MILIEU EN SOCIALE EFFECTEN RAPPORTAGE - Staatsolie

MILIEU EN SOCIALE EFFECTEN RAPPORTAGE
BETREFFENDE PROEFBORINGEN EN HET TESTEN VAN DE
PRODUCTIE IN HET TAMBAREDJO-NOORD GEBIED
Staatolie Maatschappij Suriname N.V.
SAMENVATTING
Noordam Environmental Consultancy mei 2012

D. Noordam Staatolie Maatschappij Suriname N.V.
Noordam Environmental Consultancy PESIA Tambaredjo-noord project
Achtergrond van het project
In de achter ons liggende periode zijn er in 18 proefboringen verricht in het gebied ten
noorden van de grens van het Tambaredjo olieveld, waarbij er in een aantal putten
aardolievoorkomens zijn aangetroffen. Dit gebied wordt aangeduid als het Tambaredjo-noord
gebied. Er is echter meer informatie nodig om de omvang en het volume van deze
voorkomens in kaart te brengen. Er is daarom besloten om een evaluatie ('appraisal')
boorprogramma uit te voeren in het Tambaredjo-noord gebied.
Het programma zal worden uitgevoerd door de Staatsolie Maatschappij Suriname NV (hierna
kort aangeduid als ' Staatsolie'). De eerste boringen zullen in het vierde kwartaal van 2012
worden uitgevoerd; het project zal worden uitgevoerd als een "natte operaties" waarbij alle
activiteiten worden uitgevoerd in de zwamp, zonder dat er inpolderingen plaatsvinden.
Momenteel wordt er nog van uit gegaan dat de conventionele boortechniek, dus het boren van
verticale putten, zal worden toegepast. Naast de proefboringen zullen er productiemetingen
worden uitgevoerd bij (ten hoogste) twee nog nader vast te stellen boorputten. De ruwe olie
welke door de testbronnen wordt geproduceerd, zal via een flexibele pijpleiding worden
doorgepompt naar de verwerkingsfaciliteiten van TA-58.
De onderstaande studie presenteert de resultaten van de Gelimiteerde Milieu Effecten
Rapportage (hierna aangeduid als MER) voor het Tambaredjo-noord project.
Deze MER is opgesteld om te voldoen aan de richtlijnen van het Nationaal Instituut voor
Milieu en Ontwikkeling in Suriname (NIMOS).
Het doel van deze MER is het identificeren van potentiële milieueffecten die samenhangen
met de benodigde voorbereidingswerkzaamheden, de proefboringen, het meten van de
productie, en de opruimwerkzaamheden bij de ontruiming van het gebied. Daarnaast
presenteert de MER maatregelen welke de milieueffecten zullen voorkomen dan wel
verminderen, of in geval van positieve effecten, maatregelen welke deze positieve effecten
verder versterken. Met de uitvoering en het goedkeuren van het MER-rapport wordt er zorg
voor gedragen dat Staatsolie zal voldoen aan haar milieuverplichtingen. Daarnaast garandeert
de aanwezigheid van andere relevante richtlijnen en regelgeving in het rapport ervoor dat het
project zal worden uitgevoerd op een milieuvriendelijke manier waarmee voldaan wordt aan
normen welke zowel nationaal als internationaal aanvaard zijn.
Korte beschrijving van het project
Het Tambaredjo-noord gebied bevindt zich in de Buru zwamp direct ten noorden van het
bestaande Tambaredjo olieveld. Het Tambaredjo-noord projectgebied beslaat 37 vierkante
km. Het gebied is gelegen binnen het bijzonder beheersgebied Noord Saramacca (in plaats
van bijzonder beheersgebied wordt in Suriname vaak de aanduiding Multiple-Use
Management Area of MUMA gebruikt). Het noordelijke deel van het gebied grenst direct aan
het Coppename-monding Natuurreservaat
Het project zal worden uitgevoerd over een periode van 1,5 jaar, maar dit kan mogelijk
uitlopen tot 2-3 jaar als blijkt dat de productietesten meer tijd vereisen.
De proefboringen zullen naar schatting 1 week per put in beslag nemen, waarna de
activiteiten in het gebied verder beperkt zullen zijn tot het testen van de productie,
monitoring, onderhoud en eventuele reparatie van de testbronnen en - faciliteiten.
Nederlandse samenvatting 1

D. Noordam Staatolie Maatschappij Suriname N.V.
Noordam Environmental Consultancy PESIA Tambaredjo-noord project
Constructie:
Tijdens de 1e fase van het project, de constructiefase, wordt het gebied klaar gemaakt voor de
proefboringen. De volgende activiteiten zullen worden ondernomen:
1. Aanleg van waterwegen (trails) voor toegang, en voor de aanvoer van machines,
uitrusting en materialen. Er zal hierbij zo veel als mogelijk gebruik worden gemaakt
van al bestaande waterwegen (zie voorpagina).
2. Het klaarmaken van de terreinen van de boorlocaties (~ 50 x 50 m)
3. De aanleg van dammen voor pijpleidingen en het elektriciteitsnet ten behoeve van het
productietesten.
