Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
14<br />
Suiker is verslavend en creëert onrust in je hersenen, je<br />
ingewanden, je bloed, en het tast je zelfbeeld aan. Ik<br />
spreek uit ervaring, zoals je onmiddellijk kunt lezen in<br />
mijn persoonlijke <strong>verhaal</strong>. Ik haalde het al in het kort aan<br />
in mijn eerste boek, Een leven lang slank zonder dieet, maar<br />
nu vertel ik je het volledige <strong>verhaal</strong>, omdat ik elke dag<br />
Mijn <strong>verhaal</strong><br />
Het begon in 1959 al in mijn wieg! Ik terroriseerde de<br />
nachtrust van mijn ouders door het regelmatig op een<br />
krijsen te zetten. Moe van al die onderbroken nachten<br />
zochten mijn ouders hun toevlucht in een suggestie van<br />
vrienden. Vanaf toen ging mijn moeder slapen met een<br />
superwapen in de hand! Dat wapen voorzag haar en mijn<br />
vader van de garantie dat ze hun dochter onmiddellijk stil<br />
zouden krijgen. Méér nog, het middel toverde een grote<br />
De weg naar verslaving<br />
Ik vond het heerlijk om midden in de nacht die lekkere tut<br />
in mijn mond te krijgen, nadat die ondergedompeld was<br />
in de prachtige witte suikerkristallen. Om niet elke nacht<br />
tientallen keren uit het bed te moeten, kreeg ik al snel een<br />
ereplaats. De wieg kwam naast het bed van mijn ouders<br />
te staan. Zo kon mijn moeder in het pikdonker de tut zoeken<br />
die ik telkens opnieuw kwijtraakte in mijn bedje. Half<br />
slaperig werd de tut in de suikerpot gedompeld waarna hij<br />
naar mijn mond werd gebracht. Als er juist gemikt werd,<br />
kregen mijn ouders de beloning van rust en kreeg ik de<br />
beloning van alweer heerlijk zoet in mijn mond.<br />
h o e w o r d j e s u i k e r v e r s l a a f d ?<br />
geconfronteerd word met verhalen die nog schrijnender<br />
zijn dan het mijne. Pas als je het gevoel kent dat het verlangen<br />
naar een koekje sterker is dan je karakter en dat<br />
je er niet in slaagt maar één blokje chocola te eten, maar<br />
altijd de hele reep, weet je dat het begrip ‘suikerverslaving’<br />
geen overdrijving is.<br />
glimlach op mijn gezicht. Ze waren in de wolken dat hun<br />
kleine spruit het geweldig vond. Zo’n simpele truc! Fantastisch!<br />
Dit overigens zeer goedkoop wit goedje had een<br />
onschuldige reputatie, want het kon ervoor zorgen dat<br />
huilbaby’s van de ene seconde op de andere overschakelden<br />
van hartverscheurend huilen naar smakkend tevreden<br />
grinniken. De naam van dat wondergoedje: suiker!
Wanneer ik na een nacht vol suikershots wakker werd,<br />
moest mijn gezicht tot achter mijn oren goed gewassen<br />
worden. Mond, neus, wangen, oren, alles hing vol met<br />
suikerkristallen. Mijn snoet ziet er op de foto’s van mijn<br />
eerste jaren vrij roodgevlekt uit door de irritatie van de<br />
plakkerige suiker. Ik was zo verzot op mijn snoeptut, dat<br />
er weinig foto’s van die tijd te vinden zijn zonder tut.<br />
Sinterklaas loste mijn tutverslaving op. Na de nodige<br />
liefdevolle ‘manipulatie’ van mijn ouders gaf ik hem<br />
gedwee af, omdat ik dan een grote meid van twee jaar<br />
zou worden en omdat er een beloning op mij wachtte:<br />
een grote zak snoep!<br />
Vanaf deze tutperiode had ik de smaak te pakken. Ik<br />
vind zoet tot op de dag van vandaag overheerlijk. Tot ik<br />
een eind in de twintig was, is het zowel mijn genot als<br />
mijn misère geweest! Mijn ouders noemen me nu nog<br />
liefdevol ‘tut’.<br />
VANAF DEZE TUTPERIODE<br />
HAD IK DE SMAAK TE PAKKEN.<br />
IK VIND ZOET TOT OP DE DAG<br />
VAN VANDAAG OVERHEERLIJK.<br />
