Hippocampus nr. 241 (november/december 2012) - volledige uitgave

TWEEMAANDELIJKS INFORMATIEBLAD (NIET IN JULI EN AUGUSTUS) VAN DE NEDERLANDSTALIGE LIGA VOOR ONDERWATERONDERZOEK EN -SPORT NELOS Nr. 241 - nov./dec. 2012 

Geslaagden 

Zeestage 

Rebreather 

Stage

- photo : Wayne Levin 

Er WaS EENS… 

EEn groEp mEnsEn mEt gEwEldigE idEEën , dromEn, ontdEkkingEn, 

vErhalEn, EmotiEs, avonturEn En ambitiEs. 

En dE gEschiEdEnis was gEschrEvEn…. 

scubapro.com 

Scubapro nodigt alle duikers over de hele wereld uit om 50 jaar passie 

en toewijding aan de ontwikkeling van duikapparatuur te vieren. 

We kijken er naar uit deze mijlpaal samen met u te delen. 

dEEp down You want thE bEst

Van de redactie 

DOOR IVO MADDER 

Volgende editie krijgen 

jullie het uitgebreide 

verslag met 

sfeerfoto’s van de 

Zeestage, het hoogtepunt 

binnen het 

duikonderricht. Maar 

nu brengen we al een 

overzicht van de geslaagden. 

In deze editie tonen we eveneens 

de mooiste onderwaterfoto’s van de wedstrijd 

Zeelandflitsen. Ook de winnende foto’s 

van het Open Nederlands Kampioenschap 

Onderwaterfotografie (ONK) en van de NOB- 

NPO-fotowedstrijd 'Zeeland ondersteboven', 

waar ondergetekende de tweede plaats behaalde, 

worden mooi in beeld gebracht. Op 

de cover de winnaar van 'De beste coverfoto', 

een wedstrijdonderdeel van het NELOSfestival. 

Omwille van plaatsgebrek kunnen 

we het verslag van het NELOS-festival pas 

volgende uitgave publiceren. Dus nog even 

geduld. Om de koude wintertemperaturen 

even te vergeten laten we je even wegdromen 

bij de reisverslagen van Curaçao, Komodo en 

Ambon. Duikbestemmingen die misschien 

niet voor iedereen weggelegd zijn. Maar als 

je lang genoeg wacht, wordt de watertemperatuur 

bij ons misschien ooit wel tropisch. 

In ieder geval zijn er al trekkersvissen gesignaleerd 

in de Oosterschelde. Zeepaardjes 

hebben we ook al. Weliswaar niet die mooie 

kleine kleurrijke. Maar ach bij ons kan het 

ook genieten zijn op duikgebied en dankzij 

de windmolenparken zal het visbestand op 

termijn weer aangroeien, zodat er nog meer 

te zien zal zijn. 

Om van al dat moois echt te kunnen genieten 

moet je natuurlijk kunnen duiken. De NELOSclubs 

bieden je al vele jaren lang die mogelijkheid. 

Of je nu jong, sportief of niet goed te 

been bent, een duikopleiding behoort tot de 

mogelijkheid. Zelfs een vrijduik of technische 

duikopleiding, van beginner tot instructeur. 

Binnen een paar jaar komt er een nieuwe 

duiklocatie bij – een duiktank in Vlaanderen 

(met mogelijkheid voor een snelle duikopleiding) 

– en wordt de infrastructuur van een 

bestaande populaire duikplaats in Zeeland 

(Wemeldinge/Kattendijke) verbeterd, zodat 

er nog meer mogelijkheden bijkomen om te 

duiken – zonder dat je er verre verplaatsingen 

voor moet doen. 

Prettige Feestdagen van gans het redactieteam. 

Ivo 

Coverfoto: Oorvormige poelslak (Radix auricularia). 

Gefotografeerd met een 105 mm 

macrolens & +10D Subsea natte voorzetlens, 

in de Gavers (Deerlijk) tijdens Zoetwaterflitsen 

2011. Foto juist onder het wateroppervlak 

genomen en naar boven gericht om een 

blauwe achtergrond te creëren. De gouden 

vlekjes zijn pigmentvlekken eigen aan de 

slak. Denk maar aan de vele pigmentcellen 

bij de sepia. Foto: Daan Delbare. 

Bondsnieuws 

Opleidingstraject Technisch duiken 

3 jaar ............................................................... 5 

Geslaagden Zeestage 2012 ............................ 6 

Zeelandflitsen 2012 ..................................12-16 

Dijkwerken Zeeland ....................................... 27 

Opleiding duikarts ..........................................29 

Technische Rebreather Stage ............... 46-49 

Vernieuwde opleiding AI ........................ 58-59 

Regionale opleiding DHV 2013 ....................60 

Facebookgroep jeugdduiken ........................ 77 

6e Wet Wheels Duikdag ......................... 88-90 

Nieuw didactisch materiaal .........................95 

Vaste rubrieken 

Sprokkels ....................................................10, 62 

Mantis 25 jaar ..................................................23 

Viering 50 jaar Manta ....................................28 

10 jaar Jeugdduikclub Samantha ............... 42 

Boot 2013 ..........................................................43 

Atlantis Lier 25 jaar jong ..............................44 

Marine Pictolife 'Rode Zee en Indische 

Oceaan' .........................................................45 

Retro Hippo ......................................................64 

NELOS-Consulenten 

John Remue 

duikonderricht@nelos.be 

• Algemeen duikonderricht 

• Inschalingen 

François Desmet 

duikmateriaal@nelos.be 

• Duikmateriaal 

Stef Teuwen 

sdt@nelos.be 

• Technisch Duiken 

Jozef Van den Berghe 

statuten@nelos.be 

• VZW-statuten en -kwesties 

Dirk Deraedt 

veiligheid@nelos.be 

• Melden van duikincidenten en 

bijna-duikongevallen 

Ronny De Meersman 

penningmeester@nelos.be 

• Penningmeester 

Correcties en/of opmerkingen i.v.m. de NELOS-cursusboeken: cursus@nelos.be 

Correcties i.v.m. met de NELOS-infomap: documenten@nelos.be 

Nr 241 

november/december 2012 

Close-up (Roger Keersmaekers) .......... 66-67 

Skubba & Fred ................................................. 76 

Radio 2 watersportdag ............................78-79 

Nuclea Diving 50 jarig jubileum .......... 84-85 

NELOS-Boetiek..........................................92-93 

BEFOS-FEBRAS...............................................93 

't Zeepaardje 40 jaar ......................................94 

Zoekkaart 

Nederlandse Zeenaaktslakken ..............95 

Webdiving .........................................................96 

Lopende agenda ..............................................98 

Reportages 

Windmolenparken ........................................8-9 

Welkom op Curaçao ................................. 18-22 

Duikbeurzen in aantocht ........................24-26 

Project 'Grenzeloos Duiken' door 

Europa goedgekeurd ...........................30-34 

Komodo een parel van Indonesië .........36-39 

Nakomelingen van grote mannetjes hebben 

meer overlevingskans ..............................40 

Fred Buyle: de perfecte combinatie 

vrijduiker-natuurbeschermer .......... 50-55 

Project Seahorse (jaarrapport 2011) .. 56-57 

Fotowedstrijd Oosterschelde ................ 68-69 

Ambon .........................................................70-75 

Open Nederlands Kampioenschap ..... 80-83 

Een dag op de Grevelingen .................... 86-87 

Trekkersvissen in de Oosterschelde .......... 97 

René De Laet 

medische.commissie@nelos.be 

• Duikgeneeskundige 

problematiek 

Willy van der Plas 

voorzitter@nelos.be 

• Verzekering 

René Van Leeuwen 

reglementering@nelos.be 

• Juridische kwesties in de 

duiksport 

• Duikreglementering 

Els Huybregts 

mental.coaching@nelos.be 

• Bijstand bij duikongevallen 

Ronny Margodt 

pr@nelos.be 

• Public Relations NELOS 

Guy Bosmans 

boetiek@nelos.be 

• Contactpersoon Bloso 

Hippocampus nov./dec. 2012 

3

Erevoorzitter: Jozef Van den Berghe 

Tel. 054 32 88 20 

erevoorzitter@nelos.be 

Raad van Bestuur 

Voorzitter: Willy van der Plas 

Tel. 03 366 18 22 - voorzitter@nelos.be 

Vice-voorzitter - relaties CMAS: John Remue 

Tel. 0495 20 00 85 - duikonderricht@nelos.be 

Relaties Bloso - Boetiekverantwoordelijke: 

Guy Bosmans 

Tel. 015 22 56 72 - boetiek@nelos.be 

Penningmeester: Ronny De Meersman 

Gsm 0475 70 19 76 - penningmeester@nelos.be 

Bestuurslid: Ivo Hubert 

Gsm 0475 49 87 24 - ivo.hubert@nelos.be 

Bestuurslid: Herwig Van Cotthem 

Gsm 0495 55 85 19 - herwig.vancotthem@nelos.be 

Public Relations: Ronny Margodt 

Gsm 0473 96 13 50 - pr@nelos.be 

Commissies 

Commissie Duikonderricht 

Voorzitter: John Remue - duikonderricht@nelos.be 

Gsm 0495 20 00 85 

Verantwoordelijke der brevetten: Eric Sels 

Tel. 015 61 61 81 - brevetten@nelos.be 

Ereraad: Ronny Margodt 

Gsm 0473 96 13 50 - ereraad@nelos.be 

Subcommissie Jeugdduiken: Ginette De Smedt 

Gsm 0478 44 72 98 - jeugdduiken@nelos.be 

Brevettencomité: John Maes 

Gsm 0495 66 56 19 - brevettencomite@nelos.be 

Sectie duiktechnieken: Dirk De Bilde 

Gsm 0476 96 26 00 - sdt@nelos.be 

Sectie EDIT: Ivo Madder 

Gsm 0475 73 32 01 - edit@nelos.be 

Veiligheidscomité: Dirk Deraedt 

Gsm 0476 24 30 94 - veiligheid@nelos.be 

Geneeskundige Commissie 

Voorzitter: Roland Vanden Eede - Tel. 03 827 57 31 

duikgeneeskunde@nelos.be 

Secretaris: Ingrid Dekelver - Gsm 0479 713469 

duikgeneeskunde.sec@nelos.be 

Mental Coaching: Els Huybregts 

Gsm O478 44 02 78 - mental.coaching@nelos.be 

Sportcommissie 

Voorzitter: Herwig Van Cotthem 

Gsm 0495 55 85 19 - sportcommissie@nelos.be 

Secretaris: Free Duerinckx 

Schrijnbroekstraat 51, 3500 Hasselt 

Audiovisuele Commissie 

Voorzitter: Ronny Margodt 

Gsm 0473 96 13 50 - audiovisueel@nelos.be 

Voorzitter Sectie Onderwaterfotografie: 

Ludo Braeckman - owf@nelos.be 

Verantwoordelijke Onderricht 

onderwatervideografie: Erik De Groef 

Gsm 0478 25 09 21 - cursus.owv@nelos.be 

4 Hippocampus nov./dec. sept./okt. 2012 

Nederlandstalige Liga 

voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw 

Lid van BEFOS (Stichtend lid van de Wereldbond voor Onderwateractiviteiten CMAS). 

Erkend door Bloso (Bevordering van de Lichamelijke Ontwikkeling, de Sport en de Openluchtrecreatie). 

4 

Commissie Biologie 

Voorzitter: Tiny Heremans 

Tel. 016 22 56 98 - biologie@nelos.be 

Secretaris: Jean-Marie Reynaert 

Gsm 0475 81 43 59 - biologie.sec@nelos.be 

Commissie Redactie Hippocampus 

Voorzitter: Ivo Madder 

Tel. 03 290 54 06 - redactie@nelos.be 

Secretaris: Luc Beets 

Tel. 03 325 07 36 - hippo.sec@nelos.be 

Commissie Duikers met een Handicap 

Voorzitter: Ann Tielen 

Tel. 011 42 35 14 - cdmh@nelos.be 

Secretaris: Yves Druyve 

0486 68 33 51 - cdmh.sec@nelos.be 

Commissie Solidariteitsfonds 

Leden: Guy Bosmans, Ronny De Meersman, 

Ronny Margodt 

NELOS-secretariaat 

Duikershuis - Luce De Smet 

Brusselsesteenweg 313-315 - 2800 Mechelen 

Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 

secretariaat@nelos.be 

www.nelos.be - www.wiki.nelos.be 

CERTIFICATION 

INTERNATIONAL 

ma. 9.30 u - 11.30 u, wo. 9.30 u - 11.30 u en 

14.00 - 16.00 u, vr. 14.00 u - 16.00 u 

Ongevalsaangiften 

Binnen de 15 dagen in dubbel naar het NELOS-secretariaat, 

vergezeld van een geneeskundig getuigschrift. 

Dit attest moet door de dokter worden afgeleverd 

binnen 3 dagen na het ongeval. 

Bij een dodelijk ongeval: binnen 2 dagen naar het 

NELOS-secretariaat en rechtstreeks naar Arena 

(eventueel telefonisch of per fax): 

t.a.v. de heer Eddy Van Den Bosch 

Jozef II straat 36-38 - 1000 Brussel 

Tel. 02 512 03 04 - fax 02 512 70 94 

Hulpdiensten 

UNIVERSITAIR ZIEKENHUIS ANTWERPEN 

Tel. 03 821 30 55 (24/24 uur) 

HYPERBAAR CENTRUM 

Militair Hospitaal Neder-over-Heembeek 

(afrit 6 op de ring rond Brussel), Tel. 0800 12382 

ALGEMEEN ALARMNUMMER Tel. 112 

Medisch Centrum Hyperbare Zuurstoftherapie 

's-Gravenpolderseweg 114, Goes, Nederland 

Tel. 0031 113 23 42 90 (24/24 uur) 

AIG-ASSISTANCE 

Bij je duikschool kan je het persoonlijk verzekeringskaartje 

bekomen, met daarop volgende info: 

Policy number: ARENA 2.009.718/010 

In geval van repatriëring/hospitalisatie ten gevolge 

van een duikongeval in het buitenland. 

Call Center: +32 3 253 69 16 

INFORMATIEBLAD VAN NELOS vzw 

Hoofdredacteur: Ivo Madder 

De Bisthovenlei 46 - 2100 Deurne (Antwerpen) 

Tel. 03 290 54 06 - redactie@nelos.be 

Verantwoordelijke uitgever: John Remue 

Genenbemdestraat 2H - 3945 Kwaadmechelen 

Gsm 0495 20 00 85 - duikonderricht@nelos.be 

Redactieteam: Luc Beets - Jacques Bernaerts 

Chrisje Demuynck - Bert Janssens - Ivo Madder 

Katrijn Ools - John Remue - Monique Remue- 

Demoustier - Jozef Van den Berghe - Wim Van 

Doeselaer - Patrick Van Hoeserlande - Roland 

Wantens 

Vormgeving en publiciteit: Katrijn Ools 


Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 

publiciteit@nelos.be 

Pre-press & druk: Swinnen Printing 

Muizenstraat 172 - 1981 Hofstade 

Tel. 015 45 02 78 - fax 015 45 02 79 

info@swipri.be 

Hippocampus verschijnt 5 maal per jaar: 

februari, april, juni, september en december. 

Oplage: meer dan 10.000 exemplaren. 

ISSN-nummer: 1782-8414 

Hippocampus kan je downloaden in pdfformaat 

via de NELOS-wiki, meer bepaald via: 

www.wiki.nelos.be/index.php/Hippo-archief 

Advertentietarieven 

www.wiki.nelos.be/index.php/Hippocampus 

Zie bij 'Publiciteit'. 

De redactie en de uitgever zijn niet verantwoordelijk voor 

de inhoud van de geplaatste advertenties. Ongevraagd toegestuurde 

redactionele teksten en/of foto's worden niet teruggestuurd. 

De artikels ter publicatie in de Hippocampus 

moeten binnen zijn bij de redactie minstens 45 dagen voor 

de maand van verschijning. 

Overeenkomstig de Belgische wet van 08/12/1992 tot 

bescherming van de persoonlijke levenssfeer, gewijzigd 

door de Europese wet van 11 december 1998 tot omzetting 

van de richtlijn 95/46/EG van 24 oktober 1995, melden 

wij dat uw persoonsgegevens worden bijgehouden 

in een bestand. Wij verbinden ons ertoe deze gegevens 

enkel te gebruiken voor de verzending van ons tijdschrift 

en de administratie van de liga overeenkomstig het doel 

van onze organisatie. U heeft inzage- en correctierecht. 

Niets van deze uitgave mag overgenomen worden zonder 

schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever. 

Hippocampus 

komt tot stand 

met de steun van 

Lid van de Unie van 

de Uitgevers van de 

Periodieke Pers 

Adresveranderingen 

Uitsluitend richten aan het NELOS-secretariaat: 

secretariaat@nelos.be

Bondsnieuws - COMMISSIE DUIKONDERRICHT 

Opleidingstraject 

Technisch Duiken 3 jaar 

Vanaf dit jaar blijven proeven, vaardigheden en duikleidingen voor de technische 

duikopleidingen ook maar 3 jaar geldig. 

In de klassieke duikopleidingen geldt 

als algemene regel dat een succesvol 

afgelegde proef, duikleiding of examen 

3 jaar geldig blijft. Indien de homologatie 

van het duikbrevet niet gebeurd is binnen 

de 3 jaar, dient de proef, de duikleiding of 

het examen opnieuw te worden afgelegd. 

Dit principe zal vanaf dit jaar ook worden 

toegepast in de technische duikopleidingen. 

Wie in 2012 een technische opleiding 

is gestart, dient het opleidingstraject binnen 

de 3 jaar af te ronden (en te laten homologeren), 

anders vervallen de afgelegde 

onderdelen van de opleiding die ouder zijn 

dan 3 jaar. 

Hetzelfde geldt voor wie een technische 

opleiding is gestart in 2011 of 2010: de resterende 

opleidingsduiken dienen te worden 

afgerond binnen de 3 jaar vanaf de aanvang 

van de opleiding. 

Voor wie een technische opleiding is gestart 

in 2009 of vroeger, en nog niet tot 

homologatie van het brevet is gekomen, 

gelden overgangsmaatregelen. Zij kunnen 

dit jaar nog contact opnemen met de Sectie 

Duiktechnieken (SDT), die geval per geval 

in overleg met de bevoegde instructeurs 

het resttraject zal bepalen en hoeveel tijd 

hiervoor ter beschikking is. Na 31 december 

2012 zal het niet meer mogelijk zijn om een 

resttraject te bekomen en zullen automatisch 

alle opleidingsonderdelen vervallen 

die succesvol werden afgewerkt in 2009 of 

vroeger. 

Los van de periode van 3 jaar waarover 

een kandidaat technisch duiker beschikt, 

is de SDT van mening dat een technische 

opleiding best in 1 jaar kan worden afgerond. 

Voor de opleidingsduiken wordt van 

de kandidaat zin voor initiatief verwacht, 

gezien de opleidingsduiken met een technische 

instructeur worden ingepland op 

vraag/initiatief van de kandidaat. 

JOHN REMUE 


5 

Foto: Ivo Madder.


Geslaagden Zeestage 2012 

Anja Aerts 

The Sharks 

Christophe Sohy 

Actina 

Matthew Van Kuyk 

Acuatica 

6 Hippocampus nov./dec. 2012 

Piet De Maertelaere 

Atlantic Diving Club 

Natasja Vandeperre 

Yellow Diving 

School 

Carine Vercaempt 

Bevers Castors 

Diving 

Dirk Damen 

Bevers Castors 

Diving 

2*Instructeurs 

Pieter De Vos 

Armada 

Philippe 

Vanderheeren 

R.D.K. 

Tony Vermeulen 

Gentse Dolfijnen 

Stijn Lambrecht 

Zeepaardje ('t) 

Kurt Vande Riviere 

Rescue & Diving 

Team 

3*Instructeurs 

Sylvia Malfait 

M.D.K. 

Jan Proost 

Yellow Diving 

School 

Tine Van Dessel 

De Otters 

Bert Schoofs 

Odyssee 

Peter Van Hoecke 

ORKA 

Foto's van de Zeestage 2012 kunnen gedownload worden via: http:// 

gallery.nelos.be én daar ga je naar de map 'Opleiding instructeurs'. 

In die map 'Zeestages' vind je de map 'Zeestage 2012'. In deze map 

staan de foto's van diverse auteurs netjes verdeeld per auteur. 

Opgelet! Je kan die foto's enkel bekijken of downloaden als je 

NELOS-Instructeur bent en nadat je ingelogd bent op NELOS-Galery. 

Inloggen kan uiteraard enkel nadat je ooit geregistreerd werd 

op http://gallery.nelos.be. Hoe je moet registreren (enkel en alleen 

met behulp van je brevetnummer), lees je op pagina www.wiki. 

nelos.be/index.php/Gallery. 

Patrick Van Buyten 

HYDRO 

Foto's: Roland Wantens.

Reportage - BIOLOGIE - NOORDZEE 

Effecten van 

windmolenparken 

op het milieu 

Het milieurapport 2012 van de effecten van windmolenparken 

op het milieu werd op 6 september 2012 

voorgesteld aan de pers. 

Ondertussen staan er al 91 windmolens 

op de eerste twee windmolenparken 

op de Thorntonbank 

(C-Power project) en de Blighbank (Belwind 

project). Gezien dergelijk grote constructies 

het marien milieu sterk kunnen 

beïnvloeden, houdt een verplicht opvolgingsprogramma 

deze effecten nauwlettend 

in de gaten. De bevindingen werden 

voorgesteld in een geïntegreerd rapport 


van de Beheerseenheid van het Mathematisch 

Model van de Noordzee (BMM, 

van het Koninklijk Belgisch Instituut voor 

Natuurwetenschappen) in samenwerking 

met Onderzoeksgroep Mariene Bilogie 

(UGent), het INBO en het ILVO. Ze bevestigen 

dat windmolenparken hotspots voor 

mariene biodiversiteit zijn en dat ze een 

significante invloed hebben op zeevogels 

en zeezoogdieren: 

Windmolenpark Blighbank (Belwind project). 

Er werden 78 diersoorten aangetroffen 

op de sokkels van de windmolens. 

• De begroeiing is anders op verschillende 

types sokkels, waarbij betonnen 

sokkels in de kustzone de rijkste fauna 

herbergen. 

• De verrijking van de fauna van de na-

tuurlijke zachte substraten rondom 

de windmolens breidt uit, met o.a. de 

waarneming van grotere vissen binnenin 

het windmolenpark. 

• Verschillende soorten meeuwen en 

sternen worden aangetrokken tot de 

windmolens, terwijl jan-van-genten 

en zeekoeten deze vermijden. 

• Bruinvissen worden drastisch, maar 

voor korte duur, verstoord door de 

heiwerkzaamheden in de windmolenparken. 

windmolenparken als hotspots 

voor biodiversiteit 

De begroeiing van verschillende windmolensokkels 

op verschillende afstanden 

van de kust vertoont heel wat gelijkenissen, 

maar evenzeer duidelijke verschillen. 

Niet minder dan 50% van de 78 aangetroffen 

soorten werden gevonden op zowel 

de betonnen sokkels op de Thorntonbank 

als de stalen sokkels op de Blighbank. 

Foto's: BMM-KBIN. 

De beide types sokkels werden gedomineerd 

door het vlokreeftje Jassa herdmani, 

dat voorkomt in dichtheden tot 90.000 individuen 

per vierkante meter, en de gewone 

zeester Asterias rubens. De betonnen constructies 

op de Thorntonbank herbergen 

echter duidelijk meer soorten, waaronder 

enkele typisch kustgebonden tweekleppigen. 

Tevens werd vastgesteld dat de 

begroeiing van de sokkels nog steeds in 

ontwikkeling is en dat een volwassen begroeiing 

pas binnen ten vroegste 10 jaar 

zal worden bereikt. 

Het neerdwarrelen van de begroeiing, samen 

met gewijzigde stromingspatronen 

en sedimentsamenstelling, wordt geacht 

verantwoordelijk te zijn voor de verrijkte 

fauna van de zandige bodem rondom de 

windmolens. Dit effect breidt zich verder 

uit en strekt zich momenteel uit tot meer 

dan 50 m van de kunstmatige harde structuren 

van de molens. Ook hier worden hoge 

dichtheden aan zeesterren aangetroffen, 

tot 55.000 individuen per vierkante meter. 

De bodemgemeenschappen nabij de windmolens 

worden zo geleidelijk omgevormd 

van een natuurlijke, vrij arme open zeegemeenschap 

tot een veel rijker kustgemeenschap. 

Aangezien de minimale afstand tussen 

de windmolens slechts 350 m bedraagt, 

is een gebiedsdekkende uitbreiding van dit 

fenomeen helemaal niet ondenkbaar. 

Hogere aantallen zeesterren werden ook 

waargenomen verder van de windmolens, 

terwijl de kleine pieterman blijkbaar de 

windmolenparken vermijdt. Het blijft echter 

moeilijk eenduidige trends in de veranderingen 

in diversiteit en aantallen binnen 

deze grotere bodemfauna, waaronder ook 

heel wat soorten vis, te detecteren. Windmolenparken 

blijken wel grotere individuen 

van verschillende soorten te huisvesten. 

Hieronder bevinden zich ook commercieel 

belangrijke soorten, zoals grijze garnaal, 

maar ook pladijs en tarbot. Dit effect wordt 

toegekend aan de afwezigheid van visserij 

en het veranderende voedselweb binnen de 

windmolenparken. Al deze effecten, maar 

vooral het effect van de grotere individuen, 

worden verwacht meer uitgesproken te 

worden naarmate de populaties zich langer 

ontwikkelen binnen de unieke omgeving 

van de windmolenparken. 

windmolenparken, 

zeevogels en zeezoogdieren 

Zeevogeltellingen toonden aan dat de 

dwergmeeuw, de visdief en de grote stern 

aangetrokken worden tot de windmolens 

van het C-Power park. Het Belwind park 

daarentegen vertoont zowel aantrekking 

van de stormmeeuw en de zilvermeeuw, 

als afstoting van de zeekoet en de janvan-gent. 

Meeuwen worden waarschijnlijk 

aangetrokken omdat zij de windmolens als 

herkenningspunt, rustplaats en/of uitvalsbasis 

naar de open zee gebruiken. Sommige 

veranderingen in aantallen (zeevogels 

tot 50%) kunnen echter slechts na 10 jaar 

opvolging aan het licht komen. De zeevogeltellingen 

worden daarom aangevuld 

met radarobservaties. Deze leveren gedetailleerde 

informatie over vluchtpatronen 

en gedrag, zelfs bij slechts weer en 's 

nachts. De radar werd recentelijk geïnstalleerd 

op het transformatorplatform van C- 

Power en is klaar voor het onderzoek van 

de herfstmigratie van de zeevogels. 

De bruinvis is het meest voorkomend zeezoogdier 

in Belgische wateren: tot 8.500 

individuen werden er geteld! Gezien hun 

gevoeligheid voor excessief geluid, wordt 

het onderwatergeluid gegenereerd door 

het heien van palen als belangrijke milieudruk 

beschouwd. De heiwerkzaamheden 

van C-Power veroorzaakten inderdaad 

een geluidsdruk van 172-189 dB re 1 µPa 

op 750 m van de heilocatie. Met een verstoringsgevoeligheid 

van bruinvissen tot 

140 dB, toonden vliegtuigtellingen aan dat 

zo'n 2.000 tot 3.800 bruinvissen hierdoor 

werden verstoord tot op een afstand van 

22 km. De impact van het heien van de veel 

grotere palen in het Belwind park, met de 

geluidsdruk op 750 m tot 194 dB, wordt 1,5 

keer groter geschat. Wanneer de heiwerkzaamheden 

echter stopten, bleek de bruinvis 

het verlaten gebied opnieuw te gaan 

bezetten. Na een dag bleek de verstoringsafstand 

gedaald tot 13 km. 

Het volledige rapport kan je raadplegen via 

op de website van MUMM (Management Unit 

of the North Sea Mathematical Models): 

www.mumm.ac.be/NL/Management/ 

Sea-based/windmills_docs.php? 

proj=monitoring. 

SIGRID MaEBE, 

PUBLIC RELaTIONS MUMM 


9

Sprokkels 

Mosselvlees bevat 

microplastic 

Noordzeemosselen bevatten gemiddeld 

één deeltje microplastic 

per gram vlees. Dat blijkt uit 

onderzoek van de vakgroep Toegepaste 

Ecologie en Milieubiologie. 

Microplastics zijn minuscule 

stukjes plastic die in het zeewater 

voorkomen en afkomstig zijn uit 

cosmetica, synthetische kleren en 

verpakkingsafval. 

Milieutoxicologen van de Universiteit 

Gent berekenden dat mosselen 

uit de Noordzee minuscule 

stukjes plastic, die steeds meer aanwezig 

zijn in zeewater, in hun weefsel vasthouden. 

Zo troffen ze gemiddeld één stukje 

plastic aan per gram mosselvlees. Per 

portie mosselen krijg je zo 300 stukjes 

plastic binnen. Tot nu toe kan niets worden 

gezegd over mogelijke gevolgen voor 

de mens bij consumptie. Dit werd gemeld 

in een persbericht van 27/08/2012. 

Microplastic in zee is een recent erkend 

probleem. Microplastic deeltjes zijn een 

onderdeel van het mariene afval en hebben 

een diameter van

© foto Liz Rogers 

rEvo-rebreathers 

performante rebreathers voor sporten technische duikers 

kwaliteit, innovatie en betrouwbaarheid 

rEvo-rebreathers D. Martensstraat 3A 8200 Brugge tel. 050/454405 

info@revo-rebreathers.com www.revo-rebreathers.com 

Hippocampus sept./okt. 2012 11

Bondsnieuws - aUDIOvISUELE COMMISSIE 

Zeelandflitsen 2012 

Deze jaarlijkse foto- en videowedstrijd werd door de Audiovisuele Commissie georganiseerd op 17 juni 2012. 

Dit keer konden de fotografen vooraf 

elektronisch inschrijven. Daardoor 

konden ze onmiddellijk naar hun 

uitgekozen duikstek trekken. Ze moesten 

daar wel wachten op een sms met de opdracht 

van de organisatoren. Op die manier 

was er controle dat de opnamen wel 

degelijk op die dag gemaakt waren. 

Op de vertrouwde plaats van afspraak − 

Octopussy te Wemeldinge − was het toch 

nog aardig druk met fotografen die voordien 

niet ingeschreven hadden. De videografen 

waren wel wat misnoegd omdat 

hen die mogelijkheid niet geboden was. 

Het was echter een experiment en de Audiovisuele 

Commissie doet het nodige om 

dit vanaf volgende uitgave voor iedereen 

mogelijk te maken. 

de wedstrijd 

In totaal schreven 28 fotografen in, waar- 


van 12 Juniors en 16 Masters. Bij de videografen 

waren er 3 Juniors en 5 Masters. 

Het weer was tamelijk goed, maar de condities 

onder water waren naar verluidt tamelijk 

moeilijk. Een paar auteurs namen 

zelfs niet de moeite om hun opnamen binnen 

te brengen. Dat stelt de opnamen van 

de winnaars nog meer in het licht: in dergelijke 

omstandigheden schitterende beelden 

maken. 

Het downloaden van de beelden ging niet 

van een leien dakje, maar de sfeer bij Octopussy 

had daar niet onder te lijden. De 

verschillende auteurs wisselden er hun 

ervaringen uit en verbroederden met de 

concurrenten. 

Van de Juniors fotografie werden drie opnamen 

verwacht, onderwerp vrij. Bij de 

Masters was de techniek opgelegd: een 

macro-, een breedhoek- en een close-up 

opname. De onbewerkte inzendingen werden 

gejureerd door Reine Vandenweghe, 

Els Van Den Borre en juryvoorzitter Harry 

klerks. 

Bij de video waren geen vereisten vooropgesteld, 

maar het spreekt vanzelf dat bij 

de Masters het verhaal, de muziek en het 

commentaar, de goede montage van de opnamen 

moesten ondersteunen. Bij de Juniors 

werd vooral verwacht dat de opnamen 

van het vereiste niveau waren. De jury voor 

de gemonteerde films bestond uit Johan 

De Maertelare en Christian Benoit, onder 

de leiding van Ronny Margodt. 

de uitslag 

De proclamatie en de prijsuitreiking werd 

dit keer geïncorporeerd in de viering van 

het 50-jarig bestaan van duikclub De Manta 

te Gent. In het zwembad 't Strop stond 

een reuzenscherm opgesteld. Vanaf de 

tribune konden de toeschouwers de projectie 

zien, alsook een reflectie daarvan in 

Foto: Gino Meskens.

het water. Dat bleek wel indruk te maken op 

de aanwezigen. De mensen van de Manta 

hadden een beroep gedaan op Multimedia 

Center Cools om met een sterke projector 

de beelden te schijnen. 

Eerst was er een presentatie door Vic Verlinden 

over 'duiken in grotten en mijnen', 

gevolgd door het diaporama 'Nusa Tenggara' 

van Reine Vandenweghe. Maar dan 

was het uur van de waarheid aangebroken. 

In een korte presentatie werden al de ingezonden 

foto's getoond, gevolgd door de 

bekendmaking van de winnaars, samen met 

het commentaar van de jury. In sommige 

gevallen bevatte dat commentaar ook tips 

om de foto's nog beter te laten overkomen. 

Toen volgde een presentatie van de winnende 

video's, die volledig werden vertoond. 

En dan was het tijd voor de prijsuitreiking. 

Er waren slechts een beperkt aantal deelnemers 

aanwezig. Hadden de anderen hun 

werk ondergewaardeerd of dachten ze dat 

er maar weinig te verdienen viel? Het tegendeel 

was waar, want de Manta had voor een 

hoop werkelijk prachtige prijzen gezorgd, 

dankzij de gulle hulp van verschillende 

sponsors: Stad Gent, tijdschrift duiken, cafetaria 

uitbater Gino, Super Soldi, Duikshop 

Octopussy, Bubble & Dive, Rudi's Ocean 

Center, Wild Water en Diving Holidays. 

de resultaten 

Na de prijsuitreiking kon iedereen nog 

bij Ronny Margodt respectievelijk Harry 

klerks terecht voor meer feedback over 

hun werk. 

Het was spijtig dat er niet wat meer publiek 

het werk van de auteurs kwam bekijken, 

maar de supporters van de Manta waren 

natuurlijk al het ganse weekend aan het 

feesten. 

ROLaND WaNTENS, 

SECRETaRIS aUDIOvISUELE 

Categorie Eervolle vermelding Brons Zilver Goud 

COMMISSIE NELOS 

Foto's Juniors Cathy Ruche Jean-Pol Melin Philippe Velghe Christa Van den Driessche 

Video Juniors - Niet toegekend Niet toegekend Eric Ghysebrecht 

Foto's Masters - Rudi Brocken Daan Delbare Gino Meskens 

Video Masters - Erik De Groef Christ'l Van Zandbergen Johan De Smedt 

Foto's Juniors - Goud 

Christa Van den Driessche 

Links: Oorkwallen en zeesla. 

Rechts: Duiker bij een begroeide ketting. 

Kleine foto: Weduwroos (Sagartiogeton undatum). 


13

Bondsnieuws - aUDIOvISUELE COMMISSIE 


Foto's Juniors - Brons 

Jean-Pol Melin 

Links: Doorschijnende 

zakpijp 

(Ciona intestinalis). 

