Anton Bruckner GEISTLICHE CHÖRE Francis Poulenc AVE VERUM ...

Anton
Bruckner
GEISTLICHE CHÖRE
Francis
Poulenc
AVE VERUM CORPUS
QUATRE PETITES PRIÈRES
DE ST. FRANÇOIS D’ASSISE
LITANIES À LA VIERGE NOIRE
Frank Martin
MESSE POUR DOUBLE
CHOEUR A CAPPELLA

Project Martin
2
Tiramisu (c) mei 1999

10 x Vocaal Ensemble Tiramisu
PROGRAMMA
GEISTLICHE CHÖRE
Anton Bruckner
(1824-1896)
QUATRE PETITES PRIÈRES
DE ST. FRANÇOIS D’ASSISE
Francis Poulenc
(1899-1963)
AVE VERUM CORPUS
Francis Poulenc
LITANIES À LA VIERGE NOIRE
Francis Poulenc
(orgel: Wim Voogd)
Pauze
MESSE POUR DOUBLE CHOEUR
A CAPPELLA
Frank Martin
(1899-1963)
3

Project Martin
GEISTLICHE CHÖRE
GRADUALE
Os justi meditabitur sapientiam,
et lingua ejus loquetur judicium.
Lex Dei ejus in corde ipsius
et non supplantabuntur gressus ejus.
Alleluja!
AVE MARIA
4
Anton Bruckner
Ave Maria gratia plena Dominus tecum.
Benedicta tu in mulieribus
et benedictus fructus ventris tui, Jesus.
Sancta Maria, mater Dei,
ora pro nobis peccatoribus,
nunc et in hora mortis nostrae. Amen.
GRADUALE
Christus factus est pro nobis obediens
usque ad mortem, mortem autem crucis.
Propter quod et Deus exaltavit illum
et dedit illi nomen,
quod est super omne nomen.
GRADUALE
Locus iste a Deo factus est
inaestimabile sacramentum
irreprehensibilis est.
VIRGA JESSE
Virga Jesse floruit:
Virgo Deum et hominem genuit:
pacem Deus reddidit, in se reconcilians ima
summis.
Anton Bruckner (1824-1896)
De Oostenrijkse Anton Bruckner kreeg van zijn vader,
dorpsschoolmeester in Ansfelden, muziekles. Hij studeerde
muziektheorie via allerlei twijfelachtige cursussen. Pas als hij 34
is krijgt hij les van de grote pedagoog Sechter in Wenen.
Bruckner heeft een moeilijk leven gehad. Teleurstellingen in de
liefde, eindeloze pesterijen van critici om de onelegante, boerse,
kinderlijke en goedgelovige Bruckner te treiteren, waardoor hij

10 x Vocaal Ensemble Tiramisu
Wijsheid klinkt uit de mond der rechvaardige, zijn
tong spreekt van het rechte bestel.
In zijn hart leeft de wet van zijn God; daarom
zullen zijn schreden niet falen.
Halleluja.
Wees gegroet Maria, vol van genade.
De Heer zij met U. Gij zijt de gezegende onder de
vrouwen en gezegend is Jezus, de vrucht van Uw
schoot. Heilige Maria, Moeder van God, bid voor
ons zondaars, nu en in het uur van onze dood.
Amen.
Christus is voor ons mens geworden,
Gehoorzamend tot in de dood aan het kruis.
Hierom heeft God hem verheven,
En hem een naam gegeven
Die boven iedere naam verheven is.
Deze plaats is door God gemaakt,
dit onschatbare sacrament
is onaantastbaar.
De loot van Jesse is ontsproten: uit de maagd is
God en mens geboren. God heeft de vrede hersteld,
omdat hij het laagste met het hoogste heeft
verzoend.
aan zichzelf ging twijfelen. Maar nieuwe grootse indrukken van
bijv. Wagner en Rubinstein en een eervolle benoeming tot
professor aan het Weense conservatorium, waar hij zeer geliefd
was, maakten veel goed.
Bruckner is een van de merkwaardigste figuren uit de
muziekgeschiedenis. Ongeletterd, maar toch is zijn muziek van
een monumentale opbouw en een verheven zeggingskracht,
waarvan deze geestelijke liederen een bewijs zijn.
5

