. 

Keldervenster met diefijzers. 

Dak : Samengesteld licht in- en uitzwenkend schilddak met rondbogige 

steekkap. Onderste deel leien in Maasdekking, bovenste deel leien 

gedekt als losanges. 2-ruits dakkapel. Erker: koepelvormige afdekking. 

Houten overstekende gootlijst met gootklossen. 

Bijz. bijgeb./hek : Vier gladde gele bakstenen ronde pijlers met grindbetonnen koepelvormige 

afdekking. Recent hekwerk, deels origineel. Tegen uitbouw 

een kas. 

Groenaanleg : Rondom tuin met gazon en borders. Enkele heesters en loofbomen, 

fruitbomen. 

161


162 

Emmastraat 49 (vervolg) 

Bijzonderheden : Gevelsteen boven verdieping vensters: naam pand Huize Helena. In 

toegangshekje jaartal. Art deco kenmerken komen o.a. tot uitdrukking 

in de glas-in-lood bovenlichten en deur. Door de gebogen dakvorm 

onderscheidt dit object zich sterk van zijn omgeving. 

Motivatie : Vrijwel gaaf. Karakteristiek voor periode. Markante architectuur en 

beeldbepalend op locatie. 


Score : 21

Emmastraat 60 



Omschrijving : Vrijstaand pand op samengestelde plattegrond. Begane grond, 

verdieping en zolder. Rechts onderkelderd. 

Gevels : Rode baksteen in kettingverband. Plint met rollaag uit donkerrode 

baksteen. Gereinigde gevels. Voorgevel: schuin aflopende zijden. 

Rechts de entree: Getoogde gegoten luifel met uitkragingen 

(opnieuw gestuct). Links bolronde erker met balkon. Boven borstwering 

metalen reling. Aan linkerzijde: topgevel. Aan rechterzijde 

risalerende gevelverhoging met overstekend plat dak. 

Origineel voegwerk : Opnieuw gevoegd, met holle voeg. 

Vensters/deuren : Vernieuwde rondbogige voordeur. Boven- en zijlichten. Erker: 

vensters met bovenlichten (vernieuwd). Dubbele uitslaande balkondeuren. 

Zoldervenster: spleetvenster. Vensters vernieuwd. Keldervenster. 

Dak : Overstekend asymmetrisch zadeldak, gedekt met Oudhollandse 

pannen. Tevens steekkap, kantpannen over windveer. Gemetselde 

schoorsteen, overstekende dakgoten. Dakkapel aan linkerzijde. 

Bijz. bijgeb./hek : Getrapte tuinmuur met reling. 


Bijzonderheden : Enige details vernieuwd. 

Motivatie : Fraai pand met een krachtige vormgeving en ruimtelijk samenhangende 

compositie. Kenmerken van de Amsterdamse school. Over 

het algemeen gaaf. 


Score : 15 

163


164 

Gantellaan 2; 4 

Oorspr. functie : Elektriciteitscentrale 

Huidige functie : Bedrijfsruimte 

Omschrijving : Pand op samengestelde plattegrond. Begane grond en zolder. Meerdere 

volumes. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Geleding gevels hoofdvolume 

d.m.v. lisenen (linker kopgevel: drie traveeën, langsgevel: vier traveeen). 

Linker kopgevel hoofdvolume is tuitgevel (met gemetselde 

schoorsteen), tevens uitkragingen. Middelste travee voorzien van 

een centraal rondboogmotief. Gevelbeëindiging kopgevel d.m.v. 

klimmend fries met muizentand en consoles. Gevelbeëindiging 

langsgevel d.m.v. fries met muizentand en consoles. Sierankers. Recent 

ingebroken ingang in vierde travee langsgevel. Oorspronkelijke rondbogige 

vensteropeningen vrijwel allemaal vervangen door rechthoekige openingen, bekroond 

met anderhalfsteens rollagen. Bakstenen lekdorpels. Nog één vensterpartij 

bestaande uit drie naast elkaar geplaatste rondboogvensters (één 

venster dichtgezet). Dichtgezette keldervensters. Rechthoekig volume aan 

achterzijde. 

Rechts van hoofdvolume: aangebouwde kantoorruimte: éénlaags 

gebouw op rechthoekige plattegrond. Gevels zijn lijstgevels: lijst 

met muizentand en consoles. Links op de hoek entreeportiek met 

rondboog (oorspronkelijk met tweede rondboog linker zijgevel). Niet oorspronkelijke 

rechthoekige vensteropeningen. Deels wit gepleisterde gevel. 


Vensters/deuren : Recente roldeur. Niet oorspronkelijke vensters met roedeverdeling. Recente uitslaande 

luiken met ruitjes op zolderniveau. Recente deuren. Recente vensterpartij 

met klapramen. Oorspronkelijke naar binnen draaiende houten 

rondboogramen met roedeverdeling. 

Dak : Samengesteld dak. Hoofdvolume: zadeldak gedekt met rode kruispannen. 

Volume aan achterzijde: zadeldak met recente Romaanse pannen. 

Kantoor: plat dak.

Gantellaan 2; 4 

Bijz. bijgeb./hek : Links een loods op langgerekte rechthoekige plattegrond onder golfplaten 

zadeldak. Kopgevels van baksteen, langsgevels van hout. 

Groenaanleg : Rechts van kantoor enkele heesters. 

Motivatie : Uniek gebouwtype. Heeft industrieel-archeologische waarde. Van 

sociaal-historisch belang. 

Bouwjaar : 1875-1900 

Score : 15 

165


166 

Haagweg bij 59 

Oorspr. functie : Schoorstenen 

Huidige functie : Schoorstenen 

Omschrijving : Drie schoorstenen van verschillende hoogte. Felrode baksteen in 

koppenverband, iets toelopend gemetseld. Vroeger horend bij ketelhuizen. 

Schoorstenen zijn voorzien van metalen beugels die dienst 

doen als treden. 

Motivatie : Van industrieel-archeologische waarde. 

Bouwjaar : Eerste helft 20 ste eeuw. 

Score : 14

Havenstraat 18 

Oorspr. functie : Meisjespensionaat St. Joseph 

Huidige functie : Appartementencomplex 

Omschrijving : Pand bestaat uit begane grond, 2 verdiepingen en zolder. 

