O. Inleiding 'de speelplaats: een goed plekje om te ... - DPB Brugge

1
O. Inleiding 'de speelplaats: een goed plekje om te... bidden!'
1. Duiding en achtergrond bij:
-de adventskrans
-de kerstboom
-de kerststronk
-de kerststal
2. Klascelebratie rond de adventskrans en gebeden
3. Het lelijke schaapje: een meegroeiverhaal voor de kleinsten tijdens de advent
+ adventskalender schaapje
4. Soepstop: 'Doe je mee?'
5. Adventshuisje
6. Liturgie op school tijdens de advent
-'wachten': een verhaal bij het begin van de advent
-de profeet Jesaja met goed nieuws
-voorbeden
'advent en groeten'
'vier kaarsen'
- drie adventsliederen
- 'Kerst… wat is Kerst?': interview op straat
-Bijbels kerstverhaal voor de lagere school
-Bijbels verhaal voor kleuters
-gebeden bij Kerst
7. Teksten en beeldmateriaal voor personeelsvergadering in de advent
8. Aanbod kleuter- en lager onderwijs Welzijnszorg
9. Dagelijkse persoonlijke verdieping met Bijbeltekst voor de advent
10. Verwijzing naar de twee pastorale bundels van de vorige jaren
Gebeden van de week 'december 2012': zie website!
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

2
Ken je dat verhaal over dat joodse jongetje dat tijdens de middagpauze stiekem de speelplaats
verliet. De meester vroeg zich af waar hij toch naar toe ging tussen de middag en op zekere dag
sluipt hij achter hem aan. De jongen loopt een kwartiertje lang het dorp uit totdat hij aankomt bij
een prachtig bos. Hij loopt het bos in gaat zitten op een open plek. Hij spreidt zijn handen open en
sluit de ogen en begint te bidden. Na vijf minuten staat hij op en keert terug naar school. De
meester is zeer verbaasd. Na school roept hij hem bij zich. "Kom eens hier. Ik zag dat je
vanmiddag zat te bidden in het bos. Je moet eigenlijk op school blijven tussen de middag. Weet je
dan niet dat je overal kunt bidden. God is immers overal dezelfde God. Ook hier op de speelplaats
en in de klas." "Dat weet ik meester", zei de jongen. "God is overal dezelfde, maar ìk ben niet
overal dezelfde...!" Daarom zoeken mensen speciale plekjes om te bidden. Niet omdat God
speciale plekjes heeft, maar omdat wij een ander gevoel van binnen krijgen als het sneeuwt of als
het donker is, als er echo's klinken of kaarsen branden.
Wat is voor jou een goed plekje waar jij kunt bidden?
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

3
1. duiding en achtergrond bij:
De Keltische/Germaanse oorsprong…
-de adventskrans
De winterzonnewende was het heiligste feest van het jaar. De zon die zo bepalend was in het leven,
leek rond 22 december enkele dagen stil te staan. De Germanen dachten dat zij dan uit eerbied voor
de zon, ook alle werk beter zouden laten. Geen wagen- of spinnewiel mocht draaien. Symbolisch werd
dit uitgedrukt door een met bosgroen versierd wagenrad aan het plafond van de woning te hangen.
Ook werd er een brood gebakken in de vorm van een wiel of een rad: de zon die schijnbaar stil staat,
wordt symbolisch opgehangen en versierd met tekens van vruchtbaarheid, vruchten en zaden (appels,
sparappels, noten…). Op de heuveltoppen brachten de Germanen grote vuren aan. Enerzijds om de
boze geesten van de duisternis te verjagen, bedoeld als grondige zuivering van zichzelf, van huis en
haard, maar ook als ondersteuning van het licht van de zon. Men maakte van takken en stro een rad
en dit rad werd als symbool van de zon en van de eeuwige cyclus van het leven van de helling gerold.
Het drukte de hoop en het verlangen uit naar meer licht, naar nieuw leven…
Op het keerpunt van de zon wordt het leven gevierd, de hoop, de levensverwachting, de nieuwe
vruchtbaarheid: het zonlicht zal het laatste woord en de langste adem hebben!
Als je je, net zoals wij, afvraagt wat het verschil is tussen de Kelten en de Germanen,
dan vind je geen eensluidend antwoord en merk je dat ze ook door elkaar worden gebruikt.
Blijkbaar moeten we terug naar keizer Caesar die (volgens eigenbelangen) de volken ‘boven de Rijn’
verschillend omschrijft en er voor zorgt dat hoe meer je er over leest, hoe verwarrender het voor ons,
leken, wordt. Een auteur vergelijkt het met het dialect van West-Vlamingen en Limburgers: een accentverschil
dat een taal vice-versa voor elkaar onbegrijpelijk maakt. Kelten, Germanen, Galliërs, Belgen,
Nerviërs… noemen we ze ‘onze voorouders’, de ‘oorspronkelijke volkeren’ in deze (ruim gezien!)
streken….
De Romeinse oorsprong…
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!
bron, o.a.: http://users.telenet.be/leopold.winckelmans/caesar.htm
Bij de Romeinen werd op 25 december de geboortedag gevierd van Mithras, de lichtgod. De dag van
de winterzonnewende was het feest van de onoverwinnelijke zon. Men hield optochten met beelden
van een pasgeboren kind. De huizen werden versierd met hulst en klimop als bescherming tegen het
kwade. Men gaf geschenken aan elkaar: gebakken beeldjes en waskaarsen die verwezen naar de
onoverwinnelijkheid van het zonlicht.
De christelijke oorsprong…
In de kloosters bestond de gewoonte om tijdens de duistere periode van de winter wat extra licht te
maken. Er werd een krans gemaakt met groene takken en kaarsen. Met Kerstmis werd de krans
omhoog getrokken als een kroonluchter. Het woord advent komt van het Latijnse ‘adventus’, ’de
komende’: ‘God komt naar ons toe’. De advent telt altijd vier zondagen.
De meest gekende krans is deze met vier rode kaarsen en het rode lint: tekens van leven en liefde,
hoop op licht. Elke zondag wordt er telkens één rode kaars meer aangestoken. Het symboliseert de
hoop en de verwachting naar de komst van de Messias, het Licht voor deze wereld. Op kerstdag zelf
wordt dan de kerstkaars aangestoken: een witte (grote) kaars die men in het midden van de krans
plaats. Wit is het symbool van zuiverheid, van de puurheid van het Kind.

4
De betekenis vandaag…
Wij houden niet van koude en duisternis. In de diepste wintermaanden steken we vuur aan en vele
kaarsen en lampen… We verlangen naar warmte en licht. De adventskrans spreekt van gezelligheid,
verwijst naar de intimiteit van de huiskring en vertelt dat het gauw kerstmis is….
Voor de christenen blijft de adventskrans de uitdrukking van ons uitkijken naar en voorbereiden op de
komst van Jezus, het Licht van de wereld. Advent is een tijd van verwachten, van voorbereiden en
leven naar Kerstmis toe. Christenen bereiden zich voor opdat Jezus ook in hun eigen leven geboren kan
worden. Christenen laten Jezus toe als hèt Licht in hun leven, in Hem herkennen we Gods licht voor de
mensen, zijn komst op aarde… als een kind.
Mogelijke kransen
1.
De groene krans met de vier rode kaarsen en het rode lint. Het altijd blijvende groen doet geloven
dat het leven sterker is dan de dood. Het groene takje in het verhaal van Noach spreekt van de hoop
op nieuw leven na de zondvloed, spreekt van vrede.. ‘Vrede op aarde’ wordt ons toegezongen op
Kerstmis. De vier kaarsen symboliseren hoop, verwachten, vreugde, liefde. Elke zondag symboliseert
het licht de overwinning op de duisternis, het groeien van de hoop en de verwachting naar de komst
van de Messias. Het rode lint symboliseert het leven. Ze verwijst ook naar de kleur van de liefde en de
hartstocht (bloed). Het lint rond de krans wikkelen symboliseert de eeuwige levensstroom.
De vruchten waarmee men de krans versiert (appelen, sparappels) verwijzen naar de vruchtbaarheid.
2.
De groene krans met 3 paarse en 1 roze kaars en paarse linten. Het paars spreekt in deze periode
van bezinning en inkeer. Op de 3de zondag brandt de roze kaars, de advent is meer dan halfweg, er
is vreugde omdat de komst van Jezus. Op Kerstmis worden de paarse linten vervangen door witte
linten of door een maretak, symbool van de geboorte van het Kind dat geluk brengt.
3.
De groene krans met 4 kaarsen, van donker naar licht. Op de eerste zondag wordt de diepblauwe
kaars aangestoken, de volgende kaarsen met een lichtere kleur: vb. groen, dan oranje, dan geel… of
variaties van donkerblauw naar lichtblauw. De kleuren verwijzen naar de overwinning van het licht!
4.
De groene krans met 4 kaarsen: bruin, paars, rood en groen
Bruin: de kleur van de aarde als dank voor de schepping.
Paars: boetekleur om je fouten in te zien, bereidheid tot verzoening.
Rood: het verlangen naar de liefde van God.
Groen: teken van hoop op de komst van God op aarde.
‘In de kijker – 7. Symbomen: deel 3:
Een kind in een krib, een twijg aan een stronk… kerstbomen, tekens van leven?
in:http://www.kuleuven.be/thomas/basisonderwijs/in_de_kijker -
Je vindt er ook veel creatieve, verdiepende werkvormen om de versieringen te actualiseren!
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