Project Martin
QUATRE PETITES PRIÈRES
DE ST. FRANÇOIS D’ASSISE
Francis Poulenc (1899-1963)
Het zag er aanvankelijk niet naar uit dat Francis Poulenc bij
het ingaan van het nieuwe millennium tot de belangrijkste
componisten van de twintigste eeuw zou worden gerekend.
Poulenc was nog een tiener toen hij in 1917, na het succes van
de opvoering van zijn Rapsodie nègre, op slag beroemd werd.
Lange tijd beoordeelde men Poulencs muziek als te licht en te
onbelangrijk. Inmiddels is dat beeld nogal veranderd. V ia Eric
Satie werd Poulenc opgenomen in een groep jonge componisten die
hun muzikale inspiratie vonden in de lichte muziek en allerlei
vormen van stedelijk vermaak, zoals o.a. het cabaret en het
circus.
I.
6
Francis Poulenc
Salut, Dame sainte, Reine très sainte, Mère
de Dieu, ô Marie qui êtes vierge
perpétuellement, élue par le très saint Père
du Ciel, consacrée par Lui avec son très saint
Fils bien aimé et l’Esprit Paraclet, vous qui
fut et demeure toute plénitude de grâce et
tout bien!
Salut, palais; salut, tabernacle;
salut, maison; salut, vêtement;
salut, servante; salut, Mère de Dieu!
Et salut à vous toutes, saintes vertus qui par
la grâce et l’illumination du Saint Esprit, êtes
versées dans les coeurs des fidèles, et
d’infidèles que nous sommes, nous rendez
fidèles à Dieu.
II.
Tout puissant, très saint, très haut et
souverain Dieu;
souverain bien, bien universel, bien total;
toi qui seul es bon;
puissions-nous te rendre toute louange, toute
gloire, toute reconnaissance, tout honneur,
toute bénédiction;
puissions-nous rapporter toujours à toi tous
les biens. Amen.

10 x Vocaal Ensemble Tiramisu
Weest gegroet, heilige Vrouwe, zeer heilige Koningin
Moeder Gods, 0 Maria, altijd maagd, uitverkoren
door de allerheiligste Hemelvader, gewijd
door Hem en Zijn zeer heilige welgeliefde Zoon en
de Troostrijke Geest, in U was en is de volheid van
de genade en alle goedheid!
Wees gegroet, paleis; wees gegroet, tabernakel;
wees gegroet, woning; wees gegroet, gewaad; wees
gegroet, dienares; wees gegroet, Moeder van God!
En wees gegroet, jullie, heilige deugden, die door
de genade en het licht van de Heilige Geest zijn
uitgestort in de harten van de gelovigen en van de
ongelovigen die wij zijn, ons trouw maakt aan God.
Zeer almachtige, zeer heilige, zeer verheven en
opperste God; opperste goedheid, volmaakte
goedheid; U de enige goede; laat ons U alle lof
brengen, alle glorie, alle dank, alle eer, alle zegen;
laat ons altijd alle goeds aan U opdragen. Amen.
In 1936 onderging Poulenc een gedaanteverwisseling, na een
mystieke openbaring in het Franse bedevaartsoord Rocamadour.
Tot halverwege de jaren vijftig zouden liederen en religieus
geïnspireerde koormuziek zoals in dit concert wordt gezongen
door Tiramisu, zijn composities gaan domineren.
De in 1966 verschenen biografie van Benjamin Ivry heeft meer
zicht gegeven op aspecten van het sociale leven van Poulenc, zijn
complexe vriendschappen met Cocteau, Stravinsky en Milhaud en
de invloed daarvan op zijn composities. Poulenc schreef geen
moeilijke stukken voor een klein publiek, maar schreef f litsende
stukken voor een breed publiek, waarmee hij graag wilde
communiceren.
7