Gevels : Grauwe baksteen in kruisverband (gevel gereinigd). Hardstenen plint, lekdorpels, 

waterlijst en brievenbus. Natuurstenen sierbanden; kozijnen, 

tussenstijlen, sierblokjes. Felrode bakstenen met profielstenen als 

deuren vensteromlijstingen/segmentbogen met natuurstenen aanzet- 

en sluitstenen boven deuren en vensters. Felrood bakstenen fries 

met driepas, rustend op natuurstenen consoles. Gevelverhoging: hardstenen 

dekplaten. Voorgevel is een symmetrisch ingedeelde lijstgevel 

met door pinakels bekroonde hoeklisenen en iets risalerende middenpartij 

met entree en een gemetselde gevelverhoging, bestaande uit een 

van een getrapte bekroning en naaldspits voorziene tuitgevel. Tevens 

recente balkons. Nog twee entrees aan uiterste zijden gevel. 

Origineel voegwerk : Vernieuwd, met gekamde voeg. 

Vensters/deuren : Centrale entree: dubbele paneeldeur met getralied ruitje gevat in segmentboog, 

3-ruits bovenlicht. 

Overige entree : originele paneeldeur met snijwerk, gevat in segmentboog. 

Getralied ruitje, 2-ruits glas-in-lood bovenlicht. 

6-ruits vensters (vernieuwd, dubbel glas, rolluiken. Tevens nieuwe kozijnen). 

Samengestelde vensterpartijen met 3 spleetvensters. 

Dak : Afgeplat schilddak met leien in Maasdekking. Steekkap. Dakkapellen 

met geknikte lijst, dakvensters. 

Bijz. bijgeb./hek : Hardstenen stoeppalen met ijzeren, van plinten voorziene stangen. 

Stoep bestaat uit tegels in rood/oranje tinten. 

Bijzonderheden : Boogveld boven middelste entree. Banderol met in reliëf (vergulde 

letters) naam pand: ‘PENSIONAAT ST. JOSEPH’. Pand maakt deel uit 

van appartementencomplex, dat aan weerszijden van de hoofdgevel doorloopt. 

Motivatie : Karakteristiek voor periode (kenmerken Hollandse neorenaissance). 

Van lokale historische waarde. 


Score : 24 

167


168 

Havenstraat 23-29 



Omschrijving : Bouwmassa op rechthoekige plattegrond. Begane grond, verdieping 

en zolder. Nokrichting loopt evenwijdig aan de straat. In dit 

volume zijn vier woningen gelegen. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Kopgevel: gele IJsselsteen in 

kruisverband. Uitwaaierende strekken boven vensters op begane 

grond. Rollagen boven vensters op verdieping. Muurankers. 

Voorgevel is een lijstgevel. Twee enkele entrees, één gekoppelde 

entree. 


Vensters/deuren : Vensters en deuren niet oorspronkelijk. Entrees voorzien van houten 

hoofdgestel en deuromlijsting. In hoofdgestel ruitvormig decoratief 

motief. Bovenlichten in glas-in-lood of met levensboom. Verschillende 

voordeuren. Schuifvensters met roedeverdeling en 

glas-in-lood bovenlichten. H-schuifvensters met glas-in-lood bovenlichten. 

Tevens voorzetramen. Vierruits schuifvensters. 

Dak : Schilddak met gesmoorde oud-Hollandse pannen. No. 29 heeft 

verbeterde Hollandse pannen in groen, rode en gesmoorde tinten. 

Recente dakkapellen. Lijstgevel voorzien van klossen. 

Bijz. bijgeb./hek : Rechts een houten uitbouw met deur voorzien van spiegelboog. 

Gedekt met lessenaardak. 

Bijzonderheden : Voormalige schipperswoningen. Haven die voor de panden gelegen was, 

is gedempt. Stichtingssteen boven entree no. 23/25 niet meer leesbaar. 

Motivatie : Over het algemeen gaaf. Kenmerken van neoclassicisme. Karakteristiek 

voor periode. Grote sociaal-historische waarde. 


Score : 14

Havenstraat 34 



Omschrijving : Vrijstaand pand op rechthoekige plattegrond. Begane grond, dakverdieping 

en zolder. Gelegen op straathoek. 

Gevels : Grauwe baksteen in kruisverband. Rollaag boven vensters en entreeportiek. 

Rollaag boven plint. Voorgevel is een puntgevel. 

Voorgevel aan weerszijden voorzien van steunberen. Links de entree 

(ondiep entreeportiek). Crème geglazuurde tegels in entreeportiek 

(gefacetteerd). Rechter zijgevel heeft een uitspringend gedeelte. 

Aan achterzijde aanbouw. 


Vensters/deuren : Entree: originele paneeldeur met 5 ruitjes, glas-in-lood boven- en 

zijlichten. Driedelige raampartij met glas-in-lood bovenlicht. Venster 

op verdieping bestaande uit 5 ramen. Zolder: spleetvenster 

met glas-in-lood raam. Erkervenster met glas-in-lood, voorzien van 

recent rolluik. 

Dak : Overstekend zadeldak met twee dakschilden van ongelijke lengte, 

gedekt met gesmoorde (machinale) Hollandse pannen, kantpannen 

over windveren. Aangekapte dakkapel met 3 glas-in-lood vensters. 

Houten overstekende dakgoot, gekornist. 

Groenaanleg : Siertuin aan rechter zijde. 

Motivatie : Vrij gaaf. Karakteristiek voor periode. Kenmerken van Amsterdamse 

School. Op beeldondersteunende locatie gelegen. 


Score : 16 

169


170 

Kampschoerstraat, Burg. 1;7a/Dr. Van der Brinkstraat 50 

Oorspr. functie : Politiebureau-brandweerkazerne-woonhuis 


Omschrijving : In bocht van de weg gelegen complex op samengestelde plattegrond. 

Begane grond en zolder, deels voorzien van 1e etage en 

zolder. 

Gevels : Gele baksteen in Vlaams verband. Plint: grauwe baksteen in 

Vlaams verband, afgedekt met rollaag. Pand bestaat uit samengestelde 

volumes: centraal een meer naar achter gelegen dominerend 

bouwdeel met tuitgevel. Rechts hiervan meer naar voren gelegen 

éénlaags bouwdeel met bolronde hoek. Links van het centrale 

bouwdeel naar voren gelegen éénlaags bouwdeel (met gelijksoortige 

hoekoplossing) die de bocht van de weg volgt (eveneens bolronde 

hoek). Dit deel is voorzien van een afgeknotte topgevel. 

