Geschiedenis Vredeskapel

Tram in de Atjehstraat
19. Openbaar vervoer
Tot de komst van de elektrische trams met
bovenleiding, in 1904, waren er geen vaste
halteplaatsen. De paardentram stopte overal, waar
men de hand opstak ten teken dat men meewilde.
Dit was een zware belasting voor de paarden maar
dit behoorde bij de service. Het is wel gebeurd dat
men de paardentram liet stoppen alleen maar om
iets aan een passagier te geven of te vertellen.
Trams hebben in de wijk gereden met de lijnletters
A, B, E en F en de lijnnummers 1, 2, 5, 7, 8, 9, 12, 13,
14, 15 en 17. Bussen reden met de lijnletters R en K
en de lijnnummers 4, 5, 13 en 22
Trams hebben in en langs de wijk gereden en rijden
soms nog in de volgende straten, lanen en pleinen:
Alexanderplein, Alexanderstraat, Anna Paulownastraat,
Atjehstraat, Bankaplein, Bankastraat,
Billitonstraat, Carnegieplein, Celebesstraat,
Koninginnegracht, Laan Copes van Cattenburch,
Frederikstraat, Javastraat, Burgemeester
Van Karnebeeklaan, Dr. Kuyperstraat,
Scheveningse Veer, Scheveningseweg, Mauritskade,
Nassauplein, Burgemeester Patijnlaan, Plein 1813,
Sophialaan, Timorstraat en Zeestraat.
Bussen reden en of rijden nog door de volgende
straten, lanen en pleinen van onze wijk:
Alexanderstraat, Anna Paulownastraat, Bankaplein,
Bankastraat, Carnegieplein, Koninginnegracht, Laan
Copes van Cattenburch, Dr. A. Jocobsweg, Javastraat,
Burgemeester Van Karnebeeklaan, Scheveningseweg,
Nassauplein, Burgemeester Patijnlaan, Plein
1813, Riouwstraat en Timorstraat.
De Archipelwijk heeft ook nog een aansluiting
op de stoomtram gehad. Er was aan de
Anna Paulownastraat links naast de ingang van
het Vredespaleis een station voor de stoomtram.
In dit gebouw is tegenwoordig de Soefi–beweging
gevestigd. Deze stoomtram had zijn baan achter
de huizen van de Laan van Meerdervoort langs, tot
aan de plaats waar de Reinkenstraat uitkomt op
de Laan van Meerdervoort. Hier sloot deze lijn aan
op de stoomtramlijn van het Hollands Spoor naar
Scheveningen, de huidige baan van lijn 11. Deze
dienst begon op 12 juni 1886. Na de elektrificatie
van de HTM lijnen 8 en 9, werd met ingang van
juni 1908 de personendienst Anna Paulownastraat–
Conradkade opgeheven. De lijn werd daarna nog
tot 4 december 1915 onder andere gebruikt voor
aanvoer van materialen, nodig bij de bouw van het
Vredespaleis. Daarna viel definitief het doek voor
deze lijn en werd het spoor opgebroken.
Vlak langs de wijk reed nog een andere stoomtram.
Deze lijn liep vanaf het station Staatsspoor, nu het
Centraal Station, langs de Koningskade, Raamweg
en Badhuisweg naar Scheveningen. Deze lijn werd
op 1 juli 1879 in exploitatie genomen. Het was de
eerste stoomtramlijn in Nederland. Met ingang
van 12 april 1924 werd hij vervangen door een
elektrische tramlijn, de zogenaamde “Blauwe Tram”.
Het materiaal voor deze trams kwam van de fabriek
“Ganz & Co.” in Boedapest en was hoofdzakelijk
donker blauw en grijs. Deze trams stonden bekend
als “Budapesters”. Mooie, zware en geriefelijke
wagens. Met ingang van 31 augustus 1957 werd
het lijngedeelte naar Scheveningen ingekort tot de
Raamweg–Carel van Bylandtlaan. Op 10 mei 1958
werd de lijn geheel opgeheven.
Het is mogelijk dat er, na het op schrift stellen
van de gegevens over het openbaar vervoer,
weer wijzigingen zijn gekomen in het tram- en
buslijnennet in de wijk. Ondanks de vele en soms
niet te begrijpen veranderingen, zijn de gegevens
zo lang mogelijk bijgehouden.
Het eerdergenoemde verschil in stand in de
wijk kwam ook voor bij de trams. Er reden twee
lijnen van de Archipelbuurt naar het station
79