Rechts: Oorkwallen in 

het zonlicht. 

Kleine foto: Oorkwallen 

aan lager wal. 

Foto's Juniors - Zilver 

Philippe Velghe 

Grote foto: Slibanemoon (Sargartia troglodytes). 

Boven: Weduwroos (Sagartiogeton undatum). 

Onder: Schol (Pleuronectes platessa).

Foto's Juniors - eervolle vermelding 

Cathy Ruche 

Grote foto: Gewimperde zwemkrab 

(Liocarcinus arcuatus). 

Links: Gewone steurgarnaal (Palaemon 

elegans). 

Rechts: Zonlicht door een oorkwal. 

Foto's Masters - Goud 

Gino Meskens 

Grote foto: Snorkelen in de 

Grevelingen. 

Boven: Een kwalvlo parasiteert 

op een oorkwal. 

Onder: Duiker kijkt naar doorschijnende 

zakpijpen. 


15


Foto's Masters - Brons 

Rudi Brocken 

Grote foto: Oorkwallen tussen 

zeesla. 

Boven: Paardenanemoon 

(Actinia equina). 

Onder: Zeedahlia (Urticina 

felina). 

Foto's Masters - Zilver 

Daan Delbare 

Boven: Duiker met oorkwal. 

Onder: Amerikaanse ribkwal 

(Mnemiopsis leidyi). 

Rechts: Botervisje (Pholis 

gunnellus).

Bondsnieuws - GENEESKUNDIGE COMMISSIE & COMMISSIE DUIKONDERRICHT 

Herexamen 

Duiker-Hulpverlener 

Op 8 september 2012 ging 

het herexamen DHV 

door in het Duikerhuis 

NELOS. 

Op deze zaterdagmorgen waren 

voldoende examinatoren 

bereid om de 10 kandidaten 

voor het gedeelte theorie en 

de 24 kandidaten voor het gedeelte 

praktijk (CPR) te evalueren. 

Er daagden echter maar 

3 kandidaten op voor het gedeelte 

theorie en slecht 18 voor 

de CPR. 

Goed nieuws is wel dat deze 

sessie toch nog extra 13 volledig 

geslaagde Duiker-Hulpverleners 

opleverden (5 waren 

niet geslaagd). 

Proficiat aan: 

Foto's: Ivo Madder. 

Bart Bosmans (Neptunus 

Divers), Marc Cop (Triton), 

Jarno de Smet (Actina), Hans 

Demeersseman (Nereus), 

Thomas Govaerts (Breevenduikers), 

Ivan Haezebaert 

(Nieuwpoortse duikers), Patrick 

Lucas (Coudy's), Laura 

Mertens (Duikernikkers), 

Chris Neirynck (Nereus), André 

Ronsmans (IJseduikers), 

Kees Van der Zandt (Euro Divers), 

Bart Van Gompel (Amfibie) 

en Natasja Waterschoot 

(Splash). 

IvO MaDDER 

NELOS REISSERVICE 

Uw reiskantoor met exclusieve voordelen 

Groepsreis 2013: AMBON 

Afreis is voorzien op 2 november 2013 

reisduur: 15 dagen / min. 21 duiken 

Alles is inbegrepen: vluchten, transfers, 

hotels, gidsen, vol pension, bezoeken, duikvergunningen, 

begeleiding, ... Een uitgebreide folder is beschikbaar in 

december 2012. 

Prijs per persoon: 3.770 EUR - Inschrijven kan mits 

voorschot van 500 EUR. 

Opgelet : voor deze reis zijn maximaal 20 plaatsen 

beschikbaar 

Na het succes van onze groepsreizen 

in de Malediven, Sipadan, Thailand, 

... organiseren we in 2013 opnieuw 

een begeleide groepsreis naar “het 

droomeiland voor duikers” Ambon. 

Dit Indonesische eilandje is wereldbefaamd voor duikers 

die houden van het speciale kleine leven, naaktslakken, 

spookfluitvissen, kikvorsvissen enz... De buitenriffen 

laten de duikers evenwel ook niet onbekoord, 

prachtige drop offs en grote pelagische dieren staan 

hier op het menu. 

In deze reis gaat het niet enkel om duiken, een kleine 

rondreis op Java staat eveneens op het programma 

met bezoeken van Bogor, Borobudur, Prambanan, de 

vulkanen ... Een uiterst interessante reis waarbij 

cultuur, natuur en duiken centraal staan. 

NELOS REISSERVICE 

AFFINION INTERNATIONAL TRAVEL Lic. 7061 

Alfons Gossetlaan 54 1702 Groot Bijgaarden 

Tel. 02/481.16.72 nelosrs@affiniontravel.com 

www.nelos.be | www.nelosrs.be 

http://nelosrs.affiniontravel.be/ 


17

Foto: Hans Sterkendries & Liesbet Cornelissens. 

Reportage - REISvERHaaL 

Het heeft iets vreemd: na een vlucht 

van 10 uur land je op Curaçao en je 

wordt er toegesproken in je eigen 

taal. De voertaal op dit Caribische eiland 

is het Papiamentu (een mengeling van 

Portugees, Nederlands, Frans en West- 

Afrikaanse dialecten) maar Nederlands is 

op Curaçao nog steeds een officiële taal 

en bijna iedereen spreekt het. De eerste 

Europeaan die voet zette op het eiland 

was nochtans een Spanjaard maar omdat 

er geen edelmetalen werden gevonden, 

bestempelden de Spanjaarden Curaçao al 

snel als een 'isla inutil', een nutteloos eiland. 

De Nederlanders dachten er anders 

over en namen Curaçao in 1634 in gebruik 

als uitvalsbasis voor de West-Indische 

Compagnie (WIC). Toen de WIC in 1791 failliet 

ging, werd Curaçao een Nederlandse 

kolonie. Vandaag behoort het eiland nog 

steeds tot het Koninkrijk der Nederlanden 

maar sinds 1954 kent Curaçao wel een 

hoge vorm van zelfbestuur. Het maakt deel 


Bon bini na Korsou 

Welkom op Curaçao 

Van de drie ABC-eilanden Aruba, Bonaire en Curaçao, is dat laatste 

het grootst en het gemakkelijkst te bereiken. Bovendien zijn er 

nergens anders in de Caraïben zoveel sporen bewaard gebleven van 

het koloniale verleden. Maar ook onderwater heeft Curaçao flink 

wat te bieden. 

uit van de Nederlandse Antillen, al wil Curaçao 

die alliantie graag verlaten en net 

als Aruba een 'status aparte' aannemen. 

werelderfgoed 

Curaçao is een heel groen eiland. Dat merken 

we terwijl we komen aanvliegen over 

de helderblauwe Caribische Zee. In tegenstelling 

tot heel wat andere Caribische 

eilanden heeft Curaçao geen uitgestrekte 

zandstranden. Het strand bestaat uit vele 

kleine en vaak afgelegen baaien, ideaal om 

te genieten van de romantische zonsondergang. 

Minstens even romantisch is Willemstad, 

de meest kleurrijke hoofdstad ter 

wereld. De historische binnenstad van de 

enige stad van het eiland staat sinds 1997 

ingeschreven op de UNESCO Werelderfgoedlijst. 

De stad wordt in twee gesneden 

door de haveningang en tussen de stadsdelen 

Punda ('De Punt') en Otrobanda ('De 

Andere Kant') ligt een voetgangersbrug. 

De 'Pontjesbrug' met op de achtergrond de Handelskade, 

geschilderd in suikerstokkleurtjes. 

Als schepen de haven willen in- of uitvaren, 

wordt de drijvende 'Pontjesbrug' (Koningin 

Emmabrug) opzij geschoven. Op de 

hoek aan de brug in Punda bevindt zich het 

bekendste huis van Willemstad: het rijkelijk 

gedecoreerde gele Penha-gebouw dat 

in 2008 precies 300 jaar bestond. Buiten 

dit gebouw zijn alle andere huizen op de 

Handelskade geschilderd in suikerstokkleurtjes: 

felgeel, roos, blauw, groen... "De 

voormalige gouverneur kreeg hoofdpijn 

van de felle zon op de witte huizen, en beval 

alle gevels te schilderen”, vertelt onze 

gids Clarina. "Pas achteraf is gebleken dat 

de man belangen had in een grote verffabriek”, 

voegt de andere gids, Charla, er met 

een knipoog aan toe. 

Vlakbij de Handelskade vinden we de 

'Drijvende Markt'. Sinds kort hebben de 

Venezolaanse boten plaatsgemaakt voor 

vaste kraampjes maar nog steeds komen 

de Curaçaose huismoeders hier hun verse 

groenten, fruit en vis inslaan. Vlakbij de 

drijvende markt ligt de vroegere markthal 

waar nu lokale restaurants zijn ondergebracht. 

Nergens in Curaçao kan je zo goedkoop 

eten als hier waar de typische Caribische 

gerechten worden bereid in grote 

kookpotten boven een open houtvuur. 

Dé verzamelplaats bij uitstek is de Plaza

Brion, in Otrobanda. De vlag van 

Curaçao wappert hoog boven 

dit plein dat dag en nacht bruist 

van het leven. 

duiken in Curaçao 

Het is niet moeilijk om verliefd te 

worden op Curaçao. De zon lijkt er 

eeuwig te schijnen, de Curaçaonaars 

zijn een buitengewoon gastvrij 

volk en het land heeft heel 

wat te bieden. Ook voor duikers, 

zeker bij een watertemperatuur 

van rond de 28°C. De voorbije jaren 

werd Curaçao herhaaldelijk 

getroffen door zware orkanen. 

"Sommige waarnemers beweren 

dat de riffen daaronder hebben geleden 

maar niets is minder waar”, vertelt Bryan 

Horne, de manager van Go West Diving. 

"De bodem ligt op sommige plaatsen bezaaid 

met stukken koraal, maar dat was al 

dood koraal. De stormen hebben er juist 

voor gezorgd dat de boel eens grondig 

werd opgekuist”, vult Divemaster Guido − 

een uitgeweken Nederlander − van duikschool 

DiveVersity er nog aan toe. 

Inderdaad, we stellen vast dat het overgebleven 

hersenkoraal en sterkoraal de ha- 

Foto's (4): Ivo Madder. 

bitat vormt van veelkleurige 

papegaaivissen, van grote trompetvissen 

en van blauwe Caribische doktervissen. 

Je vindt er ook murenen en met een beetje 

geluk zie je de kleine poetsgarnalen aan 

het werk in hun bek. Ook naaldvissen zijn 

volop van de partij en met wat geluk kruist 

er een gigantische langoest of een grote 

berenkreeft je weg, hoewel deze dieren net 

als andere kreeftachtigen, meestal alleen 

's nachts op pad gaan. "Je kan op verschillende 

plaatsen nachtduiken”, zegt Louis 

van All West Apartments. "En als je in onze 

Boven: Koraalduivels ... mooi, maar ze komen hier 

van nature niet voor en vormen ondertussen een bedreigende 

plaag voor de juveniele visjes. 

Midden: Duiken of zwemmen met dolfijnen kan je bij 

Dolphin Academy. 

Onder: Een juveniele koevis. 

apartementen gehuisvest bent, kan je elke 

nacht gaan nachtduiken op ons huisrif, 

want de duikflessen staan gratis ter beschikking 

in het 'duikkot', beneden aan de 

appartementen. De duikflessen worden 

er elke dag gevuld door Go West Diving. 

Met dit duikcenter, in het westelijk puntje 

gelegen, kan je trouwens bootuitstappen 

maken om op de mooiste duikplaatsen 

van het zuiden maar ook van het noorden 

te duiken”, prijst Louis zijn waren aan. "Als 

duiker kom je zeker aan je trekken in Curaçao”, 

zegt Nolo van Ocean Encounters. 

"Naast duiken op de gekende duikplaatsen 

rond Curaçao kan je ook duikuitstappen 

maken naar Klein Curaçao, waar je gegarandeerd 

schildpadden, roggen, grote 

vissen en haaien te zien krijgt. Bovendien 

organiseren wij in samenwerking met 

Dolphin Academy een 30 minuten durende 

duik met dolfijnen. Dat moet je zeker eens 

meemaken!”, zegt hij met glunderende 

ogen. 

Er wordt op Curaçao vooral gedoken op de 

zuidkust van het eiland en dat heeft alles 

te maken met de passaatwinden die genadeloos 

hard inslaan op de noordkust. Er 

zijn wel charterboten, zoals Dive Charter 

Curaçao, die je meenemen voor driftduiken 

langs de ruige noordkust. "Met een beetje 

geluk zie je daar zeeschildpadden, pijlstaartroggen 

en verpleegsterhaaien, 

maar de stroming is van die aard dat 

we het afraden aan minder ervaren 

duikers”, vertelt Tom Zeck van Caribbean 

Sea Sports, een Nederlander die 

al zeventien jaar op Curaçao woont. Ook 

zij hebben vlak voor de kust een huisrif 

waar je ongelimiteerd terecht kan. Maar 

de trots van het bedrijf is de duikboot 

waarmee trips worden gemaakt naar alle 

uithoeken van het eiland. Explorador heet 

de boot en het is de enige duikboot van Curaçao 

met een jetmotor in plaats van propellers. 

Sinds half 2012 heeft Curaçao een grote meerplaatsherdrukkamer. 

De nieuwe decompressietank 

draagt de naam Sr. Edwin Bruder Valeriano, 

een eerbetoon aan een broeder die 

werkte in de oude druktank. De tank heeft een 

waarde van 1 miljoen dollar en staat in het 

tweede St. Elisabeth Hospital. De tank wordt 

voorlopig bediend door een team opgeleiden 

uit Venezuela. Zij zullen op Curaçao mensen 

opleiden die uiteindelijk verantwoordelijk worden 

voor de decompressietank. 


19


de beste duikplaatsen 

Sinds 1983 is de kust voor de oostelijke 

zuidkust van het eiland een beschermd 

natuurgebied. Het onderwaterpark loopt 

door tot op een diepte van 60 meter en bestrijkt 

ruim 1.000 ha, vooral met de bedoeling 

het koraalrif te beschermen. Hier geldt 

een absoluut visverbod en je mag er alleen 

aanleggen aan één van de 16 parkboeien. 

Boei nummer 8 is een heel populaire bestemming. 

Op een diepte van amper 5 meter 

ligt het wrak van de Tugboat, een klein 

sleepbootje dat bedekt is met buissponzen 

en bekerkoraal. Duikgids Erik neemt ons 

echter mee in westelijke richting, naar Bullenbaai. 

Deze duikplaats is bijzonder moeilijk 

bereikbaar via land en wordt daardoor 

weinig bedoken. De plek bestaat uit een 

spectaculaire verticale wand die begint op 

10 meter diepte en doorloopt tot onder de 

50 meter. In de vele spleten en holten hebben 

langoesten, murenen en poetsgarnalen 

een veilig onderdak gevonden. We zien 

er ondermeer egelvissen, grombaarzen, 

Caribische doktervissen, een school regenboogstekelmakrelen 

en in de verte observeert 

een grote barracuda ons. 

Op weg naar de thuishaven maken we nog 

een tweede stop voor een driftduik aan 

de Blue Bay Wall. De plek bestaat uit een 


verticale muur die doorloopt tot op 

45 meter diepte. Ze staat vooral bekend 

om haar steenkoraal en haar 

prachtige hoornkoralen. We zien er 

ondermeer grote scholen keizersvissen, 

soldatenvissen en grote trompetvissen 

die ondersteboven hangen 

in de hoop door hun prooi te worden 

aanzien voor touwsponzen. Grappig 

detail: de Blue Bay Wall ligt vlakbij 

de golfbaan waardoor de zeebodem 

bezaaid ligt met golfballen. 

We doen tijdens ons kort verblijf nog 

enkele duiken, waaronder Mushroom 

Forest (paddestoelenwoud), een duikplaats 

die je zeker gedaan moet hebben. 

Deze duikplaats werd al meermaals door 

diverse duikmagazines bestempeld als 

de beste duikplaats van de Caraïben. Er 

groeien grote koraalformaties die de vorm 

van paddestoelen hebben. Er rond kom je 

een rijk onderwaterleven tegen, met opvallend 

veel murenen en egelvissen. Toen 

ik er dook was het al een paar dagen redelijk 

winderig met minder goed zicht tot 

gevolg. Spijtig, maar toch een bijzondere 

duik. 

Alice in Wonderland is het huisrif van Go 

West Diving. Het is in goede staat, je kan 

zowel naar links of rechts duiken, telkens 

Boven: De Superior Producer is een vrachtschip dat in 

september 1977 zonk bij het verlaten van de haven. 

Midden: Liefhebbers van wrakken komen aan hun trekken 

op Curaçao. De meeste wrakken liggen ondiep. 

Onder: Autowrak bij Kokomo Beach. 

goed voor een duik van 60 minuten. Je kan 

er gemakkelijk tot 30 meter en dieper duiken, 

maar eigenlijk zie je dan gewoon hetzelfde 

als op 20 meter diepte: mooie koralen 

en sponzen, murenen, poetsgarnalen 

en heel wat vis. Het is ook een ideale plaats 

om een nachtduik te doen en dan kom je 

met wat geluk pijlinktvissen tegen. 

Foto's (3): Tom Zeck.

Boven: Als de 'Pontjesbrug' open staat, kan je gratis met de overzetboot overvaren. 

Onder: Bij 'All West Appartments', aan de zuid-westelijke hoek van Curaçao, kan je zo 

van je appartement naar de zee om er op het huisrif te duiken. 

Go West Diving vaart met ons naar Watamula, 

dé plaats om een driftduik te doen. 

Tegen een matige snelheid kom je zeker 

vier verschillende biotopen tegen met heel 

veel mooie koralen. Prachtig gewoon en 

rustig genieten. 

Op Playa Jeramy, aan de westpunt, worden 

we eveneens gedropt met de boot. Maar je 

kan er ook vanaf het strand gaan duiken. 

Eenmaal in het water zwem je de baai uit en 

daar begint dan ook direct het rif. Het koraal 

is adembenemend mooi en niet zeldzaam 

komen er schildpadden en roggen op 

bezoek. We komen echter enkel een schilpad 

tegen, veel vis en enkele murenen. Het 

laatste gedeelte van de duik zwemmen we 

langs de rotsen wat een aquariumindruk 

geeft omdat de vissen er dichtbij blijven. 

Autowrakken bij Vaersenbaai, ook bekend 

als Kokomo Beach, is de locatie van een 

van de twee duikstekken waar historische 

autowrakken onder water liggen. Volgens 

sommigen zijn de wrakken op deze plek 

mooier dan die op Marie Pampun, hoewel 

daar ook andersoortige wrakken te vinden 

zijn (bouwkraan, trailer, bootje). 

De Superior Producer is één van de meest 

Boven: Een zeeschildpad. 

Onder: De slaslak (Elysia crispata). 

opwindende duikplekken op het eiland. De 

Superior Producer is een vrachtschip dat in 

september 1977 zonk bij het verlaten van de 

haven. "Op twee weken tijd werd het wrak 

helemaal leeggeroofd door de plaatselijke 

duikers”, lacht onze gids Felix. "Iedereen 

liep rond in nieuwe kleren en was straalbezopen 

want de Superior Producer had 

vooral jeansbroeken, katoenen T-shirts 

en whisky aan boord”. Het wrak ligt tegenwoordig 

vlak bij de cruisepier en daardoor 

kan er alleen worden gedoken als er geen 

cruiseschepen aanwezig zijn. De Superior 

Producer is 80 meter lang en rust met 

zijn kiel op de zandbodem, 30 meter onder 

het wateroppervlak. De stuurcabine en de 

open laadruimte kunnen gemakkelijk en 

zonder gevaar worden betreden. De machinekamer 

en de bemanningsvertrekken zijn 

voorbehouden voor ervaren wrakduikers. 

In de loop der jaren is het wrak helemaal 

begroeid geraakt met verschillende soorten 

koraal, anemonen en sponzen. Vooral 

de boeg is prachtig begroeid met oranje 

buiskoraal dat iets minder licht nodig heeft 

dan andere koraalsoorten. 's Nacht strekt 

deze koraalsoort zijn tentakels uit en lijkt 

het hele wrak gehuld in een oranje gloed. 

Tussen de uitsteeksels hebben talloze 

kleurrijke slakken een onderdak gevon- 

den en rond het wrak zwerven ondermeer 

Spaanse hertogvissen, soldatenvissen, keizersvissen, 

sergeant-majoors, feeënbaarsjes, 

tandbaarzen en makrelen. In het wrak 

zwemt een school barracuda's waaronder 

een exemplaar dat anderhalve meter lang 

is. "Die zijn bijna altijd van de partij”, vertelt 

Felix, "maar soms worden hier ook dolfijnen 

en zelfs hamerhaaien waargenomen”. 

Bij het duiken op de Superior Producer 

moet goed rekening worden gehouden met 

de mogelijke stroming en met de aanzienlijke 

diepte waarop het wrak zich bevindt. 

Sommigen duikscholen raden daarom aan 

hier met nitrox te duiken, maar je kan ook 

tot boven het wrak zwemmen en vervolgens 

loodrecht afdalen. Het wrak ligt op 

amper 60 meter van de kust en dat is haalbaar 

voor elke sportduiker. 

Voor de kust van het Habitat Curaçao Resort, 

aan de zuidwestkust van Curaçao, 

ligt een rif dat Nos Kas wordt genoemd, 

'Ons Huis'. Het staat bekend als één van de 

meest ongerepte riffen van Curaçao omdat 

het ver verwijderd ligt van alle scheepsroutes. 

De gasten van het resort kunnen 

dag en nacht kantduiken maken op dit 

huisrif. "Wij geloven in 'freedom of diving'”, 

vertelt Anne-Marie, een Nederlandse die 


21 

Foto's (3): Ivo Madder. Foto: René Van Leeuwen.


het duikcentrum Easy Divers uitbaat. "Net 

zoals bij All West Appartments, krijgen ook 

hier de gebrevetteerde duikers een sleutel 

waarmee ze op elk moment aan gevulde 

flessen geraken en kunnen duiken volgens 

hun eigen wensen en limieten”, vertelt ze. 

Ook Easy Divers heeft een eigen duikboot 

en naar eigen zeggen liggen er 35 duiklocaties 

binnen een uur varen. 

De eerste stop die we maken is Piscadera 

Playa Largu, ook wel Long Beach genoemd. 

Deze plek ligt vlak bij Hook's Hut 

maar is het gemakkelijkst te bereiken met 

de boot. Op de drop-off vind je prachtig 

steenkoraal en hoornkoraal. Je kan er ook 

pijlstaartroggen ontmoeten. Een grote 

Amerikaanse pijlstaartrog is nauwelijks 

herkenbaar tegen de zanderige ondergrond 

maar besluit zich toch uit de voeten 

te maken wanneer wij te dicht naderen. 

Op de terugweg stoppen we op een plek die 

door onze duikgids wordt omschreven als 

El Rancho. "Een collega van mij heeft hier 

ooit tijdens één duik 18 zeepaardjes gezien”, 

vertelt de vrouw. "Vandaar de naam”. Wellicht 

werd er elders op het eiland een rodeo 

gehouden want wij zagen geen zeepaardjes. 

We hebben er wel een leuke driftduik 

aan overgehouden. 

Er zijn nog meer mooie duikplaatsen op 

Curaçao, zoals de gekende Lost Anchor, 

Tijdens onze driftduik op Watamula komen we de typische buissponzen tegen. Iets 

verder verandert de biotoop volledig en zien we enkel nog maar softkoralen. 


Beacon Point, The Corner, Newport en 

Small Wall. Maar door tijdsgebrek konden 

we die niet doen. We zullen nog een keer 

moeten teruggaan, want Curaçao is best 

een leuke duikbestemming. 

HaNS STERKENDRIES, 

LIESBET CORNELISSENS EN IvO MaDDER 

Foto: Tom Zeck. 

Meer info 

Boven: Een pijlinktvis tijdens de nachtduik. 

Midden: Murenen kom je regelmatig tegen. 

Onder: De flamingotong. 

www.curacaoinfo.nl 

www.curacao.com 

Go West Diving (www.gowestdiving.com) 

All West Apartments (www.allwestcuracao.com) 

Ocean Encounters (www.oceanencounters.com) 

DiveVersity (www.diveversity.com) 

Caribbean Sea Sports (www.caribseasports.com) 

Easy Divers (www.habitatcuracaoresort.com) 

Een berenkreeft op wandel. 


Foto's (3): Ivo Madder.

Club in de kijker 

Foto: Norbert Verbiest. 

Mantis 25 jaar 

De Mantis Divers Club vzw uit Merelbeke vierde dit jaar haar 25e verjaardag. 

Het is een club in het Gentse met een rijkgevulde geschiedenis. 

We zijn ontstaan in het jaar 1987 

door een moedig 5-tal: voorzitter 

Eric De Rieck, ondervoorzitter 

Willy van den Eechout, duikschoolleider 

Eddy De Vliegher, secretaris Erik Hennaux 

en clubwinkel verantwoordelijke Johan De 

Martelaere. Ze wilden veel duiken en besloten 

daarom een eigen clubje op te richten. 

Dit alles onder de sterke schouders 

van de VVW. De club groeide, om uiteindelijk 

te pieken op een 80-tal leden. 

Uw advertentie hier? 

publiciteit@nelos.be 

Advertentietarieven: 

www.wiki.nelos.be/index.php/ 

hippocampus 

Zoals in elke vereniging gaat het ook soms 

wat minder en in 2005 waren we nog met 

35 leden en geen enkele instructeur. Op 

dat moment heeft de club de wijze beslissing 

genomen om naar de NELOS over te 

stappen. Hierbij zijn we heel wat NELOSleden 

dankbaar voor de goede begeleiding 

en de inschaling van de volledige club. 

Een dankwoord aan onze sterkhouders: 

Norbert Verbiest, Jan Demasières, Ignace 

Lecompte, Luc Vanderhaegen, Rudy De 

ADVERTENTIE 

duikcentrum 

Overnachten in een chalet, 

woning of groepshuis. 

Je Zeelandweekend start hier. 

Wintere. Zonder hen had de club niet meer 

bestaan. Ondertussen telt de club terug 65 

leden en 5 instructeurs. 

Ook het clublokaal en het clubmateriaal 

dat daar gestockeerd werd, heeft al vele 

omzwervingen gemaakt. In het verleden 

reden we met de duikflessen in een aanhangwagen 

tot aan het zwembad en nu 

hebben we onze eigen stek dichtbij de waterkant. 

Daar is een veilige thuishaven gevonden 

bij José, onze cafébaas. 

En plots was het zover: tijd voor de Mantis 

Divers om hun 25-jarig bestaan te vieren. 

Wekelijks staan we aan het zwembad paraat 

en de Oosterschelde/Noordzee mag 

ook regelmatig een bezoekje van ons verwachten. 

We wilden ons jubileum dan ook 

graag op gepaste wijze vieren: een combinatie 

van duiken en plezier. Maatjesduik, 

feestje hier en daar om af te sluiten met 

ons traditioneel fantastisch duikfeest, dat 

dit jaar doorging op 20 oktober 2012. Een 

feest dat ondertussen naam en faam heeft 

verworven in de omtrek. Dit jaar maakten 

we er natuurlijk iets heel speciaal van. 

Eén zaak is heel belangrijk in het bestaan 

van de Mantis Divers: de aprèsduik is even 

belangrijk als de duik zelf. Zo is het clubje 

zoals zijn naam: klein maar fijn. 

DavID PLOEM 


23

Reportage - DUIKMaTERIaaL 

Duikbeurzen in aantocht 

Begin volgend jaar is het weer zover, dan heb je de diverse duikbeurzen − zoals 'boot 

Düsseldorf' (19 - 27 januari 2013), 'Duikvaker' (2 - 3 februari 2013) en de Belgische Duiksportbeurs 

(16 - 17 maart 2013). Beslist de moeite om eens naar toe te gaan. Daar kan je 

allerlei nieuwigheden op gebied van de duiksport bewonderen en info over het nieuwe 

duikmateriaal vergaren. 

Heel wat duikmerken, zoals de gekende 

merken Scubapro en Bare, 

maken hun nieuwe producten 

voor 2013 pas bekend rond de periode 

van deze duikbeurzen. In afwachting van 

die duikbeurzen brengen we hier voor jou 

alvast enkele nieuwigheden die wel al bekend 

gemaakt werden. Voor extra info kan 

je vast en zeker bij je vertrouwde duikwinkel 

terecht. 

Santi 

'Feel Free' is het nieuwe 'Santi E.Motion' 

lichtgewicht droogpak. Door gebruik te 

maken van rib-stop tri-laminaat weegt dit 

droogpak slechts 3,2 kg. Rib-stop is een 

uiterst soepel geweven materiaal en in 

combinatie met een uitgekiende pasvorm 

geeft dit maximale bewegingsvrijheid. Met 

enige 'arrogantie' durven ze bij Santi te 

beweren dat dit het meest comfortabele 

en duurzame droogpak is wat momenteel 

op de markt verkrijgbaar 

is. De knieën 

zijn voorzien van 

duurzaam en flexi- 

bel 'Soft Kavlar'. 

Voorzien van een 

duurzame plastic 

TZip-ritssluiting 

aan de voorkant 

en opbergzakken 

op elk been. 

De schoenen zijn van 

het type 'Flex sole 

Boots'. Wordt geleverd 

met een neopreen 

kap, transportzak, en 

allerlei noodzakelijke 

gadgets. Leverbaar in: 

zwart, zwart-blauw 

of zwart-rood. De 

aanbevolen retailprijs 

is 1.728,00 euro voor standaard maten 

en 1.910,00 euro voor maatpakken. 

www.santidiving.nl 


Shearwater 

'Shearwater Petrel' is de nieuwe OC/CC 

technische duikcomputer van Shearwater: 

40% kleiner, completer en flexibeler! 

Het scherm van 2,4" in 'full colour high resolution' 

is zeer goed afleesbaar. 

Geschikt voor lucht-, nitrox- en trimixduiken. 

De batterij kan je zelf vervangen door gelijk 

welke AA-type. Rekenmodel: Bühlmann 

ZHL-16C met 'Gradient Factors'. Tot 5 gassen 

instelbaar, zowel bij open als gesloten 

circuit. De consumentprijs is 940,00 euro. 

www.shearwaterresearch.com 

Suunto 

Suunto is trots op zijn nieuw model polsduikuurwerk, 

de 'D6i All black Steel'. Het 

nieuwste lid van de D6i familie beschikt 

over een zwart stalen band, voor de duiker 

die op zoek is naar een stoere look met klasse. 

Het oogt prachtig, maar is wel zwaar en 

voelt heel robuust aan. Natuurlijk, net als 

iedere D6i, is het voorzien van alle functies 

die de huidige duiker, ongeacht zijn of 

haar discipline, zich kan wensen. Het is 

voorzien van krasbestendig kristal saffier 

glas met antireflecterende coating, 

een revolutionair 3D tilt-gecompenseerd 

digitaal kompas en een optionele 

draadloze lucht integratie. De Suunto 

'D6i All Black Steel' is ook gemakkelijk 

te synchroniseren met de 'Suunto 

DM4softw 

a r e ' 

en Movescount.com, 

zodat je je 

duiklog, afbeeldingen en video’s, zodra je 

uit het water bent, direct kunt delen met de 

rest van de wereld. Hij beschikt over vier 

duikmodi. De Air modus wordt gebruikt 

voor het duiken met standaard perslucht, 

Duikersgids 

In de vorige editie kondigden we de Duikersgids 

applicatie aan voor iPhone. 

Een testteam van duikers, waaronder 

ook ik, testte de app grondig uit en gaf 

allerlei tips om de app nog te verbeteren. 

Ondertussen is er een update van 

deze 'Duikersgids' applicatie voor iPhone 

uit, waarin de meeste van de gevraagde 

verbeteringen doorgevoerd 

werden. Op dit moment is de app gratis 

te downloaden. 

www.duikersgids.nl

de nitroxmodus voor duiken met één of 

twee nitroxmixen en de Gauge modus voor 

gebruik als een bottom timer. Er is ook een 

speciale Freedive modus voor het duiken 

met ingehouden adem. Bovendien is de 

'Suunto D6i All Black Steel' uitgevoerd met 

een stijlvolle zwarte stalen behuizing. 

www.suunto.com 

Mares 

Duikcomputers worden steeds kleiner en 

kleiner. Op veel computers overstromen 

kleine cijfers en getallen de zeer krappe 

ruimte. Dus, de leesbaarheid valt uit de 

boot. De nieuwe 'Nemo Wide 2' van Mares 

bewijst dat het niet zo hoeft te zijn. 

De 'Nemo Wide' is veilig, betrouwbaar en 

gemakkelijk te lezen. Hij is intuïtief in gebruik. 

Tegenover het vorige model is de 

leesbaarheid verbeterd dankzij een aanpassing 

van de lay-out van het display. Het 

display is gemaakt van gehard superieur 

krasbestendig mineraalglas, met een verbeterde 

leesbaarheid onder alle duikomstandigheden 

en kijkhoeken. 

D e ze 

nieuwe 

versie bevat 

ook een bodemtijdmodus 

met 'stopwatch' functie en terugstelbare 

gemiddelde diepte, ideaal voor 

technische duikers. Instelbaar tot 3 mengsels, 

voor EAN (nitrox) van 21% tot 99%. 

De software is eenvoudig te upgraden. 

De batterij kan je zelf vervangen. Als je 

van een moeiteloze aflezing houdt en gebruiksvriendelijke 

computers, dan is de 

'Nemo Wide 2' voor jou! Richtprijs: 329,00 

euro 

De nieuwe 'Avanti Quattro Plus' zwemvin 

van Mares overschrijdt de prestatie van 

het klassieke model 

dankzij het gebruik 

van nieuwe 'Hi- 

Flex'-materialen 

die de efficiëntie optimaliseren. 

Grotere 

responsiviteit en 

stuwvermogen met 

een nog aantrekkelijkere 

look. 

Nieuwe 'Bungee 

Strap' (springveren) 

worden 

standaard meegeleverd. 

De bewezen 

'Channel 

Thrust'-technologie 

(Zachte longitudinale 

invoegingen laten 

een gecontroleerde 

vervorming toe van 

het vinblad tijdens 

de vinslag. Deze 

kanaalvorm beweegt 

een grotere 

hoeveelheid water, 

wat leidt tot 

meer stuwkracht 

voor dezelfde inspanning) 

met 

vier waterkanalen, 

maakt de vin 

veelzijdig en ideaal 

onder alle duikomstandigheden. 

De stabilisatoren verbeteren 

de stabiliteit, zodat je geen verdraaien 

van de enkel als verschijnsel hebt. De anatomische 

voetpocket brengt meer kracht 

over op het vinblad. Richtprijs: 99,00 euro. 

www.mares.com 

NOB-app 

De Nederlandse Onderwatersport 

Bond 

(NOB) heeft een 

gratis applicatie 

(app) 'Mijn 

Duik' uitgegeven. 

De app 

is geschikt 

voor iP- 

hone, iPad, Android-toestellen en andere 

tablets. Duikers hebben behoefte aan actuele 

informatie over Zeeuwse duikplaatsen, 

zo is gebleken uit het internationale 

marktonderzoek dat in 2010 is uitgevoerd. 

De NOB heeft daarom met subsidie van de 

Provincie Zeeland een mobiele applicatie 

ontwikkeld, die sinds 5 december 2012 te 

downloaden is. 