Centrale gedeelte symmetrisch opgebouwd. Siermetselwerk, sierblokjes 

en uitkragingen. Gemetselde lijst tussen verdieping en 

zolder. Twee garagepoorten met tudorbogen (met hardstenen 

aanzet- en sluitstenen). Op verdieping centrale vensterpartij, tevens 

twee centrale vensters op zolderniveau. Hardstenen lekdorpels. 

Aan weerszijden van tuitgevel lagere bouwmassa met twee 

rondbogige entreeportieken (hardstenen aanzetstenen). 

Zowel rechter als linker bouwdeel zijn voorzien van reeks identieke 

vensters met doorlopende hardstenen latei als vensterbank. 

Gemetselde vensterpenanten. Afgeknotte topgevel linker bouwdeel 

voorzien van spitsbogig entreeportiek. Mogelijk verlaagde vensterpartij 

op verdieping. Ook hier sierblokken. Rollagen boven vensters 

en portieken. 

Origineel voegwerk : Met schaduwvoeg.

Kampschoerstraat, Burg. 1;7a/Dr. Van der Brinkstraat 50 (vervolg) 

Vensters/deuren : Afgeknotte topgevel: oorspronkelijke spitsbogige dubbele deuren 

met rondbogig 6-ruits glas-in-lood boven-/zijlicht. Vernieuwde deuren 

in rondboogportieken. Enkele en samengestelde vensterpartijen, 

deels met openslaande ramen, kozijnen en ramen vernieuwd. In garagepoorten 

recente vensterpartijen. 

Dak : Samengesteld dak, bestaande uit grote kappen met brede overstek. 

Convexe kapvormen. Felrode daktegels. Dakvensters. Niet-passende 

vernieuwde goten. 

Bijzonderheden : Gerenoveerd. 

Motivatie : Kenmerken van de Amsterdamse School. Markant pand. Op 

beeldbepalende locatie gelegen. 


Score : 22 

171


172 

Kampschoerstraat, Burg. 2 





Gevels : Baksteen in kettingverband. Straatgevel is topgevel. Op de begane 

grond centrale tweezijdige erker, gelegen onder doorlopende lijst. 

Asymmetrisch siermetselwerk langs schuine zijden topgevel 

(schuin staande baksteen in halfsteens verband). Op dakverdieping 

onder vensterpartij: decoratief vormgegeven bloembak op 

consoles, die deel uitmaakt van de compositie van de gevel. 

Rechter zijgevel met meer naar achteren uitspringend deel. Dit 

loopt uit in gevelverhoging, met hout afgewerkt (mogelijk niet oorspronkelijk). 

Gemetselde, aan één zijde schuin aflopende schoorsteen. 

Entree met decoratief verlichtingselement rechts van de voordeur, 

bestaande uit twee rechthoekige uitkragingen op decoratieve console. 

Hiertussen glazen bolornament. Bovenste uitkraging voorzien 

van lantaarn. Tevens lager geplaatste uitkraging met bolornament. 

Linker zijgevel is voorzien van naar achteren gelegen 

uitspringend gedeelte. 


Interieur : Hal: trap voorzien van wand/borstwering met decoratieve peervormige 

lamp. Woonkamer: dubbele tochtdeuren met glas-inlood 

ramen. Decoratief vormgegeven handvatten. Ingebouwde 

kast met paneeldeur. Houtwerk witgeschilderd. Woonkamer 

voorzien van brede nis met geverniste houten omlijsting en Tudorboog-vormige 

bekroning. Tevens plank op consoles. Centraal 

in deze nis een schouw (zwarte geoliede baksteen) met houten 

lijst. Aan weerszijden identieke kasten met beglaasde deuren. 

Daarboven identieke rondboogvensters met glas-in-lood.

Kampschoerstraat, Burg. 2 (vervolg) 

Vensters/deuren : Voordeur met centraal geplaatste ruitjes. Erkervensters met glasin-lood 

bovenlichten. Vensterpartij op verdieping voorgevel bestaande 

uit twee uitslaande ramen (vernieuwd). Met hout afgedekte vensterpenant, 

tevens klapraam in glas-in-lood. In top: decoratief diamantvormig 

venster in glas-in-lood. Rechter zijgevel: boogvormige 

vensters in glas-in-lood. Rolluik voor venster linker zijgevel. Gevelverhoging 

voorzien van vensterpartij in glas-in-lood (met opvallend 

driehoekig venster). 

Dak : Zadeldak met gesmoorde en rode opnieuw verbeterde Hollandse 

pannen, kantpannen. Breed overstekende dakgoten, doorlopend 

in lijst voorgevel. Dakkapel aan linker zijde met houten beschot, 

twee vensters en twee aparte klapramen (mogelijk niet oorspronkelijk). 

Gevelverhoging: plat dak. 

Bijz. bijgeb./hek : Erfafscheiding d.m.v. laag bakstenen muurtje, afgedekt met geglazuurde 

dekstenen. 

Groenaanleg : Voortuin 

Motivatie : Kenmerken van de Amsterdamse School. In grote lijnen gaaf. 

Ensemble met buurpand Burg. Kampschoerstraat 4. 


Score : 17 

173


174 






Gevels : Rode baksteen in kettingverband. Plint in grauwe steen met rollaag. 

Voorgevel is topgevel met opvallende (bolronde) vorm. 

Groot deel geveloppervlak is wit gepleisterd. Siermetselwerk in 

schuin staande steen gemetseld in halfsteens verband. Op begane 

grond tweezijdige erker onder doorlopende lijst. Deze lijst is aan 

de linkerzijde verlaagd. Recente bloembakken onder venster op verdieping. 

Tevens bol-ornament op rechthoekige uitkraging. 

Rechter zijgevel met meer naar achteren uitspringend deel. Dit 

loopt uit in een gevelverhoging. Entree met decoratief verlichtingselement 

rechts van de voordeur, bestaande uit een twee 

rechthoekige uitkragingen op getande console. Hiertussen glazen 

bol-ornament. Bovenste uitkraging voorzien van driehoekig glasin-lood 

ornament. 

