Co-creatie als middel om dromen te realiseren - Neprom

32 pro15/10
Irene Ponec (links)
en Elly de Boer
(foto: m a r i e-cé c i l e t h i j s)

Eindgebruikers krijgen een steeds prominentere
rol in het ontwikkelproces.
Ymere wil door middel van co-creatie
komen tot wijken waar mensen echt op
hun plek zijn.
Op bierviltjes worden de woonwensen
beschreven. ‘een dorp in de stad.’ ‘veel
variatie in typen mensen.’ ‘een prikkelende,
niet-steriele omgeving.’ ‘een winkel
met vers brood in de buurt.’ De deelnemers
aan de Masterclass Co-creatie moesten van
conceptontwikkelaars elly de boer en irene
ponec vooral zo dicht mogelijk bij zichzelf
blijven. Welke concepten zal dat uiteindelijk
opleveren? en wat heb je ervoor nodig
om die te realiseren? De ene groep wil
een nieuw soort binnenstadsmilieu
ontwikkelen, maar de andere groep ziet in
het rijtje wensen alleen het bekende vinexmilieu.
De discussie is in ieder geval levendig
en bewogen.
Irene Ponec en Elly de Boer (beiden Ymere) over het belang van co-creatie
Uit de interactieve masterclass als onderdeel
van het congres Zo Wil ik Wonen
blijkt maar weer eens hoe moeilijk het proces
kan zijn om in een collectief tot een plan
te komen. Natuurlijk is dit een kunstmatige
situatie, maar er worden wel patronen duidelijk,
zoals de ‘regel’ dat er altijd trekkers
en duwers in een groep zitten. Ondanks de
complexiteit van dergelijke processen
vinden ponec en De boer ze alleszins de
moeite waard. Na afloop van de masterclass
vertellen ze op de bank waarom het ontwikkelen
samen met andere partijen, oftewel
co-creatie, voor Ymere zo belangrijk is.
r o d e d r a a d
eindgebruikers, of het nu bewoners zijn of
ondernemers of organisaties, krijgen een
steeds prominentere plek in het ontwikkelproces.
Uiteindelijk zijn zij immers dege-
nen ‘voor wie je het allemaal doet’. De boer
en ponec proberen dan ook al in een vroege
fase van het ontwikkelproces met toekomstige
gebruikers aan tafel te schuiven. irene
ponec: “Wij vragen niet aan mensen om het
aantal vierkante meters of waar precies
welke functie moet komen. Dat kunnen wij
zelf als professionals wel bedenken. We vragen
mensen wél wat hun woningbehoefte
is, wat ze doen in het dagelijks leven, hoe ze
hun woonomgeving beleven. Daaruit kunnen
wij als ontwikkelaars een programma
en identiteit herleiden.”
een voorbeeld is de wijk Almere Hout-
Noord, een ‘wijk van initiatieven’ zeggen
ponec en De boer. elly de boer: “je begint
dan met nadenken over de verschillende
buurten en belevingswerelden die je wilt
creëren, en hoe je die vervolgens vertaalt
naar leefomgevingen. Dat doen we door
gebruik te maken van methodieken als
consumentenpanels en story-telling. Door
ook beter onderhouden.” De uiteindelijke
bedoeling is om buurten te creëren waar
mensen graag wonen, en die voor de corporatie
waardevast zijn.
Zo richtte Ymere het platform beste buren
op, waar mensen met een initiatief geholpen
en gefaciliteerd worden in het collectieve
mede-opdrachtgeverschap.
initiatiefnemers krijgen tips om een haalbaar
plan uit te werken en Ymere gaat op
zoek naar een geschikte locatie. Maar
co-creatie gaat niet uitsluitend over (toekomstige)
bewoners; ook andere eindgebruikers
komen in beeld. Zo realiseerde
Ymere in Amsterdam Het sieraad en ging
daarbij tijdens het ontwikkelingsproces in
overleg met grote huurders als het rOC,
de Frank sanders Akademie voor Musicaltheater
en restaurant edel. Ook realiseerde
de corporatie eerder in samenwerking met
stayokay en iire de herontwikkeling van
de timorschool in Amsterdam-Oost.
Co-creatie als middel om dromen
te realiseren
Door Anne Luijten
mensen heel dicht bij zichzelf te laten blijven
en ze hun verhaal te laten vertellen,
kunnen wij rode draden distilleren en die
vertalen naar een concept. Het gaat immers
om het creëren van een dagelijkse leefomgeving,
die heel dicht staat bij de belevingswereld
van mensen.”
s o c i a a l d u u r z a a m
Om tot een bepaald beeld of identiteit te
komen gaan De boer en ponec uit van een
integrale benadering. stedenbouw, architectuur
maar ook de diversiteit aan stakeholders
worden in het ontwikkelproces
betrokken. ponec: “Doordat je uitgaat van
meerdere behoeften ontstaan diepere lagen
en dus meer rijkdom in een project.”
Zo ontstaan sociaal duurzame wijken,
buurten die in balans zijn doordat mensen
echt op hun plek zijn. De boer: ‘Doordat
mensen iets hebben met een buurt, omdat
ze zich er thuis voelen, zullen ze de buurt
De eindgebruikers studio K, met theater,
filmzalen en restaurant, en de stichting
Cybershoek, met een digitaal trapveld, werden
ook in een vroeg stadium betrokken.
ponec: “een goed voorbeeld van de rijkdom
van de gelaagdheid die je krijgt door al
dit soort eindgebruikers al in een vroeg
stadium aan elkaar en de nieuwe huisvesting
te verbinden. Zo ontstaat iets wat
voor veel betrokkenen heel dierbaar is,
iets wat wij niet in ons eentje voor elkaar
krijgen.” De boer vult aan: “De aandacht
en energie die iedereen in een project steekt
zie je er uiteindelijk ook aan af. Dit soort
processen zijn beslist niet eenvoudig en
vergen flink wat doorzettingsvermogen.
Maar dat is ook precies wat wij willen doen:
bewoners en ondernemers helpen om
krachtiger te worden zodat ze hun droom
kunnen realiseren.”
pro15/10 33