Via de app krijg je een overzicht waar je in 

Zeeland kan duiken. Met herkenbare symbolen 

wordt per duikplaats aangegeven 

wat je qua moeilijkheidsgraad, voorzieningen 

en flora/fauna kunt verwachten. De 

app geeft aan hoeveel duikers op bepaalde 

momenten bij een duikplaats te vinden 

zijn. Beslis vervolgens zelf welke locatie en 

welk tijdstip voor jou ideaal zijn! Heb je net 

gedoken? Dan kun je andere duikers laten 

weten hoe het zicht was en wat je onder 

water hebt gezien. 

Uiteraard kun je ook (onderwater)foto’s 

uploaden! De NOB hoopt dat de applicatie 

een meerwaarde is voor alle duikers in 

Zeeland. Ze zijn trouwens al aan het nadenken 

over een uitbreiding van deze app. 

www.onderwatersport.org 

Camaro 

Camaro maakt al meer dan 40 jaar neopreen 

duikpakken en komt in 2013 met een 

volledig nieuwe reeks titanium neopreen 

duikpakken en toebehoren, exclusief bij 

Camaro. De 3 mm dikke 'Tropic Overall' is 

een nieuw model, uitgevoerd in titanium. 

De eigenschappen van het nieuwe materiaal 

'Open Cell Titanium neopreen' zijn: extra 

warm (danzij het vacuümeffect kleeft 

het als het ware tegen je huid), uitermate 

elastisch (100% 'stretch' in vier richtingen, 

drie keer meer elastisch dan standaard 

neopreen), naadloos (dus geen vervelende 

naden op de huid), gemakkelijk 

aan en uit te doen, even schudden 

en je pak is droog. Kleur: 

zilver of zwart. 

Voor de dames zijn 

de zwarte uitvoeringen 

voorzien van lichtblauwe 

accenten. Ook de 

ritsloze titanium laarzen 

(6 mm dik), thermische 

sokken met antislipzool 


25

Reportage - DUIKMaTERIaaL 

(2,5 mm dik), de losse kap (5 mm dik) en de 

handschoenen (3 mm dik) zijn verkrijgbaar 

in hetzelfde thermische materiaal. 

Buiten al de unieke eigenschappen van de 

nieuwe titaniumreeks, geeft Camaro 3 jaar 

garantie op herstellingswerken − zonder 

dat er vragen gesteld worden waarom je 

pak stuk is. 

Daarnaast komt Camaro in lente van 2013 

uit met strandkledij met isolerend vermogen, 

de 'Aqua Skin' reeks. De verschillende 

modellen (short, bikini, 'Neo Top' en 'Wave 

Suit') zitten strak en sexy aan. 


Ze zijn 1 mm dik, aangenaam dragend en 

het neopreen is naadloos gelijmd. De 'Neo 

Top' kan gemakkelijk gecombineerd worden 

met de azuurblauwe 'Active Shirt' met 

lange mouwen. 

www.camaro.at 

Hollis 

Als je op duikreis vertrekt met een vliegtuig 

ben je vaak erg beperkt in de hoeveelheid 

gewicht dat je mag meenemen. Ben je − om 

gewicht te besparen − op zoek naar een lichte 

vin die toch voldoende stuwkracht heeft, 

dan is de gepatenteerde 'F2' vin van Hollis 

iets voor jou. 

Een paar 'F2' vinnen weegt maar 1,6 kg. De 

'F2' is zo ontworpen dat je op een klein oppervlak 

(ze zijn korter dan de meeste andere 

vinnen) een extra bladoppervlak krijgt (het 

vinblad heeft als het ware twee verdiepingen), 

waardoor je zowel bij 

de neerwaartse en opwaartse 

slag efficiënter 

voortgestuwd wordt 

met gelijk welke 

vinslag. 

Omdat ik onlangs op reis vertrok en maar 

20 kg cargo mocht meenemen vroeg ik 

om deze vinnen eens te mogen testen. En 

ja, of je nu gebruik maakt van een gewone 

vinslag of een 'Frog Kick' (kikvorsslag), je 

gaat verbazingswekkend goed vooruit ondanks 

dat het een korte vin is. Zeker als je 

het vermogen-gewichtsverhouding in beschouwing 

neemt. Ik zou bijna mijn zware 

jetfins achterwege laten. Als je langzaam 

voortbeweegt tijdens de duik, is naar mijn 

gevoel de kikvorsslag aan te bevelen. 

De 'F2' is spuitgegoten met monoprene 

en maakt gebruik van een korter bladontwerp 

dat je wendbaarheid in krappe, 

kleine ruimten vergroot. Dus ideaal voor 

wrakduikers. De voetpocket is ruim zodat 

je er ook met zware duiklaarzen van een 

droogpak in kan. Standaard geleverd met 

verstelbare roestvrij stalen veerbandjes, 

in drie maten: Small, Regular en XL. Richtprijs: 

119,00 euro. 

www.hollisgear.com 

Light & Motion 

Bij 

Light & Motion 

hebben ze een 

uitgebreide reeks compacte duiklampen 

voor gebruik bij videografie of fotografie. 

Als je er een optioneel handvat op monteert 

(keuze uit 3 soorten handgrepen), dan 

kan je sommigen modellen (bijv. de 'Sola 

Video 1200 SF', die ik onlangs tijdens mijn 

duikvakantie mocht testen) zelfs gebruiken 

als gewone duiklamp, maar dan wel 

één die compact en krachtig is. De modellen 

voor fotografie zijn niet echt geschikt 

als duiklamp, maar wel als 'pilot' lamp 

om bij te lichten bij het scherpstellen. Bij 

het bijlichten kan je kiezen voor wit of 

rood licht met verschillende lichtopbrengst. 

Rood licht wordt door sommige 

dieren niet waargenomen, zodat 

je ze niet opschrikt. Dankzij de juiste 

adapterstukjes passen de lampen perfect 

op je onderwaterhuis of op één van je flitsarmen. 

Sommige duikers gebruiken de videolamp 

'Sola Video 1200 SF' ook om het onderwerp 

uit te lichten, zonder dat ze moeten flitsen. 

Als 'pilot' lamp voldoet ze ook, als je de 

lichtopbrengst op minimum zet. Op volle 

kracht is het een ideale duiklamp voor op 

vakantie en tijdens de nachtduiken aldaar 

(1 uur lichtopbrengst op volle kracht en 

na 2 uur terug opgeladen). Je kan kiezen 

voor 60° breed licht of 12° spotbelichting. 

3 indicatie lampjes voor het lichtvermogen 

(1200, 600 en 300 lumen) en de accu conditie. 

Makkelijk schakelbaar tussen video en 

duiklamp. Het vergrendelsysteem om de 

lamp aan/uit te schakelen is subliem en je 

zal met de Sola-lampen dan ook geen problemen 

ondervinden bij het inchecken op 

de luchthaven. Bovendien weegt de lamp 

maar 254 gram. Richtprijs: 699,00 euro. De 

videolamp van 2000 lumen, de 'Sola Video 

2000 SF' kost 899,00 euro. 

www.lightandmotion.com 

IvO MaDDER

Bondnieuws - COMMISSIE DELTaGEBIED 

Zeeland: omgeving Sas van Goes 

Dijktrajecten opnieuw 

toegankelijk voor duiken: 

In de Wilhelminapolder zijn de laatste 

vier duiklocaties weer toegankelijk. 

Het gaat om: 

• D Mensenbeen 

• 62 Slurfje - Putti’s Place 

• E Verlengde Slurfje 

• F De Kom 

dijktrajecten met 

duikverbod in 2013 

De regels zijn simpel: waar aan een dijk 

gewerkt wordt, is duiken vanwege de veiligheid 

verboden. In 2013 geldt dit voor 

drie dijktrajecten: 

• Zierikzee 

• Bruinisse 

• Nieuw Noord-Bevelandpolder 

De trailerhelling in de haven van Sint Philipsland 

die voor duikersboot wordt gebruikt, is 

niet beschikbaar van 1 maart tot 29 juni 2013. 

Zierikzee 

In het dijktraject Zierikzee liggen vier 

duiklocaties.De volgende duiklocaties zijn 

afgesloten van 1 februari tot 13 juli 2013: 

• 35 Lokkersnol 

• 36 Borrendamme - Kistersnol 

De andere twee duiklocaties zijn afgesloten 

van 1 februari tot 1 november 2013: 

• 33A Havenhoofd West 

• 34 Levensstrijd – Weldamseweg 

Bruinisse 

In het dijktraject Bruinisse ligt één duiklocatie 

die afgesloten is van 1 maart tot 1 november 

2013: 

• 23 Stoofpolder – Het Licht 

nieuw 

Noord-Bevelandpolder 

In het dijktraject Nieuw Noord-Bevelandpolder 

liggen twee duiklocaties die afgesloten 

zijn van 15 maart tot 1 november 

2013: 

• 53 Oesterputten – Haven ’s Gravenhoek 

• 54 Koningsheim – Noordhoeksnol 

Twee duiklocaties liggen net buiten het 

werkgebied. Deze blijven open, maar duikers 

moeten wel opletten dat ze niet te 

dicht bij het werkgebied gekomen. Het gaat 

om de duiklocaties: 

• 52 Oostnol 

• 55 Oostnol Colijnsplaat 

Waarom een duikverbod? 

Duiken waar gewerkt wordt, is gevaarlijk. 

Projectbureau Zeeweringen zet namelijk 

veel groot materieel in en er liggen grote 

hoeveelheden zand, grond, betonzuilen 

en asfalt op de dijk. Ook het water rondom 

de dijken is niet veilig. Veel breuksteen 

wordt per schip aangevoerd. Soms gelost 

in onderwaterdepots. Dit is levensgevaarlijk 

voor duikers. Bovendien kan het water 

troebel worden door de werkzaamheden, 

wat het zicht van duikers beperkt. 

in het weekend 

Ook in de weekenden is duiken in het werkgebied 

verboden. Soms werkt de aannemer 

ook op zaterdag. Of er gewerkt wordt, is 

niet altijd te zien. Zo kan het voorkomen 

dat breuksteen wordt aangevoerd en in 

een onderwaterdepot wordt gestort, terwijl 

de kranen in het dijkvak onbemand zijn. 

Mededeling van: 

JOHN MaES 

BEFOS/NELOS aFGEvaaRDIGDE 

COMMISSIE DELTaGEBIED 

BRON : PROJECTENBUREaU ZEEWERINGEN 


27 

Foto: Luc Beets.


Viering 

50 jaar 

Manta 

Op zondag 16 september 2012 

vierde duikschool Manta haar 

50-jarig bestaan. 

Het werd inderdaad "een groots evenement" 

zoals de nieuwe Mantavoorzitter 

Mark Bulté aankondigde 

in onze vorige Hippocampus. Maar die 

Hippo kwam jammer genoeg een paar 

dagen na die viering bij onze lezers aan. 

Met de verontschuldigingen van onze redactieleden 

die aan de nalezing/correctie 

zo ijverig werkten… dat de drukker en de 

post de datum van 14/9 niet meer konden 

halen… Jammer dus voor onze lezers die 

hierdoor dat groots evenement niet konden 

meemaken, maar niettemin was daar 

in het Gentse 'Strop'-zwembad, en vooral 

daarrond op die zonovergoten terrassen 

héél veel volk. 

Eerst en vooral kwamen de voorzitters 

van de grote nabije duikscholen hun gelukwensen 

brengen aan Mark Bulté. 


François Blom, stichter-voorzitter van de 

Gentse Thalassa-duikschool had zowaar 

een origineel geschenkje mee. En ook Rudi 

Schollaert van de Gentse Dolfijnen en Rudi 

Baeyens van Hydra Aalst waren er om de 

vier voorzitters van de Manta te feliciteren. 

Er was daar direct een gezellige sfeer en 

een blij terugzien van vele 'ouwe' duikers, 

dit alles met een geheel gratis en uitgebreid 

aperitief met vele lekkere hapjes en 

een heuse Gentse Jazzband. 

Nadat iedereen ruim had kunnen genieten 

van al het lekkers, begon Mark Bulté zijn 

openingstoespraak met een dankwoord 

aan alle aanwezigen en vooral aan al de 

Manta-leden die meewerkten aan deze 

grootse viering. Hij merkte ook op dat 

Manta in 50 jaar slechts vier voorzitters 

heeft gekend: Antoine De Deene, stichter 

en voorzitter tot 1984, Adrien De Mulder 

tot 1987 en dan Henri Van de Sijpe tot 2011. 

Dit is inderdaad een beduidend teken van 

stabiliteit dat men terugvindt in nog heel 

wat andere NELOS-clubs, en ook bij NELOS 

zelf, waar er sedert 1978 inderdaad ook nog 

maar twee voorzitters geweest zijn. 

Daarna gaf hij het woord aan de fijnzinnige 

Foto's: Jozef Van den Berghe. 

Links: Rudi Schollaert, François Blom, Mark Bulté. 

Midden: Er was een tentoonstelling met prachtige onderwaterfoto's 

en duikmateriaal door de jaren heen. 

Rechts: François Blom had zowaar een origineel geschenkje 

mee. 

Henri Van de Sijpe, die het met veel humor 

had over 'de tijd van toen', waardoor hij 

een tipje van de sluier oplichtte over zijn 

'Geschiedenisboek van de Manta' dat hij in 

onze vorige Hippocampus al aangekondigd 

had. 

En dan was het woord aan Antoine, die − 

onvoorbereid en dus voor de vuist − heel 

relax en gemoedelijk keuvelde over wat er 

in 'zijn tijd' allemaal gebeurd was. Te zien 

aan de vele lachende toehoorders, had ook 

hij het over vele leuke anekdoten. Hij werd 

− als stichter van de Manta − beloond met 

een daverend applaus. 

Intussen gingen de evenementen in het 

zwembad hun geprogrammeerde gang: de 

apneuwedstrijd, waarvan de gelauwerden 

hun prijs kwamen ontvangen uit de handen 

van Christof Peeters, Gentse Schepen 

van de Sport, die er ook nog een sportief 

woordje bij deed, de spectaculaire onderwaterhockey 

en de materiaalinitiatie. De 

avond werd afgesloten met een leuk orkestje 

en de proclamatie van Zeelandflitsen 

2012 (waarover elders meer in deze 

Hippo). 

JOZEF vaN DEN BERGHE

Bondsnieuws - GENEESKUNDIGE COMMISSIE 

Opleiding duikerarts 

Bericht voor de geneesheren, geïnteresseerd in duikgeneeskunde 

en duikerkeuringen. 

In het voorjaar van 2013 organiseert de 

VUB, in samenwerking met de Geneeskundige 

Commissie van NELOS, een opleiding 

duikerarts. 

Details zullen beschikbaar zijn tegen eind 

2012. 

Voor inlichtingen kan je na 15 december 

2012 terecht bij dr. Roland Vanden Eede 

ADVERTENTIE 

Foto: StockByte. 

(rvandeneede@telenet.be), voorzitter 

van de Geneeskundige Commissie. 

We komen hier meer uitgebreid op 

terug in het volgend nummer. 

ROLaND vaNDEN EEDE 

Hippoëzie 

Water 

Water, soms loopt het rechtdoor 

als een ideologie, een vastberaden stoet 

van stilte, naar de zee 

de grote internationale 

waar alle water zijn overtuiging haalt 

(om desnoods dijken te breken) 

soms hangt er nevel over: 

dromend water: het droomt dat het zweeft 

en dan zweeft het ook, en later, oud geworden, 

trekt het zich terug in een vijver 

met een rijk innerlijk leven. 

Herman de Coninck 

www.waterproof.eu 


29

Reportage - DUIKPLaaTS 

Project 

'Grenzeloos Duiken' 

door Europa 

goedgekeurd 

Het project 'Grenzeloos Duiken' omvat een grensoverschrijdend 

initiatief waarbij de provincies West-Vlaanderen en Zeeland (Nederland) 

betrokken zijn. Europa zal in totaal ruim 2 miljoen euro in 

dit initiatief investeren en dit vertegenwoordigt ongeveer 50% van 

de kostprijs. In het West-Vlaamse Zwevegem wordt een duiktank 

ingericht en in Zeeland worden extra mogelijkheden gecreëerd 

voor de sportduikers die de duikstekken tussen Kattendijke en Wemeldinge 

willen bezoeken. 


Wat oorspronkelijk gewoon een initiatief 

van goodwill was werd een 

ongelooflijk project… Een 8-tal jaar 

geleden werd WEVOS door de provincie uitgenodigd 

om deel te nemen aan een brainstorming 

over de mogelijkheden van een 

oude elektriciteitscentrale in Zwevegem. 

Hoewel het WEVOS-bestuur hier weinig nut 

voor de duiksport in zag, besloot het bestuur 

toch een delegatie naar deze vergadering te 

sturen, kwestie van de provinciale subsidies 

toch veilig te stellen. Op deze bijeenkomst 

kregen de aanwezige sportvertegenwoordigers 

(omnisport, bergsport, speleologie, 

… en duiken) van de vertegenwoordigers 

van de provincie en van vzw Transfo een 

uitvoerige toelichting over de plannen rond 

deze inmiddels gesloten elektriciteitscentrale. 

De oude gebouwen van de centrale 

maakten deel uit van een beschermd landschap 

en moesten een nieuwe bestemming 

krijgen. De provincie, de vzw Transfo en de 

gemeente Zwevegem wilden hier een oord 

creëren dat niet opnieuw een pretpark en/ 

of een gewoon sportcentrum zou worden, 

maar wilden hier ruimte bieden voor 'buitengewone 

sporten en activiteiten'. Tijdens 

de rondleiding maakten we kennis met 3 

zeer grote opslagtanks die destijds gebruikt 

werden voor de opslag van brandstof voor 

de elektriciteitscentrale … misschien leuk 

om erin te duiken ... 

Elke sportfederatie mocht een voorstel indienen 

waaruit bleek dat de site voor hun 

sport bruikbaar zou zijn.

een eerste ontwerp 

WEVOS wilde de provincie gunstig stemmen 

en de Raad van Bestuur stelde Ronny 

Margodt (erevoorzitter WEVOS) aan om 

samen met José Vandekerckhove en Marc 

Corthals een project te ontwikkelen rond 

de site. De bedoeling was om een 'wild 

project' te ontwikkelen met héél veel fantasie. 

Ronny ging aan de slag en gebruikte 

zijn ervaring als zwembad- en sportcomplexbeheerder 

en zijn studiekennis (Bouwkundig 

Ingenieur) om een ontwerpplan en 

exploitatiemodel op te maken. Het 40 pagina's 

tellend document en de bijhorende 

plannen werden enkele maanden later op 

een nieuwe bijeenkomst met de sportfederaties 

voorgesteld. Op dat ogenblik bleek 

de 'duiksportfederatie' de enige te zijn die 

een echt ontwerp beschikbaar hadden. We 

kregen hiervoor een bijzondere pluim van 

de Gedeputeerde Marleen Titeca-Decrae- 

Legende bij het Project Grenzeloos Zeeland 

1. Persleiding. 

2. Zonneplateau. 

3. Aan het einde van de dam een instapvoorziening maken. 


5. Te maken instapvoorziening (gepenetreerde stortsteen met betonnen 

drempel). 

6. Te maken speelweide met afvalbakken, bbq en picknickplaatsen. 

7. Te maken toiletgebouw met douche, spoelbak en picknickplaatsen 

(vaste opstelling). 


ne. In ruwe schatting werd vooropgesteld 

dat een financiering van ongeveer 450.000 

euro noodzakelijk zou zijn om dat project te 

realiseren. En ongelooflijk maar waar, de 

provincie West-Vlaanderen kon zich vinden 

in dit initiatief en besliste hiermee verder 

te gaan. WEVOS besloot nu ook NELOS te 

betrekken in dit 'zeer' grootschalig project. 

Het zou immers ten goede komen aan alle 

Vlaamse duikers. 

een input van 

de Gezondheidsinspectie 

West-Vlaanderen 

Ronny Margodt werd aangesteld als projectontwerper 

en zou bijgestaan worden 

door Ruth Deseyn, adjunct-adviseur voor 

de Sportdienst West-Vlaanderen. De eerste 

opdracht was de cijfergegevens na te 

zien en de wettelijke haalbaarheid met 

betrekking tot de VLAREM-wetgeving te 

onderzoeken. Snel werd vastgesteld dat 

het minimum bedrag zeker 700.000 euro 

zou bedragen en na het toetsen van het 

originele plan aan de wet bleek dat er ongetwijfeld 

diverse uitzonderingen op de 

VLAREM-wetgeving zouden moeten bekomen 

worden. Het zou bijvoorbeeld onverantwoord 

zijn om een Hoger Redder de veiligheid 

te laten verzekeren op een plaats 

waar de diepte 15 meter is en aangezien 

de duiktank als een zwembad beschouwd 

werd, zouden er aanpassingen moeten gebeuren 

voor de vereisten inzake het circulerend 

watervolume (5 x de inhoud van een 

Olympisch zwembad). 

Na een bezoek aan de directrice van de Gezondheidinspectie 

West-Vlaanderen kreeg 

men uiteindelijk zicht op de te nemen stappen 

… maar de prijs van het project was inmiddels 

ook 900.000 euro geworden. 

9. Bestaande dam. 







16. Te maken instapvoorziening (gepenetreerde stortsteen met betonnen 

drempel). 


31

Reportage - DUIKPLaaTS 

hulp Vlaamse overheid 

Tijd dus om voor extra centen te zorgen. 

Gehoor werd gevonden op het kabinet van 

toenmalig Minister van Cultuur en Sport 

Bert Anciaux. Ronny mocht er een presentatie 

van het project geven om de politiekers 

te overtuigen, waarna de overheid 

besliste met 250.000 euro over de brug te 

komen. De provincie zou wel zorgen voor 

de rest van de financiering. 

ook denken aan minder validen 

Het project werd op de Algemene Vergadering 

van NELOS in Oostende (in 2006) aan 

de clubs voorgesteld. Uiteraard veel vragen 

en bedenkingen, maar een zeer goede 

vraag van onze commissie 'Duikers met 

een Handicap' zette Ronny ertoe aan om 

extra financiële middelen te zoeken om de 

toegankelijkheid van de duiktank te verbeteren 

voor minder valide duikers. Via Ruth 

Deseyn werd een oplossing gevonden: het 

project werd ingediend bij het Elia Fonds 

van de Koning Boudewijnstichting die projecten 

voor vrijetijdsbesteding voor mensen 

met een verminderde mobiliteit ondersteunt. 

In 2007 kreeg het project 12.000 

euro beschikbaar voor het verbeteren van 

de toegankelijkheid van de duiktank. 

tijd om de 

procinciearchitecten 

te raadplegen 

Vermits het nu echt om een effectief project 

ging, werd een studie gedaan door 

een werkgroep bestaande uit specialisten 

inzake gebouwen, technieken, infrastructuur, 

enz. van de Provincie. Ronny werd in 

deze werkgroep opgenomen als adviseur. 

En ja, je kunt het wel raden, al snel bleek 

dat de verbouwingen van de infrastructuur 

véél meer zouden gaan kosten, een nieuwe 

schatting bracht cijfers van 1,9 miljoen 


euro op de voorgrond, tijd dus om extra 

financiën te zoeken. 

'Project Grenzeloos Duiken', 

een Europees 

grensoverschrijdend project 

Er was dus dringend behoefte aan een 

extra financiële impuls. Gedeputeerde 

Marleen Titeca-Decraene en haar team 

kwamen uiteindelijk op de proppen met 

de mogelijkheid om het project voor 

50% te laten sponsoren door Europa. 

Daarom moesten partners gevonden 

worden in de buurlanden die een project 

met dezelfde doelstelling wilden 

indienen, die investeerders vonden om 

50% van het aldaar te investeren kapitaal 

in te brengen. Besprekingen werden 

gestart met de FFESSM (de duiksportfederatie 

van Frankrijk) en de regio France 

Nord et Pas de Calais en met NOB (de 

Nederlandse Onderwatersport Bond) 

en de Provincie Zeeland. Snel werd interesse 

gevonden in Nederland, waar diverse 

initiatieven gepland waren rond de 

verbetering van de duikinfrastructuur in 

het Delta gebied. 

Opnieuw volgden hele reeksen bijeenkomsten 

met Provinciebesturen, 

Stadsbesturen, NELOS, NOB en Interreg 

Vlaanderen-Nederland. Doelstelling was 

een project indienen waarbij beide projecten 

de sportactiviteit 'Duiken' in beide regio's 

ondersteunen en promoten. 

Project Grenzeloos Duiken 

Zeeland 

Voor Zeeland werd uiteindelijk een project 

uitgewerkt waarin voor de duikzone 

Kattendijke-Wemeldinge diverse initiatieven 

opgenomen werden. Het gaat hem 

hier om verbetering van de instapzones, 

het aanbrengen van twee grote kunstrif- 

fen (één links van de 'Parking Wemeldinge' 

en één links van Wemeldinge Punt), het 

aanbrengen van verlichte signalisatie voor 

nachtduiklocaties en de uitbouw van de infrastructuur 

aan de parking met een vergroting 

van de parking, een speelzone voor 

kinderen, barbecuefaciliteiten en het optrekken 

van toilet- en douchefaciliteiten. In 

dit project financieren de gemeenten Goes 

en Kapelle-Biezelinge 50% van de kosten. 

definitieve plannen duiktank 

Aan West-Vlaamse kant zat men inmiddels 

ook niet stil. Een 'wedstrijd' werd uit-

Project Grenzeloos Duiken Zwevegem 

geschreven voor architecten en na deskundige 

beoordeling werd het ontwerp van 

Architectenbureau Luk Derycke, een specialist 

in zwembadenbouw verkozen. Van het 

oorspronkelijke plan dat 7 jaar voordien 

ingediend werd, bleef enkel het basisidee 

over. De totale infrastructuur was nu een 

spectaculair terrein met een ultramoderne 

duiktank, parkeerzones, loopbruggen, liften, 

tuinen, cafetaria, … Het prijskaartje was 

tegelijkertijd gestegen tot 3,8 miljoen euro. 

goedkeuring Europa 

Eind april 2012 mochten de initiatiefnemers 

even opgelucht adem halen, Europa 

gaf zijn goedkeuring voor de cofinanciering 

van het gehele project. In Vlaanderen is de 

financiering nog niet helemaal rond door 

de grote meerprijs. Naast Europa, betaalt 

de Vlaamse overheid, het Elia Fonds en de 

Provincie West-Vlaanderen het geheel. 

Inmiddels is ook Lotto, via de federale regering, 

over de brug gekomen met een 

belangrijke inbreng en werd een regeling 

gevonden met de btw-administratie. Het 

project van inmiddels 4,3 miljoen euro 

kreeg groen licht van de West-Vlaamse 

provincieraad. 

Project Transfo, 

een totaal complex 

De vzw Transfo en de provincie zaten tijdens 

dit traject niet stil. Via andere wegen 

werden financiële middelen gevonden om 


33

de voormalige elektriciteitscentrale verder 

te ontwikkelen. Renovatiewerken zijn 

aan de gang om een aantal exclusieve 

polyvalente zalen in te richten. In de oude 

productiezalen worden gigantische klimmuren 

geïnstalleerd, de buitenaccommodatie 

wordt inmiddels gebruikt om klim-, 

survival- en behendigheidsactiviteiten te 

organiseren. Het naastliggende kanaal 

Bossuit zal ingericht worden voor kano- en 

kajaksport, fietsen wandelroutes worden 

via het domein aangelegd, tentoonstellingsruimtes 

worden ingericht en de plannen 

voor een sporthotel zijn in de maak. 

exploitatie duiktank 

Ronny Margodt werd opnieuw voor de kar 

gespannen om een exploitatievoorstel uit 

te werken. De Provincie West-Vlaanderen 

was namelijk op zoek naar een exploitant 

die belast zou worden met het dagelijks 

bestuur van de site. Dit was een openbare 

aanbesteding die volgens de officiële regels 

moest verlopen. NELOS en WEVOS 

hebben daarom een nieuwe vzw in oprich- 


ting 'vzw Beheer Duiksites'. Ronny neemt 

voorlopig het voorzitterschap van de vzw 

waar en diende een 30 paginatellend exploitatievoorstel 

in dat momenteel door de 

overheid bestudeerd wordt. Naar verluidt 

zou er slechts één kandidatuur ingediend 

zijn … maar de beslissing over de aanstelling 

van de exploitant laat nog eventjes op 

zich wachten. 

de duiktank 


De duiktank zal een diepte hebben van 15 

meter, er zullen verschillende diepteplatformen 

in aangebracht worden en de diameter 

is 20 meter. De waterinhoud is 4,7 

miljoen liter water. Het complex zal een 

cafetaria hebben, een briefingzaal, kleedcabines, 

een controleplatform, ruimte voor 

een duikshop, een machinekamer, enz. De 

watertemperatuur zal op minstens 16°C 

gehouden worden. Duiken met een duikpak 

is dus noodzakelijk. Er zal materiaal kunnen 

gehuurd worden, duikflessen gevuld 

en men kan met eigen materiaal duiken 

(een speciaal douchesysteem is hiervoor 

Links: Onthulling van het projectbord 'Grenzeloos duiken'. 

Boven: Het convenant tussen NOB en NELOS werd opgedoken 

en iets later ondertekend. 

ontwikkeld). In het exploitatiemodel van 

vzw Beheer Duiksites is een permanente 

aanwezige duikschool voorzien die er NE- 

LOS/CDC-opleidingen zal verzorgen. Uiteraard 

is de duiktank te gebruiken door 

duikers en duikscholen van alle federaties, 

door beroepsduikers van militaire overheden, 

brandweer, politie en havendiensten. 

Een gedeelte van de werken (stabiliteitsstudies, 

enz.) zijn al gestart. De afwerking mag 

voorzien worden in het voorjaar 2014. 

Duiktank Transfo zal een extra mogelijkheid 

scheppen voor duikers, duikclubs en 

scholen om de vorming en scholing van de 

duiksport in helder water op een veilige manier 

te vervolledigen en dit aan eerlijke prijzen. 

We houden je verder op de hoogte... 

RONNy MaRGODT 

Op zaterdag 1 december 2012 werd het 

officiële startschot gegeven voor het Interreg 

IV-a project 'Grenzeloos duiken'. Het 

project 'Grenzeloos duiken' (2012-2014) 

realiseert unieke duiklocaties in Nederland 

en Vlaanderen door een geïntegreerde en 

grensoverschrijdende aanpak. Deze aanpak 

resulteert in een grondige verbetering van 

de kwaliteit, de veiligheid en de toegankelijkheid 

van de bestaande duikinfrastructuur 

'Kattendijke-Wemeldinge' te Goes 

en Kapelle (NL) en de realisatie van een 

'duiktank' (diameter 20 m, diepte 15 m) te 

Zwevegem (B). Het project ontwikkelt een 

actieplan 'Grenzeloos duiken' om het duikgebeuren 

in Vlaanderen en Nederland beter 

op elkaar af te stemmen. 

CMAS Belgium 

NEDERLANDSTALIGE LIGA VOOR 

ONDERWATERONDERZOEK EN -SPORT VZW

Complete duikreizen 

Buddy Dive 

6 pers. 9 dg. V.a. € 1160 / 16 dg. V.a. € 1656 

2 pers. 9 dg. V.a. € 1219 / 16 dg. V.a. € 1774 

Drive & Dive is inclusief: 

Retourvlucht Amsterdam - Bonaire v.v. met KLM. 

Tranfers, 7 of 14 nachten verblijf in een 3 slaapkamerappartement 

(7 personen) , of hotelkamer 

(2 personen), roomtax en 5% NAOB, dagelijks 

Amerikaans ontbijtbuffet, 6 of 13 dagen ongelimiteerd 

duiken, 7 of 14 dagen autoverhuur. 

Luchthavenbelastingen en brandstoftoeslagen zijn 

inclusief. 

Combinatie duik-reis 

Bonaire en Curaçao 

16 dg. O.b.v. 4 pers. v.a. € 1878 

16 dg. O.b.v. 2 pers. v.a. € 1870 

Het arrangement is inclusief: 

Retourvlucht met KLM, binnenlandse vlucht, 

transfers, 7 nachten verblijf incl. ontbijt bij Buddy 

Dive, 7 nachten verblijf incl. ontbijt bij Lions Dive 

Curaçao, 7 dagen autoverhuur op Bonaire, 6 

dagen ongelimiteerd duiken op Curaçao. 


inclusief. 

Oldenzaal, 

St. Plechelmusplein 19 

7571 EG Oldenzaal 

Tel. 0541 - 533 177 

info@abctravel.nl 

www.abctravel.nl 

Den haag, 

Herengracht 46a 

2511 EJ Den haag 

Tel. 070 - 31 07 290 

denhaag@abctravel.nl 

Curaçao 

Ontdek bruisend Curaçao onder water, 

prachtige duikplekken die u kunt 

bereiken vanaf de kant of met de boot. 

Bijvoorbeeld indien u met 4 personen reist: 

All West, v.a. € 929 p.p. 

Atlantis Apartments, v.a. € 1019 p.p. 

Caribbean Flower, v.a. € 1029 p.p. 

Bantopa Apartments, v.a. € 1079 p.p. 

Of met 2 personen: 

Blue Bay Resort, v.a. € 1189 p.p. 

Dolphin Suites, v.a. € 1209 p.p. 

Lions Dive & Beach Resort, v.a. € 1376 p.p. 

Alle pakketten zijn inclusief KLM-vlucht, 

alle taxen, accommodatie, huurauto en 6 dg. 

ongelimiteerd kantduiken (lucht, lood, gordel). 

Voor meer aanbiedingen en meer informatie 

over de bestemming en de accommodaties, 

kijk op: www.abctravel.nl. 

Ontspannen 

kantduiken op Bonaire: 

Caribbean Club: € 1153 

Buddy Dive: € 1219 

Bel Mar: € 1094 (6 pers.) € 1488 (2 pers.) 

Inclusief: 

• KLM vlucht Amsterdam - Bonaire v.v. 

• Transfer 

• 7 nachten accommodatie o.b.v. 2 pers. tenzij 

anders vermeld 

• 6 dagen ongelimiteerd duiken 

• 7 dagen huurauto (pick up) 


inclusief. 


35


Komodo … 

een parel van Indonesië 


Boven: Varaan in Rinca national park. 

Onder: De 'SMY Ondina'. 

Foto's: Luc Eeckhaut.

Komodo, een klein eilandje in Indonesië … maar met grote faam bij onderwaterfoto- en videografen. 

Toen bekend werd dat de 'Hugycup 2012' zou plaatsvinden 

in de omringende wateren van het National 

Park van Komodo, stond het voor mij onmiddellijk 

vast dat ik ook deze trip niet wou missen. 

Het was inmiddels de vierde editie van deze internationale 

foto- en videowedstrijd en net zoals bij de drie voorgaande 

− namelijk eerst in Lembeh Strait, daarna Bali en Dahab 

Egypte − werd ook dit Komodo-avontuur op schitterende 

wijze georganiseerd door Danny Van Belle. 

Gedurende tien opeenvolgende trips met de 'SMY Ondina' 

konden duikende foto- en videografen zich met elkaar meten 

en genieten van de onderwaterpracht rond deze magische 

eilanden. 