5
-de kerstboom
De kerstboom in ons huis en de straatversiering met kerstmis is een nog niet zo heel oud fenomeen wel
met heel oude wortels. De oorsprong van onze huidige kerstboom ligt bij de waarden en de
betekenissen die bomen hadden bij onze voorouders. In hun gebruiken en gewoonten beleefden ze het
belang van de groeikracht en de vruchtbaarheid en de onlosmakelijke betekenis van het licht (de zon).
De boom was het grootst groeiend gewas dat een mens overleefde en met zijn wortels diep in de
aarde en de takken wijd in de lucht een beeld was dat alle elementen van het leven verenigde. De
boom symboliseert de verbinding tussen hemel en aarde, verwijst naar het goddelijke.
Een boom die groen blijft in de winter laat zijn speciale krachten zien. Hij is bij uitstrek teken van hoop
en nieuw leven, nieuwe groei, nieuwe oogst, uitdrukking van verwachting op een beter leven. Het
versieren van deze boom met zaden, bloemen, vruchten, dennenappels… accentueren deze
groeikracht.
De kerstboom als versierde boom kreeg pas rond 1560 gestalte in het Zwarte Woud…
In de 18 de eeuw lezen we over de verlichting van de boom. In de christelijke kringen werd op het feest
van Adam en Eva, 24 december het huis versierd met takken van de appelboom, versierd met
appelen. Later werden door de Duitse kerstboomtraditie de appelboomtakken vervangen door een
spar en de appels door kerstballen.
In Vlaanderen is de kerstboom pas bekend geraakt in en na de eerste wereldoorlog. In de loopgraven
maakte men kennis met de Duitse gebruiken. Op het Sint-Pietersplein te Rome – op initiatief van de
poolse paus Johannes Paulus II – werd voor het eerst een grote kerstboom geplaatst in 1982.
Enkele versieringen in de kerstboom, op de kerststronk, in en rond de kerststal.
Vruchten … Naast de bomen, zijn ook de zaden en de vruchten symbolen van nieuw leven.
Oorspronkelijk werden appelen, zaden, eikels, sparappels en noten in bomen en takken opgehangen.
Vanaf 1880 werden deze ‘nagemaakt’ door glasblazers en kregen ze meestal de rode kleur: de kleur
van de vruchtbaarheid. In onze streken waren het vooral appels: vruchtbaarheids- en liefdessymbool.
De verwijzing naar de appel van Adam en Eva en de boom van kennis van goed en kwaad is ook hier
niet ver te zoeken. De eikel verwijst door zijn vorm naar de menselijke vruchtbaarheid – wat in vrome
katholieke middens dan niet gemakkelijk in de kerstboom werd gehangen.
Ook in de Bijbel en de christelijke beeldspraak krijgt het zaad een eigen plaats, zoals in de parabels
van Jezus… Later krijgt men ook uitbeeldingen van kleine kerststallen in de schelp van een noot.
De glinstering van de kerstbal heeft dan weer te maken met het afweren van heksen die bang zouden
zijn van hun eigen spiegelbeeld, zeker wanneer het dan nog verwrongen is door een bolronde bal van
zilverglas. Glinsterende ballen in de kerstboom hangen is bedoeld om de boze geest af te leiden.
Dieren … de eekhoorn overleeft de winter met de vruchtbare sparappels en eikels. De herten en
elanden staan voor de bescherming van het leven en drukken de hoop uit. Vogels maken de verbinding
tussen hemel en aarde. De haan is samen met de pauw de vroege vogel bij uitstek die de nieuwe dag,
het nieuwe licht aankondigt.
Voorwerpen … het trompetje van de god Heimdall, de wachter van de regenboogbrug, blies als de
vijanden in aantocht waren en bewaarde zijn hoorn aan de tak van de wereldboom. Klokken en bellen
horen bij het Joelfeest om de doden uit de grond te roepen.
Slingers en engelenhaar … Door zaden en gedroogde vruchten aan elkaar te rijgen, krijgt men lange
slingers die werden opgehangen om te drogen en te bewaren. Deze slingers werden als geschenk aan
elkaar gegeven, als teken van hoop en vruchtbaarheid aan de muren of als teken van leven in de
levensboom gehangen. Later werden deze slingers – net als de vruchten – verzilverd of gemaakt uit
veelkleurig papier.
Grieken, Kelten en Germanen kenden het haaroffer en hingen lokken afgesneden haar in de bomen.
Lange haren zijn van oudsher teken van leven, beharing was ook beschermend. Ook dit haar ging de
weg van de verzilvering. In de christelijke traditie werd het verbonden met de engelen die vaak met
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

6
lange blonde haren werden voorgesteld. Het engelenhaar in de kerstboom verwijst dan naar het
engelenkoor dat de vrede aankondigt in de geboorteverhaal van Lucas.
Paddenstoelen en eieren … Ook paddenstoelen worden aanzien als vruchtbare zaden en hebben
sterke banden met de bomen, denk maar aan de heksenkringen.
Alhoewel eieren vooral symbolen zijn bij het paasfeest, zijn eieren ook een vruchtbaarheidssymbool, een
symbool van het begin van nieuw leven. We vinden dit terug in de uitbeelding van kleine kerststallen in
een eierschelp.
Brooddeegfiguren… De brooddeegfiguren gaan oorspronkelijk terug naar het offeren van het
Joelbrood aan de goden met name Wodan en Freya. Vergezeld van een offergebaar hing men het
brood op aan de boom. Wat later at men het zelf op. Het brood werd gemaakt van granen en zaden
allerhande.
Later kregen deze koeken de vorm van het kind Jezus. Door deze Jezuskoek met elkaar te delen en te
eten, deelde men de vreugde van het christelijk geloof. De verwijzing naar talloze Bijbelverhalen en
naar de Eucharistie zijn ook hier niet ver weg. Bethlehem, plaats van Jezus’geboorte betekent: Huis van
brood!
-de kerststronk
Het vuur is iets heiligs bij de Germanen. Het is van goddelijke oorsprong. Slechts één keer per jaar, op
de joeldag, 25 december, doofde men het vuur om het opnieuw weer aan te steken. Het joelblok is
een wortelig stuk van de onderstam van de eik. Men stookte het in de open haard, goot er bier, wijn of
honing over en strooide er veldvruchten of zout over uit als offer voor de goden. De as van het joelblok
was genezend en maakte vruchtbaar. Het werd dan ook over de akkers uitgestrooid. In het vuur
verschijnt de eeuwige kringloop: het loutert, reinigt, het verteert tot as en uit de as komt weer nieuw
leven!. Daarom is Joelsfeest tegelijkertijd een geboorte- en dodenfeest. Met de kachel verdween de
kerstblok, maar kwam terug – op de tafels van de bourgeoisie in Parijs - onder de vorm van een
kerststronk ‘bûche de Noël’, versierd met vruchtbaarheidelementen: kerstboom, paddenstoelen,
winterdieren, hulstblaadjes.
Jesaja 11, 1: ‘Maar uit de stronk van Isaï schiet een telg op, een scheut van zijn wortels komt tot
bloei…’
De Bijbel vertelt een verhaal van hoop en geloof en van een droom van een nieuwe wereld. Uit een
stronk komt nieuw leven te voorschijn, een nieuwe loot en een prille kwetsbare twijg. Niet om de boom
is het te doen, niet om de grootheid, maar om datgene wat achtergelaten en van geen betekenis meer
is. De Bijbel doet de kijkrichting van de mens veranderen. De stronk vertelt het verhaal van de hoop op
een nieuw leven, de verrijzenis uit de dood, de waarde van het onwaardige, de grootsheid van het
klein. Niet bij een machtige boom wordt redding gevonden maar bij een dode stronk. Niet bij de macht
van een keizer maar bij een pasgeboren kind. De Bijbel kondigt in dit beeld een nieuwe kijk, een
nieuwe samenleving aan.
In de christelijke kunst verschijnt Jesse als de stamvader van David en Jezus en wordt hij als een boom
in beeld gebracht. Het geboorteverhaal neergeschreven door Matteüs begint met de stamboom van
Jezus. De mensen die daar vernoemd zijn, tonen ons niet de biologische afstamming, maar wel de
geestelijke afstamming, de wortels van zijn levenswijze.
Het volksgeloof heeft van dat twijgje een bloem gemaakt, een bloem die in de winter bloeit: de
kerstroos!
Die twijg, die tak zien we ook terugkeren in de herderstaf van de heiligen, meer bepaald bij Jozef in
de kerststal… De herdersstaf wordt vaak afgebeeld met een nieuwe loot die gaat bloeien, de
kromming is die nieuwe loot. Latere voorstelling maakten hier een lelie van….
De stronk gebruiken als kerstboom of kerststal verwijst naar de vele mensen die in armoede en
onderdrukking leven – hier en in de 3 de wereld - een situatie als de ’stronk van Jesse’. In Latijns-
Amerikaanse kerststalletjes is dat soms te zien..
Het geboorteverhaal van Jezus lezen we ook in de Koran en ook daar vinden we het beeld van de
boomstronk, de gezegend boom daar is de dadelpalm.
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

7
-de kerststal
Franciscus van Assisi – de Italiaanse jongeman van rijke komaf die er om geloofsredenen voor koos om
in volstrekt armoede zijn leven te leiden – heeft de eerste kerststal bedacht: levende mensen en dieren
die het geboorteverhaal van Jezus uitbeelden. Zo verkondigde Franciscus de blijde boodschap aan de
eenvoudige mensen rondom hem die niet konden lezen. Door het tafereel uit te beelden in een grot,
toonde hij dat Jezus geboren werd in zeer eenvoudige omstandigheden, dicht bij ‘kleine mensen’. Dat
was aan het begin van de 13 de eeuw. Al heel gauw werd de kerststal populair en wereldwijd
verspreid. De figuren worden ingebed in de eigen cultuur en dragen de boodschap met zich mee: ook
voor jou is God mens geworden!
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

8
2. klascelebratie
rond de adventskrans
vier weken op weg met HET KAARSJE VAN…
Kaarsje van GELUK
Vandaag steek ik een kaarsje aan,
het kaarsje van geluk:
geluk voor alle mensen,
voor arme kinderen op de straat,
en bange mensen in de hoek,
voor mensen die honger hebben,
in landen vol oorlog en geweld.
Kaarsje, kaarsje van geluk,
breng de warmte van je vlam,
bij alle mensen thuis, ja overal,
en geef hen het grote geluk
van te houden van elkaar.
Kaarsje van DE WENS
Daar komt het tweede kaarsje al,
met licht voor elke wens:
wensen voor de wereld rond,
en voor ons hier bij elkaar,
voor mensen ergens heel alleen,
die niet meer durven dromen
en bang zijn voor wat gaat komen.
Kaarsje, kaarsje van de wens
glinster met die vlam van jou,
geef alle mensen mooie dromen
dan kunnen zij allemaal geloven
dat het morgen beter kan.
Kaarsje van INZET
En nu gaat het derde kaarsje aan
’t roept al snel mijn eigen naam,
en vraagt: ‘doe je er wat aan?’
Ik help al wie ik bij mij zie,
die klein en dapper leven,
en ook de wereld ver van hier
zal ik van mijzelf iets geven.
Kaarsje inzet, kaarsje fijn,
geef mij een weekje wat tijd:
dan wil ik helpen dag na dag
en zie ik iemand verdrietig staan
dan doe ik er wat aan.
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

9
Kaarsje van HOUDEN VAN
Het vierde kaarsje ziet mij graag
gewoon omdat het zo echt heet.
Het is ’t kaarsje van houden van
en wil bij alle mensen blijven:
bij jong en oud, rijk en arm,
iedereen wil toch liefde krijgen.
Kaarsje, kaarsje, geef maar licht,
want jij maakt mij heel erg blij.
Ik hoor je diep in mij zingen;
in mijn hart kom jij binnen:
‘God ziet je graag’, is jouw nieuws
voor mij.
adventsversje
Eerste kaars, ga maar aan,
strooi wat licht en breng geluk
tot bij alle kleine mensen
die zo graag wat vrede wensen.
Tweede kaarsje, goedendag:
ach ik droom en wacht al lang:
help mij heel veel fijne wensen
voor rijk en arm zelf bedenken.
Derde kaarsje, kom bij mij:
ik zet mij in, toe, help je mij?
Vriendelijk, goed zijn is zo gedaan;
ik dacht: daar doe ik ook wat aan!
Vierde kaarsje, ik ben zo blij:
straks komt vrede voor jou, voor mij.
Iedereen moet dit nu horen:
’t Kindje wordt voor ons geboren!
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

10
een kaarsje..., een kaarsje... : een VLAMMETJE gaat aan!
voor de eerste week
Een kaarsje, een kaarsje,
een vlammetje gaat aan.
Maak plaats in je kamer,
want Kerstmis komt eraan.
Het eerste lichtje brandt al,
het zegt: let nu goed op.
Want over drie, vier weken,
dan is er nieuws van God!
voor de tweede week
Een kaarsje, een kaarsje,
een vlammetje gaat aan.
Maak plaats in je leven,
want Kerstmis komt eraan.
Het tweede lichtje brandt al,
het zegt: wees maar niet bang.
Het duurt nog maar drie weken,
de nacht duurt niet meer lang!
voor de derde week
Een kaarsje, een kaarsje,
een vlammetje gaat aan.
Maak plaats in de wereld,
want Kerstmis komt eraan.
Het derde lichtje brandt al,
het zegt: blijf wakker, hoor.
Het duurt nog maar twee weken,
het grote feest gaat door!
voor de vierde week
Een kaarsje, een kaarsje,
een vlammetje gaat aan.
Maak plaats voor het Kindje,
want Kerstmis komt eraan.
Het vierde lichtje brandt al,
de krans is vol van licht.
En over een paar dagen
krijgt God een nieuw gezicht!
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

