vaste mest voor weidevogelreservaten - Altenburg & Wymenga ...

Vaste mest voor weidevogelreservaten JPMA Rapportnummer 20100503
en riet zorgen voor een goede beluchting. Natuurmaaisel en mest verminderen de beluchting. De ril
moet niet hoger dan circa 3 meter zijn. Is er onvoldoende zuurstof beschikbaar dan is emissie van
ammoniak, methaan en stank het gevolg. Verder moet er voldoende vocht in de composthoop
aanwezig zijn. Teveel vocht kan echter de beluchting belemmeren.
Om de zuurstoftoevoer te stimuleren wordt de ril regelmatig gekeerd. Het omkeren garandeert ook
dat alle zaden en pathogenen aan een voldoende hoge temperatuur worden blootgesteld.
De temperatuur van de composthoop moet regelmatig worden gecontroleerd. De temperatuur moet
voldoende hoog zijn (60 °C), zodat onkruidzaden (bijvoorbeeld van jakobskruiskruid, pitrus en
ridderzuring) en pathogenen onschadelijk worden gemaakt. Een te hoge temperatuur is echter niet
wenselijk omdat bij een zeer sterke broei verbranding kan optreden. Vooral bij natuurmaaisel is dit
risico groot. Al met al is het proces van groencompostering vrij arbeidsintensief en is het nodige
vakmanschap vereist om het composteringsproces goed te laten verlopen. Compostering van
natuurmaaisel is relatief lastig in verband met de dichte structuur en de grotere kans op broei
(pers.mededeling Kuipers, Donker B.V.).
De prijs van groencompost is relatief laag en varieert tussen de 2-5 € per ton, (exclusief transport).
De duurdere groencompostsoorten (circa 10 € per ton) zijn de compostsoorten die volgens de
Controlled Microbial Composting (CMC) methode zijn gecomposteerd. Bij deze compost worden
speciale preparaten aan de compost toegevoegd en mag de ril niet hoger zijn dan circa 1,5 m. Of
dergelijke groencompost een duidelijke meerwaarde heeft voor weidevogelreservaten is de vraag.
Uit een proef die op akkerbouwland werd uitgevoerd kon geen verschil in bodemleven worden
vastgesteld tussen standaard groencompost en CMC-compost (pers. mededeling H. Stegink, AOC
Leeuwarden).
Volgens de Meststoffenwet valt compost niet onder de dierlijke meststoffen en hoeft daarom niet te
worden meegerekend bij de gebruiksnorm dierlijke mest. Compost telt echter wel mee voor de
stikstofgebruiksnorm en de fosfaatgebruiksnorm. De werkingscoëfficiënt voor stikstof in compost is
echter laag, namelijk 10%. De fosfaat uit dierlijke meststoffen telt volledig mee voor de
fosfaatgebruiksnorm. Voor compost is hierop een uitzondering gemaakt. Fosfaat uit compost telt
voor 50% mee, met een bovengrens van 3,5 kg fosfaat per ton compost. Aangezien de
fosfaatgebruiksnorm in weidevogelreservaten 70 kg/ha bedraagt zal deze norm veelal maatgevend
zijn voor de maximaal toegestane bemesting. Een laag fosfaatgehalte in de compost is daarom
belangrijk.
Aan de inrichting van een composteringsplaats worden minder strenge eisen gesteld dan aan de
opslag van vaste mest. De hoofdpunten van deze eisen zijn opgenomen in bijlage 4. Het betreft
specifieke wettelijke voorschriften bodembescherming in de Wet Milieubeheer, het Besluit
Landbouw Milieubeheer en de Handreiking composteringsplaatsen. Naast deze voorschriften kunnen
er aanvullende en strengere eisen in de Milieuvergunning van een inrichting of in lokale
verordeningen (gemeentes en provincies) worden gesteld.
In principe mag tot 50% dierlijke mest worden toegevoegd aan de compost zonder dat de
composteringsplaats moet worden aangepast aan de normen voor de opslag van vaste mest. Nadeel
hiervan is dat volgens de Meststoffenwet de compost voor het gebruik tot de dierlijke mest moet
worden gerekend.
30