Zanders Magazine

20
Visie
Financiële crises zijn van alle tijden. Eens in de zoveel jaar vindt een correctie op één van de
financiële markten plaats. Vaak wordt deze veroorzaakt door nieuwe ontwikkelingen die in eerste
instantie een aantal jaren een gezonde, stabiele groei doormaken. Het kan echter zo zijn dat
de massa mee gaat liften om mee te profiteren van deze groei. Gevoed door de hebzucht naar
bovengemiddelde resultaten maakt gezonde groei plaats voor lucht.
NINJA aanval op de financi
Zodra duidelijk wordt dat de winsten niet behaald kunnen
worden, om welke reden dan ook, springt de zeepbel waardoor
een financiële crisis kan ontstaan. Dit soort crises spelen al sinds
mensenheugenis. Bijvoorbeeld de ‘tulpenbollencrisis’ van 1637,
‘zwarte maandag’ in 1987 of de ‘dotcom-crisis’ aan het begin van
de 21e-eeuw. Achteraf wordt altijd uitvoerig geanalyseerd wat de
oorzaak van een crisis is. Men zou dus verwachten dat er geleerd
wordt van de acties die in het verleden tot een crisis hebben
geleid. Of zal de massa altijd mee willen liften op de aantrekkelijkheid
van extreme rendementen?
Eind jaren tachtig werd de prijs van Japans vastgoed opgestuwd
door een aantal factoren zoals schaarste, economische groei, etc.
Zelfs de onrust op de westerse beurzen in oktober 1987 had
“Ultiem
voorbeeld is
de ninja-lening, wat
staat voor ‘No Income,
No Jobs and no
Assets’.”
weinig invloed op de groei van de Japanse bedrijven. Met name
de financiële en technologische sector groeiden door, met een
vergrote vraag naar onroerend goed tot gevolg. Dit stuwende
effect op vastgoedprijzen vergrootte weer de waarde van de
bedrijven met veel vastgoed op de balans. Maar ook deze
zeepbel is geklapt, op het moment dat van de 10 grootste
bedrijven ter wereld er 7 uit Japan afkomstig waren. De crisis in
Japan heeft geleid tot ruim een decennium recessie.
Ontstaan van de kredietcrisis
De geschiedenis herhaalt zich; in Amerika zijn de huizenprijzen
tussen 1995 en 2005 meer dan 200% gestegen, meer dan in
Japan gedurende de jaren tachtig. Amerikaanse banken speelden
slim in op de vraag van Amerikaanse burgers om mee te liften
met deze ontwikkeling. Gedreven door de hoge rendementen in
vastgoed en de lage rente concentreerde ze zich op de arme
Amerikanen. Financiële producten werden ontwikkeld om
mensen met een lage kredietwaardigheid te betrekken in de
euforie op de vastgoedmarkt, de zogenaamde ‘sub-prime
leningen’. Risicovolle leningen met een lage (of geen) aanvangsrente
werden grif afgesloten door mensen zonder inkomen of
andere financiële zekerheid, zoals voldoende onderpand. Ultiem
voorbeeld in deze is de ‘NINJA-lening’, wat staat voor ‘No Income,
No Jobs and no Assets’.
Deze leningen zijn extra aantrekkelijk gemaakt door de eerste
rentevast periode voor een scherp tarief aan te bieden. Deze korte
renteperiode kan echter gevolgd worden door een extreem hoge
rente. De klant werd voorgespiegeld dat na de eerste rentevast
periode de lening omgezet kan worden in een normale hypothecaire
lening. Als inderdaad de huizenprijzen scherp genoeg
stijgen, kan de overwaarde gebruikt worden. De groei van het
Amerikaanse vastgoed is echter in 2005 tot stilstand gekomen.
Tevens is de federal funds rate door de FED in drie jaar verhoogd
van 1% naar 5.25% (inmiddels in een half jaar verlaagd tot 2.25%
per 18 maart 2008). Zonder overwaarde en met een hogere rente
ontstaan problemen bij het oversluiten van de hypotheek en bij
renteherzieningen. In de loop van 2007 zijn vele consumenten
hierdoor gedwongen hun huizen te verkopen en kan de geldgever
gedeeltelijk naar zijn terugbetaling fluiten. De gedwongen
magazine 1 | 2008