11
nabij kerstmis
Vier kaarsen, vier kaarsen,
waar een verhaal aan zit.
de cirkel is gesloten,
het vele paarse wordt wit.
Een Kindje wordt geboren,
een nieuwe tijd breekt aan.
Gods woord zal als een licht
door onze wereld gaan!
adventsgebeden
Jezus,
we plaatsen een adventskrans in de klas.
Het teken dat we op weg zijn.
Op weg naar Kerstmis.
We steken het eerste kaarsje aan.
We denken aan alle mensen
die wachten op jouw komst.
Maar we denken ook aan alle mensen nu,
die hopen op meer licht in hun leven:
zieke mensen,
mensen die geen huis hebben,
mensen die honger of dorst hebben,
mensen die alleen zijn.
Wil Jij voor hen een licht zijn?
Amen.
Dag Jezus,
wachten...
Ik vind het niet altijd even gemakkelijk:
wachten op een cadeautje,
wachten op een belangrijk feest,
wachten op mijn vrienden
die komen spelen...
Toch zit er ook iets spannends in:
hoe zal het zijn?
Ik begin te dromen en kijk ernaar uit.
Ik word plots heel warm vanbinnen.
Het maakt me blij.
(Gesprek: Naar welke leuke dingen kijk jij uit?)
uit: Simon
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

12
Dag moeder Maria,
jij wachtte op jouw kindje Jezus.
Je keek in spanning naar Hem uit:
Waar wordt Hij geboren?
Hoe ziet Hij eruit?
Ik vind het niet gemakkelijk
om te wachten op iets wat ik niet goed ken.
Soms maakt het mij ook angstig.
Geef jij me dan vertrouwen
om te aanvaarden wat er is
en voor mezelf te zien, wat echt belangrijk is.
(Gesprek: Hoe kijk jij uit naar iets?/Welke dingen maken jou ongerust?)
uit: Samuel
Dag Jezus,
buiten is het koud.
We steken kaarsjes aan.
We zetten een kerststal
met een kribbe.
We vieren feest,
omdat Jij geboren bent.
Zo wordt het warm vanbinnen.
Wat fijn dat Jij bij ons bent.
Amen.
uit: Naomi
Dag Jezus,
de straten zijn versierd met kleurrijke lichtjes.
De winkels lokken ons om pakjes te kopen.
Overal zien we verlichte bomen.
Het is gezellig.
Toch zijn er mensen die in het donker leven.
Ze hebben niemand om mee te praten.
Ze treuren om wie is weggegaan.
Ze vragen zich angstig af hoe ze
de laatste elektriciteitsrekening zullen betalen.
Geef, Jezus dat het ook voor hen Kerstmis wordt,
een stukje licht in deze donkere wereld.
Amen.
uit: Samuel
Wees gegroet Maria,
Jij bent de mama van Jezus.
Jij bent ook onze mama.
Bescherm ons vandaag
en blijf altijd bij ons.
Zo hoef ik nooit meer bang te zijn.
Amen.
uit: Naomi
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

13
3a. het lelijke schaapje
een meegroeiverhaal voor de kleinsten
tijdens de advent
week 1
In de kudde van de rijke schapenfokker Cornelius was iets vreemds gebeurd. Er was een lelijk schaapje
geboren. Het was niet wit zoals de andere schapen. Het was niet zwart of bruin zoals de schapen van
de buren. Het was gevlekt. Wit en zwart en grauw en grijs, in grote en kleine vlekken, alles door
elkaar. Cornelius zat er vreselijk mee in zijn maag. Wat een ragebol, dacht hij. Wat een mormel. Het
schaapje paste niet bij de rest van de kudde. Het dartelde even koddig als zijn witte broertjes en
zusjes, maar toch schaamde Cornelius zich voor hem. De mensen die langskwamen, wezen ernaar en
riepen: 'Cornelius, wat heeft dat lam? Heeft het schimmel? Maak je je stal soms niet goed schoon?' Dan
begon Cornelius extra goed te bezemen, zodat iedereen het kon zien.
Kort daarna ging Cornelius naar de markt om witte schapen te verkopen. En melk, kaas en wol. De
eerste klant was een rijke boerin. Ze keurde de schapen en zei: ‘Denk erom, Cornelius, ik wil een wit
schaap, dat witte lammeren krijgt. Er mag geen vlekje aan zitten. Ik wil geen lelijk mormel zoals dat
ene van jou.’
Een handelaar die ernaast stond en het gesprek hoorde, besloot van Cornelius helemaal geen schapen
te kopen. Ze konden wel een besmettelijke ziekte hebben. Zo ging het de hele dag door. Het verhaal
werd steeds erger. Op het laatst verkocht Cornelius helemaal niets meer: geen schapenkaas, geen
schapenmelk, geen schapenwol.
week 2
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

14
Het gevlekte schaapje was intussen groter en groter geworden. En Cornelius armer en armer. Op een
dag keek Cornelius somber naar het schaapje dat in een hoek lag. ‘Het is allemaal jouw schuld, lelijk
beest. Ik moet van je af, want je brengt me alleen maar ongeluk. Morgen zet ik je af bij de slager. Die
weet wel raad met jou. Misschien krijgen de mensen dan weer vertrouwen in mij en word ik weer de
schapenhandelaar die ik was. Hup, naar je hok jij.’ Die nacht besloot het bedroefde schaapje te
ontsnappen. Ik ben misschien nergens goed voor, dacht hij, maar ik ga liever alleen op reis dan te
eindigen bij de slager.
Toen het buiten helemaal donker was, en Cornelius en de andere schapen sliepen, klom het schaapje
over het hek en sprong de nacht in. De maan en de sterren stonden aan de hemel. Het was stil en koud.
Maar het schaapje kon ertegen, want zijn vacht was inmiddels behoorlijk dik geworden. Hij liep door
velden en weiden. Hij klom over hekken en sprong over greppels, totdat hij eindelijk onder een oude
levensboom ineenzakte, in slaap viel en prachtig droomde.
week 3
Toen het schaapje de volgende morgen wakker werd, stond er een hele kring nieuwsgierige schapen
om hem heen. Ze waren bruin en staarden hem aan. ‘Goeiemórgen,’zei de grootste, ‘jij bent gevlekt!’
Het lelijke schaapje knikte bedroefd. ‘Ik weet het’, zei het zacht. ‘Ik ben het lelijkste schaap van heel
Judea. Daarom ben ik van huis weggelopen. Ik bracht mijn baas ongeluk. Nu ben ik opzoek naar een
andere plek om te wonen.’ Het bruine schaap zei: ‘Ga dan met ons mee. Wij horen bij de kudde van
een wolkoopman die in heel Judea wollen vachten en garens verkoopt.’ ‘Zou ik dan bij jullie mogen
wonen?’ vroeg het lelijke schaapje hoopvol. De hele dag speelde en graasde hij met zijn nieuwe
vrienden in het veld. Toen was het tijd om naar het kamp te gaan.
De herders zaten om het kampvuur en kookten hun potje. Het bruine schaap zei: ga hier maar liggen
en zorg dat je niet opvalt,’ Schaap maakte zich zo klein mogelijk. Thuis. Was het laatste wat hij dacht
voor hij in slaap viel. Maar toen de zon opkwam, duurde het niet lang of een herder ontdekte hem.
‘Hé,' zei de herder, 'wat is dat voor een misbaksel? Dat is niet van ons. Onze baas heeft alleen mooie
gave schapen. Vort, wegwezen jij, of moet ik de hond op je af sturen?’ Het lelijke schaapje begon te
hollen voor zijn leven. ‘Ga naar Betlehem!’ riep zijn vriend hem na. 'Naar de markt! Misschien wil
iemand je daar wel hebben!
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

15
week 4
Laat in de middag kwam het schaapje bij Betlehem aan. Het was er verschrikkelijk druk. Reizigers
stroomden van alle kanten de stadspoort in. Er stonden borden: stam van David linksaf; herberg
rechtdoor; markt rechtsaf. Toen het schaapje de stadspoort binnen wou gaan, werd hij door een
poortwachter tegengehouden. ‘Bij wie hoor jij?’vroeg de wachter. ‘We kunnen geen loslopende beesten
gebruiken in Betlehem. Weg jij, schooier!’ Het schaapje besloot buiten de poort een beter moment af te
wachten.
De schemering viel in. In de verte kwamen nog twee reizigers aan. Een hoogzwangere vrouw op een
ezel en een man die het ezeltje leidde. Ze zagen er moe uit. Ze waren helemaal uit Nazaret komen
lopen. ‘Jozef’, zei de vrouw, ‘ik geloof dat ik de stadspoort zie. Zouden we er dan eindelijk zijn? Ik voel
me zo moe, en het is koud aan het worden.’ De man tuurde in de verte: ‘Je hebt gelijk, Maria.
Betlehem, de stad van mijn voorouders. We zijn er eindelijk. Houd nog even vol, dan zijn we bij de
herberg.’
Vol goede moed leidde hij het ezeltje over de hobbelige keien. Daar kwamen ze langs het lelijke
schaapje. Toen Maria hem zag, glimlachte ze vriendelijk. Het schaapje keek hen na en besloot hen te
volgen alsof hij erbij hoorde. Ze kwamen bij de herberg aan. Jozef klopte aan. De herbergier deed
open en meteen voelden ze de warmte van het houtvuur en roken ze geuren van heerlijk eten. Jozef
vertelde over zijn zwangere vrouw en zei dat zij en hun ezeltje een plaats zochten. Wat de herbergier
zei, kon het schaapje niet verstaan. Maar het was vast niet veel goeds, want het tweetal draaide zich
om en trok verder de koude nacht in. Ik ben niet de enige die geen huis heeft, dacht het schaapje.
Hij besloot de velden in te gaan om een veilige plek te vinden voor de nacht. Na een tijd kwam hij bij
een kudde die lag te slapen. Hij herkende zijn vrienden meteen. De herders lagen erbij, diep in slaap,
terwijl hun houtvuur zachtjes smeulde. ‘Allemaal mooie vachten’, zuchtte het schaapje, ik hoor hier niet
thuis.’ In zijn eentje trok hij verder. Ineens kwam er uit de lucht een wonderlijk gedruis. Het was alsof de
gordijnen van de hemel opengingen en alle engelen en sterren van boven naar beneden dwarrelden.
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

16
nabij Kerstmis
De engelen zongen een lied dat galmde over de velden. Het ging over een redder, geboren in de
stad van David, over vrede en licht. Voor het schaapje verscheen een engel die zei: ‘Schaapje, er is
voor jou een stal, volg de weg die de ster je wijzen zal,’ Alsof hij droomde, zo licht ging het schaapje
achter hen aan.
Bij een stal aangekomen, deed de engel de deur voor hem open. En daar zag het schaapje Jozef en
Maria terug, samen met de ezel en een oude os. En er was iets bijzonders gebeurd. In de voerbak van
de dieren lag een pasgeboren kindje. Maria had het kindje zo goed mogelijk toegedekt met hooi.
Toen ze het schaapje zag, zei ze, ‘Ben je daar weer? Welkom, en kom er bij. Het is een beetje
armoedig hier, maar ons kindje Jezus heeft van deze stal een thuis gemaakt.’ Toen het schaapje wilde
blaten, merkte hij dat hij een stem gekregen had. ‘Dankuwel mevrouw. Ik wil hier graag blijven. Bij het
kindje. En kan ik u helpen met mijn wol? Hij is niet mooi, maar wel lekker warm.’ Dat vond Jozef een
prachtig idee. Hij trok dikke plukken wol uit de vacht van het schaapje Wit en zwart en grijs en grauw.
Met zijn grote handen ploos Jozef de wol uit. Hij mengde alle kleuren en vormde er een dekentje van.
En toen hij het kindje warm toedekte, zagen ze dat de wol glansde als zilver. Het schaapje kon zijn
ogen niet van kindje afhouden. De engelen verkondigden de geboorte overal, en van heinde en verre
kwamen mensen om het kindje te bezoeken. En tegen iedereen die het maar hoorde wilde zei het
schaapje: en zie je dat dekentje? Dat is gemaakt van mijn wol, mijn warme wol.’
Uit: Kerst spelen met kinderen.
Vijftien verhalen om te spelen, met aanwijzingen en patronen.
2011 Adveniat, www.reliboek.nl
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