Origineel voegwerk : Met knipvoeg (voorgevel grotendeels opnieuw gevoegd). 

Vensters/deuren : Voordeur met centraal geplaatste ruitjes. Erkervensters met glasin-lood 

bovenlichten. Vernieuwde vensterpartij op verdieping met uitslaande 

ramen en centraal glas-in-lood venster. In top: decoratief diamantvormig 

venster in glas-in-lood. Rechter zijgevel: boogvormige 

vensters in glas-in-lood. Gevelverhoging voorzien van vensterpartij 

in glas-in-lood. Tevens nog enige originele vensters aan rechter 

zijgevel: vensterpartij met spleetvenster, aansluitend een klein venster. 

Tevens nog een klapraampje. 

Dak : Bolrond zadeldak met gesmoorde tuiles du Nord (passende nieuwe 

pannen), kantpannen. Schoorsteen.


Bijz. bijgeb./hek : Erfafscheiding d.m.v. laag muurtje met reling tussen pijlers. 


Motivatie : Kenmerken van de Amsterdamse School. Opvallende vormgeving 

dak. In grote lijnen gaaf. 

Ensemble met buurpand Burg. Kampschoerstraat 2. 


Score : 20 

175


176 


Oorspr. functie : Gereformeerde kerk 

Huidige functie : Gereformeerde kerk 

Omschrijving : Kerk op kruisvormige plattegrond (Grieks kruis). Zijkapellen op de 

kruisarmen. 

Gevels : Rode baksteen in Vlaams verband. Plint in grauwe baksteen met 

rollaag. Anderhalfsteens rollagen boven vensters. Lekdorpels uit geglazuurde 

tegels. Afzaten uit baksteen. Sommige vensterpenanten 

voorzien van hardstenen kapitelen. Zijkapellen voorzien van topgevels. 

Hoofdgevel (aan noord-westelijke zijde) is symmetrische topgevel. 

Entree onder gegoten luifel, steunend op gemetselde pijlers 

met gegoten bolornamenten. Tevens gemetselde bloembakken. 

Overige entrees (in kruisarmen naast de zijkapellen en in zijkapellen) 

voorzien van gegoten luifels op consoles. Tweelaagse uitbouw aan 

zuid-oostelijke zijde. Tegen rechter kruisarm: niet passende aanbouw uit 

1981, “DE HOEKSTEEN”. 

Origineel voegwerk : Met holle voeg. 

Interieur : Wanden en gewelven bekleed met masoniteplaten geschilderd beigegrijs/groen-beige 

kleuren (niet-oorspronkelijke kleurstellingen). Spanten 

van paraboolvormige gewelven rusten op uitgekraagde consoles. 

Oplopende houten vloer. Galerij. Origineel kerkmeubilair nog grotendeels 

aanwezig (drie bankenblokken). Banken van massief eikenhout, 

gelakt. Enkele decoratieve elementen zwart gelakt. Orgel vernieuwd 

in 1956. Fraai vorm gegeven kansel en doopvont. Oorspronkelijke 

bekleding kansel, pilasters en lambrisering: eiken triplex. Entreeportalen 

voorzien van oorspronkelijke dubbele handgebakken 

tegels (10 x 10 cm). Wanden deels opgemetseld in schoon metselwerk 

van lichte steen in Vlaams verband. Trappen in de portalen 

van eikenhout, borstwering bekleed met eiken triplex.


Vensters/deuren : Houten dubbele deuren met glas-in-lood spleetvensters. Samengestelde 

vensterpartijen bestaande uit (spleet-)vensters met glas-in-lood 

ramen. Uitbouw voorzien van samengestelde vensterpartijen. 

Dak : Samengesteld dak, bestaande uit haaks op elkaar geplaatste steile zadeldaken. 

Houten overstekende gootlijst, gekornist. Gesmoorde Romaanse 

pannen. Op viering: dakruiter met vierzijdige naaldspits, gedekt 

met koperen loketten, bekroond met windvaan. Uitbouw zuidoostzijde: 

afgeplat schilddak. Uitbouw zuidzijde: plat dak. 

Bijz. bijgeb./hek : Eenvoudig ijzeren hekwerk. 

Groenaanleg : Gazon en heesters. 

Bijzonderheden : Architect: B.W. Plooy. Gebrandschilderd glas afkomstig van het 

kunstatelier A.C. Valstar. 

Gevelsteen rechts van hoofdentree: ‘DE EERSTE STEEN GE- 

LEGD DOOR DS. P.M. VELDHUIJZEN 6. AUG. 1935’. Tevens 

tweede gevelsteen links van hoofdentree : ‘ZOO GOD VOOR 

ONS IS, WIE ZAL TEGEN ONS ZIJN? 27 OCT. 1874’. Deze 

laatste steen is afkomstig van de thans afgebroken Gereformeerde 

Kerk in de Herenstraat in Monster. 

Motivatie: : Kenmerken van de Amsterdamse School. Over het algemeen gaaf. 

Zeer karakteristiek. 


Score : 22 

177


178 




Omschrijving : Complex op U-vormige plattegrond. Begane grond en zolder. 

Gevels : Baksteen in kettingverband. Entree in portiek rechterdeel, bekroond 

met afdak (zadeldak). Afdak entree uitgevoerd als ‘oversized’ houten 

dakconstructie, rustend op decoratief vormgegeven consoles. Kopgevel 

loopt uit in stenen klokkenstoel. 

Origineel voegwerk : Onbekend. 

Vensters/deuren : Originele uitslaande entree met siersmeedwerk. Vernieuwde vensters, 

wielvenster. 

Dak : Overstekend zadeldak met rode Oudhollandse pannen. Kantpannen 

over windveren, houten bakgoten op klossen, schoorsteen. 

Bijz. bijgeb./hek : Fietsenstalling: afdak met rode Hollandse pannen. Schoolplein omgeven 

met lage bakstenen muur. 

Bijzonderheden : Naam op topgevel “st. aloysius basisschool”. 

Latere aanbouw aan linker zijde. 

Motivatie : Karakteristiek schoolgebouw uit de jaren ’50. Invloeden traditionalistische 

stijl. Van historische waarde. 

Bouwjaar : Jaren 1950. 