Alle vervoer van mensen en materialen zal plaatsvinden via de zwamp en voor dat doel
worden er waterwegen (trails) aangelegd. Bij de aanleg van de waterwegen wordt eerst de
vegetatie verwijderd, gevolgd door het verwijderen van de pegasse, zodat er open water
ontstaat waardoor zwampboten (airboats), zwamp rupsvoertuigen (swamp carriers) en de
boorinstallatie zich kunnen voortbewegen.
Het schoonmaken van de boorlocaties bestaat uit het verwijderen van de vegetatie en de
pegasse.
Alle ontbossing- en graafwerkzaamheden worden uitgevoerd met (zwamp)graafmachines.
Ten behoeve van de twee beoogde testbronnen, zullen er smalle N-Z dammen worden
opgeworpen tussen de bronnen en de noordzijde van de Tambaredjo oliepolder. Hierop
worden het elektriciteitsnetwerk en de flexibele pijpleidingen geplaatst. Nadat eerst de
vegetatie is verwijderd, worden de dammen opgeworpen met klei welke is opgegraven vanuit
de naastgelegen zwamp. Hierdoor ontstaan er kanalen langs de dammen. Op regelmatige
afstanden worden er openingen gemaakt in de dammen, zodat er geen opstuwing van
zwampwater zal plaatsvinden.
Operatie (boringen en testen)
Het uitvoeren van boringen kan beginnen zodra er toegang is tot het gebied, en er een zeker
aantal boorlocaties is schoongemaakt. In totaal zullen er in de periode 16-18 1 proefboringen
worden uitgevoerd. Daarop volgend kunnen er nog maximaal 12 extra boringen worden
uitgevoerd, waarvan de locatie bepaald zal worden door de bevindingen van de geplande 16-
18 boringen.
De boringen zullen worden uitgevoerd met een boorinstallatie, welke geschikt is voor
boringen in de kustmoerassen. Er zal gebruik worden gemaakt van een installatie op een
rupsvoertuig met een benodigde waterwegbreedte van 12 m.
De boringen worden uitgevoerd tot een diepte tussen 500 en 650 meter. Tijdens het boren
wordt er een dikke boorvloeistof (ook bekend als "boormodder") langs de binnenkant van de
boorpijp naar beneden gepompt, waarna het weer terugkeert naar het oppervlak via het
boorijzer. De boormodder is bedoeld voor de koeling van de boor, het tegengaan van
destabilisatie van de wanden van het boorgat en het bieden van tegendruk aan
reservoirvloeistoffen, zodat deze vloeistoffen niet in het boorgat terecht komen en blow-out
veroorzaken. Voor de Saramacca Operaties wordt gebruik gemaakt van boormodder welke
1 De twee putten in het Coppename-monding Natuurreservaat zullen niet meer worden geboord. Het wordt nog
bekeken of de putten naar het zuiden worden verplaatst, buiten het natuurreservaat, of dat ze zullen vervallen.
Nederlandse samenvatting 2

D. Noordam Staatolie Maatschappij Suriname N.V.
Noordam Environmental Consultancy PESIA Tambaredjo-noord project
gebaseerd is op water; deze modder bestaat voornamelijk uit water, Drispac (een soort
zetmeel) en klei (bentoniet).
Tijdens het boren komt er boorgruis vrij bestaande uit klei, zand en schelpfragmenten. Het
boorgruis wordt door het moddercirculatiesysteem naar het oppervlak gebracht. Het gruis
wordt gescheiden van de boormodder, zodat de boormodder zo veel mogelijk kan worden
hergebruikt. Bij de huidige booractiviteiten in de zwamp van het Tambaredjo NW olieveld
wordt het boorgruis en de resterende boormodder ter plaatse achtergelaten, omdat er geen
significante nadelige effecten van deze praktijk zijn vastgesteld.
Wanneer er oliezanden worden aangeboord, worden er initiële testen uitgevoerd om de
productiecapaciteit van het boorgat vast te stellen. Als er winbare olievoorkomens worden
vast gesteld, wordt er een bekledingsbuis aangebracht over de gehele lengte van het boorgat,
waarna het boorgat wordt 'gecompleteerd'. Completering is het proces waarbij een boorgat
wordt klaargemaakt om olie of gas te produceren. Tijdens dit proces wordt er een zogeheten
completeringvloeistof gebruikt om te voorkomen dat de boorstang vast gaat zitten als gevolg
van zwelling van de klei. Deze vloeistof, bestaande uit een geconcentreerde zoutoplossing
(pekel) wordt bij de huidige activiteiten van Staatsolie in de Calcutta en Tambaredjo NW
olievelden ter plaatse achtergelaten, omdat er geen significante nadelige effecten zijn
geconstateerd als gevolg van deze praktijk.
Deze potentiele oliebronnen worden echter nog niet in productie genomen, maar ze worden in
afwachting van de productie-ontwikkelingsfase tijdelijk afgesloten. Voor deze productieontwikkeling
zal echter een nieuwe MER nodig zijn.