Project Martin
III.
Seigneur, je vous en prie, que la force
brûlante et douce de votre amour absorbe
mon âme et la retire de tout ce qui est sous
le ciel. Afin que je meure par amour de votre
amour, puisque vous avez daigné mourir par
amour de mon amour.
IV.
0 mes très chers frères et mes enfants bénis
pour toute l’éternité, écoutez-moi, écoutez la
voix de votre Père:
Nous avons promis de grandes choses, on
nous en a promis de plus grandes; gardons
les unes et soupirons après les autres;
Le plaisir est court, la peine éternelle.
La souffrance est légère, la gloire infinie.
Beaucoup sont appelés, peu sont élu tous
recevront ce qu’ils auront mérité.
Ainsi soit-il. Ainsi soit-il.
AVE VERUM CORPUS
Ave verum corpus Christi,
natum ex Maria Virgine
vere passum immolatum
in cruce pro homine.
8

10 x Vocaal Ensemble Tiramisu
Heer, ik bid U dat de brandende en zoete kracht
van Uw liefde mijn ziel vervulle en haar verre
houdt van alles wat onder de hemel is. Opdat ik
sterf uit liefde voor Uw liefde, daar U zich verwaardigde
te sterven uit liefde voor mijn liefde.
0 mijn dierbare broeders en mijn tot in alle
eeuwigheid gezegende kinderen, luister naar mij,
luister naar de stem van uw Vader, wij hebben
grote beloften gedaan, men deed ons nog grotere
beloften; laat ons het eerste nakomen en het
andere blijven nastreven; Het genot is kort en de
pijn is eeuwigdurend. Het lijden is licht, de glorie
oneindig. Velen zijn geroepen, weinigen zijn
uitverkoren. een ieder ontvangt wat hij verdient.
Zo zij het. Zo zij het.
Weest gegroet waarachtig lichaam van Christus,
geboren uit de Maagd Maria,
dat waarlijk geleden heeft en geofferd is.
aan het kruis gestorven voor de mensheid
9

Project Martin
LITANIES À LA VIERGE NOIRE
Seigneur, ayez pitié de nous. Jésus-Christ,
ayez pitié de nous. Jésus-Christ, écouteznous.
Jésus-Christ, exaucez nous.
Dieu le Père, créateur, ayez pitié de nous.
Dieu le Fils, rédempteur, ayez pitié de nous.
Dieu le Saint-Esprit, sanctificateur, ayez pitié
de nous. Trinité Sainte, qui êtes un seul Dieu,
ayez pitié de nous.
Sainte Vierge Marie, priez pour nous. Vierge,
reine et patronne, priez pour nous. Vierge
que Zachée le publicain nous a fait connaître
et aimer, Vierge à qui Zachée ou Saint
Amadour éleva ce sanctuaire, priez pour
nous. Reine du sanctuaire, que consacra
Saint Martial et où il célébra ses saints
mystères, Reine près de laquelle s’agenouilla
Saint Louis vous demandant le bonheur de
France, priez pour nous.
Reine, à qui Roland consacra son épée, priez
pour nous.
Reine, dont la bannière gagna les batailles,
priez pour nous.
Reine, dont la main délivrait les captifs, priez
pour nous.
Notre Dame, dont le pélerinage est enrichi de
faveurs spéciales.
Notre Dame, que l’impiété et la haine ont
voulu souvent détruire.
Notre Dame, que les peuples visitent comme
autre fois, priez pour nous.
Agneau de Dieu, qui effacez les péchés du
monde, pardonnez-nous. Agneau de Dieu, qui
effacez les péchés du monde, exaucez nous.
Agneau de Dieu, qui effacez les péchés du
monde, ayez pitié de nous.
Notre Dame, priez pour nous. Afin que nous
soyons dignes de Jésus-Christ.
10