Ik koos voor de tweede trip, van 30 juni tot 9 juli 2012, die 

vertrok vanuit Bali, via Lombok naar Komodo. Dit had het 

voordeel dat er ook enkele 'muckdives' rond Lombok op 

het programma stonden. Bij deze duiken is macrofotografie 

aangewezen en zorgen kleurrijke naaktslakken, spook- 

Gorgonen bij Batu Balong. Gilli Lawa Passage. 

fluitvissen, vele crustacea en andere 'critters' (vreemdsoortige 

wezens) voor een rijke buit. 

De eerste duik werd een exploratieduik, op een plaats genaamd 

'Pantai Elong'. Het zwarte vulkanische zand is de ideale bodem en 

al na enkele minuten waren er drie verschillende zeepaardjes de 

lens gepasseerd. 

De rijkdom en verscheidenheid van deze duikstek deed ons beslissen 

om ook de tweede duik op deze plaats te maken. Die dag volgden 

nog een derde duik en een nachtduik. Na het diner moesten 

dan nog de eerste 15 geselecteerde beelden ingeleverd worden. 

Na nog twee dagen rondzwerven rond Lombok en het eiland Moyo 

ontwaakten we op de vierde dag in het 'Nationaal Park Komodo'. 

Door de zware zee en de sterke stromingen was dit iets later dan 

gepland … 

Nu echter het doel van de trip bereikt was, zouden we de volgende 

vier dagen cruisen van noord naar zuid en enkele van de meest 

gerenommeerde duikstekken van Komodo aandoen. 

Hippocampus nov./dec. 2012 37


Manta in Karang Makassar. 

Glossodoris naaktslak. 

Op woensdag 4 juli lagen we al om 6.30 

uur in het water en werden we meegevoerd 

door de sterke stroming in het 'Karang 

Makassar'. Vele residentiële mantaroggen 

vertoeven in dit kanaal en genieten van dit 

zeer voedselrijke water. Ondanks de sterke 

stroming hangen ze soms minutenlang bijna 

stil boven één van de vele poetsstations. 

Het succes van deze duikplaats lokt echter 

vele 'live-aboards' met veel duikers. 

Te veel duikers, dat vinden de manta's niet 

leuk, waardoor ze soms moeilijk te benaderen 

waren. 

Ook de tweede duik van deze dag was er 

één van topniveau: 'Batu Balong” is een 

eenzame rots, in het midden van dit kanaal. 

Ook nu weer sterke stroming, waardoor 

je hier enkel aan de lijzijde kan duiken, 

een smalle beschutte strook, die wel geleidelijk 

breder wordt naargelang we dieper 


Bidsprinkhaankreeftje. 

gaan. Hier mag je je zeker niet te ver naar 

links of rechts wagen, want als de stroming 

je te pakken krijgt, word je onverbiddelijk 

meegesleurd en is het einde duik … 

De grote visscholen, maar ook de predatoren, 

hebben veel minder last van deze 

stroming en daardoor is het spektakel er 

adembenemend! Jagende tonijnen en trevalliers 

schieten alle kanten op, terwijl 

enkele schildpadden grazen op de bontgekleurde 

velden zacht koraal. 

Op dag vijf bevonden we ons reeds een heel 

stuk zuidelijker en wisselden we de ochtendduik 

voor een landuitstap in het Nationaal 

Park. Uiteraard ook een bezoek aan 

de legendarische Komodo-varaan. Men 

schat dat nog enkele duizenden varanen in 

het wild voorkomen, vooral op het eiland 

Rincha en Komodo zelf. Echt schattig zijn ze 

Zeepaardje op Pantai Elong. 

Slangaal ('Snake eel'). 

niet. Een ranger is dan ook steeds nabij om 

de veiligheid te garanderen. 

Na een fikse wandeling van drie uur lokte 

echter opnieuw de oceaan en het onderwaterleven. 

Met grote verbazing stelden we 

vast dat het water hier vele graden kouder 

was dan de vorige dag. 

Onze duikgids legde uit dat hoe zuidelijker 

men duikt, hoe groter de invloed van de nabije 

open oceaan wordt … en dit betekent 

koud voedselrijk water, meer leven, maar 

ook slechtere zichtbaarheid. 

Op de duikplaats '3 sisters' beleefden we 

zelfs 'Oosterschelde-toestanden', met zicht 

van minder dan één meter. De groothoeklens 

wordt hier dan ook vervangen door de

macrolens, wat toch enkele mooie beelden 

oplevert van actieve poetsgarnalen. 

De voorlaatste dag bereikten we 'Horseshoe 

Bay', een beschutte baai, die haar 

naam niet gestolen heeft. Sommige duikplaatsen 

hier, zoals 'Cannibal Rock', en 

'Yellow Wall', spreken tot de verbeelding 

en behoren tot de beste ter wereld. 

Hier zijn haaien de baas en als je een beetje 

geluk hebt met het getij en de haaien op 

jacht zijn, dan is actie verzekerd! 

Aan alle mooie verhalen komt spijtig genoeg 

een einde en na acht schitterende 

dagen liep de 'SMY Ondina' de haven van 

Bima binnen. Na een korte binnenlandse 

vlucht Bima – Denpassar, volgde dan nog 

de 24 uur durende vermoeiende terugreis 

naar het kille België. 

Platax platax, een vleermuisvissoort. Phidiana Indica naaktslak. 

We waren met negen duikers en drie gidsen 

aan boord van Ondina, een bont gezelschap 

van Vlamingen, Argentijnen, Engelsen, 

Spanjaarden en een bevallige Deense 

'Viking'. 

De sfeer was optimaal, elke dag was een 

feest, zowel onder water als aan boord. 

Dank aan de bemanning en de duikgidsen 

voor hun inzet en professionaliteit. Dank 

aan Danny Van Belle, die door de organisatie 

van de Hugycup, foto- en videografen 

van de ganse wereld de kans geeft elkaar 

te ontmoeten en zo nieuwe vrienden te maken 

… 

ADVERTENTIE 

LUC EECKHaUT 

Xpl re Diving.be 

www. 

Duikcentrum “Net dat tikkeltje meer” 

Komodo praktisch 

Reis: internationale vluchten vanuit 

Brussel met Qatar Airways via Doha 

naar Denpassar in Bali. Binnenlandse 

vlucht van Denpassar naar Bima met 

Merpati Air. 

SMY Ondina: www.thebestdivingintheworld.com. 

Hugycup: http://2012.hugycup. 

com. 


39

Reportage - BIOLOGIE 

Links: Geel of gespikkeld zeepaardje 

(Hippocampus kuda), een zeer gegeerd 

zeepaardje in de handel voor de traditionele 

geneeskunde, curiosa en aquaria. 

Rechts: Hippocampus kuda is vaak helemaal 

zwart met een korrelige textuur, 

maar als alternatieve kleur is het soms 

lichtgeel of crèmekleurig met vrij grote, 

donkere vlekken (vooral de vrouwtjes). 

Soms zijn ze zandkleurig en gaan volledig 

op in hun omgeving. 

Nakomelingen van grote mannetjes 

hebben meer overlevingskans 

De nakomelingen van oudere en grotere zeepaardjes worden groter 

en hebben meer kans om te overleven. 

In 2006 publiceerden wetenschappers 

van Project Seahorse een studie over 

het effect dat de leeftijd en de grootte 

van de zeepaardjesouders hebben op de 

vruchtbaarheid, de groei en de overlevingskansen 

van hun nakomelingen. Het 

onderzoek werd uitgevoerd op het gele 

zeepaardje (Hippocampus Kuda), door 

de biologen B. Dzyuba, KJW. Van Look, A. 

Cliffe, HJ Koldewey en WW. Holt. 

Zeepaardjes, met de wetenschappelijke 

naam Hippocampus, behoren samen met 

de zeenaalden en zeedraken − zoals bijv. 

de grote rafelvis (Phycodurus eques) − tot 

de familie Syngnathidae en de orde Syngnathiformes 

(zeenaaldachtigen). Het zijn 

de enige gewervelde dieren waarin de embryonale 

ontwikkeling plaatsvindt in een 

gespecialiseerd lichaamscompartiment 

− het broedzakje − van de mannetjes vermits 

zij de jongen baren, in plaats van de 

vrouwtjes. De embryo's ontwikkelen zich 

gekoppeld aan het epitheel broedzakje − 

een soort uitwendige broedbuidel − op een 

manier die enige gelijkenis vertoont met de 

embryo-placentale relatie bij zoogdieren. 

De onderzoekers hebben de hypothese 

onderzocht, die stelt dat de ouderlijke li- 


Foto: Luc Eeckhaut / GuyLian Seahorses of the World 2008. 

chaamsgrootte en de leeftijd een gunstige 

invloed zouden hebben op de postnatale 

groei en overleving van de nnakomelingen, 

dankzij de kwaliteit van het broedzakje van 

oudere en grotere zeepaardjes, waardoor 

de embryo's meer voeding en zuurstof aangeboden 

krijgen. 

Met behulp van een aquariumbevolking 

van het gele of gespikkelde zeepaardje 

(Hippocampus kuda) ontdekten de biologen 

dat de initiële postnatale groei (week 

één tot drie) van nakomelingen van grote, 

oudere ouders significant hoger lag dan 

die van de nakomelingen van de jongere 

en kleinere ouders. Tijdens de duur van de 

studie (7 weken) overleefden 90% van de 

nakomelingen van de grotere individuen. 

Minder dan 50% van de nakomelingen van 

kleinere individuen overleefden tijdens dezelfde 

periode. 

Voor de nakomelingen van grote ouders 

werden groeipercentages van individuele 

mannen negatief gecorreleerd met 

het aantal nakomelingen binnen dezelfde 

soort. Dit was niet het geval voor de nakomelingen 

van kleine ouders. M.a.w.: 

oudere en grotere dieren hebben minder 

nakomelingen in hun broedzakje zitten. 

Waarnemingen van embryo's in het zakje 

suggereren dat wanneer relatief weinig 

embryo's aanwezig zijn, ze zich kunnen 

hechten op de functioneel voordelige locaties 

en daardoor dus extra fysiologische 

ondersteuning krijgen tijdens de dracht. 

Deze resultaten suggereren dat de lichaamsgrootte 

van het mannelijk zeepaardje 

en de daarmee gepaard gaande 

grootte van de broedbuidel en haar functie, 

de toekomstige fitness en overlevingskans 

van hun nakomelingen beïnvloeden. 

IvO MaDDER 

Hippocampus kuda (gele of gevlekte 

zeepaardje) is één van de meest waardevolle 

soorten in de handel voor de 

traditionele geneeskunde, curiosa en 

aquaria. De vraag naar deze soort is 

hoog vanwege de grote omvang, de 

gladde textuur en de bleke teint wanneer 

ze gedroogd zijn. Dit zijn alle 

wenselijke eigenschappen voor de traditionele 

geneeskundige doeleinden. 

Net zoals de andere zeepaardjes staat 

deze soort op de 'Red List' van bedreigde 

soorten: www.iucnredlist.org/ 

details/10075/0. 

Foto: Bettina Balnis / GuyLian Seahorses of the World 2010.

Verkoop van alle 

gekende duikmerken 

Eigen hersteldienst 

Vulstation tot 300 bar 

DUIKSPORT 

DE DE ZEVEN ZEEEN 

ZEVEN ZEEEN 

e-mail: zevenzeeen@telenet.be 

zevenzeeen@telenet.be 

OPENINGSUREN: 

Wo-Do-Vr 16.30-20.00u. 

(winteruur tot 19.00u.) 

Zat. 10-12u. en 13-17u. 

ANTWERPSESTRAAT 258 - 2850 BOOM - TEL/FAX 03/888.43.34


De Jeugdduikclub 

van Samantha 

is 10 jaar jong 

Dit jaar bestaat het jeugdduiken van 

Samantha 10 jaar. Daarom willen de jeugd- 

duikertjes hun instructeurs en 'begelijders' 

Janssen. 

(sic) eens verrassen met een kort artikel in 

Monique 

Hippocampus. Foto: 

Iedere zomer staan de jeugdduikinstructeurs 

en -begeleiders twee keer 

in de week (op donderdagavond en 

zaterdagmorgen) klaar om in de Boschmolenplas 

(ons huisrif) te Panheel met 

ons te duiken. Ook worden er elk jaar een 

drietal Zeelandduiken georganiseerd, wat 


helemaal cool is. Tijdens de laatste duik in 

Zeeland hebben we zelfs een zeepaardje 

gezien. Het buitenseizoen sluiten we ieder 

jaar af met een barbecue, waar dan ook de 

behaalde brevetten worden uitgedeeld. 

Midden september starten de binnentrainingen, 

die ze ook speciaal maken. Zo 

ADVERTENTIE 

komt ieder jaar Sinterklaas op bezoek en 

is er een Halloween- en carnavalstraining. 

Dat is lachen. Daarom Ann, Jan, Hay, Jos, 

Johan, Noel, Jef, Lei, Leon en Ronny: hartstikke 

bedankt. 

JULIE ZEE

Persbericht 

Boot 2013 

Half november waren de redacteurs 

van de verschillende watersportmagazines 

uitgenodigd 

voor de voorstelling van de volgende 

uitgave van de grootste 

watersportbeurs in Europa. 

Uiteraard kwam de vraag over hoe 

de economische crisis wordt ervaren 

door de organisatoren, al snel 

aan bod. Mr. Gotz-Ulf Jungmichel gaf toe 

dat de budgetten voor promotie door verschillende 

spelers beperkt worden. Dat is 

echter niet het geval voor de producenten. 

Zij weten dat ze hun producten moeten 

tonen aan hun potentiële klanten en het 

ziet er daarom goed uit voor 'boot Düsseldorf', 

in tegenstelling tot andere, meer 

lokale beurzen . Het aantal exposanten is 

quasi gelijk gebleven, maar er wordt meer 

ruimte afgehuurd en er zullen grotere bo- 

Marie Zielcke, 

Divemaster 

ten tentoongesteld worden. 

Ter promotie van de beurs werd een nieuwe 

film gemaakt '360° Watersport beleven', 

waarin de verschillende watersporten aan 

bod komen. De nadruk ligt op 'beleven/genieten' 

van de natuur, de ruimte, de rust. 

Ik vond dat het onderdeel duiken passend 

onder de aandacht werd gebracht, dankzij 

het commentaar: "Feel the magic". 

De heer Jürgen Tracht van het Bundesverband 

Wassersportwirtschaft gaf ook een 

aantal statistieken over de Duitse markt 

voor watersportartikelen, waaruit bleek 

dat de slechtste jaren voorbij zijn. Voor het 

Voel de 

magie 

360° watersport beleven. 

De fascinatie van onbekende onderwaterwerelden, 

gewichtsloosheid en stilte, het oneindige blauw – beleef 

van 19 tot en met 27 januari 2013 de schoonheid van 

de duiksport in alle facetten op boot Düsseldorf. 

jaar 2012 wordt een omzetstijging van 2% 

verwacht. 

In hal 3, die volledig aan de duiksport gewijd 

is, presenteren niet minder dan 350 

exposanten hun producten en noviteiten 

op gebied van uitrusting en toebehoren, 

de fraaiste bestemmingen voor duikreizen, 

informatie over duikopleidingen en veiligheid. 

Uiteraard worden in de duiktoren van 

6 m op 4,6 m en 1,8 m diep weer demonstraties 

gegeven. 

In hal 4 zullen weer onderwaterfoto's te 

zien zijn in 'Water Pixel World'. Naast de 

aanbieders van onderwatercamera's ontdekken 

steeds meer fabrikanten van actie-, 

outdoorcamera's en bijbehorende apparatuur, 

boot Düsseldorf als marktplaats en 

presentatieplatform. 

De beurs is dagelijks geopend van 10.00 u 

tot 18.00 u van zaterdag 19 tot en met zondag 

27 januari 2013. Als je een ticket aankoopt 

via de website www.boot.de bespaar 

je niet alleen € 4,00 (€ 14,00 in plaats van 

€ 18,00), maar ook tijd bij aankomst op de 

beurs. 

Voor meer informatie: 

Fairwise bvba 

Ottergemse steenweg 5 

9000 GENT 

tel: (09) 245 01 68 

fax: (09) 245 01 69 

e-mail: info@fairwise.be 

ROLaND WaNTENS 


boo1302_TA_175x127_BE_NL.indd 1 12.10.12 11:02 

43


In de beginperiode werd nog sterk verbroederd 

met de Kempische roots, 

maar al snel kon de school aan de 

slag in het zwembad te Lier. Later kwam 

er een vaste stek ter hoogte van 'Den Bril' 

in hartje Lier. En alhoewel de leden zich 

steeds erg thuis hebben gevoeld op deze 

locatie, kijken we uit naar het nieuwe lokaal 

dicht bij het nieuwe zwembad 'De Waterperels'. 

De duikschool is altijd erg verbonden geweest 

met de stad Lier, hetgeen resulteerde 

in wederzijdse inspanningen en begrip. 

Er werd deelgenomen aan belangrijke 

Lierse festiviteiten en activiteiten met als 

orgelpunt het recente engagement bij de 

vieringen ter gelegenheid van het 800-jarig 

bestaan van deze stad. 

Atlantis Lier staat garant voor een degelijke 

opleiding. Deze wordt door eigen 

bekwame mensen, het monitoriaat, begeleid. 

Meermaals overleg en de zogeheten 

'kader'-duiken zorgen ervoor dat de violen 


Atlantis Lier 

25 jaar jong Foto: 

Ondertussen al vijfentwintig jaar geleden ging een 'familiaal gerichte' duikschool van start: Atlantis Lier. 

gelijk gestemd blijven. Op themadagen 

omtrent 'veilig duiken' worden zowel actief 

duikende als niet-duikende leden betrokken. 

We zijn dan ook terecht trots op ons 

uitzonderlijk degelijk theoretisch zowel als 

praktisch duikonderricht. Tel hierbij nog 

de wekelijkse duikactiviteiten in Muisbroek 

(Put van Ekeren) en de Oosterschelde alsook 

verschillende meerdaagse duikuitstappen 

en je ziet dat onze duikschool erg 

veel actie herbergt. 

Samen met de diverse duikactiviteiten 

organiseert Atlantis Lier, zijn familiaal 

gericht karakter indachtig, eveneens ontspanningsmogelijkheden 

voor het ganse 

gezin. Niet enkel een jaarlijks clubweekend 

is daarvan een voorbeeld maar verder zijn 

er nog de reizen in binnen- en buitenland. 

Recent werd door onze jeugdige leden gekozen 

voor een heus 'jongerenweekend' 

waarop de oudere leden enkel beperkt en 

ondersteunend werden geduld. 

Een andere troef is dat we al onze leden 

kunnen voorzien van gratis perslucht vermits 

we over een professionele compres- 

Robby Brouwers. 

sor met buffersysteem en luchtbewaking 

beschikken. 

Feesten zijn de duikschool, gezien onze 

Lierse (Lierke plezierke!) afstamming, 

ook niet vreemd. Naast de meer klassieke 

festiviteiten zoals clubfeest en bbq, organiseren 

we een nieuwjaarsduik, meerdere 

doopduiken, een Sinterklaasfeest, het bezoek 

van de Kerstman, de Kerstdagdrink 

en als er tijd en ruimte overblijft nog een 

kaas- en wijnavond, een kwisavond of gelijk 

welke plezante randactiviteit. Zo zie je dus 

maar dat we als duikschool niet enkel met 

duikonderricht bezig zijn. 

Onze duikschool is niet enkel een relevante 

afspiegeling van de maatschappij maar 

ook een stek waar eenieder zich thuis kan 

en mag voelen. 

We kijken uit naar de volgende vijfentwintig 

jaar! 

WaLTER PEETERMaNS, 

vOORZITTER

Hippo las voor u 

Marine Pictolife 'Rode Zee 

en Indische Oceaan' 

Weet jij ook graag welke vis, 

weekdier, koraal, spons of geleedpotige 

je onder water tegengekomen 

bent, zodat je het 

in je logboekje kan noteren of 

die ene foto, die je ervan genomen 

hebt, kan benoemen? 

Om de namen van die dieren op te 

zoeken gebruik je waarschijnlijk 

een boek, maar boeken wegen redelijk 

zwaar, zijn niet zo goedkoop en als 

je ze mee op vakantie neemt, wil iedereen 

er wel eens in bladeren. Op zich allemaal 

geen probleem, maar tegenwoordig mag 

je als je op duikvakantie gaat met het 

vliegtuig niet al te veel bagage (lees: gewicht) 

meenemen. Een determinatieboek 

laat je dan snel achterwege om gewicht te 

besparen. 

Maar er is goed nieuws! In de reeks Marine 

Pictolife is een nieuwe uitgave verschenen: 

de 'Rode Zee en Indische Oceaan'. Het is 

een klein dun, waterbestendig boekje (16,5 

x 12,5 cm), soft cover, spiraal gebonden, 

177 gram zwaar, met beschrijvingen van 

meer dan 250 mariene soorten. Met zijn 

volledig waterbestendige geplastificeerde 

pagina's past het gewoon in een pocket van 

je trimvest of een strandtas. Er zit ook een 

gaatje in het boekje om er eventueel een 

koordje door te steken en het zodoende 

vast te hangen aan je duikuitrusting. Als je 

het mee onder water neemt, neem er dan 

wel het gedeelte met de beschrijvingen uit, 

want dat deel is niet waterbestendig. 

De informatie per soort wordt verstrekt 

door middel van originele en eenvoudige 

pictogrammen, voorzien van de wetenschappelijke 

naam en de populaire naam 

in 5 talen (Engels, Duits, Frans, Italiaans 

en Spaans) − allerlei informatiebronnen 

vermelden dat Nederlands in het boekje 

staat i.p.v. Italiaans, maar er staat echt 

geen enkel woord Nederlands in. Over elke 

soort leer je alles wat je moet weten over 

waar ze leeft, wat ze eet, haar belangrijkste 

biologische kenmerken, haar gedrag en relatie 

tot de mens is. De dieren zijn gemakkelijk 

op te zoeken dankzij 2 indexen met 6 

onderverdelingen (mobiele en stationaire 

soorten). ISBN-nummer: 978-2-9527809- 

3-3. Tip: op de website www.pictolife.net 

kan je wel alle beschrijvingen van de dieren 

in het Nederlands terugvinden. 

Dit interessant boekje, waarin − ondanks 

andere berichtgeving − geen woord Nederlands 

staat, kost normaal 24,00 euro, 

maar samen met de 3 andere beschikbare 

uitgaven (Atlantische Oceaan, Middellandse 

Zee, Caraïbisch gebied) betaal je tijdelijk 

voor de volledige set van 4 maar 86,00 

euro (excl. verzendkosten) − een korting 

van 10,00 euro dus. Dit aanbod is speciaal 

voor de lezers van Hippocampus. Meer info 

op: http://bit.ly/pictolife. 

IvO MaDDER 


45

Bondsnieuws - COMMISSIE DUIKONDERRICHT - SECTIE DUIKTECHNIEKEN 


Sander Waeterloos was één van de kandidaten 

voor CCR-TX. Hij blijft er heel rustig 

onder dankzij de goede omkadering en 

organisatie. 

Boven: De deelnemers van de Technische 

Rebreather Stage bij Boulouris: Sven Vandekerckhove, 

John Swinnen, Kurt Lommens, 

Frank Robert, Stef Teuwen, Glenn Tessens, 

Warren Van den Bosch, Sander Waeterloos 

en Allan Soreyn. 

Foto: Glenn Tessens.

De eerste officiële 

'Technische Rebreather Stage' 

Vóór de aanvang van de Zeestage 2*I en 3*I werd er een Technische 

Stage georganiseerd voor de rebreatherduikers. 

Enkele jaren geleden trok het zonder 

meer de aandacht van vele aanwezige 

duikers indien je uitgedost als 

'technische duiker' aan de waterkant verscheen. 

Dit was zeker het geval bij trainingsduiken 

in bijvoorbeeld de Put van 

Ekeren, waar zogenaamde 'shallow water 

drills' werden uitgevoerd en waarbij de 

outfit van de duiker de volledige uitrusting 

bevatte voor een extreem technische duik. 

De technische duiker draagt dan ofwel een 

rebreather en twee tot zelfs drie bail-outflessen 

ofwel een bi en twee decompressieflessen. 

Naast deze basisuitrusting 

neemt hij eveneens een extra masker mee 

alsook één of meerdere haspels, een extra 

OSB, een back-upcomputer of een leitje, 

eventueel een helm en noem maar op. 

Al gekscherend werd dan gevraagd of de 

'tekkies' van plan waren om meer dan 24 

uur onder water te blijven. 

Tegenwoordig is het de gewoonste zaak 

van de wereld om op die manier aan de 

waterkant te verschijnen. Soms krijgt men 

zelfs het gevoel dat het aantal 'rare snuiters' 

in de meerderheid is. Inderdaad evolueert 

langzaam maar zeker de 'technische 

duiker' van 'unicum' naar 'doorsnee' en 

mogelijk ooit naar 'standaard' of 'typisch'. 

Dan zal er misschien gelachen worden met 

een persluchtduiker? 

NELOS 'goes technical' 

Is NELOS klaar voor deze niet te stuiten 

technologische evolutie? Dit verslag tracht 

een antwoord te geven op die vraag. 

Sinds 1995 houdt NELOS zich bezig met 

technisch duiken. In deze periode werd het 

nitroxduiken geïntroduceerd. Vanaf 2000 

werd eveneens aandacht geschonken aan 

andere technische opleidingen zoals 'Ex- 

tended Range', 'Normoxic Trimix open circuit' 

en 'Advanced of Hypoxic Trimix open 

circuit'. Dit was alleszins een boeiende 

en leerzame periode en NELOS plaatste 

zich daardoor als federatie duidelijk in 

het speelveld van het technisch duiken in 

Vlaanderen. 

Helemaal in de logica van de evolutie in 

het technisch duiken pikte NELOS ook het 

rebreatherduiken op, nadat de machines 

qua bedrijfszekerheid hun waarde hadden 

bewezen. Tegenwoordig zijn er inderdaad 

heel wat betrouwbare en stilaan ook betaalbare 

geslotencircuitsystemen op de 

markt te verkrijgen en heel wat NELOSduikers 

hebben zich er ondertussen één 

aangeschaft. Terwijl de Sectie Duiktechnieken 

een kwaliteitsvolle cursus rebreatherduiken 

uitwerkte, rekening houdend met 

de CMAS-standaards, evolueerde de rebreathermarkt 

langzaam maar zeker naar 

een volwaardige en veilige manier om onder 

water te gaan. Het moment van introductie 

bij de NELOS is nu aangebroken. Om 

dit echter veilig en correct te kunnen realiseren, 

is het belangrijk om over voldoende 

opleidingskader te beschikken. 

vorming van het technisch 

kader bij NELOS 

Vier kandidaten namen de uitdaging aan 

om zich te laten opleiden tot Rebreather 

Instructeur NELOS. Dit waren Sven Vandekerckhove, 

Glenn Tessens, Kurt Lommens 

en Frank Robert. De superviserende instructeur 

was Stef Teuwen. Om deze opleiding 

realistisch te maken werden de teams uitgebreid 

met een kandidaat 'Advanced Trimix 

CCR-duiker' (Sander Waeterloos), twee 'Advanced 

Trimix CCR-duikers' die wensten in 

te schalen (John Swinnen en Allan Soreyn) 

Boven: Sven Vandekerckhove is zijn materiaal aan het prepareren. 

Onder: Gelukkig kwamen er nog 2 RIB's extra om dit beetje 

materiaal mee te nemen. 

en een reeds ingeschaalde 'Advanced Trimix 

CCR-duiker' (Warren Van den Bosch). Dat is 

een pak ervaring bij elkaar en daarom werd 

de opdracht voor de kandidaat-instructeurs 

ook heel erg uitdagend opgesteld. Hun taak 

bestond uit onder meer: 

• Het organiseren van stageduiken voor 

de kandidaat Advanced Trimix CCRduikers 

en het inschalen van twee Advanced 

Trimix CCR-duikers. 

• Het organiseren van alle logistieke 

aspecten van zulk een stage zoals 

overnachtingen en maaltijden, een 

technisch lokaal, boten, schippers, reservemateriaal, 

analysers, pampers, 

enz. 


47

Bondsnieuws - COMMISSIE DUIKONDERRICHT - SECTIE DUIKTECHNIEKEN 

• Het concreet ondersteunen van de 

kandidaat CCR Trimixduikers zoals 

het een instructeur betaamt, door het 

opvolgen van de analyses (4-ogen 

principe), het opvolgen van de 'labelling', 

het opvolgen van het vullen van 

de 'canister', enz. 

• Het organiseren van twee gespreksavonden 

over thema's uit het technisch 

duiken welke voorafgaandelijk 

goedgekeurd dienden te worden door 

de jurerende instructeur. 

• Het begeleiden van de teams in hun 

voorbereiding op deze duiken met 

hoge moeilijkheidsgraad, inclusief 

algemene briefings, briefings van de 

teams, briefings van de schippers, 

briefing van de proeven, enz. 

• Het nabespreken van de duiken (debriefings). 

De opleiding was qua uitvoering geconcentreerd 

in twee duiken waarbij de progressie 

redelijk extreem te noemen was. 

Het duikmateriaal wordt goed vast gezet. 


De eerste duik werd immers gepland op 

het rif van 'Fréjus' naar een diepte van 80 

meter en voor de tweede duik werd als 

locatie 'Le Jardin' (tunnel) geselecteerd 

met een geplande diepte van 100 meter. 

Het spreekt voor zich dat daardoor de 

kandidaat-instructeurs verplicht werden 

om voorafgaandelijk met alle leden van de 

teams goed af te stemmen zodat 

de diepe, 2 uur durende duiken 

tijdens deze stage veilig konden 

verlopen. Buiten de uitdagende 

diepte werd ook opdracht 

gegeven aan de kandidaatinstructeurs 

om de nodige 

proeven op diepte af te nemen 

zoals bail-outoefeningen en 

opdrachten die op geplastificeerde 

kaartjes getoond konden 

worden. 

Er werden twee teams van 4 

duikers gevormd. Echter, de 

superviserende en jurerende 

instructeur diende beide teams 

te kunnen observeren. Daardoor werd de 

opdracht nog moeilijker want het was om 

hoger vermelde reden noodzakelijk dat 

beide teams tegelijk zouden afdalen en op 

diepte simultaan de proeven zouden uitvoeren. 

Zo kon dan de jurerende instructeur 

beide teams observeren en kon hij 

ingrijpen indien nodig. 

Boven: Een pamper is geen overbodige luxe als je lang onder water 

blijft met een droogpak. 

Onder: Glenn Tessens prepareert zijn flesje voor zijn droogpak 

Foto: Stef Teeuwen. 

Foto's (2): Glenn Tessens.

Dankzij de prima voorbereiding konden de 

op maat uitgewerkte briefings ook perfect 

uitgevoerd worden en verliep alles zonder 

ook maar enig incident voor wat betreft de 

geplande activiteiten. Echter, een goede 

instructeur dient ook correct in te kunnen 

spelen op onverwachte situaties. Zo bleef 

tijdens de eerste duik, net op het moment 

van opstijgen, de 'Automatic Diluent Valve' 

in de rebreather van Warren in geopende 

stand staan en begonnen de zuurstofwaarden 

als gevolg daarvan enorm te fluctueren. 

Zo wist de duiker niet meer welk gas 

hij ademde. De oplossing was een reële 

bail-out. Dankzij de koelbloedigheid van 

Warren en de correcte begeleiding door 

de kandidaat-instructeurs, kon dit reële 

incident zonder enig probleem opgevangen 

worden. Tijdens de tweede duik werd 

er gedropt bij redelijke weersomstandigheden 

maar bij het stijgen (we waren dan 

2 uur verder), heerste er een zware storm. 

Dankzij het vakmanschap van de schippers 

en de doortastendheid van de instructeurs 

en hun mededuikers, kon iedereen veilig 

gerecupereerd worden. Van deze gelegenheid 

maak ik dan ook graag gebruik om de 

schippers Rik en Nancy, Erwin en Kurt en 

hun medewerkers te bedanken voor al het 

gepresteerde werk en de logistieke ondersteuning. 

Zonder hen – geen stage! 

conclusies 

Gelukkig voor mij was de jurering gemakkelijk. 

Ik had immers voortreffelijke kandidaten. 

Met zeer veel voldoening mocht ik 

dan ook tijdens de receptie van de Zeestage 

2*I en 3*I de titel van Rebreather Instructeur 

overhandigen aan Frank, Sven, Kurt 

en Glenn. Ook was ik erg fier over de prestaties 

van alle mededuikers waardoor ook 

de succesvolle inschalingen van John en 

Allan konden vernoemd worden. Proficiat 

kerels! Sander moet nog drie trimixduiken 

doen en zal dan ook NELOS CCR Diluent 

Trimix Duiker zijn. Kwestie van afspreken, 

Sander! Bij deze doe ik dan ook graag een 

warme oproep aan elke NELOS-duiker met 

rebreather om contact op te nemen met de 

Sectie Duiktechnieken (SDT) of met mij om 

zich in te schalen naar NELOS. Zo kan je 

dan genieten van de vele voordelen zoals 

onder meer een kwaliteitsvolle verzekering 

met een optimale prijs/kwaliteit, uitnodiging 

door de secretaris van onze technische 

'user group' zodat kan deelgenomen 

worden aan allerlei activiteiten zoals trips, 

duiken in onze omgeving, opvolgen van de 

verdere kwaliteitsvolle NELOS opleiding, 

enz. 

"Please, join the club! Tot in de diepte”. 

STEF TEUWEN, 

REBREaTHER INSTRUCTEUR NELOS 

Rij 1: Stef Teuwen, de superviserende instructeur van de 

Technische Rebreather Stage. 

Lange decostops en ondertussen werd de zee steeds 

woeliger. 

Rij 2: Iedereen is veilig bovengekomen. 

Stef Teuwen mag de eerste kaartjes Rebreather Instructeur 

NELOS uitreiken. 


Foto's (3): Stef Teeuwen. 

Foto: Roland Wantens. 

49


Fred Buyle: de 

perfecte combinatie 

vrijduiker-natuurbeschermer 

Frédéric Buyle, alom bekend onder de vrijduikers, liet zich van een 

andere kant zien tijdens de persconferentie van Sea First Foundation 

op de Belgische Duikbeurs te Antwerpen en tijdens de Hugycup-avond 

in maart 2012. Hij ontpopte zich tijdens zijn voordrachten 

als geëngageerde natuurbeschermer, meer bepaald als actief 

medewerker in het behoud en onderzoek van de meest mythische 

zeebewoner: de haai. 


De naam Fred Buyle wordt steeds geassocieerd 

met doorgedreven vrijduiken op 

hoog niveau, gekoppeld aan onderwaterfotografie. 

Maar deze keer gingen Fred's 

voordrachten niet over zijn sportdicipline 

'vrijduiken', maar wel over de projecten 

waaraan hij zijn medewerking als vrijduiker 

verleent. 

Foto's: Frédéric Buyle.

Vrijduiken houdt in dat er gedoken 

wordt met ingehouden adem (apneu) 

zonder de mogelijkheid verse ademlucht 

te inhaleren tijdens de duik. 

Er bestaan verschillende disciplines 

van vrijduiken, grofweg in te delen in 

statische apnea en dynamische apnea. 