Voor productie optimalisatie en voor reservoir/geologische modellering zullen er echter van
twee putten productiegegevens worden verzameld. Op de twee geselecteerde locaties zullen
test-eenheden worden geplaatst. Tijdens de testperiode wordt er ruwe olie verzameld in de
testtank waaruit monsters worden verzameld voor laboratoriumanalyse.
In deze testputten wordt er een buizenstelsel aangebracht, waarna een kleine elektrische
pomp wordt geplaatst om de ruwe olie op te pompen.
De geproduceerde ruwe olie wordt via een systeem van pijpleidingen vervoerd naar de TA-58
verwerkingsfaciliteiten.
Veld- en broninspectie en onderhoud van productie-installaties zal worden uitgevoerd
gedurende de hele testperiode. Inspecties worden dagelijks uitgevoerd met als doel om
onveilige en potentieel risicovolle situaties te identificeren en om defecten en storingen van
productie-installaties (waaronder olie morsen en lekken) vast te stellen. Eventuele onveilige
en gevaarlijke situaties, en alle defecten en storingen worden onmiddellijk doorgegeven en er
wordt onmiddellijk actie ondernomen.
Onderhoud van de testbronnen wordt volgens schema uitgevoerd door een onderhoudsploeg
met een zwampboot. Het onderhoud omvat smering en vervanging van defecte of versleten
onderdelen.
Tijdens onderhoud van bronnen wordt er een drijvende boom geplaatst in het water rondom
de bron om eventueel gelekte olie tegen te houden. In geval van lekkage wordt de gelekte olie
verwijderd volgens de Staatsolie richtlijnen voor het opruimen van gelekte en gemorste olie.
Ontmanteling en ontruiming van het gebied:
Nederlandse samenvatting 3

D. Noordam Staatolie Maatschappij Suriname N.V.
Noordam Environmental Consultancy PESIA Tambaredjo-noord project
In het geval een boorgat beschouwd wordt als een 'droog gat', dat wil zeggen niet in staat om
commerciële hoeveelheden aardolie te produceren, zal het worden afgesloten met cement en
worden verlaten. De testputten worden na de testperiode tijdelijk afgesloten in afwachting
van de productie-ontwikkeling. Als echter blijkt dat ze geen economische hoeveelheden
produceren worden ze afgesloten met cement en verlaten.
Met betrekking tot toekomstig gebruik van het ontruimde gebied zijn er twee mogelijke
scenario's:
1. Het gebied wordt ontruimd en keert terug naar haar natuurlijke staat, met of zonder
ingreep.
2. Er is een nieuwe vorm van landgebruik, wat betekent dat een deel van de
infrastructuur kan worden gehandhaafd om te worden gebruikt door de volgende
ondernemer.
Het laatste is echter onwaarschijnlijk gezien het feit dat gronduitgifte in het gebied niet is
toegestaan. Toch kan er een mogelijkheid zijn voor toeristische, recreatieve of educatieve
doeleinden.
In het geval het gebied wordt ontruimd zullen alle faciliteiten moeten worden verwijderd en
dammen zullen moeten worden opgebroken om er voor te zorgen dat een onbelemmerde
stroming van het zwampwater ook in de toekomst is gegarandeerd.
Alle aangebrachte materialen en het elektriciteitsnet zullen volledig worden afgebroken en
verwijderd en alle afval zal worden verwijderd.
In het geval van toekomstig gebruik kunnen delen van de infrastructuur worden gehandhaafd,
maar daarover kan nu nog geen beslissing worden genomen.
Afgezien van de activiteiten die zijn opgenomen in het ontwerp en de uitvoering van het
project, kunnen er een aantal onvoorziene gebeurtenissen optreden in samenhang met het
project. Deze gebeurtenissen die kunnen worden beschouwd als risico's, moeten worden
beheerd door middel van passende procedures voor noodsituaties in het Staatsolie
“Emergency Response Plan” of andere regelgeving.
Dergelijke eventualiteiten omvatten:
1. Morsen en lekken van olie uit tanks en leidingen, machines en vaartuigen
2. Vegetatie- en pegassebranden
3. Botsingen
Wet- en regelgeving
Het noordelijke deel van het Tambaredjo-noord gebied grenst aan het Coppename-monding
Natuurreservaat. Door de toetreding tot de Ramsar Conventie kreeg het Coppename-monding
Natuurreservaat de status van een wetland van internationale betekenis (RAMSAR-site).
Hierdoor heeft de regering van Suriname zich internationaal gecommitteerd om het
ecologische karakter van een RAMSAR-site te handhaven door middel van een verstandige
beheersaanpak.
Nederlandse samenvatting 4

D. Noordam Staatolie Maatschappij Suriname N.V.
Noordam Environmental Consultancy PESIA Tambaredjo-noord project
Volgens de Natuurbeschermingswet is er een schriftelijke vergunning nodig van het hoofd
van de Dienst Lands Bosbeheer voor alle menselijke activiteiten in natuurgebieden. Deze wet
biedt geen ruimte voor activiteiten die schade kunnen toebrengen aan het reservaat of voor
zaken die op een andere wijze een negatieve invloed hebben.
