over je eIgen leven schrIjven Is als een uItlaatklep - Sabam
over je eIgen leven schrIjven Is als een uItlaatklep - Sabam
over je eIgen leven schrIjven Is als een uItlaatklep - Sabam
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
sabam<br />
magazine //70 //juli>augustus>september/jaar<br />
p207031<br />
2012//<br />
driemaandelijks 3/4<br />
//18 de jaargang<br />
//afgiftekantoor brussel x<br />
www.sabam.be<br />
¿aRTes?
sabam magazine//70<br />
redaCtioneel<br />
de vakantie is achter de rug en ieder<strong>een</strong> heeft het werk hervat, <strong>een</strong> uitgelezen<br />
kans voor mij om even terug te komen op enkele gebeurtenissen<br />
van deze zomer, die wellicht nog op <strong>een</strong> of andere manier ter sprake<br />
zullen komen.<br />
dankzij haar personeel en haar concrete steun was onze vereniging<br />
intensief aanwezig op de talrijke evenementen en festiv<strong>als</strong> die onze<br />
vakantieperiode rijk is: theater aan Zee, dour, francofolies, marktrock,<br />
het sabam-podium in het belgium House op de olympische spelen in<br />
londen, de sabam jazz awards,…<br />
wij willen hiermee onze leden op het terrein ontmoeten, hen helpen bij<br />
het vergroten van hun bekendheid <strong>als</strong>ook de creatie en het gebruik van<br />
heel ons repertoire stimuleren. en niet zonder gevolg. Zo merken we <strong>een</strong><br />
duidelijke verandering in de manier waarop onze leden naar hun vereniging<br />
kijken. Ze fluisteren ons nog af en toe raad in <strong>over</strong> punten die we nog<br />
kunnen verbeteren, maar het is duidelijk dat onze inspanningen vruchten<br />
afwerpen. dit is g<strong>een</strong> zelfgenoegzaamheid, maar het doet ons wel allemaal<br />
plezier.<br />
<strong>een</strong> andere gebeurtenis deze zomer was het voorstel voor <strong>een</strong> richtlijn<br />
van de europese Commissie “betreffende het collectieve beheer van auteursrechten<br />
en naburige rechten en de multiterritoriale licentieverlening<br />
van rechten inzake muziekwerken voor onlinegebruik op de europese<br />
markt.” opnieuw willen we niet <strong>over</strong>dreven zelfzeker klinken, maar,<br />
gedreven door onze ambitie om van sabam de perfecte vereniging te<br />
maken voor haar leden en klanten en de wet van 10 december 2009 na te<br />
<strong>leven</strong>, hebben we dit grotendeels zien aankomen. Hoewel we zeker nog<br />
inspanningen moeten leveren, kunnen we stellen dat we al goed voorbereid<br />
zijn om deze richtlijn toe te passen, zowel wat de transparantie <strong>als</strong><br />
het verlenen van internationale licenties betreft.<br />
Vervolgens kan ik u ook met plezier melden dat de gelukkige eigenaars<br />
van <strong>een</strong> ipad – en die van <strong>een</strong> android-toestel – ons SABAM Magazine<br />
gratis kunnen downloaden. we hebben ons magazine nieuw <strong>leven</strong> ingeblazen<br />
met alle multimediamogelijkheden die het toestel biedt: filmp<strong>je</strong>s,<br />
interviews, muziek, foto’s (alle rechten worden uiteraard nageleefd). dit<br />
inHoud<br />
3 sabam stelt voor: artes<br />
4 robbe en de muze<br />
5 rechten voor audiovisuele werken in het buitenland ? niet zo simpel …<br />
6 jan fabre re-enacted<br />
7 Han Coucke alias Han solo: “de mensen verwàchten iemand die zich <strong>een</strong>s goed<br />
kwaad maakt”<br />
8 de festivalzomer van sabam<br />
9 jazzfeest in gent<br />
10 oostends filmfestijn<br />
11 de belgische muziekregio’s deel 4: limburg, waar gemoedelijkheid troef is<br />
14 sabam-prijs beste jazz-compositie voor albert Vila mallarach<br />
15 stefan prins: improvisatie was mijn redding <strong>als</strong> componist<br />
16 bl!ndman “experiment blijft <strong>een</strong> essentieel bestanddeel”<br />
17 eva jacobs: <strong>over</strong> <strong>je</strong> eigen <strong>leven</strong> schrijven is <strong>als</strong> <strong>een</strong> uitlaatklep<br />
18 reclameregisseurs joe Vanhoutteghem, koen mortier en toon aerts:<br />
‘Herhaling vermijden om creatief fris te blijven’<br />
19 will tura, <strong>een</strong> <strong>leven</strong> in beeld - literaire herfst bij sabam<br />
20 antoinette tontcheva gevoeligheid dicht bij de natuur<br />
21 Hélène jacubowitz en sabam, <strong>een</strong> verhaal apart<br />
22 Volgrecht – gem<strong>een</strong>schappelijke rekening 2010<br />
23 aperocomedy met Han solo<br />
24 er beweegt wat in sabam-magazine<br />
2//sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012<br />
ChRiSTophE DEpRETER<br />
CEo<br />
kleinood vertelt niet all<strong>een</strong> waarmee onze leden bezig zijn, maar getuigt<br />
ook van onze hernieuwde ambitie op het vlak van communicatie. u ziet<br />
hier het resultaat van het werk van <strong>een</strong> team dat er nog steeds in slaagt u<br />
te verrassen. daarnaast is het de galerie van onze leden voor alle belgische<br />
schepenen van cultuur, programmamakers en cultuurliefhebbers,<br />
ver weg of dichtbij, zonder evenwel lid van sabam te zijn.<br />
tot slot leest u hier wat informatie <strong>over</strong> de lancering van <strong>een</strong> nieuwe<br />
interne structuur in onze vereniging: ARTES, <strong>een</strong> departement van<br />
sabam dat voortaan alle aspecten met betrekking tot audiovisueel,<br />
theater, literatuur en plastische kunsten – in brede zin – zal centraliseren.<br />
we zijn immers tot de vaststelling gekomen dat deze disciplines<br />
zich enigszins “verloren” voelden in onze toch wel grote vereniging.<br />
deze nieuwe dienst, perfect afgestemd op de huidige administratie en<br />
samengesteld uit deskundigen met <strong>een</strong> complementaire technische<br />
bagage, heeft dus tot doel de behoeften en belangen van de auteurs in<br />
de genoemde disciplines beter te identificeren en passende maatregelen<br />
te nemen om hen beter van dienst te zijn. Van het antwoord op uw<br />
vragen tot het depot van uw werken en alle aanverwante aspecten één<br />
enkel adres: artes. deze flexibele dienst kan afgestemd worden op uw<br />
behoeften en opmerkingen. aarzel dus niet om uw stem te laten horen –<br />
weliswaar na <strong>een</strong> korte testperiode.<br />
er is zeker g<strong>een</strong> verband met het bovenstaande, maar ik groet hier ook<br />
marc Hermant, die onze raad van bestuur heeft verlaten. wij wensen<br />
hem veel succes met de grootse pro<strong>je</strong>cten die hij onlangs gelanceerd<br />
heeft. laurent denis werd begin deze maand aangesteld door onze raad<br />
van bestuur. laurent, die reeds in het College grote rechten van sabam<br />
zetelt, is <strong>een</strong> bekende figuur in de audiovisuele wereld, onder meer voor<br />
zijn werk <strong>als</strong> auteur en producent en <strong>als</strong> Voorzitter van de Association des<br />
Scénaristes de l’Audiovisuel (asa). wij bedanken hem alvast voor zijn toekomstige<br />
bijdrage.<br />
rest mij nog u te bedanken voor uw trouw en u te verzekeren van onze<br />
hernieuwde voortdurende ambitie om <strong>als</strong>maar meer, <strong>als</strong>maar beter voor<br />
u te doen.<br />
audiovisueel<br />
muziek<br />
TheaTeR<br />
liTeRaTuuR<br />
visuele<br />
kunsTen
sabam sTelT vooR<br />
aRTes<br />
de auteurs Van tHeater aan Zee en Het filmfestiVal Van oostende kregen de primeur. er<br />
waait <strong>een</strong> nieuwe wind bij sabam. binnen Het Vertrouwde Huis Van de auteurs dat sabam is<br />
en wil blijVen wordt <strong>een</strong> nieuwe HaVen geCreëerd Voor onZe audioVisuele, literaire en<br />
tHeaterauteurs, beeldende kunstenaars èn natuurlijk onZe leden in spe in al deZe<br />
disCiplines. welkom bij artes !<br />
Vanuit de nood aan <strong>een</strong> meer gepersona-<br />
liseerde aanpak groeide het idee voor <strong>een</strong><br />
nieuwe entiteit binnen onze auteursvereniging.<br />
alles kan beter: sabam blijft streven<br />
naar <strong>een</strong> voortdurende verbetering van zijn<br />
diensten voor haar muziekauteurs en uitgevers.<br />
artes zal daarenboven ook nog synergieën<br />
opleveren. de kracht van sabam wordt<br />
binnen artes gebruikt en verstrekt: de beeldende<br />
kunstenaars, de audiovisuele, literaire en<br />
theaterauteurs krijgen de service die nodig is:<br />
<strong>een</strong> voortdurend streven naar kwaliteit met<br />
snelle en juiste afrekeningen, sterke lobbying,<br />
<strong>een</strong> wereldwijd draagvlak dankzij internationale<br />
netwerken, <strong>een</strong> grote affiniteit voor<br />
de auteurs, kunst en cultuur en <strong>een</strong> optimale<br />
vertegenwoordiging op politiek niveau. belangrijke<br />
pijlers die nu ook artes zal aanbieden.<br />
“Dit is uiteraard veel meer dan <strong>een</strong> charme-offensief”<br />
licht onze Coo jac Cuypers toe. “De<br />
timing is perfect. Wij willen niet all<strong>een</strong> nog <strong>een</strong>s<br />
duidelijk onderstrepen dat SABAM de zogenaamde<br />
multidisciplinariteit hoog in het vaandel<br />
draagt, maar ARTES laat concreet toe <strong>een</strong> aangepaste<br />
aanpak voor onze auteurs uit de vermelde<br />
disciplines toe te passen. De aparte naam ARTES<br />
is gekozen om de doelgroep duidelijk te maken<br />
dat we er voor hen zijn en dat SABAM iets specia<strong>als</strong><br />
op maat voor hen creëert.<br />
Multidisciplinariteit blijft één van de grootste<br />
troeven van SABAM. Leden die actief zijn in<br />
meerdere disciplines hoeven zich g<strong>een</strong> zorgen<br />
te maken, ook aan hun profiel wordt op gepaste<br />
wijze tegemoet gekomen. Ook zij zullen één<br />
“toegangsdeur” blijven hebben en consequent<br />
bediend worden voor al hun disciplines. Dit zullen<br />
we efficiënt kunnen bewerkstelligen door<br />
onze interne structuur verder te optimaliseren.<br />
De Raad van Bestuur en de colleges van SABAM,<br />
waarin alle kunsttakken vertegenwoordigd zijn<br />
blijven waken <strong>over</strong> de solidariteit tussen en de<br />
autonomie van de disciplines.”<br />
De historische rol van SABAM blijft tevens belangrijk<br />
bij de opstart van ARTES.<br />
We willen g<strong>een</strong> financiële instelling worden die<br />
puur “uitvoert”, we willen diensten bieden met<br />
affiniteit voor de kunstenaar zelf en zijn specifieke<br />
noden. De auteurs worden bijgestaan door<br />
<strong>een</strong> team van specialisten die hun sector en hun<br />
auteurs kennen <strong>als</strong> g<strong>een</strong> ander. Zo is Werner<br />
Strouven verantwoordelijk voor Theater, Marl<strong>een</strong><br />
hET ARTES-TEAM vlnR : SAlvADoR FERREiRA<br />
(liTERATuuR & GRAFiSChE En viSuElE KunSTEn),<br />
MARlEEn FRAnCoiS (AuDioviSuEEl)<br />
En WERnER STRouvEn (ThEATER)<br />
Francois voor de audiovisuele sector en Salvador<br />
Ferreira voor literatuur en beeldende kunsten.<br />
Met ARTES onderstrepen we de centrale rol van<br />
onze auteurs.<br />
Vanaf september kunnen auteurs nader kennismaken<br />
met artes op de gloednieuwe webstek<br />
www.sabam-artes.be<br />
Voor het beloofde gepersonaliseerd advies<br />
stuur <strong>je</strong> vragen naargelang jouw discipline<br />
naar<br />
podiumkunsten@sabam-artes.be<br />
Visualarts@sabam-artes.be<br />
literatuur@sabam-artes.be<br />
audioVisueel@sabam-artes.be<br />
(tg)<br />
waarom pakweg <strong>een</strong> jonge filmstudent of kunstenaar<br />
beter Voor artes kiest? sabam-artes biedt de jonge<br />
auteur <strong>een</strong> totaalpakket met effiCiënt beHeer Van Zijn<br />
auteursreCHt, mogelijkHeid tot speCifieke ondersteuning,<br />
juridisCH adVies op maat, omkadering waar nodig en<br />
de unieke kans om <strong>een</strong> groter netwerk uit te bouwen<br />
binnen de wijdVertakte kunstenseCtor, nationaal en<br />
internationaal. kortom: beter omringd, beter ondersteund<br />
en beter geHolpen.<br />
sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012//3<br />
© sabam/tg
© pieter Clicteur<br />
Robbe<br />
en<br />
de<br />
muze<br />
Het filmfestiVal Van oostende 2012 bleek de ideale gelegenHeid Voor sabam om één Van onZe<br />
jarige monumenten Van de belgisCHe Cinema <strong>een</strong>s extra in de kijker èn de bloemet<strong>je</strong>s te Zetten.<br />
de witte, blueberry Hill, brylCream bouleVard, lijmen : Het Zijn stuk Voor stuk mijlpalen uit<br />
onZe filmgesCHiedenis, dankZij <strong>een</strong> Cineast bij wie menige Collega kneep<strong>je</strong>s Van Het Vak leerde.<br />
frank Van passel was één Van Hen en dus geknipt om de bronZen muZe Van sabam <strong>als</strong> lifetime<br />
aCHieVement te oVerHandigen aan robbe de Hert.<br />
robbes muZe Van sabam is <strong>een</strong> mooie aanleiding om uw ColleCtieVe filmgeHeugen eVen op te<br />
frissen. Voor meer “sCHatten” uit robbes oeuVre, download gratis onZe magaZine-app.<br />
vlnR :<br />
1-2/ FRAnK vAn pASSEl REiKTE RoBBE DE MuzE nAMEnS SABAM uiT.<br />
3/ op DE SET vAn LIjMEN<br />
4/ oRiGinElE FilMAFFiChE vAn DE wITTE<br />
1 2 4<br />
4//sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012<br />
© pieter Clicteur<br />
© Vlaams filmarchief<br />
3<br />
© Vlaams filmarchief<br />
© jos Hoeyberghs
© Vtm<br />
DE EMMy vooR BEniDoRM BASTARDS<br />
EEn hooGTEpunT vooR DE BElGiSChE<br />
TElEviSiE inDuSTRiE<br />
RechTen vooR audiovisuele weRken<br />
in heT buiTenland ? nieT zo simpel …<br />
we leZen Het allemaal met Veel trots in de pers, BENIDORM BASTARDS VerkoCHt aan meer dan<br />
twintig landen, VERMIST te Zien in 92 landen. maar Hoe Zit Het met de auteursreCHten bij<br />
uitZending in Het buitenland? is er <strong>een</strong> sabam artes in al die landen die de reCHten Van de<br />
auteurs int en doorstort? of niet?<br />
Het antwoord is niet zo <strong>een</strong>duidig simpel, … soms wel, meestal niet.<br />
immers anders dan voor bv. muziek is er voor audiovisuele werken<br />
niet in elk land <strong>een</strong> auteursrechtenvereniging die dit type rechten be-<br />
heert. dat ligt aan de wetgeving rond auteursrecht en audiovisuele<br />
werken in de landen in kwestie. Zelfs in europa is er g<strong>een</strong> uniformiteit<br />
op het vlak van auteursrechten voor audiovisuele werken.<br />
