Marge Nr. 3, 1997

Noten
1. Dat is de definitie van Peter P. Nicholson in
zijn artikel ‘Toleration as a Moral Ideal’. (In:
Susan Mendus & David Edwards (eds.), On
Toleration, Oxford 1987, 158-173.)
2. Zie over het verband dat Taylor legt tussen
identiteit en het hebben van sterke waarderingen
en overtuigingen diens: What is Human Agency?,
in: Human Agency and Language. Philosophical
Papers Vol. I, Cambridge etc. (Cambridge
University Press) 1985, 15-45.
Willem B. Drees
28
7-0 TEGEN DARWIN, 7-1 VOOR DARWIN?
Willem B. Drees, studiesecretaris bij het Bezinningscentrum, nam deze zomer deel aan twee Amerikaanse
conferenties over geloof en wetenschap. Een bericht over Amerikaanse toestanden, beginnend
met een historisch voorbeeld van de verwevenheid van geloof, wetenschap en staat in een land dat de
scheiding van kerk en staat nadrukkelijk in haar grondwet heeft.
Een prediker, de handen ten hemel geheven.
Bliksemschichten ontspringen aan zijn
vingers. De ‘sermon from science’ van de
eerwaarde Irwin Moon van het Moody
Bible Institute maakte indruk op zijn gehoor.
De foto werd gemaakt met een elektriseer-machine;
het speeltje waarmee leraren
natuurkunde haren van leerlingen omhoog
laten staan. In de veertiger jaren
heeft het Moody Bible Instituut honderden
evangeliserende wetenschapsfilms in
technicolor geleverd aan het Amerikaanse
leger, met name aan de luchtmacht. Een
markant gegeven in een land waarin kerk
en staat officieel gescheiden zijn. Wordt
hier de bittere pil van de wetenschap bekleed
met een vrome mantel? Dat lijkt een
voor-de-hand-liggende interpretatie, zeker
omdat religieus-gezinde Amerikanen wetenschap
zien als bedreiging voor hun geloof.
Toch lijkt de situatie wat anders te
liggen.
Als reactie op wangedrag van Ameri-
3. Lawrence Blum, Multiculturalism, Racial
Justice, and Community. Reflections on Charles
Taylor’s Multiculturalism and “The Politics of
Recognition”. in: Lawrence Foster & Patricia
Herzig (eds.), Defending Diversity, Amherst
(University of Massachusetts Press) 1994, 175-
207.
4. In: John Rawls, A Theory of Justice, Oxford
(Oxford University Press) 1971 en Political
Liberalism, New York (Columbia University
Press) 1993.
kaanse soldaten in Japan en Duitsland werd
door Eisenhouwer en Truman aan ‘character
guidance’ een belangrijke plaats in
de militaire opleiding toegekend; geestelijke
verzorgers speelden daarin een rol.
Het leger mocht niet een bepaalde religie
preken, maar natuurlijk wel films over wetenschap
vertonen - en met ‘het Boek der
Natuur’ kon dominee Irwin Moon ook
Gods andere Boek verkondigen. De aandacht
voor religie kon moeders duidelijk
maken dat het leger geen bedreiging was
voor hun zonen, voor gezin en kerk. Overigens
relativeerde de hoogste luchtmachtpredikant,
Charles I. Carpenter, het belang
van de films enigszins: ‘We have other
very vital programs in indoctrination and
the films are only part of our attempt to
make the program effective’. In die tijd
van communistenangst was ‘indoctrinatie’
nog geen politiek incorrect taalgebruik.
Irwin Moon, de maker van de films,
was een zeer succesvolle evangelist, een