10 x Vocaal Ensemble Tiramisu
Heer, erbarm U onzer. Jezus Christus erbarm U
onzer. Jezus Christus luister naar onze smeekbeden.
Jezus Christus, verhoor ons gebed.
God de Vader, Schepper, erbarm U onzer.
God de Zoon, Verlosser, erbarm U onzer.
God de Heilige Geest, die ons heiligt, erbarm U onzer.
Heilige Drieëenheid, die één God zijt, erbarm U onzer.
Heilige Maagd Maria, bid voor ons. Maagd, Koningin
en Beschermvrouwe, bid voor ons. Maagd, die
wij kennen en beminnen door toedoen van
Zachëus, de tollenaar, Maagd, voor wie Zachëus of
Sint Amadour dit toevluchtsoord heeft gesticht,
bid voor ons.
Koningin van het heiligdom, gewijd aan Sint
Martialis en waar hij hoogmissen vierde, Koningin,
voor wie de Heilige Lodewijk knielde toen hij U om
voorspoed voor Frankrijk vroeg, bid voor ons.
Koningin, aan wie Roland zijn zwaard wijdde, bid
voor ons.
Koningin, wier banier veldslagen won, bid voor ons.
Koningin, wier hand gevangenen bevrijdde, bid
voor ons.
Onze Lieve Vrouwe, die ons bijzondere gunsten
schenkt op onze bedevaart.
Onze Lieve Vrouwe, die dikwijls door
goddeloosheid en haat werd bedreigd.
Onze lieve Vrouwe, die zoals destijds door de
volkeren wordt bezocht, bid voor ons.
Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld,
vergeef ons. Lam Gods, dat wegneemt de zonden
der wereld, verhoor ons. Lam Gods, dat wegneemt
de zonden der wereld, erbarm U onzer.
Onze Lieve Vrouwe, bid voor ons, opdat wij Jezus
Christus waardig zijn.
11

Project Martin
MESSE POUR DOUBLE CHOEUR
A CAPPELLA
Kyrie eleison.
Christe eleison.
Kyrie eleison.
KYRIE
GLORIA
Gloria in excelsis Deo.
Et in terra pax hominibus
bonae voluntatis.
Laudamus te.
Benedicimus te.
Adoramus te.
Glorificamus te.
Gratias agimus tibi
proter magnam gloriam tuam.
Domine Deus, Rex coelestis,
Deus Pater omnipotens.
Domine Fili unigenite
Jesu Christe.
Domine Deus, Agnus Dei,
Filius Patris,
qui tollis peccata mundi,
miserere nobis.
Qui tollis peccata mundi,
suscipe deprecationem nostram.
Qui sedes ad dexteram Patris,
miserere nobis.
Quoniam tu solus sanctus.
Tu solus Dominus.
Tu solus Altissimus, Jesu Christe!
Cum Sancto Spiritu,
in gloria Dei Patris.
Amen.
12
Frank Martin
Frank Martin (1890-1974)
(Genève 1890 – Naarden 1974) was een Zwitsers componist,
leerling van de componist en pedagoog Joseph Lauber. Na zijn
middelbare school studeerde hij eerst twee jaar wis- en
natuurkunde, maar de muziek -die hem vanaf zijn tiende jaar,
toen hij een uitvoering bijwoonde van Bachs Matthäus Passion,
volledig in de ban hield- won het tenslotte volledig.
In 1911 wordt voor het eerst werk van hem uitgevoerd. Deze
composities staan nog geheel onder invloed van componisten als
Franck en Fauré; later werk toont invloeden van Ravel, maar
geleidelijk klinkt een hoogst oorspronkelijk eigen geluid door in zijn