Het gehele Tambaredjo-noord gebied is gelegen in de Noord Saramacca MUMA, een gebied
dat hier ook kan worden beschouwd als een bufferzone voor het natuurreservaat.
Een van de aanbevelingen in het plan voor geïntegreerd kustbeheer (ICZM) voor Noord
Saramacca is, dat het vereist is om een milieueffectrapportage (MER) uit te voeren voor alle
grootschalige ontwikkelingen in de kwetsbare delen van de MUMA. Speciale MUMA
beheersregels zijn nog niet ontwikkeld.
Hoewel de MER-wetgeving nog niet operationeel is, is opstelling van deze MER geschiedt
op vrijwillig initiatief van Staatsolie. De MER voor het project zal worden uitgevoerd
conform de ontwerpwet. Het NIMOS is nauw betrokken geweest bij de opzet en verdere
evaluatie van de MER.
De aanmelding en vergunningsproces
Al in een vroeg stadium van de huidige studie zijn de projectactiviteiten en de
taakomschrijving voor de MER van het Tambaredjo-noord project besproken met het hoofd
van de Dienst Lands Bosbeheer (LBB) en het hoofd van de afdeling Natuurbeheer (NB) van
LBB.
Het Tambaredjo-noord project is volgens de richtlijnen van NIMOS een categorie B project,
zijnde een project waarvan de ernst van de potentiële effecten afhankelijk is van de
gevoeligheid van de locatie en van de schaal en voorspelbaarheid van de effecten (NIMOS
2005, 2009). De omvang van het project is klein, maar de gevoeligheid is mogelijk hoog,
zodat traject 2 gevolgd dient te worden. De milieubeoordeling wordt dan ook uitgevoerd als
gelimiteerde milieueffecten rapportage (Preliminary Environmental and Social Impact
Assessment of PESIA; hierna genoemd MER).
In de scoping fase is aan stakeholders de mogelijkheid geboden om commentaar te leveren of
suggesties te doen over de opzet en aanpak van de MER. Het scoping rapport is in november
2011 goedgekeurd door NIMOS. Het draft MER rapport is op 5 april 2012 ingediend bij
NIMOS voor beoordeling en zal ook worden voorgelegd in een publieke vergadering met
betrokken personen, organisaties en instanties.
Nadat relevante commentaren van alle belanghebbenden zijn verwerkt in het rapport en het
rapport is goedgekeurd, zal NIMOS een vergunning afgeven, waarna het project van start kan
gaan.
Korte beschrijving van het studiegebied
Het fysische milieu
Zoals in het grootste deel van Suriname, waar constant hoge temperaturen en een hoge
luchtvochtigheid heersen, wordt ook het studiegebied gekarakteriseerd door een grote variatie
Nederlandse samenvatting 5

D. Noordam Staatolie Maatschappij Suriname N.V.
Noordam Environmental Consultancy PESIA Tambaredjo-noord project
in neerslag en bewolking. De gemiddelde jaarlijkse temperatuur van de lucht in Paramaribo is
27,3º C, met een dagelijkse schommeling van 7-10 º C en met een jaarlijkse schommeling
van ongeveer 2º C. In het studiegebied bedraagt de gemiddelde jaarlijkse neerslag ongeveer
2.000 mm. Er zijn vier seizoenen, die zijn gebaseerd op neerslag distributie.
Voor wat betreft de luchtkwaliteit is het studiegebied nog steeds grotendeels in haar
natuurlijke staat, omdat er binnen en nabij het gebied nauwelijks bronnen van relevante
emissies naar de lucht aanwezig zijn.
Potentiële luchtverontreiniging bronnen, zoals de Staatsolie TA-58 Operatie, voertuigen,
wegen (stof) en rijstvelden (sproeien, branden) zijn allemaal op grote afstand van het
studiegebied, terwijl hun luchtverontreiniging minimaal is en/of incidenteel. Binnen het
geplande gebied zijn er alleen af en toe kleine emissiebronnen, zoals het incidenteel passeren
van een zwampboot in het zuidelijke deel. Maar algemeen kan worden gesteld dat de
luchtkwaliteit van het studiegebied zeer goed is.
Behalve het af en toe passeren van een zwampboot in gebieden nabij Tambaredjo-noord en
reparatiegeluiden aan de zuidzijde van het gebied zijn er geen andere bronnen van lawaai in
of nabij het gebied gemeen. Het geluidsniveau in het projectgebied zal vrijwel nooit een
onaanvaardbaar niveau bereiken. Het geluidsniveau van het gebied wordt nu voornamelijk
bepaald door diergeluiden, waarbij het geluidsniveau zonder dieren ligt op 38-39 dB(A) en
met aanwezigheid van diergeluiden tussen 46 en 53 dB(A).
Het studiegebied is gelegen in de kustvlakte, welke samen met de kustvlakten van Frans
Guyana en Guyana de rand van het grote Guyana bassin vormt. Het studiegebied is gelegen
in de vlakke en zeer laaggelegen Jong Kustvlakte in een gebied dat gedomineerd wordt door
kleiplaten. Binnen het projectgebied zijn er slechts enkele onderbroken, zeer smalle en
meestal zeer lage ritsen aangetroffen welke voormalige kustlijnen markeren.