in belgië stelt de auteurswet van<br />
1994 wie erkend wordt <strong>als</strong> audiovi-<br />
sueel auteur, maar ook dat er ver-<br />
moeden is van afstand van rechten<br />
tenzij in het contract afgesloten tussen auteur en producent specifiek<br />
voorbehoud gemaakt wordt voor de vergoeding via <strong>een</strong> auteursrechtenvereniging.<br />
Zo niet moet de auteur voor de vergoeding waarop<br />
hij recht heeft bij elke exploitatie, aankloppen bij die producent. in de<br />
praktijk loopt dit echter meestal vlot en worden de rechten geïnd bij<br />
zenders en/of bij distributeurs van dvd’s door de auteursrechtenverenigingen<br />
voor de auteurs die bij haar zijn aangesloten.<br />
dit geldt bijvoorbeeld ook in landen <strong>als</strong> frankrijk, Zwitserland, span<strong>je</strong>,<br />
italië en portugal. maar in nederland is dat slechts voor bepaalde<br />
type werken en/of rechten het geval. Zo kan sabam artes wel thuiskopierechten1<br />
en kabelrechten2 claimen via onze nederlandse zusterverenigingen,<br />
maar meestal zijn uitzendrechten3 <strong>een</strong> probleem. in<br />
nederland worden uitzendrechten standaard niet geregeld via de auteursrechtenverenigingen<br />
maar via de producenten zelf.<br />
in groot-brittannië, amerika en australië<br />
o.a. Heerst Het CopyrigHtsysteem<br />
en worden alle reCHten geregeld Via<br />
de produCenten en de guilds.<br />
1 thuiskopierechten: rechten geïnd op opnameapparatuur en lege dragers zo<strong>als</strong> dvd’s voor het opnemen van tV programma’s.<br />
2 kabelrechten: rechten geïnd bij de kabelmaatschappi<strong>je</strong>n voor de doorgifte van tV programma’s via de kabel<br />
3 uitzendrechten: rechten geïnd bij de tV zenders voor de uitzending van <strong>een</strong> audiovisueel werk<br />
FRAGMEnT uiT VERMIST<br />
in groot-brittannië, amerika en australië o.a. heerst dan weer het<br />
copyrightsysteem en worden alle rechten geregeld via de producenten<br />
en de guilds.<br />
dit betekent dat de belgische producent die <strong>een</strong> audiovisueel werk<br />
verkoopt aan <strong>een</strong> buitenlandse zender op de hoogte moet zijn in welke<br />
landen kan geïnd worden via sabam<br />
artes en in welke niet. die<br />
landen staan zowel vermeld in onze<br />
modelcontracten <strong>als</strong> op www.sabam-artes.be.<br />
waar dat niet zo is,<br />
verkoopt hij het audiovisueel werk alle rechten inbegrepen en stort hij<br />
het aandeel van de auteur nadien door volgens de afspraken vermeld<br />
in het productiecontract dat aan de basis werd afgesloten.<br />
op diezelfde website vindt de auteur ook het ‘signalisatieformulier’<br />
waarmee hij de verkoop van zijn werk aan het buitenland kan melden.<br />
waar we kunnen innen nemen wij dan onmiddellijk contact op met de<br />
zustervereniging in het land in kwestie om de inning te verzekeren.<br />
eén goede raad, neem bij twijfel altijd contact op met één van onze<br />
juristen (legaladvice@sabam-artes.be), zij zijn gespecialiseerd in de<br />
materie en kunnen <strong>je</strong> altijd met zekerheid zeggen of wij voor jou de<br />
rechten kunnen innen of dit via de producent moet gebeuren.<br />
marl<strong>een</strong> franCois<br />
sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012//5<br />
© eyeworks
© robert mapplethorpe © robert mapplethorpe<br />
© wonge bergmann<br />
jan fabRe Re-enacTed<br />
FRAGMEnT uiT THE pOwER<br />
in brussel werd in 1982 in tHeater stalker tHeatergesCHiedenis gesCHreVen. de toesCHouwers<br />
Voor de première Van HET IS THEATER ZOALS TE VERwAcHTEN EN TE VOORZIEN wAS, wisten welliCHt<br />
niet wat Hen oVerkwam. aCHt uur lang kregen Ze <strong>een</strong> Voorstelling oVer ZiCH H<strong>een</strong> die de traditionele<br />
tHeaterbeZoeker g<strong>een</strong> enkel HouVast bood.<br />
FRAGMEnT uiT ATELIERS<br />
wij kunnen alVast<br />
Verklappen dat <strong>je</strong><br />
niet teleurgesteld<br />
Zal Zijn. Volgens<br />
ons Zijn de<br />
Voorstellingen nog<br />
eVen glansrijk en<br />
spannend <strong>als</strong> dertig<br />
jaar geleden.<br />
6//sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012<br />
© robert mapplethorpe<br />
Het was dan ook helemaal g<strong>een</strong> theater<br />
zo<strong>als</strong> ze het hadden verwacht of hadden<br />
kunnen voorzien. beeldenstormer van dienst<br />
was de toen nog piepjonge jan fabre.<br />
Vanuit zijn achtergrond <strong>als</strong> beeldend kunstenaar<br />
en performance artiest bracht hij<br />
tot dan onverkende elementen het theater<br />
binnen. elke verhaallijn of ontwikkeling<br />
van personage ontbreekt. in de plaats<br />
daarvan komen real action, real time en<br />
herhaling. <strong>een</strong> deel van het publiek is onthutst<br />
en vindt dit g<strong>een</strong> theater meer. Het<br />
andere deel laat zich bij de strot grijpen<br />
door de tegelijkertijd ruwe en verfi jnde<br />
beeldentaal. Zij laat zich meeslepen door de dramatische kracht die<br />
voorvloeit uit theatrale actie die gedaan wordt en niet nagedaan.<br />
in 1984 her<strong>over</strong>t jan met De macht der theaterlijke dwaasheden de internationale<br />
podia. met de voorstelling, die eigenlijk het best tot zijn<br />
recht komt in het kader van rode pluche en goud, wordt het burgerlijk<br />
theater op magistrale wijze te kijk gezet. de voorstelling duurt ‘slechts’<br />
vijf uur. Voor fabre ligt de oorsprong van het theater <strong>als</strong> kunstvorm bij<br />
wagner en zijn Der Ring des Nibelungen. Hiermee start de voorstelling<br />
en na <strong>een</strong> lange reeks beelden van kikkers, prinsen en prinsessen, helden<br />
op sokken, iconische theatervoorstellingen, operafragmenten en<br />
acties waarbij de grens tussen echt en gespeeld bijzonder dun is, en<br />
pas na <strong>een</strong> fl inke portie billenkoek, zet jan fabre zijn eerdere voorstelling<br />
bij in de lange rij van historische theatervoorstellingen.<br />
beide voorstellingen werden net voor de zomer opnieuw in scène gebracht.<br />
wie er begin jaren 80 niet bij kon zijn kan in september en oktober<br />
terecht in desingel in antwerpen of in maart 2013 in het kaaitheater<br />
in brussel. wie er toen wel bij was kan zich gaan vergewissen of alle<br />
opschudding ergens goed voor was en of de voorstellingen de tand des<br />
tijds hebben doorstaan. wij kunnen alvast verklappen dat <strong>je</strong> niet teleurgesteld<br />
zal zijn. Volgens ons zijn de voorstellingen nog even glansrijk en<br />
spannend <strong>als</strong> dertig jaar geleden.<br />
werner strouVen
foto’s © broedbloeders VZw<br />
han coucke alias han solo:<br />
“de mensen veRwÀchTen iemand<br />
die zich <strong>een</strong>s goed kwaad maakT”<br />
<strong>een</strong> aardse Versie Van Volkse “star wars” op Het podium, Zo Zou <strong>je</strong> Het kunnen noemen. de Vlaamse<br />
Han solo doet niets lieVer dan de draak steken met landgenoten en publiek. de maatsCHappij<br />
krijgt er flink Van langs in Zijn sHows maar tegelijkertijd Houdt Hij ons <strong>een</strong> spiegel Voor. met<br />
<strong>een</strong> Vette knipoog weliswaar. Han CouCke is intussen dertien jaar beZig met Comedy en sCHrijft<br />
alle teksten Voor Zijn suCCesnummer Zelf. <strong>een</strong> Vereiste Voor <strong>een</strong> Comedian, Vindt Hij Zelf.<br />
de auteur schiep zijn alter ego <strong>als</strong> <strong>een</strong> personage<br />
met uitgesproken sociaal-maatschappelijke<br />
kritiek.<br />
Han: Ik wilde iets politiek/sociaal doen met <strong>een</strong><br />
volksfi guur. Dat ligt me en ik ben ervan <strong>over</strong>tuigd<br />
dat volksfi guren het meest kunnen vertellen<br />
omdat ze <strong>een</strong> narrenpositie bekleden in de maatschappij.<br />
Ze staan dichter bij het publiek en ze kunnen<br />
het zich veroorloven om meer te zeggen.<br />
Of Han solo in die zin grenzen verlegt ? Ja en nee,<br />
alles is immers gekaderd. De meeste mensen willen<br />
mij plaatsen en dat vind ik wel tof. Daar probeer<br />
ik mee te spelen. Ze vragen zich af: is hij nu<br />
links of rechts? Bestaat dat type ? Hoe is hij zelf ?<br />
Wat denkt hij ? Maar eigenlijk gaat het daar niet<br />
<strong>over</strong> maar <strong>over</strong> wat de mensen zelf denken natuurlijk.<br />
In België leeft de tendens om ieder<strong>een</strong> in<br />
<strong>een</strong> vak<strong>je</strong> te willen plaatsen heel sterk. Zeker in<br />
de culturele sector moet <strong>je</strong> toch zeker tot de<br />
linkervleugel behoren (lacht).<br />
en dat Vergroot jij uit?<br />
Dat zijn dingen die me opvallen, ik heb <strong>een</strong> theateropleiding<br />
gedaan en ben zelf opgevoed met<br />
de cultuur “all<strong>een</strong> maar kunst in uw <strong>leven</strong>, g<strong>een</strong><br />
televisie…da’s slecht”<br />
Voor mij was het al vroeg duidelijk dat ik de<br />
comedyweg op wou. Niet perse stand up. Han<br />
solo is dat ook niet echt. Het is <strong>een</strong> typet<strong>je</strong> dat niet<br />
all<strong>een</strong> grappen verkoopt, ik speel ook scènes.<br />
Het personage gaat op den duur <strong>een</strong> eigen <strong>leven</strong><br />
leiden. Gek genoeg was ik vroeger zelf <strong>een</strong> heel<br />
beschaamd en verlegen jonget<strong>je</strong>. Tijdens de workshops<br />
comedy die ik geef, denk <strong>je</strong> bij de eerste<br />
kennismaking soms: ”wauw, die mens heeft <strong>een</strong><br />
ongelofelijke attitude.” Zet hem op <strong>een</strong> podium en<br />
dat valt allemaal weg. En dan heb <strong>je</strong> stille waters<br />
waar <strong>je</strong> het niet van verwacht, die <strong>een</strong> ware metamorfose<br />
ondergaan. <strong>Is</strong> dat omdat <strong>je</strong> in <strong>een</strong> andere<br />
dimensie gaat en er plots bepaalde grenzen wegvallen<br />
? Ik weet niet hoe het komt maar bij mij was dat<br />
alleszins het geval. Misschien was het zelfs iets<br />
therapeutisch, wie weet (lacht).<br />
<strong>een</strong> Voorstelling in eVolutie<br />
Han solo is <strong>een</strong> personage waar ik in moet stappen.<br />
Maar ik ken hem al goed, het is ook <strong>een</strong><br />
stuk<strong>je</strong> van mezelf, de “agressieve kant” in mezelf<br />
die ik bespeel. Terwijl ik speel geniet ik ervan om<br />
nieuwe kant<strong>je</strong>s van het personage proberen op<br />
met frank Van erum vormt Han ook het duo gino sancti. Voor Han solo laat hij zich regisseren<br />
door dries Heyneman (bekend van de cabaretgroep Ter Bescherming van de <strong>je</strong>ugd). daarnaast<br />
regisseert hij zelf andere comedians zo<strong>als</strong> philippe geubbels, freddy de Vadder, Henk<br />
rijckaert en steven mahieu.<br />
Han: Vanuit de vriendschap leer <strong>je</strong> de mens op het podium echt kennen en dat heb <strong>je</strong> <strong>als</strong> regisseur<br />
wel nodig. De meeste comedians zijn vooral met hùn ding bezig maar ik vind het interessant om<br />
te regisseren en te spelen tegelijkertijd. Omdat ik ook nog niet weet wat de toekomst brengt. Maar<br />
voorlopig doe ik het allemaal even graag.<br />
Deze maand zijn de try outs gestart van de nieuwe han solo-show waarin onze volksheld<br />
(of is het antiheld?) voor het eerst het extreem rechtse gedachtengoed achterwege laat. Dat<br />
belooft. han solo zwaait de plak in onze Aperocomedy van donderdag 22 november om 18u.<br />
Bevestigingen via tania.ghyselinck@sabam.be. Wees er snel bij want de plaatsen zijn beperkt !<br />
te zoeken. Ik tast af hoever ik kan gaan. Of ik hem<br />
zielig kan laten zijn bvb. Hoe beter <strong>je</strong> <strong>je</strong> materiaal<br />
kent, hoe beter dat vlot. Als <strong>je</strong> van <strong>een</strong> type <strong>een</strong><br />
fi guur maakt wordt hij meerdimensionaal en dan<br />
kan <strong>je</strong> hem vanalles laten zeggen. Ik heb vaste tekst<br />
en daarnaast improviseer ik interacties. Sommige<br />
blijven in de voorstelling, andere verdwijnen weer<br />
en zo groeit de show. Dat hangt ook <strong>een</strong> beet<strong>je</strong><br />
af van het publiek maar ik moet zeggen dat dit<br />
de laatste tien jaar ongelofelijk veranderd is. Vroeger<br />
waren de mensen veel sneller geshockeerd.<br />
Nu beseffen ze beter dat het ten slotte om comedy<br />
gaat. Ik ga ook op de eerste rij zitten en dien hen<br />
van antwoord. Maar ze lijken onaantastbaarder, zo<br />
van “laat maar komen jong, sta maar te roepen...”<br />
Dat ervaar ik <strong>als</strong> Han solo heel sterk, de mensen<br />
komen echt voor iemand waarvan ze verwachten<br />
dat die zich <strong>een</strong>s goed kwaad maakt. Ze genieten<br />
er nu zelfs van terwijl dat vroeger eerder angst<br />
inboezemde... De eerste keer werd er eigenlijk<br />
niet veel mee gelachen en was het eerder <strong>een</strong> statement.<br />
Er was ook nog g<strong>een</strong> typet<strong>je</strong>. Ik deed het<br />
<strong>als</strong> mezelf maar dan merk <strong>je</strong> dat het duidelijker<br />
moet voor publiek. Je moet net stellen dat het om<br />
<strong>een</strong> type gaat en dan kan <strong>je</strong> er nog alle kanten mee<br />
uit. Je laat het fl irten met de grens van het type zijn<br />
zodat de mensen weer beginnen te twijfelen: “hij<br />
heeft misschien die kleren aan maar misschien<br />
m<strong>een</strong>t hij dat wel” of “tiens hij zegt wel waarheden<br />
of juist niet”. Zo fl irt <strong>je</strong> weer met die magische<br />
grens en kan <strong>je</strong> het publiek <strong>als</strong> het ware op<br />
<strong>een</strong> demagogische manier bespelen. En hoe “erg”<br />
dat ook mag lijken, eigenlijk heeft dat publiek niets<br />
liever.<br />
Ik hou wel van de defi niëring dat niets echt vastligt<br />
zodat niemand in staat is om dit gegeven te recupereren.<br />
Al hebben sommigen dat in het begin wel<br />
geprobeerd… (lacht)<br />
tania gHyselinCk<br />
sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012//7
© sabam/tg © sabam/tg<br />
WATER- En CoMpuTERTAAl op hEDEnDAAGSE MEnhiRS in TRIp,<br />
DE vooRSTEllinG vAn niCK STEuR<br />
de<br />
