compte rendu intégral integraal verslag - La Chambre des ...

CRIV 53 COM 612 CRIV 53 COM 612
CHAMBRE DES REPRESENTANTS
DE BELGIQUE
COMPTE RENDU INTÉGRAL
AVEC
COMPTE RENDU ANALYTIQUE TRADUIT
DES INTERVENTIONS
BELGISCHE KAMER VAN
VOLKSVERTEGENWOORDIGERS
INTEGRAAL VERSLAG
MET
VERTAALD BEKNOPT VERSLAG
VAN DE TOESPRAKEN
COMMISSION DES AFFAIRES SOCIALES COMMISSIE VOOR DE SOCIALE ZAKEN
Mardi Dinsdag
11-12-2012 11-12-2012
Après-midi Namiddag
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE

N-VA Nieuw-Vlaamse Alliantie
PS Parti Socialiste
CD&V Christen-Democratisch en Vlaams
MR Mouvement réformateur
sp.a socialistische partij anders
Ecolo-Groen Ecologistes Confédérés pour l’organisation de luttes originales – Groen
Open Vld Open Vlaamse Liberalen en Democraten
VB Vlaams Belang
cdH centre démocrate Humaniste
FDF Fédéralistes démocrates francophones
LDD Lijst Dedecker
MLD Mouvement pour la Liberté et la Démocratie
Abréviations dans la numérotation des publications : Afkortingen bij de nummering van de publicaties :
DOC 53 0000/000 Document parlementaire de la 53 e législature, suivi du n° de DOC 53 0000/000 Parlementair stuk van de 53
base et du n° consécutif
e zittingsperiode + basisnummer en
volgnummer
QRVA Questions et Réponses écrites QRVA Schriftelijke Vragen en Antwoorden
CRIV Version provisoire du Compte Rendu Intégral (couverture verte) CRIV Voorlopige versie van het Integraal Verslag (groene kaft)
CRABV Compte Rendu Analytique (couverture bleue) CRABV Beknopt Verslag (blauwe kaft)
CRIV Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le compte rendu
intégral définitif et, à droite, le compte rendu analytique traduit
des interventions (avec les annexes)
(PLEN: couverture blanche; COM: couverture saumon)
CRIV Integraal Verslag, met links het definitieve integraal verslag en
rechts het vertaalde beknopt verslag van de toespraken (met
de bijlagen)
(PLEN: witte kaft; COM: zalmkleurige kaft)
PLEN Séance plénière PLEN Plenum
COM Réunion de commission COM Commissievergadering
MOT Motions déposées en conclusion d’interpellations (papier beige) MOT Moties tot besluit van interpellaties (op beigekleurig papier)
Publications officielles éditées par la Chambre des représentants
Commandes :
Place de la Nation 2
1008 Bruxelles
Tél. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.lachambre.be
e-mail : publications@lachambre.be
Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers
Bestellingen :
Natieplein 2
1008 Brussel
Tel. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.dekamer.be
e-mail : publicaties@dekamer.be
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE

CRIV 53 COM 612 11/12/2012
SOMMAIRE INHOUD
Question de Mme Nahima Lanjri au secrétaire
d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale,
adjoint au premier ministre, sur "la protection des
travailleurs en séjour illégal" (n° 13165)
Orateurs: Nahima Lanjri, John Crombez,
secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude
sociale et fiscale
Question de M. Stefaan Vercamer au secrétaire
d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale,
adjoint au premier ministre, sur "les fraudes liées
à l'utilisation des titres-services" (n° 13266)
Orateurs: Stefaan Vercamer, John Crombez,
secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude
sociale et fiscale
Question de M. Stefaan Vercamer au secrétaire
d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale,
adjoint au premier ministre, sur "l'exploitation
sociale dans le secteur de la viande" (n° 13450)
Orateurs: Stefaan Vercamer, John Crombez,
secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude
sociale et fiscale
Question de M. Peter Logghe au secrétaire d'État
à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale,
adjoint au premier ministre, sur "les fraudes
relatives aux papiers de nationalité en Moldavie et
en Roumanie" (n° 14064)
Orateurs: Peter Logghe, John Crombez,
secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude
sociale et fiscale, Nadia Sminate
Question de Mme Nadia Sminate au secrétaire
d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale,
adjoint au premier ministre, sur "l'envoi
systématique de toutes les données de contrôle
des cellules d'arrondissement aux institutions
publiques de sécurité sociale" (n° 14617)
Orateurs: Nadia Sminate, John Crombez,
secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude
sociale et fiscale
Question de Mme Nadia Sminate au secrétaire
d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale,
adjoint au premier ministre, sur "une inspection
plus sévère pour lutter contre la fraude sociale"
(n° 14620)
Orateurs: Nadia Sminate, John Crombez,
secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude
sociale et fiscale
Question de Mme Nadia Sminate au secrétaire
d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale,
adjoint au premier ministre, sur "les accords
1 Vraag van mevrouw Nahima Lanjri aan de
staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale
en de fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste
minister, over "de werknemersbescherming voor
mensen zonder wettig verblijf" (nr. 13165)
Sprekers: Nahima Lanjri, John Crombez,
staatssecretaris voor de Bestrijding van de
sociale en de fiscale fraude
8 Vraag van de heer Stefaan Vercamer aan de
staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale
en de fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste
minister, over "de fraude met dienstencheques"
(nr. 13266)
Sprekers: Stefaan Vercamer, John
Crombez, staatssecretaris voor de Bestrijding
van de sociale en de fiscale fraude
11 Vraag van de heer Stefaan Vercamer aan de
staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale
en de fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste
minister, over "de sociale uitbuiting in de
vleessector" (nr. 13450)
Sprekers: Stefaan Vercamer, John
Crombez, staatssecretaris voor de Bestrijding
van de sociale en de fiscale fraude
13 Vraag van de heer Peter Logghe aan de
staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale
en de fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste
minister, over "de fraude met betrekking tot
nationaliteitspapieren in Moldavië en Roemenië"
(nr. 14064)
Sprekers: Peter Logghe, John Crombez,
staatssecretaris voor de Bestrijding van de
sociale en de fiscale fraude, Nadia Sminate
15 Vraag van mevrouw Nadia Sminate aan de
staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale
en de fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste
minister, over "het systematisch doorsturen van
alle gegevens van de controles van de
arrondissementscellen naar de instellingen van
openbare zekerheid" (nr. 14617)
Sprekers: Nadia Sminate, John Crombez,
staatssecretaris voor de Bestrijding van de
sociale en de fiscale fraude
17 Vraag van mevrouw Nadia Sminate aan de
staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale
en de fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste
minister, over "een strakkere inspectie om sociale
fraude aan te pakken" (nr. 14620)
Sprekers: Nadia Sminate, John Crombez,
staatssecretaris voor de Bestrijding van de
sociale en de fiscale fraude
18 Vraag van mevrouw Nadia Sminate aan de
staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale
en de fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE
1
8
11
13
15
17
18
i

ii
bilatéraux avec des pays à risque en vue d'une
application correcte de la directive détachement"
(n° 14631)
Orateurs: Nadia Sminate, John Crombez,
secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude
sociale et fiscale
Question de Mme Nadia Sminate au secrétaire
d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale,
adjoint au premier ministre, sur "le durcissement
des conditions d'octroi de la partie variable des
frais d'administration des OA en vue d'une
meilleure utilisation des données de la DmfA"
(n° 14632)
Orateurs: Nadia Sminate, John Crombez,
secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude
sociale et fiscale
Question de Mme Nadia Sminate au secrétaire
d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale,
adjoint au premier ministre, sur "l'échange
structuré d'informations entre la CTIF et le SIRS"
(n° 14634)
Orateurs: Nadia Sminate, John Crombez,
secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude
sociale et fiscale
11/12/2012 CRIV 53 COM 612
minister, over "bilaterale overeenkomsten met
risicolanden met het oog op een correcte
toepassing van de detacheringsrichtlijn"
(nr. 14631)
Sprekers: Nadia Sminate, John Crombez,
staatssecretaris voor de Bestrijding van de
sociale en de fiscale fraude
20 Vraag van mevrouw Nadia Sminate aan de
staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale
en de fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste
minister, over "de verstrenging van het variabel
deel van de administratiekosten van de VI's met
het oog op een beter gebruik van de gegevens uit
de DmfA" (nr. 14632)
Sprekers: Nadia Sminate, John Crombez,
staatssecretaris voor de Bestrijding van de
sociale en de fiscale fraude
23 Vraag van mevrouw Nadia Sminate aan de
staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale
en de fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste
minister, over "de gestructureerde uitwisseling
van informatie tussen CFI en SIOD" (nr. 14634)
Sprekers: Nadia Sminate, John Crombez,
staatssecretaris voor de Bestrijding van de
sociale en de fiscale fraude
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE
20
22

CRIV 53 COM 612 11/12/2012
COMMISSION DES AFFAIRES
SOCIALES
du
MARDI 11 DECEMBRE 2012
Après-midi
______
COMMISSIE VOOR DE SOCIALE
ZAKEN
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE
van
DINSDAG 11 DECEMBER 2012
Namiddag
______
De vergadering wordt geopend om 14.18 uur en voorgezeten door de heer Stefaan Vercamer.
La séance est ouverte à 14.18 heures et présidée par M. Stefaan Vercamer.
De voorzitter: Mevrouw Van Cauter heeft gevraagd haar vraag
nr. 11970 om te zetten in een schriftelijke vraag.
Le président: Mme Van Cauter
souhaite transformer sa question
n° 11970 en question écrite.
01 Vraag van mevrouw Nahima Lanjri aan de staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale en de
fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste minister, over "de werknemersbescherming voor mensen
zonder wettig verblijf" (nr. 13165)
01 Question de Mme Nahima Lanjri au secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale,
adjoint au premier ministre, sur "la protection des travailleurs en séjour illégal" (n° 13165)
01.01 Nahima Lanjri (CD&V): Mijnheer de staatssecretaris, zelfs
werknemers zonder papieren hebben dezelfde basisrechten als
werknemers met papieren, zodra een arbeidsrelatie kan worden
vastgesteld, onder meer met betrekking tot minimumlonen, een
veilige werkomgeving en ontslag. In de praktijk worden die rechten
echter nauwelijks gerealiseerd, omdat werknemers bang zijn
opgepakt te worden als zij de autoriteiten contacteren bij misbruiken.
De dialoog begin juli in het Parlement met huishoudsters, huishouders
en medewerkers van OR.C.A., een ngo die de rechten van
werknemers zonder papieren verdedigt, maakte pijnlijk duidelijk dat
misbruiken blijven voorkomen. Vaak worden die gewoon
geaccepteerd. Men legt zich er soms bij neer. Ook personen uit de
onmiddellijke omgeving durven geen contact op te nemen met de
autoriteiten. Ondanks het feit dat zij toch rechten hebben, staan
werknemers zonder papieren erg zwak wegens hun zwak statuut.
Op aanraden van OR.C.A. dienden 44 werknemers zonder papieren
toch klacht in bij de arbeidsinspectie. Slechts één klacht resulteerde in
de uitbetaling van het achterstallig loon. Malafide werkgevers slagen
er dus in ongestraft hun werknemers uit te buiten. Werknemers
zonder wettig verblijf kunnen niet rekenen op een effectieve
werknemersbescherming om hun loon uitbetaald te krijgen.
Bij de aanpak van sociale fraude mogen we de bescherming van
werknemers niet uit het oog verliezen. Twee weken geleden werd hier
een en ander goedgekeurd inzake de tewerkstelling van illegalen. Dat
ging echter onder meer over onderaanneming op bouwwerven. Hier
gaat het uitdrukkelijk over tewerkstelling van persoon tot persoon,
heel vaak in huishoudens.
01.01 Nahima Lanjri (CD&V):
Avec ou sans papiers, les droits
fondamentaux des travailleurs
sont identiques, mais
concrètement, craignant d’être
arrêtés s’ils contactent les
autorités pour signaler des abus,
les travailleurs clandestins sont
dans l’impossibilité de les faire
valoir.
Suivant les conseils de l’OR.C.A.,
44 travailleurs clandestins ont
pourtant déposé une plainte
auprès de l’inspection du travail.
Un seul dossier a débouché sur le
versement des arriérés de salaire.
Les travailleurs sans titre de séjour
légal ne peuvent par conséquent
pas compter sur une réelle
protection de leurs droits.
Le secrétaire d’État envisage-t-il
l’adoption de mesures
complémentaires pour garantir les
droits des travailleurs sans
papiers? Je songe plus
particulièrement aux travailleurs
au pair et aux travailleurs
domestiques employés par des
diplomates. Une task force sera-t-
1