Het studiegebied is gelegen in de zone met recente tot zeer recente mariene afzettingen.
Sedimentatie is momenteel actief langs de kust direct ten noorden van het projectgebied en
tijdens de laatste decennia heeft hier overwegend kustaangroei plaatsgevonden.
Het dominante bodemtype is een grijze, half gerijpte tot bijna ongerijpte (slappe) klei; de
bodems zijn bijna zoet tot brak en zout in de ondergrond. In het grootste deel van de zwamp
is er een dikke laag (40-80 cm) pegasse aanwezig, met uitzondering van het mangrovebos
(parwa) waar alleen dunne (

D. Noordam Staatolie Maatschappij Suriname N.V.
Noordam Environmental Consultancy PESIA Tambaredjo-noord project
Voor landbeheers doeleinden is de zogenaamde "rode lijn" getrokken op kaarten, welke lijn
dient als een denkbeeldige waterscheiding tussen het gebied dat naar de oceaan draineert
(noord) en het gebied dat zijn water loost naar de Saramaccarivier (zuid). Door menselijke
activiteiten is deze grens in Noord-Saramacca in feite niet langer van toepassing. Het
studiegebied ligt geheel ten noorden van de "rode lijn".
De stroming van schoon zoet water uit de Buru zwamp naar de brakke kuststrook is van
belang voor de groei en vitaliteit van de mangrovebossen langs de kust.
De gemiddelde waterdiepte in de zwamp varieert tussen 15 en 55 cm in het droge seizoen van
tussen 45 en 90 cm in het regenseizoen, met de lagere waarden in de parwazone en de hogere
in de Typha (Langagrasi) zone.
Het grootste deel van het projectgebied heeft neutraal tot licht zuur water, met een laag
(oligohalinous – vrijwel zoet) tot matig hoog zoutgehalte (mesohalinous- licht brak tot brak).
Normaal is het water lichtbruin en helder, maar als gevolg van het af en toe passeren van een
zwampboot of een zwamp carrier of als gevolg van graafwerkzaamheden, treedt er tijdelijke
vertroebeling van het water in de waterwegen op.
Het biologische milieu
Het studiegebied wordt gekenmerkt door een vegetatiesuccessie welke loopt van een zout
mangrove- naar een zoetwatermilieu. Langs de kust ontwikkelt zich jonge zwarte Mangrove
(parwa) zodra een modderbank is opgeslibd boven het gemiddelde zeeniveau. Ten zuiden
hiervan vindt men volwassen parwa. Als gevolg van de heersende netto aangroei van de kust
van Saramacca heeft er zich een brede gordel van gesloten tot open parwabos ontwikkeld.
Binnen deze gordel hebben zich (buiten het studiegebied) een aantal relatief kleine zoute tot
brakke pannen gevormd. De mangrove in het projectgebied is van het geblokkeerde type, wat
betekent dat er niet langer invloed van zeewater is in deze zone. Maar in het regenseizoen is
er wel een uitstroom van licht brak tot zoet water vanuit deze zone naar het noordelijk
gelegen Parwabos.
Ten zuiden van de parwazone is een kruidachtig brakwaterzwamp (met of zonder verspreid
parwabomen) ontwikkeld. In het studiegebied worden deze zwampen gedomineerd door
Typha (Langagrasi). Als gevolg van gras en pegassebranden, welke zich kunnen voordoen
tijdens de droge seizoenen, wordt de ontwikkeling van houtige planten hier belemmerd.
Nog meer naar het zuiden worden de zwampen zoeter en rijker aan soorten. Geleidelijk zal
zich hier een laag tot hoog zwampbos kunnen ontwikkelen.
Het Tambaredjo-noordgebied wordt gedomineerd door licht brakke Typha (Langagrasi)
zwampen. In het noordelijke deel van het gebied wordt een relatief klein oppervlak met open
tot gesloten parwabos aangetroffen en in het zuiden een smalle strook met zoetwaterzwampen
met een begroeiing van kruiden, struiken en lage bomen.
Er is binnen het projectgebied een ecosysteem met een (potentieel) hoge internationale
conserveringswaarde aanwezig, namelijk het parwabos.
Op nationaal niveau draagt de mangrovevegetatie langs de kust bij aan de vele goederen en
diensten welke de estuariene zone te bieden heeft. Het verwijderen van mangrovebossen
betekent verlies van kosteloze kustbescherming en vermindering van de hoge primaire
productie. Verlies van mangrovebossen vermindert ook de secundaire productie van fauna,
waaronder vis en garnalen in de oceaan.
Nederlandse samenvatting 7

D. Noordam Staatolie Maatschappij Suriname N.V.
Noordam Environmental Consultancy PESIA Tambaredjo-noord project
De modderbanken en de mangrove zone tussen de Coppename en de Suriname rivier zijn
belangrijke voedsel- en broedgebieden voor residentiële kustvogels en de belangrijkste
voedsel- en overwinteringgebieden voor trekvogels uit het noorden. De kust van Saramacca
biedt plaats aan 7 vogelsoorten van internationaal belang.
