Geschiedenis Vredeskapel

84
kopieerde, zonder dat de zaak in het terrein
opnieuw werd verkend of gecontroleerd.
De Beekmolen
De laatste molen is de Beekmolen. Deze stond
ongeveer in de oosthoek van het Plein 1813.
Dit is het pleingedeelte aan de stadszijde van de
Alexanderstraat en aan de kant van de Sophialaan,
richting Nassaulaan. Het tijdstip van de bouw was
1620–1621. Op 11 september 1620 verleenden
de Dijkgraaf en Hoogheemraden van Delfland
aan Den Haag vergunning om tot verversing van
de Beek in het Noordeinde en van de vijver van
de Prins van Oranje, ’t eijnden het Noorteijnde
oost van de coorenmolen (de Noordmolen) een
wipwatermolen te bouwen. Hiermee is meteen
duidelijk om wat voor een type molen het
oorspronkelijk ging. De Haagse Beek voorzag
Stoomgemaal
20. Molens
de hofvijver van vers water, maar blijkbaar in
onvoldoende mate. De Beek, waarschijnlijk de
oorspronkelijke hoofdbedding, liep zoals al
eerder vermeld, via het latere Nassauplein en
Willemspark in de richting van de Zeestraat en het
Noordeinde. De meest geëigende plaats om extra
water in de Beek te krijgen, was een plek, waar
de Beek zo dicht mogelijk bij een gracht of sloot
kwam, waar voldoende water uit kon worden
opgemalen. De enige in aanmerking komende
plek was eigenlijk bij de Noordsingelgracht, de
tegenwoordige Mauritskade. Een bestaande sloot
die verbonden was met de gracht werd verbreed
om dienst te doen als toevoer naar de molen
en van hieruit werd het extra water dan in de
Beek gemalen. Later is de wipmolen vervangen
door een stenen molen. Volgens verschillende
afbeeldingen eerst een grondzeiler, later kennelijk
verhoogd en dan uitgevoerd als stellingmolen,
een vrij uitzonderlijke constructie voor een
watermolen. In 1810 is er nog een nieuw scheprad
geplaatst. Ooit werden er met de Beekmolen
proeven genomen met een hellend scheprad.
Dit was geen succes en het bleef bij een niet
geslaagde proef. Het dagblad van 13 december
1847 vermeldt: “Burgemeester en Wethouders
zullen maandag 27 december 1847 publiek doen
verkopen den Stadswatermolen aan de oostzijde
van den Scheveningseweg nabij den Korenmolen
de Noord”. De molen was overbodig geworden,
want Koning Willem II had een stoomwatermolen
laten bouwen. Deze stoomwatermolen pompte
water uit de Loosduinsevaart in een noordwaarts
lopend kanaal, de latere Valkenboskade, naar het
duingebied. Daar moest het water over storten in
de daar lopende beek. Door deze oplossing kreeg
de Beek ook het zo gewenste extra water, maar
nu op een veel eerder punt van haar loop. Na het
in bedijf komen van de stoominstallatie heeft de
molen zijn bestaan niet lang meer kunnen rekken,
want in 1854 werd vermeld dat molen en werf zijn
verdwenen en dat de beek ter plaatse kaarsrecht