Wat ik me ook herinner, is hoe ik met plezier zaterdagmorgen<br />
de boodschappen deed. Mijn moeder maakte<br />
steeds vijf à tien boodschappenlijstjes klaar. Wij waren<br />
zelfstandigen en dus ‘hoorde’ het dat je ook alle andere<br />
zelfstandigen iets gunde. Ik was snel in het kiezen van<br />
de ‘juiste’ lijstjes, want in sommige winkels kreeg je een<br />
snoepje van één frank. Een ‘lange jan’ was toen mijn favoriet.<br />
Dat was een felgekleurde snoepstok in een al even<br />
fel papiertje. Van de ingrediënten lag niemand wakker:<br />
kleurstoffen, smaakstoffen, additieven en vooral suiker.<br />
Het was alvast mijn ultieme reden om met plezier de<br />
boodschappen te doen. De drogist en de beenhouwer<br />
speelde ik handig door aan mijn grote broer, want een<br />
‘vleesje’ vond ik minder aantrekkelijk als beloning dan een<br />
felgekleurde snoepstok.<br />
Nog een andere, niet bepaald de slanke lijn bevorderende<br />
maar wel gezellige traditie uit mijn jeugd kwam voort uit<br />
het feit dat mijn ouders een drukke boek- en papierhandel<br />
hadden. Pas na elf uur ’s avonds hadden ze alles een beetje<br />
15
16<br />
aan de kant en dan ging het hele gezin rond middernacht<br />
nog gezellig aan tafel zitten om witte boterhammen met<br />
cornedbeef te eten, of hagelslag op een lekkere laag boter.<br />
Het was het moment waarop onze ouders eindelijk een<br />
beetje rust hadden en die ontlading werd gevierd door<br />
samen gezellig de koelkast in te duiken!<br />
Zaterdagavond was ook een wekelijks heel gezellig<br />
familiesnoepfestijn. Mijn ouders werkten zich te pletter<br />
in de winkel. Veel momenten van samenzijn waren er niet,<br />
behalve op zaterdagavond en dan was het feest. We gingen<br />
met zijn allen gemakkelijk in pyjama voor de tv zitten<br />
en glunderden bij het zien van de oase van lekkernijen die<br />
onze salontafel sierde: cola, chips, snoep, chocola, koekjes<br />
en ook taart. Samen knus knabbelen voor de tv was voor<br />
mij het summum van familiegevoel. Terwijl ik genoot van<br />
High Chaparral en natuurlijk verliefd was op Manolito,<br />
genoot ik tegelijk van al het lekkere zoet. Als de toenmalige<br />
succesvolle misdaadserie Mannix te spannend voor<br />
me werd, stak ik mijn favoriete snoep in de zakken van<br />
mijn pyjama en ging ik tekenen in de keuken. Het woord<br />
‘suikerverslaving’ was nog onbekend.<br />
Ook mijn kleine broertje Geert werd niet gespaard.<br />
Wellicht was ik voor hem een heel slecht voorbeeld! Excuses,<br />
broer! Ook hij had als favoriete drank cola. Op een dag<br />
had hij heel hevige buikpijn. Mijn ouders gingen naar de<br />
dokter en die stelde vast dat mijn broertje een ‘gasbel’ in<br />
zijn maag had door te veel koolzuurhoudende cola. De<br />
dokter zei toen reeds: ‘Die cola maakt de maag kapot.’ En<br />
met een kwinkslag zei hij ook: ‘Je kunt dat manneke beter<br />
een pint bier geven in plaats van cola.’<br />
In die tijd kwamen er nog regelmatig mensen op tv<br />
met een ongezond gebit. Elke keer greep mijn moeder<br />
de kans om te zeggen: ‘Zie je waarom je je tanden moet<br />
poetsen? Anders krijg je lelijke en slechte tanden.’ Het is<br />
een gouden raad geweest die ik verrassend consequent<br />
toepaste. Hoeveel suikershots ik ook nam, die slechte tan-<br />
h o e w o r d j e s u i k e r v e r s l a a f d ?<br />
den schrikten me wel af. De algemene gedachte in die tijd<br />
was: snoepen is tandenpoetsen. Niemand dacht eraan dat<br />
veel snoep oorzaak was van suikerverslaving.<br />
Mijn suikermisère kreeg haar hoogtepunt rond mijn<br />
