ONTWERP MASTERPLAN - W4-project

ONTWERP
MASTERPLAN
De verbeterde inpassing van de verbrede A4 door de
Leidse regio
12 februari 2001
- 1 -

Inhoudsopgave
Voorwoord
1. Inleiding en doel W4
2. Vigerend beleid, beleidsontwikkeling en ruimtelijk concept
3. Infrastructuur en inpassing
4. Tijdspad
5. Financiën
6. Organisatie en procedure
Tot besluit
- 1 -

Voorwoord
Voor u ligt een bijzonder document; de weerslag van een samenwerking tussen publieke
partijen in de Leidse regio. Het resultaat van de bundeling van ambities en persoonlijk
commitment van betrokken bestuurders, zowel gericht op ruimtelijke kwaliteitsverbetering
door integrale planontwikkeling en –uitvoering als op een optimaal ruimtegebruik binnen de
drukte van de Randstad. Een document over de bereikbaarheid en leefbaarheid in de
Oostflank van de Leidse regio. Het product van een optimale “publiek-publieke
samenwerking”.
Het Masterplan W4 beschrijft het W4 project. Een project waarin de Gemeenten Leiden,
Zoeterwoude en Leiderdorp, Provincie Zuid-Holland en het Rijk (Ministeries van Verkeer en
Waterstaat en VROM), de inpassing van de verbreding van de A4 gezamenlijk verbeteren.
Dit document benoemt de ruimtelijke, infrastructurele, financiële en organisatorische
kaders waarbinnen het W4 project haalbaar is. Indien alle betrokken partijen bestuurlijk
hun instemming geven aan deze aanpak kan daarna het echte werk beginnen.
De planuitwerking en realisatie van het W4 project zullen nog vele jaren in beslag nemen.
De uiteindelijke voltooiing vindt waarschijnlijk eerst rond 2011 plaats. Voor alle betrokken
partijen zijn de in dit Masterplan W4 vastgelegde principes de basis voor die verdere
uitwerking.
De totstandkoming van dit document heeft veel voeten in de aarde gehad. Een
voorbereidingstijd van circa twee jaar, veel creativiteit en vele lastige maar altijd
resultaatgerichte discussies steeds met één en hetzelfde motto: waar een wil is, is een weg
naar W4. Voor de direct betrokkenen was het proces naar dit Masterplan W4 enerverend,
boeiend en inspirerend. Ik hoop namens de Stuurgroep, dat ons enthousiasme en de
inspiratie ook bij u als lezer post vat.
Namens de Stuurgroep W4,
Marnix Norder
Gedeputeerde van Provincie Zuid-Holland
- 2 -

1. Inleiding en doel W4
1.1. Wat is W4?
Het project W4 omvat de integrale, duurzame inpassing van de verbreding van de A4 ter
hoogte van Leiden, Zoeterwoude en Leiderdorp. Het doel van het W4 project is om de
barrièrewerking van de rijksweg A4 zoveel mogelijk te verminderen en een duurzame
kwaliteitsimpuls te geven aan de directe omgeving van de weg inclusief bijbehorende
financiering.
De projectnaam W4 verwoordt de ambitie van partijen: de evenwichtige inpassing,
ontwikkeling en afstemming van de in het plangebied aanwezige functies; wonen, water,
wegen en werken. Waarbij voor “water”, ook groen en recreatie dient te worden gelezen.
Het beeldmerk W4 verbeeldt het
plangebied; de doorgaande rijksweg (A4)
met verbindingsassen, wegen (rood) en
water (blauw), van het stedelijk gebied.
Integrale planvorming is het centrale begrip in het W4 project. Verschillende functies,
verschillende belangen en verschillende partijen worden gebundeld in één integraal
planconcept. Integrale planvorming betekent samen werken aan een optimale oplossing
die voor alle betrokken partijen ondersteund wordt. Het W4 project is het resultaat van
samenwerking tussen alle betrokken publieke partijen op Gemeentelijk-, Provinciaal- en
Rijksniveau, te weten: de Gemeenten Leiden, Leiderdorp en Zoeterwoude, Provincie Zuid-
Holland en de Ministeries van Verkeer & Waterstaat (vertegenwoordigd door directie Zuid-
Holland van Rijkswaterstaat) en VROM; een “Publiek-Publieke Samenwerking” met als
doelstelling het creëren van een zo breed mogelijk draagvlak voor de optimale inpassing
van de A4.
1.2. Korte geschiedenis
Reeds in 1998 is een Tracébesluit genomen aangaande de ligging van de verbrede A4 op
het tracé Burgerveen - Leiden. Tijdens de tracéwetprocedure ontstond een grote
maatschappelijke betrokkenheid waarbij via diverse initiatieven en acties de burgers hun
eigen belangen en die van het milieu onder de aandacht brachten. Enkele voorbeelden van
deze "actiegroepen" zijn, de initiatiefgroep verontruste Burgers Leiderdorp,
Belangenvereniging A4/HSL, Vereniging houdt Leiderdorp Groen, de Stichting Comité
- 3 -

Doesbrug en de Vereniging Wijk en Woude. De Gemeenten Leiden en Leiderdorp maakten
procedureel en inhoudelijk bezwaar tegen elementen uit het ontwerp tracébesluit. Gevolg
hiervan is geweest, dat het Tracébesluit in 1999 door de Minister van V&W gedeeltelijk
werd ingetrokken ter hoogte van Leiden, Zoeterwoude en Leiderdorp.
Tijdens dit proces ontstond, mede door de persoonlijke inzet van de betreffende
bestuurders en vertegenwoordigers van Rijkswaterstaat, ruimte voor een hernieuwde
gedachtewisseling over een verbeterde inpassing van de weg. Doelstelling hierbij was om
via integrale planontwikkeling te trachten potentiële belangentegenstellingen van de
Gemeenten en Rijkswaterstaat weg te nemen en deze om te zetten in “win-win”
oplossingen. Begin 1999 is in opdracht van partijen een “quick-scan” uitgevoerd met als
voornaamste conclusie dat een structurele verbetering mogelijk lijkt mits een integrale
aanpak wordt verkozen.
Basisgedachte zoals in de quick-scan neergelegd, was tevens dat de betrokken partijen de
kosten en opbrengsten c.q. beschikbare middelen met elkaar in evenwicht dienden te
brengen waardoor de financiering van de meerkosten mogelijk zou worden.
Opbrengstmogelijkheden ontstaan enerzijds door de ontwikkeling van de locaties binnen
het plangebied, anderzijds door het efficiënt gebruik van budgetten en het “werk met werk”
maken. Door partijen is een plangebied benoemd waarin de ruimtelijke kansen en
mogelijkheden zijn benoemd. Tevens is een Stuurgroep W4 in het leven geroepen waarin
bestuurlijke en ambtelijke vertegenwoordiging van partijen zitting hebben en die de
voortgang van het proces bewaakt. Onder de Stuurgroep functioneren diverse
werkgroepen met daarin inhoudelijke afvaardiging van partijen.
Sinds begin 1999 heeft de samenwerking geleid tot diverse plannen en alternatieven. In
stedenbouwkundige studies zijn verschillende ruimtelijke scenario’s uitgewerkt. De ligging
van de weg, in zowel horizontale als verticale zin is voor verschillende tracés opnieuw
onderzocht. Zelfs een zogenaamde “uitbuiking” van de weg richting de Munnikenpolder in
Leiderdorp heeft de revue gepasseerd. Deze studies van planalternatieven zijn steeds
begeleid door kostentechnische berekeningen; enerzijds zijn door Rijkswaterstaat de
(meer)kosten van de weg berekend en anderzijds zijn de kosten en opbrengsten uit de
verschillende benoemde gebiedslocaties planeconomisch in kaart gebracht.
Het W4 proces heeft half 2000 geleid tot een ruimtelijk plan op hoofdlijnen dat de wensen
en eisen voortkomend uit de duurzame verbreding van de A4 en het streven naar
verbetering van de leefbaarheid koppelde aan een hoog realiteitsgehalte ten aanzien van
technische en financiële randvoorwaarden. Dit planconcept kende echter nog wel enige
principiële discussiepunten ten aanzien van de verhouding tussen verstedelijking en
groene waarden van het plangebied, met name ten aanzien van het aangrenzende Groene
Hart.
- 4 -

In juni 2000 heeft daarom bestuurlijk overleg plaatsgevonden tussen de regionale
bestuurders en de beide Ministers van V&W en VROM over de standpuntbepaling van het
Rijk ten aanzien van de verschillende ontwikkelingsmodellen. Met name de wijze waarop
met de Groene Hart-contour diende te worden omgegaan was hierbij aan de orde. Naar
aanleiding van de uitkomsten van dit bestuurlijk overleg is het studiegebied eind 2000
uitgebreid met De Bloemerd in Leiderdorp, waarbij partiële bebouwing van deze locatie
bestudeerd is. Een stap die in de regio veel publiek debat tot gevolg heeft gehad. Eén en
ander heeft er wel mede toe geleid dat het W4 plan stevig op de diverse bestuurlijke
agenda’s is komen te staan. Parallel aan deze regionale besluitvorming is ook binnen de
Ministeries van Verkeer en Waterstaat en VROM heel actief gewerkt aan het haalbaar
maken van het integrale W4 plan. Dit heeft een aanzienlijke verbreding van het draagvlak
tot gevolg gehad wat de haalbaarheid van de plannen in hoge mate heeft bevorderd.
De Statencommissie West van de Provincie, voor de gelegenheid vergaderd in Leiderdorp,
heeft zich op 1 november 2000 unaniem uitgesproken voor de realisatie van W4. Als
bijzonderheid kan voorts vermeld worden dat in het kader van dit project de
Raadscommissies van Leiden en Zoeterwoude voor het eerst gezamenlijk hebben
vergaderd in het Stadhuis van Leiden.
Op 11 december 2000 hebben de in de Stuurgroep verenigde bestuurders en
vertegenwoordigers van V&W en VROM de uitgangspunten vastgesteld op basis waarvan
haalbaarheid van W4 mogelijk is. Hiermee is een belangrijke mijlpaal in het proces bereikt.
In de eerste helft van 2001 zal het besluitvormingsproces worden doorlopen om ook tot
formele instemming van partijen te geraken en zo definitieve haalbaarheid vast te kunnen
stellen. Het voorliggende Masterplan is onderdeel van deze besluitvorming.
1.3. Doelstellingen Masterplan W4
Dit Masterplan beschrijft het W4 project. Naast de voorgestelde ruimtelijke en functionele
ingrepen in het plangebied komen ook de procedurele, financiële en organisatorische
aspecten van het W4 project aan de orde. Het Masterplan W4 is als het ware een resumé
van de uitkomsten van het (bestuurlijke) W4 proces.
Het Masterplan dient de volgende doelen:
- Het benoemt de structurerende (ruimtelijke en functionele) elementen in het plangebied.
- Het geeft de principes en denkrichtingen aan die in de toekomstige planuitwerking als
leidraad zullen dienen. Zowel door middel van tekst als beeld worden de ruimtelijke en
functionele kansen van het W4 project omschreven.
- Het geeft op hoofdlijnen een overzicht van de afspraken en taakverdeling die partijen
ten behoeve van de planuitwerking en realisatie wensen overeen te komen; ten aanzien
hiervan is de tussen partijen te sluiten samenwerkingsovereenkomst leidend.
- Het is de planinhoudelijke onderlegger voor de gemaakte financiële berekeningen.
- 5 -

- Het is een document ter ondersteuning van de besluitvorming binnen de Gemeenten,
de Provincie en het Rijk.
- Het is een informatief document waarmee belanghebbenden in de meest brede zin, van
de planvoornemens op de hoogte kunnen worden gesteld.
- Het is een inspirerend document, dat laat zien wat er aan ruimtelijke
kwaliteitsverbetering mogelijk is indien belangen en ambities van partijen optimaal
worden gebundeld, een voorbeeldproject in het kader van zowel het NVVP als de 5 e
Nota.
1.4 Status Masterplan W4
Het Masterplan geeft de ruimtelijke, financiële en organisatorische principes van het W4
project weer, inclusief de planologische mogelijkheden van het plangebied waar de
betrokken partijen in het afgelopen jaar over hebben nagedacht. Het Masterplan heeft
echter niet de status van structuurplan, bestemmingsplan of een ander formeel
planologisch document in de zin van de Wet Ruimtelijke Ordening. In een vervolgtraject zal
het Masterplan dan ook als leidraad en onderlegger fungeren voor de verdere planvorming
in plaats van als “blauwdruk” voor een stedenbouwkundig of ruimtelijk plan.
Verdere planvorming zal leiden tot de
noodzakelijke planologische en
juridische documenten zoals streekplan
en bestemmingsplannen. In dit traject
zal in ruime mate met alle belang-
hebbenden van gedachten worden
gewisseld over de nadere invulling van
de plannen.
Ten aanzien van de kaders voor de
verdere uitwerking van dit Masterplan is
de tussen partijen te sluiten
samenwerkingsovereenkomst leidend.
Op hoofdlijnen zijn deze afspraken ook
in dit Masterplan W4 opgenomen. Het is
een overzicht van alle elementen in het
proces die in het vervolgtraject van
belang zullen of kunnen zijn. Zo zal
Rijkswaterstaat het in het Masterplan
neergelegde verbeterde wegtracé van
de A4 in een nieuw Ontwerp
Tracébesluit verwerken en omstreeks
september 2001 in procedure brengen.
Maquette W4
- 6 -

