Amsterdam's Waterstaat - theobakker.net

Amsterdam’s Waterstaat
zou door omstandigheden over een langere tijd uitgesmeerd
worden. De grondstukken tot de Amstel vonden gretig aftrek
maar oostelijk ervan slechts mondjesmaat. Het was dan ook de
periode dat de Gouden Eeuw ten einde liep onder de druk van
de vier Engelse oorlogen. Dit heeft ten oosten van de Amstel
geresulteerd in een veel minder extravagant en rijk uiterlijk,
hoewel de drie grachten wel volledig doorgetrokken werden
tot de Hoogtekadijk.
De schans met Singelgracht werd direct en volledig aangelegd.
De 17 e -eeuwse stadsomwalling was binnen de IJ-dijken van
steen. Het geheel was voorzien van 26 bastions, die in het Amsterdamse
steevast bolwerken worden genoemd. De schans is
volledig verdwenen, alleen in het Eerste Marnixplantsoen kan
men nog de vijfhoekige vorm van een bastion ontdekken. Ter
hoogte van de IJ-dijk waren in de Singelgracht blokkades aangebracht
tegen indringers over water. Deze Ooster- en Westerbeer
waren metershoge gemetselde keermuren met waterdoorlaten,
die de bescherming van de IJ-dijk moesten overnemen.
Amstel
De Amstel was de achilleshiel van de verdediging en er werd
dan ook veel werk gemaakt van het beveiligen van de in- en
uitvaart. In de monding werd een versterkte brug gelegd. Dat
was in eerste instantie de Oudebrug, inderdaad bij de Oudebrugsteeg,
maar die moest in 1304 als straf gesloopt worden
omdat de stad, net vers ingelijfd door het graafschap Holland,
Jan van Amstel te makkelijk de stad had laten innemen. De
tweede brug, de Nieuwebrug, kwam verder naar buiten te lig-
Boven: De gedeeltelijk ‘versteende’ Nieuwebrug over het Damrak. Rechts
een verdedigingstoren en op de brug een blokhuis -1544
Links: Het Reguliersbolwerk van de Vierde Uitleg, ervoor de Singelgracht.
16