puberteit. Mijn lichaam werd dikker en dikker, maar ik<br />
had ook een oplossing gevonden om de ‘kilogevolgen’ te<br />
beperken. Vanaf mijn twaalfde startte ik met een dieetparcours.<br />
Beter gezegd, ik wisselde schranspartijen met<br />
heel veel snoep af met gedisciplineerd weinig of niets<br />
eten. Ik slikte ook, eerst zonder en daarna met toestemming,<br />
de vermageringspillen die mijn ouders namen. Ik<br />
was duidelijk niet de enige in het gezin die last had van<br />
de omvang van zijn lichaam. Tijdens mijn jeugd was er<br />
nog maar weinig voorlichting over gezonde leef- en eetgewoonten.<br />
Mijn favoriete sport was turnen. Het grote nadeel van<br />
deze sporttak is dat je je in spannende pakjes moet hijsen.<br />
Door mijn vette billen was ik dikwijls meer bezig met de<br />
stof tussen mijn billen uit te trekken dan mijn conditie te<br />
verbeteren. En het echt absurde is natuurlijk dat er in mijn
sportzak naast een spannend en afschuwelijk lichtblauw<br />
mailloke een snoepreep met knalrode letters zat. Om mij<br />
zogezegd te voorzien van energie!<br />
Een ritueel in de kleedkamer van de meisjes was de ‘bloemetjes’<br />
tellen. Met bloemetjes bedoelden we de putjes op<br />
ons zitvlak. Vrouwen weten wat ik bedoel. Een belangrijk<br />
onderdeel bij turnen is je zitvlak leren opspannen. Ik kon<br />
dat als de beste. Zeer frusterend was dat hoe beter ik mijn<br />
zitvlak kon opspannen, hoe lelijker het eruitzag in die lichtblauwe<br />
maillot. Er stond precies braille op mijn achterste!<br />
Om mijn ‘bloemenellende’ te vergeten ging ik met mijn<br />
vriendin na het turnen vaak nog friet met een vleeskroket<br />
eten aan het frietkraam naast de bushalte.<br />
Ik wist al vanaf mijn negende dat ik sportleerkracht<br />
wilde worden en op mijn veertiende ging ik naar de sporthumaniora.<br />
Het werd een zalige tijd: op school kregen we<br />
twaalf uur sport per week. Daarnaast turnde en zwom ik<br />
in een club. Ik speelde wekelijks basketbal en volleybal,<br />
deed aan parachutespringen en ik jogde. Maar hoe meer<br />
ik sportte, hoe meer ik werd gestimuleerd om voldoende<br />
te eten om al die sportieve inspanningen zogezegd te kunnen<br />
volhouden. Een groot ‘galettenbrood’ ging er zonder<br />
THUIS WAS HET ‘TUT’<br />
EN OP SCHOOL WAS HET<br />
‘VIERKANT BLOKSKE’.<br />
problemen tijdens één maaltijd in. Witte boterhammen en<br />
een reep chocola met nootjes leek me in die tijd de ideale<br />
sportvoeding. Gaandeweg werd ik ook een echte colajunkie.<br />
Logisch, mijn belabberde voedingsgewoonten in combinatie<br />
met sporten gaven me meermaals een echte dip,<br />
die ik overwon met een fl esje cola dat uit de automaat op<br />
de speelplaats tuimelde. Ik vond dit normaal, want iedereen<br />
ging tijdens de pauze naar de automaat voor frisdrank<br />
en snoeprepen. Niemand die zich daar vragen bij stelde.<br />
De beelden in de reclame toonden immers vermoeide<br />
jongeren die na het eten van een tien centimeter lange<br />
caloriebom weer barstten van energie.<br />
Ik had telkens goede punten voor sport, dus ik dacht:<br />
ik ben goed bezig. Fit en struis, dat kan. Met mijn 1 meter<br />
50 was ik al snel even breed als lang. Mijn tweede bijnaam<br />
werd geboren. Thuis was het ‘tut’ en op school was het<br />
‘vierkant blokske’.<br />
Mijn lichaam zag er niet uit, maar ik was een goede plantrekker.<br />
Ik ging in Antwerpen uit in de hippiezaken, zoals<br />
Cinderella, Muze en Groene Michel. Je kwam daar voor de<br />
ambiance van debuterende no-nonsensezangers en voor<br />
