Download programmaboekje - Vocaal Ensemble Tiramisu

C H
dat hij ze zelf moest betalen! In 1879 kreeg Brahms
het aanbod van de Thomaskerk in Leipzig om
cantor te worden. Hij vond het een verleidelijk
aanbod om de oude positie van Bach te verwerven
en overwoog serieus om erop in te gaan. Uiteindelijk
wees hij het aanbod toch af omdat hij zich niet
meer wilde binden. Als basis voor het laatste deel
van zijn Vierde Symfonie, gebruikte Brahms het
thema van het slotkoor uit Bach's cantate Nach dir,
Herr, verlanget mich.
Zo nam ook Peter Cornelius thema's uit de
klaviersuites van Bach letterlijk over voor zijn Drei
Psalmlieder opus 13. De Drei Chorgesänge opus 11,
waarvan Die drei Frühlingstage het laatste lied is,
zijn gemodelleerd naar werken zoals de motetten
van Bach.
Gustav Mahler dirigeerde muziek van Bach in de
serie "Historische concerten" van de New York
Philharmonic. Hij bewerkte ook een suite van Bach,
die hij volgens oud gebruik vanachter het klavecimbel
dirigeerde, waarbij hij de continuopartij
verlevendigde met eigen improvisaties. Mahler
schreef zijn Achtste Symfonie na een periode waarin
hij veel muziek van Bach had bestudeerd. Het eerste
deel is beïnvloed door het motet Singet dem Herrn
ein neues Lied. Mahler gebruikte hier niet de
gangbare sonatevorm, maar een aaneenschakeling
van kortere delen waarin het koor een grote rol
toebedeeld is. Over de stijl van Bach zei Mahler:
"Het wonder van zijn polyfonie is ongelooflijk, niet
slechts voor zijn tijd, maar voor alle tijden".
Voor het eerste gedeelte van dit concert hebben wij
naast Singet dem Herrn gekozen voor motetten van
Mendelssohn en Brahms omdat in deze werken de
invloed van Bach duidelijk te horen is. Bij Psalm 2
van Mendelssohn valt de dubbelkorigheid op, met
de afgewisselde tekstgedeeltes tussen het eerste- en
tweede koor. Ook het contrapunt van het laatste
deel is duidelijk op Bach gebaseerd. Het tweede
deel van Brahms' Schaffe in mir Gott ein rein Herz
is een echte fuga zoals Bach die schreef, met een
steeds terugkerend thema en tegenthema,
verbredingen, versnelde opeenvolgingen en
orgelpunten: lange bastonen waarboven de andere
stemmen in wisselende harmonieën zingen. Na de
pauze is het programma samengesteld uit wereldlijk
repertoire van bovengenoemde componisten met als
bindende factor de tekstdichter Friedrich Rückert.
Bepalend hierbij was de keuze voor de door Clytus
Gottwald in 1983 vervaardigde bewerking van
Mahler's Ich bin der Welt abhanden gekommen. In
deze versie zijn alle orkestpartijen van dit prachtige
lied voor alt en symfonieorkest uitgeschreven voor
zestienstemmig koor a-cappella.
5