De Verleiding-definitieve versie.pdf - Lize

immigranten te bevorderen. De kans dat dat lukt, is een stuk groter als het integratiebeleid van
de komende tien jaar gebouwd wordt op de volgende uitgangspunten:
- De autochtone bevolking accepteert dat immigranten die daarvoor kiezen onomkeerbaar bij
Nederland horen en immigranten accepteren dat Nederland het land is waar of van waaruit
ze voor zichzelf en hun (klein)kinderen een toekomst opbouwen;
- Uit die wederzijdse acceptatie vloeit voort dat immigranten de democratische rechtsstaat
onderschrijven en dat de autochtone bevolking het vanzelfsprekend vindt dat immigranten
gebruik maken van hun grondwettelijke vrijheden, inclusief de vrijheid van godsdienst;
- Waar nodig en mogelijk krijgen immigranten en hun kinderen hulp en ondersteuning op hun
langzame klim naar volwaardige participatie, maar bij ontsporing krijgen ze zonder pardon te
maken met politie en justitie.
De integratie met behoud van eigen cultuur werkte bij Zuid-Europeanen omdat autochtonen
en nieuwkomers elkaar accepteerden. Op basis van die acceptatie kon wederzijds vertrouwen
ontstaan. Dat vertrouwen heeft de afgelopen jaren een enorme deuk gekregen, zelfs bij
oorspronkelijke arbeidsmigranten van de eerste generatie die met een Nederlandse getrouwd
zijn en volledig zijn opgegaan in de Nederlandse samenleving. Een bijna zeventigjarige Italiaan
die al sinds 1963 in Nederland woont, vertelde me onlangs met enige schroom dat hij ‘voor de
zekerheid’ nooit zijn Italiaanse paspoort zal opgeven. ‘Ik wil de garantie hebben dat ik ergens
immigrantengemeenschappen om de ontsporing en radicalisering van jongeren tegen te gaan en
begeleiden immigranten van de tweede en zelfs derde generatie die op zoek zijn naar hun roots.
Ze bieden faciliteiten aan vrouwen die hun eigen emancipatie ter hand nemen en aan oudere
immigranten die dreigen te vereenzamen omdat ze op hogere leeftijd de taal van het gastland
vergeten, zoals bejaarde Nederlandse emigranten in Nieuw-Zeeland en Canada terugvallen op
hun Groningse of Brabantse dialecten. Wie roept dat integratie van immigranten belangrijk
is, moet dergelijke organisaties alleen al omwille van die onmisbare functies ruimhartig ondersteunen.
Nu staat te vaak een premie op het benoemen van problemen en tekortkomingen van
immigranten, wat het verband ‘allochtoon = problematisch’ juist versterkt. Organisaties zouden
gefinancierd moeten worden omdat ze nuttig, integratiebevorderend werk verrichten voor immigrantengemeenschappen,
niet omdat ze uitsluitend problemen van subgroepen oplossen.
We horen hier allemaal, of we nu in Nederland of elders ter wereld gekomen zijn en of de
wieg van onze ouders nu in Amsterdam of Athene, in Sneek of Skopje, in Purmerend of Praia
gestaan heeft. We zijn burgers van deze wereld, van dit continent, van dit land en van de stad
of zelfs de buurt of wijk waar we wonen. En we voelen ons het ene moment nu eenmaal meer
verbonden met ons buurtje dan met de wereld, terwijl we ons op een ander moment nadrukkelijker
onderdeel voelen van Europa dan van Nederland. Voor steeds meer mensen is de wereld
hun vaderland. Laat Nederland in dat opzicht een gidsland zijn. Dat maakt ons een stuk krach-
28 naar toe kan als ze hier zeggen: jij hoort hier niet!’ Voor succesvolle verleiding is wederzijds
vertrouwen nodig. Politieke partijen, vakbonden en vooraanstaande maatschappelijke organisaties
van immigranten en autochtonen zouden zich in het openbaar kunnen verbinden aan de
drie genoemde uitgangspunten, voor zover ze dat niet al gedaan hebben. Zo kan niet alleen een
einde komen aan het verschijnsel van de voortgaande maatschappelijke polarisatie, maar vooral
aan de oorzaak die daaraan ten grondslag ligt: wantrouwen over en weer. De populistische beweging
die zo sterk in opmars is, slaagt er nog veel te makkelijk in om de gevestigde politieke en
maatschappelijke organisaties uit balans te trekken. Het enige werkzame tegengif is: vastberaden
en overtuigend blijven herhalen dat de ‘zij’ onderdeel zijn van ‘wij’ en dat hun problemen dus de
onze zijn, dat de werkelijkheid genuanceerder is dan de oneliners waar populisten in grossieren
en dat integratieprocessen tot dusver hoopgevend zijn, ook al rijst komt vaak een ander beeld
naar voren in interviews en reportages in kranten, op radio en televisie.
tiger dan wanneer we de oren laten hangen naar populistische bekrompenheid.
29
Organisaties als Lize kunnen in dat proces het cement zijn. Toen immigranten uit de landen van
het voormalige Joegoslavië na de slepende oorlog uit de jaren negentig van elkaar verwijderd
raakten, bleven ze toch met elkaar in gesprek onder de paraplu van Lize. Dit soort organisaties
vervult ook een belangrijke initiërende en coördinerende rol in de hulp en steun aan nieuwkomers
die de weg nog niet kennen in Nederland. Ze nemen of ondersteunen initiatieven in