Opleidingen, wedstrijden en recordpogingen 

worden nauwkeurig begeleid, 

bijgehouden en gecontroleerd door 

CMAS en AIDA International. Vrijduikcursussen 

kunnen gevolgd worden via 

sommige NELOS-duikscholen: meer 

info op www.NELOS.be. 

De naam Fred Buyle wordt steeds geassocieerd 

met doorgedreven vrijduiken 

op hoog niveau, gekoppeld 

aan onderwaterfotografie. Maar deze keer 

gingen Fred's voordrachten niet over zijn 

sportdiscipline 'vrijduiken', maar wel over 

de projecten waaraan hij zijn medewerking 

als vrijduiker verleent. 

Deze projecten staan allemaal in functie 

van onderzoek en bescherming van diverse 

haaiensoorten in onze wereldzeeën. Als 

vrijduiker, zonder de lawaaierige luchtbellen 

van een persluchtduiker, die haaien 

angstig doen wegvluchten, kan hij haaien 

zeer dicht benaderen, op aaiafstand als het 

ware. Zodoende is hij voor haaienonderzoekers 

van onschatbare waarde. Fred kan 

immers zeer gedetailleerde foto's nemen 

van de haai in kwestie, wat de individuele 

herkenning van het dier mogelijk maakt. 

Hij kan de haai 'taggen' in situ, evenals een 

DNA-staal nemen. De haai hoeft dus niet 

meer, zoals het tot nu toe werd gedaan, gevangen 

te worden genomen en aan dek gebracht 

om al deze handelingen te verrichten, 

wat beduidend minder stress en risico 

betekent voor het dier. 

Taggen van haaien houdt in dat een 

duurzaam label met allerlei informatie 

wordt aangebracht in de eerste 

rugvin (de dorsale vin) van de haai, als 

unieke identificatie en informatie over 

dit dier. Welke type tags er worden gebruikt 

hangt af van de haaiensoort, de 

leeftijd en de grootte van het dier. 

De meest gebruikte tag is de 'dart tag'. Dit 

is een pijltje dat verankerd wordt in de dorsale 

vin van de haai. Aan het pijltje hangt 

een koordje met info over de haai en contactgegevens. 

Het is immers de bedoeling 

dat wie dan ook de haai vindt of vangt, contact 

contact opneemt met de verantwoordelijke 

organisatie die op de tag vermeld 

staat, om zo waardevolle informatie door 

te geven aan het onderzoekersteam dat de 

haai heeft getagd. 

Vissers worden getraind om de door hen 

gevangen haaien correct zelf te kunnen 

taggen met deze 'dart tags' om zo het aantal 

getagde haaien te vergroten, wat het 

onderzoek flink vooruit kan helpen. Ook 

krijgen ze een opleiding om te weten wat te 

doen met getagde haaien die ze opvissen. 

Ze worden via allerlei manieren aangemoedigd 

om mee te werken aan de onderzoeken 

en de gevangen haaien terug vrij te 

laten. 

Een ander type en ook erg dure tag is de 

'sonic/radio-tag'. Met deze tag kunnen de 

haaien continu gevolgd worden. Dit type 

tag wordt enkel gebruikt voor de grote migrerende 

haaiensoorten. 

De 'satellite-tag' is eveneens zeer kostbaar 

en wordt gereserveerd voor grote migrerende 

en bedreigde haaiensoorten, zoals 

de witte haai, de walvishaai en de reuzenhaai. 

Boven: Speren met daaraan een tag. 

Onder: Ook filmen van de haaien doen we in apneu. 


51


DNA-bepaling 

DNA is de unieke genetische barcode 

voor elk individu, welk in elke celkern 

van dat individu terug te vinden is. 

DNA-bepaling bij haaien gebeurt nog 

steeds via staalname van weefsel. Het 

is immers nog steeds niet gelukt om 

de DNA-code van haaien te bepalen 

via een haaientand. Het weefsel wordt 

meestal uit de rugvin genomen door 

middel van een stevige biopsienaald. 

Hiervoor moet de haai gevangen worden 

onder gecontroleerde omstandigheden, 

zodat de stress en de risico's 

voor het dier minimaal blijven. 

Opgeleide vrijduikers daarentegen 

kunnen een DNA-staal nemen terwijl 

ze naast de haai zwemmen, zonder 

deze te moeten vangen of manipuleren. 

De staalname gebeurt hier met 

een afschietbare biopsienaald die vanop 

korte afstand wordt afgeschoten in 

het haaienlichaam en meteen wordt 

teruggetrokken, incluis een stukje 

weefsel. 

Het DNA-onderzoek helpt bij identificatie 

van de haaien, geslachtsbepaling 

(bij de walvishaai bijv. kan je het geslacht 

niet visueel bepalen), migratiebewegingen, 

gedragsonderzoek, ... 

Interessant is ook het subprogramma 

dat bij DNA-sampling hoort, namelijk 

het isotopen-programma zodat men 

kan bepalen wat de haai in kwestie de 

laatste drie maanden heeft gegeten. 

Ook wordt het DNA-onderzoek gebruikt 

om producten voor humane consumptie 

en andere producten op basis 

van haaienvlees of haaienonderdelen 

te onderzoeken of er geen bedreigde 

haaiensoorten gebruikt werden. 

Dit alles zorgt ervoor dat de kennis 

over de haaien en hun gedrag vergroot 

wordt zodat er adequaat kan opgetreden 

worden i.v.m. haaienconservatie in 

harmonie met menselijke activiteiten. 

Fred heeft dus zijn sportief kunnen, zijn 

passie voor haaien en onderwaterfotografie 

kunnen ten dienste stellen van een 

nobel doel: het bestuderen en het beschermen 

van de haai. 

Heel ontspannen zit hij daar, net klaar met 

een project 'onderzoek naar communicatie 

tussen potvissen' in Mauritius en in de 


startblokken om naar Zuid-Afrika te vertrekken 

i.v.m. onderzoek naar de 'sardine 

run'. Toch maakt hij graag even tijd om 

mijn vragen te beantwoorden en van gedachten 

te wisselen. 

Fred glimlacht even wanneer ik hem vraag 

welke opleiding hij genoten heeft om te 

kunnen doen waar hij nu gepassioneerd 

mee bezig is. "Eerlijk?", zegt hij, "School kon 

me maar matig boeien, want ik wist precies 

waar ik naartoe wou en geen enkele opleiding 

kon me bieden wat ik nodig had om 

mijn doel te bereiken". 

Om zijn ouders een plezier te doen heeft hij 

na zijn humaniora een opleiding talen/PR/ 

marketing gevolgd, wat hem nu wel van 

nut is. Maar eigenlijk was hij in die tijd al 

volop bezig met het vrijduiken op hoog niveau. 

Hij werkte tijdens de weekends en de 

vakanties als duikinstructeur en richtte in 

1991 de eerste vrijduikschool op in België. 

Als vrijduiker kon hij zich competitief uitleven, 

wat resulteerde in verschillende 

Nog even snel een foto maken van de witte haai. 

wereldrecords. Maar na een tiental jaren 

bikkelharde competitie raakte hij uitgekeken 

op die wereld. Intussen was hij al 

vrijduikend stilaan begonnen met onderwaterfotografie. 

En eigenlijk was de vrijduikencompetitie 

slechts een stapje naar 

z'n uiteindelijke doel, namelijk het ontdekken 

en beschermen van de onderwaterwereld 

en zodoende was een technisch assistent 

van mariene wetenschappers worden 

een natuurlijke evolutie in dit gegeven. 

"En wat de onderwaterfotografie betreft", 

vertelt hij niet zonder trots, "dat is puur genetisch 

bepaald. Mijn overgrootvader was 

pionier-fotograaf in de beginjaren 1900. 

Hij was de officiële fotograaf van Koning 

Albert I. Mijn opa, Robert Buyle, was een 

Vlaamse expressionistische schilder en 

mijn vader professioneel fotograaf". 

Ik blader door één van Fred's feeërieke 

fotoboeken en inderdaad, de genen zijn 

succesvol generatie op generatie doorgegeven. 

Fred's meest recente boek 'Apnea' is

Foto's: Frédéric Buyle. 

een compilatie van soms dromerige, soms 

ronduit spectaculaire foto's van 10 jaar 

vrijduiken. Het competitief karakter komt 

tot uiting, maar ook de subtiele interactie 

dier/mens spreekt tot de verbeelding. 

Hij vertelt geestdriftig verder. Fred is ervan 

overtuigd dat beelden een enorme kracht 

kunnen hebben. En als je die kracht goed 

gebruikt, kan je de opinie van de grote 

massa veranderen. Vandaar dat Fred enkel 

positieve beelden wil brengen. In plaats 

van dode dieren en pollutie te fotograferen, 

tracht hij de dieren, de mens en de onderwaterwereld 

zo positief en mooi mogelijk in 

beeld te brengen om zo de grote massa te 

laten inzien dat het de moeite waard is zich 

in te zetten voor het behoud van deze dieren, 

deze onderwaterwereld. "Geen makkelijke 

opgave", vindt hij. 

Hoe hij zelf denkt over de toekomst van de 

oceanen en meer bepaald van de haaien, 

zijn favoriete zeebewoners? Hij spendeert 

zowat 250 dagen per jaar in en op de oceanen 

en dit nu al geruime tijd. Erg optimistisch 

is hij niet als hij de evolutie bekijkt 

door de jaren heen. Als hij zijn observaties 

bundelt met de resultaten van de mariene 

wetenschappers die hij begeleidt, vreest 

hij dat sommige soorten binnen de 20 à 30 

jaar uitgestorven zullen zijn. 

Het gesprek valt even stil, allebei in gedachten 

verzonken. "Hier word je niet vrolijk 

van. Maar toch", zegt hij zacht, "geef 

ik niet op. Want de projecten waar ik aan 

meewerk, geven hoopvolle resultaten". 

Om een voorbeeld te geven: door drie jaar 

lang in de Columbiaanse wateren haaien 

te taggen, te volgen, te bestuderen en de 

resultaten voor te leggen aan de officiële 

instanties, zijn er nieuwe regels van kracht 

gegaan om de haaien correct en zinvol te 

beschermen in die regio. 

Met een goede vriend, William Winram, 

werkt hij samen met verschillende organisaties 

om zo fondsen te verzamelen 

voor kleinschalige, maar uiterst interessante 

studies waarvoor de wetenschappers 

moeilijk de financiën krijgen. De budgetten 

gaan immers meestal naar grote projecten, 

die daarom niet altijd goede resultaten 

of nuttige informatie opleveren. En met de 

resultaten van die kleinschalige wetenschappelijke 

studies wordt er wel degelijk 

rekening gehouden bij de officiële instanties. 

En komt hij nu gemakkelijk in contact met 

mariene wetenschappers die technische 

assistentie zoeken? Wel ja, die wereld is behoorlijk 

klein en iedereen kent zowat ieder- 

William streelt een remora die samen met de tijgerhaai rondzwemt. 


53


een. En vermits een vrijduik-assistent veel 

voordelen biedt, zit Fred nooit om projecten 

verlegen. 

Toch probeert hij zijn uiteindelijke doel niet 

uit het oog te verliezen: de oceanen en zijn 

favoriete bewoners hiervan, beschermen. 

Hiervoor dient ook de grote massa gesensibiliseerd 

te worden. 

Dat doet hij met zijn foto's, maar hij organiseert 

ook onderwatersafari's voor de 

geïnteresseerde leek. De enige vereiste 

voor de deelnemer is dat deze zich perfect 

comfortabel voelt in het water en in ruil 

leert de deelnemer hoe zich te gedragen in 

het biotoop van de grote jagers der oceanen. 

Op een armlengte vertoeven van zo'n 

toppredator op een rustige en natuurlijke 

manier: de ultieme droom van menig onderwaterfotograaf 

en -filmer ... 

Fred geeft nog graag een tip mee voor de 

onderwaterfotograaf: "Gooi je strobes en 

flitsers weg en dan zie je en fotografeer je 

de onderwaterwereld op z'n best". Hijzelf 


Boven: Nee, geen onderwaterjacht, wel het markeren van haaien met een 'tag'. 

Onder: Taggen van hamerhaaien. 

gebruikt een Canon 5 Dmk II met 16-35 mm 

en 15 mm lenzen, zonder strobes, zonder 

flits, enkel gebruik makend van het natuurlijk 

licht. Tja, zucht ik, heb ik net mijn 

externe flitser helemaal in orde gebracht. 

Fred grijnst breed en wenst me veel succes 

met mijn eerste stappen in de wereld van 

onderwaterfotografie. Op mijn beurt bedank 

ik hem voor zijn tijd. En Fred, laat ons 

genieten van je prachtige beelden en suc-

Rechts: William zwemt naast een tijgerhaai. 

Links: Zo, deze witte haai is ook getagd. 

ces met je enthousiast gedreven inzet om 

ons en latere generaties de kans te geven 

al dit moois nog te zien en ontdekken. 

KIKI vLEESCHOUWERS 

Fred, geboren in Brussel in 1972, werd 

door zijn ouders van jongsaf op hun 

zeilboot meegenomen doorheen zowat 

alle wereldzeeën. De liefde voor oceanen, 

zeeën en water werd hem letterlijk 

en figuurlijk met de paplepel ingegoten. 

Op zijn tiende begon hij met vrijduiken. 

Deze hobby werd voor hem een passie 

en een doel. Moeiteloos dook hij zich tot 

PADI- en CMAS-instructeur en vestigde 

in 1995, 1997 en 2000 nieuwe wereldrecords 

vrijduiken. Genetisch 'besmet' door 

Deelnemen aan een onderwatersafari? Neem contact op met Fred via www.nektos. 

net en www.oceanencounters.net. Zijn boek is te verkrijgen via: amazon.fr, amazon. 

co.uk, www.catapac.com/index.php?page=apnea_en. 

Biografie Frédéric Buyle 

zijn vader en grootvader, beiden fotografen 

en kunstverzamelaars, wierp hij zich na 

zijn intense vrijduikperiode op de onderwaterfotografie, 

wat o.a. resulteerde in een 

prachtig boek 'Ocean Encounters'. En waar 

je van houdt, wil je ook behouden! Sinds 

2005 zet Fred zich dan ook gepassioneerd 

in voor de bescherming van de haai. Hij 

stelt zijn kennis van het vrijduiken ten dienste 

van mariene biologen en assisteert hen 

in hun veldwerk. Zo is hij met onderzoekers 

op diverse plekken in de wereld (Columbia, 

Mexico, UK, Filippijnen, Zuid-Afrika) diverse 

haaiensoorten gaan fotograferen, 

taggen en 'DNA-sampelen'. Maar Fred wil 

meer! Hij wil de grote massa sensibiliseren 

i.v.m. haaien- en haaienbescherming. 

Zo geeft hij voordrachten overal ter wereld, 

maakt documentaires en maakt het 

mogelijk dat geïnteresseerde niet-wetenschappers 

kunnen meereizen met hem 

om onder zijn leiding tussen de haaien te 

gaan vrijduiken. 


55


Het jaarrapport 2011 van 

'Project Seahorse' 

Zeepaardjes zijn bijzondere diertjes. 

Omwille van hun uiterlijk 

hebben ze een mythische en fabelachtige 

afkomst. Alhoewel ze wereldwijd 

verspreid zijn, is ze vinden 

niet altijd makkelijk vermits ze 

meestal niet al te talrijk voorkomen. 

Mijn allereerste zeepaardje dat ik 

onder water mocht spotten was 

een knalgeel in de 'Coral Cave' op 

Gozo (Malta). In Indonesië (o.a. in Lembeh 

Strait en ) zag ik ze wel overvloedig samen 

met hun andere familiale tak, de wonderbaarlijk 

piepkleine pygmeezeepaardjes, 

die prachtige minijuweeltjes wonende op 

gorgonentakjes zo fijn als Brugse kant. 

Maar ze zijn ook hier aanwezig in onze Oos- 


terschelde. Het is de ultieme droom van menig 

duiker om er daar één te kunnen vinden. 

Voor weinigen komt deze droom evenwel 

uit. Nochtans hun neven, de zeenaalden, 

weten er qua aantal uitstekend te gedijen. 

Pas na acht jaar intensief duiken in de Oosterschelde 

zou ik totaal onverwacht deze 

uiteraard adrenaline rijke encounter toch 

mogen meemaken. In het najaar van 2008, 

toen de zandwerken voor Wemeldinge net 

waren beëindigd, zwom ik in het baaitje aan 

het 'Galjoen zonder Poen' op 12 meter diepte 

over het nieuw opgebaggerde slib dat 

daar was neergekomen en welk die schitterende 

duikplaats aanzienlijk had vernietigd. 

Met de stroming mee zag ik net over 

het zand iets klein oranje/bruinachtig lang 

naar me toe komen spoelen dat bovendien 

lichtjes op zichzelf bewoog. Eerst dacht ik 

dat het ging om de een of andere verloren 

Kortsnuitzeepaardje 

(Hippocampus hippocampus) in de 

Oosterschelde. Foto: Yvonne Tijmes- 

Freen - GuyLian Seahorses of the World 

2012. 

gelopen zeepier. Ik zette mijn lamp erop, 

waarna ik onmiddellijk mijn mondstuk 

bijna liet uitvallen van verbazing en ontroering: 

een schattig klein zeepaardje, mijn 

eigen ogen amper gelovend! 

Geduld en wat geluk zijn dus de moeders 

van de porseleinen kast voor iedere gerespecteerde 

Oosterscheldeduiker, zodat je 

dus nooit mag wanhopen; weze het weliswaar 

dat de tijdsduur om er één te vinden 

meestal in vele jaren wordt uitgedrukt. 

zeepaardjes bedreigd 

Zo wat overal ter wereld worden zeepaardjes 

bedreigd, hoofdzakelijk door verontreiniging, 

het verdwijnen van ecosystemen zoals 

koraalriffen en mangroven, overbevissing, 

traditionele Chinese geneeskunde en consumptie 

aldaar, aquaria, bijvangst, enz. 

In 1996 werd 'Project Seahorse' gesticht 

onder leiding van Drs. Amanda Vincent 

en Heather Koldewey, welke snel zou uitgroeien 

tot een wereldwijd vertakte organisatie 

bestaande uit vele universitaire 

wetenschapslui, milieuactivisten, ontwikkelingshelpers, 

lobbyisten en met huidig 

hoofdkwartier aan de Universiteit van British 

Columbia te Vancouver (Canada). 

Zij heeft o.m. tot doel:

• Het verrichten van wetenschappelijk 

onderzoek, alsmede het uitstippelen 

van beheersopties voor het herstel 

van de zeepaardpopulaties en hun habitat 

overal ter wereld. 

• Het stichten van beschermde natuurreservaten 

en zorgen voor nationale 

en internationale reglementeringen 

voor het behoud van de soorten. 

• Het steunen van arme lokale vissersfamilies 

en bewustmaking van de bevolking 

in het algemeen. 

Eén van hun milde en voor ons bekende 

hoofdsponsors is trouwens de Belgische 

chocoladefabrikant Guylian, die al enkele 

malen − in samenwerking met NELOS en 

'Project Seahorse' − de gekende onderwaterfotografiewedstrijd 

'Guylian Seahorses of 

the World' uitschreef, met deze diertjes als 

onderwerp. 

jaarrapport 

Volgens het recent door hen vrijgegeven jaarverslag 

2011 spitsten de activiteiten van 'Project Seahorse' zich 

alsdan onder meer op het volgende toe: 

• Publiceren van nieuwe mijlpalen inzake het behoud 

van zeepaardjes, met o.a. baanbrekend wetenschappelijk 

onderzoek naar hun genetica en 

voortplantingsgedrag. 

• Organiseren van internationale symposia. 

• Verstrekken van aanbevelingen en reglementeringen 

voor de wereldhandel en diverse nationale 

regeringen. 

• Het accentueren van mariene behoud en biodiversiteit 

in ondiepe zeewateren (minder dan 10 m 

diepte), die immers het meest door de mens getroffen 

worden. 

• Het creëren van het beschermde zeereservaat Danajon 

Bank in de Filippijnen. 

ADVERTENTIE 

Duik & overnacht aan de Oosterschelde 

Zeeuwse cottages perfect voor een duikweekend of vakantie in Zeeland. 

Duikschuur met kleedruimte, toiletten, douches, lockers en zoetwater bassins. 

Ontdek alle mogelijkheden op www.destelhoeve.nl 

de Stelhoeve Stelhoekweg 3 • 4424 NN Wemeldinge • 0113 - 626 443 

Links: Hoogzwanger mannetje 

langsnuitzeepaardje (Hippocampus 

ramulosus) in de Middellandse Zee. 

Foto: Claudia Gravenstein - GuyLian 

Seahorses of the World 2012. 

Rechts: Pygmeezeepaardje (Hippocampus 

bargibanti) in Indonesië. 

Foto: Rinie Luykx - GuyLian Seahorses of 

the World 2012. 

Op zulke wijze tracht deze 

prachtige organisatie ook haar 

steen bij te dragen tot het behoud 

en verbetering van de 

huidige steeds fragiele en bedreigde 

mariene ecosystemen 

in het algemeen, wat wij duikers 

moeten toejuichen, koesteren 

en helpen ondersteunen. 

Voor meer info over dit project: 

zie www.projectseahorse.org 

en/of hun Facebookpagina, 

welke laatste je ook onmiddellijk 

kan aanvinken als 'Vind ik 

leuk'. 

Tot slot mag als optimistische 

noot het voortplantingsgedrag 

wel benadrukt worden vermits 

bij de zeepaardjes het blijkbaar 

uitsluitend de mannetjes zijn, 

die soms honderden kinderen 

tegelijk weten te baren zodat 

het gezegde dat enkel vrouwen 

kunnen weten hoe enorm 

pijnlijk barensweeën kunnen 

zijn definitief en onherroepelijk 

naar de prullenmand kan verzonden 

worden. 

Ondertussen ben ikzelf immers 

al opnieuw vier lange jaren in 

blijde verwachting van mijn 

tweede zeepaardje in de Oosterschelde. 

 

BERT JaNSSENS 


57

Tijdlijn 


Assistent-Instructeur 

Initiator VTS 

Module 1 

Algemeen Gedeelte Didactiek 


Initiator VTS 

Module 3 

Specifiek Gedeelte Didactiek 


Initiator VTS 

Module 4 

Stage Didactiek 

Vernieuwde opleiding tot 


Heb je al wat informatie gekregen over de vernieuwde opleiding tot Assistent-Instructeur? Of is dit de 

eerste keer dat je hiervan hoort? We willen hier een korte beschrijving weergeven wat dit allemaal inhoudt. 

We beginnen met het goede nieuws, 

want vanaf 2013 zullen de kandidaten, 

samen met het behalen 

van het Assistent-Instructeursbrevet, ook 

een diploma ontvangen van de Vlaamse 



Initiator VTS 

Module 2 

Theorie + Zwembad = 

Voorbereidende lessen 

Sluitstuk 

(duikschool/regio) 

Sluitstuk 

Examen Theorie + Zwembad 

(Federatie) 

Trainersschool (VTS), namelijk Initiator 

Duiken. Dit is een staatsdiploma. Een direct 

voordeel hiervan zal de club hebben, 

namelijk de mogelijkheid om hierdoor 

meer subsidies van de stad of de gemeen- 


Initiator VTS 

Openwaterproeven 

Duikleidingen 

te te krijgen. De gediplomeerde zelf kan 

worden ingeschakeld in sportkampen of 

andere activiteiten van overheidsinstanties 

wat betreft duiken en daarvoor een 

vergoeding ontvangen op niveau van het

diploma. 

Deze aanpassing heeft enkele gevolgen. 

Alhoewel de ganse opleiding dezelfde is 

gebleven, hebben sommige onderdelen 

een andere benaming gekregen. Maar de 

ganse opleiding is wel dezelfde gebleven. 

Deze modules hebben voor ons een onlogische 

volgorde qua nummering. Maar dit is 

om onze opleidingsgewoonten niet te verstoren 

en toch tegemoet te komen aan de 

vereisten van VTS. Laat ons dit hieronder 

even toelichten. 

Module 1 – Module 3 

Module 1 werd opgedeeld in Module 1 (Algemeen 

Gedeelte Didactiek) en Module 3 

(Specifiek Gedeelte Didactiek). De lessen 

worden gegeven in januari en februari. De 

lessen van de twee modules sluiten op elkaar 

aan, zoals voorgaande jaren. Daarom 

is de inschrijving van deze twee modules 

bij NELOS gebundeld (Inschrijvingsformulier 

Module 1 + 3). Bij VTS blijven het echter 

twee verschillende inschrijvingen. Het 

examen daarvan wordt op dezelfde dag 

afgelegd, namelijk op 24 februari 2013. 

Het herexamen is voorzien op woensdag 6 

maart 2013. 

Module 4 

Deze module is de stagemodule (de vroegere 

Module 3). Je volgt stage en geeft 

zelf les in drie theorielessen, 10 zwembadlessen 

en 10 openwaterduikleidingen. Dit 

wordt afgetekend op het stageformulier. 

Ook voor deze module moet je inschrijven 

bij VTS. 

Module 2 

Module 2 is de volledige voorbereiding 

naar het sluitstuk toe, gekoppeld aan het 

examen, namelijk het sluitstuk zelf. Dat 

wil zeggen de voorbereiding van het theoretisch 

en het praktisch examen inclusief. 

Voorheen werden deze voorbereidingen in 

de club of in de regio gedaan. Dit kan nu nog 

steeds, alleen wordt het een beetje meer 

officieel. De kandidaten moeten voor dit 

onderdeel eveneens inschrijven bij VTS. 

De voorbereiding van het examen wordt 

afgestempeld op een apart formulier, door 

minstens een 1*I. Het examen van Module 

2, namelijk het sluitstuk, zal nog op dezelfde 

manier worden georganiseerd. Voor de 

uitleg van de ganse organisatie kan je het 

'Draaiboek AI' raadplegen. De kandidaten 

kunnen met Module 2 reeds starten vóór 

Module 4, maar het sluitstuk blijft wel het 

laatste van de ganse opleiding. 

extra voorwaarde 

Aan het diploma 'Initiator' is eenduidig 

een extra voorwaarde gekoppeld, namelijk 

Duiker-Hulpverlener (DHV), Duiker-Redder 

of Hoger Redder zijn bij inschrijving 

voor Module 1 + 3. Deze voorwaarde verschuift 

van het NELOS-niveau 1*Instructeur 

naar het NELOS-niveau Assistent- 

Instructeur. Dit is echter niet expliciet 

gecommuniceerd. 

Sommige kandidaten voldoen momenteel 

niet aan deze voorwaarde en kunnen hier 

ook niet meer aan voldoen vóór de start 

van de volgende cursus. Daarom heeft het 

NELOS-Duikonderricht besloten om een 

zeer tijdelijke, uitzonderlijke overgangsmaatregel 

uit te vaardigen zodat het vormen 

van Assistent-Instructeurs niet in het 

gedrang komt. 

Kandiaten AI die niet aan die voorwaarde 

voldoen en die zich ingeschreven hebben 

voor de lessen DHV van januari 2013, komen 

in aanmerking voor deze overgangsmaatregel. 

De uitzonderlijke maatregel houdt het volgende 

in: 

• De kandidaat heeft de mogelijkheid 

om later aan het examen (theorie en 

praktijk) DHV, een examen Duiker- 

Redder of een examen Hoger Redder 

deel te nemen. 

• Zolang de kandidaat niet aan de voorwaarde 

'DHV, Duiker-Redder of Hoger 

Redder zijn' voldoet, kan hij niet deelnemen 

aan het sluitstuk voor AI (examen 

Module 2). 

Voor de lichting van 2014 zal elke kandidaat 

AI/kandidaat Initiator aan de hoger 

vermelde voorwaarde moeten voldoen op 

het moment van inschrijving. 

Het NELOS-Duikonderricht wenst alle kandidaten 

veel succes in de opleiding. 

Heb je nog vragen of opmerkingen? Of wil 

je een meer gedetailleerde beschrijving 

van de verschillende modules? Dan kan je 

Inge op het NELOS-secretariaat bereiken 

via inge@nelos.be. 

INGE DEKORT

Bondsnieuws - GENEESKUNDIGE COMMISSIE 

Regionale opleiding DHV 2013 

Ter voorbereiding van het examen Duiker-Hulpverlener (DHV) worden er lessen 

georganiseerd in de verschillende regio's. Of je nu duiker bent of niet, je 

bent welkom. Ook niet-duikers kunnen het brevet van DHV behalen. 

Opgelet! 

De praktijkles CPR doet sinds de regionale 

opleidingen van 2011 dienst als 

bijscholingsles voor de houders van het 

brevet DHV. Het brevet DHV is een voorwaarde 

om deel te nemen aan de opleiding 

AI (vanaf 2013) en 1*I/ Initiator. 

Regio AVOS (Antwerpen) 

Locatie: 

Huis van de Sport, Boomgaardstraat 22, 

2600 Berchem (zie www.avos.be). 

Aanvang: 

De lessen starten telkens om 20.00 uur (tot 

22.00 uur). 

Data, programma en lesgevers: 

ma. 07/01/2013: anatomie en fysiologie 

(Tijl Ooms - 3*I). 

di. 15/01/2013: barotraumata (Dr. Roland 

Van den Eede). 

wo. 23/01/2013: decompressieongevallen 

(Dr. Catherine De Maeyer). 

do. 31/01/2013: shock, hypothermie en vergiftigingen 

(Dr. Roland Van den Eede). 

ma. 04/02/2013: Mental Coaching, EHBO, 

praktische voorbeelden (Dr. Dekelver). 

wo. 20/02/2013: CPR en O 2 -toediening (Dr. 

Ingrid Dekelver). 

Algemene organisatie: 

Ingrid Dekelver, 

duikgeneeskunde.sec@nelos.be. 

Regio BRAVOS (Brabant) 

en regio LIMOS (Limburg) 

LIMOS en BRAVOS bundelen hun krach ten 

voor de cursus DHV. 

Locatie: 

Karteria, Kluisbergstraat 21, 3290 Diest. 

Aanvang: 

De lessen gaan telkens door op zondag om 

9.00 uur (tot 12.00 uur). 

Data, programma & lesgevers: 

06/01/2013: anatomie en fysiologie (Dr. Michel 

Libert). 

13/01/2013: kleine on gevallen (EHBO), CPR 

en O 2 -toediening (Dirk Reyntiens, verpleger 

spoed en intensieve). 


20/01/2013: shock, vrijduik, intoxicaties 

door gassen (Dr. Etienne Goossens). 

27/01/2013: mechanische ongevallen en 

longoverdruk, decompressieongevallen 

(Dr. Hans Engels). 

03/03/2013: praktische les CPR en O 2 -toediening 

(Wim Sas). 

Organisator en coördinator: 

Wim Sas, wim.laptop@hotmail.be, gsm 

0474 606 369. 

Regio OVOS (Oost-Vlaanderen) 

Locatie: 

Cultureel Centrum, De Werf, Molenstraat, 

9300 Aalst. 

Aanvang: 

De lessen starten telkens om 20.00 uur (tot 

22.00 uur). 


di. 18/12/2012: anatomie en fysiologie (Dr. 

Brigitte Thierens). 

ma. 07/01/2013: barotraumata en toxische 

ongevallen (Dr. Herman Van Bogaert). 

ma. 14/01/2013: decompressieziekte en 

bespreken casussen (Dr. Herman Van Bogaert). 

ma. 21/01/2013: verdrinking, hypothermie 

en shock (Dr. Filip Gallant). 

wo. 30/01/2013: CPR (Dr. Filip Gallant). 

wo. 06/02/2013: herhalingsles + praktijk 

(John Maes - 3*I). 

Regio WEVOS 

(West-Vlaanderen) 

Locatie: 

Clubhuis DNBO - Bredene, Spuikomlaan 1, 

8450 Bredene. 

Aanvang: 

De lessen gaan telkens door op vrijdagavond 

om 20.00 uur (tot 22.00 uur). 


04/01/2013: anatomie en fysiologie (Dr. 

Herman Van Bogaert). 

11/01/2013: barotraumata en decompressieziekte 

(Dr. Herman Van Bogaert). 

18/01/2013: decompressieziekte deel 2 (Dr. 

Herman Van Bogaert). 

25/01/2013: verdrinking, hypothermie en 

shock (Dr. Filip Gallant) en Mental Coa- 

ching (Anne Muylle). 

01/02/2013: theorie CPR (Dr. Filip Gallant) 

en praktijk (docenten Duiker-Redder). 

15/02 of 22/02/2013: praktijk CPR en zuurstoftoediening 

(docenten CPR). 

01/03 en 08/03/2013: praktijk CPR en zuurstoftoediening 

(docenten CPR). 

Info: 

Dirk Reunbrouck, gsm 0486 44 86 07, dirk. 

reunbrouck@pandora.be, www.wevos.be. 

Examen DHV 2013 

Het inschrijvingsgeld voor het examen 

theorie en praktijk bedraagt 15,00 euro, 

ter plaatse te betalen op het examen 

theorie. Geen voorinschrijvingen nodig. 

Theoretisch examen DHV 

Op 08/02/2013 om 20.00 uur stipt, zowel 

te Gent als te Leuven. 

- RU Gent, K.L. Ledeganckstraat 35, Auditorium 

2 (faculteit Wetenschappen). 

- KU Leuven, Minderbroederstraat 12, 

Auditorium AZC, (faculteit geneeskunde). 

Parking over de ingang (links van 

nr. 19) zal open zijn vanaf 19.00 uur. 

Praktijk examen DHV 

Op 16/03/2013 vanaf 9.00 uur, te Heistop-den-Berg. 

Basisschool Campus Hof van Riemen, 

Frans Coeckelbergsstraat 17A, Heist 

o/d Berg. 

Herexamen DHV 2013 

Het herexamen DHV zal plaatsvinden 

op 07/09/2013. Uitsluitend diegenen 

die mislukt zijn in de theorie of praktijk 

afgelegd in 2013 komen in aanmerking 

voor het herexamen. M.a.w. het herexamen 

dient enkel om een tweede kans te 

geven en niet als alternatieve datum 

om DHV af te leggen. 

De kandidaten die in aanmerking komen 

voor het herexamen dienen zich 

zelf in te schrijven via het NELOS-secretariaat, 

per e-mail of telefonisch 

(secretariaat@nelos.be - 015 29 04 86). 

De kostprijs voor het herexamen is 7,00 

euro, ter plaatse te betalen.

Waar service het 

belangrijkste product blijft! 

ELKE DAG TOT UW DIENST 

van 10u tot 12u30 en van 13u30 tot 19u 

zaterdag van 10u tot 18u 

Jubellaan 54 | 2800 Mechelen 

Tel. 015 43 01 31 

Fax 015 43 01 35 

info@dezeeman.be 

www.dezeeman.com 

Advertentie 1-4_hippocamus_finaal.indd 1 20/01/12(w 3) 10:02 

Hoe makkelijk wil je het hebben? 

Richten met je Reefmaster Mini en afdrukken is hebbes! Hij 

kent geen afdrukvertraging, maakt perfecte memory-shots 

(en video’s) van 30 cm tot oneindig, past in de zak van je stab 

jack en kan mee tot 60 meter. (Jawel, zestig meter.) 

2 digitale filters zorgen voor een fraaie kleurweergave en met 

de groothoek-voorzet (standaard in de doos!) ben je meteen 

klaar voor het kleine en het heel grote werk. 

Zó compact, zó handig, zó fijn om bij je te hebben! 