Score : 19


Oorspr. functie : Woonhuis-kantoor 

Huidige functie : Notariskantoor 

Omschrijving : Pand op L-vormige plattegrond, bestaande uit 2 bouwdelen: deel 

met kopgevel naar de straatzijde (links), en deel met langsgevel 

parallel met de straat (rechts). Linker deel bestaat uit begane 

grond, verdieping en dakverdieping. Rechter deel: begane grond 

en dakverdieping. 

Gevels : Roodbruine baksteen in kettingverband. Linkerdeel: kopgevel is 

tuitgevel, uitmondend in schoorsteen (?). Entree bekroond met 

segmentboog. Strekken boven vensters. Rechterdeel: bovenzijde 

langsgevel voorzien van boogfries. Twee dakkapellen met gestileerde 

klokgevels. Entree ondergebracht in aangebouwd bouwdeel 

met zadeldak. Ook hier voordeur bekroond met segmentboog. 

Origineel voegwerk : Verdiepte voeg. 

Vensters/deuren : Markante entrees met segmentbogen, houten deuren. Rechterdeel: 

houten kruisvensters. Vernieuwde vensters, originele kozijnen. 

Wielvenster. 

Dak : Twee zadeldaken met gesmoorde verbeterde Hollandse pannen. 

Tevens kantpannen. Goot op klossen. Dakkapel. 

Bijz. bijgeb./hek : Bakstenen tuinmuurtje. 

Groenaanleg : Voortuin met heesters en bomen, cirkelvormig patroon. 

Bijzonderheden : Zonwering boven vensters. 

Motivatie : Pand met allure, typisch voor de jaren ’50. Kenmerken van traditionalistische 

stijl (Delftse School) en Hollandse neorenaissance. 

Van historische en architectuurhistorische waarde 

Bouwjaar : Jaren 1950 

Score : 16 

179


180 

Kerkplein ong. 

Oorspr. functie : Dorpspomp met palen 

Huidige functie : Dorpspomp 

Omschrijving : Sokkel uit natuursteen met druiplijst, afgeronde hoeken. Daarboven 

op een natuurstenen peervormig lichaam op vierkante plattegrond. 

Decoratief uitgesneden vlakken met z.g. rolwerk. Decoratief 

medaillon (symbolisch onbekend). Metalen zwengel en decoratief 

vormgegeven monding met leeuwenkop. Massa afgedekt 

met een naar boven trapsgewijs toelopende dekplaat, bekroond 

met kleine siervaas. 

Bijz. bijgebouwen : Twee hardstenen palen. Vierkante sokkel met ronde paal, op éénderde 

verjongd. Bolronde afdekking boven band. 

Bijzonderheden : Replica van origineel uit de 17de eeuw, origineel afgevoerd naar gemeentelijke 

stort in de jaren ‘60/’70. 

Motivatie : Fraai vormgegeven dorpspomp. Van sociaal-historische waarde. 

Bouwjaar : Jaren 1980 

Score : 16

Kerkplein 2a 



Omschrijving : Vrijstaand pand ten noorden van de kerk gesitueerd op rechthoekige 

plattegrond, bestaande uit begane grond en dakverdieping. 

Tegen achtergevel een éénlaagse uitbouw. Lagere bouwmassa 

onder zadeldak. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Gepleisterde plint. Voorgevel is 

een ingezwenkte lijstgevel met rechts de entree. Begane grond: 

licht gebogen strekken boven deur en vensters. Rollagen boven 

vensterpartij verdieping. Decoratieve plantenbak. Langsgevel: gele 

IJsselsteen in kruisverband. Rode bakstenen rollaag boven venster. 


Vensters/deuren : H-schuifvensters met glas-in-lood bovenlicht. Paneeldeur met 

ruitje en glas-in-lood bovenlicht. Op verdieping driedelige vensterpartij. 

Rechter zijgevel: zonwering. Linker zijgevel: nieuw ingebroken groot 

venster. 

Dak : Afgewolfd zadeldak met rode Oudhollandse pannen. Houten op 

gootklossen rustende dakgoot, gekornist. Recente dakkapellen aan 

linker- en rechterzijde. Uitbouw onder zadeldak met rode Hollandse 

pannen. 

Bijz. bijgeb./hek : Lage gemetselde tuinmuur met dubbel houten hekje. 


Bijzonderheden : Stichtingssteen links van de deur: ‘W.G.M. VAN VEELEN, 10 

-05 - 1881’. Vrijwel het enige gave pand in nabijheid kerk. 

Motivatie : Vrij gaaf. Kenmerken van Amsterdamse School (voordeur, plantenbak). 

Beeldondersteunend in relatie met kerk. 

Bouwjaar : Kern 1881, voorgevel deelt uit jaren 30. 

Score : 14 

181


182 

Molenstraat 27 

Oorspr. functie : Woonhuis/winkel 


Omschrijving : Complex op samengestelde plattegrond. Begane grond en verdieping. 

Gevels : Rode baksteen in kruisverband. Pand bestaat uit tweelaags hoofdvolume 

(drie traveeën) en éénlaags volume (één travee) links van 

hoofdvolume. Gevels verticaal geleed d.m.v. lisenen, uitlopend in 

decoratief gemetselde pinakels: boven elkaar geplaatste gemetselde 

sierblokken, verticale lijst van kantstaande stenen. Alle traveeën 

zijn van ongelijke hoogte en voorzien van attieken in kantstaande 

baksteen, gemetseld in halfsteensverband. Zijgevels voorzien van 

kleine attieken, aansluitend bij die aan de voorgevel. Aan weerszijden 

van attieken twee vooruitstekende dubbele horizontale lijsten 

in baksteen. Attiek tweede travee hoofdvolume extra verhoogd. 

In deze travee: hoofdentree (ondiep portiek). Links hiervan: uitgebouwde 

winkelpui met entree. Rechts van entree: tweezijdige erker 

met plint in kantstaande baksteen gemetseld in halfsteens verband. 

Boven erker balkon met vernieuwde houten balustrade. Tweezijdig 

venster op gemetselde uitkraging. Rollagen boven vensters. 


Vensters/deuren : Voordeur met ruitjes en zijlichten in glas-in-lood. Winkelpui voorzien 

van etalageramen en bovenlichten in-glas-in-lood (met plastic 

bedekt). Eénlaags volume voorzien van groot vast venster. Erker 

voorzien van grote vensters met bovenlichten in glas-in-lood (met 

plastic bedekt). Vernieuwde openslaande balkondeuren met zijlichten. 

