Het Groene Hart - Welkom bij PA-Noord

Het barrièremodel in een notendop
Het barrièremodel is een weergave van een crimineel
bedrijfsproces, vanuit de optiek van de misdadiger. Het
beschrijft de verschillende fasen in het proces van drugssmokkel,
en per fase de legale dan wel illegale facilitators
die de dader(groep) nodig heeft om een stap te kunnen
zetten én de partijen/instanties die in een rol hebben in
het tegengaan van deze stap.
Er worden 4 geografische schillen onderscheiden die een
smokkelaar van verdovende middelen moet passeren vóór
hij zijn verboden waar in het land van bestemming heeft:
• schil 0: land van productie en/of vertrek
• schil 1: vervoer naar Europa (over land of zee, door de
lucht)
• schil 2: overschrijden van de EU-buitengrens
• schil 3: afzetmarkt
Het Groene Hart • achtergronden Colofon Print 26
zijn wel integer, maar ze krijgen hun containers dicht aangeleverd.
En hebben dus geen zicht op wat er bij het laden of bij
eerder transport mogelijk is bijgepakt. Niet alle schakels in de
keten zijn gecertificeerd, en daar maken misdadigers misbruik
van. Zie de sporttassen met cocaïne die we al een tijdje aantreffen
in containers op specifieke routes.
De risico’s die we binnen het AEO-stelsel nog lopen, moeten
we dus afdekken. Wat we bijvoorbeeld kunnen doen, is alle
informatie rond onze bevindingen terugkoppelen richting
partijen in de keten die betrokken zijn bij de handling van
containers waarin illegale bijpak is ontdekt. Zo helpen we het
bonafide bedrijfsleven de kans te verkleinen dat het in de
toekomst opnieuw fout gaat. Dit klinkt overigens eenvoudiger
dan het is, want het impliceert dat je contact zoekt met
bedrijven en douaneorganisaties in andere continenten – wat
de nodige tijd en moeite kost.”
Neemt met alle aandacht voor de aanpak van drugssmokkel
niet hoe dan ook het belang van verticaal
toezicht toe?
Willy: “Toen we een aantal jaren geleden een impuls gaven
aan het horizontale toezicht, leek het er voor sommigen
misschien op dat het verticale toezicht er niet meer zo toe
deed. Dat was een misvatting. Het douanetoezicht is in z’n
algemeenheid altijd een mix van beide geweest, en zal dat ook
blijven. Het beste wat we daarom kunnen doen,volgens mij, is
afscheid nemen van de termen verticaal en horizontaal. Laten
we het voortaan gewoon hebben over toezicht. Ik prijs me
gelukkig met de vele verschillende mogelijkheden die we
hebben om dat toezicht uit te voeren. Daarmee hebben we de
totale goederenstroom goed onder controle.”
Dat brengt ons vanzelf bij het ‘barrièremodel’, dat een
centrale rol speelt in het plan van aanpak van de eerdergenoemde
projectgroep Bestrijding verdovende middelen.
Hoe gaat dit ons helpen in de strijd tegen
smokkelaars?
Willy: “Zoals ik al zei, kennen wij tal van manieren om te
interveniëren in de logistieke keten en smokkel bloot te
leggen. Zo kunnen we op basis van risico-analyse een container
selecteren, en deze door de scan voeren of door een
speurhond laten onderzoeken. We kunnen zo’n container
laten openmaken en desnoods helemaal laten uitpakken. We
kunnen heel gericht een specifieke zending voor controle uit
een container of vrachtwagen pikken. En we kunnen achteraf
in de administratie van een bedrijf vaststellen of de aangegeven
waardering van goederen juist was. Mogelijkheden te
over kortom om drugscriminelen te dwarsbomen, maar hoe
combineren we ze nu slim? Hoe kunnen we de pakkans
vergroten, zonder dat we genoemde controles ook daadwerkelijk
allemaal en volledig uitvoeren? En zonder dat de legitieme
handel – en in de passagiersstroom de welwillende
reizigers – daarvan al te veel hinder ondervinden? Op die
vragen moet het barrièremodel antwoord geven. Wat ons
uiteindelijk voor ogen staat, is een onvoorspelbaar toezichtproces,
waarbij je als bedrijf of reiziger nooit weet wat je te
wachten staat. Een hindernisbaan met horden die op onverwachte
momenten opduiken, en waarover smokkelaars – als
het goed is – uiteindelijk een keer struikelen.”
Harald Meijer