download - Vereniging Hendrick de Keyser

68
Afb. 19: Warnsveld, Molenstraat 8-10
Afb. 20: Vlieland, Duinkersoord 33,
vml. reddingbootloods (foto Petra Voots)
om monument te worden en werd door de eigenaar ter bescherming bij
‘Hendrick’ ondergebracht. Deze aanwinst (want zo werd het unaniem
door het bestuur beoordeeld) markeerde en illustreerde de snelle ontwikkelingen.
Zo’n verwerving was immers 10 jaar eerder nog ondenkbaar
geweest en werd nu eervol aanvaard. Opmerkelijk genoeg waren
het nu de leden die achter liepen bij deze inhoudelijke aanpassing van
het verwervingsbeleid. Alhoewel de ontwikkelingen – zoals hiervoor
aangetoond – zeer geleidelijk waren gegaan, verspreid over de hele jaren
’90, was de invulling van de hiaten in het bezit met jonge monumenten
voor verschillende leden op de Algemene Ledenvergadering een punt
van discussie. Het beeld ontstond dat er een selectievoorkeur bestond
voor juist de jonge bouwkunst. Dat beeld was gevoed doordat tot ieders
verrassing juist de 20ste-eeuwse panden grote behoefte aan de bescherming
van de Vereniging hadden, met name omdat er onder deze groep
exemplaren zijn die door hun bouwer, of diens nazaten, bewoond worden
en daardoor een hoge mate van originaliteit bezitten. De aanbiedingen
van 19de-eeuwse architectuur – die even gewenst was – bleef helaas
tot 2001 uit.
De 19de-eeuw
Afb. 21: Vlieland, Dorpsstraat 148, vml. raadhuis
Zoals gezegd krijgt de Vereniging (veel) meer panden aangeboden dan
financieel en organisatorisch verwerkt kunnen worden. Omdat daarmee
de werkruimte volledig bezet is, bestaat er (ondanks de Loterijgelden!)
voor de invulling van het ‘wensenlijstje’ altijd afhankelijkheid van dat
aanbod. De 19de-eeuwse bouwkunst was duidelijk een hiaat, dat zich
om eerder genoemde redenen minder snel liet invullen dan de 20steeeuwse.
In het eerste decennium van de 21ste eeuw veranderde dat
beeld drastisch. De aanwas van 20ste-eeuwse panden zou, mede door alle
publiciteit rondom dat soort verwervingen, doorzetten. Tegelijk
C O N T I N U Ü M O F N I E U W B E L E I D ? T I E N J A A R A A N W I N S T E N O N D E R D E L O U P E J A A R V E R S L A G 2 0 1 1
kwam er echter, zonder duidelijk aanwijsbare oorzaak, een stroom
19de-eeuwse aanwinsten op gang. Het begon in 2001 meteen met drie
exemplaren: de schenking van het huis Molenstraat 8-10 te Warnsveld
uit 1878, de Reddingbootloods op Vlieland uit 1894 en het voormalig
Raadhuis van Vlieland uit 1855. Vooral het laatste was historisch interessant
omdat het door een foutieve restauratie ‘in 18de-eeuwse trant’
verminkt was en bij de Vereniging de opgave lag om het weer in zijn
19de-eeuwse staat terug te brengen. In architectonisch opzicht was de
Reddingbootloods belangwekkend, omdat het door zijn metselwerkdetaillering
een goed tijdsbeeld gaf. Een ware topper diende zich echter
meteen in het volgende jaar aan, met de verwerving van Huis Barnaart,
Nieuwe Gracht 7 te Haarlem. Dit stadspaleisje uit 1804, was historisch
nog vrijwel ongeschonden en architectonisch een perfect voorbeeld van
de late neoclassicistische bouwstijl die de overgang van de 18de naar de
19de eeuw markeerde. Afgezien daarvan is bij dit huis de, door architect
Abraham van der Hart ontworpen, interieurafwerking ook nog grotendeels
in oorspronkelijke staat bewaard gebleven en zelfs onderdelen
van de originele inboedel. Een mooier voorbeeld uit deze periode was
nauwelijks denkbaar. In hetzelfde jaar kwam ook een laat 19de-eeuws
huis in ons bezit (meer verwant aan de Reddingbootloods): de kuiperij,
Ankerstraat 18 te Maassluis. Met deze 5 panden verdubbelde Vereniging
Hendrick de Keyser in twee jaar tijd zijn 19de-eeuwse pandenbezit!
Maar daar bleef het in dit decennium niet bij. In 2004 kwam de Buitenplaats
Nijenburg te Heiloo in ons bezit, waarvan het hoofdhuis welis-
V E R E N I G I N G H E N D R I C K D E K E Y S E R
Afb. 23: Maassluis,
Ankerstraat 16, vml. kuiperij
Afb. 22: Haarlem, Nieuwe Gracht,
‘Huis Barnaart’ (foto Arjan Bronkhorst)
Afb. 24: Heiloo, Kennemerstraatweg 278, ‘Nijenburg’
(foto Céline Admiraal)
69