17
3b. adventskalender ‘schaapje’
Deze adventskalender bestaat uit een strook papier waarlangs een schaapje
elke dag een stukje opschuift richting Kerstmis. Maak hem eenvoudig of versier
hem zo mooi als je wilt. Ook de kleuren mag je natuurlijk aanpassen!
Materialen: knutselkarton voor het schaapje, de strook
en de boom. Schaar, liniaal, hobbymes, lijm. Eventueel
glimsterretjes, schapenwol e.d. voor de sier.
Werkwijze:
*Maak een strook van 3 cm breed en 42 cm lang. Schrijf op de strook van onder naar boven de cijfers
1 t/m 25 met een tussenruimte van 1,5 cm.
* Teken het schaap na, knip het uit en maak twee horizontale inkepingen van iets meer dan 3 cm lang,
met 2 cm tussenruimte. Versier het schaapje eventueel, laat de kop en rechthoek tussen de inkepingen
vrij.
* Knip een kerstboomvorm met stukje stam van minder dan 3 cm breed en maak er een
ophangvoorziening aan (gaatje, lusje). Plak de boom bovenaan achter de strook.
* Knip en versier vier rondjes (kerstballen) en een ster.
Zo werkt het:
Op de eerste zondag van de advent begint schaapje op vakje 1 en plak je één
bal in de boom. Op de 2e zondag van de Advent staat schaapje op 9
december en hangen er twee ballen in de boom. Op 16 december (3e zondag
Advent) drie ballen en op 23 december (4e zondag Advent) vier ballen.
Tijdens de vierde week (laatste klasweek voor kerst) mag de ster bovenaan de
boom verschijnen en staat schaapje onder de boom!
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

18
Varianten
Voor de supercreatievelingen onder ons:
in plaats van naar een boom kun je schaapje naar een stal laten lopen. Zie het voorbeeld
hieronder. Plak elke zondag een sterretje op de stal en met Kerstmis een grote ster erboven.
of: maak de stal in twee lagen karton, maak in de voorste een deurluikje dat op (de laatste
klasdag voor) 25 december open kan en waarachter een kindje in de kribbe ligt. Gebruik
hiervoor bijvoorbeeld een oude kerstkaart.
de kerstboom in de klas... ...een leuke tip!
Dit jaar eens geen boom met kerstballen,
maar
passend bij het thema van welzijnszorg
een boom met speelkaarten als versiering!
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

19
4. adventshuisje
Om voor kinderen de adventstijd in kleine brokjes op te delen is in de tweede helft van de
negentiende eeuw in Duitsland het gebruik van de adventshuisjes ontstaan.
Sommige van die huisjes hebben vier gesloten luikjes waarachter iets verstopt zit. Elke
adventszondag gaat er één open. Daarbij wordt dan een toepasselijk verhaal verteld.
Andere huisjes hebben voor elke dag een luikje om te openen.
Op de avond van 24 december wordt het laatste luikje opengemaakt. Traditioneel zit hierachter een
plaatje van Maria en Jozef met het kindje Jezus in de voerbak. Bij het openen van het laatste luikje
wordt het verhaal van de geboorte verteld.
Het Adventshuisje kan als alternatief voor of aanvulling bij de adventskrans gebruikt worden.
Als adventshuis kan een gewoon huis getekend worden op ruitjespapier, met daarin de nodige vakjes
in de vorm van ramen. De dakvensters kunnen gebruikt worden om op de vier zondagen de kaarsjes in
te tekenen en de huisdeur is dan voor Kerstmis om bijvoorbeeld het kersttafereel in te tekenen. In de
andere wordt elke dag een opdracht gekleefd. Deze opdrachten kunnen samen met de leerlingen
opgesteld worden ... . De opdrachtvensters mogen gekleurd worden wanneer de opdracht is volbracht.
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

20
Doe je mee?
DANKJEWEL
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!
...dag
.. december
2012
.. uur tot .. uur
s p e e l p l a at s
samen soep eten
voor groot en klein
voor iedereen
- vrije bijdrage -
w e l z i j n s z o r g
voor oudere mensen
die meer zorg nodig hebben

21
6. Liturgie op school tijdens de advent
Wachten
-verhaal bij het begin van de advent-
'Au!', roept Sara en ze stopt haar vinger in haar mond. Mama klakt geërgerd met haar tong.
'Dat is nu al de vierde keer dat je in je vinger prikt. Kijk toch een beetje uit!'
'Het bloedt!', klaagt Sara en steekt haar vinger in de lucht.
'Dat rood kleurt mooi bij het dennengroen', lacht Pieter. Hij maakt een ijzerdraadje vast aan een
dennenappel.
'Zo zit er wel genoeg groen op', besluit mama. De strooien krans is bedekt met dennentakjes en slingers
klimop.
'Hier is nog een kale plek', wijst Sara. Ze prikt een laatste takje vast.
'En nu de kaarsen', zegt mama. 'Pas op dat ze niet scheef staan!'
Papa komt de keuken binnen. 'Een mooie adventskrans', zegt hij keurend. 'Moet er geen rood lint
omheen?'
'Dat komt straks' zegt mama.
'Ik vind advent zo'n raar woord', meent Sara. 'Wat betekent het eigenlijk?'
'Aankomst', zegt papa meteen. 'Van "advenire" in het Latijn. De komst van Jezus dus. En "avenir"
betekent in het Frans ook nog "toekomst". In de advent kijk je uit naar Kerstmis, naar de toekomst. Het
is een periode van wachten.'
'Ik heb een hekel aan wachten!' roept Pieter uit. 'Wachten bij de kapper, wachten op de bus, wachten
tot het eten klaar is... ik moet al meer dan genoeg wachten!'
'Wachten hoort er nu eenmaal bij', zegt mama. 'Er zijn dingen die niet meteen kunnen gebeuren. Door
erop te wachten besef je ook beter wat er gaat komen.'
'Ik zal je er aan helpen denken als je weer eens ongeduldig in de rij aan de kassa van de supermarkt
staat aan te schuiven', lacht papa.
'Ik dacht aan iets anders', verdedigt mama zich. 'Als we in de zomer op reis gaan, verheug ik me daar
al een hele tijd van tevoren op. Ik lees erover en kijk ernaar uit. Het hoeft voor mij dan niet sneller
gaan. Het wachten erop is al een stukje van de pret.
'Ik ken iemand die nu heel leuk aan het wachten is', bedenkt Sara opeens. 'Tante Inge! Hoe dikker haar
buik wordt, hoe dichterbij de geboorte komt. Dat is pas spannend!'
'Je hebt gelijk', lacht mama. 'Negen maanden duren lang, en stilaan word je erg benieuwd om dat
kleine wezentje nu wel eens echt te ontmoeten. Dat weet ik nog heel goed. Maar het is ook een mooie
periode, ik zou die negen maanden niet hebben willen missen.'
'Jamaar', zegt Pieter, 'we hoeven nu toch niet meer te wachten in de advent. Jezus is toch al
tweeduizend jaar geleden geboren.'
'Dat klopt', lacht papa. 'Maar de wereld is nog altijd niet zoals Jezus en God hem graag willen. Door
de komst van Jezus zijn veel mensen dichter bij God en dichter bij elkaar gaan leven. En in de advent
willen we ons weer helemaal op Jezus, op God richten. En ook naar elkaar om de wereld een beetje
warmer te maken voor iedereen.'
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

22
Mama zet de laatste kaars op de prikker en veegt de dennennaalden bij elkaar.
'Bij elk nieuw kaarsje dat we aansteken, groeit ons verlangen en onze hoop. Elke week een beetje
meer. Tot het Kerstmis is.'
'En wanneer gaan we die kaarsjes nu laten branden?', wil Sara weten.
''s Avonds bij het eten?', stelt mama voor.
'We kunnen er iets bij voorlezen', stelt Pieter voor.
'We kopen een adventskalender van Welzijnszorg, daar staan mooie stukjes in', weet
mama.
'Wat heeft Welzijnszorg met de advent te maken?' vraagt Sara zich af.
'Welzijnszorg houdt zich bezig met de steun aan kansarme mensen in ons eigen land', legt papa uit.
'Het is een manier om de wereld een beetje dichter bij God te brengen. Mensen worden uitgenodigd
om stil te staan bij de problemen van de armen en ook om geld te geven aan allerlei plannen waarin
armen zelf hard werken om hun situatie te verbeteren. Zo wordt Gods droom met de wereld een stukje
werkelijkheid.'
'Vroeger kregen wij elk een gekleurde adventskalender met luikjes voor elke dag. Achter elk luikje zat
een chocoladesnoepje', herinnert Pieter zich.
'Zijn jullie daar intussen niet een beetje te groot voor?' aarzelt mama.
Pieter en Sara schudden overtuigd het hoofd. 'Voor chocolade ben je nooit te groot', zegt Sara stellig.
bron onbekend
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

23
de profeet Jesaja met GOED NIEUWS
Het goede nieuws
Luister allemaal; ik heb goed nieuws.
Mensen in het donker, zie je al iets?
Wacht maar, het wordt licht.
Mensen ginds achteraan, kun je me horen?
Let op, en spits je oren.
Nu ben je er, mooi op tijd.
En voel je je soms verdrietig of alleen?
Luister dan maar extra goed.
Goed nieuws heb ik: Alles wordt anders!
Geen honger meer, geen oorlog meer,
brood genoeg voor alle mensen.
Alles wordt eerlijk verdeeld:
iedereen krijgt een baan en een huis.
De bazen doen aardig tegen allen die werken,
en de kleintjes gaan voortaan voor.
Alles wordt anders!
Moeders hebben tijd om te spelen met de kinderen,
vaders koken de lekkerste maaltijden.
Een groot feestmaal zal het wezen
en kinderen die vragen,
die worden nooit meer overgeslagen.
Er zit verandering in de lucht, jawel!
Er komt licht in het donker; kijk maar:
een ster zal je tot teken zijn.
Want, luister goed en zeg het voort:
er komt een nieuwe koning aan.
Zo'n koning heb je nog nooit gezien:
een koning voor de gewone mensen.
Hij geeft niet om geld en mooie praatjes.
Hij schaft alles af wat oneerlijk is.
Voor hem telt iedereen mee.
Wat dacht je? Hij is familie van David.
Ja, nog in onze dagen komt hij,
de nieuwe koning.
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

