Libellen in de Wellemeersen - Hostbasket

Recommendations

Info

Tabel 5 geeft het aantal inventarisatieblokken weer waarin de soorten tijdens de periode 1996-2007 werden waargenomen. Daarnaast werd de verspreidingsindex D% berekend, dit is het percentage blokken waarin de soort voortkomt t.o.v. het totaal aantal inventarisatieblokken (184) en kan dus beschouwd worden als de relatieve verspreiding van de soort binnen het hele reservaat. D’%, is dan het percentage blokken waarin de soort voorkomt t.o.v. het aantal inventarisatieblokken waarin tijdens de periode 1996 -2007 libellen werden aangetroffen (80). Deze index zal zoals eerder vermeld het meest aansluiten bij de werkelijke verspreiding van de soort. Slechts twee soorten werden in 50% of meer van alle blokken waargenomen. Het betreft Ischnura elegans (55%) en Sympetrum sanguineum (50%), gevolgd door Aeshna cyanea , Sympetrum striolatum en Aeshna mixta. In combinatie met R% is Ischnura elegans duidelijk de algemeenst voorkomende soort. Verder gaat het om mobiele soorten, die ook vaak ver van water worden aangetroffen en dus bij wijze van spreken overal tegen het lijf kunnen worden gelopen. Soorten met zowel een kleine R% als een D% zijn dan wel zeldzamer, toch kunnen een aantal onder hen binnen een gebied als de Wellemeersen op het juiste tijdstip in het jaar én op de juist bepaalde plaats toch goed waar te nemen zijn (bijv. Enallagma cyathigerum, Cordulia aenea en Crocothemis erythraea). Soortenrijkdom Fig. 4 toont de verspreidingskaart met daarop aangeduid het aantal waargenomen soorten per inventarisatieblok. Hieruit blijkt dat er een aantal plaatsen zijn in het reservaat waar men binnen een paar goede libellenseizoenen al vlug gemiddeld twintig soorten kan waarnemen. Drie plaatsen scoren bijzonder goed , met name : -WMD 173 : (UTM ES7441) De vloeiweide in Erembodegem (24); -WMD 18 : (UTM 7440) De kleine depotvijver gelegen aan het einde van de Wellemeersenstraat (23); -WMD 34 : (UTM 7439) De Kleine Zavelput (23). Naar Vlaamse normen hebben de Wellemeersen een vrij rijke libellenfauna. Met 23 residerende soorten is het al een gebied met een meer dan gemiddelde libellenfauna, maar de waarnemingen van zwervende dieren brengt het totaal voor de periode 1996- 2007 op 34 soorten, wat toch een aanzienlijk aantal is. Sinds 1957 werden er zelfs 36 soorten waargenomen. Alle vaste bewoners van het gebied zijn soorten die overwegend stilstaande wateren bewonen. Hieronder zijn soorten te onderscheiden die vooral de grotere vijvers bewonen, dus wateren met een rijk voedselaanbod (bijv. Erythromma lindenii en Enallagma cyathigerum) en soorten die eerder de kleinere poelen, bomputten, slenken en sloten als voortplantingsplaatsen verkiezen, die ook een veel kleiner voedselaanbod bieden (bijv. de meeste Sympetrumsoorten en Aeshna cyanea). Opvallend is ook de soorten die bekend staan als pioniersoorten het reservaat regelmatig aandoen (Ischnura pumilio) of er volledig ingeburgerd zijn (Lestes sponsa, Libellula depressa). Deze kunnen vermoedelijk ten volle profiteren van de met regelmaat uitge- voerde beheerswerken. Uit een vergelijking van de twee observatieperiodes blijkt dat: -Brachytron pratense en Aeshna isoceles niet meer werden waargenomen in de periode 1996-2007 en dus vermoedelijk volledig verdwenen zijn uit het gebied. Het gaat om twee soorten die ook elders in Vlaanderen een algemene historische achteruitgang vertonen. -Coenagrion pulchellum en Platycnemis pennipes van hun vroegere voortplantingsplaatsen zijn verdwenen en in