NTOG 2012 06

06 Nederlands tijdschrift voor Obstetrie & Gynaecologie vol. 125, augustus 2012
Afbeelding 9: Terwijl aan de voet wordt getrokken
wordt met de uitwendige hand het hoofd naar de
fundus geduwd. 11
meestal wijd genoeg; bij onvoldoende ruimte voor
manipulatie kan een episiotomie soms nodig zijn:
dan is extra voorzichtigheid geboden bij het inbrengen
van de hand! Breek eventueel de vochtblaas,
maar laat het vruchtwater dan door de hand in de
vagina te ontplooien zo langzaam mogelijk weglopen;
door meteen met de hand en (afsluitende) pols
in de baarmoederholte voort te dringen, sluit men
de vruchtzak zodanig af, dat veel vruchtwater achterblijft
en de kering gemakkelijk kan plaats vinden.
Er zijn ook voorstanders van het tussen de vliezen en
uteruswand voordringen met intacte vliezen (geeft
mogelijk meer kans op infectie, bloedingen en loslating
placenta?), en het door de vliezen heen vastgrijpen
van een voetje, ook om navelstrengprolaps te
voorkomen.
Bij een dwarsligging bestaan er vier mogelijke liggingen
van de rug met nog tussenstanden, namelijk:
1. rug voor (ventraal)
2. rug achter (dorsaal)
3. rug boven (craniaal)
4. rug onder (caudaal)
RUG VOOR
Tempo II (afbeeldingen 7 en 8)
Het opzoeken van een voetje is meestal makkelijk.
Men zoekt dat voetje dat gelijknamig is met de bekkenhelft:
dus het rechter voetje in de rechter bekkenhelft,
en het linker voetje in de linker bekkenhelft. Zo
bewerkt men dat de voorste bil niet achter de symfyse
hokt, en de rug naar voren draait.
Afbelding 10: De kering is volbracht. De knie staat in
de vulva. 11
Bij de rug voor is dat het onderste voetje: dat ligt
meestal achter.
Als men zich aan deze regel houdt dan komt men altijd
aan het voetje en vermijdt men verwisseling met
een handje. Als door het al langer afgelopen vruchtwater
de vier extremiteiten dicht op elkaar liggen
wordt het moeilijker. Men herkent de voet aan de
vorm van de hiel, de loodrechte stand op het onderbeen,
de korte tenen, waarvan de toppen in een hellende
rechte lijn liggen. Flexie is alleen mogelijk naar
dorsaal en plantair. De hand ligt in het verlengde van
de onderarm, de vingers zijn langer dan de tenen, de
vingertoppen vormen een gebogen lijn met de grootste
hoogte bij de middelvinger, flexie is mogelijk naar
alle richtingen. Haal nooit een voetje af zonder de
hiel als baken te hebben herkend!
De uitwendige hand drukt de stuit in de richting van
de inwendige hand. De uitwendige hand is even belangrijk
als de inwendige; iedere actie begint steeds
met de uitwendige hand. Het resultaat hangt af van
de samenwerking van beide handen.
Tempo III (afbeeldingen 9 en 10)
Als het voetje in de pistoolgreep is gevat begint pas de
inwendige kering. Men oefent dan met de uitwendige
hand druk uit op het hoofd naar het midden van de
fundus uteri. Pas als dit gelukt is trekt men aan het
voetje en wel sterk naar dorsaal en en naar caudaal.
Wanneer het been met de knie in de vulva staat is de
kering gelukt en vindt direct de extractie plaats.
291