1.5. Plangebied en exploitatiegebied van het Masterplan W4
Plangebied W4
Het W4 plangebied is gelegen tussen de kruising van de spoorbaan Leiden - Alphen en de
A4 aan de zuidzijde van de Oude Rijn en de aansluiting van de N446 op de A4 (afrit
nummer 6 - Leiden Noord/Leiderdorp) ten noorden van de Oude Rijn. Binnen het plangebied
zijn diverse locaties gelegen welke door hun ligging baat hebben bij de verbeterde inpassing
van de verbreding van de A4 respectievelijk welke ruimtelijk en financieel kunnen bijdragen
aan de kwaliteitsimpuls die gecreëerd wordt door het W4 project. Ook het bedrijventerrein de
Grote Polder behoort als zodanig tot het plangebied aangezien de revitalisering van dit
gebied juist door het W4 project een positieve impuls krijgt.
Om met betrekking tot de naam Grote Polder elke spraakverwarring te voorkomen wordt
met nadruk gesteld dat het plangebied W4 niet de Grote Polder zelf omvat maar slechts
het bedrijventerrein de Grote Polder ten noorden van de spoorlijn Leiden - Gouda.
Ten aanzien van het Weidegebied Grote Polder wordt in dit kader verwezen naar de
brochure van de Gemeente Zoeterwoude "Tussen grutto's en grachten". Dit gebied ten
zuiden van de spoorlijn wordt door de Gemeente Zoeterwoude beschouwd als een
bijzonder waardevol poldergebied met boerderijen, natuur en recreatieve mogelijkheden
voor de stedeling. Het beleid van de Gemeente is gericht op behoud van deze waarden.
Het Weidegebied Grote Polder zal om bovengenoemde redenen in dit Masterplan verder
niet meer uitgebreid aan de orde komen.
- 7 -

Exploitatiegebied W4
Het exploitatiegebied W4 is kleiner dan het plangebied. Het exploitatiegebied omvat
slechts die locaties die – wanneer sprake is van planontwikkeling met positief saldo - een
financiële bijdrage leveren aan de financiering van de meerkosten van de verbeterde
inpassingen van de verbreding van de A4. Het bedrijventerrein Grote Polder behoort dus
wel tot het plangebied maar niet tot het exploitatiegebied W4.
- 8 -

2. Vigerend beleid, beleidsontwikkeling en
ruimtelijke concept
2.1. Inleiding
In dit hoofdstuk wordt de context geschetst waar binnen het W4 project heeft kunnen
ontstaan. In het kort worden de bestaande situatie, de uitgangspunten van het ingetrokken
deel van het Tracébesluit en het landelijke, regionale en lokale beleid benoemd. Tevens
worden een aantal regionale ambities benoemd die ten grondslag liggen aan het W4 plan.
2.2 Kenmerken bestaande situatie
De volgende punten zijn kenmerkend voor het plangebied en vormden de uitgangspunten
voor de planvorming:
- De A4 is een belangrijke lijn in het Nederlandse landschap. Niet alleen door haar
fysieke aanwezigheid maar ook door de sterke beleving die de automobilist heeft van
het landschap waar hij zich doorheen beweegt, vanaf de A4 is een mooie doorsnede
van het Zuid-Hollandse landschap zichtbaar. Over een grote lengte is de open ruimte
van het Groene Hart waarneembaar afgewisseld door de verschillende stedelijke
agglomeraties aan de weg, zoals Den Haag, Leiden en Schiphol.
- De zone langs de Oude Rijn is een historische verstedelijkingsas richting Alphen aan
den Rijn, de A4 doorsnijdt deze as.
- De A4 doorsnijdt de verstedelijkte zone van de Leidse regio waardoor aan weerszijden
van de weg woongebieden van elkaar zijn gescheiden en de oorspronkelijke structuur is
verdwenen. Ook de passage over de Oude Rijn is nauwelijks merkbaar, afgeschermd
door hoge geluidsschermen.
- Grote delen van het plangebied, direct naast de weg gelegen kennen een marginaal
gebruik, hebben een laagwaardige invulling of liggen geheel braak. Voorbeelden
hiervan zijn het terrein naast de Mauritssingel, de brede strook grond langs de Simon
Smitweg in Leiderdorp en de voormalige afrit van de A4. Deze laagwaardige invullingen
zijn te herleiden tot de overlast van de A4 en tekort schietende ruimtelijke structuur.
- Aan weerszijden van de A4 bij Leiderdorp is een tegenstelling tussen “rood” en “groen”
aanwezig, de grens van het Groene Hart loopt hier langs de A4. De A4 heeft ook hier
een sterke barrièrewerking waardoor de beleving en bereikbaarheid van het Groene
Hart vanuit de verstedelijkte Leidse agglomeratie gering is.
- De dwarsverbindingen over de A4 zijn zeer beperkt en het onderliggend wegennet in
het plangebied is niet voldoende voor de dagelijkse verkeersdruk. Aan de noordzijde
schieten de functionele dwarsverbindingen, de Ericalaan/Mauritssingel en de
Hoofdstraat, kwalitatief én kwantitatief tekort. Voor het overige bestaan er slechts
onderdoorgangen met beperkt gebruik. Aan de zuidzijde is alleen de Hoge Rijndijk als
dwarsverbinding tussen Leiden en Zoeterwoude aanwezig.
- 9 -

Ericalaan in Leiderdorp
2.3. Bestaande ruimtelijke plannen
In het plangebied waren reeds autonome plannen in ontwikkeling voordat het integrale W4
plan ontstond. In het kort worden deze onderstaand benoemd. In het kader van de
integrale planvorming zullen deze ontwikkelingen in meer of mindere mate aangepast en
ingepast worden in het W4 project.
- Vinexwijk Roomburg, Leiden.
Een nieuw te realiseren woonwijk van circa 1.000 woningen in het kader van de Vinex-
afspraken. Start van de realisatie is op zeer korte termijn voorzien. De zone langs de A4
wordt binnen W4 ingepast, dit vereist een gedeeltelijke aanpassing van het
stedenbouwkundige ontwerp (zie 2.7.1.).
- Planontwikkeling 70 woningen aan de Stadhouderslaan te Zoeterwoude.
Een kavel aan de Stadhouderslaan bij Meerburg is verworven door een private partij die
in overleg met de Gemeente een plan voor 70 woningen ontwikkelt. Voor deze
ontwikkeling zijn binnen de Leidse Regio contingenten gereserveerd.
Deze ontwikkeling is in overleg met de ontwikkelaar tijdelijk aangehouden om een
planologische afstemming met de W4 ontwikkeling mogelijk te maken. De locatie kan
binnen de W4 plannen integraal ontwikkeld worden met alle aanwezige restruimten in
dit gebied, hieronder begrepen ook de locatie van de voormalige afrit van de A4.
Laatstgenoemde locatie is gelegen binnen de Gemeentegrenzen van Leiden (zie
2.7.2.).
2.4. Tracéwetprocedure / Oude Tracébesluit verbreding A4
Vanwege de hoge verkeersintensiteiten op de A4 is in de afgelopen jaren het gedeelte
Den Haag - Prins Clausplein - Leiden verbreed naar 2x3 rijstroken. Het gedeelte
Burgerveen - Leiden is thans de zwakste schakel in de A4-keten die, vanwege de zeer
frequent optredende filevorming, eveneens om een zo spoedig mogelijke verbreding vraagt
(vooralsnog tot autosnelweg 2x3). Mede op grond van een doorgaande economische
groei, vooral ook in de regio Amsterdam / Schiphol, is inmiddels ook een nieuwe studie
gestart naar verdere verbredingsopties voor de A4 op langere termijn (na 2010)
- 10 -

Het “oude”, deels ingetrokken Tracébesluit (TB) heeft voor partijen altijd als referentie
gediend voor de verbeterde inpassing. Het is daarom ook wenselijk om hier kort stil te
staan bij de kenmerken van dit oude TB. In een omschrijving van de uitgangssituatie wordt
de behaalde verbetering immers beter zichtbaar. Het oude TB had de volgende
kenmerken:
- Onder het viaduct over de Dwarswatering was slechts een vrije doorvaarthoogte van
1,50 meter voorzien.
- Ter hoogte van de Simon Smitweg werd een fietstunnel onder de weg door gelegd.
- De A4 werd middels een viaduct over de Ericalaan heen geleid, waarbij de Ericalaan
twee meter verdiept werd aangelegd.
- De weg bleef zo lang mogelijk boven maaiveld zodat de barrièrewerking ervan tussen
de wijken Oranjewijk en Kerkwijk in Leiderdorp in stand bleef.
- De Oude Rijn werd gekruist door middel van een aquaduct in plaats van een hoge brug
(zoals de huidige situatie).
- Aan de zuidzijde steeg de weg snel weer naar maaiveld en vervolgens steeg hij door tot
hij weer aansloot op het bestaande viaduct over het spoor.
- Negen tot elf meter hoge geluidsschermen waren voorzien langs de wijk Roomburg, die
de barrièrewerking van de weg nog verder zouden vergroten.
Het “oude“ TB is van belang in het W4 proces omdat het de referentie vormt voor de te
behalen kwaliteitswinst ten aanzien van de verbetering van de inpassing, maar ook omdat
de meerkosten van die verbeterde inpassing zijn bepaald ten opzichte van de door
Rijkswaterstaat te maken kosten voor verbreding volgens het oude TB.
- 11 -

2.5. Vigerend beleid en beleidsontwikkeling
Naast de bestaande geografische gegevens is ook het bestaande beleidskader van belang
voor de planvorming. In het volgende daarom in vogelvlucht een resumé van
beleidsuitgangspunten en beleidsontwikkeling ten aanzien van de Oostflank van de Leidse
regio. Dit resumé is niet uitputtend; voor een uitgebreide inventarisatie wordt verwezen
naar de publicatie “Oostflank Leidse regio” d.d. april 1999 van Provincie Zuid-Holland en
de Tracé / MER nota A4.
2.5.1 Regionale ambities
In de onderstaande schets is schematisch aangegeven wat de regionale ruimtelijke
ambities zijn voor de Oostflank van de Leidse regio. De schets is een synthese van de
binnen W4 ontwikkelde plannen en bestaand beleidskader. Als zodanig kan de schets
gezien worden als de regionale vertaling van de plankaart W4 (zie 2.6).
Het verbreden en verdiepen van de A4 biedt als eerste stap de kans voor een verdere
integrale inrichting van de Oostflank van de Leidse regio als onderdeel van de Randzone
Groene Hart. De nadruk ligt hier op de ruimtelijke potenties rond de kruising van de Oude
Rijn en de ontwikkelingszone langs de verdiepte A4. In dit kader wordt de regionale ambitie
gevormd door het ontwikkelen van een gebied langs de A4, tussen het stedelijk gebied van
Leiden, Zoeterwoude en Leiderdorp en het landelijk gebied van het Groene Hart (de
Randzone), met als doel:
- Het creëren van een synthese tussen de ruimtelijke ordening en de geplande
hoofdinfrastructuur.
- (Inpassing) binnen het kader van een gecombineerd concept van stedelijke
knooppunten en ontwikkelingszones; met andere woorden: een combinatie van de
verstedelijkings- en groene trends in het gebied in relatie tot de grootschalige
infrastructuur als Rijksweg A4 en de landschappelijke elementen als de Oude Rijn en
de Randzone Groene Hart.
- Het profileren van de bijzondere regionale vestigingspotenties van de locatie als
onderdeel van AReA (Noord-Zuid corridor).
- Hier is het ontwikkelen van het (ruimtelijk) knooppunt A4 - N11 - Rijn-Gouwe lijn een
aanleiding voor verstedelijking. De relatie van het (ruimtelijk) knooppunt met het
overige stedelijk gebied is dan ook essentieel.
- Het bieden van een bijzonder overgangsgebied tussen de omringende Gemeenten en
het Groene Hart. De huidige Rijksweg A4, de Oude Rijn en de bundel Rijn-Gouwe lijn -
N11 werken nog te veel als barrières. Het garanderen van een maximale
toegankelijkheid van lokale stedelijke functies van de omringende Gemeenten die door
de kruising van de A4 met de Oude Rijn beperkt worden. De ruimtelijke continuïteit van
het stedelijk gebied kan worden versterkt op basis van de lokale verkeerstructuur en de
Oude Rijn.
- 12 -

Schets regionale ambities (Bron: Provincie Zuid-Holland)
In dit kader zijn de Provinciale planologische ambities:
- Aanleg van de Rijn-Gouwe lijn en haltes.
- Aanzet tot ontwikkeling A4 - N11 – Rijn-Gouwe knooppunt.
- Toegankelijkheid van het Groene Hart voor de Leidse regio (Randzone Groene Hart).
- Samenhangende ontwikkeling van bedrijfsterreinen.
Deze ambities zijn op hoofdlijnen reeds vervat in het Streekplan Zuid-Holland West uit
1997, W4 valt dan ook goed in te passen in dit Streekplan. Te zijner tijd zal het Streekplan
op basis van dit Masterplan worden herzien.
2.5.2 Nationaal ruimtelijk beleid (VROM)
De nieuwe contouren van het nationaal ruimtelijk beleid zijn uiteen gezet in de Vijfde nota
(december 2000). Sleutelbegrippen zijn intensiveren, combineren en transformeren.
Integrale planvorming met een combinatie van functies gericht op kwaliteit van de
openbare ruimte en zuinig ruimtegebruik, dat is de uitdaging. Heldere contrasten dragen bij
aan de ruimtelijke kwaliteit. De bescherming van waardevolle gebieden krijgt daarom extra
aandacht. Een stelsel van rode en groene contouren bepaalt waar gebouwd mag worden
en waar de bescherming van bijzondere landschappen en natuur de inrichting bepaalt.
Voor het gebied oostelijk van Leiden is handhaven van de begrenzing van het Nationaal
landschap Groene Hart zoals nu vastgelegd op de PKB-beleidskaart in de Vierde Nota
over de Ruimtelijke Ordening Extra (oktober 1999, na actualisering Vinex) inzet van de
- 13 -