Vensters met draairamen (met zonwering). 

Dak : Plat dak. Linker bouwdeel met flauw aflopend lessenaardak.

Molenstraat 27 (vervolg) 

Bijzonderheden : Gevelsteen: ‘D.E.S.G. DOOR M.H. V.D. LEEST EN H.D. V.D. 

LEEST 23 AUG. 1928’. 

Motivatie : Duidelijke kenmerken van de art deco (pinakels, attieken). In grote 

lijnen gaaf. 


Score : 19 

183


184 

Molenstraat 53 

Oorspr. functie : Woonhuis-bedrijfsruimte 


Omschrijving : Pand bestaat uit twee rechthoekige bouwmassa's onder twee parallelle 

daken, waarvan nokrichting evenwijdig loopt aan de straat. 

Rechthoekige plattegrond. Begane grond en dakverdieping. 

Voorste bouwmassa rechts onderkelderd. 

Gevels : Rode en gele baksteen in kruisverband. Gevels zijn gereinigd. Zijgevels 

zijn tuitgevels. Zwart geschilderde plint. Muurankers. Entree 

in rechter kopgevel tweede bouwmassa. Vensters voorzien van 

strekken (flauwe segmentboog). 


Vensters/deuren : Schuiframen, glas-in-lood bovenlichten (vensters voorzien van voorzetramen). 

Vernieuwde deur met roedeverdeling. 4-ruits schuifraam/ 

openslaand raam. Keldervenster. Luik. 

Dak : Twee zadeldaken met rode Hollandse pannen. Houten lijstgoot. 

Moderne dakkapel met dubbel openslaand venster. 

Bijz. bijgeb./hek : Rechts een gele IJsselstenen schuur onder mansardedak met dubbel 

1-ruits inrijdeuren en erboven een luik. IJzeren traliehekwerk. 

Groenaanleg : Voor het huis grindpad. Twee wilgen voor pand. 

Bijzonderheden : Vgl. bouwmassa Molenstraat 82. Stichtingssteen in vensterpenant 

voorgevel ‘JANNETJE EN ADRIJANA VAN BREDEROO 

11/5 1880’. Deel deuren en vensters vernieuwd. 

Motivatie : Vrij gaaf en karakteristiek pand. Goed onderhouden. 


Score : 14

Orberlaan 15 



Omschrijving : Boerderij op samengestelde plattegrond. Begane grond en dakverdieping. 

Rechts onderkelderd. Gebouw bestaat uit voorhuis met 

aangebouwd bedrijfsgedeelte. 

Gevels : Gele IJsselsteen in kruisverband (deel bedrijfsgedeelte in rode 

baksteen). Voorgevel is lijstgevel en bestaat uit vier traveeën, met 

(oorspronkelijke) entree in tweede travee. Getoogde strekken boven 

vensters en deuren (zijgevels: strekken in rode baksteen). 

Houten en bakstenen vensterbanken. Huidige entree in rechter 

zijgevel. Achtergevel: recent inpandig terras op verdieping, bereikbaar via 

metalen wenteltrap. 

Origineel voegwerk : Opnieuw gevoegd, met witte knipvoeg. 

Vensters/deuren : Vensters en deuren passend vernieuwd. Voordeuren met gaaswerk 

en medaillon. Bovenlichten in glas-in-lood. Twee paar openslaande 

dubbele staldeuren aan achterzijde. Vierruits schuifvensters 

met bovenlichten in glas-in-lood. Keldervensters met diefijzers. 

Getoogde ijzeren stalvensters. Deels beglaasde gevel met deur inpandig 

terras. 

Dak : Voorhuis: schilddak met opnieuw verbeterde Hollandse pannen. Voorgevel 

voorzien van lijstgevel, overigens bakgoten op klossen. Recente 

dakkapellen, dakramen. Bedrijfsgedeelte: zadeldak met opnieuw 

verbeterde Hollandse pannen (niet passend, oorspronkelijk rode pannen). 

Bijzonderheden : Grondig gerenoveerd. 

Groenaanleg : Aangelegde voortuin, leilinden. 

Motivatie : Boerderij, thans relatief zeldzaam gebouwtype in de gemeente. In 

grote lijnen gaaf. 

Bouwjaar : Ca 1900 

Score : 15 

185


186 

Papelaan/Zwartendijk 

Oorspr. functie : Druivenmuur 

Huidige functie : Erfscheiding 

Omschrijving : Muur uit rode baksteen. Muurvlakken gemetseld in staand verband. 

Brede steunberen, eveneens gemetseld in staand verband. 

Iets verlaagd, ca. 150 meter lang. Muur thans afgedekt met stoeptegels, 

steunberen met betonplaten. 

Bijzonderheden : In het Westland stonden veel van dergelijke muren. Aan de achterzijde 

voorzien van holle steunberen, om een vlakke voorzijde te 

verkrijgen. Muur en steunberen werden aan de bovenzijde afgedekt 

met een rollaag en/of rode pannen. De muren hadden een 

luwende werking, en om dit effect te versterken werden achter de 

muren bomen geplant, vaak elzen. De breedte van de steunberen 

kwam overeen met de afstand tussen de steunberen. Het ging hier 

om holle steunberen, ook wel “kasten” genoemd. Ook deden ze 

dienst als opslagplaats voor niet meer in gebruik zijnde of kapotte 

voorwerpen. 


Bouwjaar : 1850-1900 

Score : 19

Papelaan 1a 



Omschrijving : Pand op rechthoekige plattegrond. Begane grond en verdieping. 

Gevels : Baksteen in kruisverband. Symmetrische voorgevel (lijstgevel met 

schuine zijden): centraal de voordeur, 2 vensters aan weerszijden, 

3 vensters op de verdieping. Zwart geschilderde plint. Wit geschilderde 

sierbanden. Vensters en entree bekroond met segmentbogen, 

voorzien van witte (gestucte/gegoten) aanzetstenen en sluitstenen. 

Boogtrommels gevuld met decoratief metselwerk in visgraatverband. 

Origineel voegwerk : Met gladde voeg. Zijgevel opnieuw gevoegd. 

Vensters/deuren : Vernieuwde voordeur. Vernieuwde H-vensters met bovenlichten in glas-enlood. 

