Zorgwijzer Geheugen - Stroke Service Assen

28 | Zorgwijzer Geheugen
3.1 Inleiding
Uit onderzoek blijkt dat ouderdomsvergeetachtigheid vooral een probleem is van
het terugzoeken van informatie. Veel informatie wordt ook op oudere leeftijd wel
opgeslagen, zij het misschien wat minder goed dan op jongere leeftijd. Maar het
voornaamste probleem op oudere leeftijd is dat de eenmaal opgeslagen informatie
minder toegankelijk is; de informatie wordt moeilijk teruggevonden op het
moment dat het nodig is. Oudere mensen zeggen vaak: ‘Ik ben het vergeten’, terwijl
ze eigenlijk zouden moeten zeggen: ‘Ik kan het nu niet vinden.’ Het verschil tussen
het niet kunnen opslaan van informatie en het niet kunnen terugvinden (terwijl
ze wél is opgeslagen), is van groot belang om normale ouderdomsvergeetachtigheid
te kunnen onderscheiden van dementie. In het volgende hoofdstuk komen
we hierop terug.
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de oorzaken van ouderdomsvergeetachtigheid.
Voor een deel kunnen ze worden toegeschreven aan veranderingen in de hersenen
met het ouder worden. Daarnaast kan vergeetachtigheid het gevolg zijn van psychische
problemen, zoals depressie, spanningen en angst voor dementie. Echter,
niet alle mensen krijgen te maken met ouderdomsvergeetachtigheid; er zijn mensen
die op hoge leeftijd een uitstekend geheugen behouden en ook in het geheel geen
klachten hebben over vergeetachtigheid. Anderen daarentegen merken al op relatief
jonge leeftijd dat hun geheugen achteruitgaat. Allereerst zullen we ingaan op de
redenen voor deze grote verschillen tussen mensen.
3.2 Verschillen tussen mensen
Er zijn mensen die van jongs af een heel goed of juist een heel slecht geheugen
hebben. Deze verschillen kunnen tot op hoge leeftijd blijven bestaan. Daarvoor
zijn verschillende oorzaken te noemen.
In de eerste plaats heeft het te maken met aanleg. Sommige mensen hebben een
geheugen om jaloers op te zijn. Anderen daarentegen staan van jongs af aan al
bekend als vergeetachtig. Deze verschillen in geheugen tussen mensen worden
voor een deel bepaald door aanleg. Het zijn verschillen die bij de geboorte al
bestaan, zoals er in aanleg ook verschillen bestaan tussen rekenvaardigheden of
het gemak waarmee mensen zich vreemde talen eigen maken. Zoals je dan kunt
spreken van mensen met een ‘wiskundeknobbel’ of ‘talenknobbel’, zou je ook
kunnen spreken van mensen met een ‘geheugenknobbel’.
Behalve verschillen in aanleg, spelen ook verschillen in ervaring een rol. Er zijn
verschillen tussen mensen wat betreft de levenslange oefening van het geheugen.
Zo zal de eendoor zijn vroegere werkzaamheden voortdurend een flink beroep op
zijn geheugen hebben moeten doen; bij een ander zal dit veel minder het geval