Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TALK AB OUT<br />
26<br />
HET BELANG VAN ’DEALMAKERS’<br />
Er is niet alleen het nodeloos ingewikkeld maken van zaken.<br />
Men zegt wel eens dat de advocaat de deal kan maken of kraken.<br />
— Wouter Neven — ’Je hebt verschillende soorten advocaten, maar de meesten stellen<br />
zich toch pragmatisch op. Ze willen zeker tot een deal komen en zitten dus niet te discus-<br />
siëren over elke komma. Wanneer partijen er niet dreigen uit te komen, is het de taak van de<br />
advocaat, vind ik, om een oplossing te zoeken om ze weer bij elkaar te brengen. Bepaalde<br />
collega’s zullen in dat geval de deal misschien afbreken omdat de discussie dan uiteindelijk<br />
veel meer over de ego’s rond de tafel begint te gaan dan over de deal.’<br />
— Michael Bollen — ’De rol van de advocaat als trusted adviser neemt toe. Hij denkt met<br />
de cliënt mee. Hij zal eerder vragen stellen en alternatieven zoeken dan afraden. Zonder dat<br />
je daarom natuurlijk zelf business consultant wordt. Dat zou dan weer een stap te ver zijn.’<br />
Gebeurt het wel eens dat advocaten zelfs een koper zoeken?<br />
— Wouter Neven — ’Soms wordt hij wel gebruikt om mensen bijeen te brengen en bepaal-<br />
de deals mogelijk te maken. Het voordeel van de advocaat is dat hij veel contacten heeft en zo<br />
mensen kan helpen om ze samen te brengen om samen business te doen.’<br />
Vroeger werd hij erbij gehaald om van het contact een contract te maken.<br />
Nu is hij al op post voor het contact?<br />
— Lieven Peeters — ’Als de projecten een zekere omvang hebben, is het zeker aangera-<br />
den dat de advocaat er in een pril begin bij is. Misschien spreek ik voor eigen winkel, maar ik<br />
durf toch zeggen dat het niet in het belang van de cliënt is om te wachten tot het contact in<br />
een contract wordt gegoten.<br />
Worden jullie nog vaak geconfronteerd met dossiers waar de LOI al is getekend?<br />
— Lieven Peeters — ’Nog te veel. Toen de transactiemolen in volle gang was, werd soms<br />
wel eens een LOI getekend omdat er snel moest worden beslist en zonder dat er vooraf juri-<br />
disch advies was ingewonnen. Dan lees je zo’n contract en denk je bij jezelf, daar had men<br />
toch maar beter mijn mening over gevraagd.’<br />
Kan je dat achteraf nog rechttrekken?<br />
— Michael Bollen — ’Als beide partijen willen, kan je alles rechttrekken.’<br />
— Lieven Peeters — ’Het is de markt die dan speelt. Als de man aan de andere kant van<br />
de tafel zegt: je hebt getekend, het is zo, dan zit je vast. Meestal gaat het om prijsgelieerde<br />
elementen.’<br />
Je hoort dat advocaten nu meer worden gevraagd naar zekerheidsstellingen, dat ze een bepaalde<br />
deal moeten garanderen?<br />
— Wouter Neven — ’Voor de hele deal niet, dat is wat vergaand. Maar voor bepaalde dee-<br />
laspecten komt het zeker voor. Legal opinions worden afgeleverd en dat is inderdaad een<br />
soort verzekering die als paraplu kan worden gebruikt door de cliënt. Bijvoorbeeld de vraag<br />
of een huurovereenkomst onder bepaalde omstandigheden toch kan worden verbroken. Het<br />
lijkt inderdaad op een verzekeringspolis.’<br />
— M ichael B ollen — ’Bij financieringsdeals is dat vaak het geval. Vooral in hoofde van<br />
diegene die de financiering toestaat. Je moet als advocaat bijvoorbeeld de garantie kunnen<br />
“ ER ZIJN NIET ALLEEN VERSCHILLENDE MEETMETHODES<br />
MAAR PER SOORT VASTGOED, PER SEGMENT,<br />
WORDT ER OOK NOG EENS ANDERS GEMETEN. ”<br />
geven dat de tegenpartij op het moment van de onderteke-<br />
ning niet failliet is. Of dat de vennootschap geldig is opge-<br />
richt. Dan wordt een legal opinion afgeleverd en dat is in-<br />
derdaad een soort certificaat. Bij financiering is dat stilaan<br />
standaardpraktijk.’<br />
— Wouter Neven — ’Ik zie het ook steeds meer gebeuren in<br />
de toekomst. Vastgoeddeals worden complexer. En omdat het<br />
steeds moeilijker wordt om nog zeer lucratieve deals te doen,<br />
wordt je meer geconfronteerd met dossiers waar een luchtje<br />
aan zit. Dan wil de koper natuurlijk wel een legal opinion.’<br />
Zijn er nog andere nieuwe trends sinds de crisis?<br />
— Lieven Peeters — ’Het belang van het due-diligenceon-<br />
derzoek en de rapportering naar de klanten neemt toe. Maar<br />
de natuur is veranderd. Cliënten wensen niet langer dikke<br />
dossiers maar een simpel A4’tje met de cruciale punten die<br />
een impact hebben. Daar heb je medewerkers voor nodig<br />
met ervaring, met een synthetische kijk, die snel de pijnpun-<br />
ten kunnen inschatten. Zo’n opdracht kan je moeilijk aan<br />
een eerstejaars overlaten.’<br />
— M ichael B ollen — ’Het hangt af van de fase van de<br />
onderhandeling. Als je moet beslissen of je in een deal moet<br />
voortgaan, is een boek van 150 pagina’s met de beschrijving<br />
van de huurcontracten niet nodig. Dan heb je aan een bek-<br />
nopt rapport voldoende. Maar nadien ... Zo’n lijvig boek heeft<br />
wel zijn voordelen. Het kan een handleiding bij een object<br />
zijn. Bijvoorbeeld voor de asset manager die moet nagaan<br />
wanneer de volgende vervaldagen zijn. Het is zoals de cliënt<br />
het wil. Maar de tijd dat een due dil werd uitgevoerd omdat<br />
het op de todolist staat, en daarna in de kast verdween, is<br />
voorbij. Het wordt wel gelezen nu.’<br />
— Wouter Neven — ’Wat je ook merkt is dat er in de data-<br />
rooms meer aandacht wordt besteed aan milieu en steden-<br />
bouw of aan de administratief-rechtelijke impact van bepaal-<br />
de zaken zoals mogelijke subsidiëring. Dat zijn elementen<br />
die kandidaat-kopers nu zo volledig mogelijk wensen terug<br />
te vinden. Datarooms die geen volledigheid geven inzake de<br />
bodem en de stedenbouw, komen niet echt professioneel<br />
over. Vroeger was je soms aan een deal bezig en merkte je<br />
dat er nog geen oriënterend bodemonderzoek was uitge-<br />
voerd. Als je dat vandaag tegenkomt, mag je besluiten dat de<br />
advocaat van de verkoper of de verkoper zelf in gebreke is<br />
gebleven. Vooral omdat zoiets een regelrechte impact heeft<br />
op de verkoopprijs.’<br />
Lieven Peeters