de periode 1996- 2007 nog slechts accidenteel zwervend werden aangetroffen. Alhoewel de reden van het verdwijnen van deze soorten niet precies kan achterhaald worden, lijkt het aannemelijk dat dit niet alleen te wijten is aan habitatverlies, maar zeker ook aan de onderlinge competitie met andere soorten. -de “nieuwkomers” onder de vaste bewoners zijn: Erythromma viridulum, Crocothemis erythraea en Cordulia aenea. Erythromma viridulum was tijdens de periode 1957-1969 nog niet aanwezig in het gebied en deed zijn intrede in het gebied ergens tussen 1969 en 1974. De soort kende sindsdien een gestage toename, vermoedelijk door het warmere klimaat en de tolerantie voor meer voedselrijke omstandigheden, en is nu een zeer algemeen voorkomende juffer in de Wellemeersen. Cordulia aenea en Crocothemis erythraea werden in de eerste periode slechts occasioneel waargenomen, nu wijst alles erop dat zij zich in kleine aantallen voortplanten. -een aantal van oudsher vaste bewoners duidelijk algemener werden in het reservaat, wat er kan op wijzen dat deze soorten doordat het juiste habitat aanwezig bleef, helemaal ingeburgerd geraakten in het gebied, vaak ook ten koste van andere soorten. 22 Methodiek en algemene resultaten
- de waarnemingen van Aeshna affinis in de periode 1996-2007 geen uitsluitsel geven over het feit of deze soort zich in het gebied voortplant of zich reeds heeft voortgeplant. Hetzelfde kan ook gezegd worden van Ischnura pumilio. -het aantal zwervende soorten in de laatste periode ten slotte sterk toe nam. Dit heeft vermoedelijk niet alleen te maken met een grotere inventarisatieactiviteit, maar ook met het feit dat het gebied op zich een hoge immigratie van Odonata kent. Het vermogen van dergelijke soorten om zich te vestigen wordt waarschijnlijk niet alleen bepaald door het aanbod in habitats, maar ook en vooral door de competitie met de reeds aanwezig, residerende soorten. Rode lijst Vlaanderen Fig. 5 geeft de indeling weer van alle 34 waargenomen soorten tijdens de periode 1996-2007 in de Rode lijstcategorie voor Vlaan- deren (De Knijf et al 2006). Het overgrote deel van de waargenomen soorten (85%) bevindt zich in de categorie “Momenteel niet bedreigd”. Hieronder vallen ook alle vaste bewoners van het reservaat. Cordulegaster boltonii en Coenagrion pulchellum bevinden zich in de categorie “Bedreigd” en Orthetrum coerulescens in de categorie “Kwetsbaar”. Anax parthenope bevindt zich in de categorie “Niet beschouwd” en Aeshna affinis in de categorie ”Onvoldoende gekend”. 1 2 1 Rodelijstcategorie soorten 1996-2007 1 Fig.5 29 Momenteel niet bedreigd 85% Kwetsbaar 3% Bedreigd 6% Onvoldoende gekend 3% Niet beschouwd 3% 23 Paringswiel van Lantaarntjes (Ishnura elegans) - Foto Joost Mertens Methodiek en algemene resultaten
Page 1 and 2: Danny Van Schandevyl Libellen in de
Page 3 and 4: 1. Kennismaking met het natuurreser
Page 5 and 6: Op stafkaarten uit 1871 en 1884 tre
Page 7 and 8: Hydrologie Hydrologisch zijn voor h
Page 9 and 10: Avifauna Belangrijke broedvogels in
Page 11 and 12: 3. Leefgebieden voor libellen. Alge
Page 13 and 14: In 2003 werd na een bodemonderzoek
Page 15 and 16: 4. Op zoek naar libellen. Algemeen
Page 17 and 18: 5. Methodiek en algemene resultaten
Page 19 and 20: Stockering en verwerking van de geg
Page 21 and 22: Soort 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Page 23: Fig. 3 Fig. 4 Methodiek en algemene
Page 27: - oranje stip = waarnemingen in de

Libellen in de Wellemeersen - Hostbasket

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?