Vijfde Nota. Met het W4 plan komt de begrenzing van rode en groene contouren - die
elkaar oostelijk van Leiden raken - tot een afronding. De definitieve begrenzing krijgt
uiterlijk 2005 zijn beslag in het Streekplan.
Ten aanzien van de Leidse regio zijn de volgende doelstellingen met betrekking tot het
Groene Hart van belang:
- Vergroten van de toegankelijkheid van het Groene Hart vanuit de verstedelijkte regio’s.
- Versterken van de structuur van het Groene Hart zodat verstening en verloedering
wordt tegen gegaan.
- Versterken van het recreatief mede gebruik van het Groene Hart.
In onderstaande kaart is de contour van het Groene Hart rond Leiderdorp aangegeven. De
ligging van de Groene Hart-contour in dit gebied heeft binnen W4 aanleiding gegeven tot
een uitgebreide gedachtewisseling over de wijze waarop met de grens tussen stedelijk en
landelijk gebied dient te worden omgegaan, centraal in deze discussie stonden De
Bloemerd en de Munnikenpolder. Deze discussie is voor alle partijen zeer verhelderend
geweest ten aanzien van de verhouding tussen stad en land en heeft tot een heldere
eindconclusie geleid welke in dit Masterplan is verwoord.
Ligging Groene Hart-contour rond Leiderdorp
De Bloemerd
Munnikenpolder
- 14 -

2.5.3. Inrichting randzones Groene Hart (Rood-Groene Casco / Groen-Blauwe
Slinger)
Aan de zuidzijde raakt het W4 plangebied de Groen-Blauwe Slinger in de Grote Polder. De
toegankelijkheid van het Groene Hart voor recreatief verkeer is hierbij het belangrijkste
aandachtspunt. De aanleg van een fietsverbinding vanuit de Meerburgerpolder naar de
Grote Polder is dan ook één van de mogelijkheden binnen het W4 project. Het Rood-
Groene Casco benoemt de inrichtingsopgave van de randen van het Groene Hart bij de
Leidse regio. Toegankelijkheid is ook hier een belangrijk aandachtspunt, evenals
versterking van de groene kwaliteiten in het gebied.
Overzichtskaart Randen Groene Hart
2.5.4. AReA notitie
De in september 2000 gepresenteerde AReA notitie geeft een overzicht van de
ontwikkelingen die langs de A4 te benoemen zijn ten aanzien van de onderwerpen
mobiliteit, bedrijvigheid en leefomgeving en heeft als doelstelling om een aanzet te geven
tot een meer integrale benadering van de planvoornemens en projecten. Verbindend
element in de notitie is de A4 van Antwerpen tot Amsterdam. Alle plannen in de Leidse
regio zijn in deze notitie gebundeld in één zogenaamde “projectenvelop”. Het W4 project
wordt in de AReA notitie benoemd. De uitwerking van de AReA gedachte zal in de
komende tijd gaan plaatsvinden. Het W4 plan kan binnen deze “projectenvelop”-
benadering als kristallisatiepunt gaan dienen.
- 15 -

Schets projectenvelop Leidse regio
2.5.5 Nationaal Vervoers- en Verkeersplan (NVVP)
In het nieuwe NVVP “van A naar beter” heeft de Minister van Verkeer en Waterstaat haar
beleidsvoornemens gebundeld ten aanzien van de mobiliteit in Nederland. Het W4 plan
past goed in de beleidslijnen van het NVVP met name de integrale wijze van planvorming,
de samenwerking tussen alle betrokken publieke partners en de actieve rol die de lokale
en regionale overheden in het proces vervullen, maken het W4 project tot een
voorbeeldproject in het kader van de NVVP.
- 16 -

2.6. Ruimtelijk concept op hoofdlijnen
De essentie van het gekozen ruimtelijk
concept bestaat uit het zoveel mogelijk
herstellen van de oost-west verbinding
dwars op de A4. In historisch perspectief
bezien heeft de stedelijke ontwikkeling zich
in Zuid-Holland voltrokken langs de lijnen
van de strandwallen die alle parallel aan de
kust in noord-zuid richting lopen. De Oude
Rijn vormt hierop een uitzondering; de loop
van deze stroom vormt een historische as
die dwars op de dominante
ontwikkelingsrichting staat en die via Alphen
naar Gouda en Utrecht loopt. In
stedenbouwkundige termen wordt hierbij
gesproken over een zogenaamde
verstedelijkingsas. Door de aanleg van de
A4 is deze logische lijn op ruwe wijze
doorsneden.
Het herstel van de dwarsverbindingen dient enerzijds functioneel te zijn middels het
realiseren van makkelijke en comfortabele overgangen, maar minstens zo belangrijk is het
herstel van de visuele en de sociaal-maatschappelijke verbanden tussen de beide zijden
van de A4. De opbouw van het ruimtelijk concept is als volgt:
Maquette W4; detail verdiepte ligging
De A4 wordt over een zo lang mogelijk gedeelte aan weerszijden van de Oude Rijn
verdiept aangelegd en kruist de Oude Rijn middels een aquaduct. In het plangebied zijn
aan weerszijden van de Oude Rijn twee primaire dwarsverbindingen geïdentificeerd. De
lengte van de verdiepte ligging wordt op logische wijze gedefinieerd door de ligging van
deze dwarsverbindingen.
Door de verdiepte ligging van de A4, de realisatie van de dwarsverbindingen en toepassing
van horizontale geluidsschermen wordt de bestaande visuele en fysieke barrière zoveel
mogelijk te niet gedaan.
- 17 -

Plankaart W4
2.6.1. Beleving vanaf de A4
De A4 is een belangrijke ruimtelijke component in het Hollandse landschap en is één van
de belangrijkste verbindingsroutes van het land. Landschappelijk gezien loopt de A4 in de
Leidse regio op het breukvlak tussen stad en land en vormt op een aantal plaatsen de
grens van het Groene Hart. Bijna elke Nederlander maakt - geregeld of sporadisch -
gebruik van de A4. Als zodanig telt de beleving van de Randstad vanaf de A4 als
overweging mee in het planconcept.
Bijzonderheid van de beleving van de omgeving door de automobilist op de A4 is de
afwisseling tussen stedelijk en landelijk gebied. De weg doorkruist de verschillende
verstedelijkte regio’s van Delft, Den Haag, Leiden, Schiphol en Amsterdam met daartussen
de open groene ruimte. De bestaande situatie in de Leidse regio is, dat de passage door
een niemandsland loopt en de stad met de achterkanten naar de weg toe is gekeerd. In het
W4 plan worden de aan de weg gelegen locaties getransformeerd tot de herkenbare
“entree” van de Leidse regio.
- 18 -

2.6.2. Verstedelijkingsas langs de Oude Rijn
Zoals in de eerste paragraaf reeds genoemd is de Oude Rijn te beschouwen als een
historische verstedelijkingsas. De bebouwing aan weerszijden van de Oude Rijn dient dan
ook gezien te worden als een logische uitloper van de Leidse agglomeratie. De A4
doorbreekt deze uitloper; deze barrière wordt in het W4 planconcept voor een belangrijk
deel, zowel visueel als fysiek, opgeheven. De natuurlijke as die gevormd wordt door de
Oude Rijn wordt zo weer beleefbaar. Een dergelijke ingreep past in het Provinciale streven
om de as tussen Leiden en Utrecht langs de Oude Rijn een kwaliteitssprong te laten
maken door de beleving ervan en de ruimtelijke structuur te versterken.
2.6.3. Dwarsverbindingen
Het W4 planconcept benoemt een aantal dwarsverbindingen binnen het plangebied. Deels
zijn deze verbindingen in de huidige situatie aanwezig, deels zijn het voorstellen voor
nieuwe verbindingen. Deze verbindingen verschillen in functie en belangrijkheid met
elkaar.
Dwarsassen aan beide zijden van de Oude Rijn
- 19 -
De twee belangrijkste verbindingen zijn
de twee primaire dwarsverbindingen aan
weerszijden van de Oude Rijn. Deze zijn
als dwangpunten in het W4 tracé
benoemd. Aan Leidse kant wordt de
dwarsverbinding gerealiseerd door de
stedenbouwkundige as van de wijk
Roomburg door te trekken naar
bedrijventerrein de Grote Polder in
Zoeterwoude. Aldus ontstaat een
dwarsverbinding parallel aan de Oude
Rijn die in het fiets- en OV-netwerk een
belangrijke rol kan vervullen.

Aan Leiderdorpse kant wordt de bestaande Ericalaan in de nieuwe situatie maximaal
een meter verhoogd en als viaduct óver de verdiepte A4 heen geleid. De Ericalaan vormt
aldus een verbindende schakel tussen de Oranjewijk en de Kerkwijk.
De secundaire dwarsverbindingen zijn de volgende:
- De bestaande wegen aan weerszijden van de Oude Rijn, te weten de Hoge Rijndijk en
de Hoofdstraat.
- Een nieuw te realiseren fietsbrug in het verlengde van de Engelendaal welke dient ter
ontsluiting van het Groene Hart voor recreatief fietsverkeer.
- Een nieuw te realiseren fietsverbinding langs de Dwarswatering.
- Een verhoogde en dus verbeterde vaarverbinding over de Dwarswatering.
- Een nieuwe fietsverbinding vanuit de wijk Roomburg naar de groene Grote Polder.
2.6.4. Verbindingen tussen stad en landschap
Zoals in de inleiding aangegeven, is de verhouding tussen het ‘rood’ van de stad en het
groen en blauw van het Groene Hart een belangrijk gegeven in de plannen. Met name aan
de Leiderdorpse zijde ontstaat de mogelijkheid om deze twee een betere verbinding met
elkaar te geven. In de huidige situatie vormt de A4 een barrière, waardoor de beleving van
het Groene Hart vanuit de stedelijke kern van Leiderdorp bijna niet mogelijk is. Het Rijks-
en Provinciaal beleid stimuleert de recreatieve waarden en het recreatieve gebruik van het
Groene Hart én de toegankelijkheid ervan door middel van een goede ontsluiting.
De A4 als scheiding tussen “rood” en groen ter hoogte van de Munnikenpolder
Door de binnen het W4 project te realiseren dwarsverbindingen zal de Munnikenpolder
goed bereikbaar worden en als “uitvalsbasis” voor het recreatieve gebruik van het Groene
Hart kunnen gaan dienen. Een fietsverbinding over de Does zal hieraan nog meer waarde
geven (zie 3.4).
De Gemeente Leiderdorp streeft er tevens naar om de oevers van de Does landschappelijk
en natuurrijk te herinrichten. Tussen de Does en de Ruige kade kan middels zogenaamde
“vernatting” een waterrijk milieu ontstaan.
- 20 -

Een verbinding tussen de Leidse regio en het weidegebied van de Grote Polder zal
middels een doorsteek onder het spoor en de N11 door kunnen worden gerealiseerd.
Middels deze onderdoorgang en de dwarsverbinding Roomburg - Meerburg zal aldus een
doorgaande fietsverbinding voor zowel utilitair als recreatief verkeer kunnen ontstaan (zie
3.4).
De grens tussen de verstedelijkte Leidse regio en het Groene Hart dient op een zodanige
wijze te worden vormgegeven dat deze een duurzaam karakter verkrijgt. Door de realisatie
van W4 wordt als het ware de Leidse regio afgerond naar het open weidegebied van het
Groene Hart. Dit stelt eisen aan de vormgeving van met name de locaties aan Leiderdorpse
zijde. Dit is een belangrijk ontwerpuitgangspunt in de verdere planvorming.
Tevens werpt dit de noodzaak op om een robuuste groenstructuur te ontwerpen voor de
Munnikenpolder, de Achthovenerpolder en de Grote Polder in Zoeterwoude. Van belang is
hierbij, om “verloedering” van het open gebied tegen te gaan. Deze kan de vorm aannemen
van de ongecontroleerde bouw van schuren en andere bouwwerken of het oneigenlijk
gebruik van de grond voor opslag en stalling. Van belang is, om de landbouw- en
recreatiefuncties in het gebied zodanig met elkaar te vervlechten dat een gezond
economisch draagvlak ontstaat binnen de randvoorwaarden van een waardevolle groene
structuur.
De in W4 voorgestelde verbeterde toegankelijkheid van het Groene Hart is een cruciale
randvoorwaarde voor de verdere realisering van de ambities voor het Groene Hart in de
Leidse regio.
- 21 -

3. De infrastructuur
3.1. Algemeen
De infrastructuur in het plangebied bestaat uit enerzijds de A4 als belangrijke landelijke
verbindingsas (achterlandverbinding), anderzijds uit de lokale verkeerswegen die onder te
verdelen zijn in snel- en langzaam verkeersontsluitingen. De A4 kent twee afslagen in het
gebied ter hoogte van de N11 en de N206. Beide afslagen vormen de uiteinden van het
plangebied. De A4 is door haar dominante aanwezigheid de aanleiding van het W4 project.
De verkeerskundige structuur wordt bij de verbeterde inpassing van de verbreding van de
A4 ingrijpend gereorganiseerd door nadruk te leggen op nieuwe en te herstellen dwars-
verbindingen die zorgen voor een verbetering van het verkeersnetwerk aan weerszijden
van de A4, voor zowel snel- als langzaam verkeer. In het volgende zullen in het kort de
infrastructurele aspecten van het W4 plan worden benoemd.
3.2. Rijksweg A4
Rijkswaterstaat heeft in overleg met betrokken partijen een aangepast wegtracé ontworpen
zoals dit in het W4 plan als uitgangspunt is benoemd. De gehanteerde ontwerpuitgangs-
punten en de randvoorwaarden voor het gekozen tracé worden hier genoemd.
3.2.1. Uitgangspunten vanuit W4 planconcept
Uitgangspunten zoals deze voortkomen uit het ruimtelijke planconcept zijn de volgende:
- Een zodanige verdiepte ligging tussen de beide primaire dwarsverbindingen aan
weerszijden van de Oude Rijn dat minimale visuele barrièrewerking optreedt.
- Aan Leidse/Zoeterwoudse zijde: na de dwarsverbinding tussen Roomburg en Meerburg
zo snel mogelijk weer omhoog met als dwangpunt het bestaande viaduct over de
spoorlijn.
- Aan Leiderdorpse zijde: na de dwarsverbinding Ericalaan zo snel mogelijk weer
omhoog tot maximaal 3,25 meter boven NAP ter hoogte van de jachthaven en van daar
af een ligging op maaiveld.
- 31 -