24
voorbeden
'advent en groeten'
Kind 1 Als ik zo voor de micro sta, heb ik altijd goesting om zoals op de radio aan mensen de groeten
te doen. Willen wij ...?
Kind 2 Stil toch. Dat kan je niet doen. Dit is een adventsviering, hier kan je toch geen groetjes doen!
Kind 1 Hoezo? Praten over de adventskrans, over de groene kleur als teken van hoop en over het licht
van de kaars, dat mag ... Maar iemand gewoon hartelijk groeten kan niet ...?
Kind 2 Neen, want dat noemen de mensen te werelds, te weinig heilig. De groeten doen heeft weinig
met Jezus te maken, snap je?
Kind 1 Je kan de kerstboom in, ik ga de groeten doen! Ik groet – en de adventskrans doet met mij mee
– vanaf deze plek alle zieke mensen op school, in de parochie en daarbuiten. Ik hoop en bid dat jullie
heel gauw beter worden. En als je in het ziekenhuis ligt, dan hoop ik dat je met de kerst weer thuis
bent. Laat ons bidden.
Kinderen zingen of bidden een keervers
Kind 2 Goed, dan durf ik ook. Ik groet – en het groen van de adventskrans doet met me mee – al de
gezinnen waar een kindje op komst is: dat al die moeders en vaders de blijheid ervaren van het
verwachten. Laat ons bidden.
Kind 1 Ik groet – en de kaarsen van de krans doen met mij mee – allen die arm of eenzaam zijn, allen
die moeten vluchten of lijden onder geweld: dat ook voor hen Kerstmis het feest van de vrede mag zijn.
Laat ons bidden.
Kinderen zingen of bidden een keervers
Kind 2 Ik groet – en de kerstboom met mij – alle mensen: dat ze in deze Advent pakjes klaarmaken
met wat meer geduld, wat meer goede wil en zeker een pakje met wat meer tijd voor het Kerstkind.
Laat ons bidden.
Kinderen zingen of bidden een keervers
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

25
voorbeden 'vier kaarsen'
Het inleidende verhaal kan in de homilie worden verwerkt.
Aansluitend kunnen dan de voorbeden.
De voorbeden kunnen ook worden gebeden zonder het verhaal.
Heel langzaam brandden eens vier kaarsen. De omgeving was zo rustig dat men ze kon horen spreken.
De eerste kaars zei: "Ik ben de VREDE. Ik deed zolang mijn best opdat mensen geen ruzie zouden
maken, dat ze geen wapens zouden gebruiken, dat ze niet zouden slaan voor een meningsverschil.
Maar er blijft oorlog overal, en waar mensen in groepen samenkomen blijven er twisten ontstaan. Wat
heeft het voor zin dat ik voor hen brand? Niemand, kan mij beletten dat ik uitdoof." Haar vlammetje
werd vlug kleiner en doofde uit.
De tweede kaars zei: "Ik ben het VERTROUWEN. Meestal kan ik gemist worden. Dus heeft het geen zin
meer dat ik blijf branden. Want ik leer mensen om te geloven in het leven zelf en in elkaar. Ik leer hen
dat ze samen iets moois kunnen maken, maar ze luisteren niet. Hun vertrouwen is zo klein. Ze geloven
alleen wat simpel is en in dromen die wegvliegen als een veertje. Mensen vertrouwen niet eens meer
hun eigen hart, en geloven niet in het waarom van hun bestaan." Wanneer ze stopte met praten blies
ze zichzelf met een laatste zuchtje uit.
Op haar beurt sprak zachtjes de derde kaars: "Ik ben de LIEFDE. Ik heb de kracht niet gekregen om te
blijven branden. De mensen negeren me. Ze vergeten zelfs hun naasten te beminnen. Ik had zo gehoopt
dat ik mensen kon helpen om elkaar warmte te geven, en het gevoel dat er altijd Iemand ook van hen
hield - zelfs al wist men dat niet." Ze wachtte niet langer en doofde uit. Plots kwam er een kind aan en
zag de drie gedoofde kaarsen. Het keek naar de vrede waarvan het licht verdwenen was, en naar het
vertrouwen dat het nodig had om groot te worden en om moedig te zijn, en naar de liefde omdat het
kind niet alleen wilde zijn. "Waarom branden jullie niet langer?" riep het kind vol onzekerheid uit. De
drie kaarsen spraken en vertelden hoe slecht het met hen ging. Nadat dit alles gezegd was begon het
kind te wenen.
Toen zei de vierde kaars: "Wees niet bang, mijn kind. Nu ik nog brand kunnen we de andere kaarsen
weer aansteken. Want ik ben de HOOP!" Met glanzende ogen nam het kind de kaars van de hoop en
stak de andere kaarsen weer aan. Het vlammetje van de hoop wilde het kind nooit uit het leven laten
verdwijnen. Laten ook wij allemaal de HOOP, het VERTROUWEN, de VREDE en de LIEFDE bewaren en
koesteren!!! Dan groeit het grote licht dat Kerstmis is voor vandaag, voor morgen en altijd!
Jezus, wij bidden om vrede:
Dat het licht van vrede niet wordt gedoofd
doordat we ruzie met elkaar maken
doordat we niet naar elkaar willen luisteren
maar alleen onze eigen zin willen doen.
Wij bidden dat er altijd vrede in ons leven zal zijn.
Laat ons bidden
Jezus, wij bidden om vertrouwen:
Dat het licht van vertrouwen niet wordt gedoofd
omdat wij niet meer in elkaar geloven
omdat wij niet meer naar ons eigen hart durven te luisteren
en geloven dat we anderen kunnen vertrouwen.
Wij bidden om vertrouwen omdat we het niet kunnen missen.
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

26
Laat ons bidden.
Jezus, wij bidden om liefde:
dat het licht van de liefde niet wordt gedoofd
omdat wij vergeten onze naaste lief te hebben
omdat wij vergeten elkaar warmte te geven maar elkaar negeren.
Wij bidden dat wij altijd weten dat iemand van ons houdt.
Laat ons bidden.
Jezus, tenslotte bidden wij om hoop:
hoop zorgt ervoor dat we blijven proberen vrede te stichten
hoop zorgt ervoor dat we elkaar durven vertrouwen
hoop zorgt ervoor dat we weten dat iemand van ons houdt.
Wij bidden dat we de hoop nooit verliezen.
Laat ons bidden.
(Voorganger)
Jezus, jij die je leven hebt gegeven
om vrede, vertrouwen en liefde voor ons te bewaren,
laat ons ook ons best doen te zorgen
dat deze drie nooit verdwijnen uit ons leven.
Maar help ons vooral de hoop levend te houden
Want zonder hoop wordt het leven donker en koud. Amen
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

27
adventslied
bij de campagne van welzijnszorg 2012
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

28
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

29
adventslied
'weet je 't al'
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

30
Mensen kijken in het donker
Naar een wereld vol verdriet.
Steek een kaars aan. Die vertelt je
Van het Licht dat je straks ziet.
Refrein
Het wordt anders. Het wordt lichter.
Het wordt licht voor jou en mij
en voor iedereen op aarde.
Het wordt Kerst. God is dichtbij.
Mensen kijken naar de sterren.
Maar dat licht is ver en koud.
Steek een kaars aan. Die vertelt je
van het Licht dat van ons houdt. Refrein
adventslied
'lied van het licht'
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!
Mensen hebben mooie plannen.
Maar er gaat zo vaak wat mis.
Steek een kaars aan. Die vertelt je
Dat Gods toekomst stralend is. Refrein
Mensen dromen mooie dromen.
van een wereld, licht en fijn.
Steek een kaars aan. Die vertelt je
hoe de wereld eens zal zijn. Refrein
Mensen gaan een beetje stralen,
want het Licht raakt hun nu aan.
Je ziet lichtjes in hun ogen
als ze bij het Kerstkind staan.

31
Kerst… wat is Kerst ?
interview op de straat
Leerkracht
Een warme Kerst ? Kerstmis, wat is Kerstmis ?
Voor mij ? Voor jou ? …
De leerlingen van de ..de klas, die gingen het vragen aan de mensen in de straat !
Jongen
Dag meneer, mag ik wat vragen ?
Wat betekent Kerstmis voor jou ?
Man met aktetas
(verbaasd over die vraag) :
Euh, ja, voor mij zijn dat een paar vrije dagen.
En dan moeten ze mij met rust laten.
Ik heb het nogal druk.
En nu moet ik verder.
(De man loopt haastig verder)
Jongen
(schudt zijn hoofd)
Mm, neen, dat is het niet…
Meisje
Dag mevrouw.
Mag ik je wat vragen ?
Wat betekent voor jou Kerstmis ?
Vrouw zwaarbeladen met pakjes
Kerstmis, dat mag voor mij gauw voorbij zijn.
Eerst weer dat probleem om al die pakjes te kopen,
en dan de avond zelf mag ik weer de hele tijd in de keuken staan.
Want de familie komt eten.
Pff, lastig hoor die dagen.
(de vrouw sjokt verder)
Meisje
(schudt haar hoofd)
Neen, dat is het ook niet !
Jongen
Dag mevrouw, mag ik misschien vragen wat jij doet met Kerstmis ?
Vrouw (modern gekleed)
Ho, ik vertrek morgen al naar een tropisch vakantieparadijs !
Lekker naar het zonnetje !
Ik haat dat slechte weer hier.
Ik ga gauw nog wat zonnecrème kopen. Doei !
Jongen
Is dàt Kerstmis ????
Meisje
Kijk, daar komt een opa, laat het ons hem vragen.
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

32
Meisje
Meneer, wat is Kerstdag voor jou ?
Oude meneer
Dag lief meisje…
Kerstdag, dat doet me denken aan
gezellig samen bij de warmte zitten
- dicht bij elkaar, mooie verhalen vertellen.
Warme woorden
Woorden van hoop.
Meisje
Mooi !
Jongen
Kijk, daar heb je ...
(invullen met een figuur van dit jaar uit het Robbyverhaal)
met Robby op stap.
Komaan, we vragen het ook aan hen.
Dag ..., mag ik je wat vragen ?
Wat is Kerstdag voor jou ?
...
(ontgoocheld)
Ja, ik ben best wel een beetje jaloers als ik in de klas al die mooie verhalen hoor :
lekker eten, leuke cadeautjes, mooie kerstboom…
(haalt haar schouders op)
Tja, bij mij niets van dat alles…
Eigenlijk geen geld voor een Kerstfeest.
Bij ons thuis is het Kerst, zonder feest.
Jongen
Meisje
En daar, nog een mevrouw met een kinderwagen, kom, we gaan ernaar toe.
(De jongen en het meisje haasten zich naar de mevrouw met de kinderwagen.)
Dag mevrouw, wat betekent Kerstmis voor jou ?
Mevrouw
Ik weet dat ik dit jaar het mooiste Kerstfeest ooit zal hebben.
Ik ben gelukkig, omdat ik dit kindje heb gekregen, ik ben mama geworden.
Ik hoop dat veel mensen zich zo gelukkig mogen voelen op Kerstmis.
Want dat is toch de boodschap van Jezus, elkaar gelukkig maken.
Jongen
Meisje
Vrouw
Heidi Reynaert
Ja, da’s waar.
Dank u wel mevrouw.
Zalig Kerstfeest mevrouw !
Zalig kerstfeest kinderen !
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