2
Een taskforce waarin de inspectiediensten, de sociale partners,
Justitie, politie en belangenorganisaties vertegenwoordigd zijn, zou
kunnen worden ingezet om de tendensen op de informele
arbeidsmarkt beter op te volgen en inzicht te verwerven in het
disfunctioneren van bepaalde systemen.
Plant u extra maatregelen om de rechten van werknemers zonder
papieren te beschermen?
Hoe verklaart u dat veel malafide werkgevers geen achterstallig loon
betalen en andere overtredingen begaan?
Welke acties plant u om het disfunctioneren van het au-pairsysteem,
dat ook vaak wordt misbruikt, en de precaire situatie waarin veel
diplomatiek huishoudpersoneel zich bevindt, aan te pakken?
Bent u bereid om, zoals uit de vergadering bleek, zo’n taskforce op te
richten om de problemen van de huishoudwerkers met en zonder
papieren beter in kaart te brengen en concrete maatregelen ter
bescherming van hen uit te werken?
Het lijkt me een uitgestoken hand van de organisatie, om samen met
de andere partners die misbruiken aan te pakken. Ik hoop dat u die
hand ook wil aannemen.
01.02 Staatssecretaris John Crombez: Ik zou vanmiddag normaal op
een bijeenkomst van OR.C.A. spreken. De verlenging van de agenda
van de commissievergadering verhindert dat, maar hiervoor heb ik
begrip. Ik heb reeds contact gehad met OR.C.A..
Zoals ook uit uw vraagstelling bleek, gaat het om twee zaken. Zo gaat
het om sociaal en economisch misbruik van werknemers met en
zonder papieren. U wijst terecht ook op de verschillende relatie, zowel
van persoon tot persoon, als in arbeidsverband, namelijk in bedrijven
en onderaannemingen.
We hebben recent een hoopgevende uitspraak verkregen in de zaak-
Carestel. De Duitse onderaannemer heeft een gevangenisstraf
gekregen van vier jaar effectief, voornamelijk wegens mensenhandel
en economisch misbruik.
U hebt gelijk dat we hiervan een punt moeten maken. Voor de
betrokkenen is het immers zeer moeilijk om rechten af te dwingen. Er
bestaan nu reeds heel wat wettelijke instrumenten om werknemers te
beschermen.
Het onderscheid dat gemaakt wordt in het arbeidsrecht, slaat nooit op
het feit of men al dan niet papieren heeft, dus of het gaat om illegale
tewerkstelling of niet. Normaal zou men dus rechten moeten kunnen
afdwingen uit de arbeidswetten. We zien echter ook, onder andere in
de 44 zaken waarnaar u verwijst, dat de bestaande wettelijke
instrumenten niet altijd afdoende zijn om die rechten te kunnen
opeisen.
Het grootste probleem is dat het misbruik zeer moeilijk aan de
oppervlakte komt. Ondanks het feit dat door OR.C.A. 44 zaken zijn
aangebracht, wat een zeer goede zaak is, blijft ons allergrootste
probleem dat het echt gaat om een verborgen economie, die we zeer
11/12/2012 CRIV 53 COM 612
elle mise en place pour
circonscrire le problème et
proposer des mesures de
protection?
01.02 John Crombez, secrétaire
d'État: Il ne s'agit pas seulement
des relations de travail
interpersonnelles. Ce qui est en
jeu, ce sont également les
relations au sein des entreprises
et de leurs sous-traitants. Nous
devons effectivement y consacrer
une attention particulière.
De nombreux instruments légaux
destinés à assurer la protection
des travailleurs existent. Les lois
du travail sont applicables à tous
les travailleurs, avec ou sans
papiers. Les travailleurs sans
papiers éprouvent cependant des
difficultés spécifiques pour obtenir
que leur employeur respecte leurs
droits.
Les abus en la matière sont très
difficilement décelables. Les
signalements spontanés de tels
abus sont extrêmement rares. Les
travailleurs qui en sont victimes
sont presque pris en otage par
leur employeur et ils n'osent pas
déposer une plainte de peur d'être
expulsés du territoire belge.
Les victimes de la traite des êtres
humains bénéficient toutefois
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE

CRIV 53 COM 612 11/12/2012
moeilijk kunnen vaststellen. Spontane klachten krijgen wij bij het
Toezicht op de Sociale Wetten haast nooit, waarschijnlijk vanwege de
precaire, bijna-gijzelingssituatie van de werknemer zelf, voor wie het
een bijzonder grote stap is om een klacht in te dienen. Vaak ook
dreigt een probleem van uitzetting erbovenop, wat de drempel nog
hoger maakt.
Er is wel een bijzondere bescherming voor slachtoffers van
mensenhandel. Dat is belangrijk in het verhaal. Wie samenwerkt met
de autoriteiten, afkomstig is uit derde landen en slachtoffer is van
mensenhandel, kan alsnog een verblijfstitel krijgen. Ik denk dat dat
niet zeer bekend is bij eventuele slachtoffers, maar het heft de hoge
drempel voor het spontaan melden van een probleem wel op.
De bescherming van personen die onwettig in België verblijven en
werken, maar geen slachtoffer zijn van mensenhandel, bestaat niet.
Er wordt weinig succes geboekt met de zaken die door OR.C.A. bij
het Toezicht op de Sociale Wetten zijn aangebracht. Ik verwijs dan
naar de wettelijke omstandigheden. Moeilijkheden bij het aanbrengen
van bewijzen, is een van de redenen van het geringe succes. De
inspectie kan de omstandigheden vaak zelf niet vaststellen, wat ook
een moeilijkheid is. Als er wel zware inbreuken worden vastgesteld,
dan kan de inspectie het klassiek appreciatierecht, dat in de meeste
zaken belangrijk is, niet uitoefenen. Niet verbaliseren, maar een
andere oplossing kiezen, is in veel zaken de manier van handelen,
maar in dergelijke zaken kan dat niet. Voor de sociale inspecteur is
het ook onmogelijk om het verblijf te regulariseren of door de vingers
te zien, wat de behandeling van het dossier bemoeilijkt.
De sociale inspecteur die dergelijke feiten vaststelt, is verplicht om ze
aan DVZ te melden, die dan verder beslist over het verblijfsrecht. Dat
wordt dan een apart dossier.
Inspecteurs kunnen in dat geval hun basisopdracht, waarbij ze zorgen
voor een schikking en dus voor de betaling van het achterstallig
verschuldigd loon aan de illegale werknemer, niet uitvoeren. Zij zitten
tussen hamer en aanbeeld: enerzijds moeten ze ervoor zorgen dat
werknemers hun recht op loon kunnen uitoefenen en, anderzijds, zijn
ze verplicht om frauduleuze tewerkstelling van personen zonder
papieren bij DVZ aan te geven.
Bovendien is het moeilijk om achterstallige lonen te doen uitbetalen
als de begunstigde werknemer zonder papieren verdwenen is of er
niet meer werkt. Dat geldt ook als er geen feitelijke verbindingspunten
zijn en bijvoorbeeld een bankrekeningnummer ontbreekt.
Twee maatregelen op wettelijk vlak zouden op korte termijn moeten
helpen. Op 11 mei 2012 heeft de Ministerraad het voorontwerp van
wet tot vaststelling van sancties en maatregelen tegen werkgevers
van onderdanen van derde landen die onwettig in België verblijven,
goedgekeurd. Daarmee wordt richtlijn nr. 52 van 2009 tot vaststelling
van minimumnormen inzake sancties en maatregelen tegen
werkgevers van illegaal verblijvende onderdanen van derde landen,
de sanctierichtlijn, omgezet. Dat betekent dat de hoofdelijke
aansprakelijkheid wordt ingevoerd ten aanzien van
medecontractanten van de werkgever, evenals het vermoeden van de
duur van prestaties. Voor de afdwingbaarheid van de rechten zou dat
d'une protection particulière. Les
personnes d'origine étrangère qui
collaborent avec les autorités
belges, proviennent de pays tiers
et sont victimes de la traite des
êtres humains peuvent obtenir un
document de séjour. Les
personnes d'origine étrangère qui
séjournent et travaillent
illégalement en Belgique mais qui
ne sont pas victimes de la traite
des êtres humains ne bénéficient
pas de cette protection.
Les actions en justice intentées
par l'OR.C.A. n'aboutissent que
rarement, l'administration de la
preuve s'avérant très malaisée.
Les agents de l'inspection sociale
ne sont souvent pas en mesure de
constater eux-mêmes les
circonstances de ce type
d'exploitation et lorsqu'un
inspecteur constate un séjour
illégal, il ne peut fermer les yeux et
doit le signaler à l'Office des
Étrangers, ce qui complique tout.
Dans pareil cas, les inspecteurs
ne peuvent exercer leur mission
de base, c'est-à-dire veiller à ce
que l'arriéré de salaire soit versé.
Ils se trouvent dans une situation
très difficile.
Deux mesures devraient simplifier
les choses à court terme. Le
Conseil des ministres a approuvé
le 11 mai un avant-projet de loi
transposant la directive "sanction"
n° 52 de 2009. En conséquence,
les cocontractants des employeurs
seront désormais solidairement
responsables et la présomption
relative à la durée des prestations
sera acceptée, ce qui devrait
constituer un nouvel élément
important en termes de respect
des droits des travailleurs
concernés. Concrètement, le
travailleur sera présumé, jusqu'à
preuve du contraire, avoir fourni
des prestations durant au moins
trois mois.
Deuxièmement, on pourra recourir
à l'exécution de la loi du 29 mars
2012 relative à la responsabilité
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE
3

4
een belangrijk nieuw element moeten zijn.
De onderdaan van het derde land die onwettig in België verblijft en
een arbeidsovereenkomst heeft, wordt vermoed, tot bewijs van het
tegendeel, prestaties te hebben geleverd gedurende minstens
drie maanden. Er wordt daarop dus een minimumtermijn gekleefd. Dit
vermoeden moet de moeilijkheid voor de werknemers en de
bevoegde diensten om de wettelijke duur aan te tonen wegnemen.
Ten tweede is er de uitvoering van de wet van 29 maart 2012 met
betrekking tot de hoofdelijke aansprakelijkheid van de loonschulden.
Dat is een van de drie hoofdstukken inzake hoofdelijke
aansprakelijkheid, wat zou moeten helpen, zeker in het geval van
tewerkstelling binnen bedrijven, maar niet direct bij een rechtstreekse
relatie van persoon tot persoon. Dit zal het Toezicht op de Sociale
Wetten meer armslag geven om op te treden tegen de
opdrachtgevers en de hoofdaannemers.
In het Parlement werd ook vaak de vraag gesteld wat er gebeurt in
het geval de opdrachtgever een particulier is. Het Parlement heeft
gevraagd om daarmee voorzichtig om te springen. Voor particulieren
die een bedrijf in de hand nemen om bijvoorbeeld bouwwerken te
laten uitvoeren, en dat bedrijf gaat in onderaanneming, is het heel
moeilijk om vast te stellen of die onderaannemer wetmatig handelt.
Dat betekent natuurlijk ook dat men in dit geval minder
tegenstelbaarheid heeft wat de aansprakelijkheid van de particulier
betreft.
Présidente: Nadia Sminate.
Voorzitter: Nadia Sminate.
Het TSW zal ook het initiatief nemen om met een aantal ngo’s,
waaronder ook OR.C.A, concrete afspraken te maken om het
indienen van klachten te vergemakkelijken, om ervoor te zorgen dat
er meer klachten worden neergelegd en om duidelijk te maken dat de
omstandigheden en de bewijslast beter moeten en kunnen worden
ingeschat, zodat er gemakkelijker kan worden opgetreden.
Het ander element betreft heel specifiek de werknemers zonder
papieren. Malafide werkgevers maken daarvan gebruik, wat pure
exploitatie is.
Ik heb naar de zaak-Carestel verwezen. Ik denk dat het een goede
zaak is dat een rechtbank een zeer sterk signaal heeft gegeven over
de strafmaat die staat tegenover mensenhandel en economisch
misbruik.
De precaire situatie van die werknemers is zelfs zodanig dat het bijna
moderne slavernij wordt. De werknemers in kwestie kunnen hun
rechten zelfs niet afdwingen.
Specifiek voor de au pairs bestaat er een aparte regelgeving. Om in
België au pair te mogen zijn, moeten buitenlandse jongeren over een
geldige arbeidskaart beschikken. Het probleem daar is de regelgeving
ter zake. Als het probleem niet spontaan wordt gemeld, gaat het om
een volledig verdoken circuit. Dan wordt het vooral een
opsporingszaak.
11/12/2012 CRIV 53 COM 612
solidaire en matière de dettes
salariales. Celle-ci donnera une
plus grande marge de manœuvre
aux instances responsables du
contrôle des lois sociales lors de
leurs interventions contre les
donneurs d'ordre et les soustraitants.
L'Inspection conclura des accords
avec certaines ONG, parmi
lesquelles l'OR.C.A., pour faciliter
le dépôt de plaintes.
Les employeurs malhonnêtes
abusent du statut illégal des
travailleurs, c'est de l'exploitation
pure. Il s'agit d'une forme
d'esclavage moderne. Dans
l'affaire Carestel, le tribunal a
donné un signal fort en ce qui
concerne le quantum de la peine
infligée en cas de trafic d'êtres
humains et d'abus économique.
Une réglementation distincte
existe spécifiquement pour le
personnel au pair. Pour pouvoir
travailler au pair en Belgique, les
jeunes étrangers doivent disposer
d'un permis de travail valable. Les
familles d'accueil belges doivent
demander les permis de travail et
la carte de travail B. Sur la base
de ce permis de travail, un visa
peut être demandé.
Les services d'inspection sociale
enregistrent très peu de plaintes
spontanées de ce secteur. Étant
donné que la relation de travail
relève entièrement de la sphère
privée, il est très difficile de
constater les abus. L'habitation est
en effet inviolable et le juge ne
donne pas aisément l'autorisation
d'y pénétrer.
Des contrôles sont effectués
sporadiquement par les services
d’inspection régionaux
ressortissant aux Communautés
et aux Régions à l’occasion de la
délivrance des permis de travail.
Mais, en raison de l’existence du
circuit parallèle, ces contrôles sont
sans doute insuffisants.
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE

CRIV 53 COM 612 11/12/2012
De voorwaarde om die geldige arbeidskaart te hebben, geldt niet voor
onderdanen van de lidstaten van de Europese Economische Ruimte
en voor Zwitserland.
De Belgische gastgezinnen moeten de arbeidsvergunning en de
arbeidskaart B aanvragen. Op basis van die arbeidsvergunning kan er
een visum worden aangevraagd. Dat is de procedure, maar dat is nog
altijd in het officiële gedeelte.
Ook daar bereiken klachten zelden de sociale inspectiediensten. Wij
stellen vast dat wij daarover weinig klachten krijgen. Ofwel volgt men
de procedure, ofwel volgt men ze niet en komen er geen klachten
door.
Dit speelt zich af in de private sfeer, waardoor de toegang voor de
sociaal inspecteurs tot die situatie zeer moeilijk is omwille van de
onschendbaarheid van de woning. Om toegang te krijgen, moeten
inspecteurs al een gemotiveerde aanvraag indienen en de toelating
van de rechter verkrijgen, die alleen bij zeer zware inbreuken wordt
verleend.
Er worden sporadisch controles uitgevoerd door regionale
inspectiediensten van de Vlaamse Gemeenschap en van het Brussels
en Waals Gewest naar aanleiding van het afleveren van de
arbeidskaarten. Dit is waarschijnlijk niet afdoende omwille van het
parallell circuit. Dat geldt trouwens ook voor diplomatiek
huispersoneel. Ook daarop worden controles uitgevoerd. Het gaat
hierbij evenwel over private huishoudens en daarvoor geldt in veel
gevallen een of andere vorm van strafrechtelijke immuniteit. Dit is nog
een bijkomende drempel om ter zake grondige onderzoeken te
voeren. Die werkgevers kunnen geen voorwerp zijn van
strafrechtelijke opsporingen, onderzoeken of vervolgingen in België.
Bij dit laatste gaat het om diplomatiek huispersoneel.
De laatste jaren worden heel wat klachten opgelost door
samenwerking van de FOD Buitenlandse Zaken en het Toezicht op
de Sociale Wetten. Samen hebben zij een klachtenprocedure
uitgewerkt die actief wordt gepromoot en bekendgemaakt in
diplomatieke en consulaire middens. Het Toezicht op de Sociale
Wetten heeft in samenwerking met de Dienst Protocol van de
FOD Buitenlandse Zaken ook meertalige folders opgesteld die de
rechten van het huispersoneel uitleggen aan personen die zich
aanmelden met problemen. Er is ook een model van
arbeidsovereenkomst ter beschikking gesteld van de buitenlandse
werkgevers om de standaardsituatie te verduidelijken. Die preventieve
acties zouden het verschil tussen een wettige en een onwettige
situatie eigenlijk veel duidelijker moeten maken.
Met alles wat ik hier net heb beschreven, zal ik concluderen dat wij
niet direct genoopt zijn om een taskforce op te richten. Er zijn twee
grote problemen in wat ik beschreven heb. Ten eerste, het feit dat er
weinig klachten zijn en dat men in een volledig verborgen economie
handelt. Ten tweede, de wettelijke instrumenten. Dat tweede punt
kunnen wij versterken. Voor het eerste kunnen wij alleen maar
proberen om zo veel mogelijk klachten te verzamelen, omdat de
opsporing zelf zeer moeilijk blijft. Een aanspreekpunt en het faciliteren
van de klachten zullen actiepunten zijn, in samenwerking met de
administraties en de ngo’s die daarmee bezig zijn.
Une situation analogue se
présente dans le cas du personnel
de maison diplomatique. Dans ce
cas, le seuil est encore plus élevé,
car l’employeur dispose souvent
d’une forme quelconque
d’immunité pénale. Le SPF
Affaires étrangères et le Contrôle
des lois sociales ont élaboré
ensemble une procédure de
plaintes qui fait l’objet d’une
promotion active auprès des
milieux diplomatiques. Des
brochures multilingues expliquent
les droits du personnel de maison
et un modèle de contrat de travail
a été mis à la disposition des
employeurs étrangers.
Je ne pense donc pas qu’il y ait
lieu de mettre sur pied une task
force. Les instruments légaux
existent et sont renforcés. Pour le
surplus, nous tentons de
regrouper au maximum les
plaintes, dans la mesure où le
dépistage demeure complexe. Le
dépôt d’une plainte est facilité par
la création d’un point de contact
clair. Nous oeuvrons en ce sens
en collaboration avec les ONG.
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE
5

6
01.03 Nahima Lanjri (CD&V): Mijnheer de staatssecretaris, ik heb
toch nog enkele bedenkingen. Ik vind het jammer dat mijn vraag pas
nu aan bod komt, maar dat zal door de omstandigheden zijn. Het
reces is er ook tussen gekomen. Ik heb uiteraard alle respect voor de
initiatieven die u genomen hebt en die ondertussen ook in het
Parlement bevestigd werden, onder meer met betrekking tot wat u
daarjuist genoemd hebt. Het punt over de tewerkstelling van illegalen
zullen wij deze week goedkeuren in de plenaire vergadering, in
uitvoering van wat Europa ons oplegt.
Ik heb vanaf het begin in mijn vraag heel duidelijk gesteld dat het hier
gaat over een een-op-eenrelatie tussen een werkgever en een
werknemer en dat het vaak gaat over mensen zonder papieren, maar
niet altijd. Vaak gaat het ook over diplomatiek huispersoneel.
Waarin ik u niet kan bijtreden of toch een beetje moet corrigeren, is in
de kwestie van de strafrechtelijke immuniteit. Het klopt dat die wel
geldt, maar die geldt enkel op de ambassade of het consulaat zelf en
niet in de private woning van een consul, een ambassadeur of wie
dan ook. Als er daar overtredingen gebeuren, eender welke, dan is
men, net als u en ik, evengoed strafbaar. Die correctie wil ik toch wel
aanbrengen. Wij kunnen ter zake wel optreden, als wij willen.
Ten tweede, u antwoordt dat er weinig klachten naar boven komen.
Daarom is het des te jammer. Het is moeilijk dergelijke klachten naar
boven te brengen. Sommigen bevinden zich immers in een moeilijke
situatie.
Hier gaat het om 44 door OR.C.A. ondersteunde gevallen die naar
buiten zijn gekomen. Aangezien de overheid er ter zake niet in slaagt
om de zaak goed aan te pakken en slechts één van de 44 gevallen
kan aanpakken, loopt er iets grondig verkeerd. Aldus worden
natuurlijk nog meer betrokkenen ontmoedigd om klachten in te
dienen, waardoor er een vicieuze cirkel ontstaat.
Er wordt beweerd dat er geen probleem is, omdat er te weinig
klachten zijn.
01.04 Staatssecretaris John Crombez: Ik beweer zeker niet dat er
geen probleem is, wel integendeel.
01.05 Nahima Lanjri (CD&V): U merkt op dat er te weinig klachten
zijn en dat u dus geen noodzaak ziet om een taskforce op te richten.
Er zijn echter wel degelijk klachten. Het probleem is evenwel dat er
een grote drempel is om de klachten bekend te maken.
Ten tweede, indien de klachten worden ingediend, worden ze niet
vervolgd.
Misschien bestaat een eerste opdracht erin om de 44 klachten in
kaart te brengen, om na te gaan waar het is misgelopen en wat ervoor
heeft gezorgd dat de overheid niet heeft kunnen vervolgen. Misschien
kan de administratie heel veel terechte zaken aanbrengen. Misschien
is een onderzoek van die klachten al een goed middel om er iets uit te
leren.
Ten derde, misbruiken zijn er ook met het au-pairsysteem. Het
11/12/2012 CRIV 53 COM 612
01.03 Nahima Lanjri (CD&V): Il
me semble que l’immunité pénale
des diplomates ne dépasse pas le
cadre de l’ambassade ou du
consulat et ne s’étend donc pas au
domicile privé où nous pouvons
dès lors intervenir.
Rares en effet sont les plaintes
enregistrées et c’est bien là que le
bât blesse. Il est particulièrement
navrant de constater qu’une seule
des 44 plaintes soutenues par
l’OR.C.A. a abouti. Cela ne fait
que décourager précisément les
personnes qui auraient voulu
déposer une plainte.
01.05 Nahima Lanjri (CD&V): En
conclure pour autant que la
création d’une task force est
superflue est assez expéditif. Il
faut en effet faciliter le dépôt de
plaintes et l’analyse des
44 plaintes déposées permettrait
peut-être d’épingler les
défaillances du système de
poursuites.
La disponibilité exigée de la part
des travailleurs au pair est à cent
lieues des dispositions légales
régissant ce type d’activité.
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE

CRIV 53 COM 612 11/12/2012
systeem hebt u uitgelegd, maar daarover gaat het niet. Dergelijke
systemen worden vaak misbruikt. Zij zijn er. Mensen dienen zich aan
en worden zogezegd au pair. Uiteindelijk gaat het dan echter om
iemand die dag en nacht moet werken en beschikbaar moet zijn, wat
helemaal niet overeenstemt met onze vigerende wetgeving inzake het
au-pairsysteem.
Kortom, mijnheer de minister, het lijkt mij goed dat er op zijn minst
overleg met OR.C.A. komt.
U zegt dat u een taskforce niet ziet zitten, maar misschien moet er
eens een werkgroep worden opgericht, desnoods tijdelijk, om de
problemen in kaart te brengen. U kunt dan ook werken aan een
betere klachtenbehandeling. Het is goed dat u dat wilt doen.
Waarschijnlijk kan er ook nog worden gewerkt aan het takenpakket
van de ngo, of nog aan punten waarmee men elkaar kan versterken.
Het probleem wordt namelijk heel erg onderschat. Wat we weten, is
nog maar het topje van de ijsberg. Het is zoals bij verkrachtingen; het
aantal gemelde verkrachtingen blijft ruimschoots onder het totaal
aantal verkrachtingen. De meeste worden niet gemeld, omdat de
slachtoffers niet durven uit schaamte of omdat – en dit is nog erger –
op honderd verkrachtingszaken voor de rechtbank er slechts vier tot
een veroordeling leiden. Dat is erg.
Als er klachten naar voren komen, hoop ik dat slachtoffers goed
begeleid worden en dat men probeert om de klachten au sérieux te
nemen. U spreekt over achterstallig loon. Sommige werknemers zijn
zo uitgebuit dat ze weg willen en dat DVZ hen terug naar hun land
mag sturen; ze willen wel nog het loon waarop ze recht hebben.
U hebt in een ander domein een fonds opgericht via een wetsontwerp.
De achterstallige lonen die we kunnen recupereren, kunnen we, tot
wanneer het slachtoffer is gevonden, in een fonds stoppen. Men kan
dan op zoek gaan naar de betrokkene. Eventueel kan zo’n fonds
worden opgericht en kan het geld daarin worden gestort, voor de
gevallen waarin men de persoon in kwestie niet zou terugvinden.
Wanneer een slachtoffer geen bankrekening heeft, kan daarvoor ook
een oplossing gevonden worden. Voor zulke praktische zaken lijkt het
me raadzaam dat u overleg pleegt met de sector, de
inspectiediensten, de sociale partners, Justitie en de politie. Zij krijgen
hier immers ook mee te maken. U kunt dan afspraken maken over
een aanpak.
U hebt zopas gezegd dat het bezoek vanmiddag afgelast werd. Ik
hoop dat er een werkgroep komt die het probleem terdege onderzoekt
en oplossingen uitwerkt. Over enkele maanden zal ik u hierover
opnieuw een vraag stellen. Ik wil u eerst de tijd geven om een en
ander grondig te bekijken.
01.06 Staatssecretaris John Crombez: Ik wil zeker niet de indruk
wekken dat ik het probleem minimaliseer. Ik vind het immers een zeer
groot probleem.
Het is niet omdat er geen taskforce komt, dat er geen overleg zal zijn
tussen de administraties, de ngo’s en andere organisaties die rond
sociaal en economisch misbruik werken.
Un groupe de travail pourrait
examiner le problème dans son
ensemble car il est aujourd'hui
largement sous-estimé. N'oubliez
en effet pas que les informations
dont nous disposons ne
représentent que la pointe de
l'iceberg.
Lorsque l'on a connaissance de
plaintes, j'espère que les victimes
sont correctement accompagnées
et que leurs plaintes sont prises au
sérieux.
Certains travailleurs sont tellement
exploités qu'ils disparaissent,
souvent pour rentrer dans leur
pays. Ils veulent évidemment le
salaire auquel ils ont droit.
Toutefois, les victimes sont
souvent introuvables. Je propose
donc de récupérer les arriérés de
salaires et de les placer dans un
fonds jusqu'à ce que l'on retrouve
la victime ou son compte bancaire.
Une concertation doit être
organisée à ce sujet avec le
secteur, les services d'inspection,
la Justice et la police.
01.06 John Crombez, secrétaire
d'État: Je ne minimalise nullement
le problème. Même sans
taskforce, je me concerterai avec
les services compétents et les
ONG.
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE
7

