verklaring van 15 psalmen - Geschriften van Maarten Luther

goddelozen goede raad, zij hebben de Heilige Schrift en leren dingen die goed zijn,
zoals geschreven staat in Mattheus 23 (vers 2): Zij zijn gezeten op de stoel van Mozes;
daarom al wat zij zeggen dat gij houden zult, houdt dat en doet het! maar tegelijk
bederven zij het, want zij zeggen: wanneer u naar deze leer doet, wordt u zalig! Hun
leer is dus wel waar, maar de mening die zij er over hebben deugt niet; net als het
woord van die farizeeër: ik ben niet als andere mensen (Lukas 18: 11). Wat zij zelf er
aan toevoegen is slechts vergif en slangenvenijn. Al preekt men in zo’n geval goede
werken, zelfs zulke die God nadrukkelijk geboden heeft, als men er wat bij doet deugt
het niet.
Zie hier dan degenen die Gods wet op een verkeerde wijze prediken. Waar dan nog bij
komt dat men daar stokstijf bij blijft. Er is dus ten eerste een farizees leven, en ten
tweede dat men daarin halsstarrig volhardt, zich niet laat gezeggen en zelfs anderen er
dood om slaat. Deze halsstarrigen worden hier genoemd: degenen die op de weg der
zondaren staan. En dan zijn er ook nog derden, de allerergsten, namelijk de spotters.
Het woord ‘lezim’ (spotters) is een dubbelzinnig woord en betekent ‘uitleggen’,
immers bij uitleggen kan men heel gemakkelijk iemand misleiden en bedriegen. Men
kan er dus zowel ‘uitleggen’ als ‘spotten’ onder verstaan. Dezen zijn dezelfden die
door Christus huichelaars worden genoemd. Zij leven niet alleen naar hun eigen leer
en de valse uitleg daarvan, volstaan ook niet met daarin te volharden en anderen er om
dood te slaan, nee zij brengen deze leer ook onder het volk. Dit zijn de goddelozen in
de ergste graad. Zij veroordelen niet alleen zichzelf door hun levenswandel en
hardnekkigheid, maar verbreiden bovendien hun pest, steken anderen er mee aan.
Daarom staat er in de Latijnse vertaling niet ten onrechte: een stoel der pestilentie -
bedoeld is de stoel der spotters. Wie een valse leer brengt en zelf een valse weg
bewandelt en dan ook nog aan de macht komt, die is een pest en alles waar een
landsknecht (soldaat) voor op de vlucht gaat. Geen pest is schadelijker dan zulk een
prediker. Gelijk de pest het land in het verderf stort, zo stort een dergelijke prediker de
hele kerk in het verderf. Zo gezien zijn de paus en de bisschoppen pestzaaiers. Met al
hun hoog op tronen zitten, regeren, staan en dienen verderven zij eerst zichzelf en
daarna de hele wereld. Ook de paus zit op de stoel der spotters. Hun taak zou zijn de
mensen brood te geven, maar in plaats daarvan geven zij valse instellingen, dat wil
zeggen zij geven vergif in plaats van suiker, dood in plaats van leven.
Zo heeft David deze Psalm gemaakt onder veel zuchten. Welgelukzalig is de man die
niet wandelt in de raad der goddelozen, noch staat op de weg der zondaren, noch zit
in het gestoelte der spotters. Wanneer hij daarbij het oog mag hebben gehad op de
priesters van zijn tijd, is dat stellig merkwaardig.
Immers nergens leest men dat er in die tijd afgodendienst heeft geheerst; David had
juist de dienst van God uitstekend geregeld. Heeft hij desniettegenstaande uit ervaring
gesproken dan mag het een wonder heten dat hij de valse priesters zo goed onderkend
heeft. Het zal hem niet beter vergaan zijn dan Mozes (Deuteronomium 32: 15v).
Bileam heeft wel gezegd: Er is geen afgod in Jakob en geen beeld in Israël (Numeri
23: 21, volgens de Vulgata), maar Stefanus heeft het tegenovergestelde getuigd: Gij
hebt opgenomen de tabernakel Molochs en het gesternte van uw god Remfan, om die
te aanbidden (Handelingen 7: 43). Dat geldt voor heel deze tijd. Men redt zich er wel
uit door te beweren dat dit maar voor een deel van Israel heeft gegolden, immers: De
kerk blijft heilig, ook al zijn vele booswichten daarin. Daarom mogen wij echter nog
niet lui worden, laten wij onze rust bewaren voor het toekomende leven. Zolang wij
nog op aarde zijn moeten wij strijden, opdat wij niet komen in de raad der goddelozen,
op de weg der zondaren en op de stoel der spotters. Wij blijven strijden ook al zijn er
8