Vastgoedcourant Oost - april 2012 - Strijbosch Thunnissen Makelaars

Kraken:
the continuing story!
Wet kraken en leegstand
Deze wet is in werking getreden op
1 oktober 2010. Met deze wet is het
kraken als activiteit strafbaar gesteld
in het Wetboek van Strafrecht (artikel
138a). Ook de Leegstandwet is
op enkele punten gewijzigd en aangevuld:
zo is het de bedoeling dat de
gemeente een Leegstandverordening
opstelt, op basis waarvan leegstand op
gemeentelijk niveau wordt gecontroleerd,
gereguleerd en gehandhaafd.
Op grond van die leegstandverordening
kunnen concrete verplichtingen
voor de eigenaren van leegstaande
gebouwen (dat hoeven dus geen ‘woningen’
te zijn!) in het leven worden
geroepen, zoals het doen van een
leegstandmelding en het accepteren
van een door het college van burgemeester
en wethouders voorgedragen
gebruiker voor een leegstaand pand.
De eigenaar van het pand is daartoe
echter niet verplicht indien het hem
binnen deze termijn lukt een overeenkomst
aan te gaan met een andere gebruiker
die het pand binnen redelijke
termijn in gebruik neemt.
Het is de bedoeling van de wetgever
geweest om met de invoering van de
wet Kraken en leegstand onder meer
een oplossing te bieden voor de hiaten
in de wet ten aanzien van de strafrechtelijke
grondslag voor ontruiming van
gekraakte panden. In 2009 oordeelde
de Hoge Raad namelijk al dat er geen
voldoende grondslag bestond voor de
– met toestemming van het Openbaar
Ministerie - politionele ‘veegrondjes’
van gekraakte panden die korter dan
twaalf maanden leeg stonden. De wetgever
heeft gedacht die grondslag te
kunnen repareren met de strafbaarstelling
van het kraken van panden in het
algemeen. Daarnaast heeft de wetgever
ervoor gekozen om meer preventieve
maatregelen in te voeren voor het
kraak- en leegstandprobleem, door de
gemeente bevoegdheden te geven de
leegstand te bestrijden. Op basis van de
genoemde leegstandverordening is het
voor een gemeente mogelijk geworden
om actief eigenaren te laten meewerken
en nakoming van verplichtingen
Het recht om te kraken, of beter gezegd ‘het vestigen van een huisrecht’, is de
laatste jaren blootgesteld aan behoorlijke discussie op alle fronten. De wetgever
heeft geprobeerd duidelijkheid te scheppen met de Wet kraken en leegstand,
de kraker kraakt vervolgens stug door, de politie zit regelmatig met de
handen in het haar en de eigenaren van de gekraakte panden zitten met vaak
grote – fi nanciële - gevolgen. De vraag rijst dan ook: hoe zit het juridisch nu
eigenlijk met kraken en hoe los je het als (adviseur van de) eigenaar op?
“Het is de bedoeling van de wetgever geweest om met de invoering van de wet
Kraken en leegstand onder meer een oplossing te bieden voor de hiaten in de
wet ten aanzien van de strafrechtelijke grondslag voor ontruiming van gekraakte
panden.”
bestuursrechtelijk te handhaven, door
het opleggen van een bestuurlijke boete
ter hoogte van € 7.500,00.
Hoe werkt het nu in de praktijk?
De goede bedoelingen van de wetgever
ten spijt, vastgesteld kan wel worden
dat de Wet kraken en leegstand
tot dusverre geen adequate oplos-
singen heeft geboden voor kraak- en
leegstandproblematiek. Uit de eerste
ervaringen is gebleken dat de rechter
nog steeds van oordeel is dat er niet
op grond van artikel 138a WvSr strafrechtelijk
ontruimd mag worden, zonder
dat er aankondiging heeft plaatsgevonden.
Al vrij snel haalden lagere
rechters dus een duidelijke streep door
11
het kraakverbod. Volgens nieuw beleid
van het Openbaar Ministerie moeten
bewoners van panden, die met strafrechtelijke
ontruiming worden ‘bedreigd’,
eerst in de gelegenheid worden
gesteld een kort geding aan te
spannen tegen de Staat om de juistheid
van de ontruiming te laten toetsen. De
Hoge Raad heeft in zijn recente arrest
nr. 4 - april 2012
van 28 oktober 2011 (LJN BQ 9880) bevestigd
dat een ontruiming een grote
inbreuk maakt op het ‘huisrecht’ en
dat dit derhalve nauwkeurig dient te
geschieden. Een forse tegenvaller dus
voor de wetgever en ook voor eigenaren
van gekraakte panden. Want die
laatste groep komt van de regen in de
drup: hoe moeten zij hun pand leeg
krijgen?
Ook met de gemeentelijke leegstandverordeningen
loopt het geen storm.
Voor zover ik heb kunnen nagaan zijn
Amsterdam, Tilburg en Brunssum de
enige gemeenten in Nederland met
een dergelijke verordening. De vraag
is of een leegstandverordening wel zo
gemist wordt, want welke eigenaar van
een leegstand pand is al niet uit zichzelf
op zoek naar een geschikte huurder
of gebruiker, zonder ook nog eens
te worden geconfronteerd met allerlei
bestuursrechtelijke plichten?
Hoe dan wel?
Resteert de vraag: wat dan als een
pand gekraakt is? Los van de ‘mogelijkheden’
in de Wet kraken en leegstand,
is er natuurlijk altijd nog de gang naar
de civiele rechter. Kraken is niet alleen
strafbaar, maar levert immers ook een
onrechtmatige daad jegens de eigenaar
op. Mits goed en gedegen voorbereid,
leert de ervaring dat het instellen van
een civiele vordering tot ontruiming de
meeste kans op – snel – succes biedt. Bedacht
moet in dat verband wel worden
dat de kosten van een civiele procedure
helaas niet mals zijn. Het credo is dus:
voorkomen is beter dan genezen!
Nog vragen?
Mocht u nog vragen hebben over
dit onderwerp, neemt u dan contact
met ons kantoor op. Dat kan
per e-mail mmulder@heijltjes.nl of
telefonisch (024 – 381 66 64).
COURANTOOSTVASTGOEDCOURANTOOSTVASTGOEDCOURANTOOSTVASTGOEDCOURANTOOSTVASTGOEDCOURANTOOSTVASTGOED