8
U hebt ook gelijk dat er oplossingen moeten komen voor praktische
problemen. Zo willen sommige mensen spontaan terugkeren naar
hun land van herkomst, maar ze willen wel een deel van hun loon
meekrijgen. De omzetting van de richtlijn, met de invoering van de
termijn van drie maanden, kan daarvoor een begin van oplossing zijn.
Ten slotte, u hebt gelijk dat die één op vierenveertig een probleem
vormt, maar ik heb drie redenen gegeven waarom het er op dit
ogenblik zo weinig zijn. Wij zullen dus moeten werken aan de drie
oorzaken die de administratie aangeeft.
01.07 Nahima Lanjri (CD&V): Geldt dat voor alle drieënveertig
dossiers?
01.08 Staatssecretaris John Crombez: Dat zijn de drie hoofdredenen
waarom het er zo weinig zijn.
01.09 Nahima Lanjri (CD&V): Het is goed dat u eraan wil
voortwerken, maar ik hoop dat er over een aantal maanden wat
vooruitgang is geboekt.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
11/12/2012 CRIV 53 COM 612
Pour le problème pratique des
victimes introuvables, la
transposition de la directive, ainsi
que l'instauration d'un temps de
travail supposé de trois mois,
apportera un début de solution.
01.09 Nahima Lanjri (CD&V): Le
secrétaire d'État veut s'atteler au
recours limité à la plainte et au
faible taux de poursuites. J'espère
qu'il progressera rapidement en ce
sens.
02 Vraag van de heer Stefaan Vercamer aan de staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale en
de fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste minister, over "de fraude met dienstencheques"
(nr. 13266)
02 Question de M. Stefaan Vercamer au secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale,
adjoint au premier ministre, sur "les fraudes liées à l'utilisation des titres-services" (n° 13266)
02.01 Stefaan Vercamer (CD&V): Mevrouw de voorzitter, mijnheer
de staatssecretaris, dienstencheques vormen een van de meest
succesvolle verhalen inzake tewerkstelling in ons land. Volgens de
RVA gaat het om meer dan 170 000 werknemers.
De keerzijde van heel dat verhaal is dat het grote kosten met zich
meebrengt voor de overheid. Het gaat immers over zeer zwaar
gesubsidieerde jobs. Het is dan ook onze plicht en onze
verantwoordelijkheid om erover te waken dat die sector sterk
gecontroleerd wordt en dat fraude te allen tijde vermeden wordt, zodat
wij kunnen aantonen dat het belastinggeld goed besteed wordt.
De regering nam reeds een aantal maatregelen om de
dienstenchequeondernemingen wat te professionaliseren en
zodoende fraude tegen te gaan, onder meer door het koninklijk besluit
van augustus 2012, waardoor de ondernemingen telkens voor de
komende drie jaar een ondernemingsplan moeten kunnen
voorleggen.
Toch zijn wij opnieuw op een aantal misbruiken gestoten die ons
gesignaleerd werden.
Een daarvan is dat de identiteitscontrole bij de elektronische aanvraag
ontbreekt. Wij hebben dat zelf uitgetest. Het blijkt dat men gewoon het
02.01 Stefaan Vercamer (CD&V):
Étant donné qu'il n'y a pas de
contrôle d'identité lorsque des
titres-services sont commandés
par voie électronique, ceux-ci
peuvent être demandés sous un
faux nom.
Quelles mesures le secrétaire
d'État prendra-t-il pour lutter contre
cette situation? Vérifie-t-on déjà
aujourd'hui si une prestation est
fournie en contrepartie de chaque
titre-service remis? Qui réalise ces
contrôles? En tout état de cause,
est-il possible d'effectuer des
contrôles sur le terrain dans une
habitation privée? A-t-on
connaissance d'organisations qui
abusent des titres-services pour
blanchir de l'argent sale? Quelles
mesures sont prises pour lutter
contre de telles pratiques?
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE

CRIV 53 COM 612 11/12/2012
Rijksregisternummer en enkele persoonsgegevens moet ingeven,
maar er wordt niet nagegaan of de gegevens kloppen, noch of
degene die de gegevens inbrengt ook daadwerkelijk die identiteit
heeft. Op die manier kunnen er fictief dienstencheques besteld
worden of kan men onder een valse naam dienstencheques
aanvragen.
Een tweede probleem is dat dienstenchequeondernemingen en
dienstenchequewerknemers cheques innen waarvoor geen prestatie
geleverd wordt of geleverd is. De controle op prestaties wordt
bemoeilijkt doordat de arbeid altijd op privéterrein uitgevoerd wordt.
Mijnheer de staatssecretaris, vandaar hebben wij de volgende vragen.
Ten eerste, ik hoop dat u op de hoogte bent van het bestellen van
dienstencheques onder een valse identiteit. Bent u van plan om dat
systeem te verbeteren? Hoe zou dergelijk misbruik vermeden kunnen
worden? Wat zult u daaraan doen?
Ten tweede, inzake de prestaties, worden er nu al concrete controles
uitgevoerd om na te gaan of tegenover elke ingeleverde
dienstencheque een prestatie staat? Wie voert die controles dan uit?
Is het mogelijk, tout court, dat er controles worden uitgeoefend op die
prestaties, die al dan niet gebeuren in een privéwoning? Om
vaststellingen te kunnen maken, is het wel cruciaal dat die controles
in een privéwoning kunnen gebeuren.
Zijn er organisaties ontdekt die dienstencheques misbruikten om
zwart geld wit te wassen? Dat wordt immers ook gesignaleerd. Welk
gevolg zal daaraan worden gegeven?
02.02 Staatssecretaris John Crombez: U wijst er terecht op dat,
aangezien het systeem goed werkt, het aan misbruiken onderhevig
zou kunnen zijn, wat ook het geval is. Wanneer wij het systeem, dat
immers geld kost, in stand willen houden, moeten wij de misbruiken
snel tegengaan. Daarom werd een pakket maatregelen genomen dat
verder gaat dan wat u in uw vraag aanhaalt, met name de
professionalisering. Er zal echt worden gecontroleerd op misbruiken
en er komt een snellere interactie tussen de misbruiken en de
intrekking van de erkenning voor dienstenchequebedrijven die
misbruik maken van de subsidies.
De inspectiediensten van de RVA doen die controles al en zijn een
aantal dienstenchequebedrijven op het spoor gekomen die
persoonsgegevens gebruiken, met en zonder medeweten van de
personen in kwestie. Zij gebruiken de identiteitsgegevens met het oog
op het inschrijven van de gebruiker. Zoals u zegt, is dat van op
afstand moeilijk vaststelbaar. De RVA heeft beslist de controles te
verscherpen bij vaststelling van de eerste feiten van misbruik van de
identiteit.
De gegevens worden elektronisch geanalyseerd en gekruist, om zelfs
van op afstand te kunnen zien of zij kloppen. Wanneer men op
anomalieën stuit, start men een onderzoek. Als er voldoende bewijzen
zijn, wordt er geverbaliseerd en worden de onterecht uitbetaalde
cheques teruggevorderd. Zoals ik al zei tijdens de discussie in de
commissie over misbruiken van dienstencheques, is het de bedoeling
liefst honderd procent preventief te werken en te vermijden dat er
02.02 John Crombez, secrétaire
d'État: Le système fonctionne
correctement mais certains abus
sont effectivement constatés.
Plusieurs mesures ont été prises.
L'agrément des sociétés de titresservices
qui abusent des
subventions est retiré plus
rapidement. Les services
d'inspection de l'ONEM ont
découvert plusieurs sociétés de
titres-services qui utilisent des
données personnelles, au su ou à
l'insu des personnes concernées.
L'ONEM a décidé de renforcer les
contrôles dès que les premiers
abus d'identité sont constatés.
S'il existe des preuves suffisantes,
on verbalise et les titres versés à
tort sont récupérés. L'objectif est
toutefois de lutter à titre préventif
contre les versements erronés.
En ce qui concerne les prestations
fictives, des centaines d'enquêtes
ont été menées, dont certaines en
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE
9

10
onterecht uitbetaalde cheques zijn. De doelstelling is om die vaak
moeilijke terugvordering zo veel mogelijk te vermijden door preventief
onterechte uitbetalingen tegen te gaan.
De RVA heeft ook de verwachtingen opgedreven ten opzichte van de
uitgiftemaatschappij van de dienstencheques in het kader van de
nieuwe overheidsovereenkomst die zal worden gesloten, onder meer
op het vlak van de identiteitscontrole van de gebruikers. Dat zal
daarvan een belangrijk element zijn.
Wat de fictieve prestaties betreft, er zijn honderden onderzoeken
uitgevoerd in verband met het systeem. Sommige gebeuren in
samenwerking met de RSZ-inspectiediensten. Daarbij zijn een aantal
dienstenchequebedrijven gevonden die prestaties aangeven bij het
uitgiftebedrijf zonder dat er huishoudelijke taken werden verricht ten
voordele van de gebruikers.
Ook daar lukt het om dat vast te stellen, maar dat is weer ex post.
Frauduleuze bedrijven worden gevonden door gerichte controles op
de gegevens, zoals KBO-nummers, rekeningnummers van de
dienstenchequebedrijven, adressen en Rijksregisternummers van de
gebruikers en de werknemers. Al die gegevens worden gekruist met
de bij de RSZ aangegeven prestaties om anomalieën te vinden. Men
stelt daar ook anomalieën vast, zeker inzake het aantal effectief
gepresteerde uren ten opzichte van de aangifte.
Het zijn situaties waarmee de RVA op heel regelmatige basis wordt
geconfronteerd, alhoewel niet op dit moment. Desondanks zijn de
controles wel verscherpt.
Een beetje een vreemde, maar gelijkaardige opmerking als daarnet:
om dat sluitend te maken en daarin heel ver te gaan, speelt ook hier
de drempel van de betreding van een privéwoning. Men moet
daarvoor de toestemming vragen en die moet worden verleend door
een rechter. Als het gaat om zware inbreuken, gebeurt dat meestal,
maar het gaat om een klein aantal. Ofwel moet de bewoner zelf
toestemming geven, maar als het verkeerd zit, gebeurt dat vaak niet.
Ten derde, er is een aantal dossiers waarin zware fraude is
vastgesteld. Sommige daarvan zijn voorafgaand onderzocht door de
gemengde opsporingscel Sociale en Economische Fraude; dat zijn de
sociale en fiscale inspecties en de gerechtelijke politie. Die
onderzoeken lopen op dit moment nog.
02.03 Stefaan Vercamer (CD&V): (…)
Blijkbaar zijn er heel wat misbruiken op die twee basissen, namelijk,
ten eerste, geen prestaties leveren en toch een geldcircuit opzetten
met de dienstencheques en, ten tweede, het valselijk bestellen van
dienstencheques. De vraag is of wij niet een meer doorgedreven
systeem kunnen opzetten om dat tegen te gaan.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
11/12/2012 CRIV 53 COM 612
collaboration avec les services
d'inspection de l'ONSS. Certaines
entreprises de titres-services
déclarent des prestations auprès
des sociétés émettrices sans que
des tâches ménagères aient été
effectuées au profit des
utilisateurs.
Pour pouvoir pénétrer dans une
habitation privée, il y a lieu de
solliciter et d'obtenir l'autorisation
d'un juge, ce qui se fait
généralement en cas d'infractions
graves, mais celles-ci sont peu
nombreuses. L'occupant peut
éventuellement lui-même donner
son accord, mais lorsqu'il est
question de fraude, c'est rarement
le cas.
Des fraudes graves ont été
constatées dans une série de
dossiers. Certains d’entre eux ont
été préalablement examinés par la
cellule de recherche mixte Fraude
sociale et économique et les
enquêtes sont toujours en cours.
02.03 Stefaan Vercamer (CD&V):
De nombreux abus revêtent la
forme suivante: aucune prestation
n’est effectuée, mais les titresservices
et les fausses
commandes de titres-services
permettent de créer un circuit
financier. La question est de savoir
s’il n’est pas possible de créer un
outil plus performant pour
contrecarrer ce type d’abus.
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE

CRIV 53 COM 612 11/12/2012
03 Vraag van de heer Stefaan Vercamer aan de staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale en
de fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste minister, over "de sociale uitbuiting in de vleessector"
(nr. 13450)
03 Question de M. Stefaan Vercamer au secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale,
adjoint au premier ministre, sur "l'exploitation sociale dans le secteur de la viande" (n° 13450)
03.01 Stefaan Vercamer (CD&V): Mevrouw de voorzitster, deze
vraag is een tijdje blijven liggen en er is ondertussen al veel gebeurd
in verband met de vleessector. Ik heb de vraag toch behouden, omdat
het altijd nuttig is om een update van de zaken te krijgen.
Mijnheer de staatssecretaris, de aanleiding voor mijn vraag was de
situatie in de Gentse vleessector, waar aan het licht is gekomen dat er
Bulgaren werden uitgebuit. Daarna kwam het verhaal dat in
Anderlecht Roemeense werknemers uitgebuit werden. Van de sociale
inspectie in Brussel hoorden wij dat zij geen informatie had over de
penibele arbeidsomstandigheden in de Brusselse slachthuizen. Dat
werd dan weer tegengesproken, want wij hoorden dat er een grote
controle gebeurd was.
Ik kom nu tot de kern van mijn vraag. Er is een protocol van
samenwerking tussen onder andere de SIOD en de organisaties
vertegenwoordigd in het paritair comité voor de voedingsnijverheid, in
verband met de strijd tegen de sociale fraude in de vleessector. Dat
protocol werd in december 2011 gesloten. Men dringt daarin aan op
doeltreffende controles en sancties om sociaal misbruik in de
vleessector tegen te gaan.
Daarom vroeg ik mij af hoe het zit met de uitvoering van dat protocol
tegen de fraude in de vleessector. Wat is er daaromtrent al
ondernomen? Welke samenwerking kwam tot stand? Welke stappen
moeten er eventueel nog gezet worden?
Er was ook sprake van informatiesessies. Wij hebben er al
georganiseerd voor buitenlanders die personeel tewerkstellen in de
Belgische vleessector, zoals in het protocol wordt voorgesteld.
Wij zijn nu ongeveer een jaar verder. Wanneer mogen wij de eerste
evaluatie van de werking van het protocol verwachten? Misschien
hebt u al een eerste evaluatie? Zult u eventueel nog bijkomende
maatregelen nemen om de fraude in de vleessector actiever op te
sporen en aan te pakken?
03.02 Staatssecretaris John Crombez: Het is inderdaad interessant
om die vraag, zelfs al zit er wat vertraging op, nog te behandelen. Het
is de eerste sector waarin de overheid en de sector, de werkgevers
en werknemers, iets concreets op papier hebben afgesproken. De
praktijk toont dat het ook echt nodig is om daarmee voortdurend bezig
te zijn.
Wat de specifieke dossiers betreft, vraag ik u mij de toestemming te
verlenen om daar niet op in te gaan. Ik heb dat nog niet gedaan en ik
wil dat ook niet doen. In het geval van Anderlecht zijn er vaststellingen
gebeurd. Voor de meeste van de vaststellingen is het dossier in
behandeling. Het is dus heel moeilijk om daarover meer te zeggen
dan wat wij daarover publiekelijk hebben aangekondigd.
03.01 Stefaan Vercamer (CD&V):
Des contrôles opérés dans le
secteur de la viande ont permis de
découvrir que des travailleurs
bulgares et roumains étaient
victimes d'exploitation. Un
protocole a pourtant été conclu
entre le Service d'Information et de
Recherche Sociale (SIRS) et le
secteur alimentaire en vue de
lutter contre la fraude sociale dans
le secteur de la viande.
Dans quelle mesure ce protocole
est-il exécuté dans la pratique?
Quand son application sera-t-elle
évaluée? Des mesures
supplémentaires seront-elles
prises pour déceler et combattre
plus activement les cas de fraude?
03.02 John Crombez, secrétaire
d'État: Il s'agit du premier secteur
avec lequel nous avons rédigé
pareil protocole.
Je ne puis vous en dire plus sur
les dossiers spécifiques qui ont
été ouverts à la suite de ces
contrôles. Les services
d'inspection accordent la priorité
absolue à la situation dans les
abattoirs où la présence de
nombreux Roumains travaillant
comme indépendants a été
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE
11