Dak : Afgewolfd mansardedak met gesmoorde kruispannen. Lijstgoot 

op decoratieve klossen. 

Bijz. bijgeb./hek : Voortuin ommuurd, muur voorzien van ezelsrug. 

Groenaanleg : Voortuin met berk. 

Motivatie : Over het algemeen gaaf. Kenmerken van Hollandse neorenaissance 

stijl. Monumentaal en karakteristiek pand. 


Score : 14 

187


188 

Poeldijkseweg 1 



Omschrijving : Vrijstaand pand op samengestelde plattegrond. Begane grond, dakverdieping 

en vliering. Mogelijk onderkelderd. 

Gevels : Gele baksteen in kettingverband. Rode baksteen in kantstaand metselwerk 

bovenin voor- en achtergevel. Rode baksteen decoratief verwerkt 

in banden. Hardstenen lateien boven vensters. 

Entree in voorgevel (topgevel). Erker aan voorzijde. Entree en erker 

met elkaar verbonden d.m.v. doorlopende lijst, deels steunend op 

bakstenen pijler. Aan rechter zijgevel (uitziend op Zwartendijk) een 

afgeschuinde serre met dakterras. Aan achterzijde aanbouw met 

dakterras. 


Vensters/deuren : Samengestelde vensters met glas-in-lood bovenlichten. 

Entree: oorspronkelijke hardhouten voordeur met ruitjes. Zijlichten 

in glas-in-lood. Op eerste verdieping samengesteld venster met 

openslaande ramen. Stijlvolle bloembak onder dit venster. Ruitvormig 

vlieringvenster. Vernieuwde balkondeuren naar dakterras. 

Dak : Zadeldak met gesmoorde verbeterde Hollandse pannen. Gemetselde 

dakkapel met toegang tot dakterras. Links ook een dakkapel. Brede 

overstekende goten. 

Bijz. bijgeb./hek : In tuin: schuurtje in vergelijkbare stijl hoofdpand. Rond tuin langs 

Poeldijkseweg en Zwartendijk een sierhekwerk (hout en metselwerk) 

en twee fruitmuren. 

Groenaanleg : Tuin rondom met terrasaanleg, muurtjes en treden, heg en heesters. 

Motivatie : Zeer karakteristiek pand. Kenmerken van de Amsterdamse School. 

Typerend voorbeeld van woning met spits zadeldak. Vrij gaaf. 


Score : 21

Poeldijkseweg bij 21 

Oorspr. functie : Fruitmuur 

Huidige functie : Fruitmuur 

Omschrijving : Muur uit rode baksteen. Muurvlakken gemetseld in halfsteens verband. 

Brede steunberen, gemetseld in staand verband. Halfrond 

muurgedeelte tussen pand op no. 21 en object. Muur afgedekt 

met rollaag waarop rode Oudhollandse pannen (deels windveren). 

Groenaanleg : Vijf bomen voor muur (mogelijk verwilderde fruitbomen). 

Bijzonderheden : In het Westland stonden veel van dergelijke muren. Aan de achterzijde 

soms voorzien van holle steunberen, om een vlakke voorzijde 

te verkijgen. Muur en steunberen werden aan de bovenzijde 

afgedekt met een rollaag en/of pannen. De muren hadden een 

luwende werking, en om dit effect te versterken werden achter de 

muren bomen geplant, vaak elzen. In voorkomende gevallen 

kwam de breedte van de steunberen overeen met de afstand tussen 

de steunberen. Het ging hier om holle steunberen, ook wel 

“kasten” genoemd, omdat ze soms gebruikt werden voor het roken 

van vleeswaren (rookkasten). Ook deden ze dienst als opslagplaats 

voor niet meer gebruikte of kapotte voorwerpen. 


Bouwjaar : 19 e eeuw/ vroege 20 ste eeuw. 

Score : 21 

189


190 

Zeestraat 10 

Oorspr. functie : Woonhuis-winkel 


Omschrijving : Pand op samengestelde plattegrond. Begane grond en verdieping. 

Gevels : Baksteen in kruisverband. Grauwe bakstenen rollaag boven plint. 

Centraal de hoofdentree, gelegen in terugliggend smal geveldeel. 

Rechts hiervan de voormalige winkel (risalerende bouwmassa, met 

in linker zijgevel de entree). Links een breder iets risalerend deel, 

voorzien van erker met afgeschuinde zijkanten. Kunststenen lateien 

(granito) boven deuren en vensters. Lekdorpels van hetzelfde 

materiaal. 

Vensters/deuren : Originele paneeldeur met ruitvormig glas, glas-in-lood boven- en 

zijlichten. Eén-ruits deur met drie-ruits glas-in-lood bovenlicht. 

Schuiframen met glas-in-lood bovenlichten. Winkelpui met 5-ruits 

bovenlicht. Openslaande vernieuwde ramen. 

Dak : Samengesteld plat dak. Schuin dakschild met rubberoid boven 

entreepartij. Houten overstekende gootlijst met gootklossen. Dakkapel 

met overstekend dak. 

Bijzonderheden : Op stichtingssteen boven entree: ‘D.E.S.G. DOOR A. VAN DE 

BOOM, 7 JUNI 1924’. 

Motivatie : Redelijk gaaf, gevel grotendeels in originele staat. Karakteristiek 

voor periode. 


Score : 15

Zwartendijk bij 20 



Omschrijving : Complex druivenkassen, bestaande uit 2 groepen kassen (één van 5 

en één van 4 kassen). 

Gevels : Betonnen fundament. IJzeren skelet en roeden, glas. Type: kniekas. 

Vensters/deuren : Houten deuren. IJzeren luchtramen. 

Bijz. bijgeb./hek : Ketelhuis met ingekorte schoorsteen. 

Bijzonderheden : Bij de MIP-inventarisatie in 1991 was er op deze locatie sprake van 13 kassen. 

Motivatie : Vrij gaaf. Karakteristiek voor vroegere tuinderij. Thans zeldzaam, 

zeker omdat het om een complex gaat. 


Score : 15 

191


192 

Zwartendijk 35 



Omschrijving : Vrijstaand pand op rechthoekige plattegrond. Begane grond, dakverdieping 

en zolder. Kopgevel naar de straat gericht. 