SEALIFE ¼v 1.indd 1 16-11-12 13:42 

ONZE PARTNERS: 

SCUBAPRO 

X-TEC 

UWATEC 

BARE 

SUUNTO 

METALSUB 

GREEN FORCE 

MARES 

SEAC 

DIVESYSTEM 

UK 

DICAPAC 

BRIGHT WEIGHT 

SEALIFE 

MC NETT 

OCEANIC 

TRIDENT 

DUIKCOMPUTERS, DUIKLAMPEN, ADEMAUTOMATEN, 

DROOGPAKKEN, SEMI NATPAKKEN, JACKETS, ……. 

24 uur vulstation 200 en 300 bar. 

Eigen hersteldienst. 

SHOWROOM 

HOFEINDE 21 

2350 VOSSELAAR 

BELGIE 

TEL: +32(0)14611260 

EMAIL: HCV.BVBA@PANDORA.BE 

WWW.DUIKMATERIAAL.BE 


61

Sprokkels 

De doornkroonzeester is één van de vijanden die voor de 

ondergang van koraal zorgt. 

'Great Barrier 

Reef' bedreigd 

Stormen en zeesterren bedreigen het Grote Barrièrerif. 

Recente persberichten melden dat de 

koraalsterfte aan het Groot Barrièrerif, 

voor de Australische Oostkust, 

rampzaliger is dan tot nog toe aangenomen 

werd. 

In tegenstelling tot wat je zou denken is niet 

de opwarming van het zeewater de grote 

schuldige, maar wel de zware stormen van 

de laatste jaren (die voor ongeveer 48 procent 

verantwoordelijk zijn voor de schade) 

en de aantasting door doornkroonzeesterren 

(goed voor nog eens 42 procent). 

Uiteraard komt er bovenop deze schade 

nog eens de koraalverbleking (coral 

RUDI’S OCEAN CENTER 

Meer dan 35 jaar ervaring! 

NITROX - CMAS-instructeur 


bleaching), waarvan de opwarming van 

het zeewater ten gevolge van de klimaatverandering 

de directe oorzaak is. Maar dit 

fenomeen is slechts voor 10 procent verantwoordelijk 

voor de achteruitgang van 

het grootste koraalrif ter wereld. 

Grootste koraalrif? Voorlopig nog wel. De 

voorbije 27 jaar is het 'koraaldeken' wel al 

meer dan 50 procent gekrompen, volgens 

Australische wetenschappers. Indien deze 

trend zich blijft voortzetten, zal het rif de 

komende tien jaar opnieuw gehalveerd zijn. 

Uit onderzoeken van de laatste jaren is gebleken 

dat koralen zich langzaamaan we- 

ADVERTENTIE 

NITROX VULSTATION 300 BAR 

• Alle gekende duikmerken 

• Eigen hersteldienst 

• “NITROX-opleidingen” 

Opwarming van het zeewater zorgt voor koraalverbleking. 

ten aan te passen aan de hoge watertemperaturen 

en de verzuring van de oceanen. 

Maar om koralen de kans te geven zich aan 

te passen, moeten ze op korte termijn wel 

overleven. Aan de stormen kan men niet 

veel veranderen. De klimaatsverandering 

is een fenomeen dat zich nog vele jaren zal 

verderzetten. Maar wellicht kan men de 

populatie zeesterren inperken, waardoor 

de koraalpoliepen niet opgegeten worden 

en ze de kans krijgen om zich aan te 

passen. 

IvO MaDDER 

• CMAS Diving Center 

• Alle inlichtingen en duikreizen 

(meer dan 35 jaar duikervaring) 

• OW-film, -foto & -videospecialist 

STAPELPLEIN 45 | 9000 GENT | TEL & FAX (09) 233 34 70 | E-MAIL Rudi.ocean@myoffice.mobistar.be 

Openingsuren: ma, wo & vr: 10.00 - 12.30 u - 19.00 u | do: 13.30 - 19.00 u | za: 10.00 - 12.30 u & 13.30 - 18.00 | zo: 10.00 - 12.00 | di gesloten

SPECIALIST IN 

duIkrEIzEN 

Travel and Joy 

Bredabaan 878, B-2170 Merksem (Antwerpen) 

tel.: +32(0)3 289 85 68 • info@travelandjoy.be 

www.travelandjoy.be 

TRAVEL 

ANDJOY 

UW DUIKSPORTZAAK MET EEN PRIMA SERVICE 

- Alle kwaliteitsmerken 

- Vulstation 300 bar 

- Eigen hersteldienst 

- Verhuur duikmateriaal 

TE HUUR 

DEMONSTRATIE DUIKTANK 

- op wielen 

- L3m x B2m x H2m 

- met 5 vensters 80x100 cm 

- geleverd met filter en 

verwarmingssysteem 

PAUL DE WEERDT 

Welleweg 72 - 9320 Erembodegem 

Tel: 0475/73 25 74 

www.aqualand.be - info@aqualand.be 

Open: di-wo-do-vr: 18-21 u & za: 10-12 u en 13-18 u 


Lic.6285 

63

Retro Hippo - vERZaMELD DOOR WIM vaN DOESELaER 

45 jaar geleden 

Uit Hippocampe nr. 18 

december 1967 

Bühlmann 

Artikel van Albert Bühlmann over zijn geslaagd 

experiment in het Lago Maggiore - 

duik naar 155 m met een decompressietijd 

van minder dan 1 uur – door gebruik te maken 

van zuurstof tijdens de decompressie. 

Valse brevetten 

Wij stellen met ontzetting vast dat onlangs 

onregelmatige brevetten uitgereikt werden 

in naam van de Federatie door onverantwoordelijke 

personen. Zij werden voorzien 

van een valse federale stempel. Klacht 

wordt neergelegd bij de Procureur des Konings. 

René Crepin 


uit Hippocampus nr. 66 


Statistieken 

BEFOS telt 135 clubs met 10618 leden. 

Voorbereiding eventuele opvolging 

Nationaal Verantwoordelijke 

Duikonderricht 

Twee oplossingen zijn mogelijk: 

- aanduiding van één persoon. 

- Oprichting van 'Technisch Comité' of een 

'Bureau van Nationale Monitors'. 


Jean Sax wordt door de vergadering van 

de Nationale Monitors aangeduid als Adjunct-Verantwoordelijke. 

Onderwaterhockey 

Het OWT-Bureau onderzocht – op aandringen 

van de Nederlandse Federatie – de mogelijkheid 

om het zich fel manifesterende 

onderwaterhockey ook in België te lanceren. 




ECG 

De Beheerraad van BEFOS heeft het voorstel 

van de Nationale Medische Commissie 

aanvaard om het elektrocardiogram voortaan 

onder belasting te laten gebeuren. 

CMAS 

Christian Ide, Belgisch Nationaal Monitor 

maar thans wonend in Canada, is verkozen 

als voorzitter van CMAS. 

Reserve 

Het Brevettencomité geeft als aanbeveling 

het reservesysteem af te schaffen en het 

duiken met manometer te promoveren. In 

ieder geval moet de reserve omlaag bij het 

gebruik van de manometer. 




Bendor 

De nacht voor het begin van de zeestages 

was er een hevige (niet voorspelde) 

storm opgestoken. Golven van meer dan 

6 m hoogte verwoestten het restaurant 

'Le Grand Large' totaal. Rotsen van meer 

dan 50 kg lagen in de ruïnes van de sympathieke 

bar van Brigitte. Zware fornuizen en 

diepvrieskasten werden weggesleurd door 

de golven. Er werd beslist de stages niet te 

laten doorgaan. 

Record onderwaterspelen 

Duikschool Nemo verbeterde het Guinness 

Record Onderwaterspelen met 2 uur en 

bracht het op 32 u en 16 min. Drie ploegen 

speelden Monopoly, een andere speelde 

'Vier-op-een-rij'. 

ADVERTENTIE

DUIKEN IS OPGEFRIST! 

NU EXTRA GROOT FORMAAT VOOR NOG MOOIERE FOTO’S 

TE KOOP IN DE BETERE TIJDSCHRIFTENHANDEL, 

OF BESTEL VANDAAG NOG: 

· BESTEL OP MAGVILLA.NL 

· MAIL NAAR ABO.DUIKEN@VIPMEDIA.NL 

· BEL 076-5301721 (NL) OF 03-6455618 (BE) 

· BESTEL DIGITAAL VOOR DE IPAD VIA MAGZINE.NU 

Duiken is en blij blij blij hét magazine 

van de onderwaterwereld. 

Elke maand wordt aandacht 

besteed aan biologie, reizen, 

onderwaterfotogra e, 

archeologie, wrakduiken en 

duikmateriaal. Het magazine 

brengt de ideale mix van 

informatie en duiknieuws met 

fantastische fotoreportages. 

Duiken inspireert iedere 

onderwatersportlie onderwatersportlie onderwatersportlie ebber. 

TIP 

Meld je aan voor 

de gratis e-mail 

nieuwsbrief op duiken.nl 

en blijf op de hoogte 

van het laatste 

nieuws. 

VOLG ONS OOK OP : WWW.FACEBOOK.COM/DUIKEN.NL

Close-upe 

NELOS-fotograaf 

In de kijker 

Zeeschildpad - Baja California. 

Kraak (octopus) - Komodo. 


Pladijs (schol) - Bergse Diepsluis. 

Sepiola atlantica - Bergse Diepsluis. 

Grote vlokslak - Bergse Diepsluis.

Jonge sepia’s in het ei - Zeelandbrug. 

Spookmurene (Rhinomuraena quaesita) - Maleisië. 

Zeedahlia - Noorwegen. 

Speels zeezoogdier - Baja California. 

Hengelaarsvis - Komodo. 

Naam 

Brevet/titel 

Roger Keersmaekers 

Fotografiebrevet 

Club 

Duikt sedert 

Aantal duiken 

2*Duiker 

geen 

Wilrijkse Duikschool 

2003 

Aantal fotoduiken 

600 

350 

Duikplaatsen Zeeland, Rode Zee, Filippijnen, Malta, 

Myanmar, Komodo, Malediven, Kenia, 

Portland, Scapa Flow, Noorwegen. 

Camera Canon G10 

Behuizing 

Lenzen 

Flitsen 

Website 

Canon WP-DC28 

14-42 lens 

Inon D2000 flitser 

geen 

Aalscholver onder water - Baja California. 


Reportage - FOTOGRaFIE 

Fotowedstrijd maakt 

onderwaterleven 

Oosterschelde zichtbaar 

De Oosterschelde is een uniek natuurgebied met een even bijzonder onderwaterleven. Hoewel sportduikers 

uit binnen- en buitenland daar alles van afweten, is de Oosterschelde bij veel niet-duikers helaas 

nog onbekend. Daar willen de Nederlandse Onderwatersport Bond (NOB) en het Nationaal Park 

Oosterschelde (NPO) graag iets aan veranderen! 

Met subsidie van de Provincie Zeeland 

is daarom voor de tweede 

keer een onderwaterfotografiekampioenschap 

georganiseerd: Oosterschelde 

Ondersteboven. In twee maanden 

tijd zijn maar liefst 180 foto's ontvangen. 

"Er zitten prachtige foto's bij, die erg geschikt 

zijn om de rest van Nederland te 

laten zien hoe mooi het onderwaterleven 

van de Oosterschelde is", vertelt organi- 


1e plaats - foto: Janny Bosman. 

sator Desmond van Santen enthousiast. 

"Er kan echter maar één foto winnen!". 

blauwe tonnen 

En daar weet de jury − bestaande uit gedeputeerde 

Sjoerd Heijning, NPO-voorzitter 

Siebe Kramer, NOB-voorzitter John Geurts, 

onderwaterfotograaf Rob Aarsen en onderwaterbioloog 

Anne Lamers − alles van. 

Zij hebben zich over de inzendingen gebogen 

en de foto van Janny Bosman uit Den 

Hoorn als winnaar aangewezen. "De foto 

van Janny maakt prachtig zichtbaar wat 

onder de blauwe tonnen hangt die op meerdere 

plekken in de Oosterschelde drijven”, 

licht juryvoorzitter Heijning toe. Het gaat 

hier om lange kousvormige netten, waarin 

mosselzaad wordt gevangen. De mosselen 

groeien vervolgens op de buitenkant 

2e plaats - foto: Ivo Madder. 3e plaats - foto: Filip Staes.

Publieksprijs - foto: Kees Slot. 

van de 

netten, waar ze bij het 

oogsten vanaf worden gehaald. Naast 

mosselen groeien er overigens nog veel 

meer planten op de netten, zoals op Janny's 

foto mooi te zien is. Desmond: "Dat is 

typerend voor de Oosterschelde: er zit veel 

leven in dit water, en objecten begroeien 

onder water heel snel. Voor duikers is dat 

natuurlijk geweldig om te bekijken!”. 

BEZOEK BON TRAVEL 19 & 20 JANUARI OP 

DE VAKANTIEBEURS VOOR BIJZONDERE REIZEN 

WWW.BONTRAVEL.NL 

de Oosterschelde 

als broedkamer 

Op 24 november 2012 is Janny Bosman 

samen met alle andere prijswinnaars 

in het Zeeuwse Colijnsplaat in 

het zonnetje gezet. "Janny heeft een 

weekendverblijf bij Hofstede de Stelhoeve 

gewonnen”, vertelt Desmond 

verder. Op de tweede plaats is Ivo Madder 

uit Deurne (België) geëindigd. De 

derde prijs is gewonnen door zijn landgenoot 

Filip Staes uit Mechelen. "Op de 

foto van Ivo is te zien hoe een sepia haar 

eitjes afzet, een bekend en bijzonder tafereel 

in de Oosterschelde. Filip heeft een 

zeedonderpadmannetje gefotografeerd die 

prachtig gekleurde eitjes bewaakt. Deze 

foto's laten dus beiden de broedkamerfunctie 

van de Oosterschelde zien!”. Naast 

de jury heeft ook de rest van Nederland 

de inzendingen mogen beoordelen: via de 

website duikeninbeeld.tv heeft iedereen 

gedurende de maand oktober op alle foto's 

ADVERTENTIE 

ARUBA / BELIZE / BONAIRE / 

CURAÇAO / SABA / ST. EUSTATIUS / 

ST. LUCIA / ST. MAARTEN 

kunnen stemmen. Kees Slot uit Kampen 

heeft met zijn foto van een krab uiteindelijk 

de meeste stemmen binnengesleept. 

reizende expositie 

De komende tijd worden de winnende 

foto's gebruikt ter promotie van de Oosterschelde, 

onder andere via een reizende 

expositie. "Twee jaar geleden heeft een 

soortgelijke expositie bij twintig Zeeuwse 

musea, gemeentehuizen, bibliotheken en 

buurtcentra gestaan”, aldus Desmond tot 

besluit. "Dit keer zal de expositie langs 

minder plaatsen reizen, maar daarentegen 

wel langer op iedere locatie blijven staan. 

Hopelijk wordt deze expositie net zo'n succes 

als die van de eerste editie van Oosterschelde 

Ondersteboven!”. 

aNNE SCHULZE, 

COMMUNICaTIEMEDEWERKER NOB 

WAAGNATIE ANTWERPEN 


69


De ontzettend lange reisroute vanuit 

Brussel bestond welgeteld uit 6 

vluchten, die uiterst uitputtend waren. 

Onze 11-koppige duikgroep, waaronder 

zes DLF-veteranen (DLF = Dive Liberation 

Front), is Steven Vandevoorde nog 

altijd dankbaar dat hij dit traject wijselijk 

in twee gesplitst had om na tussenstops in 

Abu Dhabi en Jakarta op het eiland Ambon 

eerst een kleine week zalig te gaan 

duiken tussen de meest vreemde critters, 

die daar in de baai leven. 

Vier jaar geleden had ik een weinig noordwestelijker 

op Noord-Sulawesi in de wereldbefaamde 

Strait van Lembeh al een 


Foto: Dennis Vandermeersch. 

'Muckdiving' tussen de 

'critters' van Ambon 

De 'Once in a lifetime'-duikreis 2012 van reisorganisatie Wild Water had als bestemming Papoea (Indonesië) 

en als hoogtepunt het onwaarschijnlijke fenomeen van walvishaaien, die zich elke dag bij plaatselijke 

vissers aldaar komen voeden. Maar eerst deden we nog een tussenstop op het eiland Ambon om 

er te duiken tussen de meest vreemdsoortige dieren. 

eerste en meest ongelooflijke ervaring 

opgedaan in het zogenaamde 'muckdiving', 

duiken op niks dan zwart zand vol beladen 

met niets anders dan rommel en plastiek 

stortafval, welke evenwel de habitat vormen 

voor de meest vreemde zelfs buitenaards 

lijkende levende mariene wezens, 

critters genaamd. 

Ook Ambon blijkt een gelijkaardig schitterend 

biotoop te kennen zodat ik onmiddellijk 

en zonder enige aarzeling mijn zegen 

gaf voor deze zalige tussenstop. 

Ambon is de benaming van het eiland maar 

ook van de hoofdstad van de Molukken en 

is 761 km 2 groot. Het bestaat voornamelijk 

uit een bergland met een dichtbegroeide 

jungle en heeft vaak te lijden van zware 

aardbevingen. Waar het mogelijk is, teelt 

men specerijen zoals nootmuskaat en 

kruidnagel. Het behoort tot Indonesië en is 

centraal gelegen tussen Sulawesi en West- 

Papoea. De Ambonezen verschillen wel 

sterk van de Indonesiërs door hun sterke 

Melanesische inslag en hun christelijke 

godsdienst. Vandaar ook dat hun onderlinge 

verhouding nooit echt vriendschappelijk 

is geweest en in 1950 zelfs geleid had tot 

de uitroeping van de Republiek der Zuid- 

Molukken, welke evenwel enkel slechts 

theoretisch bestaat. 

Na een uitspraak van de Nederlandse Hoge

Links: Een wit-zwart gestreepte zeeslang. 

Rechts: Een kleine hengelaarsvis. 

Raad dd. 2/03/1951 moest de Nederlandse 

regering vele Ambonese oud-militairen 

van het Koninklijk Nederlandsch-Indisch 

Leger met hun gezinnen (in totaal ca. 

14.000 personen) naar Nederland laten 

overkomen en vestigen, dit alles op kosten 

van de Nederlandse staatskas. 

Pygmeezeepaardje. 

Foto: Jan Baeckens. 

Foto: Rudi Brocken. 

Hun onafhankelijkheidsdrang bleef voortbestaan, 

denk vooral aan de bekende 

Molukse treinkaping in Nederland medio 

jaren '70. Ongetwijfeld moet Simon Tahamata 

voor ons de bekendste Molukker zijn 

vermits die als stervoetballer internationale 

faam had verworven in de jaren '80 

o.a. bij Beerschot en zelfs enkele andere 

Europese topclubs. 

Tot slot is Ambon ook wereldberoemd voor 

zijn bananen (pisangs), waarmee de gifgroene 

aperitief gemaakt wordt, Pisang 

Ambon genaamd. 

Hoe fel de zon nog scheen in Jakarta en hoe 

meer we Ambon naderden, des te meer totale 

oververzadiging van regenwolken en 

onstabiel weer ons voorgeschoteld werd 

dermate dat het 'fasten seatbelt'-teken 

constant bleef aanstaan met veel heen en 

weer geschud in het vliegtuig. 

Het regenseizoen bleek te zijn aangebroken, 

dermate dat we gans de week in de 

regen onder een dik donkergrijs wolkendek 

aldaar moesten verblijven weliswaar 

in een tropische warmte van rond de 30°C. 

Dit laatste zou ons verblijf en vooral onze 

duikpret met zicht onder water absoluut 

niet bederven, integendeel. Nochtans kent 

Ambon blijkbaar ook beroemde en zogenaamde 

zeetuinen, welke kleurrijke koraalriffen 

zijn maar dan aan de buitenzijde 

rond het eiland met buitengewoon helder 

zeewater, die door duikgidsen evenwel 

enkel tijdens het droogseizoen opgezocht 

worden. 

We werden gestationeerd in het luxueuze 

duikcentrum van de 'Maluku Divers', een 

prachtig resort aan het strand van de baai 

gelegen tussen de jungle als een prachtig 

park. De kamers waren een rij smaakvol 

ingerichte bungalows met veranda, opgetrokken 

onder de palmbomen, met zicht op 

zee, broodnodige airco, aparte badkamers 

met toilet en douche. Een weinig verder bevond 

zich het restaurant dat uit één lange 

tafel bestond en aansluitend een goed uitgerust 

duikcentrum, waar gedoken werd 

met 12-liter alu-flessen. 

De keuken was fantastisch lekker met lokale 

gerechten, bereid met de klassieke 

ingrediënten zoals gember, look, citroengras, 

vissaus, sesamolie, chilipepertjes, 

limoensap, kokosmelk, koriander, noedels, 

rijst, enz. De voorlaatste avond wou 

de keuken ons eens ongevraagd plezieren 

met Westers eten waardoor ze evenwel on- 

intentioneel de woede van onze voltallige 

duikgroep op hun nek haalden, die immers 

bleef schreeuwen om hun fenomenaal lekkere 

lokale kost. Nochtans bleek dat hun 

versie van spaghetti bolognese ook niet te 

versmaden was. 

Je moest je wel goed beschermen tegen 

insecten, die soms onzichtbaar klein toch 

nog enorm jeukende beten konden veroorzaken. 

Bovendien was de dagelijkse inname 

van een pil Malarone tegen malaria 

noodzakelijk. Als tam huisdier bleek in het 

park een pythonslang van redelijke lengte 

te wonen, die je 's morgens vroeg al eens 

kon ontmoeten en voor het resort de perfecte 

oplossing en hulp was tegen ratten en 

ander kleiner ongedierte. 

Onze duikgroep werd in twee opgesplitst 

met elk een tweemotorige duikboot met 

ruime plaatsen. Stoner en Benny werden 

onze twee jonge duikgidsen, die trouwens 

ook al in Lembeh Strait ervaring hadden 

opgedaan. Onze 'check-dive' gebeurde op 

'Sweet Water', zoals steeds aan de binnenzijde 

van de baai en niet zo ver van het 

duikcentrum. 

Met een achterwaartse rolden we van 

de duikboot het tropische water in. 27°C 

warm gaf mijn duikconsole aan. Het zand 

bleek niet echt zwart te zijn maar wel donkerbruin. 

De zoektocht kon onmiddellijk 

beginnen met op een kleine gorgonentak 

al direct twee pygmeezeepaardjes. Een 

zwart-wit geringde zeeslang, die ontelbare 

malen giftiger is dan haar collega's landgenoten, 

passeerde ons wat verder al snuffelend 

en ongeïnteresseerd. Het feit dat er 

geen zonnestralen door de grijze wolkenmassa 

dit onderwaterlandschap kwamen 

opfleuren, deed geen enkele afbreuk aan 

deze duik. 

Op geen tel zaten we al aan acht verschillende 

naaktslakken. Vooral de compleet 

donkergroene met zwarte stippen, stal op 

een prachtige wijze de show. In het duikcentrum 

vernamen we dat er in Ambon alleen 

al 137 verschillende soorten wetenschappelijk 

geteld waren. Vanuit België hoorde 

ik mijn doodongelukkige en in extremis 

gedwongen thuisgebleven onderwaterfotograaf/duikbuddy 

François Huysmans 

enorm hard vloeken, toen ik hem uit diepe 

troost en medelijden deze interessante wetenswaardigheid 

speciaal sms-te zodat hij 

op de hoogte kon blijven van onze zalige 

duikervaringen. 

Overal op het zand zaten er ter grootte van 

een handbal prachtige donkermauve ge- 


71


kleurde zee-egels te schitteren, die meestal 

door een wit krabbetje bewoond werden. 

Een schooltje scheermesvisjes met de spitse 

snuitjes naar beneden en de lichamen 

verticaal omhoog kwam in formatie voorbijgeschoren. 

Aan een houten staketsel met pijlers verbleven 

er diverse grote vleermuisvissen. 

Ook daar krioelde het van de naaktslakken. 

We beëindigden deze duik op een plek 

waar toch ook heel wat harde en zachte 

koralen bleken aanwezig te zijn. De toon 

was gezet en iedereen uiterst tevreden met 

zulke mooie beginduik hoewel de regen 

met bakken uit de lucht begon te vallen. 

Op 'Renopia city' begonnen we met een witte 

bladvis, vervolgens een knalgele 'humpback' 

schorpioenvis, en een groene 'leaf 

pipefish'. Vervolgens werd het zicht spijtig 

genoeg plots barslecht, veroorzaakt door 

de modder van de uitmondende riviertjes 

en kwamen we tevens in een hevige stroming 

terecht zodat de gidsen besloten om 

de duik vroegtijdig af te breken. 

Ondertussen hadden we tussen twee duiken 

door de andere ploeg terug naar het 

duikresort zien keren alwaar ze gingen 

douchen om dan weer terug te vertrekken 


terwijl wij gewoon aan boord bleven en de 

schipper plots volle gas gaf naar 'Air Manis'. 

Tijdens deze volle vaart kreeg je het volgende 

tropische landschapszicht voorgeschoteld: 

een strook water, een strook 

strand, een strook palm- en bananenbomen, 

een strook jungle met gebergte, een 

dikke grijze strook laaghangende wolken 

met slierten nevels. 

Onvermijdelijk begon dan de song 'Paint 

it black' van de Rolling Stones keihard 

door je hoofd te spelen, waarbij onze witte 

duikboot in gedachten veranderde in een 

gecamoufleerde US-legerspeedboot. De 

lange duikconsole in je handen werd een 

geladen M-16 half automatisch geweer, je 

zwart duikpak verkleurde tot legerkaki, je 

mond begon langzaam aan op 'chewinggum' 

te kauwen en de duikbril op je hoofd 

voelde plots aan als een GI-legerhelm met 

daartussen een vastgeklemd pakje Lucky 

Strikes. Enkel de apocalyptische woorden 

van Robert Duvall ontbraken nog: "God 

damn, I love the smell of neopreen in the 

morning!". 

Het bleef evenwel gieten en de duikplaats 

was een weids veld waarover we door de 

Een grote hengelaarsvis. 

stroming vlogen langs vele murenen waaronder 

mijn favoriet, de blauw gevloerde 

spookmurene met een knalgele kam. 

Tijdens de lunch vernamen we van de anderen 

dat zij middenin de stinkende vissershaven 

van 'Laha' zalig waren gaan duiken, 

waar het o.a. krioelde van 'frogfishes' 

(hengelaarsvissen) en andere bizarre 'critters'. 

Die kwamen zich daar voeden met de 

afgesneden viskoppen, over boord gesmeten 

door de vissers. We konden niet wachten 

om daar in de namiddag ook te gaan 

duiken. 

De havenplaats leek wel een openingsscène 

voor een Indiana Jones-film. De regen 

bleef met bakken uit de lucht vallen en de 

houten, totaal versleten grote vissersboten, 

welke allen dicht tegen elkaar vastgeankerd 

lagen, tornden hoog boven onze 

kleine duikboot uit, die er tussenin stil lag 

te dobberen. Overal hoorde je stemmen. De 

vissers zaten droog en verspreid onder de 

afdaken van hun boten te roken, een dampend 

potje te koken of in groepjes gespannen 

te gokken met de kaarten. 

Een beetje verder kwam er een grote riool 

uit op dit havenwater, dat zelf al vol dreef 

met olie, lege plastic flessen, een kwijtge-

Boven: De kokosnootoctopus sleurt zijn eigen huis mee: een kokosnoot. 

Onder: Een witte bladvis. 

speelde sandaal, uitwerpselen al dan niet van menselijke 

afkomst, en wat was dat wit daar? Inderdaad, een 

gebruikt maandverband. Iemand grapte dat we seffens 

mogelijk dan ook nog een condoom zouden tegenkomen 

en zijn woorden waren nog niet koud of jawel, 

daar kwam hij voorbijgedreven. Nu begrepen we plots 

waarom de andere groep tussen twee duiken door over 

huis was gaan douchen! 

Welke duikende onnozelaars reisden nu zo ver en betaalden 

zo veel geld om speciaal vanuit België op zo 

een vieze en gore plaats te kunnen gaan duiken? Bovendien 

wisten we nog niet dat we de week daarop in 

Papoea ook nog compleet zouden uitgehongerd worden! 

Waren wij eigenlijk niet rijp voor een colloquatie 

van 40 dagen in een psychiatrische instelling? Enkel 

verdorven ziekelijk gestoorde masochisten zouden 

zulke benarde en onmenselijke vakantie met plezier 

boeken. 

Onze schipper had wel een fijne oplossing: hij zou even 

de haven uitvaren zodat wij aldaar het propere water in 

konden om dan onder het vieze wateroppervlak terug 

in de haven te zwemmen en onze duik aan te vatten. 

Maar wat een hemels duikgebied bleek het aldaar te 

zijn. Onmiddellijk vielen we op een grote groene 'frogfish' 

van wel ongeveer een geopende laptop groot. 

Een weinig verder zaten er twee even grote en bruingekleurde 

van zijn soortgenoten. Een mega steenvis 

Foto: Ivo Madder. 

Foto's (2): Jan Baeckens. 

lag er rustig zijn maaltijd te verteren. Witte bladvissen waren alom 

vertegenwoordigd alsook twee sepia's en enkele Sarangarnalen. Een 

reuze murene lag op uitkijk. 

Deze plaats bleek zo interessant te zijn dat onze twee duikgroepen 

uiteindelijk steeds smeekten om er 's avonds terug de nachtduik te 

mogen gaan doen. Aldaar vielen we o.a. op een prachtige witte ornament 

'ghostpipefish'. Verderop zaten er kleine schattige zwarte, gele en 

rode 'frogfishes' van iets groter dan een pingpongballetje. Een 'flamboyant 

cutlefish' was ook van de partij. Het betrof een kleine sepia, 

die constant alle mogelijke felle kleuren laat schijnen, waartegen de 

Sinksenfoor klein bier is. Het krioelde er van de rode 'robas pipefish'. 

Een 'stargaser' (sterrenkijker), een vis-die-naar-de-sterren-staart, 

had zich helemaal ingegraven zodat in het zand enkel zijn ogen en de 

afgeronde streep van zijn bek zichtbaar bleven. Een knalrode paling 

oftewel 'orange eel' genaamd, stak aldaar ook in het zand te wachten 

op een prooi, niet ver naast een rode 'wasp leaffish'. Tot slot twee kleine 

witte sepia's en één mega grote. 

Vervolgens kwam je dan uit de haven terecht in serieus wat stroming 

waar je je ondiep mee liet drijven in het donker tot er 60 minuten verstreken 

waren en de duikboot je kwam oppikken. Deze ongelooflijk 

prachtig nachtduiken zal ik voor eeuwig en altijd blijven koesteren. 

Volkomen terecht wenkten de ogen van Jan Baeckens mij steeds bij 

Grote foto: De sterrenkijker zit goed verscholen onder het zand. 

Kleine foto: Een rare schorpioenvis (Rhinopias). 



73


onze avondlijke terugkomsten om onmiddellijk 

onze monden zorgvuldig en voldoende 

hygiënisch te ontsmetten van het 

vuile havenwater door orale inname van 

een uiterst lekker en efficiënt Schots medicijn. 

Op 'Rhino City' troffen we een gele 'renopias' 

aan alsmede een 'pegasus motfish', een 

zeer vreemd wezentje met een rare lange 

snuit, lieve oogjes en zo precies vleugeltjes 

zodat het er uitzag als een klein gepluimd 

kuikentje. Ook de 'coconut-octopus' (kokosnootoctopus) 

was er aanwezig, welke 

een kleine grappige octopus is die zich 

steeds graag in allerlei afval verschuilt en 

het liefst nog verstopt zit in een lege kokosnoot, 

van welke laatste hij dus zijn naam 

heeft gehaald. 

Op hetzelfde ogenblik zouden Jan Baeckens 

en Marc Van den Broeck een 'encounter' 

hebben met de befaamde mimic 

octopus, een kleine platte octopus met 

zwart en witte strepen, die graag uit verdediging 

visueel in zwart en wit bepaalde 

andere dieren imiteert zoals een 'banded 


seasnake', een zeetong, enz. 

Op het eind van deze duik zou er zich evenwel 

een kleine ramp voordoen: Marc wou 

zijn camera aangeven maar zag plots tot 

zijn verbijstering dat zijn onderwaterhuis 

openklapte, waarna zijn camera er gewoon 

uitglipte en terug tot op 22 meter diepte 

neerviel. 

Samen met de duikgids ging hij hem halen 

om desgevallend de batterij toch nog te 

kunnen recupereren alsmede de geheugenkaart 

om al zijn eerder genomen foto's 

te redden. Al de rest was toch al met het 

eerste contact van het zoute zeewater reddeloos 

verloren en naar de vaantjes. 

Terug in onze thuisbasis zette Steven onmiddellijk 

alle foto's op zijn laptop, een geluk 

bij een ongeluk vermits de geheugenkaart 

zelf enkele uren later toch ook nog 

totaal onbruikbaar werd. 

Ondanks vele halve liters Bintang, de uitstekende 

Indonesische pils, bleef Marc die 

avond compleet ontroostbaar voor het 

verlies van zijn dierbare camera. Uiteindelijk 

besliste hij via de eigenaar van het 

duikresort om een nieuwe en identiek dezelfde 

per vliegtuig te laten overbrengen. 

Binnen enkele dagen stonden immers de 

Papoeaanse walvishaaien van Ahe op het 

programma, die hij zonder camera kost wat 

kost absoluut ook niet wou missen. 

De voorlaatste dag lieten de weergoden 

ons toe om naar de overkant van de baai 

enkele kilometer ver over te steken. Inderdaad, 

de dikke grijze wolken waren wat 

uitgedund tot grote witte met zelfs enkele 

spatjes waterblauw, waar tussendoor de 

zon zich zelfs even kon laten zien. Bij een 

wolkenloze staalblauwe hemel moet het 

hier inderdaad toch ook een tropisch paradijs 

zijn in Hollandse melkchocolade. 

Amahusu was een enorm groot veld met 

grote donkere grijs/groene salade sponzen, 

waarvan ik de exacte naam niet ken 

maar die wel degelijk op zulke groente 

lijken, echt iets voor grazende schildpadden. 

Hier zaten veel kleine blauw geveloursde 

spookmurenen alsmede diverse 

naaktslakken, wat sepia's en een zwangere 

Het hotel in de jungle, aan de rand van de zee, tijdens het grijze regenseizoen. 

Foto's (2): Bert Janssens.

mantisgarnaal, waarvan Jacques-Yves 

Cousteau en zijn boys evenwel niet hongerig 

zouden zijn geworden. De prachtigste 

trekkervis van alle met name de luipaardtrekkersvis, 

die langs zijn rugzijde donker 

zwart gekleurd is, maar aan zijn witte 

buikzijde lijkt op de vijfhoekige naden van 

een voetbal en met een knaloranje bek versierd, 

liet zich tot op 30 cm afstand keuren 

terwijl ik mij onbeweeglijk stil liet hangen. 

Op de terugweg naar de boot zagen wij op 

het fijn zand iets eigenaardigs, een grote 

egelvis zat helemaal opgeblazen op dat 

zand. Waarom zat hij daar zo vermits gelukkig 

niemand van de duikers hem tot zulke 

stresserende verdedigende houding had 

gebracht? Bovendien zat hij niet gewoon 

los op de bodem maar was hij blijkbaar 

voor zijn leven aan het vechten vermits iets 

of iemand hem in het zand aan het ondertrekken 

was! Aan boord vertelde Stoner dat 

dit mogelijk een slang was, die verscholen 

zat onder het zand en zich onderaan zijn 

prooi had vastgebeten. 