Bijna elk jaar zijn er broedkolonies van de rode ibis en van reigersoorten aanwezig in de
jonge parwabegroeiing langs de kust van Saramacca. Het broedseizoen begint tussen maart
en april en eindigt tussen augustus en september.
De overvloed aan zeeleven voor de Surinaamse kust is direct gerelateerd aan de omvang van
de lokale mangroven. Tot 90% van de mariene soorten vis en garnalen wordt gedurende een
of meer periodes van hun levenscyclus gevonden in en nabij mangrove gebieden. Hoge
productie van schaal- en schelpdieren wordt gevonden in de zone direct langs de kust waar de
kleinschalige visserij wordt beoefend: in de ondiepe zee, de riviermondingen, getijdenkreken,
pannen en brakwaterzwampen. In Suriname voorzien deze ecosystemen de lokale markt met
vis en garnalen. Maar ook de grootschalige industriële diepzeevisserij profiteert van de
kraamkamerfunctie van deze ecosystemen.
De ecosystemen van het kustgebied van Suriname, met hun overvloed aan vogels en het
leven van vissen, dragen bij tot de stijging van het lokale en internationale toerisme en de
openluchtrecreatie. Daarnaast trekken de kustgebieden internationale en lokale onderzoekers
en studenten aan.
De nationale, regionale en internationale betekenis van het kustgebied ten noorden van het
Tambaredjo-noord gebied kan worden samengevat als volgt:
tussen 1955 en 1966 had het gebied de status van een lokale "Bird Sanctuary".
in 1966 wordt hetzelfde gebied een nationaal natuurreservaat (Coppename-monding
Natuurreservaat);
in 1989 ontving het de regionale status van "Western Hemispheric Reserve" binnen
het Shorebird Reserve Network voor het westelijk halfrond (WHSRN). Als zodanig is
het gebied gekoppeld aan twee beschermde gebieden in de Baai van Fundy in Canada;
in 1985 werd het gebied uitgeroepen tot een Ramsar Wetland van internationale
betekenis;
in 2002 werd het gebied onderdeel van het bijzonder beheersgebied Noord-Saramacca
(MUMA).
Het projectgebied valt buiten de bovenbeschreven zone. De mangrovebossen in het
noordelijke gebied van het projectgebied zijn van het geblokkeerde type, welk type in veel
mindere mate bijdraagt aan de hierboven vermelde goederen en diensten. Maar het
Tambaredjo-noordgebied is wel gelegen binnen de bufferzone welke afwatert op de
belangrijke noordelijke kuststrook binnen het Coppename-monding Natuurreservaat.
Binnen het projectgebied domineren zwampvissen en het vogelleven vertoont niet de
rijkdom, zoals die in de meer noordelijk gelegen kuststrook wordt aangetroffen. Er zijn geen
unieke, zeldzame, bedreigde, kwetsbare of bio-geografisch belangrijke vis- of vogelsoorten
aangetroffen bij de baseline studies, met uitzondering van een overvliegend valkje (niet op de
grond waargenomen).
Het sociaaleconomische milieu
Nederlandse samenvatting 8

D. Noordam Staatolie Maatschappij Suriname N.V.
Noordam Environmental Consultancy PESIA Tambaredjo-noord project
De enige bewoonde gebieden op de rechteroever van de Beneden Saramaccarivier zijn
gelegen langs de Gangaram Pandayweg. De bevolking hier leeft op grote afstand (minimaal 9
km) van het Tambaredjo-noord gebied.
Met uitzondering van de activiteiten van Staatsolie is er geen andere menselijke
aanwezigheid binnen het projectgebied.
Alle landbouwgrond is gelegen in de zuidelijke helft van het Buru zwamp, waar de natte
rijstteelt het dominante gewas is. In het verleden hebben de boeren enkele malen problemen
ondervonden van de activiteiten van Staatsolie in de zwamp, maar alle problemen zijn toen
opgelost en er hebben zich nu al geruime tijd geen problemen voorgedaan. De
landbouwgebieden liggen ver van het projectgebied en zullen directe noch indirecte invloed
ondervinden van de geplande activiteiten.
Het beheer van beschermde gebieden (natuurreservaten en MUMA's) met natuurlijke
bescherming en/of productiefuncties kan worden beschouwd als de enige vorm van
landgebruik in het studiegebied.
Er zijn twee zogeheten "visgaten" aanwezig, één ten oosten en één ten westen van het
projectgebied, respectievelijk het Durgakanaal en het Soekhakanaal. Deze kanalen zijn
aangesloten op de noordelijke rand van de rijstpolders in het zuiden, en ze worden gebruikt
voor de irrigatie watervoorziening voor de rijstproductie. Deze kanalen worden ook gebruikt
om vis te vangen in het droge seizoen.