- Tussen de dwarsverbindingen worden horizontale geluidsschermen toegepast die
maximaal anderhalve meter boven maaiveld uitsteken (zie 3.7.2.1.).
- Sobere en doelmatige uitvoering van de wegconstructie als basisuitgangspunt, in de
W4 samenwerking wordt kwaliteitsverhoging nagestreefd.
Overzichten van TB-profiel (links) en W4-profiel (rechts) ter hoogte van Oude Rijn
3.2.2. Het W4 tracé
Het wegontwerp van Rijkswaterstaat zoals in een OTB W4 wordt uitgewerkt, is gebaseerd
op de onderstaande punten, welke als uitgangspunten dienen voor het nieuwe Ontwerp
Tracébesluit.
- In Leiderdorp wordt de A4 nabij de Oude Rijn aan de westzijde en vanaf de jachthaven
aan de oostzijde verbreed. Hiervoor hoeven dus geen aanvullende woningen te worden
gesloopt.
- Het viaduct van de A4 over de Dwarswatering heeft een doorvaarthoogte van 2,5 meter.
- Ter hoogte van dit viaduct wordt een langzaam verkeersverbinding gerealiseerd.
- De A4 heeft van de Dwarswatering tot de start van de verdiepte aanleg bij de
jachthaven een hoogteligging nagenoeg op maaiveld (+0,2 tot +1,5 meter t.o.v. NAP).
- De Ericalaan wordt over de verdiepte A4 heen geleid. Maximaal te overbruggen
hoogteverschil is een meter boven maaiveld.
- De A4 kruist de Oude Rijn middels een aquaduct. De bakconstructie is ten noorden en
ten zuiden van de Oude Rijn circa 350 meter langer dan in het oude Tracébesluit.
- De bakconstructie kent haar diepste punt ter hoogte van de Oude Rijn.
- De Hoofdstraat en de Hoge Rijndijk zullen middels viaducten over de volledig verdiepte
A4 worden heen geleid.
- Aan Leidse zijde wordt de weg aan de westkant verbreed.
- Ter hoogte van kilometer 32,6 wordt een viaduct gerealiseerd die Roomburg en
Meerburg met elkaar verbindt.
- De weg stijgt vervolgens weer tot de bestaande kruising met de spoorlijn.
3.2.3. Vormgevingsdoelstelling W4
Binnen de W4 samenwerking worden afspraken gemaakt over de vormgeving van de tot
de weg behorende delen, zoals de geluidsschermen en de kunstwerken, voor zover het
Tracébesluit hiertoe de mogelijkheid biedt. Vanuit de gedachte van de integrale inpassing
zal gedurende het ontwerpproces continu gestreefd worden naar maximaal haalbare
- 32 -

kwaliteitsniveau ten aanzien van vorm en materialisering dat binnen de beschikbare
budgetten haalbaar is. Hiertoe zal tijdig en uitgebreid overleg tussen de Gemeenten en
Rijkswaterstaat plaatsvinden. Waar mogelijk zal het ontwerp van de weg en van de
gebiedslocaties in samenhang worden gemaakt. Eén en ander zal dienen te passen in de
door Rijkswaterstaat opgestelde ontwerpvisie voor de gehele A4.
Gouwe aquaduct; vergelijkbaar met het te realiseren Oude Rijn-aquaduct
3.2.4. Capaciteit A4
Op dit moment wordt door Rijkswaterstaat een studie uitgevoerd naar de capaciteits-
uitbreiding A4 De Hoek – Prins Clausplein. Tevens worden op landelijk niveau thans de
mogelijkheden van een Doorstroomroute nader bekeken (initiatiefstudie naar een
Doorstroomroute A4 is geïnitieerd door onder andere de Hollandse Werkgevers-
vereniging). In het kader van deze verkenning wordt ook de aanleg van vier rijbanen als
mogelijke optie gezien, waarbij per rijrichting in beginsel twee rijstroken gereserveerd zijn
voor zogenaamde betaalstroken.
Een dergelijk toekomstvast wegprofiel is mogelijk en wenselijk in de te realiseren
bakconstructie omdat de duurzaamheid van het W4 plan hier mede afhankelijk van is. Het
Ministerie van Verkeer en Waterstaat is bereid om een aanvullende investering te doen
voor het op deze wijze “toekomstvast” aanleggen van de bakconstructie. Besluitvorming
over de verdere verbreding van de A4 zoals hierboven benoemd staat in beginsel los van
W4.
3.3. Lokale verbindingen
Zoals eerder gesteld bestaat een belangrijke doelstelling van W4 uit het verbeteren en
herstellen van dwarsverbindingen over en onder de A4. Daarnaast is parallel aan de A4
een verbinding voorzien in Leiderdorp, verder parallelweg genoemd. In het volgende
worden deze in het kort benoemd.
- 33 -

3.3.1 Verbinding Meerburg - Roomburg
De verbinding tussen Meerburg en Roomburg vormt een belangrijke nieuwe
dwarsverbinding die een rol zal vervullen in de ontsluiting van de Meerburgerpolder en het
bedrijventerrein de Grote Polder. In een verkeerskundige studie zal een uitwerking worden
gemaakt van het verkeerskundige ontsluitingssysteem. De keuze zal dienen te worden
gemaakt of deze verbinding als de hoofdontsluiting van Meerburg gaat functioneren of dat,
aanvullend op het huidige W4 plan, gekozen wordt voor een nieuwe ontsluiting in het
verlengde van de afrit van de N11. Hiertoe zal nader verkeerskundig onderzoek verricht
dienen te worden. In dat geval zal de dwarsverbinding als een OV- en langzaam
verkeersontsluiting worden vormgegeven. In ieder geval dient vrachtverkeer vanuit
bedrijventerrein Grote Polder ook in de toekomst via de N11 afgewikkeld te worden.
3.3.2. Ericalaan
De Ericalaan is een bestaande verbinding die door W4 aan kwaliteit zal winnen; de
donkere onderdoorgang onder de A4 wordt vervangen door een viaduct over de verdiepte
A4. De Ericalaan zal een belangrijke ruimtelijke schakel vormen dwars op de A4. De
voorziene parallelweg sluit ter hoogte van de huidige ijsbaan aan op de Ericalaan.
3.3.3. Parallelweg – Leiderdorp
De geprojecteerde parallelweg loopt zo strak mogelijk langs de rijksweg en sluit aan de
noordzijde aan op het - nieuw te bouwen – knooppunt met de A4, de N446 en de HSL-
zuid. Aan de zuidzijde sluit deze aan op de lokale weg, de Mauritssingel.
De functie van de parallelweg is een lokale en dient voor de afwikkeling van verkeer van en
naar de Leiderdorpse bebouwing ten zuiden van de A4, waaronder de toekomstige
woningbouwlocatie “Achter ’t Hofje” (ten behoeve van compensatie van te slopen
woningen ten gevolge van de verbreding van de A4 in de Kerkwijk). Het ontlast de lokale
wegen ten noorden de A4. Op dit moment zijn hier door de verkeersdruk grote verkeers-
maar vooral leefbaarheidsproblemen. Los van W4 zal deze druk alleen maar toenemen en
met de ruimtelijke ontwikkelingen van W4 komt de leefbaarheid in het Oude Dorp ernstig in
het geding.
In het verkeerscirculatieplan van de Gemeente Leiderdorp (IVVP) gaat de parallelweg
fungeren als een randweg en deel uitmaken van een (zoveel mogelijk) te realiseren ring
om Leiderdorp ter wering van doorgaand sluipverkeer door woongebieden.
- 34 -

Profiel van mogelijke koppeling van A4 en Parallelweg
(Bron: Gemeente Leiderdorp)
Ter waarborging van het duurzame karakter van de groene kwaliteiten die in de
Munnikenpolder zullen worden gerealiseerd zal de parallelweg zoveel mogelijk aan het
tracé van de A4 worden gekoppeld. Gezien het gevoelige karakter van het gebied, dient de
capaciteit van deze parallelweg beperkt te blijven tot lokaal verkeer. Daarnaast zal langs
de weg geen sprake mogen zijn van de realisatie van bebouwing en substantiële
verhardingen zoals een tankstation, parkeerplaatsen en dergelijke, behalve als deze
noodzakelijk zijn voor het functioneren van de groene en recreatieve functies in de
Munnikenpolder. De financiering van de parallelweg maakt geen deel uit van W4.
- 35 -

3.4. Verbindingen voor fietsverkeer
In het Voorontwerp Provinciale Fietspadenplan (PFP) zijn een aantal verbindingen in het
plangebied als noodzakelijk betiteld ter completering van het regionale fietspadennetwerk
en verkorting van fietsverbindingen voor zowel utilitair als recreatief fietsverkeer. W4 biedt
de gelegenheid om deze verbindingen te realiseren en als zodanig maken ze deel uit van
het Masterplan.
Een fietsverbinding parallel aan de A4 (F87) verbindt het noordelijke en zuidelijke deel van
het plangebied en vormt de ontbrekende schakel in de fietsverbinding van Hoogmade naar
Zoeterwoude. Een nieuwe onderdoorgang onder het spoor in Zoeterwoude is het
belangrijkste onderdeel van deze nieuw te realiseren verbinding. De Oude Rijn wordt
gekruist door een brug zoals reeds voorzien in het oude TB. In de Munnikenpolder kan de
route samenvallen met de parallelweg.
De tweede te realiseren regionale fietsverbinding, verbindt de Leidse regio met Alphen aan
den Rijn via de Achthovenerpolder. De verbinding kruist de A4 ter hoogte van de
Engelendaal middels een fietsbrug over de weg. Via een ophaalbrug wordt de Does
gekruist. Ten oosten van de Does sluit het pad aan op het bestaande fietspad aan de
Ruige Kade. In de toekomst zal de route doorgetrokken worden richting Alphen aan den
Rijn, de tracering in de Achthovenerpolder dient nog nader te worden uitgewerkt.
Fietspaden in W4 plangebied
- 36 -

3.5 Openbaar vervoer verbindingen
De belangrijkste openbaar vervoerverbinding in het W4 plangebied is de toekomstige Rijn-
Gouwe lijn. Daarnaast zal door de aanleg en verbetering van de dwarsverbindingen een
hertracering van bestaande buslijnen mogelijk zijn. Deze voorzieningen maken geen deel
uit van de in dit Masterplan weergegeven afspraken en zullen in een nadere uitwerking aan
de orde zijn.
3.5.1. Lightrail verbinding Rijn-Gouwe lijn
De Rijn Gouwe-lijn is een belangrijke nieuwe hoogwaardige schakel in het OV-netwerk in
de oost-west as van de regio. Met de aanleg van deze verbinding wordt niet alleen een
belangrijke bijdrage geleverd aan de verbetering van de bereikbaarheid van en
leefbaarheid in het gebied, maar ook aan de versterking van de ruimtelijk-economische
structuur van de regio.
Voorgestelde tracering Rijn-Gouwe lijn
De lijn maakt voor het oostelijk deel gebruik van de bestaande spoorinfrastructuur tussen
Gouda, Alphen aan den Rijn en Leiden-Lammenschans. Voor het deel Leiden–
Lammenschans naar Alphen aan den Rijn zal er sprake zijn van gezamenlijk gebruik van
de infrastructuur met de treinverbinding Leiden – Utrecht.
De ontwikkeling van de Rijn-Gouwe lijn biedt dus uitstekende kansen voor versterking van
de ruimtelijk-economische structuur en draagvlak voor het openbaar vervoer.
- 37 -