Tussen de twee duiken door konden we 

De mimic octopus. 


zelfs rustig stikstofuitblazend in het zonnetje 

van op de boot wat fantaseren over 

welke lekkere dingen we allemaal op het 

menu zouden zetten als we met ons gevijven 

een Belgisch restaurant hier zouden 

vestigen in dat prachtige leegstaand huisje 

met tuin daar vlak tegen de waterkant. 

De duikplaats heette er 'Pig's Place' alwaar 

we vervolgens onmiddellijk naar 30 meter 

afzonken, waar zich enkele gorgonen bevonden. 

Rond één van de gorgonen gingen 

we uitgebreid pygmeezeepaardjes tellen. 

Zulke kostbare en zeldzame prachtstukjes 

moeten werkelijk geconserveerd en 

gekoesterd worden. Met mijn haviksoog 

toonde ik de fel geïnteresseerde en dankbare 

Steven ook een prachtig gekleurde 

naaktslak vermits hij dikwijls tijdens zulke 

zoektocht hulp van mij nodig had (net zoals 

trouwens bij het in- en uitstijgen van 

bijvoorbeeld een zodiac). Hier had je een 

enorm park van harde en zachte koralen, 

waarboven de gidsen plots hevig geëxciteerd 

waarschuwend begonnen te tikken 

op hun duikflessen: twee inkomende kleine 

mobula mantaatjes, van elk amper een 

tweepersoonstafeltje groot, zoefden vervolgens 

rakelings over onze hoofden. Vermits 

onze fotografen hierop niet gerekend 

hadden en allemaal hun macrolenzen 

hadden gemonteerd, konden van dit sierlijke 

schouwspel spijtig genoeg geen foto's 

genomen worden. Ambon heeft dus inderdaad 

bij goed weer nog heel wat anders te 

bieden dan het klassieke 'muckdiving'. 

Als laatste duik stonden onze duikcomputers 

de volgende morgen nog een bezoek 

toe aan een oorlogswrak dat aan de ingang 

lag van hun goederenhaven tegen de 

hoofdstad. Het betrof de 'Duke of Sparta', 

een cargoschip van iets over de 100 meter 

lang dat aldaar rechtopstaand rustte op 30 

m diepte. Oorspronkelijk dacht men dat dit 

een Hollandse cargo was, die de Hollanders 

tijdens WOII opzettelijk zelf hadden 

gekelderd om niet in handen van de Japanners 

te laten vallen. Pas enkele jaren geleden 

kon dankzij het gebruik van nitrox door 

de Maluku Divers ontdekt worden dat het 

om een Italiaans vrachtschip van Engelse 

origine ging, de SS Aquila, welk door de 

Amerikanen tijdens 'Operation Haik' tegen 

communistische rebellen in Indonesië op 

28/04/1958 gebombardeerd werd, waarna 

het een maand later, op 27/05/1958, zou 

afzinken naar zijn huidige verblijfplaats. 

Langs de ankerkoord naar beneden kwam 

je recht op dit wrak, dat volledig en prachtig 

overwoekerd was met vele harde koralen. 

Het zicht was er iets minder maar toch 

voldoende om steeds de volle breedte van 

het wrak te kunnen overschouwen. Het 

wrak werd bevolkt door wolken vis die daar 

beschutting kwamen zoeken. De laadruimtes 

bleken allemaal open te staan maar 

vertoonden een lege inhoud. 

Wil je dit wrak met eigen ogen aanschouwen? 

Tik dan gewoon op Google haar naam 

in en je komt onmiddellijk op You Tube een 

filmpje tegen, die de Maluku Divers zelf 

erop geplaatst hebben met een woordje 

uitleg. Het betreft identiek dezelfde duik 

met ook wat minder zicht, net zoals de 

onze. 

Ambon is onwaarschijnlijk mooi geweest 

onder water. Mijn duikcomputer gaf 20 

uur 'no fly'-tijd op, net genoeg voor ons 

vliegtuig naar Ahe, de volgende dag. 's 

Namiddags zouden we nog een dorp gaan 

bezoeken in de jungle aan een riviertje gelegen 

waar ze aan de hand van ingeblikte 

sardientjes een zestal enorme palingen 

konden lokken, die voor dat voedsel zelfs 

bijna wild uit het water kwamen gekropen 

en welke je aalglad als tamme dieren kon 

strelen. In het dorp lagen op vele plaatsen 

in de zon muskaatnoten te drogen alsmede 

de bloemen ervan. De bevolking en hun 

kinderen waren arm maar uiterst vriendelijk. 

Hun 'King' of opperhoofd, die tevens 

als maître d'hôtel in ons duikresort werkte, 

gaf ons een volledige rondleiding met wat 

geschiedenis. 

Hetgeen de Japanners de dorpelingen 

hier tijdens WOII hebben aangedaan, ga ik 

niet vertellen want zulks is verschrikkelijk 

gruwelijk en compleet onvoorstelbaar 

onmenselijk, waartegen de Nazi-Duitsers 

in diezelfde periode bij ons blijkbaar klein 

bier waren... 

De inpak kon beginnen en in het hotel werden 

we door de keuken verwend met een 

zeer lekkere en uitgebreide afscheids-bbq, 

waarna gans het personeel ons ging vergasten 

met het klassieke zang- en gitaarspel. 

De Bonte Avond kon zich onder geen 

beter gesternte inzetten en zou tot in de 

vroege uurtjes duren, nietwaar 'my friend 

of Belgium', François, de ongelukkigste 

thuisblijver, die we van onze dolle avonturen 

aan de andere kant van de wereld per 

sms toch steevast mee en al troostend op 

de hoogte moesten houden? 

Het vliegtuig werd nipt gehaald maar niemand 

was treurig of depressief zoals dit 

normalerwijze steeds het spijtige geval is 

op het einde van elke duikvakantie. We zaten 

immers nog maar amper in de helft en 

vertrokken dus niet terug naar huis maar 

wel gewoon verder door naar het verre Papoea 

en zijn befaamde walvishaaien, maar 

dat wordt dus een ander verhaal. 

BERT JaNSSENS 


75

Jeugdduikhoekje - SKUBBa & FRED 

De ontmoeting 

De dagen en weken brachten ze door aan de waterkant. Beter gezegd, Skubba in het water en zijn 

vriend Fred op de rand van het meer. Skubba probeerde alles uit, terwijl Fred nadacht over het 

probleem. Tot op een mooie dag … 

Skubba was bezig met zijn luchtslangen, 

toen hij een aantal eigenaardig 

geklede personen opmerkte. Hoewel 

ze niet ver stonden, had hij ze pas nu opgemerkt. 

En er waren er nog meer. Allemaal 

stonden ze in een glad pak en de meeste 

hadden flessen op hun rug. Sommigen 

stonden met hun voeten in het water, en 

anderen wandelden naar het water. 

Toen zag hij opeens bellen voor de twee duikers 

met hun voeten in het water. De bellen 

werden groter. En groter. 

En opeens … kwamen er twee hoofden boven. 

Duikers! 

Zijn adem stokte en hij had het gevoel dat 

zijn hart stopte met kloppen. Met grote ogen 

staarde hij naar hun kledij, hun duikbril, de 

grote fles met darmen op hun rug, enz. 

Hij verzamelde al zijn moed. Hij besloot 

hen aan te spreken. Toen hij bijna bij de 


groep was, zag hij dat er ook kleine personen 

in zo'n pak en met flessen bij stonden. 

Fred was ondertussen al met iemand aan 

het praten. Met een dame in duikuitrusting. 

Nu pas viel het hem op dat één van die 

kleine personen een meisje van hun leeftijd 

was. 

Skubba en Fred hingen aan de lippen van 

de duikster. 

"Mag dit meisje ook al duiken?". 

"Waar kon je het leren?". 

"Waar kon je duiken?". 

"Hoe oud moest je zijn?". Enzovoort. 

Ze kon op al hun vragen over het duiken 

antwoorden. En ze hadden er veel! 

Nella, zo was haar naam, nodigde hen uit 

om eens te komen kijken bij de jeugdduikschool. 

Ja, omdat ze ouder dan 8 jaar waren, kon- 

den ze leren duiken zoals echte duikers. 

Fred had dat ooit verteld, maar Skubba had 

hem niet echt geloofd. Maar hier stond een 

echte jeugdduikster. En ze werden uitgenodigd 

om eens te komen kijken. Skubba 

kon dus ook een echte duiker worden. Zijn 

dromen vol onderwateravonturen konden 

uitkomen! Nu al! 

Hij kon geen enkel woord uitbrengen. Gelukkig 

was Fred niet sprakeloos. Hij nam 

een stukje papier en schreef op wanneer en 

waar ze moesten zijn. Ze mochten een paar 

keer mee oefenen met de andere jeugdduikers 

om te zien of ze het wel leuk vonden. 

Skubba was al overtuigd. Dit was wat 

hij wou. Maar Fred, die twijfelde. Hij had 

watervrees! 

PaTRICK vaN HOESERLaNDE 

Cartoon: Peter Bosteels.

Bondsnieuws - SUBCOMMISSIE JEUGDDUIKEN 

Facebookgroep 

jeugdduiken 

Op vraag van vele jeugdduikers om een gezamenlijk forum te creëren, werd na overleg met de Subcommissie 

Jeugdduiken, gekozen voor een facebookgroep die onderhouden wordt door de 'Jeugdduikcel'. 

Je kan er allerlei onderwerpen, weetjes en nog zoveel meer op kwijt. Heb je bijvoorbeeld een 

leuke uitstap gemaakt met de club? Laat het ons weten en post het op de pagina. De groep Jeugdduiken 

is speciaal opgericht en enkel toegankelijk voor de jeugdduikers. Je zal per e-mail (misschien 

heb je hem al gekregen) een uitnodiging krijgen om vriend te worden. Ben je vriend, dan kan je naar 

hartenlust berichtjes posten. 

Hey, beste mededuikertjes. Wij zijn 

Kimberley, Martijn en Sammie. Met 

veel plezier willen wij jullie uitnodigen 

om mee te doen aan onze facebookgroep! 

Wij hebben deze groep speciaal en 

alleen maar voor de jeugdduikers opgericht. 

De naam van de groep is gewoon 

'jeugdduiken'. Zit je met een vraag? Wil je 

meer over iets weten? Of wil je gewoonweg 

iets kwijt? Zet het dan op deze pagina. Onze 

bedoeling is om de band tussen jullie en 

ons te versterken! Hebben jullie facebook? 

Zo niet, maak dan snel een account aan! 

Kimberley: Hallo, ik ben Kimberley, 15 

jaar. Momenteel nog jeugdduikster en vind 

duiken echt een toffe sport. Ik ga met veel 

Luc en Miet Stevens. 

plezier en moed naar de trainingen. En ik 

duik al ongeveer 4 jaar en vind de onderwaterwereld 

dan ook zeer mooi! 

Martijn: Hey collega duikers, ik heet Martijn, 

ben 18 en duik al bijna 8 jaar. Ik ben dus 

ook nog een lange tijd jeugdduiker geweest 

en heb vanaf mijn eerste zwembadtraining 

tot nu altijd genoten om onder water bezig 

te zijn. Ik heb in mijn club al veel bijgeleerd 

over zowel duiken als andere zaken en heb 

ook vooral veel plezier gemaakt samen 

met anderen. 

Ik hoop dat jullie later hetzelfde kunnen 

zeggen. Ik wil er samen met jullie voor zorgen 

dat duiken een fantastische sport kan 

zijn voor jong en oud. 

ADVERTENTIE 

VOOR AL JE DUIK- 

EN SNORKELMATERIAAL 

. 

Sammie: Ik ben Sammie, 17 jaar en duik 

al ongeveer 5 jaar. Ik hou van het duiken 

en ben zelf nog jeugdduiker geweest. Ik 

was heel tevreden maar vond dat de band 

tussen alle jeugdduikers moest versterkt 

worden. Daarom heb ik samen met Kimberley 

en Martijn een facebookgroep opgericht 

om dit te verbeteren. Ik hoop dat 

jullie dit een goed idee vinden. Nog veel 

duikplezier! 

SaMMIE vaN DEN EECKHOUT, 

NaMENS DE JEUGDDUIKCEL 

Kaulillerweg 62, 3990 Grote-Brogel, Tel: +32 (0)11 44 88 24, info@desportduiker.be www.desportduiker.be 



Radio 2 

watersportdag 

Zondag 23 september 2012, een bewolkte dag. De ochtend begint 

vroeg voor de leden van Duikschool Argos vzw uit Turnhout. 

Zeker voor diegenen die de vorige avond hun handen uit 

de mouwen hebben gestoken. 

De voorbereiding aan de Watersportdag 

begon enkele weken eerder. 

We kregen een mail aan van het 

stadsbestuur waarin stond te lezen dat 

Turnhout een 'Radio 2 watersportdag' organiseerde. 

Een goed idee leek ons om de 

wonderlijke onderwaterwereld te promoten 

en tevens te trachten enkele nieuwe 

leden aan te werven. Het ontbreken van 

een werkend zwembad in onze stad helpt 

ons niet echt vooruit, daar we ons elke 

vrijdagavond ettelijke kilometers moeten 

verplaatsen om proper zwembadwater te 

vinden. 

Dankzij een gemotiveerd bestuur en een 

goede sfeer binnen de club tussen de leden 

beslisten we om mee op de trein te springen. 

Toen kwam de vraag: "Wat willen we de 

mensen allemaal aanbieden?". Hierover 

diende niet lang nagedacht te worden. 

Dankzij onze instructeurs kunnen we de 

mensen een initiatiecursus aanbieden: een 

eerste kennismaking met de duikwereld 

om nooit meer te vergeten. 

Na enig zoekwerk hadden we een duiktank 

gelokaliseerd, die gelukkig ook verwarmd 

was. Eenmaal dit essentieel item gevonden 


was, waren we ervan overtuigd dat dit evenement 

een succes zou worden. Enkel koud 

weer kon ons nog parten spelen… Maar 

wat verstaan we onder de term 'succes'? 

Het initiële doel van deze activiteit was de 

mensen te laten kennismaken met het duiken. 

Voor het broodnodige materiaal konden 

we gelukkig beroep doen op onze leden die 

'wetsuits' ter beschikking stelden, evenals 

vinnen, duikbrillen, loodgordels, 'jackets' 

en duikflessen. Om het jongere publiek te 

kunnen voorzien van dit materiaal hebben 

we beroep kunnen doen bij de afdeling 

jeugdduiken van NELOS, waar we materiaal 

van het jeugdduiken hebben kunnen 

lenen. NELOS voorzag ons van Hippocampussen 

en beachvlaggen. Hiervoor nogmaals 

onze dank. 

Daags voordien werd de duiktank in Nederland 

opgehaald en naar Turnhout gereden. 

Voorzichtig rijden en de zware voet van het 

pedaal heffen, was de boodschap, 2,8 ton in 

je 'gat' hebben hangen, is geen pleziertje. 

Eenmaal aangekomen op onze locatie (de 

prachtige Nieuwe Kaai van Turnhout) werd 

de duiktank geïnstalleerd. De helpende 

handen zorgden ervoor dat de tank water- 

pas stond, de trap en het platform werden 

vakkundig in elkaar geknutseld (weliswaar 

na het overlopen van de handleiding). Stad 

Turnhout voorzag ons van proper water. 

Water hadden we nodig en nog geen beetje! 

17.000 liter en de tank zou vol zitten! De 

kraan openen en wachten tot de tank gevuld 

was. Van de pauze werd er gebruik gemaakt 

om de banner op te hangen, waarop 

onze website (www.duikschoolargos.be) 

te lezen was. Kwestie van de schuchtere 

mensen die die dag zouden passeren de 

mogelijkheid te geven zelf informatie op te 

zoeken. 

Zondagmorgen 8.00 uur, de wekker gaat bij 

de meesten van onze leden af. Geen uur om 

op te staan op een zondag, tenzij het voor 

het duiken is natuurlijk! 

Eenmaal aangekomen op de locatie doen 

we allemaal uniform onze Argos-T-shirts 

aan. De tent wordt opgesteld, waarin de 

nieuwsgierige en dappere durvers hun 

warme kleren kunnen omruilen voor een 

wetsuit. 

Al snel verschijnt er een hoopje mensen 

rond de duiktank. Kindjes staan met hun 

neus tegen het raam geplakt te lachen, 

Foto's: Toon Van Wuytswinkel.

hun ouders kijken nieuwsgierig naar de duikers in de duiktank. 

Familieleden van de leden komen ook eens een bezoekje 

brengen. Enkele jongeren staan met fonkelende 

ogen te kijken en komen vragen of ze eens een keer mogen 

proberen te duiken. De dominoketen is in gang gezet. De 

ene na de andere durver, oud en jong, plonst in het water 

en komt met een brede glimlach terug uit het water. De 

waterdoop voor elk van hen is in ieder geval geslaagd. "Zalig, 

die gewichtloosheid" en "Dit vergeet ik nooit meer, ik 

verlang naar meer", zijn de zinnen die ik het meest uit de 

monden van de mensen heb gehoord die hun 'wetsuit' nat 

gemaakt hebben. 

Het einde van de dag nadert en we kunnen tevreden terugkijken 

op het verloop van de dag. In totaal hebben een 20tal 

bezoekers hun hoofd onder water gestoken en enkelen 

hebben zich al lid gemaakt van onze duikschool. We hebben 

veel lachende gezichten gezien, nieuwsgierige blikken, 

veel uitleg gegeven en het belangrijkste … we hebben ons 

goed geamuseerd. 

De tank wordt afgebroken, het materiaal wordt opgeborgen 

en Duikschool Argos Turnhout houdt het voor gezien 

op deze Watersportdag. De organisatie voor deze dag was 

niet mogelijk geweest zonder de hulp van het feestcomité, 

onze fantastische leden en het bestuur. Ook onze dank aan 

Stad Turnhout en NELOS voor hun aandeel in deze dag. 

TOON vaN WUyTSWINKEL 

ADVERTENTIE 

NIEUW 

NUMMER 1 DUIKSPOT 

THE BLUE HOLE 

CULTUUR 

BELIZE 

VANAF JANUARI 

BOEKBAAR BIJ BON 

TRAVEL 

NATUUR 

info@bontravel.nl Tel. 0031-(0)355426071 www.bontravel.nl 

Kijk op de website voor meer informatie over deze en 

andere parels in het Caribische gebied. En wil je een 

reis op maat? Neem dan contact met ons op. 


79


Top 10 met veel Belgen 

Tijdens het Open Nederlands Kampioenschap (ONK), dat plaatsvond op 3 en 10 juni 2012, stonden er 

maar liefst 7 Belgische onderwaterfotografen en 1 Duitse in de top 10. 

Er schreven 48 onderwaterfotografen 

in voor het ONK, waaronder 21 Belgische 

en 4 Duitse deelnemers. Gelijktijdig 

met het ONK vond het ZK (Zeeuws 

kampioenschap) plaats, waar enkel beginnende 

onderwaterfotografen aan mo- 


gen meedoen. Tijdens de eerste wedstrijddag 

was het grijs en regenachtig weer, 

niet echt ideaal weer om goede foto's te 

maken. Bovendien was het amper 12°C. 

Daarom keken heel wat deelnemers uit 

naar de tweede wedstrijddag. En ja, toen 

Een juveniele snotolf. 

Foto: Henny Blokvoort. 

waren de weergoden gunstig gezind. Een 

stralend zonnige dag, met hier en daar 

een wolkje en een temperatuur van 18°C. 

De wedstrijdcommissie van Aquashot, de 

onderwaterfotografie- en videosectie binnen 

de NOB, was er blij mee en de fotografen 

natuurlijk ook.

Open Nederlands Kampioenschap 

Algemeen klassement / macro 

1. Gino Meskens (B) 

2. Olivier Simons (B) 

3. Stella Huiskamp (NL) 

Algemeen klassement / visportret 

1. Dicky Boele (NL) 


3. Miranda Verhagen (NL) 

Algemeen klassement / groothoek met model 

1. Henny Blokvoort (NL) 

2. Filip Staes (B) 

3. Yoeri van Es (NL) 

Algemeen klassement / groothoek 

1. Serge Ego (B) 

Zwarte grondel. 

Foto: Richard de Kok. 

Macro-opname van een garnaal. 

Foto: Olivier Simons. 


3. Eric Venneman (NL) 

Algemeen klassement / thema patronen 

1. Reindert Nijland (NL) 

2. Daan Delbare (B) 

3. Arco de Man (NL) 

Algemeen klassement / beste serie 



3. Serge Ego (B) 

Nederlands klassement / beste serie 


5. Reindert Nijland (NL) 

6. Richard de Kok (NL) 

Patronen: mosselen door een gaatje in de vloer. 

Foto: Reindert Nijland. 


81


Naast de vier vaste categorieën (macro, 

visportret en groothoek met en zonder model), 

was er dit jaar een vijfde categorie die 

pas op het laatst moment bekend gemaakt 

werd: patronen (figuren, wederkerende 

vormen, ...). De kwaliteit van de foto's was 

opmerkelijk goed en er was ook weinig verschil 

in kwaliteit tussen de deelnemers onderling. 

Met andere woorden: het was geen 

gemakkelijke taak voor de drie juryleden 

die elk afzonderlijk punten moesten geven. 

Zo bedroeg het verschil tussen nummer 1 

en 2 niet meer dan een half punt. De verschillen 

tussen de top 3 in elke categorie 

werden meestal zelfs in tienden van punten, 

eerder dan in hele punten uitgedrukt. 

De beste 'all round' fotograaf van het ONK 

was dit jaar Henny Blokvoort, een Nederlandse 

deelnemer (vorig jaar zegevierde de 

Belgische fotograaf Luc Rooman). Henny 

werd tijdens de proclamatie in Nieuwegein, 

op 21 september 2012, gehuldigd en mocht 

het podium delen met twee Belgen: Gino 

Meskens werd tweede en Serge Ego behaalde 

de derde plaats. 


IvO MaDDER 

Heremietkreeft met ruwe zeerasp 

op de schelp. 


Patronen: steiger van onder water gezien. 

Foto: Daan Delbare. 

Duiker met duiklamp. 

Foto: Serge Ego.Close-up van een zee-egel. 

Foto: Arco de Man.

Een kwalvlo parasiteert op een oorkwal. 

Foto: Gino Meskens. 

Duiker nabij mosselhangculturen. 

Foto: Filip Staes. 

Duiker achter een oorkwal. 



83


Nuclea 

Diving 

Club 

Mol 

50 jarig 

jubileum 

27 juni 1959, de personeelsvereniging Nuclea vzw van het nucleair 

onderzoekscentrum SCK-CEN wordt opgericht. Jean-Pierre Valentin 

die bij CAS in Schaarbeek een middelbaar brevet had gehaald 

was binnen Nuclea vzw de drijvende kracht om een sectie duiken op 

te richten. 

In het najaar van 1961 werden door een 

aantal avonturiers de eerste stappen 

gezet tot het duiken met een autonoom 

duikerspak. Tevens werd eerder dat jaar 

de sectie duiken binnen de personeelsvereniging 

gestart en werd een brief 

verstuurd naar de werknemers waarin 

sprake was van de oprichting van onze 

duikclub. Op 3 maart 1962 werd Nuclea 

Diving Club erkend door BEFOS/FEBRAS. 

Jean-Pierre Valentin was de oprichter en 

de eerste voorzitter. Toen die emigreerde 

naar Italië, werd hij opgevolgd door Henri 

Massaux. Nadien heeft Lambert Sequaris 

de voorzittersfakkel vele jaren overgenomen 

en heeft hij Nuclea Diving Club 

(NDC) op de kaart heeft gezet. Door hem 

is NDC bekend geworden als "de club van 

Lambert". Vervolgens werd Jan Boeckx 


onze voorzitter. Door zijn overlijden kwam 

Lambert even terug als voorzitter. Na 

het overlijden van Lambert werd Marc 

Van Gorp de president gedurende meerdere 

jaren. Marcs drang om naar Frankrijk 

te verhuizen bracht mee dat Wim 

Van de Weyer twee termijnen voorzitter 

werd, opgevolgd door mezelf eind 2010. 

De personeelsvereniging groeide sterk in 

de beginjaren en de intussen ontstane nucleaire 

bedrijven uit de Molse regio maakten 

zich lid. Hierdoor boomde het ledenbestand 

tot meerdere duizenden, maar 

het ledenaantal van de duiksectie bleef 

in den beginne bescheiden onder de honderd. 

Echter de laatste decennia mogen 

we steeds meer dan honderd leden tellen 

met een uitschieter tot 150. Oorspronkelijk 

voerde Nuclea vzw een zeer strict be- 

Het Nucleamonument juist voor het afgezonken wordt in het Zilvemeer. 

leid zodat enkel personeelsleden en hun 

familie lid konden worden van de vereniging. 

Later werd dit versoepeld omdat er 

veel aanvragen van de hulpdiensten uit 

de wijde omgeving van Mol kwamen. Zo 

werden Nucleaduikers veelvuldig ingeschakeld 

bij zoekacties in de vele kanalen 

in de buurt, waarbij de ene anecdote 

al straffer verteld werd dan de andere. 

Heden tellen we nog meerdere leden 

die meewerken bij allerlei hulpdiensten. 

In de eerste jaren was er nog geen zwembad 

in Mol en de leden werden toen door 

Valentin in het zwembad van Turnhout 

getraind, evenals in het zwembad te Hasselt 

bij COWOL. In de beginperiode had 

Nuclea Diving Club geen instructeurs en 

de pioniers in de club kregen hun volledige 

duikopleiding onder toeziend oog van 

Frans De Camp en Walter Geebelen. 

Er waren 4 tweedehands biflessen en 4 

eentrapsontspanners die gekocht waren bij 

het Amerikaanse leger. De oudsten mochten 

bij de openwaterduiken eerst duiken 

met de 4 flessen terwijl de anderen aan 

de kant stonden te wachten. Als de eer- 

Foto's (3): Leo Geerts.

Sfeerbeelden van het feest ter gelegenheid van 50 jaar Nuclea 

Diving Club. 

sten bovenkwamen werd door de wachtenden de fles 

aangetrokken, maar meestal was de reserve reeds getrokken. 

De laatsten konden dan nog enkele minuten 

duiken tot de fles leeg was. Vanaf 1965 werden algemeen 

de Mistral eentrapsontspanners gebruikt voor 

zwembadtraining en openwaterduiken. In 1972 werd 

het zwembad van Mol geopend en sindsdien vinden de 

trainingen daar plaats. Het lokale Zilvermeer wordt 

nog steeds gebruikt als een trainingsplaats voor openwaterduiken. 

Tot voor enkele jaren het duikcentrum 

Atlantis opgericht werd, was de 'barak van Jos', een lid 

van Nuclea, de verzamelplaats voor vele clubs na de 

duik in het Zilvermeer. Het was de ideale manier om te 

verbroederen met mensen van andere clubs. En feesten, 

daar zijn de Nucleanen altijd zeer sterk in geweest. 

Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan werd een 

monument opgericht dat onthuld werd op de plechtigheid 

voor het jubileum. Het werd onder belangstelling 

van de regionale media in het onderwaterpark van het 

Zilvermeer geplaatst. 

JOHaN vEREECKEN, 

vOORZITTER, 

MET HISTORISCHE HULP vaN 

LEO GEERTS EN GaBy THOMaS 

Onze selectie 

Met zoveel mooie bestemmingen in de wereld is de keus om 

een vakantie uit te zoeken een lastige opgave. Laat ons je 

helpen een keuze te maken uit het grote aanbod. 

Malediven – Vilamendhoo Island 

Een topper met geweldige kantduiken. Vilamendhoo Island Resort 

gelegen in het zuiden van het Ari Atol heeft rondom een prachtig wit 

zand strand en in het midden overvloedige tropische vegetatie. De 

bungalows liggen tussen de palmbomen en zijn maar een paar stappen 

van het strand verwijderd. Duik met de manta’s en walvishaaien. 

9DGN/ 7N 2–pers Beach Villa o.b.v. VP 

v.a. € 1956,- 

9DGN/7N 2–pers Beach Villa o.b.v. VP 

incl. 6 dgn ongl duikenv.a. € 2335,- 

Egypte – Nesima Foto Experience 

Van 15 t/m 22 maart 2013 organiseren we in samenwerking met 

het Nesima Resort en Karin Brussaard een foto reis naar Egypte. Het 

doel van de reis is je fotografie op een hoger niveau te brengen onder 

professionele begeleiding van Karin Brussaard. De reis is voor iedereen 

toegankelijk, van de beginnende tot gevorderde onderwaterfotograaf. 

8DGN/7N 2-standaard kamer o.b.v. LO 

incl. 10kantduiken v.a. € 862,- 

Thailand – Khaolak Orchid Beach resort 

Buiten de drukte midden in de natuur en aan èèn van de beste stranden 

van Khaolak, het Khuk-Khak Beach, ligt het Khaolak Orchid Beach 

Resort. Het is een mooi modern opgezet resort met verschillende 

kamertypes. Dagelijks worden er door IQ-Dive dag trips naar de 

bekende Similan Islands gemaakt waar regelmatig ontmoetingen met 

manta’s en walvishaaien plaatsvinden. 

10DGN/ 7N 2–pers premier kamer 

o.b.v. LO v.a. € 1409,- 

10DGN/ 7N 2–pers premier kamer o.b.v. LO 

incl. 5 dagen duiken € 1823,- 

Kijk voor een compleet overzicht van de aanbiedingen op: 

www.diveandtravel.nl 

033 - 4571594 

Natuurlijk kun je bij ons ook terecht voor: Egypte, Malediven, Malta/Gozo, 

Thailand, Indonesië, Filippijnen, Bonaire, Galapagos, St.Eustatius, 

Dominica, Saba, St.Maarten, Mexico, Mozambique, Tobago. 


VOL 

= 

VOL 

85

Reportage - PRE-PRE-ZEESTaGE 

Grote foto: John Remue, Walter Willems, 

Monique Demoustier en Wim Van Doeselaer. 

Kleine foto: "Kan jij de hulpdiensten oproepen?", 

vraagt Jan Proost. 

Een dag op de Grevelingen 

Ieder jaar treedt er gelukkig weer een nieuwe lichting enthousiaste mensen aan die hun kennis en kunde 

van en hun liefde voor de duiksport willen overdragen aan de volgende generaties en die de verantwoordelijkheden 

van een 2* en 3*Instructeur willen dragen. 

Daarom ook dat een goede voorbereiding 

op de zeestages te Boulouris van groot belang 

is. 

Aanvankelijk organiseerde duikclub Neptunus 

onder impuls van Ivan Goudenhooft 

deze voorbereiding in De Nekker, toen prepre-Bendor 

genoemd. Later is dit evene- 


ment voortgezet door AVOS en OVOS met 

de aangepaste naam pre-pre-Boulouris. 

En ook dit jaar gebeurde dit weer en dit op 

een kille 23e september in de Grevelingen. 

Vanaf 8.00 uur verzamelden kandidaten, 

juryleden en medewerkers zich in de 

werkhaven van Bruinisse en begonnen 

het materiaal op de sportvissersboot de 

'Sjarina' te laden. Er waren 57 deelnemers 

waaronder 23 kandidaat-2*Instructeurs, 5 

kandidaat 3*Instructeurs. Maar ook vele 

juryleden, vele OVOS- en AVOS 2*Instructeurs 

die hun ervaringen kwamen delen. 

Ook John Remue, Walter Willems, voor-

Foto's: Ivo Madder. 

zitter van de 2*Stage en de groepsverantwoordelijken 

Monique Demoustier en Wim 

Van Doeselaer waren present. Gert Van 

Roey had voor een stevige stapel koffiekoeken 

gezorgd. John Maes en Koen Van Dyck 

stonden in voor de logistieke en algemene 

organisatie. 

Rudi Baert en Catherine De Maeyer ver- 

zorgden een efficiënte veiligheidsdienst te 

water. 

Maar het waren de kandidaat- 

3*Instructeurs (Sylvia Malfait, Cris Beerens, 

Dirk Damen, Allan Soreyn en Patrick 

Van Buyten) die als hecht team de algemene 

duikleiding, ploegindeling en boord- 

ADVERTENTIE 

Foto's van boven naar onder: 

John Maes en Koen Van Dyck. 

Philippe Vanderheeren en Carine Vercaempt, twee 

tevreden kandidaten. 

Rudi Baert en Catherine De Maeyer. 

Terwijl Dirk nog met het afmelden van de ploegen bezig 

is, zijn de andere kandidaten 3*I (Cris, Sylvia, Patrick 

en Allan) volop bezig met de indeling van de ploegen 

voor de tweede duik. 

logistiek op hun schouders namen. In 

Boulouris zijn er echter twee boten, hier 

zaten we met zijn allen op één boot. 

Maar dit probleem losten ze handig 

op door een stuur- en een bakboordploeg 

in te richten met respectievelijke 

schaduwschippers. De nadruk van deze 

voorbereiding lag natuurlijk in het coachen 

van de kandidaten met zowel een 

'droog' gedeelte (tafelgesprekken, peilen 

naar de ervaring en mentaliteit van 

de duikers, team building, briefing, controle 

materiaal) als een beperkt 'nat' 

gedeelte. De Grevelingen is immers niet 

zo geschikt om in duikgroepen van vier 

te duiken. Maar enkele reddingen en 

verliesprocedures in het Grevelingenwater 

en reanimatiesimulaties vonden 

toch ook plaats. 

We vertrokken met een matige koelte 

die echter geleidelijk overging naar een 

stijve bries. Best fris om het duikpak aan 

en uit te doen. Gelukkig viel de regen 

pas na de tweede duik. 

Na elke duik volgde een debriefing in 

de warme binnenruimte, waarbij fouten 

werden gecorrigeerd en nuttige 

aanbevelingen werden gedaan. Er was 

dan ook een algemene eensgezindheid 

dat dit een zeer nuttige voorbereiding 

was op 'the real thing' in Boulouris. We 

wensen alle kandidaten een succesrijke 

stage toe aldaar. 

Knap werk van de Oost-Vlaamse en 

Antwerpse VOS'sen en … het is puur 

toeval dat de route naar Bruinisse ons 

langs de Tholense dorpjes Oud- en 

Nieuw-VOSsemeer leidde. 

WIM vaN DOESELaER

Bondsnieuws - COMMISSIE DUIKERS MET EEN HaNDICaP 

Op de aanlegsteiger een gezellige drukte van heen en weer rollende stoelen. 


6e Wet 

Wheels 

Duikdag 

De weergoden en -godinnen van 

VRT en VTM hadden het voorspeld: 

regen op vrijdag, regen op zondag, 

maar zon op zaterdag 1 september 

2012, want dan was opnieuw 

de Wet Wheels Duikdag (WWD), de 

zesde op rij, en op een WWD moet er 

zon zijn! 

Foto's: Ivo Madder.

En inderdaad was daar aan het Zilvermeer 

héél veel zon, en ook een licht 

briesje. Echt lekker weertje. 

En vooral zeer helder water daar rond de 

aanlegsteiger van Atlantis. Dat allemaal 

beloofde dus een heerlijk duikje voor onze 

duikvrienden met een handicap. 

