Geschiedenis Vredeskapel

14. Hofjes
is gebouwd. In 1655 staat hij afgebeeld met slechts
twee wieken en in 1676 helemaal zonder wieken.
Dus toen al een malle molen. Zie Hoofdstuk 20.
Molens. De naam Mallemolenhofje wordt vrijwel
nooit gebruikt. Men spreekt meestal over “de Malle
Molen”. Dit is ten opzichte van het hofje maar ten
dele juist. Aan de overkant van de Javastraat, dus
de ZO kant, ligt een straat(je) met de naam Malle
Molen. Deze straat loopt van de Frederikstraat naar
de Javastraat. De nummering begint hier en loopt
aan de overkant van de Javastraat door. Dus aan
de kant waar het hofje ligt. Het eerste gedeelte,
dat niet tot het eigenlijke hofje behoort, is gewoon
oplopend genummerd. In het hofje zelf, hebben
alle huisjes nummer 55 met toevoegingen van 1
t/m 63, keurig, per rij, verdeeld in even en oneven
nummers als toevoeging aan nummer 55. Er wordt
vaak gezegd of geschreven dat het hofje dateert
uit de eerst helft van de 19e eeuw of zelfs uit het
eind van de 18e eeuw. Waarbij verteld wordt dat
de huisjes zouden
zijn gebouwd
voor soldaten van
Napoleon.
Dit is niet
aannemelijk, voor
soldaten bouwt men
geen afzonderlijke
woonhuisjes. Als
soldaten niet
ingekwartierd
worden of in bivak
liggen komen
ze wel in een
Hofjeswoningen Javalaan
kazerne of ander
groot gebouw terecht. Na het bestuderen van
tientallen kaarten wordt sterk aan bovengenoemde
bouwdata getwijfeld. Op een kaart uit 1858 wordt
voor het eerst het hofje Schuddegeest, uit 1854,
aangetroffen. Kaarten lopen vrijwel altijd op de
praktijk achter. Het hofje Mallemolen staat niet op
deze kaart. Ook op een tiental latere kaarten wordt
wel steeds het Schuddegeest aangetroffen maar
geen Mallemolenhofje. Pas op een kaart van 1872
komt ook het Mallemolenhofje voor het eerst voor.
Wel komt de naam Malle Molen al vroeger voor,
voor het buurtje bij de latere Javastraat. Mogelijk
zijn hierdoor verkeerde conclusies getrokken.
Gezien het meestal iets achterlopen van kaarten
wordt een bouwdatum van het hofje vermoed
van eind zestiger-jaren van de 19e eeuw. Dit is
ongeveer gelijk met het begin van de bouw van de
Archipelwijk. De huisjes komen ook sterk overeen
met de vele andere hofjeshuizen die toen in de
buurt werden gebouwd. Verschillende bekende
artiesten hebben in het hofje gewoond of wonen
er nog. Dit waren onder andere Paul van Vliet, Lotti
van der Gaag, Agnes van den Brandeler, Godfried
Bomans en ook Mies van der Schriek, met de
uitvoeringen ter plaatse van “de Zingende Zolder”.
Het complex is sind 1994 een Rijksmonument en
geldt als beschermd stadsgezicht.
Javastraat tussen 114–116. Het Schuddegeest.
De ingang ligt feitelijk links aan een zijtak van
de Malle Molen. De naam Schuddegeest komt van
een landhuis, dat ongeveer gestaan heeft iets ten
ZW van de hoek
Burgemeester
Patijnlaan–
Nassauplein.
Zie Hoofdstuk 5.
Buitenhuizen en
hofsteden. De
huidige Javastraat
was hiernaar
genoemd als Laan
van Schuddegeest.
In 1861 werd deze
naam veranderd in
Javastraat.
De woningen van
het Schuddegeest werden gebouwd in opdracht van
de eerste, op 1 maart 1854, in Den Haag opgerichte,
woningbouw-vereniging. De naam luidde:
“Vereniging tot verbetering der woningen van
de arbeidende klasse”. Tot voorzitter werd
gekozen, de kolonel der Genie, I.P. Delprat.
Koning Willem III aanvaardde hiervan het
beschermheerschap. Zijn oom, Prins Frederik, werd
tot erelid benoemd. Men had voor de bouw van
de huizen een strook grond gekocht bij de Laan
van Schuddegeest van de tuinder Meershoek.
Het gemeentebestuur van Den Haag was niet blij
55