De delen grenzend aan het projectgebied worden echter niet gebruikt voor genoemde
functies. Het is niet toegestaan om water te onttrekken uit de zwamp ten noorden van de
"rode lijn" zodat ze officieel niet gebruikt zouden mogen worden voor de voorziening van
irrigatiewater.
Er zijn geen archeologische vindplaatsen of plaatsen van bijzonder historisch belang bekend
binnen het studiegebied en deze worden hier ook niet verwacht.
Samenvatting van de belangrijkste effecten
Een overzicht van alle effecten, waaronder die van geringe betekenis, is gepresenteerd in het
hoofdrapport. De grote en matige effecten en hun preventie- en mitigatiemaatregelen zijn
opgenomen in onderstaande tabellen.
Nederlandse samenvatting 9

D. Noordam Staatolie Maatschappij Suriname N.V.
Noordam Environmental Consultancy PESIA Tambaredjo-noord project
Samenvatting van de potentieel grote (major) impacts
COMPO-
NENT
OMSCHRIJVING PREVENTIE EN MITIGATIE MAATREGELEN
Geluid Geluidsimpacts op broed- Plan alle werkzaamheden van zuid naar noord zodat eventueel aanwezige vogels nabij het
kolonies
projectgebied aan het lawaai kunnen wennen, of de gelegenheid hebben om te vertrekken naar
een rustiger deel van het Coppename-monding natuurreservaat (CMNR).
Selecteer geluidsarme machines, ook voor de boorinstallatie.
Stel een geluidsbufferzone (GBZ) in (zie voorpagina) en plaats borden langs alle Z-N
waterwegen ter plaatse van de grens van het CMNR) en op 1 km ten zuiden ervan om de locatie
van het CMNR en de GBZ te markeren.
Indien mogelijk: Plan constructie- en booractiviteiten in de GBZ in de oktober- midden maart
periode wanneer de aanwezigheid van broedkolonies onwaarschijnlijk is. Indien niet haalbaar:
zie hieronder.
GBZ: indien mogelijk: gebruik in gevoelige gebieden boten met buitenboordmotor (Gator-tail)
in plaats van zwampboten (airboats).
GBZ: bij gebruik van zwampboten: vaar met een matige snelheid (2500 RPM) om het
geluidsniveau te verminderen.
GBZ: indien er toch werkzaamheden zijn gepland binnen het broedseizoen (mei tot en met
september) dan zal er eerst een luchtverkenning moeten worden uitgevoerd om de locatie van
eventuele broedkolonies binnen 1 km van het projectgebied vast te stellen. Deze verkenning zal
elk jaar in mei moeten worden uitgevoerd, vanaf het moment dat dit gedeelte van het gebied
wordt ontwikkeld.
In geval er broedkolonies aanwezig zijn binnen 1 km van de grens van het projectgebied,
kunnen er tijdens de broedperiode geen ontwikkelingsactiviteiten worden uitgevoerd in deze
zone, terwijl onderhoud en monitoring van bestaande oliebronnen zal moeten worden
uitgevoerd met boten met een laag geluidsniveau.
GBZ: tijdens het broedseizoen wordt het aantal trips beperkt tot het minimum.
Vegetatie Verlies van mangrovebos Beperk het oppervlak van verstoring tot het minimum door geoptimaliseerde planning:
(parwa)
o Plan aanvullende boorlocaties zo veel als mogelijk in open zwamp.
o Leg nieuwe waterwegen zo veel als mogelijk aan in open zwamp, zelfs als dit betekent
dat de route langer wordt.
RESIDUAL
IMPACT
verwaarloosbaar
Nederlandse samenvatting 10
matig

D. Noordam Staatolie Maatschappij Suriname N.V.
Noordam Environmental Consultancy PESIA Tambaredjo-noord project
Natuurbehoud
Vegetatie veranderingen
als gevolg van
veranderingen in de
hydrologie
Schade aan ecosystemen
en aan projectinstallaties
als gevolg van branden
Verstoring van of schade
aan het Coppenamemonding
Natuur Reservaat
Constructiefase
Zorg er voor dat de opgeworpen dammen voldoende openingen (cuts) hebben. De huidige
praktijk in de Calcutta en Tambaredjo NW olievelden lijkt adequaat te zijn en kan dus worden
gehandhaafd. De huidige praktijk houdt in dat er op elke 500-1000 meter dam een 1 meter
brede opening wordt gemaakt, terwijl er daarnaast een aantal grotere openingen (tot 70 meter)
zijn op plaatsen waar waterwegen kruisen.
Uitvoeringsfase
Controleer of het systeem goed werkt. Dit kan worden gedaan door middel van het meten van
het zwampwaterniveau aan beide zijden van dammen. In geval de waterstroming wordt
belemmerd zal moeten worden nagegaan of de openingen niet geblokkeerd zijn. Afhankelijk
van de mate van opstuwing kan het nodig zijn om extra openingen in de dammen te maken.
Meer frequente controle zal moeten worden uitgevoerd in regenperioden wanneer de
waterstroming het grootst is. Bij voorkeur moet de controle worden geautomatiseerd.