33
Bijbels kerstverhaal
In de stad Nazareth woonde een jonge vrouw.
Ze heette Maria.
Ze zou trouwen met Jozef.
Op een dag kreeg ze bezoek.
Het was een engel.
Hij zei:
'Dag Maria.
God is met jou.
Je zult een kind krijgen.
Je moet hem Jezus noemen.
God zal Hem de troon van David geven.
Hij zal voor eeuwig koning zijn.'
Maria zei:
'Maar ik ben nog niet getrouwd.'
De engel antwoordde:
'De Heilige Geest zal over je komen.
Het kind zal de zoon van God worden genoemd.'
Maria zei:
'Ik wil de Heer dienen.
Laat maar gebeuren wat u zegt.'
Een tijd later zei de keizer van Rome:
'Ik wil iedereen tellen.
Ga naar de stad van je familie.'
Jozef en Maria gingen naar Betlehem.
Daar waren nog veel meer mensen.
Iedereen zocht een plek om te slapen.
Jozef en Maria vonden een stal.
Maar die nacht werd het kindje geboren.
Maria noemde het Jezus.
Ze wikkelde Hem in doeken.
Ze legde Hem in een voederbak.
Want er was geen bedje voor Hem.
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

34
Een beetje verder waren er herders.
Ze waakten bij hun kudde in het veld.
Plots stond er een engel bij hen.
Hij zei: 'In de stad van David is de
redder geboren. Hij is de Messias!
Het is een klein kind. Het ligt in een voederbak.
Er kwamen nog meer engelen.
Ze riepen:
'Eer aan God in de hoge!
Vrede op aarde aan alle mensen!'
De herders gingen gauw naar Betlehem.
Daar vonden ze het kindje.
Er kwam nog meer bezoek.
Wijze mannen uit het oogsten zagen een ster.
Die ster betekende iets.
De koning van de Joden was geboren!
De wijzen gingen meteen op reis.
Ze namen goud, wierook en mirre mee.
Dat waren geschenken
voor het kind.
Maar niet iedereen was blij.
Herodes, de boze koning, was jaloers.
Hij wilde Jezus doodmaken.
Jozef en Maria sloegen op de vlucht.
In Egypte waren ze veilig.
Pas vele jaren later keerden ze terug.
Jezus werd groot.
Hij was graag in de tempel.
Hij sprak veel over God.
uit: En God maakte de mens, Sylvia Vanden Heede
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

35
HET KERSTVERHAAL VOOR KLEUTERS
hetkindjeindestal-ingesproken.wmv
http://www.speelzolder.com/index.php/kerst/1075-leuke-kerst-filmpjes-het-kindje-in-de-stal.html
Tip: je kan ook het geluid 'op stil zetten' en het verhaal zelf vertellen bij de digitale prenten.
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

36
gebeden bij kerst
Dag Jezus,
Jij bent geboren als een Redder.
Jij geeft mensen hoop
waar wanhoop is.
Jij geeft mensen liefde
waar haat en oorlog is.
Jij geeft mensen vreugde
waar pijn en verdriet is.
Dank je, Jezus,
voor jouw boodschap van vrede
voor alle mensen.
Amen.
uit: Simon
Dag Jezus,
sommige mensen noemden Jou
Rabbi, Meester of Leraar.
Anderen spraken van
de Christus, de Messias, de zoon van David.
Maria noemde Jou Jezus.
Je was een mens onder de mensen,
heel gewoon.
Dank je, Jezus
omdat Jij ook ons bij naam kent.
Jij houdt van ons zoals Maria van Jou hield.
Amen.
uit: Samuel
Dag Jezus,
het is jouw geboortefeest!
Overal zie ik lichten,
cadeautjes en blije gezichten!
Daarvan hou ik het meest!
Dank je wel, lieve Jezus!
Amen.
uit: Naomi
Dag Jezus,
Jij woont midden onder ons.
Je bent geboren in een arme stal.
Nu leef Je verder in ons,
in het hart van alle mensen
die goed zijn voor elkaar.
Geef dat wij jouw liefde
zichtbaar mogen maken
onder ons.
Amen.
uit: Simon
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

37
Dag Jezus,
cadeautjes maken me blij.
Ik denk dankbaar aan alle mensen
die me verassen.
Ik ga ook voor hen iets doen.
Wat zal ik maken?
Ik ga zeggen dat ik ze graag zie,
dat ze heel bijzonder zijn voor mij.
Zou hen dat niet raken?
(Idee: Voor wie ga jij een cadeautje maken?
Wat ga je hierbij zeggen of schrijven?
uit: Samuel
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

38
1
7. Teksten en beeldmateriaal voor
personeelsvergadering in de advent
(teksten hierna staan NIET in de 'gebeden van de week voor december)
En terwijl wij ons druk maken
om Jezus een plaats te geven
in ons bestaan
of onze kerststallen,
of dat niet meer doen
en zeggen dat we Hem
soms niet meer zo zien zitten,
zit Hij zelf neer op onze drempel
en vraagt ons
als een mens op de vlucht
om asiel, om bad en bed,
om werk en brood,
om mensenrecht.
Hij is iedere man en vrouw
die geen huis,
geen eten en drinken heeft,
die ziek is en eenzaam.
En Hij fluistert ons in:
al wat je hen doet,
heb je ook mij gedaan.
Al wat je hen onthoudt,
heb je ook mij onthouden.
Hij komt ons tegen
van dag tot dag.
2
Sterren, sterren, sterren overal
ze schitteren aan het heelal
altijd met de laatste nieuwe mode mee
en kijk naar junior eurosong: stem mee
eet de juiste koeken, koop de juiste wagen
en trek je niet altijd aan wat anderen vragen
blog en download en surf op internet
en zorg dat je agenda altijd is volzet
zo word je vast een echte ster!
Of... is de weg naar Bethlehem nog ver?
Is misschien dit soms de boodschap uit de stal:
dat we ons allen moet omkeren met een knal?
Dat het NU tijd is om STOP te zeggen
en om - zonder veel uit te leggen -
weer te leven met open hand
om véél te geven
en ook wel eens iets te krijgen
om - waar nodig -
te spreken maar vooral ook te zwijgen
om te doen waar je van houdt
en te houden van wat je doet
om dag in dag uit hartelijk te zorgen
voor mens en dier
en dan eindelijk te kunnen zeggen:
échte vrede is hier.
Pascal, Sylive, Sarah, Dieunie en Rose-Laure
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!
3
Baby's ontwikkelen
in hun eerste levensjaar
verlatingsangst.
Bij terminaal zieken
leeft de angst
om alleen te sterven
Van wieg tot graf
is het verlangen naar blijvers groot.
De intensiteit ervan
lijkt evenredig met
hulpbehoevendheid
en zelfredzaamheid.
In het huidige zaptijdperk
is blijven niet evident:
de behoefte en de drang
naar iets nieuws is groter dan ooit,
de nood aan blijvers
zo mogelijk nog groter.
De paradox kan ons,
bij de jaarwisseling,
wellicht aanzetten om
ons lijstje van voornemens
aan te vullen met:
'ik wil er blijvend zijn' ...
Voor jongeren in nood,
ontspoord, ontheemd,
mensen geraakt
door de hardheid van het leven,
bejaarden, zieken,
daklozen of armen.
Ook al is de weg bezaaid
met doornen,
laat ons blijven
en weerstaan
aan de lokroep
van het geëffende pad
Firmin Vanspauwen

39
4
Wij hebben dringend nodig:
mensen die geschiedenis maken
en zich niet door de feiten laten meeslepen.
Grootmoedige zielen,
in een wereld vol eigenbelang.
Sterke geesten,
in een eeuw vol middelmatigheid.
Wij hebben dringend nodig:
meer mensen die zeggen:
‘ik zal iets proberen te doen’
en minder die zeggen:
‘het is onmogelijk’.
Meer bondgenoten die samen werken
en minder mensen die enkel afbreken
en kritiek geven.
Wij hebben hoogdringend nodig:
een woud van weldoende handen
die een lucifer aansteken
om het pessimisme te verdrijven.
Eén kleine lucifer,
onbetekenend,
maar hij geeft licht
en verjaagt de duisternis.
5
Advent in 2 minutes
http://www.youtube.com/watch?v=S02KOlw7dlA
Waar het in de advent om draait...
6
WACHTEN
Het is geen aantrekkelijk woord. Het lijkt vervelend. En mocht je nu eens aan het wachten zijn op iets
dat je leven zou veranderen? Hoe zou je je daar dan op voorbereiden? Zou je je druk maken, je
dagen vullen met lawaai en verstrooiing? Rennen om erkend te worden? Zou je voortdurend bezig zijn
met van alles behalve met tot rust komen? NEEN?
Welnu, dit is wat we elk jaar weer doen. Elk jaar hebben we de kans om ons leven radicaal te
veranderen. Maar meestal grijpen we die kans niet. We rennen rond en willen alles bijtijds gedaan
krijgen. Het belangrijkste vergeten we voor te bereiden: ONS HART.
Hierover gaat het bij de Advent. Vertragen en wachten. Je hart voorbereiden … Jezus in je leven
binnenlaten. Een beetje meer dan tevoren.
Bekijk via deze link: http://www.youtube.com/watch?v=WcravEG2ATE het filmpje in dit verband.
aanbod DPB-Brugge BuBaO BaO BuSO SO december2012
van boven naar onder, van links naar rechts - speel je troeven uit!

40
7.
De geboorte van Jezus Christus
-Nico ter Linden-
Met Kerstmis had ik weer dat koppeltje kinderen voor mijn neus.
'Wat is dat: beroemd?'vroeg ik. 'Als iedereen je kent'.
'Noem eens iemand die beroemd is'. 'André Hazes'.
'Johan Cruijff'. Daar was ie weer!
'Als je een beroemd iemand wilt eren, wat kun je dan doen' vroeg ik.
'Een standbeeld maken'.
'Een mooi schilderij maken'.
'Een straat naar hem noemen'.
'Vroeger', zei ik, 'dan eerden ze zo iemand met een mooi geboorteverhaal.
Want bij een bijzonder leven hoort een bijzondere geboorte, vonden ze. Ze zeiden dus niet tegen een
beeldhouwer: maak eens een mooi beeld dat past bij het leven van deze beroemde meneer of
mevrouw. Ze zeiden tegen een verhalenverteller: maak een mooi geboorteverhaal, dat bij het verhaal
van dit leven past.
Neem nu bijvoorbeeld Cruijff. Wij weten niets van zijn geboorte af, want toen was hij nog niet
beroemd. Maar als wij er nu eens over fantaseren. Zoals een verhalenverteller kan fantaseren. Laten
wij samen eens een mooi geboorteverhaal van Cruijffie maken'.
'Hij werd vlak bij het voetbalveld geboren', stelde een kind voor.
Het leek me een treffend plekje. Aan de Middenweg. Voor voetballen in de wieg gelegd.
'Op wat voor dag werd hij geboren?'
'Op een zondag'.
'Hoe laat?'
'Om twee uur'.
Leek me een mooie tijd. Ajax begint om half drie.
'Zijn eerste cadeau was een voetbal', riep er één.
Ik vond het zo goed bedacht, dat ik vergat te vragen wie het cadeau kwam brengen..
'Jammer', zei onze organist na afloop. 'Ik dacht onmiddellijk aan de beste voetballers van de wereld
die de kleine Johan hun geschenken kwamen aanbieden'.
En ik zag ze opeens voor me, de drie groten van koning Voetbal, twee blanken en een zwarte: Stanley
Matthews, Puskas en Pélé. Knielend.
'Wat deed Johan met die bal'? vroeg ik. 'Hij ging er mee voetballen'.
'Schopte hij met links of met rechts?'
'Meteen met allebei'.
Ja, we gingen in onze fantasie zelfs zo ver dat we moeder Cruijff lieten verklaren dat Johan reeds
vóór zijn geboorte met zowel links en rechts placht te schoppen, behalve tijdens Studio Sport, want dan
hield de nog ongeborene zich muisstil, om uitsluitend bij goals van Ajax van vreugde op te springen in
hoor schoot.
Enfin, het was dat het Kerstmis was en we nog meer te doen hadden die morgen, anders hadden we
nog een hele tijd zo door kunnen gaan.
'Jezus Christus' was ook nog genoemd, toen ik naar beroemde mensen vroeg. Ik stelde ook voor om
naar de verhalenverteller te gaan om ook voor Jezus een mooi geboorteverhaal te laten maken,
passend bij zijn leven. Dan vraagt de verhalenverteller natuurlijk: 'Vertel me van zijn leven. Waarom
was dat dan zo bijzonder?'
Ik keek de kring rond. De kinderen waren één en al aandacht.
'Wat zullen we de verhalenverteller antwoorden?' vroeg ik.
De reacties kwamen snel op elkaar en van verschillende kanten, ik hoefde er nauwelijks tussen te
komen.
'Hij kwam van God.'
'Hij was de koning van alle mensen.'
'Hij hield van de mensen.'
'Van wie in de eerste plaats?'
'Van arme mensen.'

