De haven 24/7 - Port of Rotterdam

8 Werk in de haven
hans dijkstRa (55),
havenaRts
Woonplaats: Rotterdam
Favoriete havenspot: ‘Europoort en Maasvlakte,
vanwege de weidsheid.’
‘Je moet voor dit vak erg scherp zijn.
Denk je maar in: die mannen zijn lang
van het vasteland weg, ze kunnen niet
snel terugkomen voor nóg een controle.
Dus als je ze behandelt, moet je zorgen
dat je bedreigende ziektes – zoals
malaria – echt niet mist. Met van alles
komen ze langs. Meestal zijn het klachten
als gevolg van overbelasting door
het zware werk. Het is vaak nog steeds
een vieze bende hoor, op zo’n schip.
Maar ook maag-, huid- en geslachtsziektes
komen regelmatig voorbij.
Meestal komen de bemanningsleden
naar het Port Health Centre, op onze
locatie in de Botlek of aan de Parklaan
in Rotterdam. Maar ik ga ook een paar
keer per week zelf langs op een schip.
Veel onderzoek, zoals het maken van
hartfilmpjes kunnen we zelf doen. Als
meerdere bemanningsleden ziek zijn,
probeer ik de oorsprong van de ziekte
aan boord op te sporen. Eén keer had
ik een Frans schip dat vlak na kerst
buiten Hoek van Holland voor anker
lag. Ze konden niet verder varen,
want iedereen bleef maar overgeven.
Het beruchte Norro-virus waarde
rond: dat moet je dan dus ter plekke
oplossen. Nee, ik vind zeelieden
geen moeilijke patiënten. Wel spreken
ze soms zo slecht Engels dat ik in
het wilde weg in hun lijf moet knijpen
om erachter te komen wat er mis is.
Anderzijds zijn ze altijd erg dankbaar
als ze goed onderzocht worden. Ze
hebben de hele wereld gezien, waardoor
je vaak goede gesprekken met ze
kunt hebben. Wat het extra bijzonder
maakt, is dat ik veel van hen maar één
keertje spreek. Daarna verdwijnen ze
weer, naar zee.’
niels de ZwaRte (33), havenecoloog
Woonplaats: Gouda
Favoriete havenspot: ‘Het einde van de D’arcyweg, met uitzicht op de Maasvlakte en
de grote schepen daarachter.’
‘Meestal heeft een ecoloog een natuurgebied als biotoop. Maar ik kies
de haven. Waarom? Vanwege de bijzondere plant- en diersoorten,
maar ook omdat ik als stadsecoloog van Bureau Stadsnatuur Rotterdam
omwonenden en politici wil overtuigen van de waarde van de
havennatuur. Leuk aan dit beroep is dat ik op elk tijdstip in de haven
kom: ’s ochtends om vogels waar te nemen, ’s middags voor de orchideeën
en ’s avonds om vleermuizen te tellen.
Geen natuur in de haven? De groenknolorchis groeit er! En die is
zwáár Europees beschermd. Ook bijzonder zijn de blaasvaren en de
spindotter, een echte getijdenbloem. Of de enorme hoeveelheid waarin
de moeraswespenorchis en de vleeskleurige orchis voorkomen. Dieren?
Je hebt het hooibeestje – een vlinder – en natuurlijk de 25.000
mantelmeeuwen aan de Markweg.
In de haven is veel ‘nomadennatuur’: een poel op een sloopplek vol
insecten en planten die later weer moeten wijken voor nieuwbouw.
Geen gebied is als natuur beschermd, behalve het Geuzenbos en de
‘tijdelijke natuur’ op het eilandje bij de Papegaaienbek. Er zijn zeker
mooie gebieden, zoals de groenstrook langs de D’Arcyweg, met die
hoge kranen en grote schepen op de achtergrond. Maar ook de Maasvlakte,
met de zeehonden, en het Krabbeterrein.
Tien jaar geleden bestond natuur in de haven officieel niet. Nu verspreidt
het Havenbedrijf onder bedrijven zelfs posters met alle bijzondere
soorten. Boeiend is om de overheid te overtuigen van de natuurwaarde.
Zonder vleermuizen in de stad zouden we een muggenplaag
hebben. Het oppervlak aan natuurlijk gebied in de haven neemt af,
wat economisch gunstig is. Liefst zie ik, net zoals je in de stad kantoortuinen
hebt, dat ook in de haven permanente groengebieden komen.’
Niet-alledaagse havenberoepen
Bij de haven denk je waarschijnlijk vooral aan havenwerkers:
de mannen en vrouwen in de kranen, op de schepen, achter
de radarschermen. Maar er zijn ook minder bekende havenberoepen.
We stellen er drie voor.
RichaRd van deR
donk (48), schippeR
op een dRinkwateRboot
Woonplaats: Rotterdam
Favoriete havenspot: ‘Heb ik niet. Nee,
echt niet.’
‘Ik ben schipper op een van de
vier drinkwaterboten van Evides
Waterbedrijf. Wij bevoorraden
de schepen in de haven met vers
drinkwater. Voor dit werk moet
je een heel behendig schipper
zijn. Soms moet je aanleggen op
de boeg van een schip, dan weer
op het achterschip. Regelmatig
komen we langszij als een schip
varende is. Dan ‘bunkeren’ we
al varend door de haven, zoals
de bevoorrading in vaktaal heet.
Het water brengen we dan met
brandslangen aan boord.
Het is mooi werk. Ik breng
een eerste levensbehoefte en
daar zijn mensen toch dankbaar
voor. Hoe onze dag eruit
ziet? We beginnen ’s ochtends
om kwart over zeven met de
planning. Dan maken we een
rondgang over de schepen om
te kijken of alles in orde is. Als
dat zo is, starten we de boel op
en gaan naar onze eerste klanten.
De klanten die het vroegst
vertrekken, proberen we ook het
eerst te bedienen.
Schippers kunnen ons bereiken
met de telefoon, de marifoon
op kanaal 82 of door een witte
vlag te hijsen. Dat laatste gebeurt
niet vaak meer, hoewel
het voor schippers natuurlijk
wel handig is. Je hijst de vlag in
top en je hoeft verder niets meer
te doen. Zien we een witte vlag,
dan komen we langszij. Vaak
bellen klanten ons ook als ze
de drinkwaterboot voorbij zien
varen. We moeten dus voortdurend
onze planning aanpassen.
Die verandert met het uur. Met
17.000 klanten per jaar is dat
een hele klus. Naast het bunkeren
van drinkwater doen we
namelijk ook het onderhoud aan
onze schepen, plannen we de
reparaties en verzorgen we de
administratie.’
foto’s: fMax/ Nout stEENkaMp