Beste Lezers, - Universitair Milieuplatform Maastricht

Syndroom
In elke Kozijn brengen we een meer of
minder bekend syndroom bij jullie onder de
aandacht…deze keer het
Alice in Wonderland
syndroom
Tekst: Marian Quanjel
Dit sprookjesachtig klinkende
syndroom is een vorm van juveniele
migraine. De aandoening dankt zijn
naam aan de symptomen die
voorafgaand aan de hoofdpijn
optreden; bizarre visuele percepties
zoals ook ervaren door de hoofdpersoon van Lewis
Carrol’s verhaal “Alice in Wonderland” uit 1865.
Lewis Carrol leed zelf ernstig aan migraine; dit
doet sommige historici geloven dat Carrol zelf het
syndroom ervaren heeft.
Objecten (mensen, dieren, voorwerpen of delen
daarvan) lijken veel groter (macropsie) of kleiner
(micropsie) dan normaal; een object lijkt ver weg
(‘Lilliput sight’ of ‘Lilliputian
hallucinations’). Jonge kinderen,
gewoonlijk tussen de 5 en 10 jaar
oud vormen een groot deel van de
groep aangedaan door spontane
tijdelijke micropsie. Micropsie treedt
vooral op tijdens (schemer)duisternis,
als de hersenen weinig
visuele referenties uit de omgeving
ontvangen. Micropsie heeft ook
invloed op gehoor, sensibiliteit en
soms op lichaamsbeeld; de
symptomen kunnen blijven bestaan
bij gesloten ogen. Het kind met
beschreven symptomen, kent op dat
moment geen angstgevoelens en kan
de gehele ervaring beschrijven
zonder amnesie. De stoornis in
perceptie kan van enkele dagen tot
maanden duren en kinderen
herstellen typisch zonder herhaling
van dit beeld. De oriëntatie in plaats
en tijd kan ook gestoord zijn
gedurende
stoornis.
de visuele perceptie-
Deze perceptuele stoornis kan
mogelijk worden uitgelokt door een virale
component, een virusinfectie. Uit een aantal
studies is gebleken dat het syndroom bij een
aantal kinderen vooraf werd gegaan door een
bovenste luchtweginfectie,
de waterpokken en
het
Epstein-Barr virus.
Migraine
Migraine is het meest voorkomende acute
hoofdpijnsyndroom bij kinderen. Het wordt
gekenmerkt door episodes van paroxysmale
24
hoofdpijn vergezeld met misselijkheid, braken,
abdominale pijn en typisch is dat deze symptomen
verminderen met slaap. Bij jongens begint de
migraine op jongere leeftijd dan bij meisjes, 7
versus 10 jaar. Tot de puberteit hebben de jongens
in aantal de overhand en vanaf 10 tot 14 jaar stijgt
het aantal meisjes met de diagnose migraine. De
prevalentie onder de 7 jaar is 2,5%. Rond de
leeftijd van 17 jaar heeft 8% van de jongens en 23%
van de meisjes een ervaring met migraine
opgedaan. In de meeste
gevallen is er een positieve
familieanamnese.
Pathofysiologie migraine
De voorheen geaccepteerde theorie die
suggereerde dat de hoofdpijn veroorzaakt werd
door vasodilatatie terwijl het aura veroorzaakt zou
worden door vasoconstrictie, wordt niet langer als
juist verondersteld. Het is gebleken dat
vasodilatatie wel degelijk een belangrijke rol speelt
in het ontstaan van de ernstige hoofdpijn, maar het
is waarschijnlijk een epifenomeen. Dit
epifenomeen komt tot stand door instabiliteit in
het centrale neurovasculaire controle mechanisme.
Hier zijn zowel
genetische als omgevingsfactoren
van belang.
Tijdens de aanvallen is uit positron emissie
tomografie gebleken dat er een
verhoogde bloedstroom is in de
hemisferen in het cingulum (bundels
zenuwvezels die voor een deel het
corpus callosum omringen), de audio- en
visuele cortex en in de hersenstam. Een
abnormale stimulatie van de nervus
trigeminus veroorzaakt een vrijlating van
vaso-actieve polypep-tiden die op hun
beurt zorgen voor pijn, vasodilatatie en
neurogene inflammatie. Dit kan
uiteindelijk leiden tot hypoperfusie van
de cerebrale cortex en een “spreading
depression” met een aura tot gevolg.
Tijdens een acute migraine aanval bij
volwassenen is er een verminderde
serotoninefunctie waargenomen. Dit
resulteert in vasodilatatie van craniale
vaten en prikkeling van de menigeale
afferenten
van de nervus trigeminus.
Klinische presentatie
Bij jonge kinderen treedt de migraine
vaak op aan het einde van de middag
terwijl bij volwassen de migraine zijn
aanvang reeds in de ochtend heeft. De
pijn kan bifrontaal, temporaal,
gegeneraliseerd of unilateraal zijn. Vaak wordt de
pijn vergezeld door misselijkheid, fotofobie en
audiofobie. Kinderen moeten vaak overgeven
in
tegenstelling tot volwassenen.
Bij migraine verergert de hoofdpijn onder andere
bij snelle hoofdbewegingen, niezen of lichaamsbeweging.
De duur van de hoofdpijnaanvallen is
korter bij jongere kinderen dan bij oudere kinderen
en volwassenen. Een aanval duurt meestal tussen
de 1 en 2 uur, maar kan in enkele gevallen 48 uur