Amsterdam's Waterstaat - theobakker.net

Amsterdam’s Waterstaat
het afslaan of zelfs verdwijnen van andere (schier-)eilanden
in het IJ niet denkbeeldig was. Met een andere landtong, de
Nes, gebeurde dat bijna, wat aanleiding was om deze in 1618
te kopen en evenzo te behouden. Twee elkaar tegenwerkende
omstandigheden brachten de haven van Amsterdam toch in
problemen. Het eenvoudigst te overzien was het groter worden
van het gemiddelde zeeschip. Van 100-150 ton (karveel)
in de 13 e eeuw groeide dat tot ruim 1600 ton (spiegelschip) in
de 18 e eeuw, met navenant grotere diepgang natuurlijk. Het
tweede deel der wijzigende omstandigheden is het dicht slibben
van de Zuiderzee en vooral het IJ, het wijzigen van de getijdestroom
van zuid- naar noordoever en het verminderen van
niveau tussen eb en vloed, hadden minder duidelijke oorzaken
maar het gebeurde wel. De technische middelen en know-how
waren ontoereikend om het probleem adequaat op te lossen;
verder dan symptoombestrijding is men niet gekomen, totdat
in 1835 de stoombaggermolen zijn intrede deed. In de 17 e eeuw
benoemde de vroedschap diverse commissies die voorstellen
ter verbetering van de bereikbaarheid van de haven en het
oplossen van de stank van het stadswater moesten doen. Een
van die commissies zag heil in het graven van de Nieuwevaart
naar Zeeburg en de Zuiderzee. Deze vaart zou de vloedstroom
gerichter naar de zuidoever voeren en gelijktijdig het pro-
Boven: Via stoomaandrijving zijn baggermolens nu met dieselmotoren
uitgerust, maar het principe is hetzelfde gebleven.
Links: Opengewerkte tekening van een rosmoddermolen. Met het handwiel
(middenboven) werd de diepte van de schoepen ingesteld, de schoepen
zelf werden door paardenkracht aangedreven.
30