fesTivalzomeR<br />
van sabam<br />
noMADEn in Mono oF in STEREo, zE BlEvEn hAnGEn, zoAlS<br />
DE ooGvERBlinDEnDE JoKE EMMERS in DAMIëT<br />
op marktroCk, de franCofolies, jaZZ Hoeilaart,<br />
Het ffo, dour en tHeater aan Zee werden<br />
dit jaar festiValtenten met onZe steun<br />
opgeslagen. sabam trok Zee- en landinwaarts<br />
en Volgde onZe auteurs op de Voet.<br />
marktroCk, waar muZiek Van eigen bodem<br />
koning is, Vond <strong>een</strong> gedroomde partner in de<br />
belgisCHe Vereniging Voor auteurs, Componisten<br />
en uitgeVers. ook de franCofolies,<br />
waar selaH sue tussen de states ook spa<br />
kwam Verblijden en onZe stand op Heel wat<br />
belangstelling Van Vaklui en publiek kon rekenen,<br />
werden traditioneel <strong>een</strong> Voltreffer.<br />
nAAST o.M. REGi En ThE nEon JuDGMEnT<br />
SERvEERDE MARKTRoCK EEn SpETTEREnDE<br />
SET vAn vivE lA FêTE.<br />
8//sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012<br />
© sabam/Vs<br />
hET puBliEK WAS METEEn MEE<br />
MET “SABAM AAn zEE”, hiER<br />
uiT DE Bol MET SioEn<br />
DE FESTivAlzoMER KlEuRDE<br />
SABAM-RooD<br />
taZ beleefde haar eerste editie met sabam <strong>als</strong> hoofdsponsor, <strong>een</strong>sge-<br />
zind om samen met het aanstormend en gevestigd talent mee aan de<br />
weg te timmeren. al dat creatief geweld speelde dit jaar weer de pannen<br />
van het dak in oostende.<br />
figuurlijk dan, want de locaties van theater aan Zee bieden zoveel meer<br />
dan de doorsnee schouwburg.<br />
<strong>een</strong> onderaards hol <strong>als</strong> onuitputtelijke inspiratiebron voor Uit de Grond<br />
van jonas Vermeulen (Conservatorium antwerpen), schreeuwen naar de<br />
meeuwen uit <strong>een</strong> venster in Zelfbeschuldiging door rits-studentes nona<br />
buhrs en aurelie di marino, Still Anim<strong>als</strong>, de geluidloze lust voor het oog<br />
van choreograaf tuur marinus/busy rocks, “trippen” met nick steur in<br />
en rond Hangaar 1, <strong>een</strong> “urban” ontdekkingstocht in Naast Hinterland<br />
(bZb- sara Vertongen), <strong>een</strong> ruimtereis met robbert&frank (kask),<br />
schrijnend maar creatief geheugenverlies in Vergiet (de niet<strong>je</strong>sfabriek)<br />
of Het Lortchersyndroom van dimitri leue en warre borgmans op muziek<br />
van antoon offeciers.<br />
stoomboot die fort napoleon ver<strong>over</strong>t, de veelzijdige Ballerina in<br />
anne-Charlotte bisoux op muziek van dick van der Harst of Hebzucht ten<br />
top gedreven door gastcurator braakland Zhe bilding (tekst en regie stijn<br />
devillé). Het was maar <strong>een</strong> greep uit het ruime sop dit jaar.<br />
kers op de taart was onze eigen sabam-avond in Café koer voor auteurs<br />
én publiek op 30 juli, waar liesa Van der aa, bert kruismans en sioen<br />
het beste van zichzelf gaven. de eerste sabam-taZ-jong theaterschrijfprijs<br />
ging er naar maarten ketels en Het Huis van afgevaardigden<br />
(rebekka de wit en freek Vielen).<br />
(lees ook onze artikels <strong>over</strong> het filmfestival van oostende, sabamjazz-awards<br />
en de winnaar van onze compositiewedstrijd jazz Hoeilaart<br />
elders in dit nummer).<br />
(tg)<br />
© taZ/ Christophe brysse © taZ/annemie Craeyenest
foto’s © bruno bollaert<br />
jazzfeesT in genT<br />
op gent jaZZ werden dit jaar ook de sabam jaZZ awards uitgereikt. kris defoort ontVing de<br />
award in de Categorie ‘geVestigde waarde’. de prijs Voor jong talent, de <strong>je</strong>ugd & muZiek jaZZ<br />
award ging naar lander gyselinCk, die daarboVenop ook nog Vier dagen studiotijd kreeg in la<br />
CHapelle studios. ook de muZe Van sabam werd uitgereikt. deZe prijs werd toegekend aan <strong>een</strong><br />
belgisCHe jaZZpersoonlijkHeid die omwille Van Zijn of Haar Verdiensten suCCesVolle aCties<br />
ondernomen Heeft ter ondersteuning Van de jaZZ, dit jaar : jaCobien tamsma.<br />
vlnR niColAS ThyS, KRiS DEFooRT<br />
En lAnDER GySElinCK<br />
in het juryrapport <strong>over</strong> kris defoort, pianist-performer, orkestleider<br />
en componist lazen we onder meer : Hij maakt jazz, klassiek en opera.<br />
Op al deze terreinen valt de laureaat op door de consistentie van de creatieve<br />
reflexen, de constante kwaliteit van de expressie, en de voortdurende<br />
afwijzing van het status quo. Hij bezit daarbij het unieke vermogen om de<br />
ogenschijnlijk disparate en soms zelfs tegenstrijdige facetten van zijn werk<br />
te verweven tot <strong>een</strong> groot geheel dat <strong>een</strong> sterke<br />
persoonlijke signatuur vertoont. Kris Defoort beheerst<br />
de kunst om zich tussen genres en disciplines<br />
te bewegen zonder zelfs maar <strong>een</strong> zweemp<strong>je</strong><br />
van modieuze cross-<strong>over</strong> te suggereren.<br />
lander gyselinck werd door de jury dan weer<br />
uitverkoren omdat hij <strong>een</strong> muzikant is met enorm veel toekomstpotentieel.<br />
de award betekent vooral <strong>een</strong> erkenning van het grote intrinsieke<br />
muzikale talent van de jonge drummer. daarenboven komt hij <strong>over</strong> <strong>als</strong><br />
<strong>een</strong> zeer gemotiveerde artiest die zich zonder enig probleem aan het<br />
ontplooien is van <strong>een</strong> ondersteunende tot <strong>een</strong> sturende muzikant.<br />
jacobien tamsma, muze van sabam, organiseert niet all<strong>een</strong> concerten<br />
en festiv<strong>als</strong> zo<strong>als</strong> skoda jazz, Vw spring sessions en de brussels<br />
jazz marathon, ze brengt ook buitenlandse artiesten naar belgië. tegelijk<br />
speelt ze ook <strong>een</strong> belangrijke rol in<br />
de carrières van philip Catherine en <strong>je</strong>f<br />
neve <strong>als</strong> manager.<br />
we polsten bij de winnaars graag naar<br />
reacties.<br />
kris defoort : Ik was verrast vooral<br />
omdat ik mezelf g<strong>een</strong> gevestigde waarde noem. De prijs deed me beseffen<br />
dat ik toch al <strong>een</strong> paar jaar achter de kiezen heb en dat ik toch al <strong>een</strong> zeker<br />
oeuvre bi<strong>je</strong>engeschreven heb. Het commentaar van de jury deed me deugd:<br />
ik word gewaardeerd om mijn persoonlijke muziek die tussen zowat alle<br />
plooien valt. Ik ben telkens op zoek naar vernieuwing en wil mezelf vooral<br />
niet herhalen. Ik probeer steeds de juiste taal te vinden voor alles wat ik doe,<br />
of het nu gaat om <strong>een</strong> symfonie, <strong>een</strong> opera of <strong>een</strong> jazzcompositie. De laatste<br />
lander gyselinCk werd door<br />
de jury uitVerkoren omdat Hij<br />
<strong>een</strong> muZikant is met enorm Veel<br />
toekomstpotentieel.<br />
kris defoort : Het Commentaar Van<br />
de jury deed me deugd: ik word<br />
gewaardeerd om mijn persoonlijke<br />
muZiek die tussen Zowat alle plooien<br />
Valt.<br />
tijd treed ik weer meer op <strong>als</strong> performer omdat ik vooral wil improviseren<br />
en met jazz bezig zijn.<br />
lander gyselinCk : Ik vind het <strong>een</strong> ongelofelijke eer om de prijs te krijgen.<br />
Ik had er stiekem op gehoopt dit jaar maar had niet verwacht de award<br />
te winnen. Ik had gedacht dat de jury voor iemand zou kiezen die <strong>een</strong> nog<br />
meer uitgesproken jazz profiel belichaamt. Nu<br />
koos men voor mij, <strong>een</strong> iets alternatievere, avontuurlijke<br />
muzikant die nog g<strong>een</strong> duidelijke richting<br />
heeft gekozen. Misschien speel ik <strong>over</strong> <strong>een</strong><br />
paar jaar totaal andere muziek? Het geld dat ik<br />
won ga ik investeren in muzikale pro<strong>je</strong>cten waarin<br />
ik betrokken ben. In september vertrek ik naar New York voor <strong>een</strong> jaar,<br />
misschien leer ik ginds wel mensen kennen met wie ik <strong>een</strong> pro<strong>je</strong>ct kan uitwerken.<br />
Anderzijds wil ik het geld ook gebruiken om nog wat instrumenten<br />
aan te kopen.<br />
jaCobien tamsma (tweede Van reCHts op de foto) : Ik ben verrast door<br />
de prijs en voel me vereerd dat ik na 32 jaar achter de schermen van de muziekwereld<br />
<strong>een</strong> mooie erkenning krijg. Ik steek veel tijd, energie en liefde in<br />
wat ik doe en dan hoop ik ook altijd dat er<br />
iets uitkomt. Zo geef ik ook <strong>een</strong> stuk privé<strong>leven</strong><br />
op. Het geld dat ik uitgaf aan babysits<br />
valt niet meer te tellen (lacht). De kers op de<br />
taart zijn mooie concerten van de artiesten<br />
voor wie ik me inzet, dat is het mooiste cadeau<br />
dat ik kan krijgen. Als ieder<strong>een</strong> hyperenthousiast<br />
is <strong>over</strong> het werk van Jef Neve of Philip Catherine bij voorbeeld.<br />
Ik heb veel jong talent naar hier kunnen halen. Ik denk spontaan aan Diana<br />
Krall die niemand kende en die ik heb laten groeien, eerst in kleine club<strong>je</strong>s<br />
om in Vorst Nationaal uit te komen. Ook mensen <strong>als</strong> Miles Davis en Paolo<br />
Conte heb ik daar gedaan. De laatste jaren zet ik me vooral in voor Belgische<br />
artiesten. In contact komen met mensen die voortdurend zoeken naar<br />
venieuwing houdt me jong. steVen VerHamme<br />
sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012//9
© sabam/tg<br />
© pieter Clicteur<br />
oosTends<br />
filmfesTijn<br />
in amper Zes edities Heeft Het filmfestiVal Van oostende (ffo) ZiCH geprofileerd <strong>als</strong> <strong>een</strong> tHuisHa-<br />
Ven Van de Vlaamse film, goed Voor 25 000 toesCHouwers.<br />
© pieter Clicteur<br />
niColAS pRovoST niC BAlThAzAR piERRE DE ClERCQ RoMAn KloChKov<br />
traditiegetrouw is de openingsfi lm van het festival trouwens <strong>een</strong><br />
Vlaamse fi lm, dit jaar zelfs <strong>een</strong> korte (het aangrijpende Mont Blanc<br />
van gilles Coulier) én <strong>een</strong> langspeelfi lm: het zo mogelijk nog ontroerender<br />
Little Black Spiders, de derde fi lm van patrice toye. <strong>een</strong> andere<br />
constante van het festival is de dag van het filmberoep die werd afgesloten<br />
met het toekennen aan tien fi lmstudenten, die aan de pro<strong>je</strong>ctencompetitie<br />
van sabam met hun eindwerkpro<strong>je</strong>ct deelnamen, van<br />
<strong>een</strong> productiepremie van 1000 euro én met het in de bloemet<strong>je</strong>s zetten<br />
van robbe de Hert (zie p. 4). en ook<br />
met het uitreiken van de ensors – zo<strong>als</strong><br />
de Vlaamse filmprijzen voortaan zullen<br />
heten – voor de beste kortfi lm fictie<br />
aan Rotkop van jan & raf rossens<br />
en animatie aan Natasha van roman<br />
klochkov. Epilogue van manno lanssens<br />
werd gelauwerd <strong>als</strong> beste documentaire<br />
terwijl de industry award voor<br />
beste film aan The Invader van nicolas provost werd toegewezen.<br />
‘s anderendaags op het slotfestijn van het festival kreeg het intrigerende<br />
The Invader maar liefst 4 ensors: beste kostuum (nathalie leborgne),<br />
beste muziek (evgueni & sacha galperine), beste fotografi e (d.o.p.<br />
frank Van den eeden) en beste regie (nicolas provost). filmregisseur<br />
en beeldend kunstenaar nicolas provost droeg de prijs <strong>over</strong>igens op<br />
aan zijn hoofdacteur die met het geld dat hij had verdiend met in de fi lm<br />
te acteren in afrika de bouw van <strong>een</strong> school te fi nancieren. toch koos<br />
10//sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012<br />
<strong>een</strong> andere Constante Van Het festiVal<br />
is de dag Van Het filmberoep die<br />
werd afgesloten met Het toekennen<br />
aan tien filmstudenten, die aan de<br />
pro<strong>je</strong>CtenCompetitie Van sabam met<br />
Hun eindwerkpro<strong>je</strong>Ct deelnamen, Van<br />
<strong>een</strong> produCtiepremie Van 1000 euro…<br />
© pieter Clicteur<br />
© sabam/tg<br />
de jury <strong>als</strong> beste film voor Tot Altijd van nic balthazar, die even<strong>een</strong>s de<br />
prijs voor beste acteur in <strong>een</strong> hoofdrol (geert Van rampelberg) kreeg<br />
én voor beste montage (philippe ravoet). “Het moeilijkste <strong>als</strong> monteur<br />
was de balans te houden tussen drama, sérieux en humor” aldus philippe<br />
ravoet. Groenten Uit Balen van frank Van mechelen was even<strong>een</strong>s<br />
goed voor drie ensors: beste actrice in <strong>een</strong> Hoofdrol (revelatie evelien<br />
bosmans), beste actrice in <strong>een</strong> bijrol (tiny bertels) en beste acteur in<br />
<strong>een</strong> bijrol (lucas Van den eynde).<br />
Hasta La Vista werd bekroond voor het<br />
beste scenario (pierre de Clercq) en<br />
voor beste debuut (tom audenaert).<br />
ten slotte waren er nog ensors voor<br />
Swooni van kaat beels (beste art direction:<br />
Hubert pouille) en voor A perdre<br />
La Raison (beste Coproductie), voor<br />
regisseur joachim lafosse de aanleiding<br />
om zijn ensor eerlijk in vijf stukken<br />
te verdelen onder zijn aanwezige medewerkers.<br />
nog op het palmares: twee prijzen van verdienste voor oscarnominees<br />
matthias schoenaerts en michael roskam en de Cultuurprijs voor pierre<br />
drouot. Hij kreeg zijn prijs uit handen van Vlaams minister joke<br />
schauvlieghe. Hij werd door de jury geprezen voor zijn “onschatbare<br />
rol in de vernieuwing en de internationale uitstraling van de Vlaamse<br />
fi lm, onder meer “<strong>als</strong> bezielende intendant van het Vlaams audiovisueel<br />
fonds (Vaf).<br />
freddy sartor
© universal<br />
de belgische muziekRegio’s deel 4:<br />
limbuRg, waaR<br />
gemoedelijkheid TRoef is<br />
lang Voor er sprake was Van roCk werCHter, Had limburg al jaZZ bilZen, dat Vandaag wordt<br />
besCHouwd <strong>als</strong> ‘de moeder aller europese festiV<strong>als</strong>’. tijdens de eigHties werd de Cold waVe uit<br />
de regio <strong>een</strong> begrip en inmiddels klinkt de muZiek uit de noordoostelijke proVinCie geVarieerder<br />
dan ooit. marCo Z, milk inC., busCemi en axelle red Zijn Zelfs gegeerde exportproduCten geworden.<br />
REGi pEnxTEn STiJn MEuRiS<br />
dertig jaar geleden trok limburg voor het eerst de aandacht met de<br />