12
Er lopen een aantal onderzoeken naar de tewerkstelling als
zelfstandige van verscheidene Roemenen in de winkels van het
slachthuis. Dergelijke praktijken in die sector zijn een absolute
prioriteit voor onze inspectiediensten, vandaar het protocol, zeker met
de slachthuizen.
Sedert begin dit jaar zijn al een tiental slachthuizen gecontroleerd.
Onlangs hebben wij de resultaten van de controles van de inspecties
toegelicht. Een van de vragen van de pers was waarom er minder
controles zijn in de vleessector dan bijvoorbeeld in de horeca. Het
antwoord van de inspectiediensten is dat er nu eenmaal minder
slachthuizen dan horecazaken zijn en dat de slachthuizen
proportioneel wel degelijk heel vaak worden gecontroleerd.
Ik geef u de aantallen tot het laatste kwartaal, waarvan de cijfers nog
niet bekend zijn. Er werden 327 werknemers van buitenlandse
nationaliteit, die in het kader van de Europese verordening van 2004
gedetacheerd zijn, geïdentificeerd. De inspectiediensten, de RSZ en
de FOD Sociale Zekerheid hebben afgelopen jaar ondertussen al
133 ondernemingen gecontroleerd in het kader van het gesloten
samenwerkingsprotocol. De controles zijn goed voor ongeveer
3 145 000 euro. Ik heb het over de vaststelling en niet over de
terugvordering; daarvoor is het nog te vroeg.
Er werden nog geen informatiesessies georganiseerd voor
buitenlandse firma’s die personeel naar België detacheren. Er is wel
een unaniem akkoord gevonden in het paritair comité om de wettelijke
bepalingen met betrekking tot de hoofdelijke aansprakelijkheid inzake
sociale schulden, fiscale schulden en lonen in werking te laten treden.
Het is een van de eerste sectoren die in de logica van de wet mee
stapt. De sector stapt in alle drie de hoofdstukken mee met een
specifieke uitvoering. De uitvoeringsbesluiten daarvan zijn in
voorbereiding. Wij hopen dat ze begin 2013 in werking treden. De
nieuwe wetten over schijnzelfstandigheid en hoofdelijke
aansprakelijkheid worden dan van kracht.
De eerste echte evaluatie zal niet alleen gaan over het aantal
ondernemingen en slachthuizen dat intussen het voorwerp is geweest
van een inspectie. In 2012 hebben we vooral het aantal onderzoeken
en inspecties verhoogd. Begin 2013 moeten we dankzij de nieuwe
wetten ook het aantal vaststellingen verhogen. Het wettelijk
instrumentarium moet sterker. Mocht het Parlement dat willen, dan
kunnen we begin 2013 een evaluatie maken van het protocol en het
verhoogde aantal onderzoeken in 2012. Het is veel interessanter om
voor de zomer van 2013 te kijken wat de impact is van de nieuwe
wetten op de controles, niet alleen op het aantal controles maar ook
op het aantal vaststellingen.
Ook de beslissing bij de begrotingsopmaak over, enerzijds, de
terbeschikkingstelling en, anderzijds, het gebruik van het A1document
bij detachering, kan bijdragen tot de gerechtelijke aanpak
van bijvoorbeeld zware inbreuken in de sector. Het is hetzelfde
verhaal, alleen zal het iets langer duren.
03.03 Stefaan Vercamer (CD&V): Eerst en vooral bedankt voor uw
antwoord en voor de ter beschikking gestelde gegevens.
11/12/2012 CRIV 53 COM 612
constatée. Dix abattoirs environ
ont déjà été contrôlés cette année,
septembre compris. Dans le cadre
du protocole de coopération,
133 entreprises ont déjà été
contrôlées cette année.
Aucune séance d'information n'a
encore été organisée pour les
firmes étrangères qui détachent
des travailleurs en Belgique. En
revanche, un accord a été conclu
au sein de la commission paritaire
pour l'entrée en vigueur de la loi
sur la responsabilité solidaire en
matière de dettes sociales.
La rédaction des arrêtés
d’exécution relatifs aux dettes
fiscales et aux salaires est en
cours et nous espérons que la loi
sur la responsabilité solidaire
pourra entrer en vigueur début
2013.
Nous pouvons début 2013, si le
Parlement le souhaite, procéder à
une évaluation du protocole et des
contrôles effectués. Il serait
néanmoins plus intéressant de
vérifier d’ici à l’été 2013,
l’incidence des nouvelles lois sur
le nombre de constats. Les
décisions prises lors de la
confection du budget à propos de
la mise à disposition et du
formulaire de détachement A1
pourraient également nous aider
grandement à endiguer les
infractions graves.
03.03 Stefaan Vercamer (CD&V):
Nous soutenons pleinement le
renforcement du dispositif légal,
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE

CRIV 53 COM 612 11/12/2012
Het is inderdaad interessant om het wettelijk instrumentarium te
versterken. U hebt onze volledige steun. Hoe sneller, hoe beter. Dat
neemt niet weg dat we het huidige protocol ten volle moeten
gebruiken.
De informatiesessies moeten we proberen te stimuleren. Mensen
moeten goed geïnformeerd zijn, zeker als we ons wettelijk
instrumentarium versterken. Men moet weten wat er gebeurt als men
zich niet aan de regels houdt.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
mais il faut dans le même temps
veiller à mieux informer. Les
personnes doivent connaître les
sanctions auxquelles elles
s’exposent en cas de non-respect
des règles.
04 Vraag van de heer Peter Logghe aan de staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale en de
fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste minister, over "de fraude met betrekking tot
nationaliteitspapieren in Moldavië en Roemenië" (nr. 14064)
04 Question de M. Peter Logghe au secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale,
adjoint au premier ministre, sur "les fraudes relatives aux papiers de nationalité en Moldavie et en
Roumanie" (n° 14064)
04.01 Peter Logghe (VB): Mijnheer de staatssecretaris, het betreft
een vraag over nationaliteitspapieren, en toch kom ik bij u terecht.
Moldavië maakte vroeger deel uit van Roemenië en werd na de
Tweede Wereldoorlog bij de Sovjet-Unie gevoegd. Miljoenen
Moldaviërs verloren op dat moment de Roemeense nationaliteit.
In 1991 werd Moldavië onafhankelijk. Roemenië haastte zich om de
nakomelingen van die Moldaviërs het recht te geven om de
Roemeense nationaliteit aan te vragen. Als ik bepaalde Vlaamse
persorganen mag geloven, dan ging die nationaliteitsverwerving de
verkeerde richting op toen Roemenië lid werd van de Europese Unie.
Honderdduizenden Moldaviërs hebben van die naturalisatiewet
gebruikgemaakt om in de EU te komen werken. Er ontstond een
massale handel van valse papieren, geboorte-, huwelijks- en
overlijdensakten. Medio 2012 traden de Roemeense autoriteiten
eindelijk op. Er werden tientallen mensen opgepakt, waaronder
Roemeense functionarissen.
Hebt u enig idee hoeveel tot Roemenen genaturaliseerde Moldaviërs
sinds media 2007 in België aan het werk zijn?
Hebt u die problematiek al met uw EU-partners besproken?
Kunt u daartegen optreden?
Het eerste wat zou moeten gebeuren, is het probleem in beeld
brengen. Men zou een cijfermatige omschrijving moeten geven van
de problematiek. Hebt u dat al kunnen doen? Hebt u daarvan cijfers?
Ten vierde, heeft de problematiek ondertussen al het voorwerp van
controle in ons eigen land uitgemaakt? Het spreekt voor zich dat
controle nodig is, omdat de Moldaviërs, ondertussen Roemenen, in de
lidstaten van de Europese Unie zijn komen werken, terwijl ze eigenlijk
niet aan de voorwaarden voldeden om vrij te kunnen reizen.
Ze hebben daarmee ook telkens jobs ingenomen die aan iemand
anders zouden kunnen worden toegekend. Dat is een fraudezaak.
Mijnheer de staatssecretaris, hebt u al een controle ter zake
04.01 Peter Logghe (VB): Depuis
1991, les descendants de
Moldaves d’origine roumaine
peuvent demander la nationalité
roumaine et depuis l’adhésion de
la Roumanie à l’Union européenne
les demandes de ce type ont
explosé. Un gigantesque trafic de
faux papiers a vu le jour contre
lequel le gouvernement roumain a
finalement pris des mesures cette
année.
Existe-t-il des informations sur le
nombre de Moldaves d’origine
roumaine employés en Belgique
depuis 2007? Ce problème est-il
abordé à l’échelon de l’Union
européenne? Des dispositions
peuvent-elles être prises? Des
contrôles portant sur cette fraude
particulière sont-ils effectués?
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE
13

14
georganiseerd? Of wanneer bent u zinnens dat te doen?
04.02 Staatssecretaris John Crombez: Mijnheer Logghe, u merkte in
het begin terecht op dat het vreemd is bepaalde vragen aan mij te
stellen. De minister bevoegd voor Binnenlandse Zaken zou inderdaad
op een aantal van die zaken moeten reageren.
Ik meen dat de tewerkstelling van Roemeense of Moldavische
werknemers op Belgisch grondgebied onderworpen is aan de
bepalingen van de wet van 30 april 1999 betreffende de tewerkstelling
van buitenlandse werknemers. Zij kunnen worden tewerkgesteld, voor
zover zij houder zijn van een arbeidskaart en de werkgever een
arbeidsvergunning heeft verkregen. Die verplichtingen blijven van
toepassing voor Roemeense onderdanen tot en met
31 december 2013.
Wat stellen wij vast in de periode 2007-2010? De cijfers voor 2011
heb ik vooralsnog niet. De federale en de regionale socialeinspectiediensten
hebben in die periode voor zowel de Roemeense
als de Moldavische tewerkgestelden vastgesteld dat in 2007 183,
in 2008 267, in 2009 402 en in 2010 326 Roemenen in overtreding
waren. Voor dezelfde jaren waren er respectievelijk 6, 6, 9 en
8 Moldaviërs in overtreding.
Ik vermeld er onmiddellijk bij dat men in Roemenië, waar de grenzen
vooralsnog gesloten zijn en blijven – waarvan ik ook een sterk
voorstander ben –, niet zozeer heeft gekozen voor de piste van de
arbeidsvergunning en de arbeidskaart maar van de
schijnzelfstandigheid. Wij hebben al een paar keer gelezen dat er
minder starters zijn. Een van de redenen is dat er door onze acties
minder schijnzelfstandigen zijn gestart dan in 2011, die voor een groot
deel onder meer uit Roemenië kwamen.
De onregelmatigheden die ik meegeef, komen hoofdzakelijk van
werknemers in de bouw en de horeca. In mindere mate gaat het ook
nog over de tuinbouw, de schoonmaak en de detailhandel.
Ik wil ten slotte nog meegeven dat er bijzonder veel controles worden
uitgevoerd door de inspectiediensten in het kader van de
arrondissementscellen, specifiek gericht tegen illegale arbeid. In 2010
gaat het daarbij over 12 830 controles. Daarbij werden
36 933 werknemers gecontroleerd. Ik schets hiermee het bredere
kader zonder een specifieke nationaliteit te bekijken. Dezelfde
problematiek kan immers het voorwerp uitmaken van vragen over
andere nationaliteiten. De meegegeven cijfers zijn richtcijfers, die een
indruk geven van wat onze diensten in het veld vaststellen.
04.03 Peter Logghe (VB): Mijnheer de staatssecretaris, bedankt voor
uw vrij volledig antwoord. Ik kijk de cijfers met veel plezier nog eens
na.
Als ik u goed begrijp, schetst u een probleem, dat veel minder groot is
dan op het eerste gezicht lijkt. Wat Roemenië betreft, was het vooral
een probleem van schijnzelfstandigheid. U zegt dat u het grotendeels
hebt teruggedrongen.
04.04 Staatssecretaris John Crombez: Ik heb het woord
“grotendeels” niet gebruikt. Ik heb wel gezegd dat we het dit jaar
11/12/2012 CRIV 53 COM 612
04.02 John Crombez, secrétaire
d'État: La ministre de l'Intérieur
devra répondre à certaines de ces
questions.
Les Roumains ou les Moldaves
qui travaillent en Belgique sont
soumis à la loi du 30 avril 1999
relative à l'occupation des
travailleurs étrangers: ils doivent
disposer d'un permis de travail et
l'employeur doit obtenir une
autorisation d'occupation. Ces
obligations restent applicables
jusqu'au 31 décembre 2013 pour
les Roumains.
On a recensé 183 travailleurs
roumains en infraction en 2007,
267 en 2008, 402 en 2009 et 326
en 2010. Pour les travailleurs
moldaves, ces chiffres étaient
respectivement de 6, 6, 9 et 8. Il
s'agissait principalement de
personnes travaillant dans les
secteurs de l'horeca et de la
construction. De nombreux
Roumains ont opté pour le
système des faux indépendants.
La diminution du nombre
d'indépendants débutants est en
partie liée à notre approche du
problème. De nombreux contrôles
sont effectués en vue de mettre au
jour les situations de travail illégal.
Ainsi, 36 933 travailleurs ont été
contrôlés lors des
12 830 inspections effectuées en
2010.
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE

CRIV 53 COM 612 11/12/2012
hebben teruggedrongen, maar niet grotendeels: het blijft een enorm
probleem.
04.05 Peter Logghe (VB): Ik ga zeker niet in de contramine met u,
maar ik meen mij te herinneren dat het aantal starters vooral in
Vlaanderen is gedaald. Ik had niet de indruk dat het aantal
Roemeense schijnzelfstandigen zich op Vlaams grondgebied bevond,
maar wel vooral in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
04.05 Peter Logghe (VB): La
diminution du nombre de starters
s’est surtout produite en Flandre,
alors que j’ai le sentiment que le
problème des faux indépendants
roumains concerne avant tout
Bruxelles.
04.06 Staatssecretaris John Crombez: Dat is een verkeerde indruk. 04.06 John Crombez, secrétaire
d'État: C’est une impression
fausse.
04.07 Peter Logghe (VB): Dat is dan weer rechtgezet. Ik had de
indruk dat het vooral een probleem van het Brussels Hoofdstedelijk
Gewest was, maar niet dus. Ik zal daarover dus nog bepaalde
gegevens moeten opvragen. Ik dank u voor de gegevens. U blijft
voorstander van gesloten grenzen wat Roemenië betreft, als ik het
goed begrijp, vooral omwille van de sociale bescherming van onze
eigen werknemers.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
04.08 Nadia Sminate (N-VA): (…) Ik zal de vragen nrs 14617, 14620,
14631, 14632 en 14634 mondeling stellen.
05 Vraag van mevrouw Nadia Sminate aan de staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale en
de fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste minister, over "het systematisch doorsturen van alle
gegevens van de controles van de arrondissementscellen naar de instellingen van openbare
zekerheid" (nr. 14617)
05 Question de Mme Nadia Sminate au secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale,
adjoint au premier ministre, sur "l'envoi systématique de toutes les données de contrôle des cellules
d'arrondissement aux institutions publiques de sécurité sociale" (n° 14617)
05.01 Nadia Sminate (N-VA): Deze vraag gaat over de controles die
gebeuren via arrondissementscellen op vraag van de SIOD.
Ik heb vragen bij de manier van werken. De gegevens die aldus
worden verzameld, worden systematisch naar alle openbare
instellingen van sociale zekerheid doorgestuurd. De manier waarop
lijkt mij echter omslachtig en inefficiënt.
U mag mij verbeteren, indien het niet juist is. Ik heb echter begrepen
dat de controleurs-inspecteurs die zulke controles verrichten, een en
ander gewoon op papier invullen. Zonder bijkomende selectie worden
de papieren gewoon doorgestuurd. Het gevolg is dat de ambtenaren
die de controle niet hebben gedaan, zich op de ingevulde fiches
moeten baseren. Het kan dus wel een tijd duren vooraleer controleurs
of inspecteurs de gevraagde gegevens ontvangen.
Mij lijkt het, zeker anno 2012, veel logischer en efficiënter dat een
inspecteur, wanneer hij of zij een controle verricht, meteen kan zien
dat het over persoon X gaat die in een bepaald stelsel zit en dat niet
alles via ingevulde fiches met de post moet worden verzonden en
teruggestuurd. Dat is een nogal ouderwetse manier van werken.
05.01 Nadia Sminate (N-VA):
S’agissant des contrôles effectués
par l’intermédiaire des cellules
d’arrondissement à la demande du
SIRS, il me semble qu’en 2012, il
serait beaucoup plus efficace
qu’un inspecteur puisse s’assurer
lui-même de quelle personne il
s’agit, plutôt que de travailler par le
biais de fiches complétées qui
doivent être envoyées et
renvoyées.
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE
15

16
Ik zou daarop graag uw reactie krijgen.
05.02 Staatssecretaris John Crombez: De vraag is voornamelijk een
zeer terechte procedurevraag. Uit de discussies die we in deze
commissie reeds gevoerd hebben, weet u dat ik voorstander ben van
de elektronische uitwisseling van pv’s en andere gegevens in het
algemeen. Intussen is daaromtrent reeds heel wat opgestart.
Voor alle duidelijkheid, de afschriften worden aan de verschillende
instellingen bezorgd, waar er onderzoeken zijn en waarbij de
inspecteurs van de respectievelijke instellingen niet hebben
deelgenomen aan de arrondissementele onderzoeken zelf. De sociale
inspecteurs die aan de acties van de arrondissementele cellen
deelnemen, ontvangen systematisch het afschrift van alle stukken van
het controledossier, voor verder onderzoek. Dat gebeurt in die
situaties waarbij men niet de volledige samenstelling van de diensten
heeft.
De SIOD heeft samen met het RIZIV een onderzoek uitgevoerd over
die inlichtingen inzake uitkeringsfraude en het gebruik daarvan. Men
stelt vast dat in 2011 3 340 processen-verbaal – dus het gaat niet om
weinig pv’s – aan het RIZIV werden overgemaakt, in het geval men
een ziekte- of invaliditeitsfraude vermoedde.
In 2012 is het aantal 4 266 tot en met 31 oktober. Het aantal is dus
sterk toegenomen. Voor een gedeelte is dat te verklaren door het feit
dat we de arrondissementele cellen rond de problematiek van de
ziekte- en invaliditeitsfraude hebben gesensibiliseerd. We hebben ze
gevraagd om het aantal acties met betrekking tot deze problematiek
te verhogen. Dat is ook gebeurd.
In 2011 werd vastgesteld dat tien werknemers onterecht een
arbeidsongeschiktheidsuitkering verkregen. Voor dezelfde periode in
2012 waren dat er twaalf. Op het grote aantal afschriften dat
overgemaakt wordt, zijn er weinig vaststellingen van problemen. Dit
was het resultaat van de evaluatie.
Er werd beslist om een andere werkingsmethode te overwegen om
die gegevensuitwisseling op een veel efficiëntere manier mogelijk te
maken en om deze veel meer op de probleemgevallen te richten. Dat
staat ook in het actieplan van de SIOD voor dit en volgend jaar, als
een van de werkpunten.
De mogelijkheid voor de sociale inspecteurs om via de Kruispuntbank
het statuut van de sociaal verzekerden na te gaan, stelt een aantal
juridische problemen, zeker wanneer het precies de proportionaliteit
van het verzoek betreft. Ik vermeld dat hier duidelijk bij.
Wat zijn de resultaten van het RSVZ, gebaseerd op de inlichtingen
van de SIOD? Als men naar 2011 kijkt, is het aantal verwerkte
gegevens over zelfstandigen voor het hele jaar 3 849. Daarvan zijn er
3 288 regelmatige aansluitingen. Er zijn 51 regularisaties voor een
kleine 150 000 ingekohierde bijdragen. Er zijn 278 gevallen in
onderzoek.
De cijfers voor 2012 gaan tot 30 juni. Er zijn 1 829 dossiers over
zelfstandigen, waarvan 1 489 regelmatige aansluitingen,
11/12/2012 CRIV 53 COM 612
05.02 John Crombez, secrétaire
d'État: Les inspecteurs sociaux qui
participent aux actions des cellules
d’arrondissement reçoivent
systématiquement une copie du
dossier de contrôle, en vue
d’enquêtes plus avant.
Le SIRS a constaté qu’en 2011,
3 340 procès-verbaux avaient été
transmis à l’INAMI pour une
présomption de fraude à la
maladie ou à l’invalidité. Pour
l’année 2012 – jusqu’au
31 octobre – ce nombre est de
4 266. Il a donc sensiblement
augmenté. Pour une part, cette
augmentation s’explique par une
sensibilisation au problème.
En 2011, 10 travailleurs salariés
ont perçu indûment une indemnité
pour incapacité de travail. Pour la
même période en 2012, on en a
recensé 12.
Il a été décidé de renforcer
l’efficacité des procédures
d’échange d’informations. Ce point
est également intégré dans le plan
d’action du SIRS.
La possibilité, pour les inspecteurs
sociaux, de vérifier le statut des
assurés sociaux par le biais de la
banque carrefour pose une série
de problèmes juridiques.
En 2011, le nombre de données
traitées concernant des
indépendants était de 3 849. On
totalise par ailleurs 3 288
connexions, 51 régularisations et
des montants enrôlés pour un peu
moins de 150 000 euros.
Le nombre de cas à l'étude est de
278. Au 30 juin 2012, l'on
dénombrait 1 829 dossiers
concernant des indépendants,
dont 1 489 affiliations
réglementaires, 48 régularisations
et 292 dossiers à l'étude.
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE

CRIV 53 COM 612 11/12/2012
48 regularisaties, 80 000 ingekohierde bijdragen en 292 zaken in
onderzoek.
05.03 Nadia Sminate (N-VA): Mijnheer de staatssecretaris, ik dank u
voor uw antwoord. Het gaat inderdaad om een immens aantal briefjes
die over en weer worden gezonden. Uiteindelijk gebeurt daar weinig
mee omdat weinig inbreuken worden vastgesteld.
Als dat dan betekent dat die manier van werken wordt afgeschaft, kijk
ik uit naar wat er in de plaats komt.
Inderdaad, volgens mij is de oplossing de Kruispuntbank. U zegt dat
er een aantal juridische bezwaren zijn. Ik veronderstel dat het een
kwestie van privacy is.
05.04 Staatssecretaris John Crombez: De proportionaliteit van het
onderzoek.
05.05 Nadia Sminate (N-VA): Mij lijkt het gewoon logisch dat een
RVA-inspecteur, als hij iemand voor zich heeft, kan zien of het vakje
RIZIV is aangevinkt. Hij moet daarom niet kunnen zien welke uitkering
die persoon krijgt. Het zou toch logisch zijn dat hij weet wie hij voor
zich heeft. Als u zegt dat er een nieuwe manier van werken komt, kijk
ik uit naar de resultaten daarvan.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
05.03 Nadia Sminate (N-VA):
Selon toute évidence, la solution
réside du côté de la Banque
Carrefour.
05.05 Nadia Sminate (N-VA): Il
est tout de même logique qu'un
inspecteur puisse constater si la
case INAMI est cochée. Il ne doit
pas pouvoir voir pour autant quelle
allocation perçoit la personne
concernée.
06 Vraag van mevrouw Nadia Sminate aan de staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale en
de fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste minister, over "een strakkere inspectie om sociale fraude
aan te pakken" (nr. 14620)
06 Question de Mme Nadia Sminate au secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale,
adjoint au premier ministre, sur "une inspection plus sévère pour lutter contre la fraude sociale"
(n° 14620)
06.01 Nadia Sminate (N-VA): Mijnheer de staatssecretaris, mijn
vraag gaat over een uitspraak in de commissie vorige week van de
minister van Werk. Zij zei dat een strakkere inspectie nodig is. Dat
impliceert een aanpassing van de administratie. Daarbij wordt volgens
haar ook nagegaan hoe de bevoegdheden van sommige ambtenaren
kunnen worden uitgebreid. Dat heeft natuurlijk mijn aandacht
getrokken.
Was dat een uitspraak van haarzelf of namens de regering?
Welke inspectiediensten worden geviseerd om een uitbreiding van
bevoegdheden te krijgen?
In welke zin en met betrekking tot welke materie zullen die
vaststellingsbevoegdheden eventueel worden uitgebreid?
06.02 Staatssecretaris John Crombez: Onder het begrip
“ambtenaren” in uw vraag moet worden verstaan wat wordt bedoeld in
artikel 14 van het ontwerp van wet tot vaststelling van sancties en
maatregelen voor werkgevers van illegaal verblijvende onderdanen.
Het gaat dus om de woorden “en door de bevoegde overheden
aangewezen ambtenaren”.
06.01 Nadia Sminate (N-VA): La
semaine dernière, la ministre de
l’Emploi a souligné la nécessité
d’accroître la sévérité des
inspections en ajoutant qu’il
faudrait également examiner la
possibilité de conférer des
pouvoirs étendus à certains
fonctionnaires.
S’exprimait-elle au nom du
gouvernement? Quel sera le cadre
précis de cette extension de
pouvoirs en matière de
constatations?
06.02 John Crombez, secrétaire
d'État: La formulation assez
générale de l'article 14 du projet
de loi sur la fixation des sanctions
et des mesures prises contre les
employeurs de ressortissants
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE
17