Ontruimingsfase
Verwijder de dammen of maak er grote gaten in, tenzij het duidelijk is dat het beheer van het
gebied wordt overgedragen aan een andere partij die gebruik gaat maken van de dammen
(bijvoorbeeld de ontwikkeling van het toerisme)
verwaarloosbaar
Ontwikkel een brandbestrijdingsplan en maak het operationeel
verwaarloos-
Stel procedures en maatregelen voor brandtoezicht vast en pas deze toe
baar
Presenteer een programma aan Staatsolie personeel en aannemers om ze bewust te maken van
de gevaren van gras- en pegassebranden in het Tambaredjo-noord gebied.
Organiseer een vergadering met betrokkenen (lokale boeren, maar ook jagers en vissers die in
het gebied komen) om ze te wijzen op de gevaren van gras- en pegassebranden voor het
Staatsolie personeel en voor machines en materialen; herhaal deze bijeenkomst in het geval er
een extreem droge periode optreedt
Voer brandpatrouilles uit in extreem droge perioden
Zie alle hierboven voorgestelde maatregelen verwaarloosbaar
Nederlandse samenvatting 11

D. Noordam Staatolie Maatschappij Suriname N.V.
Noordam Environmental Consultancy PESIA Tambaredjo-noord project
Samenvatting van de potentieel matige (moderate) impacts
COMPO-
NENT
OMSCHRIJVING PREVENTIE EN MITIGATIE MAATREGELEN/ STIMULERINGSMAATREGELEN
Vegetatie Verlies van laag tot hoog
ritsbos, ook als habitat
Fauna Afname van dierenleven
door verstoring en verlies
van habitat, aanvaringen
en toename van jacht en
visvangst
NEGATIEVE IMPACTS
Plan geen grote waterwegen of andere infrastructurele werken op of nabij een rits (voor locatie
zie voorpagina); houdt een minimale afstand van 50 meter aan
In geval van zuid-noord dammen (haaks op de ritsen): plan deze zoveel mogelijk in de
bestaande open plekken tussen de ritsen
Pas de Calcutta Waterweg regels ook toe voor het Tambaredjo-noord gebied.
Verbied de toegang tot niet-operationele gebieden binnen het gebied voor niet geautoriseerd
personeel.
voer een strenge controle uit bij de ingangen
voer regelmatig willekeurige patrouilles uit binnen de concessie
als onderdeel van de ontruiming van het gebied:
o verwijder of blokkeer alle toegangswegen, dammen, kanalen en waterwegen, of
o draag alle infrastructuur en faciliteiten over aan een verantwoordelijke partij welke een
duurzame vorm van landgebruik voor het gebied wil ontwikkelen, zoals de oprichting
van een educatiecentrum of (eco) toerisme- of recreatiefaciliteiten; de overdracht dient
te geschieden in nauw overleg met de relevante autoriteiten, zoals de afdeling
Natuurbehoud van LBB
Verzorg een programma ter bevordering van het milieubewustzijn en milieueducatie voor
Staatsolie medewerkers, met de nadruk op het belang van het minimaliseren van schade aan het
milieu.
RESIDUAL
IMPACT
verwaarloosbaar
Nederlandse samenvatting 12
klein

D. Noordam Staatolie Maatschappij Suriname N.V.
Noordam Environmental Consultancy PESIA Tambaredjo-noord project
Uit de bovenstaande tabellen komt naar voren dat er bij toepassing van de voorgestelde
maatregelen voornamelijk kleine en verwaarloosbare effecten zullen overblijven.
Naast genoemde significante impacts zullen er een groot aantal kleine (minor) impacts zijn.
Het gaat hier om impacts van geringe grootte, over een klein gebied en/of voor een korte
duur.
Voor enkele van deze impacts worden preventieve en mitigerende maatregelen aanbevolen.
Er zijn geen blijvende impacts voorzien voor het gebied. Het parwabos zal niet meer
terugkeren omdat het betreffende deel van de parwa zone behoort tot het geblokkeerde type,
wat betekent dat het in een successiestadium is naar een brakwaterzwamp. Dit proces zal
normaal doorgaan tijdens het project, maar versneld worden op plaatsen waar het parwabos
wordt verwijderd. De effecten op de overwegend lage vegetatie zullen na de ontruiming van
het gebied snel verdwijnen, vanwege de snelle regeneratie van de open zwampen en de
zwampen met struiken en kleine boompjes.
Milieubeheersplan
Op grond van de voorzien impacts zal er een Milieubeheersplan (Environmental Management
Plan of EMP) worden opgesteld waarin alle bovengenoemde preventie- en
beheersmaatregelen zijn opgenomen. Daarnaast bevat het EMP ook maatregelen voor kleine
impacts, waarmee wordt beoogd om te komen tot een verdere verbetering van het
milieubeheer.
Als onderdeel van het EMP wordt er ook een voorstel gepresenteerd voor monitoring. Het
monitoring programma geeft een overzicht van de vereisten voor monitoring naast de al
bestaande Staatsolie monitoring activiteiten en inspecties.
Nederlandse samenvatting 13