Om 10.00 uur hield Ann Tielen, voorzitter 

van de NELOS-commissie Duikers met een 

Handicap (DmH) haar toespraak waarbij zij 

ongeveer 160 aanwezigen mocht verwelkomen. 

Zij moest jammer genoeg, na verleden jaar 

het overlijden van Guido Laeremans en 

Fons Van Dyck, nu aankondigen dat Karel 

Dunon en Philip Petit, beiden ook trouwe 

medewerkers aan het Wet Wheels gebeuren, 

respectievelijk als 1*Instructeur en Begeleider, 

dit jaar overleden waren. 

Ik laat haar hier liever zelf aan het woord: 

"Op dagen als vandaag, waar we allen tezamen 

zijn, missen we al die mensen nog 

meer. Maar zij zouden niet willen dat we 

blijven steken in ons verdriet… Zij zouden 

ons aanmoedigen om verder te doen, 

om voor de Wet Wheelers en heel het Wet 

Wheels gebeuren 'door te gaan', om te dui- 

Veiligheid aan de kant was ook gegarandeerd. 

ken en te genieten van al het mooie… En 

dat is precies wat we vandaag gaan doen! 

We gaan vandaag duiken en verbroederen… 

we gaan diegenen die niet gewoon 

zijn om met personen met een handicap 

te duiken, duidelijk maken dat duiken met 

Wet Wheelers heel 'verrijkend' kan zijn, en 

'gewoon' en 'ontspannend' en 'aangenaam' 

en dat de vriendschappen die rond dit heel 

duikgebeuren ontstaan meestal langer 

duren dan tussen andere buddy-paren… 

Hier is sprake van aandacht voor de mededuiker, 

een helpende hand, niet alleen 

vóór en na de duik, maar vaak ook tijdens 

de duik. Hier is sprake van vertrouwen en 

vriendschap… Hier is sprake van wederzijds 

respect en aandacht…”. 

Zij eindigde met een dankwoord aan alle 

aanwezigen maar vooral aan de mensen 

die de gehele dag de oppervlakteveiligheid 

verzekerden: Bart Cuyvers, Wendy Claesen 

en Charles Engels, en ook Hannelore 

Sprengers van het NELOS-secretariaat en 

alle leden van haar Commissie DmH en 

van de duikschool Gobius voor de gehele 

organisatie. 

Daarna gaf Eric Reekmans zoals ieder jaar 

een zeer uitvoerige briefing, hierin bijge- 

staan door Charles Engels die uitlegde dat 

hij van op de kop van de aanlegsteiger met 

een sterke verrekijker al het duikverkeer 

zou in het oog houden om vandaar eventueel 

zijn bevelen te geven aan de rondvarende 

reddingsboot. 

40 wet wheelers waren naar deze 6e WWD 

gekomen, waaronder 3 van de Nederlandse 

Onderwatersportbond NOB o.l.v. Frans Lobbe, 

die ook reeds vorig jaar van de partij was. 

Er waren ongeveer 100 begeleiders. 

De eerste duik was gepland vanaf 10.30 uur 

en direct begon iedereen in het lommer 

van de eiken en de geurige sparren met 

het aankleden. En dan was het daar weer 

op de aanlegsteiger een gezellige drukte 

van heen en weer rollende stoelen en karretjes, 

het duikklaar maken van onze Wet 

Wheelers, elkeen met minstens twee gekwalificeerde 

begeleiders. En dan het 'te 

water gaan', elk volgens zijn of haar mogelijkheden, 

maar altijd met die vreugde om 

er weer bij te zijn voor een fris duikje. 

Van op de kop van de aanlegsteiger bespiedde 

Charles Engels voortdurend het 

gehele oppervlak van het Zilvermeer 

waarop duidelijk de groepjes opborrelende 

luchtbelletjes te zien waren. Zodra hij een 

ploeg zag, die boven kwam, moesten die 

met de armen het grote OK-teken geven, 

zoniet gaf hij het bevel aan de reddingsboot 

om daarheen te varen. 

Zo moest er toch wel eentje afgehaald worden, 

gelukkig zonder veel erg. 

Om terug op de steiger te geraken, gaven 

de meesten er de voorkeur aan om via de 

speciale lift uit het water gezwengeld te 

worden om dan op de aanlegsteiger direct 

in hun rolstoel overgezet te worden. Comfort 

tot en met, alles onder de wapperende 

NELOS-vlag. 

Maar sommigen, zoals de sterke Micky 

Reekmans, klommen zelf op de aanlegsteiger 

en dan op hun rolstoel om zelf verder 

te rijden, wel met een duwtje van een begeleider 

om de helling op te geraken. 

Tussen de twee duiken had ik met Frans 

Lobbe een lang gesprek over zijn hobby: 

duiken met mensen 'met een beperking' 

zoals men dat in Nederland noemt. Maar 

hij en zijn medewerkers zijn wel zo stoutmoedig 

om ook mensen met een mentale 

beperking te leren duiken. Merkwaardig is 

wel dat zij stilaan tot de vaststelling komen 

dat die mensen mentaal beter worden door 

het duiken. 


89

Grote foto: Een helpende hand, niet alleen vóór en na de duik, 

maar vaak ook tijdens de duik. 

Midden: De meesten maakten maar al te graag gebruik van de 

speciale lift. 

Ik legde direct de link naar de Duiktherapie 

van Dr. Karel Ringoet (zie Hippocampus Nr. 

229 van mei 2010 p. 76 e.v.). Frans Lobbe is 

zinnens om op een woensdagavond eens 

een kijkje te gaan nemen bij de BDA-duikschool 

in Asse, waar deze therapie wekelijks 

wordt toegepast. 

Na de picknick was er met evenveel plezier 

en ijver en onder een niet aflatende zon, de 

tweede duik. 

Er was daarna zelfs een pientere journalist 

van een plaatselijke krant die zowaar een 

Wet Wheelster kwam ondervragen over 

haar indrukken en alles vlijtig noteerde 

wat zij en haar drie begeleiders vertelden! 

Het gehele gebeuren werd ook vereerd 

met het bezoek van NELOS-voorzitter 

Willy van der Plas en zijn vrouw Maria, van 

90 


Onder: Maar er waren er ook die liever zelf uit het water kropen of stapten. 

de voorzitter van de NELOS-Commissie 

Duikonderricht John Remue en Monique 

Demoustier, van de voorzitter van de 

NELOS-Commissie Hippocampus Ivo Madder 

en Chrisje Demuynck en ook van de 

Schepen van de Sport van de stad Mol. Zij 

werden allen door Ann Tielen verwelkomd 

en bedankt voor hun steunende aanwezigheid. 

Daarna kon iedereen zich tegoed doen aan 

een heus 'Vlaams Frietkraam' om dan onder 

de grote tent gezellig na te praten over 

− weeral − een zeer geslaagde Wet Wheels 

Duikdag. 

JOZEF vaN DEN BERGHE

GROEPSKORTING 

VOOR DUIKERS 

NEMO DIVE CLUB & HOTEL & SAFARI’S 

Bert en Sofie Red Sea Egypt -Safaga 

PROMOTIE! WINTER/ZOMER TWEEDE DUIKER GRATIS! 

info@nemodive.com - www.nemodive.com - Tel.: 00 20 (0) 100/36 48 708 en 00 20 (0) 100/11 37 707 

Mediterrane Duikcruises 

Vanaf 600 euro per week 

STAGES: - opleidingen- fotografie - bio 

Victoria_croisieres.indd 2 7-12-2012 15:55:01 


91

NELOS-Boetiek 

Alle artikelen kunnen besteld worden bij de regionale verantwoordelijken of kunnen 

rechtstreeks afgehaald worden in het Duikershuis (na telefonische afspraak). 

Badge Assistent-Instructeur € 5,00 - Badges CMAS 1-2-3*Instructeur € 3,00 - Badge duiker-hulpverlener 

€ 3,00 - Badge NELOS 1*Instructeur of NELOS 2*Instructeur € 5,00 - Balpen Jeugdduiken € 2,00 - Boek 

'Fauna en Flora' € 29,50 - Boek 'Fauna en Flora' + kaart € 31,00 - Boek 'Onderwaterfotografie' € 19,50 

- Boek 'Specialisatie Onderwaterbiologie' € 20,00 - Brevetkaart 2*D € 3,00 - Brevetkaart 3*D € 3,00 - 

Brevetkaart AI € 3,00 - Documentenmap 260 mm hoog op 210 mm breed € 22,00 - Documententas € 

7,00 - Documententas 1*D (gevuld) € 40,00 - Duikboek € 20,00 - Duikboek jeugd 'Het blauwe paspoort' 

€ 6,00 - Fleece navy-red / navy-sky blue vrouwen- en mannenmodel € 35,00 - Jeugdduikbrevet brons 

/ zilver / goud €3,00 - Jeugdduiken EHBO € 3,00 - Jeugdduiken EHBO + Kaft € 5,00 - Kaarten 'Fauna en 

Flora' € 5,00 - Logboek € 5,00 - Logboek 'jeugdduiken' € 6,00 - Mannen hemd korte mouwen donkerblauw, 

lichtblauw of wit € 25,00 - Mannen T-shirt V-hals wit € 10,00 - Mannen ritsvest met kap zwart/wit 

(merk Slazenger) € 39,00 - Medische fiche volwassene € 3,00 - Medische fiche jongen € 3,00 - Medische 

fiche meisje € 3,00 - NELOS-cursus (tweedelig) € 40,00 - NELOS-cursus 1*D 'Duiksport ook voor jou!' 

€ 15,00 - NELOS-cursus biologie € 15,00 - NELOS-cursus DHV € 15,00 - NELOS-cursus gevorderd nitrox 

€ 25,00 - NELOS-cursus OW-Videografie € 25,00 - NELOS-Infomap € 10,00 - NELOS-Infomap Technisch 

Duiken € 10,00 - NELOS-muts rood of blauw € 10,00 - NELOS-naslagwerk vlotbaarheidscontrole en de 

noodzaak van loodreflex € 4,00 - NELOS-naslagwerk oriëntatie € 4,00 - NELOS-naslagwerk OSB - € 4,00 - 

NELOS-straps (sleutelhanger) € 2,50 - NELOS-pull met korte zip donkerblauw € 30,00 - NELOS-strandlaken 

€ 20,00 - NELOS-vest zwart € 80,00 - NELOS-zelfklever € 1,00 - Poster duiktekens € 8,00 - Regenjas 

met opbergzakje (rood) M L XL € 20,00 - Vrouwen ritsvest met kap zwart (merk Slazenger) € 25,00 - Vrouwen 

T-shirt V-hals rood € 15,00 


TROUW 

WORDT BELOOND 

De winnende nummers zijn: 

145-BVE 115-BGK 

JHC-809 EKW-096 

XAM-555 

Zie je je nummerplaat staan, neem dan 

contact op met Guy Bosmans (tel. 015 22 

56 72 of guy.bosmans1@telenet.be). 

Je wilt graag meedoen? Schaf dan vlug 

een NELOS-zelfklever aan in de boetiek 

voor slechts € 1,00 en kleef die goed 

zichtbaar op je voertuig. Misschien ben je 

volgende keer bij de gelukkigen.

NELOS-Boetiek 

Algemeen verantwoordelijke 

Guy BOSMANS 

Abeelstraat 9 - 2221 Booischot 

Tel. 015 22 56 72 

boetiek@nelos.be 

Rekening boetiek: KB 401-6513621-89 

Regionale verantwoordelijken 

ANTWERPEN: NELOS Duikershuis 


Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 


(afhalingen na telefonische afspraak) 

BRABANT: Tiny HEREMANS 

Janseniusstraat 41 - 3000 Leuven 

Tel. 016 22 56 98 

boetiek.vbr@nelos.be 


OOST-VLAANDEREN: Mark BULTE 

Hendrik Consciencelaan 6 

9950 Waarschoot 

Tel. 09 377 37 97 

boetiek.ovl@nelos.be 


WEST-VLAANDEREN: Isabel NEYRINCK 

Odiel Spruyttestraat 22 - 8870 Izegem 

Gsm 0478 97 32 69 (na 19.30 u) 

boetiek.wvl@nelos.be 

LIMBURG 

Voor de regio Limburg is er op 

dit moment geen verantwoordelijke. 

Voor bestellingen en afhalingen: 

Duikershuis NELOS. 


Poster duiktekens € 8 

Poster met duiktekens tijdelijk te koop in de NELOS-boetiek. 

Formaat 72 x 102 cm. Gedruk op waterbestendig Agfa-polyesterpapier 

Synaps OMS 170 (170 g/m²). 

BEFOS 

Belgische Federatie voor 

Onderwateronderzoek en -Sport vzw 

Voorzitter: Willy VAN DER PLAS 

Boekenberglei 185 - 2100 Deurne (A'pen) 

Tel. 03 366 18 22 - voorzitter@nelos.be 

Mede-voorzitter: Jean RONDIA 

Groeselenbergstraat 37 - 1180 Brussel 

Tel. 02 374 85 40 - rondia.jean@skynet.be 

Bestuursleden: 

Fabienne DESCAMPS 

Route d'Obourg 73 - 7000 Mons 

Tel. 065 84 65 22 - fabydesc@skynet.be 

Jean-Robert DELOBBE 

Avenue Napoléon 20 - 1420 Braine-l'Alleud 

Tel. 02 384 86 56 - 9211@lifras.be 

Vincent LEROY 

Kievitlaan 214 - 1800 Vilvoorde 

Tel. 02 465 75 21 - vince.cas@skynet.be 

John REMUE 

Genenbemdestraat 2H - 3945 Kwaadmechelen 

Gsm 0495 20 00 85 - duikonderricht@nelos.be 

Ronny DE MEERSMAN 

Koning boudewijnlaan 39 - 9160 Lokeren 

Gsm 0475 70 19 76 - rdm@dubraco.com 

Guy BOSMANS 

Abeelstraat 9 - 2221 Booischot 

Tel. 015 22 56 72 - boetiek@nelos.be 

Secretariaat: 

Luce DE SMET 

Jules Broerenstraat 38 - 1070 Anderlecht 

Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 


LIFRAS 

Ligue Francophone 

de Recherches et d'Activités Sous-Marines asbl 

Président: Jean RONDIA 

Groeselenbergstraat 37 - 1180 Brussel 

Tel. 02 374 85 40 - rondia.jean@skynet.be 

Vice-président: Jean MOINY 

Rue Marexhe 23 a - 4530 Villers Le Boullet 

Gsm 085 21 36 28 - moiny.jean@skynet.be 

Trésorier: Jean-Robert DELOBBE 

Avenue Napoléon 20 - 1420 Braine-l'Alleud 

Tel. 02 384 86 56 - 9211@lifras.be 

Administrateurs: 

Albert BASTIN 

Rue André Renard 25 - 4020 Montegnée 

Tel. 071 43 54 91 - a.bastin.lifras@gmail.com 

Fabienne DESCAMPS 

Route d'Obourg 73 - 7000 Mons 

Tel. 065 84 65 22 - fabydesc@skynet.be 

Robert HENRY 

Av. Doct. Terwagne 46 - 1310 La Hulpe 

Tel. 02 653 95 71 - henry.robert@skynet.be 

Marc HIERNAUX 

Rue des Alliés - 1190 Forest 

Gsm 0477 22 78 96 - marc.hiernaux@skynet.be 

Vincent LEROY 

Kievitlaan 214 - 1800 Vilvoorde 

Tel. 02 465 75 21 - vince.cas@skynet.be 

Marc LYCOPS 

Rue Puccini 104 - 1070 Anderlecht 

Tel. 02 523 60 57 - 12958@lifras.be 

Maria del Pilar RUIZ LOPEZ 

Rue G.Stocq 18 - 1050 Ixelles 

Tel.02 649 57 95 - bo16@skynet.be 

Secretariaat: 

Katia VAN DE VEEGAETE 

Muriel VAN BLOMMEN 

Jules Broerenstraat 38 - 1070 Brussel 

Tel. 02 521 70 21 - fax 02 522 30 72 

katia@lifras.be - muriel@lifras.be 



't Zeepaardje 40 jaar 

Duikschool 't Zeepaardje bestaat 40 jaar, dus dat wordt gevierd. 

De duikclub werd in 1972 opgericht 

in Dendermonde door twee 

brandweerduikers François Frankaert 

en Alfons Quisqater die lid waren 

van duikclub Neptunus uit Mechelen. 

Door de bouw van het toen intercommunale 

zwembad Olympos met opening 

op 28 december 1971 kon de club fungeren 

als lokale afdeling van de Mechelse 

duikclub Neptunus. Voor de opleiding en 

trainingen kon men een beroep doen op de 

Mechelse instructeurs die ook de openwaterproeven 

in Dongelberg afnamen. 

Na enkele jaren was voldoende kader op- 

94 


Foto: archief 't Zeepaardje. 

geleid en kon de club zelfstandig functioneren. 

In 1975 werd er aangesloten bij BEFOS 

en werd een VZW opgericht met de naam 

't Zeepaardje; deze naamkeuze en het clublogo 

was vrij logisch gezien het alom gekende 

Ros Beiaard in Dendermonde. 

De doelstelling was watersport beoefenen, 

in het bijzonder de duiksport. 't Zeepaardje 

was de club die naast het sportieve ook 

het milieuaspect in het vaandel had. Ze 

was de eerste duikclub in Vlaanderen die 

een waterschoonmaakactie startte met als 

thema 'Duik Dendermonde Schoon'. Meer 

dan veertig fietsen, koelkasten, dakgoten, 

Foto: Ingrid Van De Steene. 

Links: 't Zeepaardje in 1975 aan het Zilvermeer te Mol. 

Boven: Duikschool 't Zeepaardje, 40 jaar later. 

nadarafsluitingen en divers vuil werd door 

de leden uit het water gehaald in de Oude 

Dender van de binnenstad. Met deze acties 

heeft de club vele jaren getracht de Dendermondenaars 

te sensibiliseren om onze 

mooie waterpartijen niet onnodig te bevuilen. 

Tijdens de voorbije 40 jaar hebben de diverse 

voorzitters, bestuursleden, instructeurs 

en clubleden getracht de diverse 

clubtaken zo goed mogelijk te doen. 

En nu op naar het volgende jubileum. 

HUGO DE CLERCq

Hippo las voor u 

Zoekkaart Nederlandse 

Zeenaaktslakken 

Zeenaaktslakken … sommige duikers 

zijn al blij als ze er één kunnen vinden. 

Anderen hebben daar minder moeite 

mee maar vinden het frustrerend dat 

ze de verschillende soorten niet uit elkaar 

kunnen houden. Voor dat laatste 

probleem is er sinds juni 2012 een handige 

oplossing: de zoekkaart Nederlandse 

Zeenaaktslakken. 

Deze prachtige zoekkaart 

kwam tot stand op initiatief 

van Peter H. van Bragt, Bas 

van der Sanden en Mirjam van der 

Lugt. De auteurs hebben er maandenlang 

hard aan gewerkt. Ze 

hopen duikers, strandwandelaars 

en alle andere natuurliefhebbers 

meer enthousiasme bij te brengen 

voor deze bijzondere diergroep. In 

elk geval is het met de zoekkaart 

in bezit niet meer zo lastig om de 

verschillende soorten zeenaaktslakken 

die in de Oosterschelde 

en de Grevelingen voorkomen, te 

benoemen. 

Bondsnieuws - COMMISSIE DUIKONDERRICHT & GENEESKUNDIGE COMMISSIE 

Nieuw 

didactisch materiaal 

De Sectie EDIT is de laatste hand aan 

het leggen aan het nieuwe cursusboek 

Duiker-Hulpverlener (DHV), 

aan een PowerPointPresentatie (PPT) 

Reglementeringen en aan een werkboekje 

Duikgeneeskunde. 

Sommige kandidaten DHV geraakten de 

Bruce Team Guy Instr TDI & Annick 

laatste dagen niet meer aan een cursusboek 

DHV. Voor de meer ervaren duikers 

niet echt een probleem, want dezelfde info 

vind je terug in de NELOS-cursus Theorie 

Sportduiken. Voor de niet-duiker vragen 

we even geduld te hebben. Normaal zou de 

vernieuwde cursus DHV begin januari 2013. 

ADVERTENTIE 

De zoekkaart werd uitgegeven 

in samenwerking met en met 

financiële steun van de Stichting 

Anemoon. 

Oplage was: 4.000 stuks, prijs 

€ 7,95. Verkrijgbaar bij verschillende 

duikwinkels in Nederland. 

 

IvO MaDDER 

verkrijgbaar moeten zijn. 

Ongeveer gelijktijdig zal er ook ander cursusmateriaal 

verkrijgbaar zijn: een PPT en 

een werkboekje. Op dit moment is er ook 

een poster met duiktekens te koop in de 

NELOS-boetiek. 

IvO MaDDER 

RECREATION - INTRO TO TEC - EANx - TEC LITE - TEC - TRIMIX - REBREATHER - SOLO DIVING! 

Privé duiken met MY Bruce max 2 - 4 duikers of TEC-duikers aan boord, 

duiken à la carte, top duiken te HURGHADA - Red Sea! 

8 dagen 7 nachten acc. in appartement met zwembad + 5 dagen duiken vanaf € 459 p/p. 

8 dagen 7 nachten ALL IN Pacha Resort + 5 dagen duiken vanaf € 599 p/p. 

Gespecialiseerd in Daily, Mini Safari, Rebreather, Tec & Solo duiken. 

www.redseabruce.com & info@redseabruce.com & 0020(0)106.46.81.519 


95

Webdiving 

Naar de 

haaien 

Op het moment dat ik deze webdiving 

schrijf, liggen de vakantieherinneringen 

nog vers in 

mijn geheugen. We zijn met de 

ganse familie door Zuid-Afrika 

van zuid naar noord getrokken. 

Om te gaan duiken? Nee, het is 

al jaren geleden dat ik op duikreis 

vertrokken ben. Haaien? 

Nee, ook niet naar de haaien gedoken 

of gaan zien. Een gemiste 

kans? Niet echt, want ik ben 

geen voorstander van de toeristische 

manier waarop haaien 

gelokt en getoond worden. Voor 

mij moet de ontmoeting op een 

natuurlijke, toevallige manier 

gebeuren. 

Over haaien vind je genoeg op het 

internet. Tik op YouTube het trefwoord 

'haai' of 'shark' in en je krijgt 

tal van filmpjes over dit onterecht gevreesd 

dier. En het is de film die ervoor 

gezorgd heeft dat het publiek schrik heeft 

van haaien. Zouden we deze overlevers 

van de dinosauriërs ook zo haten zonder 

de film 'Jaws'? Ik denk het niet. Zelfs de 

onlangs overleden Australische haaienexpert 

en pionier Ron Taylor begreep niet 

dat een gewoon fictief verhaal over een 

verzonnen reuzenhaai wereldwijd zoveel 

mensen heeft aangezet tot een enorme 

'haaienhaat' met vele bloederige repressies 

en uitroeien van alle mogelijke haaiensoorten 

tot gevolg. Dat vele duikers uit 

pure schrik toen ook gewoon stopten met 

duiken was voor hem compleet onbegrijpelijk. 

Zijn uitvinding van het maliënkolderbeschermingspak 

tegen haaien kon 

het tij niet doen keren. 

96 


Het is niet alleen in Australië, waar de witte 

haai opnieuw gedood mag worden omdat 

hij zwemmers aanvalt, dat de soort bedreigd 

is. Ook bij ons hebben haaien het 

best lastig om te overleven. De International 

Union for Conservation of Nature 

(IUCN) zette onlangs de voor onze kusten 

levende gewone engelhaai op de lijst met 

de 100 meest bedreigde diersoorten ter wereld, 

de zogenaamde 'Red List'. Door nietselectieve 

vistechnieken zoals boomkorvisserij 

is hij quasi uitgeroeid. Lees er meer 

over op www.vilt.be en op www.iucnredlist.org. 

Als op volle Noordzee je RIB naar de haaien 

is (deze zegswijze vertelt veel over onze 

relatie met haaien) of er is een dringend 

medisch probleem, dan kan je een beroep 

doen op de reddende engel van Defensie. 

De noodprocedure opstarten, zal je wel 

lukken. Als je de juiste gegevens doorgeeft 

dan zal de Sea King bemanning je vinden. 

Mocht je zelf de nauwkeurige positie niet 

kennen, zal de piloot je kunnen lokaliseren 

door te vliegen naar de plaats van waaruit 

het signaal uitgezonden wordt: je radiozender. 

Maar als de Sea King helikopter 

naast je hangt, wat doe je dan? Wat kon 

je al doen voordat deze luidruchtige engel 

je bereikte? Hoe maak je contact met 

je redders? Moet je je anker uitgooien? Of 

gewoon doorvaren? … Een heleboel vragen 

waarop je beter vroeg dan in geval van 

nood een antwoord hebt. Immers hoe vlotter 

de hulpoperatie verloopt, hoe groter de 

kans op een goede afloop. Daarom heeft de 

Basis Koksijde een instructiefilmpje op het 

net gezet. Neem de tijd om dit op een duikloze 

winterdag te bekijken: http://bit.ly/ 

seaking. 

Als anderen je komen redden uit de nood, is 

het misschien aan ons om de natuur te helpen? 

Ik weet dat sommige duikscholen een 

paar dagen per duikseizoen besteden aan 

het opruimen van rommel onder water. In 

Nederland zelfs een ganse beweging die zich 

concentreert op het schoon maken van de 

Noordzee (www.duikdenoordzeeschoon. 

nl). Wij duikers kunnen deze vrijwilligers alleen 

maar bewonderen en steunen. 

Maar dergelijke inspanningen beperken 

zich niet tot de onderwaterwereld. In tegenstelling 

tot het onzichtbare onder de 

waterspiegel lijken de toegankelijke stranden 

jan met de pet meer aan te spreken. Op 

de site http://cleanoceanproject/org kan 

je zien dat het schoonmaken van de stranden 

slechts het bestrijden van de symptomen 

van onze vervuilende samenleving is. 

Het internet lijkt de enige plaats waar vuilnis 

en waardevol naast elkaar kunnen bestaan. 

Door de zoekrobotten zinkt de rommel 

naar de afgrond van de vergetelheid 

en buiten een beetje plaats op een server 

stellen die waardeloze bits niet veel voor. 

Alhoewel, het internet vergeeft snel, maar 

vergeet nooit. Ook mijn e-mail adres niet: 

patrick.van.hoeserlande@advalvas.be. 

PaTRICK vaN HOESERLaNDE


Elke tropische vakantieduiker, die 

zich wat respecteert, kent de familie 

Balistidae zeer goed, waarvan er 

wereldwijd zo'n 40 diverse soorten voorkomen 

maar dan eigenlijk hoofdzakelijk 

in warmere wateren en koraalzeeën. In de 

Rode Zee vind je er de kunstzinnige picassotrekkersvis 

(Rhinecanthus aculeatus), 

in Azië de sierlijke luipaardtrekkervis (Balistoides 

conspicillum), die op een halve 

voetbal lijkt, alsmede de zeer slecht geluimde 

en heel agressieve titan trekkervis 

(Balistoides viridescens). 

Ik zal de pijnlijke roep onder water nooit 

vergeten van mijn Indonesische duikgids 

toen hij niets vermoedend in zijn vinger ge- 

De grijze trekkervis in de Oosterschelde. 

Trekkervissen in 

de Oosterschelde! 

Zorgt de opwarming van onze planeet nu ook dat de prachtige onderwaterwereld 

van de Oosterschelde op zijn kop komt te staan? 

Tijdens de afgelopen zomer werden er immers enkele malen trekkervissen 

gesignaleerd! 

Foto: Joop Stalenburg. 

beten werd door zulke grote titan, die ons 

toch nog achterna was gekomen toen we al 

lang en met een wijde bocht zijn nest voorzichtig 

links hadden laten liggen. 

Tijdens de paaiperiode, als ze op nest zitten, 

moet je echt goed voor hen oppassen 

want dan vallen ze alles (groot of klein) 

kordaat en hevig aan met hun scherpe 

bek. De manier waarop ze zwemmen komt 

grappig over vermits ze enkel een flapperende 

of golvende beweging maken met 

hun achterste boven- en ondervin, waarbij 

ze tevens hun ogen onafhankelijk van elkaar 

kunnen laten bewegen. 

Ook hebben ze op hun rug een opvallend 

kenmerkende grote en stevige eerste vinstraal, 

waarmee ze zich desgevallend ter 

Luipaardtrekkervis. 


Picassotrekkersvis. 

Foto: whatisacoral.com. 

Titan trekkervis. 


verdediging kunnen vastklemmen tussen 

spleten en koralen. 

Diegene die thans in de Oosterschelde 

werd gesignaleerd, betreft de grijze trekkervis 

(Balistes capriscus), die in de West- 

Europese kustwateren niet groter wordt 

dan een 40-tal centimeter, en welke een 

blauwachtige, bruine, olijfgroene tot grijze 

egale kleur heeft. 

Tijdens de milde winters van het vorig decennium 

werd hij hier ook al waargenomen 

maar deze dieren zijn zeer gevoelig aan 

koude zodat ze dan even snel terug naar 

het warmere zuiden verdwijnen. 

Je bent bij deze dus gewaarschuwd dat je 

echt niet hallucineert en ook geen medicatie 

nodigt hebt wanneer je eerstkomend 

zulk allochtoon exemplaar in de Oosterschelde 

zou mogen spotten: deze vreemde 

trekkervis komt er dus al wel eens effectief 

een vakantie of lang weekend doorbrengen. 

 

BERT JaNSSENS 


97

Lopende agenda 

Januari 2013 

12 Nationale Training OWH 

13 Belgisch Kampioenschap OWH 

Speeldag 3 

18 Limiet inschrijving theorie 2*I 

18-19 

Examen theorie 3*I 

Locatie: Duikerhuis NELOS 

19-27 

boot Düsseldorf 

Info: www.boot.de 

Februari 2013 

02-03 

Duikvaker 

Expo Houten, Meidoornkade 24,3992 AE 

Houten, Nederland 

Zaterdag: 10.00 u - 18.00 u 

Zondag: 10.00 u - 17.00 u 

Meer info: www.duikvaker.nl 

02-04 

Belgian Boat Show 

Locatie: Flanders Expo - Gent 

Het wordt vast een feestelijk 25-jarig 

jubileum! 

Info: www.belgianboatshow.be 

03 Algemene Vergadering 

Subcommissie Jeugdduiken 

10.00 u - Duikershuis, Mechelen 

Info: hannelore@nelos.be 

08 Examen theorie Duiker-Hulpverlener 

Locatie: zowel te Gent als te Leuven 

Aanvang: om 20.00 u stipt. 

RU Gent, K.L. Ledeganckstraat 35, Auditorium 

2 (faculteit Wetenschappen). 

KU Leuven, Minderbroederstraat 12, Auditorium 

AG, (faculteit geneeskunde). Parking 

over de ingang (links van nr. 19) zal open 

zijn vanaf 19.00 u 

08-10 

Belgian Boat Show 

Locatie: Flanders Expo - Gent 

Info: www.belgianboatshow.be 

09 AV Commissie Duikers met een 

Handicap 

Aanvang: 15.00 u 

Locatie: Duikershuis Mechelen 

23 Nationale Training OWH 

24 Examen AI/1*I/Initiator (Module 1) 

24 Belgisch Kampioenschap OWH 

Speeldag 4 

98 


Maart 2013 

02 Herexamen 1*I/Initiator (Module 4) 

Zwembad: 09.00 - 12.00 u 

Theorie: 13.00 - 16.00 u 

03 AV NELOS 

Organisatie BRAVOS 

06 Herexamen AI/1*I/Initiator 

(Module 1) 

09 Herexamen 3*I (gewijzigde datum) 

10 AV College 3*I 

Locatie: Duikershuis 

16 Examen praktijk Duiker-Hulpverlener 

(gewijzigde datum) 

Frans Coeckelbergsstraat 17a 

2220 Heist-op-den-Berg 

16-17 

Belgische duiksportbeurs 

Info: www.duiksportbeurs.be 

17 Academische zitting 

24 Belgisch Kampioenschap OWH Finale 

April 2013 

12 Inlevering verhandeling 3*I 

21 Examen theorie 2*I 

Mei 2013 

13 Herexamen theorie 2*I 

21-22 

Voordracht 3*I (naargelang het aantal 

kandidaten) 

Locatie: Duikershuis NELOS 

24 Limiet inschrijving Zeestage 3*I en 

2*I 

Ter info: bij de inschrijving voor de stage 

moeten de vereiste duiken voldaan zijn. De 

logboekjes moeten nagekeken zijn vóór het 

theoretisch examen 2*I. 

26 Open Nederlands Kampioenschap 

www.aquashot.nl 

Juni 2013 

05-09 

Mima'13 

Open International Photosub 

Locatie: Medeseilanden, L'Estartit (Spanje) 

www.mima-medes.org 

Zie ook: http://bit.ly/NELOS-agenda 

Juli 2013 

07 34e Noordzeechallenge 

Vinzwemmen 12 km of 6 km 

09.30 u Cadzand (gebouw KNRM) 

Info: famnortier@zeelandnet.nl 

of hinsen100@hetnet.nl 

September 2013 

07 Herexamen Duiker-Hulpverlener 

09 Limiet inschrijving 1*I/Initiator 

(Module 2) 

15 AV College 3*I 


15 Pre-Zeestage 


24 Inschrijvingen/1e les 

1*I/Initiator (Module 2) 

Oktober 2013 

06 Zeestage te Boulouris 

Van zo. 6-10-2013 tot do.10-10-2013 

November 2013 

18 Limiet inschrijving examen 3*I 

24 Examen 1*I/Initiator (Module 2) 

24 Post Zeestage 

December 2013 

05 Herexamen 1*I/Initiator (Module 2) 

Opleiding nitrox, extended range & trimix 

Info via het menu 'Sectie DuikTechnieken 

(SDT)' op www.wiki.nelos.be 

Controleer even of het evenement inder- 

daad wel doorgaat. De zetduivel speelt ons 

meer dan eens parten! 

Weet je van interessante evenementen of 

organiseer je zelf een activiteit die in onze 

Lopende Agenda kan opgenomen worden, 

plaats de gegevens dan in de Lopende 

Agenda op de NELOS-wiki of bezorg ze aan: 

Ivo Madder – redactie@nelos.be.

Squid 1850 LED 

Green Force Hybrid 8 

Het Hybrid 8 pack is het meest 

veelzijdige veelzijdige Hybride pack pack uit de de 

reeks. Het kan kan naar keuze uitgerust 

worden met 8 AA Alkaline batterijen, 

8 AA NiMH oplaadbare batterijen 

of met het Green Force Force 10-cellen 

oplaadbaar batterijpack (2.2Ah). 

www.Green-Force.com 

Haal het beste uit je camera ... 

Go Pro Hero 2 

1.850 lumen 

60 min* 

* In combinatie met het Green Force 

10-cellen NiMH oplaadbaar oplaadbaar 

batterijpack (2.2Ah). 

Green Force Squid 1850 

1.850 lumen - 24 Watt - CRI: >80 

4.000 Kelvin - 120° lichtbundel 

Hybrid multi-voltage multi-voltage 9,6-18V 

50.000 50.000 uren ‘bulb life’ 

dimbaar dimbaar 100% - 50% 50% 

Foto: Luc Eeckhaut

AMILCOSPORTS.NL

Hippocampus nr. 241 (november/december 2012) - volledige uitgave

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?