diepe gesprekken. Geen kat beoordeelde je op je uiterlijk.<br />
Een uitgerafelde jeans, Indische losse bloezen, ruime gebatikte<br />
T-shirts, fantastische kledij om te laten zien dat je<br />
alleen bezig was met het innerlijke van de mens.<br />
Toch vroeg ik me triestig af hoe ik van die vetrollen af<br />
kon raken, maar niemand had daar blijkbaar een antwoord<br />
op, buiten ‘veel sporten’. Dat deed ik, het was mijn passie.<br />
Ik sportte regelmatig meer dan twintig uur per week,<br />
maar ik bleef ook volledige witte broden opeten en deed<br />
me te goed aan snoeprepen, suikerwafels en frisdrank.<br />
Iets veranderen aan mijn eetpatroon kwam zelfs niet in<br />
me op. Mijn toenmalige eerste vriendje, waarop ik zalig<br />
verliefd was, slaagde er keer op keer in me toch voldoende<br />
zelfvertrouwen te geven. Het feit dat hij een bakkerszoon<br />
was, gaf me ook wel een extra reden en een excuus om<br />
17
18<br />
op zondag koffi ekoeken en eclairs te kopen. Ik kon hem<br />
dan heel even zien, maar op even korte tijd waren ook die<br />
koffi ekoeken en eclairs op. Gelijktijdig fi etsen en snoepen<br />
was geen probleem.<br />
Op de unief studeerde ik Bewegingswetenschappen, maar<br />
de wetenschappelijke kennis kon me voorlopig ook niet tot<br />
inzicht brengen. De drang naar suikershots werd steeds<br />
sterker. Het kostte me mijn eigenwaarde, zelfrespect en<br />
zelfvertrouwen, maar ik kon me geen leven zonder die<br />
suikerkicks voorstellen. Als ik mezelf in de spiegel zag,<br />
stond daar echt geen dynamische, vitale sportjuf. Ik zag<br />
eerder een kleine, dikke trol. Iedereen dacht dat mijn specialiteit<br />
hamerslingeren of sumoworstelen was. Ik was zelf<br />
de eerste om er grapjes over te maken, een strategie die<br />
wel meer mensen gebruiken die met hun lichaam geen<br />
raad weten.<br />
Ik was heel blij toen ik in mijn laatste jaar voor het eerst<br />
cola light in de supermarkt vond. Ik juichte letterlijk van<br />
blijdschap, want ik was ervan overtuigd dat dit dé uitvinding<br />
van de eeuw was. Een zoete smaak, geen calorieën en<br />
de cafeïnepep was handig meegenomen. Kon het leven nog<br />
mooier zijn? Stiekem hoopte ik wat kilo’s te verliezen.<br />
Ik besefte ondertussen zeer goed dat ik te veel snoepte,<br />
maar het gaf me een goed gevoel en troost bij het blokken.<br />
Het was mijn vorm van ontspanning. Ik maakte mezelf<br />
wijs dat ik mijn leven zou beteren na mijn studies. Wat ik<br />
toen niet wist, was dat ik door de jarenlange dagelijkse<br />
dosissen suikersmaak, verslaafd was geraakt aan suiker.<br />
Ik had voortdurend zin in zoet. Ik dronk constant cola om<br />
mijn behoefte aan zoet te bevredigen en ik at pralines<br />
die Tante Nonneke me haast elke dag bracht. Ze werkte<br />
in een bejaardentehuis vlakbij en bedoelde het heel goed.<br />
De voorraad was voldoende om het hele kot, waarin zeven<br />
mensen woonden, te bevoorraden, maar ik was natuurlijk<br />
de koploper van de zoetekauwen. Verder at ik bergen fruit.<br />
h o e w o r d j e s u i k e r v e r s l a a f d ?<br />
AL KOSTTE HET ME MIJN EIGENWAARDE,<br />
ZELFRESPECT EN ZELFVERTROUWEN,<br />
TOCH KON IK ME GEEN LEVEN ZONDER<br />
DIE SUIKERKICKS VOORSTELLEN.<br />
Ik hoopte zo mijn ongezonde eetgewoonten te compenseren.<br />
Dat fruit hoofdzakelijk bestaat uit natuurlijke suikers<br />
deed geen belletje rinkelen dat het voor mij alweer<br />
suikershots waren. Je houdt het niet voor mogelijk wat<br />
ik op één minuut naar binnen kon werken. Ik was er zelfs<br />
wat (misplaatst) trots op – weer een van mijn ‘grapjes’<br />