Primair geldt dit voor de keuze van locaties voor woningbouw, arbeidsintensieve
werkgelegenheid en publiektrekkende voorzieningen. Bij voorkeur dient hierbij de
aanwezige hoofdinfrastructuur van het openbaar vervoer als structurerend gegeven
(‘drager’) te worden gebruikt.
Naast een goede afstemming met bestaande ruimtelijke plannen, kan ook een link gelegd
worden met mogelijk nieuw te ontwikkelen locaties. Nieuwe locaties die in dit verband van
belang zijn betreffen zowel woningbouwlocaties als gebieden met economische betekenis,
zowel op het gebied van herstructurering als nieuwe kansrijke locaties.
Hier ligt een interessante uitdaging met betrekking tot de ruimtelijke
ontwikkelingsmogelijkheden op de knoop Rijn-Gouwe lijn/A4. De ontwikkeling van
Meerburg tot hoogwaardige werklocatie dient in dit licht te worden bezien.
Met betrekking tot het beleidsdoel om, in samenhang met de aanleg van de Rijn-Gouwe
lijn, de ruimtelijk-economische structuur van de regio te versterken, biedt ontwikkeling van
de knoop A4/Rijn-Gouwe lijn uitstekende kansen.
Bij de verdere uitwerking van het light-rail project Rijn-Gouwe lijn zal daarom rekening
gehouden worden met de mogelijkheid om ter hoogte van de knoop A4/Rijn-Gouwe lijn een
halte te realiseren.
Deze halte zal mede dienen ter ontsluiting van de locatie Meerburg, het bestaande
bedrijventerrein Roomburg en het westelijk deel van het bestaande bedrijventerrein de
Grote Polder.
Wat betreft de ontsluiting van het bestaande bedrijventerrein Grote Polder is ook een halte
voorzien ter hoogte van de Burgemeester Smeetslaan.
De Rijn-Gouwe lijn is in het nieuwe MIT 2001-2005 opgenomen in de planstudietabel. In
het MIT zijn tevens financiële middelen voor de realisatie van het oostelijk deel van de Rijn-
Gouwe lijn gereserveerd.
De besluitvorming rondom de Rijn-Gouwe lijn en een eventueel te realiseren Transferium
staat los van het W4 plan. De realisatie en de exploitatie van de Rijn-Gouwe lijn maakt
geen onderdeel uit van de afspraken die in het kader van W4 tussen partijen worden
gemaakt.
3.5.2 Busverbindingen
Ten aanzien van de mogelijkheden voor de hertracering van bestaande buslijnen in het
gebied zal eerst in een verdere planuitwerking nadere planvorming plaatsvinden. Hierin is
met name de structurele verbetering van de verbindingen dwars op de A4 en de
ontwikkeling van de verschillende deellocaties in het W4 plangebied van belang. De
nieuwe dwarsas tussen Roomburg en Meerburg biedt mogelijkheden tot een efficiënte
ontsluiting van het bedrijventerrein Grote Polder richting de Leidse regio.
- 38 -

3.6 Vaarverbindingen
Het viaduct over de Dwarswatering wordt verhoogd tot een vrije doorvaarthoogte van 2,5
meter. Hierdoor wordt voldaan aan de eis voor een motorbootroute van de categorie DM,
zoals beoogd in de Beleidsvisie Recreatietoervaart Nederland 2000. Het streven van de
Gemeente Leiderdorp is om op termijn alle bruggen in de Dwarswatering hieraan te laten
voldoen. Dit is een eerste stap in het vergroten van de toegankelijkheid van enerzijds het
Groene Hart en anderzijds het plassengebied (Kagerplassen e.o.) voor watersporters.
- 39 -

3.7. Inpassing
“Inpassing“ is de term voor de wijze waarop de A4 en de omgeving op elkaar worden
afgestemd en voor de maatregelen die genomen dienen te worden om de overlast van de
weg binnen de wettelijk gestelde grenzen te houden. Belangrijkste wettelijke kaders zijn de
Wet Geluidshinder en de Tracéwet. Daarnaast betreft het zogenaamde compenserende
maatregelen die betrekking hebben op het vervangen van zaken die voor de aanpassing
van de weg dienen te wijken zoals groen en oppervlaktewater, maar ook te slopen
woningen en bedrijven. Belangrijkste zaken aangaande de inpassing die in dit kader in het
volgende worden benoemd zijn de geluidsschermen en de randvoorwaarden die
voortkomen uit waarborging van de luchtkwaliteit.
3.7.1. Landschappelijke inpassing / compensatie
Ten aanzien van de inpassings- en compensatiemaatregelen zal de planvorming van de
deelgebieden en van de rijksweg in nauw overleg worden afgestemd tussen de betrokken
partijen. Verschillende wettelijke inpassingsmaatregelen die Rijkswaterstaat dient te
nemen, zoals herplantingsplicht van gekapte bomen en watercompensatie ten aanzien van
de vergroting van het verharde oppervlak, zullen in het kader van de integrale
gebiedsontwikkeling door Gemeenten worden overgenomen. Hierdoor kunnen
efficiëntievoordelen worden bereikt. Dit weerspiegelt tevens de integrale aanpak van W4.
Nadere afspraken hierover zullen in het vervolgtraject worden gemaakt. Insteek van deze
afspraken zal zijn dat waar mogelijk de landschappelijke inpassing van de weg integraal
binnen de gebiedsontwikkeling van de naast gelegen deellocaties wordt gerealiseerd.
De oppervlakte van te compenseren oppervlaktewater en het aantal te compenseren
bomen zal door Rijkswaterstaat worden aangegeven.
3.7.2. Geluidsmaatregelen
De geluidsmaatregelen langs de weg kunnen onderscheiden worden in drie verschillende
soorten geluidswering, te weten: horizontale schermen, verticale schermen en
geluidswerende bebouwing. Deels zullen de geluidsmaatregelen door Gemeenten worden
genomen in het kader van de integrale gebiedsontwikkeling.
Impressie horizontale geluidsschermen
- 40 -

3.7.2.1. Horizontale geluidsschermen
De oplossing voor de geluidsoverlast van het verkeer op de A4 wordt gezocht in
horizontale schermen. De keuze voor horizontale schermen is ingeven door de wens om
de visuele barrièrewerking van de A4 te minimaliseren, in het ingetrokken Tracébesluit
waren tot elf meter hoge schermen bij de wijk Roomburg voorzien.
Boven de tunnelbak zullen aldus tussen de twee dwarsverbindingen aan weerszijden van
de Oude Rijn horizontale schermen worden geplaatst die maximaal 1,5 meter boven
maaiveld uitsteken. Deze schermen dekken de A4 af aan zowel de oostzijde als aan de
westzijde.
Horizontale schermen over Utrechtsebaan
De vormgeving van de geluidsschermen is
nog niet vastgesteld. De breedte is afhankelijk
van vrij gecompliceerde geluidsberekeningen
en optimalisaties in het tunnelbakontwerp en
de omliggende bebouwing. Op basis van een
globaal milieu-onderzoek verricht door TNO op
basis van de wegtracering volgens W4, zullen
de horizontale schermen een lengte dienen te
hebben van circa 12 meter.
Gemeenten onderschrijven het uitgangspunt van Rijkswaterstaat dat de schermen “sober
en doelmatig” zullen worden ontworpen. Echter binnen deze uitgangspunten zal door
partijen naar een optimaal ontwerp worden gestreefd. Juist de integrale aanpak biedt
kansen tot extra kwaliteit. Zelfs de uitbreidingen van de oppervlakte van de
geluidsschermen zou in het ontwerp aandacht moeten krijgen (toekomstvast ontwerp). In
dit kader zou gestreefd dienen te worden naar een maximalisatie van het schermoppervlak
met als uiterste consequentie het “dichtleggen” van de weg; dit is overigens binnen de W4
plannen niet aan de orde. Tevens ontbreekt hiervoor wettelijk kader in verband met de
regelgeving aangaande externe veiligheid (brand en explosiegevaar).
3.7.2.2. Verticale geluidsschermen
Zuidelijk van de dwarsverbinding Roomburg - Meerburg en noordelijk van de
dwarsverbinding Ericalaan zullen de geluidsschermen “omklappen” van horizontale naar
verticale positie. Dit plotselinge omklapmoment komt voort uit de eigenschappen van
geluid: een geleidelijke overgang van horizontaal naar verticaal zou niet voldoende
geluidswering garanderen. De hoogte van de geluidsschermen zal ter hoogte van De
Plantage en Kalkhaven acht meter bedragen. Ter hoogte van de Leidse wijk Roomburg zal
de hoogte conform het “oude” Tracébesluit zijn.
- 41 -

3.7.2.3. Geluidswerende bebouwing
Langs het wegtracé zijn er enkele mogelijkheden voor geluidswerende bebouwing. Daar
waar de noodzaak van verticale geluidsschermen kan worden gecombineerd met de
realisatie van functionele bebouwing kan ontwerp afstemming plaatsvinden. De mogelijke
locaties zijn:
- Langs de Willem van der Madeweg in Leiden, in verband met het verkeer op deze weg.
- Langs de Stadhouderslaan in Zoeterwoude bij de ontwikkeling van de voormalige afrit.
- Langs de Simon Smitweg in Leiderdorp.
- Ter hoogte van de Kalkhaven en de Plantage te Leiderdorp.
In de verdere planuitwerking zal voor elke potentiële locatie de vorm en functie van de
geluidswerende bebouwing worden bepaald. Te denken valt hierbij aan bedrijven,
bedrijfswoningen en kantoorfuncties, al naar gelang de ligging aan het wegtracé.
Geluidswerende bebouwing heeft als voordeel dat visueel onaantrekkelijke, ééntonige,
geluidsschermen kunnen worden vermeden. Betrokken Gemeenten zullen in overleg met
Rijkswaterstaat de geluidswerende bebouwing zodanig vormgeven dat deze op de langere
termijn kan worden gewijzigd ten aanzien van mogelijke verdere verbreding van de A4;
tevens zullen Gemeenten erop toezien dat de geluidswerende functie gehandhaafd blijft
ten aanzien van eventuele sloop van de bebouwing in de (verre) toekomst.
3.7.3. Luchtkwaliteit
Luchtkwaliteit is een belangrijk aandachtspunt in relatie tot nieuwbouw langs rijkswegen.
Enerzijds worden auto’s steeds minder vervuilend, maar anderzijds wordt de
verkeersintensiteit op de wegen steeds groter. Dit zorgt ervoor dat blijvend de nodige
aandacht moet worden besteed aan het voorkomen van negatieve gezondheidseffecten
door uitstoot van schadelijke gassen van het wegverkeer. De luchtkwaliteit wordt bepaald
door de intensiteit en soort verkeer, de afstand tot de bron van de vervuiling en de
windrichting en windkracht op basis van het lokale jaargemiddelde. Daarnaast speelt ook
het verschil tussen rijdend en stilstaand verkeer een rol.
De in het kader van de Wet Milieubeheer genomen Besluiten Luchtkwaliteit geven aan, dat
Overheden bij de uitoefening van hun bevoegdheden “de jaarlijkse grenswaarden voor de
luchtkwaliteit in acht nemen”. De Provincie Zuid-Holland geeft hier invulling aan door bij het
toetsen van bestemmingsplannen onderscheid te maken tussen gevoelige en niet-
gevoelige bestemmingen, waarbij vervolgens de beleidslijn wordt gevolgd om goedkeuring
te onthouden aan plannen met gevoelige bestemmingen in zones waar ook in de toekomst
de grenswaarden zullen worden overschreden. Het bovenstaande heeft betrekking op
zogenaamde nieuwe situaties. Voor het oplossen van bestaande situaties verkent VROM,
in samenspraak met V&W, de mogelijkheden van een fonds.
In het kader van het W4 plan is in opdracht van Rijkswaterstaat door TNO een verkennend
onderzoek verricht naar de ruimtelijke randvoorwaarden die voortvloeien uit de eisen
- 42 -

aangaande de luchtkwaliteit. Voorlopig resultaat is, dat als uitgangspunt een zone van 80
tot 150 meter vanaf de wegas in acht wordt genomen (afhankelijk van de locatie). Binnen
deze zone mogen geen nieuwe luchtgevoelige bestemmingen zoals woningen en
openlucht sportaccommodaties worden gerealiseerd (zie handreiking “Luchtkwaliteit en
Ruimtelijke Ordening” als uitwerking van de Nota Planbeoordeling).
In het kader van het Ontwerp Tracébesluit wordt overwogen een aanvullend windtunnel
onderzoek door TNO te laten uitvoeren. Mocht er vervolgens op basis van de resultaten
van dit onderzoek een andere zone noodzakelijk zijn, dan zullen de plannen daarop
aangepast worden.
3.7.4. Externe veiligheid
Rond drukke snelwegen met vervoer van gevaarlijke stoffen mogen uit het oogpunt van
veiligheid het individueel risiconiveau en groepsrisiconiveau niet worden overschreden. In
de MER zijn voor het plangebied beide contouren vastgesteld.
Bij planning van bebouwing zal hiermee rekening moeten worden gehouden, in die zin dat
binnen de individuele risicocontour geen nieuwe kwetsbare bestemmingen mogen worden
gerealiseerd (toetswaarde) en binnen de groepsrisicocontour de dichtheid van de
bebouwing is gelimiteerd (oriënterende waarde).
- 43 -

4. Tijdpad
4.1. Inleiding
De planning is op te delen in de korte en lange termijn. De korte termijn heeft betrekking op
de bestuurlijke besluitvorming rond de realisatie van het W4 project en die onderdelen
binnen het W4 project welke door invloeden van buiten op korte termijn, vanaf januari
2001, ter hand genomen moeten worden. De lange termijn heeft betrekking op de
planuitwerking, procedures en realisatie van alle overige planonderdelen.
Gezien de projectduur van circa tien jaar zal een periodieke bijstelling van deze planning
en een detailplanning per activiteit cruciaal zijn voor een voorspoedige en succesvolle
realisatie.
4.2. Korte termijn planning
Op 11 december 2000 heeft de Stuurgroep W4 ingestemd met het financieringsvoorstel
van de meerkosten en de hoofdlijnen van de samenwerking op basis waarvan de W4
samenwerkingsovereenkomst zal worden uitgewerkt. Dit heeft de basis geschapen voor de
volgende activiteiten:
4.2.1. Besluitvorming W4
- Instemming deelnemers Stuurgroep W4 met:
• Masterplan W4.
• Contractuele hoofdlijnen.
• Financieringsvorm inclusief fondsvorming: 11 december 2000
- Opstellen samenwerkingsovereenkomst W4
Uiterlijk gereed 1 maart 2001
- Goedkeuring en ondertekening samenwerkingsovereenkomst W4
Collegebesluiten (zowel Provincie als Gemeenten) uiterlijk
Ter visie leggen Ontwerp Masterplan
Beoordeling PPC van planologische uitgangspunten
Besluit Provinciale Staten uiterlijk
Raadsbesluiten Gemeenten uiterlijk
Ondertekening (omstreeks) 1 mei 2001
4.2.2. Planuitwerkingen
- Ontwerp Tracébesluit - RWS
Na overeenstemming over het W4 project zal Rijkswaterstaat zo spoedig mogelijk de
voorbereidingen treffen om het nieuwe Ontwerp Tracébesluit voor te bereiden. Hiervoor
zullen naast de normale procedures mogelijk ook enkele detailuitwerkingen moeten
plaatsvinden. Het streven is om omstreeks oktober 2001 het OTB ter inzage te leggen.
- 44 -