zwartjassenmuziek van siglo xx, struggler, de brassers en de kom-<br />
meniste. sindsdien is het er nooit meer echt stil geweest. evil super-<br />
stars sleepten <strong>een</strong> britse platendeal in de wacht, terwijl millionaire<br />
tot de amerikaanse markt wist door te dringen. de provincie drukte<br />
haar stempel op de nederlandstalige rock van noordkaap en monza,<br />
de folky chansons van de Held, de striemende elektro van shameboy<br />
en de statige americana van krakow en mad about mountains, bracht<br />
de populaire stubru-band Zornik voort en bleek <strong>een</strong> prima voedings-<br />
bodem voor de indiepop van fence, mint en norma of het alternatieve-<br />
re werk van perverted, Vandal x en Coem.<br />
sommige pop- en rockhelden, zo<strong>als</strong> axelle red, tim Vanhamel en<br />
mauro pawlowski, zijn hun oorspronkelijke heimat inmiddels ont-<br />
vlucht. daar staat echter tegen<strong>over</strong> dat de bacheloropleiding pop en<br />
rock van de provinciale Hogeschool, in ons land enig in haar soort, de-<br />
zer dagen veel vers bloed uit andere streken aanvoert en dat festiv<strong>als</strong><br />
<strong>als</strong> pukkelpop en, in iets mindere mate, rock Herk jaarlijks artiesten<br />
van wereldniveau naar limburg lokken. bovendien was de provinciale<br />
<strong>je</strong>ugddienst de eerste <strong>over</strong>heidsinstantie in belgië die pop <strong>als</strong> <strong>een</strong><br />
volwaardige cultuurvorm erkende. Zijn artiestvriendelijke beleid, dat<br />
resulteerde in financiële en logistieke steun aan het limburgse muziek<strong>leven</strong>,<br />
heeft de rest van Vlaanderen tot voorbeeld gestrekt en ligt mee<br />
aan de oorsprong van het tweejaarlijkse rockconcours limbomania.<br />
Limburg is altijd <strong>een</strong> vruchtbare voedingsbodem voor boeiende muziek geweest,<br />
zegt stijn meuris, ex-noordkaap en -monza, maar vandaag actief<br />
onder zijn eigen naam. Tijdens de jaren tachtig was het, met De Brassers<br />
© emi-music<br />
en Struggler, even <strong>een</strong> enclave van duisternis, maar intussen is de scene<br />
rijker en gevarieerder geworden. Er leeft hier ontzettend veel. De meeste<br />
muzikanten kennen elkaar en gaan naar elkaars optredens kijken. Er<br />
is veel solidariteit <strong>over</strong> alle stilistische grenzen h<strong>een</strong>. Hok<strong>je</strong>sdenken krijgt<br />
hier g<strong>een</strong> kans: alles kan en alles màg. Ik ben g<strong>een</strong> socioloog, maar ik vermoed<br />
dat de afwezigheid van grote steden bevrijdend werkt. Je hebt hier<br />
g<strong>een</strong> afgebakend epicentrum waar het allemaal gebeurt, zo<strong>als</strong> in Antwerpen<br />
of Gent. Daardoor voelen Limburgers minder de drang hip te zijn. Je<br />
kleding of kapsel zijn hier van ondergeschikt belang: in onze regio hoef<br />
<strong>je</strong> niet zonodig <strong>een</strong> uniform te dragen om te tonen tot welke subgroep <strong>je</strong><br />
behoort. Er zijn g<strong>een</strong> regelt<strong>je</strong>s. En mocht <strong>je</strong> die toch willen invoeren, dan<br />
is de kans groot dat <strong>je</strong> wordt weggelachen. Als de Limburger al één devies<br />
heeft, is het ‘doe maar gewoon.<br />
regi penxten (milk inC.): Je hebt hier mogelijkheden zat. Ik volgde gitaarles<br />
en notenleer aan de muziekacademie van Beringen en kwam er op<br />
<strong>een</strong> bepaald moment achter dat ze in Genk zowaar <strong>een</strong> Atari-computerclub<br />
hadden. Zo ontdekte ik <strong>een</strong> manier om, thuis in mijn slaapkamer, elektronische<br />
dansmuziek te gaan maken. Mijn allereerste optreden met K-Lab,<br />
mijn toenmalige synthesizerduo met Filip Vandueren, vond plaats tijdens<br />
<strong>een</strong> groots housegebeuren in de Hasseltse Grenslandhallen, de huidige<br />
Ethiasarena, voor 6000 man. We werden dus met<strong>een</strong> voor de leeuwen<br />
geworpen. Maar mij hoor <strong>je</strong> niet klagen <strong>over</strong> het feit dat mijn carrière in<br />
Limburg is begonnen, ook al moest <strong>je</strong>, halverwege de jaren negentig,<br />
alles nog in <strong>je</strong> <strong>een</strong>t<strong>je</strong> uitzoeken. Voor beginnende muzikanten zijn er nu<br />
veel meer mogelijkheden en faciliteiten dan toen.<br />
sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012//11
© Coem<br />
dirk swartenbroekx (busCemi, squadra bossa): Wij komen<br />
uit de pre-historie, hé ? Toen wij debuteerden moest <strong>je</strong> gewoon alles zelf<br />
doen, ook <strong>je</strong> eigen optredens organiseren.<br />
stijn meuris: Toch merk ik steeds vaker hoezeer kleine ingrepen de<br />
zaken vooruit kunnen helpen. Zo was de komst van de Muziekodroom<br />
<strong>een</strong> geschenk uit de hemel, ook al omdat er vanaf dat moment goede en<br />
betaalbare repetitieruimten beschikbaar waren.<br />
marCo Zanetton (ex-superbox, tegenwoordig, dankZij ‘i’m<br />
a bird’, suCCesrijk <strong>als</strong> marCo Z): In Limburg heerst <strong>een</strong> underdog-gevoel,<br />
omdat we zo ver van de grote, bruisende centra verwijderd<br />
zijn. Hasselt, waar ik woon, is vrij klein. Maar net daardoor kom <strong>je</strong> makkelijker<br />
gelijkgezinden tegen.<br />
lotte VanHamel (Vermin twins, Cripple nerd faCe): Zeker, <strong>je</strong><br />
leeft hier <strong>een</strong> beet<strong>je</strong> afgezonderd van... de rest van de wereld. Dat heeft zo<br />
zijn voordelen. Je kunt hier lekker anoniem creatief bezig zijn, zonder dat<br />
met<strong>een</strong> alle schijnwerpers op <strong>je</strong> gericht staan.<br />
marC wetZels (Coem): Voor wie zijn eerste stap<strong>je</strong>s in de muziek zet, is<br />
het belangrijk regionale voorbeelden te hebben. De eerste optredens die ik<br />
<strong>als</strong> veertienjarige meemaakte, van The Romans en de bluesband Finsbury<br />
Park Empire, maakten behoorlijk wat indruk op mij. Met<strong>een</strong> wist ik: zoiets<br />
wil ik zelf ook doen. Rolmodellen uit <strong>je</strong> omgeving zetten <strong>je</strong> aan het dromen.<br />
Van rivaliteit onder artiesten heb ik in Limburg echter nooit iets gemerkt. Of<br />
<strong>je</strong> nu rock, techno of hiphop maakt, <strong>als</strong> muzikant behoor <strong>je</strong>, per definitie, tot<br />
dezelfde grote familie.<br />
regi penxten: Op mijn soloplaten sla ik vaak <strong>een</strong> brug naar andere<br />
genres en werk ik ook samen met rockmuzikanten. Koen Buyse van<br />
Zornik is één van mijn beste vrienden. We schrijven allebei popsongs,<br />
maar wanneer het op de verpakking aankomt, maken we elk <strong>een</strong> andere<br />
keuze. Hij grijpt naar zijn gitaar, terwijl ik mijn synths bovenhaal. Maar dat<br />
is g<strong>een</strong> punt: in Limburg zijn artiesten niet <strong>een</strong>kennig. Ze moedigen elkaar<br />
juist aan.<br />
stijn meuris: Ha, local heroes... In dat opzicht blijft de Noord-Limburgse<br />
gem<strong>een</strong>te Hamont voor mij <strong>een</strong> heilige plek. Het was <strong>een</strong> gewoon dorp,<br />
op amper 12 km van Overpelt, waar mijn eigen wieg stond. En toch gaapte<br />
tussen die twee plaatsen <strong>een</strong> gigantische cultuurkloof. Als jonge dilettanten<br />
durfden we er nauwelijks naartoe, maar tegelijk werkte Hamont op<br />
ons <strong>als</strong> <strong>een</strong> magneet. Want daar gebeurde het, daar werd échte muziek<br />
gemaakt. Door De Brassers, bijvoorbeeld. Die kerels kenden amper vier<br />
akkoorden meer dan wij. All<strong>een</strong>: dat maakte toen <strong>een</strong> wereld van verschil.<br />
12//sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012<br />
Dank zij de steun van de Limburgse provinciale en gem<strong>een</strong>telijke <strong>over</strong>heden<br />
ontwikkelden zich in de loop der jaren belangrijke podia, zo<strong>als</strong> de<br />
Muziekodroom en Zaal België in Hasselt, Velinx in Tongeren en C-Mine in<br />
Genk.<br />
marC wetZels: Lokale politici hebben altijd aandacht gehad voor de<br />
popcultuur. Ze laten g<strong>een</strong> mogelijkheid onbenut om kansen te creëren voor<br />
jonge bands. Daar kun <strong>je</strong> hen niet genoeg om loven.<br />
stijn meuris: Het is verfrissend dat artiesten hier niet <strong>als</strong> Fremdkörper<br />
worden beschouwd. In Limburg vertikt men het de verzuurde lieden uit de<br />
samenleving vrij spel te geven. Er zijn plekken in dit land waar muzikanten<br />
<strong>als</strong> ‘de vijand’ worden gezien, maar dat soort antagonisme is hier onbestaand.<br />
Artiesten en de <strong>over</strong>heid zijn natuurlijke partners. Misschien ligt dat<br />
wel aan het gezapige Limburgse karakter: ‘We zijn allemaal vrienden, toch?<br />
Kom, neem nog <strong>een</strong> stuk<strong>je</strong> taart!’<br />
dirk swartenbroekx: Dat maakt van Limburg <strong>een</strong> unieke regio. Door<br />
onze gemoedelijkheid komen we zelden negatief in het nieuws. Er wonen<br />
hier Turken, Italianen, Polen, noem maar op, maar er zijn zo goed <strong>als</strong> g<strong>een</strong><br />
conflicten tussen al die gem<strong>een</strong>schappen. Limburgers zijn ‘no nonsense’,<br />
ze bekijken de wereld met <strong>een</strong> gezonde dosis humor en zelfrelativering.<br />
Bovendien is alles hier enorm verweven: ieder<strong>een</strong> kent wel iemand die<br />
iemand anders kent die... Dat helpt de dingen vooruit. En ook al gebeurt er<br />
in Hasselt net iets méér dan, pakweg, in Heusden-Zolder, <strong>je</strong> krijgt hier nog<br />
<strong>een</strong> écht provinciegevoel.<br />
regi penxten: Limburgers zijn doorgaans <strong>een</strong> tik<strong>je</strong> chauvinistischer<br />
dan andere Vlamingen. Wellicht omdat ze meer moeite moeten doen om<br />
het echt te maken. Tegelijk zijn ze ontzettend trots op succesrijke streekgenoten.<br />
Ik ben inmiddels al tot ambassadeur van mijn provincie en tot<br />
ereburger van mijn dorp uitgeroepen. En het besef dat <strong>je</strong> in <strong>je</strong> eigen omgeving<br />
gesteund en geapprecieerd wordt, is beslist niet onaangenaam.<br />
in welke mate geVen <strong>een</strong> talentenjaCHt <strong>als</strong><br />
limbomania of <strong>een</strong> groot festiVal <strong>als</strong> pukkelpop<br />
Het muZiekleVen in limburg nieuwe impulsen?<br />
stijn meuris: Zelf heb ik bij Limbomania <strong>een</strong> ambivalent gevoel: tot<br />
dusver heeft het nog niet veel memorabels opgeleverd en dus rendeert het<br />
te weinig. Als <strong>je</strong> het mij vraagt, is de jury niet streng genoeg. De sfeer is er<br />
één van ‘wij gezellige Limburgers onder elkaar’, terwijl <strong>je</strong> soms gewoon<br />
moet durven te erkennen dat het niveau van de deelnemende bands te laag<br />
is. Anderzijds kan zo’n concours <strong>een</strong> prima katalysator zijn: het trekt jonge<br />
muzikanten <strong>over</strong> de streep in <strong>een</strong> relatief veilige omgeving. Dan moet <strong>je</strong><br />
CoEM BuSCEMi AliAS<br />
DiRK SWARTEnBRoECKx<br />
© emi-music
vERMin TWinS MARCo zAnETTon<br />
tijdens de Rock Rally, waar de kritieken doorgaans minder vriendelijk zijn,<br />
toch steviger in <strong>je</strong> schoenen staan. Bij Limbomania wordt niemand onderuit<br />
gehaald.<br />
marCo Zanetton: Zo’n muziekwedstrijd heb ik altijd <strong>een</strong> raar concept<br />
gevonden. Maar Limbomania is wél <strong>een</strong> goede plek om andere muzikanten<br />
te leren kennen. Toen ik er in de finale speelde met mijn countryband Marco<br />
Z & The Cosmopolitan Cowboys, ontmoette ik bijvoorbeeld Luuk Cox, die<br />
toen coach was. Naderhand heeft hij mijn soloplaat geproducet en de rest<br />
is geschiedenis.<br />
marC wetZels: Een festival met internationale allure, zo<strong>als</strong> Pukkelpop,<br />
in <strong>je</strong> achtertuin, is <strong>een</strong> absolute sterkmaker voor de hele provincie:<br />
ieder<strong>een</strong> gaat er naartoe en iedere band hoopt er te mogen spelen. Dat<br />
<strong>een</strong> organisator, die vooral met topnamen uit het buitenland werkt, ook<br />
oog heeft voor plaatselijk talent, is <strong>een</strong> ongelooflijke opsteker voor ons<br />
allemaal.<br />
stijn meuris: Zo’n Limburgse band kan backstage dan cd’t<strong>je</strong>s uitwisselen<br />
met gelijkgezinden uit Engeland of de VS, wat het begin kan zijn van één<br />
of andere vorm van samenwerking. Het valt me trouwens op dat de jonge<br />
generatie er helemaal voor gaat. Vandaag regeren ernst en zelfzekerheid.<br />
Toen wij begonnen, durfden we het publiek amper aan te kijken: wij waren<br />
echte underdogs. Het was voor ons g<strong>een</strong> sinecure <strong>een</strong> optreden in de AB of<br />
op Rock Werchter te versieren. Gelukkig is er in dat opzicht veel ten goede<br />
veranderd.<br />
regi penxten: Ik heb alle grote festiv<strong>als</strong> van Vlaanderen afgedweild,<br />
van Tomorrowland tot Werchter. All<strong>een</strong> op Pukkelpop heb ik nog nooit gespeeld.<br />
Dat staat dus met stip bovenaan mijn verlanglijst<strong>je</strong>. Maar zelf heb<br />
ik veel meer te danken aan de Ethiasarena. Ieder jaar speel ik er <strong>een</strong> grote<br />
soloshow en er komt altijd veel volk opdagen. Die grote hal kunnen vullen<br />
in mijn eigen geboortestad... Het heeft nog steeds iets magisch. Het publiek<br />
bestaat dan ook nog <strong>een</strong>s voor 70 procent uit Limburgers. Als artiest<br />
wordt <strong>je</strong> hier echt op handen gedragen.<br />
Een andere niet te onderschatten bondgenoot van de plaatselijke muzikantengem<strong>een</strong>schap<br />
is de krant Het Belang Van Limburg, die al haar activiteiten<br />
op de voet volgt en er nauwgezet verslag van uitbrengt.<br />
marC wetZels: Krijg <strong>je</strong> <strong>een</strong> stuk<strong>je</strong> in die krant, dan weten dik 400.000<br />
Limburgers met<strong>een</strong> dat <strong>je</strong> bestaat. Dat is onbetaalbare publiciteit. Zelf<br />
© Vermin twins<br />