10 x Vocaal Ensemble Tiramisu
Heer, ontferm U over ons.
Christus, ontferm U over ons.
Heer, ontferm U over ons.
Eer aan God in de hoge,
en vrede op aarde voor mensen
van Zijn welbehagen.
Wij loven U.
Wij prijzen U.
Wij aanbidden U.
Wij verheerlijken U.
Wij brengen U dank
om Uw grote heerlijkheid.
Heer God, hemelse koning,
God, almachtige Vader;
Heer, eniggeboren Zoon,
Jezus Christus;
Heer God, Lam Gods,
Zoon van de Vader;
Gij, die wegneemt de zonden der wereld.
ontferm U over ons;
Gij, die wegneemt de zonden der wereld,
aanvaard ons gebed;
Gij, die zit aan de rechterhand van de Vader,
ontferm U over ons.
Want Gij alleen zijt Heilig.
Gij alleen de Heer.
Gij alleen de allerhoogste:
Jezus Christus,
met de Heilige Geest
in de heerlijkheid van God de Vader.
Amen.
werk, een geluid dat hem tot een van de meest markante
componisten van zijn generatie maakt. De soms bijna agressieve
strijdvaardigheid van de avant-gardisten is hem volkomen
vreemd. Zijn muziek is mannelijk en beminnelijk tegelijk, diep
menselijk, sterk bewogen, maar nimmer dramatisch of
geëxalteerd.
Vanaf 1946 woonde Martin in Nederland.
De mis voor dubbel koor is geschreven in 1922, het Agnus Dei
is in 1926 eraan toegevoegd en wordt beschouwd als een van
de mooiste a capella koorwerken van de 20-ste eeuw.
13

Project Martin
CREDO
Credo in unum Deum,
Patrem omnipotentem,
factorem coeli et terrae,
visibilium omnium et invisibilium.
Et in unum Dominum
Jesum Christum,
Filium Dei unigenitum
et ex Patre natum ante
omnia saecula.
Deum de Deo, lumen de lumine,
Deum verum de Deo vero,
genitum, non factum,
consubstantialem Patri,
per quem omnia facta sunt.
Qui propter nos homines
et propter nostram salutem
descendit de coelis.
Et incarnatus est
de Spiritu Sancto
ex Maria Virgine,
et homo factus est.
Crucifixus etiam pro nobis
sub Pontio Pilato;
passus et sepultus est,
et resurrexit tertia die,
secundum Scripturas,
et ascendit in coelum,
sedet ad dexteram Patris.
Et iterum venturus est cum gloria,
judicare vivos et mortuos,
cujus regni non erit finis.
Et in Spiritum Sanctum,
Dominum et vivificantem,
qui ex Patre Filioque procedit.
Qui cum Patre et Filio
simul adoratur et conglorificatur,
qui locutus est per Prophetas.
Et unam sanctam catholicam et
apostolicam Ecclesiam.
Confiteor unum baptisma
in remissionem peccatorum.
Et expecto resurrectionem mortuorum,
et vitam venturi saeculi.
Amen.
14

10 x Vocaal Ensemble Tiramisu
Ik geloof in één God,
de almachtige Vader,
Schepper van hemel en aarde,
van alle zichtbare en onzichtbare dingen.
En in één Heer,
Jezus Christus,
eniggeboren Zoon van God,
geboren uit de Vader vóór
alle eeuwen.
God uit God, Licht uit Licht,
waarachtig God van waarachtig God.
Geboren, niet gemaakt,
één in wezen met de Vader,
door wie alle dingen gemaakt zijn.
Die om ons, mensen,
en om ons heil
Uit de hemel is neergedaald.
En vleesgeworden is van de
Heilige Geest
uit de Maagd Maria,
en mens is geworden.
Die voor ons gekruisigd is
onder Pontius Pilatus,
geleden heeft en begraven is.
Ten derde dage is Hij opgestaan,
volgens de schriften.
En opgestegen naar de hemel;
waar hij gezeten is aan de rechterhand des Vaders,
vanwaar hij komen zal in heerlijkheid
om te oordelen de levenden en de doden.
En Zijn Rijk zal geen einde hebben.
En ik geloof in de Heilige Geest,
die Heer is en levend maakt;
die voortkomt uit de Vader en de Zoon;
die samen met de Vader en de Zoon
aanbeden en verheerlijkt wordt;
die gesproken heeft door de profeten.
Ik geloof in één heilige, algemene en
apostolische kerk.
Ik belijd één doop
tot vergeving der zonden
en ik verwacht de verrijzenis der doden
en het eeuwig leven.
Amen.
15

