Laatste en tevens een themanummer van Infoblad brandweer ...

NA 21 JAREN MAAK IK HET TESTAMENT OP VAN MIJN LOOPBAAN……..
Graag voldoe ik aan het verzoek om in dit laatste personeelsblad van de brandweer Zoetermeer mijn
bijdrage te leveren. De titel heb ik ontleend aan een tekst van Boudewijn de Groot, leeftijdgenoten zullen
hem vast al herkend hebben. De tekst staat voor mijn gevoelens, nu per 1 januari de regionale brandweer
tot stand zal zijn gekomen.
21 jaar geleden begon ik, vers van de brandweeracademie, vol goede moed bij de regio Haagland.
Er was sprake van een vechtcultuur en het uitvergroten van de onderlinge verschillen tussen de
gemeentelijke korpsen tot ongezonde proporties. Zoetermeer (met Henk Steer en Don Berghuijs)
fungeerde als gemeenschappelijke vijand. Kortom: niet altijd leuk om in te werken, maar wel een goede
leerschool. Uit die tijd herinner ik mij dat ik een keer een 24-uur OvD mocht zijn in Zoetermeer. Dat was
op zichzelf al een revolutie!
Langzaamaan kwam er beweging in de samenwerking. Als Hoofd RAC zat ik daarbij aan de voor- en aan
de achterzijde van de ontwikkelingen. Steeds meer korpsen sloten zich bij de RAC aan en er werd tussen
Den Haag, Rijswijk en Voorburg gewerkt met operationele grenzen onder de ironische codenaam:
“Groot Wassenaar”.
De invoering van 06-11, later 112, was de druppel die -samen met bezuinigingen- ook voor Zoetermeer
de emmer deed overlopen. Ook Zoetermeer zocht en vond volledige aansluiting bij de RAC Haagland.
Dat gebeurde zo rond 1995, toen ook de fusie met de regio Delft plaatsvond en de regio Haaglanden
werd geboren. Voor de saamhorigheidsgedachte werd een grote en langdurige interregionale inzet
“georganiseerd” in Noord-Limburg, want de Maas dreigde buiten zijn oevers te treden. Tijdens die
anderhalve week zijn vriendschappen ontstaan en zijn lessen geleerd die nog steeds van onschatbare
waarde zijn. Denk bijvoorbeeld aan de gezamenlijke aanbesteding van materieel.
Al in 1997 kwam het landelijke project versterking brandweer van de grond. Een nieuwe stimulans om de
brandweer in Haaglanden door te ontwikkelen. Het was nog te vroeg om de brandweer te regionaliseren,
maar er het effect was dat nog meer werd samengewerkt. De invoering van de operationele
grenzen stamt uit die tijd. Van het PVB herinner ik mij een grote bijeenkomst van commandanten en
burgemeesters. Tijdens het afsluitende diner mocht ik aanzitten ter linker (sic!) zijde van Luigi van
Leeuwen; het heeft mij geleerd dat je sommigen pas kunt waarderen als je in hun nabijheid verkeert en
ze beter leert kennen. Een goed glas helpt daar overigens prima bij!!
De periode van gemeentelijke herindelingen in Haaglanden heeft het proces om tot een regionale
brandweer te komen overigens vervolgens behoorlijk dwarsgezeten. Een fusie tussen de korpsen
van Rijswijk, Voorburg en Leidschendam kwam niet van de grond. Een fusie tussen de korpsen van
Leidschendam en Voorburg vervolgens wel. Later gevolgd door een fusie van de gemeenten. Uiteindelijk
was het effect dat in Haaglanden van 16 gemeenten er 9 overbleven met 7 brandweerkorpsen.
In 2005 werd duidelijk dat het toenmalige kabinet van plan was de brandweer te regionaliseren.
Dat was het moment voor de burgemeesters om in actie te komen. Uiteindelijk werd per 1 januari 2007
het projectbureau regionalisering opgericht. Als directeur van het projectbureau heb ik letterlijk mogen
ondergaan welke uitdagingen er komen kijken bij een dergelijk proces. Soms was het keihard werken en
tegen beter weten in. Maar meestal ook gewoon hartstikke mooi om vorm te mogen geven aan een idee
waar je ook persoonlijk echt helemaal achter staat.
Rest de vraag wat er na januari gaat gebeuren met de geregionaliseerde brandweer. Mijn les van de
afgelopen 21 jaar is dat de ontwikkelingen zullen doorgaan. Als ik goed luister, dan hoor ik in de verte de
bel voor de volgende ronde van veranderingen al weer gaan. Er zullen minder politieregio’s komen en dus
ook minder veiligheidsregio’s. Er zullen topspecialismen komen die landelijk verdeeld zullen worden; kijk
maar naar USAR.NL. Er zal moeten worden geïnvesteerd in innovatie en in het borgen van de kwaliteit
van ons mooie werk. Tegelijkertijd zal het de komende jaren financieel behoorlijk ruw weer worden.
Kansen en drijfveren voor verandering. Ik hoop dat wij ze pakken! Waar ik dan aan denk?
Aan een brandweerkazerne in de regio die als innovatieproeftuin dienst kan doen. In die kazerne
(mooie plek, Oosterheem!) kunnen we kijken hoe wij onze stokoude taak vernieuwend kunnen invullen.
Niet alleen technisch, maar ook organisatorisch en met personeel dat bol staat van de nieuwe ideeën en
positieve energie.
Aan meer interactie met de samenleving. Binnen acht minuten voor de deur voor een
brandveiligheidadvies. Betrokkenheid bij het onderwijs en in de zorg. De vergrijzing heeft mijn
pensioenleeftijd in drie jaar tijd zeven jaar doen stijgen. Die vergrijzing brengt ons nieuwe uitdagingen op
het gebied van brandveiligheid. Word ik nog wel gered?
Aan meer lerend vermogen van individu en organisatie.
Weten wij van elkaar wat wij hebben meegemaakt en wat wij
daarvan kunnen leren? Of vinden we eigenlijk dat we het altijd
goed hebben gedaan?
Aan een organisatie waarin professioneel werken de
standaard vormt en waarin tegelijkertijd veel collegialiteit en
saamhorigheid bestaat.
Om met de -in mijn geboortejaar vermoorde- J.F. Kennedy af te
sluiten: “vraag niet wat de regio voor jou kan beteken, vraag
wat jij voor de regio kunt betekenen!”
Martin Evers
plv. regionaal brandweer commandant
directeur brandweerzorg
30