betrap ik me er ook op dat ik met meer nieuwsgierigheid kijk en luister<br />
naar iets dat in mijn streek gemaakt is, dan naar iets uit Mechelen of<br />
Maldegem. Gewoon omdat het dichter bij mij staat.<br />
lotte VanHamel: De journalisten van Het Belang voelen zich enorm<br />
betrokken. Zoiets helpt uiteraard aandacht te genereren.<br />
marCo Zanetton: De redactie heeft met Limbolink zelfs <strong>een</strong> sociaal<br />
mediaplatform voor Limburgse groepen opgericht: <strong>een</strong> geweldige tool<br />
om kleine regionale bands te promoten en aan optredens te helpen. Zelfs<br />
namen die nog niet zoveel voorstellen, laat <strong>je</strong> <strong>een</strong> beet<strong>je</strong> <strong>leven</strong> door ze zo’n<br />
forum te geven. Bovendien bevat Het Belang iedere zaterdag <strong>een</strong> artikel<br />
<strong>over</strong> <strong>een</strong> beginnend groep<strong>je</strong>.<br />
stijn meuris: De impact van <strong>een</strong> stuk in HUMO, De Morgen of De Standaard<br />
is uiteraard heel wat groter. Maar <strong>een</strong> interviewt<strong>je</strong> in <strong>een</strong> regionaal<br />
dagblad zet jonge muzikanten er wel toe aan te volharden en het nog niet<br />
met<strong>een</strong> op te geven <strong>als</strong> het succes even op zich laat wachten.<br />
sinds 2008 besCHikt limburg oVer <strong>een</strong> Heuse<br />
roCksCHool. Heeft dat, Voor de plaatselijke sCene,<br />
al ConCrete resultaten opgeleVerd?<br />
stijn meuris: Zeker. Dat kun <strong>je</strong> niet all<strong>een</strong> aflezen aan het niveau van<br />
de afgestudeerde muzikanten, maar ook aan dat van de managers en geluidstechnici.<br />
Vroeger zwermden de Limburgers uit naar andere regio’s,<br />
maar dank zij PHL-music komen creatieve mensen uit andere provincies<br />
hier studeren en blijven ze hier ook hangen. Dat zorgt voor <strong>een</strong> nieuwe<br />
in<strong>je</strong>ctie. Bovendien is het <strong>een</strong> instelling waar <strong>je</strong> <strong>je</strong> <strong>als</strong> muzikant altijd<br />
welkom voelt. Wanneer ik in de buurt ben, ga ik er regelmatig koffie drinken<br />
of <strong>een</strong> hap<strong>je</strong> eten en dan vraag ik of ik <strong>een</strong> van de sessies mag bijwonen.<br />
Dat werkt erg inspirerend. Op die manier heb ik onze nieuwe, piepjonge<br />
drummer gevonden.<br />
lotte VanHamel: Micha (Volders, met wie ze het elektroduo Vermin<br />
Twins vormt, nvdr) is er <strong>een</strong> van de docenten. Hij stimuleert zijn studenten<br />
ertoe zoveel mogelijk te experimenteren, want de meesten dúrven zo weinig.<br />
Een technisch goed onderlegde muzikant, die vastzit in <strong>een</strong> bepaald<br />
stramien, is nog g<strong>een</strong> creatieve muzikant, hé? Op het gevaar af <strong>een</strong> open<br />
deur in te trappen: met techniek all<strong>een</strong> maak <strong>je</strong> g<strong>een</strong> goede muziek.<br />
dirk st<strong>een</strong>Haut<br />
sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012//13<br />
© ann-katrien Van de Velde
sabam-pRijs besTe jazz-composiTie<br />
vooR albeRT vila mallaRach<br />
ook dit jaar weer ging sabam in Zee met jaZZ Hoeilaart. onZe sabam-prijs Voor de beste jaZZ- Compositie<br />
ging dit jaar riCHting barCelona. eVen oVer en weer mailen naar de stad Van gaudi brengt ons<br />
bij de sympatHieke winnaar albert Vila mallaraCH.<br />
albert Vila: Ik had in het verleden al vaak gehoord <strong>over</strong> de Jazz<br />
Hoeilaartwedstrijd voor bands. Ik vind het altijd <strong>een</strong> goede zaak om<br />
<strong>een</strong> wedstrijd te organiseren. Op die manier krijgen jonge talenten<br />
meer weerklank bij pers en publiek. Ik wist echter niet dat er ook <strong>een</strong><br />
wedstrijd voor compositie aan verbonden was. Ik bleek te oud voor de<br />
competitie voor bands (lacht), in de compositiewedstrijd kon ik mijn<br />
werk “uittesten op mensen” buiten mijn eigen muzikale kring, die <strong>een</strong><br />
eerlijke en onbevooroordeelde mening, niet gebaseerd op mijn eerdere<br />
werk, konden geven. Een wedstrijd zo<strong>als</strong> die van jullie is de perfecte<br />
manier om werk te tonen en feedback te krijgen.<br />
Ik componeer al van zodra ik <strong>over</strong> het minimum aan muzikale kennis van<br />
mijn instrument (gitaar) beschikte. Het lijkt <strong>als</strong>of componeren er altijd<br />
geweest is. Voor mij is het <strong>een</strong> manier om van mezelf te leren, soms schrijf<br />
<strong>je</strong> dingen die <strong>je</strong> uitdagen om op andere manieren te spelen dan <strong>je</strong> gewend<br />
bent. Of ze vallen net buiten <strong>je</strong> bereik op dat ogenblik. Op die manier dwing<br />
<strong>je</strong> <strong>je</strong>zelf om nieuwe dingen uit te proberen. Ik heb g<strong>een</strong> klassieke scholing<br />
gevolgd maar jazz-gitaar aan het Conservatorium van Amsterdam en de<br />
Manhattan School of Music.<br />
Vanwaar de inspiratie Voor Het winnende<br />
muZiekstuk blue ?<br />
Ik geloof niet echt in “de muze”, voor mij is het gewoon <strong>een</strong> kwestie van<br />
niet te stoppen totdat <strong>je</strong> de noten en de sound vangt die <strong>je</strong> in <strong>je</strong> hoofd hebt.<br />
Dat is voor mij de betekenis van inspiratie: niet snel tevreden zijn en alle<br />
opties uitproberen. Ik bedoel: inspiratie blijft niet duren, voor één dag<br />
inspiratie moet <strong>je</strong> dus eigenlijk twintig dagen werk tellen. Blue werd<br />
gecomponeerd voor mijn album Tactile fresh Sound New Talent. De titel<br />
refereert naar “Blues”, omdat ik op zoek was naar <strong>een</strong> bluesy sound in die<br />
song maar tegelijkertijd wilde ik traditionele en modernere harmonieën<br />
combineren.<br />
toekomstmuZiek<br />
in september komt albert Vila’s derde album <strong>als</strong> bandleader uit. deze<br />
keer in trio met jorge rossy (drums) en reinier elizarde (bass), met 7<br />
jazz standards en <strong>een</strong> originele. “Ik heb altijd al in deze bezetting willen<br />
opnemen en de kans om met grote musici op te nemen wilde ik niet voorbij<br />
laten gaan. In 2013 zal ik waarschijnlijk nieuw materiaal dat ik onlangs heb<br />
geschreven met <strong>een</strong> nieuw kwartet opnemen.<br />
tijdens het festival jazz Hoeilaart kreeg albert zijn sabam-prijs op<br />
29 september <strong>over</strong>handigd.<br />
Zijn compositie werd gespeeld door de jongerengroepen in de fi nale.<br />
Zes groepen vertolkten Blue verspreid <strong>over</strong> de competitie. Voor de<br />
deelnemers aan onze wedstrijd van volgend jaar geeft albert alvast<br />
deze tips mee: Veel naar muziek en diverse stijlen luisteren, niet all<strong>een</strong><br />
naar wat ervan <strong>je</strong> wordt verwacht op school bvb. Het is heel belangrijk om<br />
nieuwsgierig te zijn naar dingen die <strong>je</strong> niet volledig begrijpt en er achter<br />
aan gaat. Dat is voor mij de manier om te groeien.<br />
www.albertVilamusiC.Com<br />
www.jaZZHoeilaart.be<br />
(tg)<br />
14//sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012<br />
albert Vila oVer de sabam-prijs:<br />
Het is <strong>een</strong> eer Voor mij dat mensen naar<br />
mijn song willen luisteren. <strong>als</strong> die dan<br />
ook nog <strong>een</strong>s in smaak Valt, super. <strong>een</strong><br />
wedstrijd winnen geeft <strong>je</strong> altijd <strong>een</strong><br />
soort Van erkenning, Het is fijn om te<br />
Horen dat iemand Vindt dat <strong>je</strong> goed beZig<br />
bent en daarnaast geeft Het <strong>je</strong> de kans<br />
om meer mensen te bereiken. ik Heb de<br />
laatste jaren Vaak in belgië gespeeld<br />
en dat was altijd <strong>een</strong> bijZonder fijne<br />
erVaring. met deZe prijs Zullen meer<br />
mensen mijn werk leren kennen en<br />
Hopelijk naar onZe ConCerten komen.<br />
© juan andrés rodríguez
© jan pillaert<br />
stefan prins: In België wordt tegenwoordig vaak de term “heden-<br />
daagse kunstmuziek” gebruikt, maar daar ben ik niet zo gelukkig mee. Het<br />
probleem met die term is dat die impliceert dat er <strong>een</strong> consensus is <strong>over</strong><br />
wat “kunst” is en wat niet. Wat uiteraard niet het geval is. De electronische<br />
muziek van Ryoji Ikeda, de vroege platen van Einsturzende Neubeuten, de<br />
recente Negende Symfonie van Philip Glass, de noise-muziek van Merzbow:<br />
kunstmuziek of niet?<br />
de lijn tussen die andere kunst: “performen”<br />
en Componeren is in jouw geVal erg dun, wanneer wordt<br />
de performer Componist of omgekeerd ?<br />
Ik ben altijd beiden tegelijkertijd, denk ik. Zelfs <strong>als</strong> ik niet <strong>als</strong> muzikant<br />
betrokken ben bij de uitvoering van mijn werk, speelt mijn ervaring <strong>als</strong><br />
performer <strong>een</strong> cruciale rol in het totstandkomen van <strong>een</strong> compositie. De<br />
energie, het plezier en de vreugde van het performen zijn essentieel voor<br />
mij. Als de musici die mijn werken uitvoeren die performatieve vreugde niet<br />
ervaren, heb ik gefaald <strong>als</strong> componist. Wanneer ik wél op het podium sta,<br />
bijvoorbeeld <strong>als</strong> improvisator (laptop), dan is er niets belangrijker dan de<br />
extase van het ter plaatse laten ontstaan van muziek. Maar op die momenten<br />
kan ik evenmin de componist in mezelf loslaten. Ik merk dat ik dan toch de<br />
ma<strong>als</strong>troom van de muziek op <strong>een</strong> compositorisch-constructieve probeer<br />
te boetseren.<br />
Het is opmerkelijk Hoe <strong>je</strong> muZiek erin slaagt Verrassende<br />
niet eVidente klanken en sterke emoties aan “klassieke”<br />
instrumenten te ontfutselen. in ensuite klinkt de Cello<br />
bij momenten <strong>als</strong> slagwerk of Zelfs <strong>een</strong> didgeridoo ?<br />
elke klank wordt oVerigens eVenwaardig in jouw muZiek<br />
Zeg <strong>je</strong>, Hoe Verklaar <strong>je</strong> dat?<br />
Het doet me bijzonder veel plezier dat mijn muziek die beelden en emoties<br />
oproept. Een van de gevolgen van het feit dat ik al lange tijd zelf veel<br />
improviseer (aanvankelijk was dat op de piano, dan op en in de piano, en<br />
tegenwoordig enkel nog op laptop) is dat ik aan de lijve kon ondervinden<br />
dat, in theorie, elk “geluid” kan gebruikt worden om <strong>een</strong> muzikale constructie,<br />
<strong>een</strong> compositie, mee op te zetten. Edgar Varèse, <strong>een</strong> van de grote figuren<br />
van de muziek uit de eerste helft van de 20e eeuw, zei dat al: “music is<br />
organised sound”.<br />
improVisatie is <strong>een</strong> belangrijke faCtor in <strong>je</strong> werk,<br />
soms Zelf tHerapeutisCH bij momenten Van twijfel blijkt<br />
uit eerdere interViews?<br />
sTefan pRins:<br />
Improv<strong>Is</strong>atIe was mIjn reddIng<br />
<strong>als</strong> compon<strong>Is</strong>t<br />
STEFAnS ADviES AAn BEGinnEnDE CoMponiSTEn:<br />
VERBREED jE MUZIkALE HORIZON ZO VEEL MOGELIjk.<br />
pROEf VAN ZOVEEL MOGELIjk VERScHILLENDE DINGEN.<br />
EN DAN HEB Ik HET NIET ENkEL OVER MUZIEk, MAAR OVER<br />
ELkE VORM VAN kUNST: THEATER, DANS, BEELDENDE<br />
kUNST. SLUIT jE NIET Af VAN DE wERELD, MAAR pROBEER<br />
ZOVEEL MOGELIjk DE pOLSSLAG VAN DEZE TIjD TE<br />
VOELEN. EN pERfORM ZELf! GA BIj ZOVEEL<br />
MOGELIjk cOMpONISTEN TEN RADE. EN VOORAL: GA Op<br />
EEN BEpAALD MOMENT NAAR HET BUITENLAND – BELGIë<br />
IS NIET HET EINDE VAN DE wERELD.<br />
Van <strong>een</strong> werk Voor piano en ... knikkers tot <strong>een</strong> pHd aan de uniVersiteit Van HarVard. Voor <strong>een</strong><br />
klankentoVenaar <strong>als</strong> stefan prins is Componeren één groot aVontuur. “nieuwe, aCtuele of<br />
Hedendaagse muZiek” is de Vlag die de lading Het best dekt, aldus de maker erVan.<br />
Improvisatie heeft me in feite gered <strong>als</strong> componist. Ik was al op mijn 11e beginnen<br />
componeren, maar ben daar mee gestopt toen ik de “grote meesters”<br />
leerde kennen via de piano en helemaal geïntimideerd werd door hun<br />
composities. Het is pas nadat ik was beginnen improviseren, rond mijn<br />
18e , dat ik die traditie heb kunnen loslaten en plaatsen en dat ik terug ben<br />
beginnen componeren. Nog steeds sta ik regelmatig op de planken <strong>als</strong><br />
improvisator. Het is en blijft heel belangrijk voor mij en voor mijn geschreven<br />
werk, dat echt fysieke contact met de muzikale materie, met het performen.<br />
Dat ik aan “klassieke” muziek werd blootgesteld en <strong>als</strong> achtjarige naar de<br />
muziekschool ben gegaan heb ik vooral aan mijn moeder te danken. Thuis<br />
stond het toenmalige Radio 3 vaak op, maar die muziek bleef altijd eerder<br />
in de periferie van mijn waarneming hangen. Totdat, op mijn 6e mijn moeder<br />
me <strong>een</strong> cassette in de handen duwde van het tweede pianoconcerto<br />
van Prokofiev die ik kon afspelen met de splinternieuwe cassetterecorder<br />
waarvoor ik <strong>een</strong> paar jaar had gespaard. Ik wist niet wat ik hoorde en was<br />
onmiddellijk gefascineerd. Ik heb die cassette kapot gespeeld. Maar toch<br />
moest mijn moeder, die zelf gefrustreerd was dat ze <strong>als</strong> kind nooit de kans<br />
gekregen had om muziek te spelen, nog <strong>een</strong> andere truuk uit de kast halen<br />
om me naar de muziekschool te lokken. Met de moeder van mijn beste kameraad<strong>je</strong><br />
van toen had ze afgesproken om ons samen te laten gaan… (lacht)<br />
op stefans pas verschenen dubbelcd bij sub rosa staan 10 composities<br />
die hij schreef tussen 2004 en 2010.<br />
stefan: In zekere zin sluit deze dubbelcd <strong>een</strong> fase van mijn compositorisch<br />
tra<strong>je</strong>ct af. Het oudste werk dat op de cd staat is met<strong>een</strong> ook het eerste dat<br />
mijn zelfcensuur <strong>over</strong>leefde, <strong>een</strong> werk voor piano en knikkers uit 2004, dat ik<br />
op de cd trouwens zelf uitvoer. Het recentste werk op de cd dateert van 2010:<br />
“Fremdkörper #3 (mit Michael Jackson)”, in <strong>een</strong> uitvoering door Klangforum<br />