41
'Heeft hij een makkelijk leven gehad?'
'Nee, ze wilden hem pakken'.
'Is dat gelukt?'
'Eerst wel - maar uiteindelijk toch niet.'
'Toen werd het Pasen, hè?'
'Ja'
De kinderen hadden in een paar zinnen het verhaal van Jezus verteld.
Ik zei dat een goede verteller daar best een mooi geboorteverhaal van kon maken. Misschien wel
twee!
Door bijvoorbeeld engelen op en neer te laten vliegen en door God in plaats van Jozef de vader van
het kind te laten zijn. Door de koningen van de mensen met geschenken bij deze koning te laten knielen.
Of door de geboorte in de eerste plaats aan arme mensen te laten berichten. Mensen aan de rand
van de samenleving. In het duister. Herders bijvoorbeeld. En je zou ook kunnen vertellen dat het vanaf
het begin al zo moeilijk was om een plekje te vinden, omdat er nergens plaats was. En dat een valse
koning het kind wilde doden, maar dat Jezus aan de dood ontkwam.
De kinderen moesten grinniken.
'Dat verhaal is al gemaakt', zeiden ze.
'Waarachtig', zei ik,'nu je het zégt.'
Het was zo'n mooi moment. Even verbeeldde ik me zelfs dat hierboven Matteüs en Lucas met ons mee
zaten te genieten!
Ook twee leuke mensen trouwens, om straks aan tafel naast te zitten, als de Messias komt.

42
8. Aanbod kleuter- en lager onderwijs
Welzijnszorg
Aanbod kleuter onderwijs
‘Een dag met Robby’
Robby’s broertje Jordy is ziek. Robby moet zich alleen wassen en aankleden. Daarna
gaat hij samen met de buurkinderen naar school. In de etalage van de speelgoedwinkel
ziet Robby de hijskraan die hij zo graag wou. Waarom bracht de Sint alleen maar
sokken voor hem? Op school praten Robby’s klasgenootjes honderduit over hun cadeaus.
Wanneer ze Robby’s sokken zien, schieten ze in de lach. Totdat Robby toont wat hij met
die leuke speelsokken kan doen.
‘Een dag met Robby’, gepubliceerd in samenwerking met uitgeverij De Eenhoorn, is
een warm en mooi prentenboek (4+) van de hand van Kolet Janssen (auteur) en
Klaas Verplancke (illustrator) dat heikele kwesties over armoede en uitsluiting niet uit
de weg gaat. Kleuters leven tijdens het verhaal mee met Robby en ervaren zo
herkenbare situaties en beelden van een leeftijdsgenootje dat ‘met minder leeft’.
Je kan ook een educatieve handleiding downloaden voorzien met praktische tips,
ideeën en achtergrondinformatie.
Robby handpop
De aanwezigheid van de pop maakt o.a. het prentenboek van Robby meer tastbaar
en zorgt voor een veilige sfeer waar het mogelijk is om moeilijke onderwerpen
bespreekbaar te maken. Als mascotte van armoede- en uitsluitingsprojecten, hoort Robby er in jouw
klas vanaf nu onmiskenbaar bij. Robby neemt de kleuters mee doorheen zijn dag en wordt zo ieders
vriend die hen laat voelen dat ‘anders zijn’ best oké is.
Robby vertelplaten
Dit jaar zijn er opnieuw vijf vertelplaten (A3 illustraties in kleur) als aanvulling opd ehandleiding ‘jong
zoekt oud’, het campagneproject over Robby voor de lagere school. De vertelplaten voor kleuters en
de eerste graad van het lager onderwijs sluiten aan bij het Robbyverhaal. De lessugesties voor het
kleuteronderwijs werden los van de verhaallijn samengesteld. Iedere suggestie zet één vertelplaat
centraal. Voor elke week zijn er verschillende activiteiten voorbereid. Deze activiteiten kan je
terutgvinden in de handleiding ‘jong zkt oud”.
Tip: Het thema – met de vertelplaten, en eventueel de handpop – is misschien ideaal om te bespreken
als het thema ‘grootouders’ aan bod komt.
Aanbod lager onderwijs
Campagneproject Robby

43
Sinds 1996 verschijnt er elk jaar in oktober een lessenpakket voor het basisonderwijs rond armoede.
Het project is eigenzinnige vertaling van het campagnethema van Welzijnszorg van dat jaar. Aan de
hand van een verhaal en verschillende lesmomenten om uit te kiezen, bouw je een project op maat van
jouw klas. Het groepsgebeuren in de klas staat centraal en het hele project is vakoverschrijdend
opgevat. Het lagere schoolproject bestaat telkens uit een overzichtelijke handleiding voor de
leerkracht, aantrekkelijk werkmateriaal voor elke leerling en een cd met tekeningen en twee liedjes.
Soep op de stoep
Warme soep. Lekker, gezond en een warm gebaar dat niet veel moeite kost. Dat is de basis van Soep
op de stoep. Vraag collega’s, ouders, leerlingen en vrienden om in ruil voor een dampende beker soep
een vrije bijdrage te leveren en samen armoede uit te sluiten. Dus haal je soepketels en pollepels maar
uit de kast en organiseer je eigen soepactie tegen armoede.
Voor meer informatie kan je terecht op www.soepopdestoep.be

44
9. dagelijkse persoonlijke verdieping
met Bijbeltekst voor de advent
Zaterdag 01 december - Matteüs 2:1-2
Toen Jezus geboren was in Betlehem in Judea, tijdens de regering van Herodes, kwamen er magiërs uit
het Oosten in Jeruzalem aan. Ze vroegen: ‘Waar is de pasgeboren koning van de Joden? Wij hebben
namelijk zijn ster zien opgaan en zijn gekomen om hem eer te bewijzen.’
Zondag 02 december - 2 Koningen 4:14-17
Vraag: Wat zoek ik deze Advent?
Weer vroeg Elisa: ‘Kan ik echt niets voor haar doen?’ en Gechazi antwoordde: ‘Jawel, ze heeft geen
zoon, en haar man is al oud.’ Toen zei Elisa: ‘Roep haar binnen.’ Gechazi riep haar, de vrouw kwam in
de deuropening staan en Elisa zei tegen haar: ‘Vandaag over een jaar zult u een zoon in uw armen
houden.’ ‘Nee, waarde godsman,’ antwoordde ze, ‘spiegelt u me toch niets voor.’ Maar de vrouw werd
zwanger en precies een jaar later baarde ze een zoon, zoals Elisa had voorzegd.
Vraag: Wat houd ik over een jaar in mijn armen?

45
Maandag 03 december - Lucas 1:5-7
Toen Herodes koning van Judea was, leefde er een priester die Zacharias heette en tot de
priesterafdeling Abia behoorde. Zijn vrouw, Elisabet, stamde af van Aäron. Beiden waren vrome en
gelovige mensen, die zich strikt aan alle geboden en wetten van de Heer hielden. Ze hadden geen
kinderen, want Elisabet was onvruchtbaar, en beiden waren al op leeftijd.
Dinsdag 04 december - Lucas 1:8-17
Vraag: Wat is mijn grote verlangen dat niet vervuld is?
Toen de afdeling van Zacharias eens aan de beurt was om de priesterdienst te vervullen, werd er
volgens het gebruik van de priesters geloot en werd Zacharias door het lot aangewezen om het
reukoffer op te dragen in het heiligdom van de Heer. De samengestroomde menigte bleef buiten staan
bidden terwijl het offer werd gebracht. Opeens verscheen hem een engel van de Heer, die aan de
rechterkant van het reukofferaltaar stond. Zacharias schrok hevig bij het zien van de engel en hij werd
door angst overvallen. Maar de engel zei tegen hem: ‘Wees niet bang, Zacharias, je gebed is
verhoord: je vrouw Elisabet zal je een zoon baren, en je moet hem Johannes noemen. Vreugde en
blijdschap zullen je ten deel vallen, en velen zullen zich over zijn geboorte verheugen. Hij zal groot zijn
in de ogen van de Heer, en wijn en andere gegiste drank zal hij niet drinken. Hij zal vervuld worden
van de heilige Geest terwijl hij nog in de schoot van zijn moeder is, en hij zal velen uit het volk van
Israël tot de Heer, hun God, brengen. Als bode zal hij voor God uit gaan met de geest en de kracht
van Elia om ouders met hun kinderen te verzoenen en om zondaars tot rechtvaardigheid te brengen, en
zo zal hij het volk gereedmaken voor de Heer.’
Woensdag 05 december - Jesaja 9:5
Een kind is ons geboren,
een zoon is ons gegeven;
de heerschappij rust op zijn schouders.
Deze namen zal hij dragen: Wonderbare raadsman,
Goddelijke held, Eeuwige vader, Vredevorst.
Vraag: Wie verheugde zich over mijn geboorte?
Vraag: Welke van deze namen draag ik?

46
Donderdag 06 december - Lucas 1:18-20
Zacharias vroeg aan de engel: ‘Hoe kan ik weten of dat waar is? Ik ben immers een oude man en ook
mijn vrouw is al op leeftijd.’ De engel antwoordde: ‘Ik ben Gabriël, die altijd in Gods nabijheid is, en ik
ben uitgezonden om je dit goede nieuws te brengen. Maar omdat je geen geloof hebt gehecht aan
mijn woorden, die op de voorbestemde tijd in vervulling zullen gaan, zul je stom zijn en niet kunnen
spreken tot de dag waarop dit alles gaat gebeuren.’
Vrijdag 07 december - Lucas 1:21-25
Vraag: Wat geloof ik niet?
De menigte stond buiten op Zacharias te wachten, en de mensen vroegen zich af waarom hij zo lang in
het heiligdom bleef. Maar toen hij naar buiten kwam, kon hij niets tegen hen zeggen. Ze begrepen dat
hij in het heiligdom een visioen had gezien; hij maakte gebaren tegen hen, maar spreken kon hij niet.
Toen zijn tempeldienst voorbij was, ging hij terug naar huis.
Korte tijd later werd zijn vrouw Elisabet zwanger. Ze leefde vijf maanden lang in afzondering en zei
bij zichzelf: De Heer heeft zich mijn lot aangetrokken. Hij heeft dit voor mij gedaan opdat de mensen
me niet langer verachten.
Vraag: Waarom verachten de mensen mij niet langer?

