Jaarverslag 2010 - Mulier Instituut

In de spo(r)tlights
Leefstijlsport, wat is dat?
Iedere sporter beleeft zijn of
haar sport weer anders. Mensen
variëren bovendien in de wijze
waarop en de intensiteit waarmee
ze bij de sport betrokken zijn.
Waar de een al jaren lid en
medebestuurder is van dezelfde
sportvereniging, probeert een
ander steeds weer nieuwe sporten
uit. Het doel van de programmalijn
‘beleving en betrokkenheid’ is
om meer grip te krijgen op de
diversiteit van sportbeleving
en sportbetrokkenheid, onder
andere bij ‘leefstijlsporters’
en verenigingssporters.
Jo Lucassen is vanuit het
Mulier Instituut betrokken als
projectleider bij het onderzoek
naar leefstijlsporten. Vanuit
de Universiteit Utrecht (USBO)
werkte Inge Claringbould
mee aan het onderzoek naar
jonge verenigingssporters.
Lucassen: “De sportsector is de laatste
decennia enorm in beweging. Regelmatig
verschijnen nieuwe activiteiten op het
sporttoneel. Sommige daarvan verwerven
in korte tijd een grote belangstelling.
Vrijwel altijd ontstaan deze activiteiten in
eerste instantie buiten het georganiseerde
aanbod van verenigingen en sportcentra.
Maar ze worden ook snel opgepakt door
de commercie en door sportbonden. Dit
onderzoeksproject is gericht op de sporten
die bekend staan onder namen als ‘alternative
sports’, ‘extreme sports’ of leefstijlsporten.
Denk aan uiteenlopende sporten
”Kitesurfen wordt gezien als
een leefstijl waarbij je helemaal
vrij bent. In de praktijk
legt de subcultuur ook beperkingen
op.”
als snowboarden, capoeira, golfsurfen en
kitesurfen. Via kwalitatieve case-studies
en een landelijke survey hebben we laten
zien hoe die sporten in de greep raken van
de commercie en verstrengeld raken met
gevestigde organisaties (en/of zich daartegen
verzetten). Daarbij hebben we ook
gekeken naar hoe de leefstijlsportbeoefenaars
hierop reageren en hoe zij dit proces
ervaren.” Froukje Smits (Mulier Instituut)
laat in haar deelonderzoek zien hoe jonge
“Jongeren zetten zich af om hun
identiteit te behouden, dat zie
je ook binnen het kitesurfen.”
kitesurfers hun sport beleven. Smits: “Deze
jongens hechten sterk aan hun gevoel van
vrijheid in en tijdens het kitesurfen en van
de mogelijkheid om daar zelf invulling aan
te geven. Toch legt het subcultuurtje dat er
heerst ook beperkingen aan die vrijheid op.
Niet alles mag of wordt evenzeer gewaardeerd.
Daarnaast ervaren de jongens druk,
bijvoorbeeld vanuit sponsoren, commercie,
ouders, en (nieuwe) media. 100% vrij in het
vorm geven van je leefstijl ben je nooit.”
Inge Claringbould (USBO), werkte aan een
onderzoek naar jeugdige verenigingssporters.
Ze heeft bekeken hoe jongeren hun
vereniging en sport ervaren en wat daarbij
de invloed van ouders is. “Volwassenen
spelen een belangrijke rol in de jeugdsport,
als coach, trainer, toeschouwer, scheidsrechter
of anderszins. Zo dragen ze bij aan
de ontwikkeling van sociale en culturele
identiteiten van de jongeren en zijn ze van
invloed op de sportparticipatie en motivatie
van jongeren. Toch nemen jongeren
de meningen, ideeën en gedragingen van
volwassenen niet klakkeloos over”, aldus
Claringbould. “Jongeren houden hun eigen
denkbeelden en verzetten zich actief tegen
de inmenging door de volwassenen.”
39