Wien. Het is het laatste werk dat ik schreef voordat ik ook video ben beginnen<br />
integreren in mijn composities. Sindsdien heeft de visuele component in<br />
mijn muziek erg aan belang gewonnen. Sub Rosa beseft heel goed dat men<br />
vandaag enkel nog cd’s koopt <strong>als</strong> het <strong>een</strong> mooi ob<strong>je</strong>ct is en dus echt <strong>een</strong><br />
meerwaarde heeft en bijvoorbeeld ook <strong>een</strong> uitgebreid en informatief boek<strong>je</strong><br />
heeft. Ik ben ook wat dat betreft heel erg tevreden met de cd’s, Sub Rosa<br />
heeft er <strong>een</strong> prachtig kleinood van gemaakt. De cd is te koop in de speciaalzaak,<br />
via hun eigen website en via o.a. iTunes. http://subrosa.itcmedia.net/en/<br />
catalogue/unclassical/stefan-prins---fremdkorper.html).<br />
(tg)<br />
sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012//15
© guy kokken<br />
bl!ndman<br />
“expeRimenT blijfT <strong>een</strong> essenTieel<br />
besTanddeel”<br />
in 1988 riCHtte eriC sleiCHim saxofoonkwartet bl!ndman op. traditioneel wat line up betreft<br />
maar baanbrekend en experimenteel in nieuwe performanCe-teCHnieken. op <strong>een</strong> Voortdurende<br />
ontdekkingstoCHt oVer de grenZen Van de disCiplines H<strong>een</strong> weet de formatie op Vernufte wijZe<br />
Het repertoire Voor Hun geliefde instrumenten aanZienlijk Verder uit te bouwen.<br />
Van bij het prille begin organiseert het kwar-<br />
tet masterclasses en workshops voor jonge<br />
musici. Hun hang naar <strong>een</strong> meer structurele<br />
samenwerking tussen kwartetten en diverse<br />
generaties mondde uit in <strong>een</strong> collectief<br />
bestaande uit maar liefst vier kwartetten. 20<br />
jaar podiumervaring van het originele kwartet<br />
wordt nu broederlijk gedeeld met drie andere<br />
jonge kwartetten: bl!ndman [drums],<br />
bl!ndman [Vox] en bl!ndman [strings].<br />
jullie muZiek doet de grenZen<br />
tussen de disCiplines en de<br />
generaties VerVagen, Zien jullie<br />
Het bl!ndman-aVontuur <strong>als</strong><br />
oneindig experiment ?<br />
eriC sleiCHim: Experiment was en blijft <strong>een</strong><br />
essentieel bestanddeel van Bl!ndman. Naast het<br />
uitbouwen van <strong>een</strong> eigen muzieklandschap blijft<br />
het zoeken naar de pertinentie van het samengaan<br />
van muziek en andere kunstvormen. Het<br />
gaat niet om het louter begeleiden van dans of<br />
het illustreren van <strong>een</strong> concert door video. De<br />
verschillende disciplines moeten gelijkwaardig<br />
in <strong>een</strong> voorstelling aanwezig zijn. Vanaf het begin<br />
bestaat de samenwerking met andere kunstenaars<br />
erin de eigenheid van ieders taal te<br />
confronteren en uit de verscheidenheid aan uit-<br />
16//sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012<br />
© <strong>je</strong>lle aerts<br />
gangspunten <strong>een</strong> verhaal te distilleren. Ook breiden<br />
we het instrumentarium constant uit: zangers<br />
werken met turntables en saxofonisten bespelen<br />
elektrische tabletop-guitars.<br />
Hoe anders erVaren jullie<br />
bl!ndman nu in Vergelijking met 1988?<br />
Blindman is thans verviervoudigd. Naast het initiële<br />
saxofoonkwartet staat nu <strong>een</strong> strijkkwartet,<br />
<strong>een</strong> percussiekwartet en <strong>een</strong> vocaal kwartet; 16<br />
musici !<br />
De vier kwartetten functioneren <strong>als</strong> zodanig en<br />
werken op bestaand en nieuw repertoire. Maar<br />
vooral zijn het alle mogelijke combinaties van<br />
deze kwartetten die Blindman <strong>een</strong> unieke klank<br />
verschaft. Het enthousiasmeert ook andere<br />
componisten voor deze combinaties te schrijven:<br />
Luk Brewaeys, Annelies Van Parys, Wim<br />
Henderickx, ... Ook de evolutie van elektronische<br />
muziek heeft <strong>een</strong> duidelijke impact op hoe<br />
Blindman met zijn akoestisch instrumentarium<br />
te werk gaat.<br />
Hoe Hebben de paden Van<br />
de bandleden elkaar gekruist ?<br />
De kwartetten werden dankzij ontmoetingen,<br />
workshops en audities gevormd. De ziel van <strong>een</strong><br />
muzikant zowel <strong>als</strong> zijn technische kunnen zijn<br />
essentieel. Een kwartet samenstellen is <strong>een</strong> Chinese<br />
puzzel. Vier mensen die dezelfde instrumenten-familie<br />
bespelen en op lange termijn<br />
intensief samenwerken moeten per definitie muzikaal<br />
en menselijk <strong>een</strong> hecht geheel vormen.<br />
Een voortdurende drang naar het onderzoeken<br />
van nieuwe muzikale paden is hierbij het integrerende<br />
element.<br />
wat Zijn de plannen Van bl!ndman<br />
Voor Het najaar en 2013?<br />
Ik werk aan 32 FOOT, <strong>een</strong> nieuwe concertreeks<br />
met arrangementen van J.S.Bach’s<br />
orgelmuziek voor sax en elektronica. Het<br />
Blindman strijkkwartet werkt aan Beethoven<br />
Scratch, <strong>een</strong> confrontatie tussen de geniale<br />
kwartetten van Beethoven en het gebruik<br />
van Turntables <strong>als</strong> volwaardige instrumenten.<br />
Het saxofoonkwartet brengt met de Cinematek,<br />
deSingel en Flagey <strong>een</strong> nieuw stille<br />
film-pro<strong>je</strong>ct. De vier kwartetten werken mee<br />
aan de literaire voorstellingen Helse Tijden<br />
van Behoud de Begeerte.<br />
Tevens hebben we het tweede luik van BLISK,<br />
<strong>een</strong> samenwerking tussen jonge componisten,<br />
musici en beeldende kunstenaars. Dit samen<br />
met het toeren van bestaande voorstellingen<br />
vormt voor 2013 <strong>een</strong> stevige brok. (tg)<br />
© guy kokken<br />
© evy ottermans
foto’s © shari ruzzi & Charlie de keersmaeker<br />
eva jacobs: <strong>over</strong> <strong>je</strong> <strong>eIgen</strong> <strong>leven</strong><br />
<strong>schrIjven</strong> <strong>Is</strong> <strong>als</strong> <strong>een</strong> <strong>uItlaatklep</strong><br />
HoutHalen HelCHteren rond de millenniumwissel. <strong>een</strong> piepjonge naCHtegaal met Veel liefde<br />
Voor gospel en soul trakteert Haar gem<strong>een</strong>sCHap op aanstekelijke koorZang en Componeert<br />
prompt Haar eerste nummers aan de piano Van Haar al eVen muZikale Vader. meer<br />
Voortekenen Van <strong>een</strong> belofteVolle Carrière Voor de VeelZijdige eVa jaCobs Volgen elkaar in<br />
sneltempo op.<br />
met haar debuutalbum op zak houdt ze vandaag, de goede raad van bud-<br />
dy bent Van looy in het achterhoofd, stevige tred in het muziekwereld<strong>je</strong>.<br />
met haar deelname aan Vtm’s talentenjacht is eva <strong>een</strong> ervaring rijker en<br />
zette ze voet aan wal in medialand. Haar uitschakeling in de battles ve-<br />
roorzaakte zelfs <strong>een</strong> heuse social mediastorm. in gezelschap van haar<br />
grootste supporter –mama–, maken we op <strong>een</strong> leuvens terras nader<br />
kennis met de songschrijfster achter de loepzuivere voice. Voor <strong>een</strong> bab-<br />
bel <strong>over</strong> piano in de vingers en muziek recht uit het hart.<br />
eVa: Ik was zeven toen ik begon met klassieke zang en -pianolessen aan de<br />
Muziekacademie van Beringen. Voor die tijd speelde ik vaak samen met papa.<br />
Hij is ook pianist en speelt elke zondag in de kerkdienst, waar traditioneel veel<br />
samen wordt gezongen. G<strong>een</strong> saaie maar <strong>een</strong><br />
plezante bedoening, die me persoonlijk erg heeft<br />
beïnvloed. Door op te groeien in die omgeving en<br />
mijn evangelische opvoeding is het <strong>een</strong> deel van<br />
mezelf geworden. Mijn eerste nummer is <strong>over</strong>igens<br />
<strong>een</strong> nummer voor God. Thank You heet het, ik schreef het toen ik twaalf<br />
was. Ook mijn single Shine gaat <strong>over</strong> God.<br />
kan <strong>je</strong> <strong>je</strong> Vandaag nog steeds Vinden in de nummers<br />
die <strong>je</strong> <strong>als</strong> kind sCHreef?<br />
Ja hoor, het is g<strong>een</strong> afgesloten hoofdstuk. Maar <strong>je</strong> groeit ook <strong>als</strong> persoon natuurlijk.<br />
De eerste teksten die ik schreef waren uiteraard heel naiëf. Een groot<br />
verschil met wat ik nu schrijf (lacht). Op mijn album staan nummers die al van<br />
zeven jaar terug dateren maar die teksten zijn wel herschreven. Via mijn nonkel<br />
Michel die ook werkzaam is in de muziekindustrie en samenwerkte met<br />
Das Pop belandde mijn eerste demo in handen van de band. Reinhard, Bent<br />
en Niek waren heel enthousiast en ze nodigden me uit in de studio. Een hele<br />
be<strong>leven</strong>is voor <strong>een</strong> vijftienjarig meis<strong>je</strong>, al besefte ik toen nog niet dat het <strong>een</strong><br />
serieuze kans betekende. Schrijven was totdantoe <strong>een</strong> hobby, <strong>een</strong> passie,<br />
meer niet.<br />
Van waar later <strong>je</strong> deelname aan <strong>een</strong> talentenjaCHt<br />
<strong>als</strong> tHe VoiCe ?<br />
Je kan g<strong>een</strong> CD’s uitbrengen <strong>als</strong> <strong>je</strong> volledig onbekend bent. De single die we<br />
voor The Voice hebben uitgebracht is wel goed ontvangen maar het was nog<br />
eVa jaCobs: Het gebeurt Vaak dat<br />
ik ‘s naCHts inspiratie Heb en dan<br />
mÓet ik aan de piano gaan Zitten.<br />
niet voldoende om <strong>een</strong> album uit te brengen. Mijn deelname aan The Voice was<br />
nodig om het pad verder te effenen.<br />
met Het adVies Van das pop en <strong>een</strong> produCer<br />
<strong>als</strong> wouter Van belle ben <strong>je</strong> alVast goed omringd.<br />
Het backstage socializen heeft zijn vruchten afgeworpen (lacht). Wouter Van<br />
Belle is sowieso <strong>een</strong> topproducer. Ik ben heel blij dat ik met hem in zee ben<br />
gegaan. Hij heeft voor de studiomuzikanten gezorgd en alles in goede banen<br />
geleid. Das Pop heeft veel inbreng gehad in het tot stand komen van de nummers.<br />
Van hen heb ik veel bijgeleerd wat songwriting betreft, kwa tekst, melodie,<br />
zanglijnen en piano. Ook in hun <strong>leven</strong>sfilosofie kan ik me helemaal vinden.<br />
Mijn eigen songs zijn vaak uit het <strong>leven</strong> gegrepen.<br />
Over het verlies van <strong>een</strong> geliefde persoon of <strong>een</strong><br />
verwoeste vriendschap, zo<strong>als</strong> in Stay with me,<br />
iets wat ik had opgevangen op school. Wat rondom<br />
mij gebeurt inspireert me. Over <strong>je</strong> eigen<br />
<strong>leven</strong> schrijven is <strong>als</strong> <strong>een</strong> uitlaatklep.<br />
pin eva niet vast op één stijl want ze heeft voor elk wat wils in petto. op<br />
haar album mag <strong>je</strong> pop, gospel, r&b, soul en zelfs reggae verwachten.<br />
eVa: Eén pianosong is later omgebouwd tot <strong>een</strong> reggaenummer naar <strong>een</strong> idee<br />
van Wouter, die toen met Flip Kowlier in de studio zat. Best friends for Life<br />
is <strong>een</strong> echte zomerplaat die regelmatig op radio 2 wordt gedraaid. Ook MNM<br />
gelooft erin maar daar laat de airplay nog even op zich wachten. Ik sta echt<br />
open voor nieuwe ideeën en hou het niet bij één stijl. Ik luister zelf ook naar<br />
verschillende genres. R&b, hip hop, jazz, rock, alternatief enz., van The Kooks<br />
tot Aerosmith. Een edgy rocknummer zie ik voor mezelf trouwens ook wel<br />
zitten. Pop en rock vind ik <strong>een</strong> mooie combinatie.<br />
live liet eva zich deze zomer evenmin onbetuigd. Voor het eerste<br />
optreden na ons interview stond <strong>een</strong> festival in haar thuisbasis op het<br />
programma.<br />
eVa: Ik kijk er echt naar uit <strong>als</strong> ik in mijn regio mag spelen. Het publiek is<br />
altijd even enthousiast.<br />
(tg)<br />
eVa kan geboekt worden Voor optredens<br />
Via www.eVa-jaCobs.be<br />
sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012//17
nike, amnesty international maar ook prijswinnende videoclips zo<strong>als</strong><br />
Blond fire van the Hickey underworld, joe Vanhoutteghem filmde<br />
<strong>een</strong> divers en eigenzinnige filmografie bij elkaar binnen en buiten de<br />
reclamewereld. Ik heb altijd geprobeerd om zoveel mogelijk <strong>een</strong> eigen<br />
stijl te ontwikkelen en door de jaren heb ik ook <strong>een</strong> bepaalde credibiliteit<br />
opgebouwd waardoor ik vaak <strong>een</strong> vri<strong>je</strong> rol krijg.<br />
<strong>een</strong> reclamefilm, <strong>een</strong> videoclip of <strong>een</strong> ander pro<strong>je</strong>ct, joe Vanhoutteghem<br />
streeft ernaar om elk met hetzelfde gevoel te maken. Reclame<br />
is <strong>een</strong> prima leerschool <strong>als</strong> <strong>je</strong> het juist aanpakt. Het is in de eerste plaats<br />
<strong>een</strong> kans om <strong>je</strong>zelf te ontdekken en om <strong>een</strong> band op te bouwen met filmploegen.<br />
Reclame kan <strong>je</strong> veel bijbrengen <strong>over</strong> technieken en methodes,<br />
<strong>je</strong> beschikt meestal <strong>over</strong> <strong>een</strong> budget dat het mogelijk maakt om meer te<br />
doen.<br />
ReclameRegisseuRs joe vanhouTTeghem,<br />
koen moRTieR en Toon aeRTs:<br />
‘heRhaling veRmijden om cReaTief fRis Te blijven’<br />
met joe VanHouttegHem VerVoegt ZiCH <strong>een</strong> gerenommeerde regisseur uit de reClamewereld<br />
bij sabam. samen met koen mortier lag Hij aan de basis Van tal Van Vernieuwende spots en de<br />
belgisCHe afdeling Van produCtieHuis CZar, dat Vandaag ook de Volgende eigenZinnige generatie<br />
klaarstoomt.<br />
koen mortier is bij het grote publiek bekend om zijn compromisloze<br />
Ex-drummer en 22 mei. na het maken van enkele gelauwerde kortfilms<br />
verkende hij de reclamewereld. Ik ben nog assistent-regisseur<br />
van Joe geweest. Dankzij reclame kan ik vaak genoeg op <strong>een</strong> set staan.<br />
Films zijn pro<strong>je</strong>cten die, zeker bij mij, vele jaren in beslag nemen. Op de<br />
set staan, ik heb dat nodig zo<strong>als</strong> <strong>een</strong> vis water nodig heeft.<br />