- Stadhouderslaan - Zoeterwoude
Toen met het W4 project werd aangevangen was er reeds sprake van een ontwikkeling
van circa 70 woningen op een voormalige tuinderij aan de Stadhouderslaan. De
betreffende ontwikkelaar en tevens grondeigenaar, heeft zich vroegtijdig bereid
verklaard de ontwikkelingen van het W4 project af te wachten. Nu de haalbaarheid is
aangetoond is het gewenst deze ontwikkeling zo spoedig mogelijk in gang te zetten. Er
zal echter sprake zijn van een integrale ontwikkeling in combinatie met de voormalige
afrit van de A4 (huidige zoutopslag RWS), de Stadhouderslaan en de locatie direct aan
de Oude Rijn. Voor deze integrale ontwikkeling zal een stedenbouwkundige uitwerking
spoedig ter hand genomen moeten worden en een inventarisatie van mogelijkheden,
mede gezien de bouw van de verdiept aangelegde A4.
- Simon Smitweg - Leiderdorp
Bij de locatie Simon Smitweg zijn enkele actuele ontwikkelingen gaande. Yamanouchi
gaat een nieuw hoofdkantoor bouwen (reeds instemming van de PPC), het ziekenhuis
gaat nieuw bouwen en ook bij de Meubelboulevard zijn reeds lange tijd wensen tot
uitbreiding. Hier is een adequate parkeeroplossing cruciaal. Een spoedige inventarisatie
van wensen, eisen, kansen en bedreigingen is hier noodzakelijk voor de ontwikkeling
van een integrale stedenbouwkundige visie en planuitwerking.
- Bospoort - Leiderdorp
De locatie Bospoort kan pas in zijn geheel in ontwikkeling komen nadat de nieuwe
aansluiting van de N446 en de omlegging van de Persant Snoepweg zijn gerealiseerd.
Echter één van de grondeigenaren op deze locatie wenst op korte termijn duidelijkheid
over de mogelijkheden met zijn grond. Hiervoor heeft de eigenaar concrete voorstellen.
Ook hier is de integrale visie noodzakelijk om te beoordelen of deze wensen ook
passen in de nieuwe kenmerken van deze locatie als entree van de Gemeente
Leiderdorp.
- Wet voorkeursrecht Gemeenten
Voor sommige delen binnen het exploitatiegebied W4 is de Wet voorkeursrecht van
kracht. Aan deze Wet zijn specifieke vereisten verbonden met betrekking tot termijnen
ten aanzien van planvorming e.d. Ook hier geldt dat op korte termijn duidelijk moet zijn
op welke wijze dit voorkeursrecht geëffectueerd kan of zal worden.
- 45 -

4.3. Lange termijn
Verbreding Rijksweg
Voor alle onderdelen van het W4 project staat in het onderstaande schema het verwachte
moment van realisatie. Op basis van deze realisatiemomenten is de financiering van het
W4 project afgestemd (hoofdstuk 5).
De genoemde ontwikkelingstermijnen en data zijn indicatief. Afhankelijk van
voortschrijdend inzicht en planontwikkeling kan hier van afgeweken worden. De termijnen
zoals aangegeven omvatten het allereerste moment van werkzaamheden (bijvoorbeeld
bomen rooien) tot en met de laatste hand die aan een locatie gelegd wordt (bijvoorbeeld
bestrating).
Werkzaamheden Rijksweg
Locatieontwikkeling
Roomburg
- Woningbouw
Meerburg
- Woningbouw noordzijde
- Reconstructie voetbalvelden
- Kantoorlocatie
De Plantage
- Verplaatsen tennispark
- Woningbouw
Kalkhaven / Kleine zandput
- Sportvoorzieningen
- Woningbouw
Vierzicht
- Bedrijfsontwikkeling
Bospoort
- Reconstructie N446
- Bedrijfsontwikkeling
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
- 46 -

5. Financieel
5.1. Inleiding
De financiële aspecten van het plan hebben van partijen zeer veel aandacht gehad. Op
basis van de principes zoals neergelegd in de eerste quick-scan hebben alle partijen
kosten, opbrengsten c.q. investeringsbudgetten in beeld gebracht. De Provincie heeft een
belangrijke bemiddelende rol vervuld vanuit enerzijds haar taak als financieel
toezichthoudster van Gemeenten en anderzijds door de kostenraming van Rijkswaterstaat
van een second opinion te voorzien. In de volgende paragrafen wordt de opbouw van de
financiering op hoofdlijnen benoemd, onderliggende stukken zijn de planeconomische
doorrekeningen van de ontwikkelingslocaties en de projectramingen van Rijkswaterstaat.
Alle onderstaande bedragen hebben prijspeil mei 2000. Voor de indexering van de
betreffende bedragen zijn tussen partijen éénduidige afspraken gemaakt.
5.2. Meerkosten verbeterde inpassing
Rijkswaterstaat heeft de kosten voor realisatie van het gecorrigeerde, ingetrokken
Tracébesluit afgezet tegen de kosten voor verbeterde inpassing van de A4. Het verschil
tussen deze twee is benoemd als de meerkosten welke binnen het W4 project gefinancierd
dienen te worden.
Binnen deze meerkosten zijn alle volgende onderdelen vervat:
- Langere verdiepte bakconstructie aan weerszijden van de Oude Rijn, in totaal een circa
700 meter langere bakconstructie.
- Langere horizontale geluidsschermen aan weerszijden van de Oude Rijn.
- Twee viaducten ter plaatse van de primaire dwarsverbindingen.
- Een hoger viaduct over de Dwarswatering.
De Provincie heeft de meerkostencalculatie voor deze voorzieningen gecontroleerd en is
tezamen met Rijkswaterstaat tot de conclusie gekomen dat de meerkosten ƒ 174 miljoen
bedragen, prijspeil mei 2000.
Gezien het feit dat deze kosten bovenop de reeds door Rijkswaterstaat te investeren
budgetten komen zijn partijen overeengekomen dat deze meerkosten gecompenseerd
dienen te worden. Betalingsmoment is vastgesteld op het midden van de realisatieperiode
van de A4, 1 december 2008. De kosten van de A4 zullen tot het moment van betaling
worden geïndexeerd met een vast percentage van 2%.
5.3. Financiering
In de volgende paragrafen worden de verschillende elementen van de financiering van de
meerkosten kort benoemd. Deze elementen resulteren tezamen in een sluitende
financiering van de meerkosten van W4.
- 47 -

5.3.1. Grondwaarde stijging
Een belangrijke financieringsbron is de activering van de waardevermeerdering van de
grond langs het wegtracé, welke ontstaat door een betere inpassing en de ruimtelijke
kansen die gecreëerd worden. Hiertoe zijn planeconomische berekeningen gemaakt op
basis van het ruimtelijke concept en de kenmerken van de W4 locaties (hoofdstuk 2). De
Provincie heeft de uitgangspunten getoetst en op punten bijgesteld. Deze gewijzigde
uitgangspunten zijn in de uiteindelijke haalbaarheidsberekeningen opgenomen.
De geraamde opbrengsten zijn mede mogelijk doordat alle betrokken partijen de
noodzakelijke gronden beschikbaar stellen aan het W4 project. Alle voor de realisatie van
de weg benodigde terreinen komen ter beschikking van Rijkswaterstaat terwijl alle direct
naast de A4 gelegen gronden en de voor realisatie van de W4 locaties benodigde gronden
ter beschikking komen aan de betreffende Gemeenten. Op deze wijze is een grondruil “met
gesloten beurzen” mogelijk.
5.3.2. Planoptimalisatie Roomburg
Naast de inhoudelijke aanpassing van de bouwplannen nabij de A4 treedt er tevens een
planoptimalisatie op in de exploitatie van Roomburg. In de meerkosten van W4 is de
realisatie van de volledige geluidswerende voorzieningen opgenomen. Ook zal de
kwalitatief hoogwaardige inpassing van de A4 een waardestijging tot gevolg hebben met
betrekking tot de woningen in Roomburg. Deze planoptimalisaties stelt de Gemeente
Leiden beschikbaar aan de financiering van het W4 project.
5.3.3. Herinvesteren leges
Zowel de Gemeente Leiden als Leiderdorp zullen de leges welke zij ontvangen van
Rijkswaterstaat bij afgifte van de bouwvergunningen c.a., volledig beschikbaar stellen aan
de financiering van het W4 project.
5.3.4. Algemene bijdragen
Een aantal W4 partijen is bereid om een algemene bijdrage beschikbaar te stellen aan de
realisatie van het W4 project. De bijdragen zullen in de samenwerkingsovereenkomst
nader gespecificeerd worden ten aanzien van omvang, betalingsmoment en indexering.
5.4 Het W4 fonds
Gemeenten en Provincie zullen gezamenlijk het W4 fonds in het leven roepen waarin de
bijdragen door partijen gestort zullen worden op het moment dat deze beschikbaar komen.
Dit fonds zal rentedragend zijn. De ontvangen rentewinsten zullen ter financiering van de
meerkosten worden ingezet. Indien dit fonds een batig saldo oplevert zullen deze extra
gelden ingezet worden in het plangebied W4. Enerzijds voor gezamenlijk onderkende
tegenvallers, anderzijds voor verhoging van de plankwaliteit.
- 48 -

Bij dit laatste valt onder andere te denken aan de financiering van de parallelweg in de
5.5. Risico's
Munnikenpolder en de openbaar vervoer verbindingen binnen het plangebied. De
besluitvorming hieromtrent zal aan alle deelnemers in het fonds worden voorgelegd.
Besluitvorming zal plaatsvinden op basis van algemene stemmen. V&W en VROM zullen
niet deelnemen in het fonds, maar stellen hun bijdragen beschikbaar aan het fonds.
De realisatierisico’s in het plan zullen in de door partijen te sluiten
samenwerkingsovereenkomst worden benoemd voor zover deze door partijen reeds zijn
geïdentificeerd. Tevens zal een regeling worden uitgewerkt die berust op het samen-
werkingsprincipe waarop W4 is gebaseerd: in overleg zal worden bepaald hoe om te gaan
met mee- en tegenvallers gedurende de realisatie.
Belangrijk aspect om in deze paragraaf wel te benoemen is dat Rijkswaterstaat de
aanbestedings- en uitvoeringsrisico’s die gepaard gaan met de verbreding van de A4
draagt. De andere W4 partijen zullen hierin geen risicodragende rol aannemen.
Met betrekking tot eventuele bodemvervuiling respectievelijk noodzakelijke bodemsanering
zal nadere inventarisatie in de planuitwerking plaatsvinden. Voor de realisatie van de
inpassing van de A4 blijft eventuele bodemsanering de verantwoordelijkheid van
Rijkswaterstaat; dat zou het ook geweest zijn indien er geen W4 project zou zijn geweest.
Voor alle ontwikkelingslocaties heeft de Provincie een inventarisatie gemaakt van bekende
gegevens; de locatie Kleine Zandput in Leiderdorp is in het plangebied de belangrijkste
verontreinigde locatie. Echter uit eerder onderzoek is reeds gebleken dat er geen gevaar is
voor verspreiding van de verontreiniging. De verwachting is dat dit ook niet het geval zal
zijn als de Kleine Zandput intensiever bebouwd en gebruikt zal gaan worden.
Indien in de verdere planuitwerkingsfase blijkt dat er binnen de ontwikkelingslocaties
bodemvervuiling aanwezig is, dan zal in eerste instantie gekeken worden of hiervoor door
middel van aanpassing van de plannen een oplossing kan worden gevonden. Zo niet dan
zullen partijen gezamenlijk overleggen hoe hier mee om te gaan.
- 49 -

6. Organisatie/procedures
6.1. Samenwerking
De samenwerking tussen de W4 partijen zal neergelegd worden in een
samenwerkingsovereenkomst die gesloten zal worden tussen het Rijk (Verkeer &
Waterstaat en VROM), Provincie Zuid-Holland en de drie Gemeenten. In de overeenkomst
wordt de samenwerking geregeld en worden afspraken vastgelegd over de verdeling van
taken en verantwoordelijkheden. Tevens wordt in deze overeenkomst de hoogte en het
betalingsmoment van de financiële bijdragen van partijen aan de meerkosten van de
verbeterde inpassing van de A4 vastgelegd. De samenwerkingsovereenkomst is voor
Rijkswaterstaat de noodzakelijke basis voor de realisatie van de weg.
Ten behoeve van regulier overleg tussen partijen zal de Stuurgroep W4 na het sluiten van
de W4 overeenkomst worden “omgezet” in een begeleidingscommissie W4.
In de uitwerking zal Rijkswaterstaat zich richten op de realisatie van de weg. De inpassing
van deze weg (watercompensatie, Boswet, geluidswering, etc.), zal in samenhang met de
Gemeentelijke plannen worden gerealiseerd, zodat een optimale afstemming ontstaat.
Hiertoe zullen in het vervolgtraject overlegstructuren worden opgezet in het kader van W4.
Gemeenten zullen gezamenlijk een overlegplatform oprichten dat als aanspreekpunt voor
Rijkswaterstaat zal dienen. Hierdoor zal de integraliteit van de planvorming beter bewaakt
kunnen worden. Voor Rijkswaterstaat betekent het een vereenvoudiging van het
overlegtraject.
Ten aanzien van de locatie-ontwikkeling zullen Gemeenten ieder voor zich, maar op basis
van de uitgangspunten in dit Masterplan, de verschillende gebiedslocaties ontwikkelen.
Voor de uitwerking van een stedenbouwkundig plan heeft het de voorkeur één deskundige
in te schakelen.
De Provincie zal vanuit haar toezichthoudende taak een coördinerende rol vervullen en ziet
het plangebied vanuit een groter perspectief. Voortzetting van de Stuurgroep W4 is
wenselijk ten behoeve van regulier bestuurlijk overleg tussen partijen.
6.2. Inspraak en publieksinformatie
Dit Masterplan geeft de hoofdlijnen aan voor de verdere ruimtelijke planvorming. In de
hierop volgende fasen zal dit leiden tot uitgewerkte gebiedsplannen, waarvoor
planologische procedures zullen worden doorlopen. Deze zullen openstaan voor inspraak
en het kenbaar maken van zienswijzen.
- 50 -

