IPA NL 01 2010.qxd - IPA Nederland

INTERVIEWPROJECT
NEDERLANDSE VETERANEN
EEN ARCHIEF MET VERHALEN VAN VETERANEN OVER HUN
UITZENDERVARINGEN
Door Stef Scagliola
Coördinator van het Interviewproject Nederlandse
Veteranen van het Veteraneninstituut.
DE KLOOF TUSSEN EIGEN ERVARING EN
BEELDVORMING
Met een eenduidige opdracht vanuit Nederland
uitgezonden worden naar conflictgebieden waar andere
normen heersen over goed en kwaad vergt veel aanpassingsvermogen
en flexibiliteit. Ontwikkelingswerkers,
militairen en uitgezonden politie-ambtenaren kennen het
verschijnsel: wat vanuit Nederlands perspectief volkomen
fout lijkt kan ter plekke het enige effectieve middel zijn
om iets voor elkaar te krijgen. Mensen die ervaring
hebben met verschillende perspectieven op de sociale
werkelijkheid beschikken over informatie die waardevol
is om de wereld om ons heen te kunnen begrijpen. Een
verhaal over individuele ervaringen is immers meer
invoelbaar dan een reportage in de krant of op tv. Dit
geldt in het bijzonder voor getuigenissen van Nederlandse
militairen die hun werk doen ver verwijderd van de
dagelijkse werkelijkheid van de Nederlandse burger. De
kloof tussen de eigen ervaring en het publieke beeld van
een militaire uitzending was voor het Veteraneninstituut
(VI) in Doorn de aanleiding om in 2007 een interviewproject
te starten gericht op het verzamelen van
ervaringen van veteranen. Het doel was om in vier jaar
tijd een geluidsarchief te vormen met 1000 interviews
gehouden met een representatieve groep veteranen
van alle conflicten en missies waar Nederland aan
heeft deelgenomen. Inmiddels zijn nu 660 interviews
met verschillende generaties veteranen verzameld.
Dit oral history archief moet in de toekomst op
een publieksvriendelijke plaats toegankelijk zijn
voor belangstellenden. De verwachting is dat
vooral onderzoekers, beleidsmakers, journalisten en
onderwijzers hiervan regelmatig gebruik zullen maken.
De interviews en de bijbehorende data zijn volledig
gedigitaliseerd en zullen op uiteenlopende wijzen
doorzoekbaar zijn.
VAN DE GREBBEBERG TOT DE
CHORA-VALLEI
Het project drijft op het principe van een productieve
ruil: tegenover de persoonlijke aandacht en erkenning die
de veteranen ontvangen van degene die luistert staat
waardevolle historische informatie die veelal niet in
schriftelijke bronnen is terug te vinden. Deze vorm van
kennis is essentieel om invulling te kunnen geven aan een
van de kerntaken van het Kennis- en onderzoekscentrum
van het Veteraneninstituut: het uitvoeren en entameren
van wetenschappelijk onderzoek ten behoeve van de
zorg en maatschappelijke erkenning van Nederlandse
veteranen.
De eerste jaren zijn vooral verhalen verzameld van
WOII-veteranen, Indië- en Nieuw Guinea-gangers en de
eerste generatie vredesmissie naar Libanon van 1979 tot
1985. Dit laatste jaar krijgen de recentere ex-Joegoslavië,
Irak, Afghanistan-missies en onbekende kleinere missies,
aandacht. De organisatie van het project is in handen van
een coördinator en een assistent op het Veteranen-
instituut. Zij zorgen voor de werving van de kandidaten,
voor de koppeling tussen hen en één van de ruim vijftien
interviewers en voor de logistiek van de data. Van de
interviewers, is het merendeel freelancer met een
academische of journalistieke achtergrond.
19