toen hij in belgië <strong>een</strong> afdeling van het van oorsprong nederlandse<br />
Czar op poten zette, riep koen mortier mee joe Vanhoutteghem aan<br />
boord. Ons land was toen slechts <strong>een</strong> b-markt voor reclamefilms. Er<br />
was ook nauwelijks creativiteit, daar wilden wij verandering in brengen.<br />
We stuitten op heel wat weerstand en uiteindelijk hebben we het pseudo-<br />
mortier<br />
niem Lionel Goldstein bedacht: deels <strong>een</strong> grap, <strong>een</strong> statement tegen de<br />
koen<br />
verstarring én <strong>een</strong> breekijzer om onze zin te krijgen.<br />
tegenwoordig maakt Czar belgië <strong>een</strong> dertigtal films per jaar en de<br />
prijzen zijn niet meer bij te houden. nog het meest opmerkelijk was<br />
de spot voor tv-kanaal tnt dat op het internet uitgroeide tot de op één<br />
na meest bekeken youtube-film wereldwijd. Dat hadden we uiteraard<br />
niet zien aankomen. Of we nu grotere budgetten krijgen? Nee, die zijn afhankelijk<br />
van andere factoren. Ik krijg nu wel meer gelijkaardige happeningscripts<br />
in de bus maar daar bedank ik voor. Om creatief te blijven wil ik<br />
niet in herhaling vallen.<br />
toon aerts maakt deel uit van de nieuwe generatie die bij Czar aan de<br />
weg timmert. Aan Sint-Lucas volgde ik de afdeling experimentele film.<br />
Als eindwerk besloot ik te experimenteren met commerciële fictie. Het<br />
eindresultaat, Dailing the devil, was goed voor de publieksprijs op Leuven<br />
kort en <strong>een</strong> werkaanbieding van Czar. Destijds had ik eigenlijk g<strong>een</strong> idee<br />
van wat er allemaal in ons land gebeurde op het vlak van reclamefilms. Ik<br />
ontdekte dankzij mensen <strong>als</strong> Koen en Joe dat het mogelijk was om creatief<br />
te zijn in reclame.<br />
toon aerts won al verschillende prijzen in nederland en werkt daarnaast<br />
<strong>een</strong> eigen kortfilm af. De reclamewereld van vandaag is competitief<br />
en de budgetten zijn op scherp gesteld. Het is mij sowieso niet om<br />
het geld te doen, al komt dat wel van pas om het in mijn filmplannen te<br />
investeren. Momenteel is dat de kortfilm perfect drug, <strong>een</strong> hyperkinetische<br />
mix van allerlei stijlen, <strong>een</strong> in ons land ongeziene productie met veel<br />
special effects. Ik hoop in december op het Internationaal Kortfilmfesti-<br />
aerts©<br />
val Leuven in première te kunnen gaan. Hans Van goetHem toon ©<br />
18 //sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012<br />
© joe Vanhoutteghem<br />
© koen mortier<br />
© toon aerts<br />
© joe Vanhoutteghem
will TuRa,<br />
<strong>een</strong> <strong>leven</strong> in beeld<br />
na 140 albums en meer dan 50 jaar op de planken verwezenlijkt will tura in 2012 <strong>een</strong> oude<br />
droom. ontelbare memorabele momentopnamen uit zijn <strong>leven</strong> en loopbaan delen met zijn<br />
geliefd publiek. dochter sandy speelde <strong>een</strong> cruciale rol in de verwezenlijking van <strong>een</strong> fo-<br />
to-album vol exclusieve familiekiek<strong>je</strong>s; commentaar van vader en dochter incluis. ook tal<br />
van buitenlandse krantenartikels, professionele portretten en unieke documenten waa-<br />
ronder de originele partituur van Eenzaam zonder jou met de beroemde tekst van ke riema<br />
prijken in het boek. we geven u graag <strong>een</strong> sneak preview van “will tura, <strong>een</strong> <strong>leven</strong> in beeld”.<br />
wil jij kans maken om <strong>een</strong> exemplaar van dit unieke boek te bemachtigen? Hou onze<br />
elektronische nieuwsbrief in de gaten voor één van de vijf exemplaren die we onze leden<br />
kunnen aanbieden.<br />
liTeRaiRe heRfsT<br />
bij sabam<br />
marita de sterCk en staf knop, twee auteurs<br />
Van formaat, dat is wat we <strong>je</strong> VoorsCHotelen<br />
dit najaar.<br />
op 7 november be<strong>leven</strong> we <strong>een</strong> primeur met de editie van staf want<br />
hij is de gastauteur van onze eerste boekenwoensdag op locatie. niet<br />
zomaar <strong>een</strong> locatie maar de jaarlijkse hoogmis van de Vlaamse lite-<br />
ratuur, de antwerpse boekenbeurs. interviewer van de dag is nie-<br />
mand minder dan Cas goossens, voormalig administrateur-generaal<br />
van de Vrt. place to be: antwerp expo, gele Zaal: van 11.00 tot 13.30.<br />
wees er snel bij want de plaatsen zijn beperkt.<br />
marita de sterck komt op 10 oktober bij sabam haar jongste boek<br />
Beest in bed voorstellen. de schrijfster doceert literatuur en antro-<br />
pologie aan de bibliotheekschool van gent. op haar boekenpalmares<br />
o.a. kwaad Bloed, <strong>een</strong> roman <strong>over</strong> opgroeien in de jaren ’50, in 2007<br />
bekroond met de boekenleeuw, de graphic novel Boto, geïnspireerd<br />
op <strong>een</strong> volksverhaal uit het amazonewoud en De Hondeneters, <strong>over</strong><br />
het <strong>leven</strong> tijdens de grote oorlog in <strong>een</strong> dorp bij de rupel. Voor Beest<br />
in bed, het boek in de kijker op 10/10, nam ze negen verhalen die we<br />
allemaal kennen, danig onder handen. Het suikergoed van disney is ver<br />
weg in haar versie van volkssprook<strong>je</strong>s <strong>als</strong> Assepoester en De Schone<br />
Slaapster. Hoe het z<strong>over</strong> kwam komt ze graag bij ons vertellen.<br />
beVestigingen Via<br />
tania.gHyselinCk@sabam.be<br />
(tg)<br />
© lido<br />
“LAAT MIj MAAR ZINGEN, IN MIjN MUZIEk ZEG Ik<br />
VEEL BETER wAT Ik EcHT VOEL EN DENk.”<br />
vERTElT Will in hET BoEK. MAAR ooK<br />
DE RAKE FoTo’S SpREKEn BoEKDElEn.<br />
hiJ DRoEG ziJn niEuWE GEESTESKinD op<br />
AAn ziJn puBliEK En liEFDE vooR MuziEK.<br />
EEn GouDEn plAAT vooR ziJn lAATSTE<br />
niEuWE AlBuM Ik BEN EEN ZANGER Kon<br />
EvEnMin uiTBliJvEn. pRoFiCiAT Will!<br />
sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012//19<br />
© sabam/tg © mark Claus
antoinette tontcheva © sabam 2012 antoinette tontcheva © sabam 2012<br />
anToineTTe<br />
TonTcheva<br />
gevoeligheid dichT<br />
bij de naTuuR<br />
“PAINTING IS A SCIENCE AND SHOULD BE PURSUED<br />
AS AN INqUIRY INTO THE LAWS OF NATURE” (DE SCHIL-<br />
DERKUNST IS EEN WETENSCHAP EN MOET BEOEFEND<br />
WORDEN ALS EEN ONDERZOEK NAAR DE NATUURWET-<br />
TEN). Zo Verwoordde de britse landsCHapsCHilder<br />
joHn Constable Het. ook wel bekend <strong>als</strong><br />
sCHilder Van wolkenluCHten is deZe kunstenaar<br />
<strong>een</strong> Voorloper Van Het impressionisme.<br />
net <strong>als</strong> Zijn tijdgenoot josepH mallord<br />
william turner was Hij <strong>een</strong> aquarellist Van<br />
de engelse romantiek, die <strong>als</strong> g<strong>een</strong> ander<br />
liCHteffeCten op Het doek kon toVeren.<br />
STARS’ BRIDGE,<br />
ACRyl on CAnvAS, 60x80<br />
20//sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012<br />
antoinette tontcheva © sabam 2012<br />
alvorens we het werk van de belgische kunstenares antoinette<br />
tontcheva aan u voorstellen, vertelt ze ons eerst wat haar werk, haar<br />
techniek en haar kleuren geïnspireerd heeft.<br />
“Van jongs af aan voelde ik me aangetrokken tot de diversiteit van de natuur<br />
en de grote romantische schilders Constable en Turner, meesters in<br />
het schilderen van wolkenluchten en lichteffecten. Dicht bij de persoonlijke<br />
wereld van mijn vader, <strong>een</strong> Bulgaarse professor, gerenommeerde arts<br />
en humanist, steunde ik voor ‘Stars Paradise’, <strong>een</strong> van mijn conceptuele<br />
werken, op wiskundige formules, leidmotieven en universele herhalingen,<br />
<strong>een</strong> vorm van pro<strong>je</strong>ctie van mijn persoonlijkheid.”<br />
afgezien van deze directe toegang tot de natuur, haar elementen en het<br />
universum wordt het werk van antoinette tontcheva ook in grote mate<br />
beïnvloed door beslissende ontmoetingen. Haar pad loopt daarnaast<br />
langs het expressionisme en de Cobrabeweging. tijdens haar artistieke<br />
loopbaan doet ze beroep op bepaalde surrealistische technieken van<br />
magritte om haar reflectie te bevorderen.<br />
tot op heden heeft antoinette tontcheva haar kleuren onthuld in tal van<br />
tentoonstellingen, zowel in belgië <strong>als</strong> in het buitenland. meerdere van<br />
haar doeken haalden het museum of modern art (moma) in new york<br />
en zelfs milaan.<br />
“Ik trek het mij bijzonder aan waar ik mijn doeken tentoonstel”, geeft de<br />
kunstenares ons nog mee, “want ze vertellen zelf hun verhaal…”<br />
info : net21ton@ymail.Com<br />
BovEn vlnR :<br />
SOS fOR ALL,<br />
ACRyl on CAnvAS, 60x80<br />
jOY,<br />
ACRyl on CAnvAS, 60x80<br />
anToineTTe TonTcheva<br />
& haaR concepT Techno<br />
“Onlangs ben ik begonnen aan <strong>een</strong> reflectie en <strong>een</strong><br />
werk rond conceptuele abstracte voorstellingen:<br />
TECHNO. De inspiratie hiervoor haalde ik uit de virtuele<br />
wereld, de nieuwe steeds sneller en globaler wordende<br />
communicatievormen, de emoties die in volle snelheid<br />
van het ene netwerk naar het andere gaan, dit nieuwe<br />
tijdperk van massacommunicatie. In zekere zin is het<br />
<strong>een</strong> reflectie <strong>over</strong> de virtuele wereld van vandaag.”<br />
antoinette stelde dit concept reeds tentoon in<br />
brussel en plant in de komende maanden ook <strong>een</strong><br />
tentoonstelling in de Verenigde staten.
Hélène jacubowitz © sabam 2012<br />
LIGHTS Of EUROpE<br />
hélène jacubowiTz en sabam,<br />
<strong>een</strong> veRhaal apaRT<br />
Van 27 september tot 31 oktober kan <strong>je</strong> <strong>een</strong> opmerkelijke tentoonstelling beZoeken in onZe<br />
aperogalerie. enkele jaren geleden ontdekte onZe redaCtie Het toppunt Van bronZen elegantie<br />
in de sprekende beeldHouwwerken Van Hélène jaCubowitZ. met de preCisie Van <strong>een</strong> edelsmid,<br />
Zo<strong>als</strong> Haar Vader bij wie Ze de kneep<strong>je</strong>s Van Het Vak leerde, bewerkt Ze <strong>een</strong> metalen staaf tot<br />
<strong>een</strong> bronZen kunstjuweel .<br />
Het zou best kunnen dat één van haar scheppingen al uw pad kruiste.<br />
op de openbare weg bijvoorbeeld. want zowel aan gebouwen, roton-<br />
des, op de zeedijk in knokke <strong>als</strong> ver buiten onze landsgrens in parijs,<br />
<strong>over</strong> londen -sotheby’s(!)-stockholm tot new york en san diego laat ze<br />
loc<strong>als</strong>, liefhebbers, kenners, kopers of toevallige voorbijgangers ken-<br />
nismaken met <strong>een</strong> vleug<strong>je</strong> van haar magie.<br />
Ze heeft intussen <strong>een</strong> karrevracht prestigieuze prijzen op haar palmares<br />
en <strong>een</strong> flink aantal dito expo’s op stapel maar toch vond Hélène <strong>een</strong><br />
gaat<strong>je</strong> in haar drukke schema voor de aperogalerie van sabam.<br />
Hélène en sabam, het is dan ook <strong>een</strong> bijzonder verhaal.<br />
Hélène: Het is voor mij ook heel bijzonder om mijn werken bij jullie tentoon<br />
te stellen, omdat SABAM 20 jaar geleden <strong>een</strong> grote rol gespeeld heeft<br />
in de verdere ontluiking van mijn carrière. Mijn man die onder de arties-<br />
solotentoonstellingen:<br />
SABAM- Aperogalerie: 27/09 tot 31 oktober 2012 (vernissage 27/09)<br />
galerij ‘t Hof te puttens lede > 8/9 tem 4/11/’12<br />
galerij molensloot antwerpen > 2/3 tem3/3/’13<br />
groepstentoonstellingen :<br />
open art fair utrecht van dinsdag 11/9 tem zaterdag 15 /9/’12 –<br />
art ramont<br />
rondom felix de boeck Cultureel Centrum scherpenheuvel<br />
4/10 tem 17/10/’12<br />
aaf a’dam van 24/10 tem 28/10/’12 – art ramont<br />
aaf Hamburg van 14/11 tem 18/11/’12 - art ramont<br />
art gent 29/11 tem 4 /12/’12 – art ramont<br />
kunst en antiek weekend 24/1/’13 – 27/1/’13 - artatra<br />
tennaam William Lip lid is van SABAM kreeg op <strong>een</strong> dag <strong>een</strong> aankondiging<br />
van de “Académie de Lutèce” Parijs via SABAM in de brievenbus. Zonder dat<br />
ik daar iets van wist heeft hij mij ingeschreven, twee van mijn inzendingen<br />
werden gelauwerd met <strong>een</strong> gouden medaille en <strong>een</strong> speciale prijs. Dit was<br />
de start van mijn openbare carrière <strong>als</strong> kunstenaar. Als iemand het <strong>over</strong><br />
SABAM heeft, denkt men vaak met<strong>een</strong> aan de muziekwereld, daarom heb ik<br />
voor deze tentoonstelling drie beelden met <strong>een</strong> link naar de muziek gekozen.<br />
Melodie d’amour, <strong>een</strong> abstract figuratief werk waarin men <strong>een</strong> snaarinstrument<br />
kan ontwaren maar ook de elegante asymmetrische bogen en lijnen<br />
die me zo dierbaar zijn.<br />
Een ander door muziek geïnspireerd beeld is het abstracte Musique au<br />
féminin waarin ik mijn gevoelens uit zo<strong>als</strong> ze worden gemoduleerd door de<br />
mooie harmonieën van de Keltische Enya. In Musique au féminin volgen mijn<br />
assymetrische bogen en lijnen het ritmisch patroon van de muziek golven in<br />
steeds weerkerende ronde vrouwelijke variaties.<br />
En om bij de muziek te blijven toont het beeld Tussen bemol en dièze de<br />
complementariteit van de hoekige en ronde vormen, de harmonie van mannelijke<br />
en vrouwelijke vormen om tot <strong>een</strong> geheel van speelse lijnen te komen<br />
die <strong>een</strong> zekere ritmische beweging oproepen. Niet toevallig de trofee van de<br />
befaamde televisie uitzending Zo is er maar één.<br />
“Zo is er maar <strong>een</strong>”, <strong>een</strong> prijstitel voor <strong>een</strong> lied uit de duizend is evengoed<br />
van toepassing op de maakster van de trofee. in 2006 was Hélène<br />
ook te gast op de expo natuur-art van sabam. blij dat we de kunstenares<br />
en haar werken opnieuw mogen verwelkomen. ontdek het zelf op<br />
27 september in de aperogalerie. (tg)<br />
info en beVestigingen: tania.gHyselinCk@sabam.be<br />
sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012//21
volgRechT – gem<strong>een</strong>schappelijke Rekening 2010<br />
dit artikel sluit aan bij eerdere mededelingen in<br />