18
Artikel 11, tweede lid van de wet van 30 april 1999 betreffende de
tewerkstelling van buitenlandse werknemers vermeldt “teneinde
eventuele onzekerheden aangaande de bevoegdheid van de
regionale inspectiediensten weg te nemen”. Dat verduidelijkt dat niet
alleen de sociaal inspecteurs, maar ook de regionale
inspectiediensten kunnen optreden. Daarover precies gaat het. De
ruim opgevatte formulering van artikel 14 strekt ertoe de dialoog
mogelijk te maken tussen de verschillende federale en gewestelijke
inspecties. Ik verwijs naar de discussies van daarstraks. Er is een
absolute noodzaak aan de werkbaarheid en de efficiëntie van de
verschillende diensten. Dat wordt daarmee bedoeld.
06.03 Nadia Sminate (N-VA): Als ik het goed begrijp, gaat het dus
niet over een uitbreiding van bevoegdheden van de federale
inspecteurs. Mijn hoop op een fusie van de inspectiediensten was dus
weer ijdel. Ik grijp alles aan om die discussie toch te kunnen
voortzetten. Het is mij nu duidelijk wat daarmee bedoeld werd.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
De voorzitter: Vraag nr. 14627 van mevrouw Sminate wordt omgezet
in een schriftelijke vraag.
11/12/2012 CRIV 53 COM 612
étrangers en séjour illégal a pour
but de permettre aux différents
services d’inspections fédéraux et
régionaux de dialoguer. Les
différents services doivent
impérativement être opérationnels
et efficaces.
06.03 Nadia Sminate (N-VA): Une
extension des pouvoirs des
inspecteurs fédéraux n’est dès lors
pas d'actualité. Mon espoir de voir
les services d’inspection fusionner
était donc vain.
La présidente: La question
n° 14627 de Mme Sminate est
transformée en question écrite.
07 Vraag van mevrouw Nadia Sminate aan de staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale en
de fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste minister, over "bilaterale overeenkomsten met
risicolanden met het oog op een correcte toepassing van de detacheringsrichtlijn" (nr. 14631)
07 Question de Mme Nadia Sminate au secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale,
adjoint au premier ministre, sur "les accords bilatéraux avec des pays à risque en vue d'une
application correcte de la directive détachement" (n° 14631)
07.01 Nadia Sminate (N-VA): Mijnheer de staatssecretaris, in uw
beleidsnota heb ik gelezen dat u zich engageert tot het nemen van
een initiatief op internationaal vlak om met zogenaamde risicolanden
bilaterale akkoorden te sluiten en op die manier tot een correcte
toepassing van de detacheringsrichtlijn te komen.
Ik zou graag weten wat u als risicoland beschouwt en wat nu de stand
van zaken is bij dit thema uit uw beleidsnota. Ik veronderstel dat er
ondertussen stappen werden gezet.
Met welke landen werden al dergelijke akkoorden gesloten? Met
welke landen zullen er nog akkoorden worden gesloten? Wat is de
opbrengst van die maatregel?
07.02 Staatssecretaris John Crombez: Wij hebben dat inderdaad in
de eerste beleidsnota opgenomen. Zeker in het geval van de
terbeschikkingstelling van werknemers met het oog op het verlenen
van diensten stellen wij problemen vast die voor onze inspecties zeer
moeilijk hanteerbaar zijn. Dit betekent twee dingen. Ten eerste
hebben wij nu bij de begrotingsopmaak beslist een wettelijke
aanpassing te doen van de terbeschikkingstelling, om het de
inspectiediensten makkelijker te maken daarop te reageren.
07.01 Nadia Sminate (N-VA):
Dans sa note politique, le
secrétaire d'État s'engage à
prendre une initiative à l'échelle
internationale pour conclure des
accords bilatéraux avec des "pays
à risque", en vue d'une application
correcte de la directive
détachement.
Quelle est la définition d'un pays à
risque? Où en est le dossier?
Avec quels pays des accords ontils
été ou seront-ils conclus? Quel
est le rendement de la mesure?
07.02 John Crombez, secrétaire
d'État: Surtout dans le cas de la
mise à disposition de travailleurs
en vue de l'octroi de services,
nous constatons des problèmes
pour nos inspections. Nous avons
à présent décidé d'adapter la
réglementation légale pour faciliter
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE

CRIV 53 COM 612 11/12/2012
Ten tweede, wat bestaat er al?
Er is het Belgisch-Pools akkoord uit 2007 dat de Belgische
inspecteurs bijzonder waardevolle informatie oplevert over het begrip
van de wederzijdse reglementering en bijhorende administratieve
voorschriften. Dit maakt het veel vlotter om inhoudelijke en efficiënte
controles te doen van Poolse ondernemingen die personeel naar
België detacheren.
Het Belgisch-Luxemburgs akkoord uit 2008 wil de sociale en fiscale
ontvlagging beter aanpakken. Wij hebben al meer dan één keer, ook
in Benelux-verband, met Luxemburg die problematiek verder
behandeld.
Dan is er het Belgisch-Portugees akkoord uit 2009. Hoe dat in het
Portugees heet, daar waag ik mij niet aan.
Het Belgisch-Frans akkoord bestaat al langer en werkt ook. In 2010
werden er specifiek drie regio’s opgericht: Nord/Lille-Pas de Calais
met West-Vlaanderen, Nord/Valenciennes-Laines met Henegouwen
en Meurthe-et-Moselle/Meuse-Ardennes, Namen en Luxemburg. Dat
betekent dat er drie vergaderingen rond werken: een stuurgroep,
gewestelijke vergaderingen en een ondersteuningsorgaan, dat de
uitwisseling moet vergemakkelijken.
U vroeg naar de huidige stand van zaken. Zoals ik daarnet al heb
gezegd, willen wij in de eerste plaats met de wetgeving ervoor zorgen
dat de administraties en inspecties beter uitgerust zijn om op te treden
met betrekking tot de specifieke problematiek van de
terbeschikkingstelling. Dat is elementair, los van alle bilaterale
akkoorden die moeten dienen om de uitwisseling te verbeteren; als
het wettelijk kader onvoldoende is, is veel uitwisseling zelfs niet
dienstig genoeg. Wij zullen daarmee nu snel naar het Parlement
komen.
In Benelux-verband werden al verschillende contacten gelegd met
Nederland en Luxemburg. De bereidheid om op deze materie verder
te gaan, blijkt uit het feit dat men daar nu sinds kort, naast het fiscalefraudeverhaal,
het sociale-fraudeverhaal ter harte neemt in de
coördinatie en de afstemming. Ik heb gevraagd om dat heel concreet
te doen en om afspraken te maken die heel dicht aanleunen bij de
problematiek op het terrein.
Voor het actieplan 2012-2013 zullen wij de bilaterale akkoorden
sluiten die nodig zijn. U vraagt naar de risicolanden, maar het is niet
omdat wij een bilateraal verdrag hebben, dat dit de lijst is van
risicolanden. Wij zullen ook met andere landen akkoorden moeten
sluiten. Daarbij rijst de vraag, ten eerste, of er zonder een akkoord
goede uitwisselingen zijn, want die landen bestaan, en ten tweede, als
die uitwisselingen er niet zijn, of de problemen met een bilateraal
verdrag kunnen worden opgelost. Met die landen moeten we een
akkoord sluiten.
Dat betekent ook dat de groep risicolanden groter is en varieert. Ik
geef het voorbeeld van Portugal, waarmee wij al jaren een akkoord
hebben, maar waar het aantal problemen dat wordt vastgesteld in de
recente periode sterk gestegen is door de economische situatie in
la tâche de nos services
d'inspection.
L'accord belgo-polonais de 2007
fournit des informations
particulièrement précieuses aux
inspecteurs belges en ce qui
concerne le concept de
réglementation réciproque et les
dispositions administratives. Les
contrôles des entreprises
polonaises qui détachent du
personnel vers la Belgique sont
plus faciles. L'accord belgoluxembourgeois
de 2008 a pour
objectif de mieux lutter contre
l'évasion sociale et fiscale. Un
accord belgo-portugais a été
conclu en 2009. L'accord belgofrançais
existe depuis plus
longtemps et fournit de bons
résultats. En 2010, trois régions
spécifiques ont été constituées:
Nord/Lille-Pas de Calais et Flandre
occidentale; Nord/Valenciennes-
Laines et Hainaut, et Meurthe et
Moselle/Meuse-Ardennes et
Luxembourg.
Nous voulons avant tout faire en
sorte qu'en vertu de la législation,
les administrations et les
inspections soient mieux équipées
en ce qui concerne la
problématique de la mise à
disposition. Nous soumettrons
rapidement un projet au Parlement
à ce sujet.
Nous avons déjà eu différents
contacts au sein du Benelux.
Outre la fraude fiscale, nous avons
également à cœur de lutter contre
la fraude sociale dans le cadre de
la coordination et de
l'harmonisation. J'ai demandé que
des mesures très concrètes soient
prises.
En ce qui concerne le plan d'action
2012-2013, nous sommes
favorables aux autres accords
bilatéraux. Ce n'est pas parce qu’il
existe un accord bilatéral qu'il
s'agit de la liste des pays à risque.
Je pense que nous devrons
également conclure des accords
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE
19

20
11/12/2012 CRIV 53 COM 612
Europa. avec d'autres pays, la première
question étant de savoir si les
échanges sont bons sans accord,
et la deuxième, si le problème
peut être résolu par le biais d'un
accord bilatéral lorsqu'il n'y a pas
d'échanges.
07.03 Nadia Sminate (N-VA): Mijnheer de staatssecretaris, u kunt mij
dus geen lijst geven van wat u als risicolanden beschouwt omdat dit
volgens u een dynamisch gegeven is: vandaag is het zo, maar
volgend jaar is het misschien om een of andere reden niet meer zo.
07.04 Staatssecretaris John Crombez: Dat klopt. Er is niet zoiets als
een lijst van risicolanden omdat wij bij de typische problemen, zoals
terbeschikkingstelling, schijnzelfstandigheid en detachering,
vaststellen dat de aantallen heel erg variëren in de tijd en dat, als wij
maatregelen nemen, het lukt om ze in sommige gevallen naar
beneden te krijgen, maar dat de problemen dan in andere landen de
kop opsteken.
Ik denk dat wij echt geval per geval zullen moeten bekijken. De reden
waarom wij in Benelux-verband proberen een zelfde stem te hebben,
is om veel duidelijker naar bepaalde landen te kunnen gaan, waar het
moeilijk is om die informatie vlot te krijgen.
07.05 Nadia Sminate (N-VA): Ik dank u voor uw antwoord.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
Dès lors, le groupe de pays à
risque est plus important et varie.
Nous avons conclu un accord
avec le Portugal il y a plusieurs
années mais le nombre de
problèmes constatés a fortement
augmenté en raison de la situation
économique.
07.03 Nadia Sminate (N-VA):
Vous ne pouvez donc pas fournir
de liste des pays à risque.
07.04 John Crombez, secrétaire
d'État: C'est exact. Pour les
problèmes spécifiques comme la
mise à disposition, les faux
indépendants et le détachement,
les nombres varient fortement
dans le temps; si nous prenons
des mesures, il sera possible de
les réduire dans certains cas mais
les problèmes apparaissent alors
dans d'autres pays.
Je pense que nous devrons
examiner les dossiers cas par cas.
Dans le Benelux, nous nous
efforçons de communiquer d'une
même voix à l’adresse de certains
pays où ces informations sont
difficiles à obtenir.
08 Vraag van mevrouw Nadia Sminate aan de staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale en
de fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste minister, over "de verstrenging van het variabel deel van
de administratiekosten van de VI's met het oog op een beter gebruik van de gegevens uit de DmfA"
(nr. 14632)
08 Question de Mme Nadia Sminate au secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale,
adjoint au premier ministre, sur "le durcissement des conditions d'octroi de la partie variable des frais
d'administration des OA en vue d'une meilleure utilisation des données de la DmfA" (n° 14632)
08.01 Nadia Sminate (N-VA): Mijnheer de staatssecretaris, ook hier
heb ik weer mijn inspiratie in uw beleidsnota gevonden. Daarin
engageert u zich om verzekeringsinstellingen aan te sporen om in het
08.01 Nadia Sminate (N-VA):
Dans sa note de politique
générale, le secrétaire d’État s’est
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE

CRIV 53 COM 612 11/12/2012
Rijksregister de gegevens en informatie op te zoeken. U zou dit doen
door de criteria voor het toekennen van het variabel deel van hun
administratiekosten te verstrengen.
Graag kreeg ik een overzicht van de acties die u daartoe al hebt
ondernomen. Wat dient er nog te gebeuren? Wat houden die acties
precies in? Gaat het dan om het verhogen van dat variabel deel voor
de verzekeringsinstellingen?
Als u dat voor de verzekeringsinstelilngen doet, kan dat misschien
ook voor andere uitbetalingsinstellingen van de sociale zekerheid.
08.02 Staatssecretaris John Crombez: Mevrouw de voorzitter, ik zal
met spoed een nieuwe beleidsnota schrijven om het jaar te
overbruggen naar nieuwe punten.
Dit is een heel terechte vraag omdat het ook ter sprake is gekomen bij
de recente begrotingsopmaak.
Wij hebben in de programmawet van eind maart van dit jaar twee
bepalingen opgenomen die in de lijn liggen van de aanbevelingen die
het Rekenhof heeft gemaakt in zijn audit over de sector inzake
arbeidsongeschiktheid.
De eerste bepaling is dat de verzekeringsinstellingen ertoe gehouden
zijn om aan het instituut per ziekenfonds of per gewestelijke dienst,
per gerechtigde en per aard van risico het bedrag mee te delen van
de onverschuldigd betaalde uitkeringen en de oorzaak daarvan, en
zeker of dit het gevolg is van een vergissing, een fout of een
nalatigheid vanwege de verzekeringsinstelling.
De verzekeringsinstelling moet eveneens – volgens de regels bedoeld
in het eerste lid – de teruggevorderde uitkeringsbedragen meedelen
en de niet-teruggevorderde uitkeringsbedragen, evenals de redenen
waarom deze bedragen niet werden teruggevorderd.
Op dit moment is het RIZIV samen met de verzekeringsinstellingen de
vereiste informaticatoepassing aan het ontwikkelen. Het instituut
voorziet dat af te hebben tegen begin 2014; de timing is eind
januari 2014.
Het tweede deel is dat voor de vaststelling van het recht op
uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid en uitkeringen in
moederschapsrust, evenals voor het bedrag ervan, de
verzekeringsinstellingen gehouden zijn om de gegevens van het
Rijksregister van de natuurlijke personen te raadplegen, ook de
sociale gegevens die beschikbaar zijn in het netwerk van de sociale
zekerheid. Dat is artikel 46 van de programmawet waarnaar ik
verwezen heb.
De inlichtingen die uit de controles voortvloeien worden jaarlijks
overgemaakt aan de Controledienst voor de ziekenfondsen en de
landsbonden van ziekenfondsen, de CDZ.
Het volgende heb ik daarstraks reeds aangehaald. Wij hebben tijdens
de begrotingsopmaak ook beslist dat het RIZIV in samenwerking met
die verzekeringsinstellingen en de CDZ, de berekeningsbasis van
bestaande responsabiliseringsmechanismen zal moeten aanpassen
engagé à encourager les
organismes d’assurance à
consulter les données du registre
du Royaume. Les critères pour
l’octroi de la partie variable de
leurs frais d’administration
devraient être renforcés. Où en est
le dossier et la règle vaudra-t-elle
aussi pour d’autres organismes de
paiement de la sécurité sociale?
08.02 John Crombez, secrétaire
d'État: Ce point a été débattu
récemment lors de la confection
du budget.
Deux dispositions s'inscrivant dans
la ligne des recommandations de
la Cour des comptes en ce qui
concerne le secteur incapacité de
travail ont été insérées dans la loiprogramme.
Les organismes assureurs doivent
communiquer le montant des
indus par mutualité ou service
régional, par ayant droit et par type
de risque. Ils doivent indiquer pour
quelle raison les versements indus
ont été effectués et préciser s'il
s'agit d'une méprise, d'une erreur
ou d'une négligence de
l'organisme assureur. En outre, ils
doivent préciser pourquoi des
allocations indûment payées ont,
le cas échéant, été récupérées. À
cet effet, l'INAMI développe
actuellement en collaboration avec
les organismes assureurs une
application informatique, qui sera
probablement opérationnelle
fin janvier 2014. Par ailleurs, pour
établir le droit aux indemnités
d'incapacité de travail ou de
maternité, les organismes
assureurs doivent consulter les
données du Registre national et
les données sociales disponibles
dans le réseau de la sécurité
sociale. Les renseignements issus
des contrôles sont communiqués
annuellement à l'Office de contrôle
des mutualités et des unions
nationales de mutualités, l'OCM.
Lors de la confection du budget, il
a également été décidé que
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE
21

22
en dat dit er moet zijn tegen 1 juli 2013.
Het gaat over de berekening van een verhogingspercentage van de
administratiekosten, waarbij meer rekening moet gehouden worden
met de werkelijk geleverde inspanningen om onterecht betaalde
bedragen te recupereren. Tegen 1 juli 2013 moet door de organisaties
in kwestie een voorstel klaar zijn om dat te doen, dus de
responsabilisering op basis van de succesratio van de inspanningen
om onterecht betaalde bedragen te recupereren. Dat is niet alleen
beslist voor deze instellingen; het is ook de bedoeling om met de
instellingen die betrokken zijn in andere domeinen hetzelfde te doen,
zoals in de werkloosheid en bij de OCMW’s voor het leefloon.
Voor die drie situaties hebben wij die beslissing genomen. Volgens
mij zal dat ook toelaten om veel duidelijker en meer mechanisch in
kaart te brengen welke inspanningen lonend zijn. Dat is immers een
belangrijk deel in het vermijden van problemen met onterechte
toekenningen van een recht.
08.03 Nadia Sminate (N-VA): Mijnheer de staatssecretaris, ik vind
het alleszins positief dat die berekeningsbasis aangepast zal worden.
Ik hoop dan wel dat die in die zin aangepast zal worden dat het
variabel deel ruimer gemaakt wordt.
Ook hoop ik dat het geen verdoken middel is om de
verzekeringsinstellingen toch nog zo veel mogelijk bonussen toe te
kennen. Verzekeringsinstellingen kunnen wel beweren dat zij goed
gewerkt hebben in de strijd tegen de sociale fraude, maar eigenlijk
beoordelen zij dat zelf. Het RIZIV controleert dat nu veel te weinig. Het
auditrapport van het Rekenhof stelt dat die gegevens niet aan het
RIZIV gestuurd worden. De verzekeringsinstellingen beoordelen dus
zelf of zij al dan niet goed gewerkt hebben. Op dat vlak is er nog werk
aan de winkel. Ik denk dat ik daarover een vraag aan minister
Onkelinx zal moeten stellen.
08.04 Staatssecretaris John Crombez: Sta mij toe om uw repliek aan
te vullen. Als het goed werkt en als er een voordeel uitkomt, wat het
mechanisme of de formule ook is, dus als men tot een positief bedrag
komt, dan denk ik dat het niet onbelangrijk is om te overwegen om de
positieve middelen te herinvesteren in betere systemen om nog
grotere successen te kunnen boeken, dus in systemen om onterechte
betalingen nog te verminderen.
08.05 Nadia Sminate (N-VA): Inderdaad.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
De voorzitter: Vraag nr. 14633 is ook omgezet in een schriftelijke
vraag, dus die zullen we nu niet behandelen.
11/12/2012 CRIV 53 COM 612
l'INAMI, en collaboration avec ces
organismes assureurs et l'OCM,
devrait adapter la base de calcul
des mécanismes de
responsabilisation existants pour
le 1 er juillet 2013. Le calcul des
pourcentages d'augmentation des
frais d'administration doit mieux
tenir compte des efforts réellement
fournis pour récupérer des indus. Il
en va d'ailleurs de même pour les
organismes chargés d'octroyer les
indemnités de chômage et de
verser le revenu d'intégration.
Ces décisions doivent également
nous donner une idée plus précise
des initiatives qui ont le plus de
chance d’empêcher l’octroi indu
d’allocations.
08.03 Nadia Sminate (N-VA):
L’adaptation des bases de calcul
constitue une bonne chose.
J’espère à cet égard que la partie
variable deviendra plus importante
et que nous ne sommes pas en
présence d’un moyen détourné
d’octroyer un maximum de bonus
aux organismes assureurs. Ces
derniers prétendent certes faire du
bon travail dans le cadre de la lutte
contre la fraude sociale, mais le
contrôle de l’INAMI est à cet égard
insuffisant. Il reste encore
beaucoup de pain sur la planche.
La présidente: La question
n° 14633 a été transformée en
question écrite.
09 Vraag van mevrouw Nadia Sminate aan de staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale en
de fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste minister, over "de gestructureerde uitwisseling van
informatie tussen CFI en SIOD" (nr. 14634)
09 Question de Mme Nadia Sminate au secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale,
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE

CRIV 53 COM 612 11/12/2012
adjoint au premier ministre, sur "l'échange structuré d'informations entre la CTIF et le SIRS" (n° 14634)
09.01 Nadia Sminate (N-VA): Mijnheer de staatssecretaris, er is een
gegevensuitwisseling. Ieder jaar wordt in strategische plannen van de
SIOD geschreven dat de gegevensuitwisseling zal worden gebruikt
om te bepalen welke typologie van sociale fraude er bestaat. Ieder
jaar opnieuw komt dat punt terug in de strategische plannen, maar ik
heb er zelf nog geen resultaten van gezien. Er zou met universiteiten
worden samengewerkt. Ik ken de resultaten echter niet.
Ik had dus graag uw evaluatie van dit actiepunt gekend.
Is ter zake ondertussen al werk verzet?
Wat is het nut van zulke typologieën voor de verschillende
inspectiediensten en openbare instellingen van sociale zekerheid?
09.02 Staatssecretaris John Crombez: Mevrouw de voorzitter, ik zal
misschien beginnen met op te merken dat de CFI de vermoedelijke
inbreuken inzake sociale fraude pas sinds 5 februari 2010 aan de
SIOD mag mededelen. De toelating daartoe is dus van redelijk
recente datum.
Het blijkt dat de mededelingen die gebeuren, vooral te maken hebben
met fraudefenomenen die betrekking hebben op het witwassen van
geld, wat logisch is, gezien de rol van de CFI. Meer specifiek gaat het
om situaties waarbij men vermoedt dat bijkomende inbreuken inzake
sociale fraude werden gepleegd. Een en ander moet dus niet
vastgesteld zijn, maar er moet een vermoeden zijn dat het ook met
sociale fraude gepaard gaat.
In het begin werd onder impuls van de magistraat van de SIOD een
analyse van die inlichtingen gemaakt in samenwerking met de
arbeidsauditoraten, onder leiding van de federale procureur. Het
gebruik van de bewuste gegevens bleek moeilijk te zijn en heeft
weinig tot een werkelijke typologie van de sociale-fraudefenomenen
kunnen leiden. Het gebruik ervan heeft dus weinig toegevoegde
waarde geboden.
Het directiecomité van de SIOD heeft zelf verschillende controles
uitgevoerd op een reeks gegevens die door de CFI werd verstuurd.
Behalve de analyse zijn er in het veld ook acties geweest, om een en
ander te verifiëren. Zij hebben geen concrete resultaten opgeleverd.
De oorzaak daarvan is dat de geleverde informatie veel te vaak erg
fragmentarisch was.
Ik herhaal dat wij nu over een heel kort tijdsbestek spreken. Het
gevolg, toen men een en ander vaststelde, was dat het College voor
de strijd tegen de fiscale en sociale fraude heeft beslist om veeleer op
bepaalde activiteitensectoren te focussen en niet te werken op basis
van alles wat wordt gesignaleerd.
Het College heeft zich onder andere gefocust op het witwassen van
geld, fiscale en sociale fraude in bijvoorbeeld de sector van de
Aziatische restaurants en de handel in exotische voedingswaren. De
eigenlijke klassieke zwartwerkfenomenen die daarbij aan bod komen,
09.01 Nadia Sminate (N-VA):
Chaque année, les plans
stratégiques du Service
d’information et de recherches
sociales (SIRS) annoncent que
l’échange de données sera
exploité pour déterminer les
différentes typologies de fraude
sociale.
Ces intentions ont-elles déjà été
concrétisées? Quelle est l’utilité de
ces informations pour les divers
services d’inspection et pour les
institutions publiques de sécurité
sociale?
09.02 John Crombez, secrétaire
d'État: Ce n’est que depuis le
5 février 2010, c’est-à-dire assez
récemment, que la Cellule de
Traitement des Informations
Financières (CTIF) est autorisée à
transmettre les infractions de
fraude sociale au SIRS. Il s’agit
essentiellement de blanchiment
d’argent, sur lequel se greffe
souvent une présomption de
fraude sociale additionnelle.
Les premières analyses de ces
informations ont révélé qu’en
raison de leur caractère
extrêmement fragmentaire, leur
utilisation n’apportait qu’une
maigre valeur ajoutée. Le Collège
pour la lutte contre la fraude
fiscale et sociale a par conséquent
décidé de concentrer davantage
son action sur certains secteurs
d’activité plutôt que de travailler à
partir d’informations reçues.
L’accent a notamment été mis sur
le blanchiment d’argent, la fraude
fiscale et sociale dans les
restaurants asiatiques et le
commerce de denrées
alimentaires exotiques. Les
phénomènes classiques que l’on
observe s’agissant du travail au
noir concernent des infractions à
l’obligation de déclaration de
travailleurs auprès de la sécurité
sociale, le cumul de revenus du
travail avec une allocation,
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE
23

24
hebben te maken met het niet of slechts gedeeltelijk aangeven van
werknemers bij de sociale zekerheid, het ten onrechte cumuleren van
het inkomen van hun werk met een uitkering van allerhande aard,
economische uitbuiting of vreemdelingen die in België worden
tewerkgesteld zonder in orde te zijn op het vlak van verblijf en/of
arbeidskaart, en zonder te zijn aangegeven bij de sociale zekerheid.
09.03 Nadia Sminate (N-VA): Mijnheer de staatssecretaris, ik dank u
voor uw antwoord. Die info mag pas vanaf februari 2010 worden
doorgegeven, maar het stond wel al in de strategische plannen van
2009. Dat is op zich wel vreemd. Begrijp ik het dan goed dat er meer
specifiek wordt gewerkt en dat dit niet meer als actiepunt in de
strategische plannen zal voorkomen?
09.04 Staatssecretaris John Crombez: Het is een deel van de
werking geworden. Het gaat om alle meldingen die bruikbaar zijn. Dit
ligt in het verlengde van de werking van de CFI. De vraag is wat de
meest optimale manier is om die meldingen te hanteren. Analyse blijkt
zeer moeilijk te zijn. Onderzoek op het terrein levert ook geen
resultaten op. De vraag is dan ook welke filter moet worden
toegepast. Het zoeken van raakvlakken met bepaalde
activiteitensectoren levert het meeste resultaat op. Na eerst een
actiepunt te zijn geweest, maakt het nu deel uit van de werking.
L'incident est clos.
Het incident is gesloten.
La réunion publique de commission est levée à 15.40 heures.
De openbare commissievergadering wordt gesloten om 15.40 uur.
11/12/2012 CRIV 53 COM 612
l’exploitation économique
d’étrangers travaillant en Belgique
sans déclaration ni documents de
séjour et/ou de travail.
09.03 Nadia Sminate (N-VA):
Commencera-t-on à travailler de
manière plus spécifique cette
semaine et renoncera-t-on à
intégrer ce point d’action dans les
plans stratégiques?
09.04 John Crombez, secrétaire
d'État: Cela constitue aujourd’hui
une manière standard de travailler.
CHAMBRE-4E SESSION DE LA 53E LEGISLATURE 2012 2013 KAMER-4E ZITTING VAN DE 53E ZITTINGSPERIODE