R08 Gerechterlijk Recht : Rutten - Quickprinter

privaat: conflictoplossing / effectuering van materiële belangen private personen
3.3 Dynamisch karakter
- Invloed van de evolutie van het materieel recht (bijv. echtscheiding)
- Invloed van maatschappelijke evolutie (vb.: evaluatie van de korpschefs: men vindt het logisch dat
men geselecteerd wordt op basis van kwaliteiten)
- Omgekeerd: het gerechtelijk recht kan ook het maatschappelijk gedrag beïnvloeden
vb.: i.v.m. de rechtsplegingsvergoeding (ereloon van de advocaten) werd een enquête gehouden.
Kan men een verandering in gedrag van de partijen vaststellen? Advocaten antwoordden hierop dat
mensen inderdaad niet procederen om ze mogelijk de advocaat en de tegenpartij moeten betalen
3.4 Formalistisch karakter
- Proceshandelingen zijn slechts geldig mits het naleven van de door de wet opgelegde
vormvereisten – meestal op straffe van nietigheid (handtekening, datum, bepaalde vermeldingen
(vb.: welk rechtscollege), aantal exemplaren)
Wanneer de sanctie bij de niet-naleving van één van die vormen quasi automatisch
de nietigheid tot gevolg heeft, spreekt men van formalisme
- Positief: rechtszekerheid; indien de vorm wordt nageleefd, heeft men de zekerheid dat de
proceshandeling gevolgen teweegbrengt zonder nog andere voorwaarden te moeten nakijken
- Negatief: wanneer bij het niet-naleven van één van de vormen de proceshandeling geen gevolgen
teweegbrengt – zelfs als het doel, waarvoor de vorm is ingevoerd werd bereikt (er zijn nuances
nodig: rekening houden met de achterliggende bedoeling van het vormvereiste => bedoeling blijkt
uit de proceshandeling
- Deformalisering door gebruik normdoel
vb.: termijn tussen dagvaarding betekenen en de inleidende rechtszitting bedraagt 8 dagen. Blind
formalisme zou dan inhouden dat de dagvaarding nietig is indien er maar 7 dagen tussen de twee
zou zitten. Het normdoel is nochtans voldaan aangezien de tegenpartij op de hoogte is, deze een
advocaat tijdig heeft kunnen inschakelen en de advocaat het verweer heeft kunnen voorbereiden.
Sancties kunnen zijn: de ontoelaatbaarheid van de eis of de nietigheid indien niet aan de
vormvereiste is voldaan.
3.5 Dwingend karakter?
- Bepalingen van aanvullend-, dwingend recht en openbare orde (OO: art. 6 B.W.)
Openbare orde: rechter moet strikte naleving van de regel ambtshalve controleren en, zo nodig,
remediërend of sanctionerend optreden
Dwingend recht: welbepaalde private belangen worden beschermd (beperking van de
wilsautonomie
Aanvullend recht: regel geldt enkel indien partijen geen andere regeling hebben getroffen
18