het sabam-magazine <strong>over</strong> herverkopen van oorspronkelijke<br />
kunstwerken. Voor kunstenaars die<br />
niet door <strong>een</strong> auteursvereniging worden vertegenwoordigd,<br />
worden de volgrechten op <strong>een</strong> gem<strong>een</strong>schappelijke<br />
rekening gestort. daar blijven ze<br />
geblokkeerd tot ze worden opgeëist. die gem<strong>een</strong>schappelijke<br />
rekening werd eind 2007 geopend<br />
<strong>over</strong><strong>een</strong>komstig de bepalingen van het konink-<br />
kunstenaar datum Verkoper reCHten<br />
acarin marguerite 8/03/2010 Horta 80,00<br />
anteunis <strong>je</strong>an 23/03/2010 Vanderkindere 136,00<br />
barbaix rene 11/10/2008 de Vuyst 96,00<br />
berchmans oscar 14/10/2009 mosan 136,00<br />
bernardi roig 19/04/2010 Horta 168,00<br />
boHumil samuel keCir 8/03/2008 de Vuyst 96,00<br />
boHumil samuel keCir 11/10/2008 de Vuyst 104,00<br />
boon Charles n/a Vanderkindere 88,00<br />
brandani enrico 8/02/2010 Horta 120,00<br />
Cannicioni léon 08/09/2009 2è partie Vanderkindere 240,00<br />
Clauzade marc 23/03/2010 Vanderkindere 112,00<br />
Collard georges 8/11/2010 Horta 660,00<br />
Cornelis raaphorst 21/06/2010 bernaerts 136,00<br />
Cortier amédée 30/06/2010 de Vuyst 169,75<br />
daeye Hippolyte 8/03/2008 de Vuyst 680,00<br />
damien jos 11/01/2010 Horta 144,00<br />
damisch günter 16/05/2009 de Vuyst 400,00<br />
de beucker pascal 12/12/2009 de Vuyst 120,00<br />
de bièVre marie n/a Vanderkindere 120,00<br />
de bruyCker jules 10/05/2008 de Vuyst 144,00<br />
de bruyCker jules 10/05/2008 de Vuyst 120,00<br />
de bruycker jules 17/05/2010 Horta 260,00<br />
de bruycker jules 17/05/2010 Horta 112,00<br />
de bruyckere berlinde 31/03/2010 de Vuyst 522,99<br />
de ClerCk oscar n/a Vanderkindere 56,00<br />
de Clerck oscar 30/03/2010 ba auctions 104,00<br />
de maertelaere edmond 10/05/2008 de Vuyst 200,00<br />
de pauw rené 8/03/2008 de Vuyst 132,00<br />
de saedeleer <strong>je</strong>an-pierre 8/03/2010 Horta 80,00<br />
de saedeleer Valerius 12/12/2009 de Vuyst 1.600,00<br />
de saedeleer Valérius 8/03/2008 de Vuyst 160,00<br />
de smetH Henri n/a Vanderkindere 50,00<br />
de soete pierre 30/03/2010 ba auctions 120,00<br />
de troyer prosper 12/12/2009 de Vuyst 120,00<br />
de wit prosper n/a Vanderkindere 50,00<br />
dekker Henk 27/10/2010 dVC 88,00<br />
delabassee <strong>je</strong>an-theodore 22/06/2010 dVC 88,00<br />
d’Haese begga 10/05/2008 de Vuyst 100,00<br />
d’HaVeloose marnix n/a Vanderkindere 52,00<br />
dolphijn willem 14/12/2009 bernaerts 80,00<br />
dooms Vic 31/12/2009 oscar de Vos 129,24<br />
dooms Vic 30/09/2009 oscar de Vos 166,08<br />
drouot edouard 23/03/2010 galerie moderne 88,00<br />
drumaux angelina 7/12/2009 Horta 88,00<br />
drumeaux angelina 23/03/2010 Vanderkindere 140,00<br />
dufour léon 8/03/2010 Horta 120,00<br />
dupas prosper 12/12/2009 de Vuyst 152,00<br />
emilie françois poetou 21/06/2010 bernaerts 144,00<br />
escher maurits C 15/06/2010 Vanderkindere 136,00<br />
fabry emile n/a Vanderkindere 54,00<br />
fabry emile n/a Vanderkindere 64,00<br />
fabry emile n/a Vanderkindere 68,00<br />
fabry emile n/a Vanderkindere 92,00<br />
farasyn edgard n/a Vanderkindere 60,00<br />
flouquet pierre louis 12/12/2009 de Vuyst 240,00<br />
flouquet pierre-louis 31/12/2009 de Vuyst 965,29<br />
flouquet pierre-louis 16/05/2009 de Vuyst 2.900,00<br />
franch annie 23/03/2010 galerie moderne 240,00<br />
ganz edwin 8/02/2009 bernaerts 88,00<br />
garel quentin 8/03/2008 de Vuyst 220,00<br />
genot luc 17/05/2010 Horta 160,00<br />
gHysels <strong>je</strong>an-pierre 8/03/2008 de Vuyst 240,00<br />
gorbatov konstantin 14/06/2010 Horta 680,00<br />
guiraud-rivière maurice 8/12/2009 Vanderkindere 280,00<br />
Hagemans paul 11/01/2010 Horta 300,00<br />
Hagemans paul 28/09/2010 galerie moderne 144,00<br />
Helinck gustave 29/05/2010 la régence 80,00<br />
Herbosch léon 23/02/2010 Vanderkindere 96,00<br />
Hess marcel 8/03/2008 de Vuyst 80,00<br />
Heyrman Hugo 16/05/2009 de Vuyst 152,00<br />
Heyrman Hugo 12/12/2009 de Vuyst 200,00<br />
His rené Charles edmond 8/11/2010 Horta 108,00<br />
joostens paul 30/06/2010 de Vuyst 2.097,93<br />
kezanti (dirk dewulf) 1/04/2010 galle 144,00<br />
klein paul georges 14/06/2010 Horta 80,00<br />
laCasse josepH 11/10/2008 de Vuyst 720,00<br />
laCasse joseph 10/05/2008 de Vuyst 120,00<br />
laCasse joseph 10/05/2008 de Vuyst 152,00<br />
laCasse joseph 10/05/2008 de Vuyst 120,00<br />
laCasse joseph 10/05/2008 de Vuyst 520,00<br />
lacasse joseph 13/05/2009 dVC 300,00<br />
lacasse joseph 16/05/2009 de Vuyst 152,00<br />
lacasse joseph 11/10/2010 Horta 1.440,00<br />
lambert Camille n/a Vanderkindere 50,00<br />
lambert Camille nicolas 7/12/2009 Horta 152,00<br />
landuyt octave 10/05/2008 de Vuyst 104,00<br />
landuyt octave 10/05/2008 de Vuyst 96,00<br />
landuyt octave 16/03/2010 dVC 176,00<br />
landuyt octave 16/03/2010 dVC 200,00<br />
landuyt octave 16/03/2010 dVC 104,00<br />
langaskens maurice 30/03/2010 ba auctions 232,00<br />
lantoine fernand 17/11/2009 Vanderkindere 240,00<br />
lantoine fernand 7/12/2009 Horta 104,00<br />
lapchine georgi alexandrovitch 11/01/2010 Horta 480,00<br />
lebenstein jan 19/04/2010 Horta 80,00<br />
leclercq Victor 14/06/2010 Horta 160,00<br />
leclercq Victor 14/06/2010 Horta 88,00<br />
legrand edy 23/02/2010 Vanderkindere 80,00<br />
leHerb Helmut 11/10/2008 de Vuyst 160,00<br />
lenaerts Henri n/a Vanderkindere 52,00<br />
lennon john 10/05/2008 de Vuyst 88,00<br />
lentrein jules 28/09/2010 galerie moderne 108,00<br />
logelain Henri 19/04/2010 Horta 104,00<br />
lopez gerardo Chavez 16/05/2009 de Vuyst 100,00<br />
luCebert 8/03/2008 de Vuyst 152,00<br />
luCebert 10/05/2008 de Vuyst 120,00<br />
22//sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012<br />
lijk uitvoeringsbesluit voor de toepassing van het<br />
volgrecht. Voor de niet-opgevraagde rechten wordt<br />
in het belgisch staatsblad, in het magazine van<br />
sabam en op onze website www.sabam.be jaarlijks<br />
<strong>een</strong> lijst van de betrokken kunstenaars gepubliceerd,<br />
met vermelding van hun naam, het bedrag<br />
van de rechten, de datum van de verkoop en<br />
het veilinghuis. Hieronder vindt u de lijst van de auteurs<br />
wier werken in 2010 werden verkocht en wier<br />
rechten momenteel geblokkeerd staan op de gem<strong>een</strong>schappelijke<br />
rekening.<br />
indien u <strong>een</strong> of meer van deze kunstenaars of<br />
eventueel hun erfgenamen kent, verzoeken wij<br />
u vriendelijk om hen te laten weten dat hun volgrechten<br />
ter beschikking zijn. Zij kunnen ze via de<br />
auteursvereniging van hun keuze laten uitkeren.<br />
bij voorbaat bedankt.<br />
ContaCt@sabam.be<br />
kunstenaar datum Verkoper reCHten<br />
luCebert 10/05/2008 de Vuyst 200,00<br />
lucebert 12/12/2009 de Vuyst 104,00<br />
lucebert 12/12/2009 de Vuyst 480,00<br />
lucebert 22/06/2010 dVC 400,00<br />
madyol jacques n/a Vanderkindere 84,00<br />
madyol jacques n/a Vanderkindere 128,00<br />
maeyer marCel 11/10/2008 de Vuyst 88,00<br />
maHaux eugène n/a Vanderkindere 76,00<br />
mak paul n/a Vanderkindere 120,00<br />
mak paul n/a Vanderkindere 92,00<br />
marais milton Victor 13/09/2010 Horta 600,00<br />
marais milton Victor 8/11/2010 Horta 184,00<br />
marstboom antoon 29/03/2010 bernaerts 88,00<br />
maryan 8/03/2008 de Vuyst 520,00<br />
maryan 8/03/2008 de Vuyst 880,00<br />
maryan 10/05/2008 de Vuyst 300,00<br />
maryan 10/05/2008 de Vuyst 380,00<br />
maryan 10/05/2008 de Vuyst 200,00<br />
mattis teutsch janos 23/02/2010 galerie moderne 160,00<br />
mattis-teutsch janos 29/03/2010 bernaerts 184,00<br />
micha maurice 14/06/2010 Horta 120,00<br />
middeleer joseph n/a Vanderkindere 88,00<br />
minne george 11/10/2008 de Vuyst 280,00<br />
minne george 12/12/2009 de Vuyst 320,00<br />
minne george 12/12/2009 de Vuyst 300,00<br />
minne george 12/12/2009 de Vuyst 440,00<br />
minne george 31/12/2009 oscar de Vos 226,56<br />
minne george 8/11/2010 Horta 340,00<br />
minne georges 8/03/2008 de Vuyst 800,00<br />
minne georges 8/03/2008 de Vuyst 192,00<br />
minne georges 31/03/2010 Zeno x 778,85<br />
minne georges 29/03/2010 bernaerts 88,00<br />
minne georges 31/12/2009 de Vuyst 306,12<br />
minne georges 19/04/2010 Horta 144,00<br />
minne georges 19/04/2010 Horta 80,00<br />
moerman <strong>je</strong>an-luc 23/02/2010 galerie moderne 96,00<br />
moravec benjamin 31/03/2010 deweer gallery 178,23<br />
moravec benjamin 31/03/2010 deweer gallery 243,10<br />
mortelmans franCk 11/10/2008 de Vuyst 200,00<br />
otteVaere Henri n/a Vanderkindere 56,00<br />
peeters jozef 08/09/2009 2è partie Vanderkindere 80,00<br />
perdikidis dimitri 11/10/2008 de Vuyst 220,00<br />
peske <strong>je</strong>an 27/04/2010 Vanderkindere 128,00<br />
philippot albert 8/03/2010 Horta 88,00<br />
piette olivier maurice 30/03/2010 ba auctions 88,00<br />
pollard ngoia 12/12/2009 de Vuyst 80,00<br />
pontoy Henri <strong>je</strong>an 17/11/2009 Vanderkindere 152,00<br />
poot rik 11/10/2008 de Vuyst 960,00<br />
poot rik 16/05/2009 de Vuyst 1.120,00<br />
proost a 30/03/2008 gal. de Vuyst 580,57<br />
raaphorst Cornelis 9/02/2010 dVC 152,00<br />
raaphorst Cornelis 8/03/2010 Horta 80,00<br />
richter gerhard 12/12/2009 de Vuyst 88,00<br />
romeda pablo 16/05/2009 de Vuyst 400,00<br />
rousseau Victor 17/05/2010 Horta 380,00<br />
saby bernard 16/05/2009 de Vuyst 152,00<br />
samba Cheri 12/12/2009 de Vuyst 320,00<br />
samuel Charles 08/09/2009 2è partie Vanderkindere 108,00<br />
scheiber Hogo 11/01/2010 Horta 88,00<br />
schelfhout alfred 17/05/2010 Horta 80,00<br />
sCHerpereel koen 11/10/2008 de Vuyst 88,00<br />
sCHerpereel koen 10/05/2008 de Vuyst 160,00<br />
sCHerpereel koen 10/05/2008 de Vuyst 104,00<br />
schippers jozef 12/12/2009 de Vuyst 600,00<br />
schulman léon gaspard 17/05/2010 Horta 180,00<br />
serste paul n/a Vanderkindere 50,00<br />
sijs mauriCe 11/10/2008 de Vuyst 96,00<br />
sluiter willy 17/05/2010 Horta 120,00<br />
struys alexandre 8/12/2009 Vanderkindere 88,00<br />
styka adam 11/01/2010 Horta 400,00<br />
swennen walter 8/03/2008 de Vuyst 640,00<br />
taVernier armand n/a Vanderkindere 144,00<br />
tchistovsky lev 14/06/2010 Horta 880,00<br />
tchistovsky lev 8/11/2010 Horta 420,00<br />
timmermans Henri n/a Vanderkindere 60,00<br />
timmermans Henri n/a Vanderkindere 80,00<br />
tréfont auguste 19/04/2010 Horta 520,00<br />
urdin kiro 8/03/2008 de Vuyst 132,00<br />
Van damme suzanne 16/05/2009 de Vuyst 152,00<br />
Van den driessCHe 10/05/2008 de Vuyst 96,00<br />
Van doren emile 15/06/2010 Vanderkindere 100,00<br />
Van guCHt jose n/a Vanderkindere 60,00<br />
Van mens isidore 16/05/2009 de Vuyst 260,00<br />
Van mens isidore 30/03/2010 ba auctions 400,00<br />
Van mens isidore 30/03/2010 ba auctions 360,00<br />
Van mens isidore 8/03/2010 Horta 200,00<br />
Van mens isidore 22/06/2010 ba auctions 780,00<br />
Van mens isidore 11/10/2010 Horta 128,00<br />
Van mens isidore 22/06/2010 galerie moderne 160,00<br />
Van naZaretH Herman 8/03/2008 de Vuyst 112,00<br />
Van raemaker Henri n/a Vanderkindere 80,00<br />
VandeVelde Henry n/a Vanderkindere 54,00<br />
Vari sophia 8/03/2008 de Vuyst 80,00<br />
Vari sophia 12/12/2009 de Vuyst 480,00<br />
VerbruggHe Charles n/a Vanderkindere 58,00<br />
Verschaffelt edmond 13/05/2009 dVC 80,00<br />
VersCHaffelt edouard 10/05/2008 de Vuyst 80,00<br />
VerVisCH godfried 10/05/2008 de Vuyst 80,00<br />
watelet Charles 22/06/2010 ba auctions 152,00<br />
wauman andy 31/03/2010 deweer gallery 118,04<br />
welters willem 29/03/2010 bernaerts 80,00<br />
wiethase edgar 9/02/2010 dVC 180,00<br />
wiethase edgard 12/12/2009 de Vuyst 1.120,00<br />
wunderlich paul 16/05/2009 de Vuyst 216,00<br />
Zadkine Valentine Henriette prax 7/12/2009 Horta 80,00
apeRocomedY<br />
meT<br />
han solo<br />
aperoComedy met Han solo op 22 noVember bij sabam om 18u<br />
info en beVestigingen Via tania.gHyselinCk@sabam.be (lees ons interView met Han op blZ. 7)<br />
sabam magaZine 70//juli>augustus>september 2012//23<br />
© bloedbroeders
hoofdredacteur Christophe depreter / Kern-/eindredactie tania ghyselinck / Redactiecomité johan Verminnen, Claude martin, Christophe depreter, jérôme Van win,<br />
tania ghyselinck, sylvie godefroid, marl<strong>een</strong> francois / Werkten even<strong>een</strong>s mee aan dit nummer laurent michel, Hans Van goethem, Herman Van laar, steven Verhamme,<br />
freddy sartor, dirk st<strong>een</strong>haut / vertalingen <strong>je</strong>ns devogelaere, frédéric de Vadder / herlezing <strong>je</strong>ns devogelaere / lay out olagil / Druk en verdeling symeta / Foto’s/illustraties<br />
© pieter Clicteur, Vlaams filmarchief, Vtm, eyeworks, wonge bergmann, robert mapplethorpe, www.janfabre.be, broedbloeders VZw, sabam/tg, taZ/annemie<br />
Craeyenest, taZ/ Christophe brysse, sabam/Vs, bruno bollaert, universal, emi-music, Coem, Vermin twins, ann-katrien Van de Velde, juan andrés rodríguez, jan pillaert,<br />
guy kokken, <strong>je</strong>lle aerts, evy ottermans, shari ruzzi & Charlie de keersmaeker, koen mortier, joe Vanhoutteghem, toon aerts, antoinette tontcheva - sabam 2012, Hélène<br />
jacubowitz - sabam 2012, bloedbroeders<br />
verantwoordelijke uitgever : johan Verminnen, gedelegeerd bestuurder<br />
Coördinatie : tania ghyselinck, aarlenstraat 75-77, 1040 brussel – tania.ghyselinck@sabam.be<br />
Burgerlijke Coöperatieve vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid SABAM.- reg. burg. Venn. brussel nr. 6 -sabam lid van CisaC - aarlenstraat 75-77 - 1040 brussel - btwbe-0402.989.270<br />
rpr brussel - website : www.sabam.be. niets uit dit nummer mag opnieuw gepubliceerd worden zonder voorafgaande toestemming van de verantwoordelijke uitgever.<br />
foto’s c<strong>over</strong> : vlnr. Han solo - © bloedbroeders, johan Heselmans, robbe de Hert - john moussiaux, Hélène jacubowitz - © sabam 2012, arne sierens - © kurt Vanderelst, jan fabre - © <strong>je</strong>roen mantel,<br />
lennaert maes - © sabam/tg, marita de sterck, nic balthazar - © kfd, angel Vergara<br />
© natalie wynants
Change language