Gedurende de planuitwerking zal door partijen op een actieve wijze met de betrokkenen
worden gecommuniceerd. Enerzijds door Rijkswaterstaat in het kader van de verbreding
van de weg, anderzijds door de Gemeenten in het kader van de verdere planuitwerking.
Partijen zullen hierbij zoveel mogelijk gezamenlijk optrekken en elkaar vanuit de W4 visie
ondersteunen. Nader bezien zal worden in hoeverre hiervoor een gezamenlijke
communicatiestrategie respectievelijk –organisatie zal worden ontwikkeld.
6.3. Besluitvorming/procedures
Zoals eerder werd gesteld dient dit Masterplan in eerste instantie door alle betrokken
partijen goedgekeurd te worden inclusief bijbehorende financieringsopzet. Daarna zullen
de volgende besluitvormingsprocedures doorlopen moeten worden.
- Tracéwet procedure
Op basis van de (ruimtelijke) uitgangspunten van dit Masterplan zal Rijkswaterstaat een
nieuw Ontwerp Tracébesluit vervaardigen dat naar verwachting in september / oktober
2001 ter visie zal worden gelegd.
- Streekplan
De Provincie zal op basis van de uitkomsten van het W4 plan het Streekplan Zuid-
Holland West dienen aan te passen.
- Bestemmingsplannen
Op basis van dit Masterplan zullen door de Gemeenten, in samenhang,
stedenbouwkundige ontwerpen voor de deelgebieden in het plangebied worden
vervaardigd. Deze ontwerpen zullen in bestemmingsplannen dienen te worden
vastgelegd. De Gemeenten zullen ieder voor zich de planologisch procedures dienen te
doorlopen om tot deze bestemmingsplannen te komen.
- 51 -

Tot besluit
Dit Masterplan is een momentopname in een proces dat nog slechts aan het begin staat
van een lang traject. In hoofdlijnen is hier uiteengezet hoe partijen de verbeterde inpassing
gezamenlijk denken aan te pakken. Veel zaken zijn echter nog open of zullen in aparte
(deel)trajecten dienen te worden geregeld.
In de komende maanden zal publieke besluitvorming dienen plaats te vinden aangaande
dit Masterplan en de samenwerkingsovereenkomst die partijen voornemens zijn aan te
gaan. De vertaling van de uitgangspunten in formele juridisch-planologische
plandocumenten zoals Tracébesluit en bestemmingsplannen zal de nodige tijd in beslag
nemen. Ook de bewoners en bedrijven in het plangebied zullen nog hun invloed hebben op
de plannen.
Door echter een gezamenlijke visie op te stellen hebben de zes publieke partijen een
richting bepaald die het nu mogelijk maakt beslissende voortgang te boeken in een proces
dat in het verleden in tegengestelde wensen en belangen leek te verzanden. Dit zal alsdan
de verwerkelijking zijn van de intentie die de initiële W4 partijen aan het begin van het
proces met elkaar hebben uitgesproken.
Onderstaande leden van de Stuurgroep W4 hebben hun bijdrage geleverd aan het
Masterplan W4 en hopen allen dat de samenwerking tussen partijen leidt tot succesvolle
realisatie van het W4 plan.
Gemeente Leiden de heer R. Hillebrand (Wethouder).
Gemeente Leiderdorp de heer V. Molkenboer (Wethouder).
Gemeente Zoeterwoude de heer J. Stuijt (Wethouder).
Provincie Zuid-Holland de heer M. Norder (Gedeputeerde Verkeer en Vervoer,
tevens voorzitter Stuurgroep).
Rijkswaterstaat de heer J. de Bont (Directeur Realisatie Werken,
Rijkswaterstaat, Directie Zuid-Holland).
Ministerie van VROM de heer H. de Loor (Inspecteur Ruimtelijke Ordening IRO
Voorburg, 12 februari 2001
West).
- 52 -

Selectie geraadpleegde literatuur
- Oostflank Leidse Regio (Projectgroep Oostflank Leidse Regio d.d. april 1999).
- AReA- notitie d.d. september 2000.
- De bandbreedte van de Oostflank van de Leidse Regio, Projectgroep Oostflank Leidse
Regio d.d. december 1998).
- Ambities bundelen; advies over de inpassing van infrastructuur (Raad voor Verkeer en
Waterstaat d.d. september 1998).
- Vervoerregio Rijn- en Bollenstreek; Regionaal Verkeers- en Vervoersplan d.d. 1 maart
1996.
- Corridors in balans; van ongeplande corridorvorming naar geplande
corridorontwikkeling (advies VROM-raad d.d. januari 1999).
- De ruimte van Nederland; Startnota Ruimtelijke Ordening 1999.
- Nota Planbeoordeling Provincie Zuid-Holland d.d. 1999.
- Duurzaam en Gedurfd; Collegeprogramma 1999 – 2003 GS d.d. april 1999.
- Beleidsvisie Wonen Leidse Regio (Companen, d.d. januari 2000).
- Voorontwerp Fietsplan 2000 Provincie Zuid-Holland d.d. augustus 2000.
- Rijn Gouwe-lijn Oost, Managementsamenvatting d.d. januari 1999.
- IVVP Leiderdorp.
1 ste editie d.d. 12 februari 2001; oplage: 200 stuks
2 de editie d.d. 1 maart 2001; oplage: 250 stuks
Dit Masterplan is een gezamenlijk product van de W4 partners: Ministerie van Verkeer en Waterstaat
vertegenwoordigd door Rijkswaterstaat; Ministerie VROM vertegenwoordigd door IRO-West; Provincie Zuid-
Holland; Gemeente Leiden; Gemeente Leiderdorp en Gemeente Zoeterwoude.
Het Masterplan is tot stand gekomen onder redactie van: Bohemen B.V. - ruimte in ontwikkeling.
- 53 -

Errata Masterplan W4 d.d. 1 maart 2001
Blz. 18: plankaart W4
1. De dwarsas Ericalaan -Mauritssingel in Leiderdorp is doorgetrokken getekend over de Does
heen; binnen W4 is echter geen sprake van een brug over de Does op deze plaats.
2. De dwarsas Meerburg – Roomburg is doorgetrokken getekend over het Rijn-Schiekanaal; deze
as zal echter geen functie hebben in het kader van de verkeersontsluiting van Roomburg anders
dan voor fietsverkeer en openbaar vervoer.
Blz. 44: paragraaf 4.2.1. besluitvorming W4:
Planning aangepast conform meest recente procesafspraken:
- Instemming deelnemers Stuurgroep W4 met:
• Masterplan W4.
• Contractuele hoofdlijnen.
• Financieringsvorm inclusief fondsvorming: 11 december 2000
- Opstellen samenwerkingsovereenkomst W4
Uiterlijk gereed 1 mei 2001
- Goedkeuring en ondertekening samenwerkingsovereenkomst W4
Collegebesluiten (zowel Provincie als Gemeenten) uiterlijk maart 2001
Ter visie leggen Ontwerp Masterplan maart 2001
Beoordeling PPC van planologische uitgangspunten 19 april 2001
Besluit Provinciale Staten uiterlijk juli 2001
Raadsbesluiten Gemeenten uiterlijk juli 2001
- Ondertekening (omstreeks) 16 juli 2001
Blz. 46: Planning (in deze oplage reeds aangepast)
- Reconstructie voetbalvelden mogelijk reeds in 2002 aanvangen
- Plantage
- woningbouw: 2006 - 2009 i.p.v. 2003 - 2009
- verplaatsen tennispark: 2005 i.p.v. 2002
- Kleine Zandput – sportvoorzieningen: 2003 – 2005 i.p.v. 2003 - 2006
- Kalkhaven – woningen: 2005 – 2008 i.p.v. 2005-2009
- Vierzicht: 2003 – 2007 i.p.v. 2003- 2008
- Bospoort - Bedrijfsontwikkeling: 2003 – 2004 i.p.v. 2002 - 2003
- 54 -

2.7. W4 deellocaties
Het plangebied W4 is opgedeeld in een aantal deellocaties. De omschrijving in dit
Masterplan W4 dient als leidraad voor de latere planuitwerkingen per deellocatie en stelt
als zodanig een kader vast voor de betrokken partijen. Afwijkingen ten aanzien van het
gestelde kader zijn altijd mogelijk mits het ambitieniveau gehandhaafd blijft en het de
realisatie en haalbaarheid van het W4 project niet in gevaar brengt.
In Leiden gaat het om de locatie Roomburg. In Zoeterwoude betreft het de locatie
Meerburg, met als invloedsgebieden de Stadhouderslaan en het bedrijventerrein Grote
Polder. In Leiderdorp betreft het vier te (her)ontwikkelen deellocaties aan weerszijden van
de A4 en de Munnikenpolder die een groene invulling zullen krijgen. Het gaat enerzijds om
de herontwikkeling van de locaties Plantage en de Kalkpolderhaven in de bestaande
wijken Oranjewijk en Kerkwijk, anderzijds om de bedrijfslocaties Elisabethhof en Bospoort
langs de A4. De vijfde locatie is de Munnikenpolder die een groene bestemming verkrijgt.
Het ligt in de bedoeling om gebaseerd op de totaalvisie van het W4 project, per locatie een
gedetailleerd stedenbouwkundig plan te maken. Deze stedenbouwkundige plannen zullen
afgestemd moeten worden op de in dit Masterplan genoemde ruimtelijke ambitie,
programma, inpassingsmaatregelen en infrastructurele ingrepen.
2.7.1. Locatie Roomburg - Leiden
De wijk Roomburg ligt ten westen van de A4 op Leids grondgebied en is reeds in
ontwikkeling als Vinex-locatie. In de verdere planuitwerking zal het aan de rijksweg
grenzende gedeelte van de wijk (het gekleurde deel van de plankaart) ruimtelijk worden
geoptimaliseerd als gevolg van de verbeterde inpassing van de verbreding van de A4.
Door de integrale aanpak van de inpassing van de weg ontstaat een extra bouwlocatie ter
hoogte van de Hoofdstraat en de Willem van der Madeweg (voorheen gereserveerd als
locatie voor oppervlaktewatercompensatie door Rijkswaterstaat). De inpassing van de
Dwarsverbinding over de A4 richting Zoeterwoude en de keuze om al dan niet
bedrijfswoningen als geluidsscherm te realiseren zal tot enkele nieuwe planuitwerkingen en
mogelijk aanpassingen van de verkavelingen kunnen leiden; de stedenbouwkundige
hoofdprincipes van de wijk Roomburg blijven echter gehandhaafd.
Het programma voor het onderdeel van Roomburg dat binnen het plangebied van W4 is
gelegen bestaat uit:
- Totaal circa 1.000 woningen; circa 300 woningen aan de oostzijde van de wijk liggen in
de invloedssfeer van de W4 plannen.
- Realisatietermijn 2000 - 2004.
- 22 -

Locaties Roomburg en Meerburg op de plankaart
2.7.2. Locatie Meerburg - Zoeterwoude
Roomburg
Meerburg
De locatie Meerburg ligt tussen het bedrijventerrein Grote Polder en de Rijksweg A4 en
tussen de Oude Rijn en de spoorlijn Leiden - Alphen (toekomstige Rijn-Gouwe lijn).
De spoorlijn naar Alphen zal mede gebruikt gaan worden door de Rijn-Gouwe lijn. Gezien
de unieke combinatie van vervoersmogelijkheden die hierdoor ontstaan (goede auto-, fiets-
en openbaar vervoersontsluiting) is de locatie in potentie een regionaal
vervoersknooppunt. Dit regionale knooppunt biedt een uitgelezen kans om een nieuwe
“toplocatie” te creëren voor hoogwaardige kantoren en bedrijvigheid en mogelijk een
transferium. Een dergelijke knooppuntontwikkeling maakt reeds deel uit van de regionale
ambities. Deze ontwikkeling zal er tevens toe leiden dat de revitalisering van het
bedrijventerrein Grote Polder een sterke impuls krijgt.
Noodzakelijk is echter een goede ontsluiting van deze hoogwaardige locatie. Of dit voor
het autoverkeer kan via de nieuwe primaire dwarsverbinding over de A4 of mogelijk via een
nieuwe ontsluiting in het verlengde van de huidige afrit van de A4, zal bij de uitwerking
onderzocht worden.
Betrokken regionale overheden benadrukken de noodzaak van een adequate OV-
ontsluiting van de Meerburgerpolder als voorwaarde voor kantoorontwikkeling. De
Provincie en de Gemeenten zijn hiervoor verantwoordelijk. De tijdige realisatie van een
halteplaats aan de Rijn-Gouwe lijn kan hiertoe een bijdrage leveren. Door de halteplaats
hier te situeren kan ook de revitalisering van het bedrijventerrein Grote Polder beter in
overeenstemming worden gebracht met het locatiebeleid.
- 23 -