Gevels : Baksteen in kettingverband. Plint met rollaag. Voorgevel symmetrisch: 

2 identieke erkers op begane grond, 2 vensters op verdieping 

(met decoratieve houten bloembakken), vlieringvenster. Gevelsteen. 

Kruisvormig gemetseld siermotief tussen de erkers. 

Rechter zijgevel eveneens symmetrisch: centraal de entree (afdak 

en twee zijmuurtjes) en vensterpartij op dakverdieping (gevel 

loopt door in dakkapel), 2 vensters aan weerszijden. Recente aanbouw 

aan de achterzijde. 

Vensters/deuren : Voorgevel: originele erkers met decoratief houtwerk, vensters met 

bovenlichten in glas-in-lood. Originele houten voordeur. Vensters 

op verdieping vernieuwd. H-schuifvensters met bovenlichten in glasin-lood. 

Niet passend vernieuwd venster rechter zijgevel. Tevens voorzetramen 

rechter zijgevel. Vensterpartij met bovenlichten in glas-in lood. 

Dak : Markant rond zadeldak met vernieuwde machinale Hollandse 

pannen. Kantpannen. Brede overstekende goten, gekornist. Plat 

dak over erkerpartij, voorzien van overstekende goot op klossen. 

Bijzonderheden : Kenmerken van de Amsterdamse School. Architect: Van Vliet. 

Gevelsteen voorgevel: ‘US WENTE’ (Fries: ‘Ons huis’). Vernieuwd 

tuinmuurtje rondom perceel. 

Motivatie : Markant pand, over het algemeen gaaf. Beeldbepalend. 


Score : 20





dakverdieping en vliering. Nok naar de straat gericht. Links onderkelderd. 

Gevels : Rode baksteen in kettingverband. Plint met rollaag in grauw-rode 

baksteen. Gereinigde gevels. Rollagen boven vensters. Lekdorpels in 

zwarte geglazuurde tegels. Naar de straat gerichte gevel (topgevel) 

aan twee zijden voorzien van flauw aflopende steunberen. Aan 

bovenzijde steunberen hardstenen kraagstenen. Op de begane 

grond centraal risalerend venster. Decoratieve bloembak onder 

venster op verdieping maakt deel uit van compositie gevel. Linker 

zijgevel springt naar achteren toe uit. Hier is de (oorspronkelijke) 

entree gelegen. Aanbouw linkerzijde pand met garage en huidige entree. 

Recente aanbouw (topgevel) aan rechterzijde pand. 

Origineel voegwerk : Opnieuw gevoegd, met geborstelde voeg. 

Vensters/deuren : Oorspronkelijke entree: voordeur met centrale ruitjes. Tevens zij- 

en bovenlichten in glas-in-lood. Luifel tussen bovenlichten en 

deur. 

Vensters voor het merendeel origineel, enige zijn passend vernieuwd. 

Opvallende rondboogvensters in linker zijgevel met glasin-lood 

ramen. Eén venster voorzien van recente zonwering. Keldervenster. 

Groot risalerend vast venster met bovenlichten in glas-inlood. 

Vensterpartij met uitslaande ramen. Vensters met glas-inlood 

bovenlichten. Spleetvenster. 

Dak : Zadeldak, aan linkerzijde met uitgezwenkte voet. Aan rechterzijde 

met steekkap. Opnieuw gedekt met gesmoorde geglazuurde opnieuw 

verbeterde Hollandse pannen. Uitbouw aan linkerzijde 

voorzien van plat dak. Brede dakgoten, gekornist. 

193


194 

Zwartendijk 41 (vervolg) 

Bijz. bijgeb./hek : Erfafscheiding: recent ijzeren hek. 

Groenaanleg : Tuin rondom pand. Beuk en berkenbomen. 

Bijzonderheden : Voor gevel straatzijde: kleine vierkante vijver met gemetselde randen. 

Pand is goed onderhouden. 

Motivatie : Karakteristiek pand. Kenmerken van de Nieuwe Zakelijkheid. 


Score : 15




Omschrijving : Complex van in totaal zeven druivenkassen. Deel van grotere 

tuinderij. 

Gevels : IJzer en hout (spanten en glasroeden). Betonnen fundamenten 

(deel). Smeedijzeren gekrulde nokversieringen. 

Vensters/deuren : Houten deuren. IJzeren luchtramen. 

Bijzonderheden : Vijf kassen links uit 1927, twee kassen rechts van pad uit 1922 

(mededeling eigenaar). Type: kniekas. 

Motivatie : Vrij gaaf. Karakteristiek voor vroegere tuinderij. Thans zeldzaam, 

zeker omdat het om een complex gaat. 

Bouwjaar : 1922 en 1927 

Score : 21 

195


196 





dakverdieping en vliering. 

Gevels : Rode baksteen in kettingverband. Plint met rollaag. Op linker 

hoek volume met oplopende gevels beëindigd met anderhalfsteens 

rollagen. Volume loopt uit in hoektorentje. Entreeportiek 

(halfopen, aan linkerzijde ondersteund met gemetselde pijler) onder 

gegoten luifel. Daarboven balkon. Rechts van entree driezijdige 

erker. Decoratieve hardstenen lateien boven vensters. Halfsteen 

rollagen boven voordeur en als beëindiging borstwering balkon. 

Niet oorspronkelijke aanbouw aan achterzijde. 

Origineel voegwerk : Met knipvoeg. 

Vensters/deuren : Niet oorspronkelijke beglaasde voordeur. Vrijwel alle vensters niet oorspronkelijk. 

Groot vast raam. Klapramen. Dubbele uitslaande ramen. Tevens recente 

zonweringen. Oorspronkelijk uitslaand raam met roedeverdeling. 

Dak : Samengesteld dak: schilddak gecombineerd met platte daken. 

Rode tuiles du Nord. Overstekende goten op klossen. Tevens plat 

dak op erker. Torentje voorzien van naaldspits met leien in Rijndekking. 

Tevens piron. 

Groenaanleg : Tuin rondom pand. 

Bijzonderheden : In borstwering balkon gevelsteen met benaming pand: ‘CORRY’. 

Mogelijke relatie met Emmastraat 26 te Monster. 

Motivatie : Karakteristiek pand (met name torentje). Kenmerken van de Amsterdamse 

School. 


Score : 14

Deel - Gemeente Westland

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?