waarmee ik de aandacht trok.<br />
Natuurlijk werd ik van al dat zoet niet alerter of slimmer.<br />
Ik liep vaak haast hysterisch rond tijdens mijn studie,<br />
een emotioneel wrak dat voortdurend bang was dat<br />
ze het niet zou halen. Een bezoekje aan de dokter bracht<br />
geen verheldering. Een eenvoudige vraag als: ‘Wat eet jij<br />
eigenlijk?’ had veel opgelost. In plaats daarvan gaf de dokter<br />
me Captagon, een pepmiddel dat toen populair was<br />
bij studenten in de blokperiode. Het maakte me rustig,<br />
maar het zorgde er ook voor dat ik vierentwintig uur per<br />
dag wakker was en mijn lichaam bij wijze van spreken de<br />
hele tijd suiker kon geven.<br />
Mijn lichaam protesteerde uiteindelijk in de vorm van<br />
een kwaal. Het bestrafte mijn overmatige colagebruik<br />
(en ondertussen ook dat van koffi e met melk en suiker)<br />
met een stevige maagontsteking. Ik had duidelijk niets
geleerd van de diagnose jaren geleden bij mijn broertje.<br />
Ik mocht van de dokter geen cola of koffi e meer drinken.<br />
Dat was een echte straf. Het verdict van de dokter kwam<br />
bovendien erg ongelegen, want ik stond voor mijn laatste<br />
examens. Jarenlang was ik gewend aan zoetigheid,<br />
cola en koffi e. Het waren die stimulerende stoffen die ik<br />
toen het best kon gebruiken. Omdat de krampen en de<br />
misselijkheid niet te harden waren, probeerde ik de raad<br />
van de dokter op te volgen en drastisch te stoppen met<br />
cola en koffi e. Het lukte me niet, want de drang naar zoet<br />
was te sterk. Bovendien had ik tijdens de examenstress<br />
geen zin in een wedstrijd ‘karaktervorming tegen cola’.<br />
Ik kreeg ontwenningsverschijnselen en voelde me nerveus,<br />
rusteloos, beverig en fl auw. Dit kon niet gezond zijn<br />
in mijn ogen en daarom gaf ik mezelf toch nog colashots<br />
(dat doen verslaafden nu eenmaal). Mijn lichaam strafte<br />
me telkens meteen met afschuwelijke krampen en misselijkheid.<br />
Maar voor mij was het missen van cola erger dan<br />
de maagkrampen. Ik was me er niet van bewust dat het<br />
de ontwenningsverschijnselen van een suikerverslaving<br />
waren en sukkelde de examenperiode door met Captagon<br />
en pilletjes tegen de krampen die ik innam met … cola.<br />
Ik ben dankbaar dat ik in die periode dankzij het vele<br />
sporten toch een goede conditie behield. Dat, in combinatie<br />
met tonnen wilskracht, zorgde ervoor dat ik mijn<br />
master haalde in vier jaar. Toch voelde ik me eerder een<br />
wrak dan een sportleerkracht!<br />
Het gênantste moment uit mijn studietijd vergeet ik nooit.<br />
Tijdens de verdediging van mijn thesis voor een jury, barstte<br />
de knop van mijn rok door de vele kilo’s die ik tijdens<br />
de blokperiode was aangekomen. Het huilen stond me<br />
nader dan het lachen. Daar stond ik – eindelijk master in<br />
de Bewegingswetenschappen, maar allesbehalve meester<br />
over mijn eigen lichaam! Die gêne had één voordeel: het<br />
genereerde een kracht in mijn lichaam om het probleem<br />
aan te pakken. Helaas volgde ik eerst een paar jaar de verkeerde<br />
maar meest gebruikelijke weg en ging ik diëten.<br />
Dit was zeer trendy in de jaren zeventig.<br />
IK KREEG ONTWENNINGSVERSCHIJNSELEN<br />
EN VOELDE ME NERVEUS, RUSTELOOS,<br />
BEVERIG EN FLAUW.<br />
19
20<br />
Hoe suikerverslaving tot dieetgedrag leidt<br />
Wat ik toen niet wist, is dat juist een suikerverslaving je<br />
aanzet tot diëten. Je weet dat je dik wordt van suiker en<br />
daarom ga je ‘besparen’ op eten. Je vindt het niet erg om<br />