De Gemeente Zoeterwoude heeft – los van W4 - een revitaliseringsplan opgesteld voor de
Grote Polder. Onderdeel van dit plan was de realisering van kantoorfuncties in het gebied.
In het verleden was het ontoereikende bereikbaarheidsprofiel van de Grote Polder binnen
de PPC reden om goedkeuring aan de voor de revitalisering noodzakelijke kantoor-
bestemmingen te onthouden.
Aandachtspunten in de planvorming voor de locatie Meerburg zijn de integratie van
bestaande functies en de reeds geplande ontwikkelingen. Uitgangspunt is dat de
voetbalvelden van de v.v. Meerburg op de bestaande situatie gehandhaafd worden gezien
het lokale belang ervan. Hierbij is mogelijk wel een gedeeltelijke herschikking van de
velden aan de orde. De locatie van de voormalige afrit en de reeds opgestarte ontwikkeling
van 70 woningen aan de Stadhouderslaan zullen in samenhang dienen te worden gebracht
met de W4 plannen.
Aan de oevers van de Oude Rijn ontstaat de kans om het oude profiel van de Hoge Rijndijk
en de Hoofdstraat te herstellen. De hinderlijke aanwezigheid van de A4 zal bijna geheel
verdwijnen. Een situatie overigens, die ook in het oude plan van Rijkswaterstaat zou zijn
ontstaan.
Het programma voor de locatie Meerburg bestaat uit::
- Kantoorruimte: circa 65.000 m² b.v.o. in relatie tot de afspraken binnen W4 aangaande
bijdrage Zoeterwoude en revitalisering Grote Polder; mogelijke programma-optimalisatie
zal in het kader van de uitwerking van de knooppuntgedachte door partijen nader
worden onderzocht, mede in relatie tot de realisatie van de halteplaats van de Rijn –
Gouwe lijn.
- Voorgesteld ruimtegebruik (uitgangspunten planeconomie):
o uitgeefbare grond 51.000 m²
o groen / water 21.000 m²
o verharding 14.000 m²
- Realisatietermijn: 2004 - 2008.
- 24 -

2.7.3. Locatie Kalkhaven - Leiderdorp
-
De locatie Kalkhaven wordt begrensd door de jachthaven, de Mauritssingel, de A4 en de
Does. Het huidige gebruik is erg versnipperd. Een oude waterzuivering, volkstuinen, een
natuurijsbaan en diverse recreatieve functies op een oude stortplaats (Kleine Zandput).
De ruimtelijke ambitie is om op deze locatie een aantrekkelijk
woonmilieu te laten ontstaan in relatie tot het water van de
jachthaven en het groen van de aangrenzende polders. Tevens
kan op deze wijze een heldere stedenbouwkundige afronding
van de Oranjewijk worden gerealiseerd.
Het gebied “De Kleine Zandput” is in het verleden als stortplaats gebruikt en is daarom niet
geschikt voor woningbouw. Hier worden een aantal sport- en recreatiefuncties van elders
in het plangebied herplaatst. Het betreft hier in ieder geval de tennisverenigingen en de
natuurijsbaan. Daarnaast zal in de planuitwerking moeten blijken of het wenselijk en
mogelijk is andere sport- en recreatievoorzieningen op de Kleine Zandput te situeren.
Eventuele uitplaatsing van bestaande functies in het gebied zal in goed overleg
geschieden waarbij gezocht zal worden naar een passende nieuwe vestigingsplaats in de
directe omgeving.
Referentie: Sportpark Kardinge, Groningen
Het programma voor de locatie Kalkhaven bestaat uit:
- Circa 120 vrije sector woningen (uitgangspunt: circa 15 woningen per hectare).
- IJsbaan op de Kleine Zandput (verplaatsing vanuit huidige locatie in verband met
verbreding A4).
- Sport- en recreatiefuncties op de Kleine Zandput (nog niet gespecificeerd).
- Voorgesteld ruimtegebruik (uitgangspunten planeconomie):
o uitgeefbare grond circa 45.000 m²
o sportfuncties circa 45.000 m²
o groen / water circa 15.000 m²
o verharding circa 13.000 m²
- Realisatietermijn: 2005 - 2009.
- 25 -

De Plantage
Kalkhaven
Locaties Plantage en Kalkhaven op de plankaart
2.7.4. Locatie “De Plantage” - Leiderdorp
Deze locatie ligt midden in de bestaande bebouwde kom van Leiderdorp. Het huidige
karakter van het gebied is een verzameling van verschillende functies (zwembad,
tennispark, tuincentrum) in een omgeving met veel restruimtes. Hier wordt de invulling
afgestemd op een stedenbouwkundige aansluiting met de bestaande omliggende
woonbebouwing.
Wanneer in de toekomst mogelijk ook de functie van het
zwembad en het tuincentrum worden verplaatst, ontstaat ook ten
zuiden van de Hoogmadeseweg de mogelijkheid om de Kerkwijk
te completeren. Vooralsnog is dit niet realiseerbaar vanwege de
hoge geraamde kosten die hiermee gemoeid zijn.
Het programma voor de locatie tennisbaan en omgeving bestaat uit:
- Circa 150 woningen in de vrije sector, bebouwingsdichtheid aansluitend aan bestaande
omliggende bebouwing.
- Voorgesteld ruimtegebruik (uitgangspunten planeconomie):
o uitgeefbare grond circa 34.000 m²
o groen / water circa 12.000 m²
o verharding circa 12.000 m²
- Realisatietermijn: 2006 - 2010.
- 26 -

2.7.5. Locatie Vierzicht - Leiderdorp
De locatie Vierzicht beslaat een circa 850 meter lange en gemiddeld 50 meter brede strook
gelegen tussen de A4, Simon Smitweg, Elisabethhof en Dwarswatering.
De strook kan aangewend worden om de belangrijke functies zoals de grootschalige
zorginstellingen (verpleeg- en ziekenhuis), kantoren (onder andere politie Zuid-Holland
Midden en Yamanouchi), bedrijvigheid en grootschalige detailhandel (Meubelplein
Leiderdorp) te versterken. Tevens kunnen hier uitbreidingsmogelijkheden gecreëerd
worden respectievelijk meer en betere parkeervoorzieningen voor bestaande functies.
De ruimtelijke herstructurering van Vierzicht biedt aan de Gemeente Leiderdorp tevens de
kans om een kwalitatief hoogwaardige presentatie naar de rijksweg te realiseren. Bezien
vanuit het Groene Hart-beleid is een attractieve en ambitieuze vormgeving gewenst die
Impressie geluidswerende bebouwing
Het programma voor de locatie Vierzicht bestaat uit:
past bij de overgang tussen stad en open
buitengebied. Vanuit het Groene Hart
vormt de locatie immers het begin van de
verstedelijkte Leidse regio. De bebouwing
zal tevens een geluidswerende functie
dienen te vervullen, waardoor langgerekte
éénvormige geluidsschermen achterwege
kunnen blijven.
- Circa 25.000 m² b.v.o. hoogwaardige bedrijfs- en kantoorruimten en/of gebouwde
parkeervoorzieningen (exclusief nieuwbouw Yamanouchi).
- Voorgesteld ruimtegebruik (uitgangspunten planeconomie):
o uitgeefbare grond circa 25.000 m²
o groen / water circa 7.000 m²
o verharding circa 8.000 m²
- Realisatietermijn: 2003 - 2008.
Een bijzonder zicht over het Groene Hart
- 27 -

2.7.6. Locatie Bospoort - Leiderdorp
De locatie Bospoort ontstaat door de verplaatsing van het knooppunt van de N446 met de
A4 en de verlegging van de Persant Snoepweg. Al deze ingrepen gebeuren mede in het
kader van de realisatie van de HSL-zuid. De locatie leent zich voor hoogwaardige
bedrijfshuisvesting en mogelijk tot uitbreiding van de reeds aanwezige
horecavoorzieningen (AC restaurant, Mc Donalds, Pannenkoekenboerderij). Het
noordelijke deel van het bedrijventerrein vormt vanaf de A4 de entree tot Leiderdorp. Deze
ligging vraagt stedenbouwkundig en architectonisch om een bijzondere invulling. Ook hier
is het wenselijk om qua vormgeving rekening te houden met de ligging op de grens van het
tot het Groene Hart behorende buitengebied.
Het woonwagencentrum zal in overleg met de bewoners worden verplaatst naar elders in
Leiderdorp; de huidige locatie voldoet niet meer aan wettelijke en niet-wettelijke eisen die
aan een woonomgeving gesteld kunnen worden.
Het programma voor de locatie Bospoort bestaat uit:
- Circa 10.000 m² b.v.o. bedrijfsruimte.
- Voorgesteld ruimtegebruik (uitgangspunten planeconomie):
o uitgeefbare grond circa 13.000 m²
o groen / water circa 2.000 m²
o verharding circa 2.500 m²
- Realisatietermijn: 2001 - 2003 ten aanzien van de huidige braakliggende terreinen;
resterende ontwikkeling na realisatie nieuwe aansluiting N446 op A4: 2008 – 2011.
Vierzicht
Locaties Vierzicht en Bospoort op de plankaart
- 28 -
Bospoort

2.7.7. De Bloemerd - Leiderdorp
De Bloemerd is gelegen tussen de Dwarswatering en de N446 en huisvest diverse
sportverenigingen in een parkachtig groengebied.
De afwegingen ten aanzien van de eventuele bebouwing (en verplaatsing van de
sportaccommodaties naar de Munnikenpolder) hebben in de tweede helft van 2000 geleid
tot intensieve discussie binnen en buiten de Leiderdorpse Gemeentegrenzen. Deze
discussie werd ingegeven door de noodzaak voor de dekking van de financiële bijdrage
van de Gemeente Leiderdorp aan de langere verdiepte ligging van de A4. Betrokken
partijen hebben de conclusie getrokken dat gehele of gedeeltelijke bebouwing van de
Bloemerd niet wenselijk is, haalbaarheid van het W4 project is hiervan niet meer
afhankelijk. In dit Masterplan W4 is De Bloemerd als locatie dan ook niet meer aan de
orde.
2.7.8. Munnikenpolder - Leiderdorp
De Munnikenpolder is gelegen ten oosten van de A4 en is als het ware de “voortuin” van
Leiderdorp in het Groene Hart. Als zodanig zou in de Munnikenpolder invulling kunnen
worden gegeven aan het motto van de Gemeente Leiderdorp “Kloppend hart tussen stad
en land”. Tijdens de aanleg van de HSL tunnel wordt de polder gebruikt als tijdelijk
gronddepot. Na aanleg van de tunnel is herinrichting van de polder aan de orde.
Werkzaamheden voor de HSL-spoortunnel in de Bospolder
De Munnikenpolder maakt deel uit van het Groene Hart en dient als zodanig te worden
heringericht als onderdeel van de groenstructuur, zoals vastgelegd in het Tracébesluit over
de HSL. De Minister van VROM heeft dit tijdens het W4 proces des gevraagd bevestigd.
Hij heeft daarbij een voorkeur uitgesproken voor instandhouding van het open karakter en
invulling met groene en recreatieve functies. De polder zou in dit kader kunnen
functioneren als “voorportaal” naar het Groene Hart. Ter nadere invulling van deze visie zal
de polder ontwikkeld kunnen worden tot recreatiegebied met goede verbindingen naar
zowel het stedelijk gebied als het Groene Hart. De Does is in dit kader, als historische
waterloop met grote waarde, een belangrijk structurerend element dat drager kan zijn van
de intensivering van de groene waarden van het gebied.
- 29 -

Omdat voor de verbreding van de A4 de jachthaven aangepast dient te worden zal een
uitbreiding van de jachthaven in de Munnikenpolder op zeer korte termijn bestudeerd
worden. Het storten van overtollige, schone grond uit bijvoorbeeld de HSL boortunnel in de
zeer diepe (plaatselijk meer dan 20 meter) jachthaven is een mogelijkheid die verder zal
worden onderzocht. Hierdoor zou de haven in ecologisch opzicht in betekenis kunnen
toenemen. Ook de compensatie van oppervlaktewater ten behoeve van de verbreding van
de A4 zal grenzend aan de jachthaven plaatsvinden. De jachthaven krijgt de mogelijkheid
om aan de noordzijde voorzieningen te situeren (steigers, clubhuis en ontsluiting).
De planuitwerking ten aanzien van de exacte inrichting van de Munnikenpolder is
vooralsnog niet actueel gezien het nog langdurig in gebruik zijn als gronddepot voor de
boortunnel van de HSL-zuid. De Gemeente Leiderdorp zal ook in de toekomst eigenaresse
van de polder blijven en zal ernaar streven de planvorming in goede samenspraak met
natuur- en milieuorganisaties te verrichten en het beheer ook aan een natuurbeherende
organisatie over te dragen. Hierdoor ontstaat de maximale waarborg dat de groene
waarden van de Munnikenpolder een duurzaam karakter verkrijgen.
Het programma voor de locatie Munnikenpolder bestaat uit:
- Groene en recreatieve functies (nog niet nader gedefinieerd).
N.B.: De HSL-organisatie heeft een herinrichtingverplichting welke voortvloeit uit het
gebruik van de polder ten behoeve van de realisatie van de Groene Hart-tunnel.
- Realisatietermijn: vroegste start 2006.
Munnikenpolder op de plankaart
- 30 -