47
Zaterdag 08 december - Sirach 18:17
Een vriendelijk woord is toch meer waard dan een mooi geschenk?
Maar bij een beminnelijk mens zijn beide waardevol.
Zondag 09 december - Lucas 1:26-29
Vraag: Wat krijg ik vandaag?
In de zesde maand zond God de engel Gabriël naar de stad Nazaret in Galilea, naar een meisje dat
was uitgehuwelijkt aan een man die Jozef heette, een afstammeling van David. Het meisje heette
Maria. Gabriël ging haar huis binnen en zei: ‘Gegroet Maria, je bent begenadigd, de Heer is met je.’
Ze schrok hevig bij het horen van zijn woorden en vroeg zich af wat die begroeting te betekenen had.
Maandag 10 december - Lucas 1:30-33
Vraag: Wat zei ooit een engel tegen mij?
Maar de engel zei tegen haar: ‘Wees niet bang, Maria, God heeft je zijn gunst geschonken. Luister, je
zult zwanger worden en een zoon baren, en je moet hem Jezus noemen. Hij zal een groot man worden
en Zoon van de Allerhoogste worden genoemd, en God, de Heer, zal hem de troon van zijn vader
David geven. Tot in eeuwigheid zal hij koning zijn over het volk van Jakob, en aan zijn koningschap zal
geen einde komen.’
Dinsdag 11 december - Lucas 1:36-38
Vraag: Welke troon is mij overgeleverd?
Luister, ook je familielid Elisabet is zwanger van een zoon, ondanks haar hoge leeftijd. Ze is nu, ook al
hield men haar voor onvruchtbaar, in de zesde maand van haar zwangerschap, want voor God is niets
onmogelijk.’ Maria zei: ‘De Heer wil ik dienen: laat er met mij gebeuren wat u hebt gezegd.’ Daarna
liet de engel haar weer alleen.
Vraag: Wie hield mij voor onvruchtbaar?

48
Woensdag 12 december - Hooglied 3:1-2
’s Nachts in mijn slaap zoek ik mijn lief.
Ik zoek hem, maar ik vind hem niet.
Laat ik opstaan, rondgaan in de stad,
laat ik in de straten, op de pleinen, zoeken naar mijn allerliefste.
Ik zoek hem, maar ik vind hem niet.
Donderdag 13 december - Lucas 1:39-45
Vraag: Waar is mijn geliefde?
Kort daarop reisde Maria in grote haast naar het bergland, naar een stad in Juda, waar ze het huis
van Zacharias binnenging en Elisabet begroette. Toen Elisabet de groet van Maria hoorde, sprong het
kind op in haar schoot; ze werd vervuld van de heilige Geest en riep luid: ‘De meest gezegende ben je
van alle vrouwen, en gezegend is de vrucht van je schoot! Wie ben ik dat de moeder van mijn Heer
naar mij toe komt? Toen ik je groet hoorde, sprong het kind van vreugde op in mijn schoot. Gelukkig is
zij die geloofd heeft dat de woorden van de Heer in vervulling zullen gaan.’
Vrijdag 14 december - Lucas 1:46-52
Maria zei:
‘Mijn ziel prijst en looft de Heer,
mijn hart juicht om God, mijn redder:
Vraag: Voor wie ben ik blij?

49
hij heeft oog gehad voor mij, zijn minste dienares.
Alle geslachten zullen mij voortaan gelukkig prijzen,
ja, grote dingen heeft de Machtige voor mij gedaan,
heilig is zijn naam.
Barmhartig is hij, van geslacht op geslacht,
voor al wie hem vereert.
Hij toont zijn macht en de kracht van zijn arm
en drijft uiteen wie zich verheven wanen,
heersers stoot hij van hun troon
en wie gering is geeft hij aanzien.
Zaterdag 15 december - Marcus 1:4-8
Vraag: Wie wil ik van de troon stoten?
Dit gebeurde toen Johannes de Doper naar de woestijn ging en de mensen opriep zich te laten dopen
en tot inkeer te komen, om zo vergeving van zonden te verkrijgen. Alle inwoners van Judea en
Jeruzalem stroomden toe en lieten zich door hem dopen in de rivier de Jordaan, terwijl ze hun zonden
beleden. Johannes droeg een ruwe mantel van kameelhaar met een leren gordel; hij leefde van
sprinkhanen en wilde honing. Hij verkondigde: ‘Na mij komt iemand die meer vermag dan ik; ik ben
zelfs niet goed genoeg om me voor hem te bukken en de riemen van zijn sandalen los te maken. Ik heb
jullie gedoopt met water, maar hij zal jullie dopen met de heilige Geest.’
Zondag 16 december - Johannes 1:6-9
Vraag: Waar wil ik gedoopt worden?
Er kwam iemand die door God was gezonden; hij heette Johannes. Hij kwam als getuige, om van het
licht te getuigen, opdat iedereen door hem zou geloven. Hij was niet zelf het licht, maar hij was er om
te getuigen van het licht: het ware licht, dat ieder mens verlicht en naar de wereld kwam.
Maandag 17 december - Romeinen 13:11-12
Vraag: Wat verlicht mij vandaag?
U kent de huidige tijd: het moment is gekomen waarop u uit de slaap moet ontwaken, want de redding
is ons meer nabij dan toen we tot geloof kwamen. De nacht loopt ten einde, de dag nadert al. Laten
we ons daarom ontdoen van de praktijken van de duisternis en ons omgorden met de wapens van het
licht.
Vraag: Welke dag komt naderbij?

50
Dinsdag 18 december - Lucas 3:9-14
‘Ja, de bijl ligt al aan de wortel van de boom: iedere boom die geen goede vruchten draagt, wordt
omgehakt en in het vuur geworpen.’
De mensen vroegen hem: ‘Wat moeten we dan doen?’ Hij antwoordde: ‘Wie twee stel onderkleren
heeft, moet delen met wie er geen heeft, en wie eten heeft moet hetzelfde doen.’ Er kwamen ook
tollenaars om zich te laten dopen, en die vroegen hem: ‘Meester, wat moeten wij doen?’ Hij zei tegen
hen: ‘Vorder niet meer dan wat jullie is opgedragen.’ Ook soldaten kwamen hem vragen: ‘En wij, wat
moeten wij doen?’ Tegen hen zei hij: ‘Jullie mogen niemand afpersen en je ook niet laten omkopen,
neem genoegen met je soldij.’
Woensdag 19 december - Johannes 1:1-5
Vraag: Wat moeten we doen?
In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Het was in het begin bij
God. Alles is erdoor ontstaan en zonder dit is niets ontstaan van wat bestaat. In het Woord was leven
en het leven was het licht voor de mensen. Het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het niet
in haar macht gekregen.
Vraag: Hoe krijgt de duisternis mij vandaag niet in haar macht?

51
Donderdag 20 december - Matteüs 1:18-19
De afkomst van Jezus Christus was als volgt. Toen zijn moeder Maria al was uitgehuwelijkt aan Jozef
maar nog niet bij hem woonde, bleek ze zwanger te zijn door de heilige Geest. Haar man Jozef, die
een rechtschapen mens was, wilde haar niet in opspraak brengen en dacht erover haar in het geheim
te verstoten.
Vrijdag21 december - Matteüs 2:9-11
Vraag: Waarin ben ik rechtschapen?
Nadat ze geluisterd hadden naar wat de koning hun opdroeg, gingen ze op weg, en nu ging de ster
die ze hadden zien opgaan voor hen uit, totdat hij stil bleef staan boven de plaats waar het kind was.
Toen ze dat zagen, werden ze vervuld van diepe vreugde. Ze gingen het huis binnen en vonden het
kind met Maria, zijn moeder. Ze wierpen zich neer om het eer te bewijzen. Daarna openden ze hun
kistjes met kostbaarheden en boden het kind geschenken aan: goud en wierook en mirre.
Vraag: Waar hoop ik dat de ster stil zal staan dit jaar?

52
Zaterdag 22 december - Lucas 2:1-3
In die tijd kondigde keizer Augustus een decreet af dat alle inwoners van het rijk zich moesten laten
inschrijven. Deze eerste volkstelling vond plaats tijdens het bewind van Quirinius over Syrië. Iedereen
ging op weg om zich te laten inschrijven, ieder naar de plaats waar hij vandaan kwam.
Zondag 23 december - Lucas 2:4-7
Vraag: Waarom ga ik naar de plaats waar ik vandaan kom?
Jozef ging van de stad Nazaret in Galilea naar Judea, naar de stad van David die Betlehem heet,
aangezien hij van David afstamde, om zich te laten inschrijven samen met Maria, zijn aanstaande
vrouw, die zwanger was. Terwijl ze daar waren, brak de dag van haar bevalling aan, en ze bracht
een zoon ter wereld, haar eerstgeborene. Ze wikkelde hem in een doek en legde hem in een
voederbak, omdat er voor hen geen plaats was in het nachtverblijf van de stad.
Vraag: Wat wil ik in doeken wikkelen en in de voederbak leggen?

53
Maandag 24 december - Lucas 2:8-11 De geboorte van Jezus
Niet ver daarvandaan brachten herders de nacht door in het veld, ze hielden de wacht bij hun kudde.
Opeens stond er een engel van de Heer bij hen en werden ze omgeven door het stralende licht van de
Heer, zodat ze hevig schrokken. De engel zei tegen hen: ‘Wees niet bang, want ik kom jullie goed
nieuws brengen, dat het hele volk met grote vreugde zal vervullen: vandaag is in de stad van David
jullie redder geboren. Hij is de Messias, de Heer.
Dinsdag 25 december - Jesaja 60:1-3
Sta op en schitter, je licht is gekomen,
over jou schijnt de luister van de HEER.
Duisternis bedekt de aarde
en donkerte de naties,
maar over jou schijnt de HEER,
zijn luister is boven jou zichtbaar.
Volken laten zich leiden door jouw licht,
koningen door de glans van je schijnsel.
Vraag: Waar houd ik de wacht over?
Vraag: Hoe kan ik opstaan en schitteren?

54
Woensdag 26 december - Lucas 2:15-20
Toen de engelen waren teruggegaan naar de hemel, zeiden de herders tegen elkaar: ‘Laten we naar
Betlehem gaan om met eigen ogen te zien wat er gebeurd is en wat de Heer ons bekend heeft
gemaakt.’ Ze gingen meteen op weg, en troffen Maria aan en Jozef en het kind dat in de voederbak
lag. Toen ze het kind zagen, vertelden ze wat hun over dat kind was gezegd. Allen die het hoorden
stonden verbaasd over wat de herders tegen hen zeiden, maar Maria bewaarde al deze woorden in
haar hart en bleef erover nadenken. De herders gingen terug, terwijl ze God loofden en prezen om
alles wat ze gehoord en gezien hadden, precies zoals het hun was gezegd.
Vraag: Wat bewaar ik in mijn hart?
Naar een bewerkt idee van: bijbelgenootschap.nl

55
10. Graag verwijzen we ook naar de twee
pastorale bundels van de vorige jaren.
Pastorale impuls december 2011
bouwstenen voor een adventscelebratie
-7 liederen/liedverzen
-het verhaal van twee Bijbelse adventsfiguren: Johannes en Maria
-vier doorgroeigebeden
elementen voor een kerstwake
-4 teksten rond sterren
-twee Kerstverhalen met 'de ster' als rode draad
-een creatieve kerstboom
enkele aanzetten voor personeelsvergadering in december
Pastorale impuls december 2010
Twee kerstspelen
Twee kerstverhalen
website schoolpastoraal:
www.dpbbrugge.be/schoolpastoraal
Carmino Bohez – Rik Depré
DPB-Brugge domeinbegeleiding pastoraal@school BaO - BuBaO - SO BuSO