Project Martin
SANCTUS
Sanctus, Sanctus, Sanctus,
Dominus Deus Sabaoth.
Pleni sunt coeli et terra
gloria tua.
Hosanna in excelsis.
Benedictus qui venit in nomine Domini.
Hosanna in excelsis.
AGNUS DEI
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi:
miserere nobis.
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi:
dona nobis pacem.
16

10 x Vocaal Ensemble Tiramisu
Heilig, heilig, heilig
de God der hemelse machten.
Vol zijn hemel en aarde
van Uw heerlijkheid.
Hosanna in den hoge.
Gezegend Hij die komt in de naam des Heren.
Hosanna in den hoge.
Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld,
ontferm U over ons.
Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld,
geef ons de vrede.
17

Project Martin
UITVOERENDEN
DIRIGENT
Niels Kuijers
SOPRANEN
Hella van Donk
Els de Heus
Lisa Hinfelaar
Leonoor Lammens
Marian Meeusen
Kezia Nootenboom
Vera Schijve
Alexandra Smeenk
ALTEN
Gerda Brummelkamp
Ank Hartendorp
Martha van Krimpen
Maud Meilof
Josta Onneweer
Mirjam Pool
Jolande Schenkeveld
Jorien Vossepoel
TENOREN
Michael Aletrino
Raoul Boesten
Paul Cordia
Rob van Herwaarden
Jan Hoogwegt
Hyle Logtenberg
Dick van Teylingen
Wim Voogd
BASSEN
Wil Buitinga
Frank van Citteren
Gerrie Dieteren
Wilbert van Els
Cas Jönsthövel
Mark Hoos
Jaap Meijer
Hans Visser
18

10 x Vocaal Ensemble Tiramisu
TIRAMISU
Vocaal Ensemble Tiramisu is een in 1994
opgericht ensemble. Het stelt zich ten doel
per jaar twee speciale programma’s in korte
tijd in te studeren en op concerten ten
gehore te brengen. Dit programma is het
tiende project. Vorige programma’s stonden
in het teken van Duitse, Franse, Italiaanse en
Engelse Romantiek. Ook stond soms een
componist centraal, zoals Martinu en Da
Victoria. In dit jubileumproject is de mis voor
twee vierstemmige koren van Frank Martin
het hoogtepunt.
Voor deze gelegenheid is het koor, dat qua
samenstelling kan wisselen en uit ervaren
zangers bestaat, verdubbeld. Het gezelschap
staat onder leiding van de vaste dirigent Niels
Kuijers.
NIELS KUIJERS
Niels Kuijers (1965) dirigeerde voor het
eerst in 1985, toen hij als beginner deelnam
aan de Kurt Thomas–cursus voor dirigenten
in Den Haag. Dat maakte hem zo enthousiast,
dat hij na zijn studie HBO-verpleegkunde in
1987 koordirectie ging studeren bij Barend
Schuurman in Rotterdam. In januari 1992
behaalde hij het Praktijk–diploma Koordirectie.
Sinds 1994 is hij dirigent van Vocaal Ensemble
Tiramisu. Daarnaast dirigeert hij het
Hervormd Gemengd- en Kinderkoor in
Hardinxveld-Giessendam en Vocaal Ensemble
Cantate in Gorinchem. Als docent is hij
verbonden aan de Vereniging voor Huismuziek.
CONCERTEN NAJAAR
In het najaar start Vocaal Ensemble Tiramisu
het elfde project. Op het programma staan
werken van F. Poulenc en diverse frans
georiënteerde Nederlandse componisten. De
concerten zijn op zaterdag 27 en zondag 28
november. Op vrijdag 4 juni a.s. worden
audities afgenomen.
INFORMATIE
Inlichtingen kunnen worden ingewonnen bij
het secretariaat van Vocaal Ensemble
Tiramisu, Telefoon 010-4255109.
19

CREATED BY R.M.J. VOSSEPOEL