maaltijden over te slaan, als je maar om het uur van een<br />
suikerkick kunt genieten. Dat gold voor mij en dat geldt<br />
voor een heleboel mensen van wie ik het <strong>verhaal</strong> maar al<br />
te goed herken.<br />
Ik besefte nog altijd niet dat ik verslaafd was aan suiker.<br />
Het zat me wel ongeloofl ijk dwars dat ik te veel woog, dat<br />
ik een tekort had aan energie, dat ik belachelijk emotioneel<br />
was en dat ik heel lange tenen had. Ik maakte mezelf<br />
wijs dat alles opgelost zou zijn als ik slanker was. Dan zou<br />
ik wel van de suiker kunnen blijven. Want ik zou zo gelukkig<br />
zijn met mijn nieuwe lichaam dat ik geen suiker meer<br />
nodig had.<br />
Mijn besluit stond vast: het moest ophouden en dus<br />
ging ik op dieet en besloot ik minder te eten. Meestal gaf<br />
ik het al na een week op en begon ik als tegenreactie te<br />
schranzen om dan weer met volle moed opnieuw te diëten.<br />
Door mijn enorme drang naar massa’s zoet in alle<br />
vormen was ik genoodzaakt over te gaan naar ‘hogere<br />
niveaus’ van diëten. Het ging van kwaad tot erger …<br />
EEN SUIKERVERSLAVING<br />
ZET JE AAN TOT DIËTEN.<br />
h o e w o r d j e s u i k e r v e r s l a a f d ?<br />
Mijn dieetparcours<br />
Niveau 1 Het begint onschuldig<br />
Ik startte met schijnbaar ‘onschuldige’ zaken die je in de<br />
gewone winkel vindt: ‘vochtafdrijvende’ groenten en<br />
fruit, thee van senapeulen die me met diarree en vreselijke<br />
krampen opzadelde en bonenkruidcapsules om mijn<br />
maagvolume te laten toenemen. Het bizarste keukenmiddeltje<br />
vond ik het drinken van een glas azijn voor de maaltijd.<br />
Ik las ergens dat je dan minder snel honger krijgt …<br />
Om minder te eten sloeg ik het ontbijt over. Dat was niet<br />
moeilijk na mijn avondlijke suikeraanvallen. Ik kocht massa’s<br />
lightproducten, die ik zo lekker vond dat ik er dubbel<br />
zoveel van at. Verder at ik blikken zuurkool en kilo’s wortelen<br />
plus andere rauwe groenten, aangevuld met hamburger<br />
en worst, omdat die zo lekker pasten bij die saaie rauwe<br />
kost. Ook crackers met choco vond ik slim. Door calorierijk<br />
en caloriearm te combineren dacht ik het dikmakende<br />
effect op te heffen. Verder sportte ik met een knalblauwe<br />
zweetbroek opgefl eurd met beenwarmers. Ik hoopte via<br />
die plastic broek enkele centiliters ‘vet’ te verliezen. Dit<br />
was eind jaren zeventig normaal, zeker als je aan jazzdance<br />
deed. Kortom, allemaal trendy schapengedrag.<br />
Waar ik geen geld aan uitgaf, waren fi tnessapparaten<br />
en onzinnige toestellen die je de hemel beloofden of toch<br />
minstens een sixpack en een babe-uitstraling. Van training<br />
wist ik genoeg om te beseffen dat die wonderapparaten<br />
het werk echt niet voor je kunnen doen. Trouwens bizar<br />
dat al die televisiespots van de shoplijn het als een fantastisch<br />
pluspunt aanprijzen dat je de toestellen kwijt kunt<br />
onder je bed of op de bovenste plank van de kleerkast.<br />
Slimme marketing, want dan bezorgen ze je wat minder<br />
schuldgevoel als je ze niet gebruikt.
Niveau 2 De trendy diëten<br />
Natuurlijk hielpen die middeltjes niet en ging ik naar het<br />
tweede niveau: de trendy diëten waarover ik in tijdschriften<br />
las, vaak vlak voor de zomer – de bikinimaanden – en<br />
in januari – de ‘goedevoornemensmaand.’<br />
Heel wat mensen zijn intussen vertrouwd met het<br />
soepdieet, het brooddieet, het Atkinsdieet, het sapdieet,<br />
het sherrydieet en het proteïnedieet. Het een is al eenvoudiger<br />
dan het andere. Het Americaanse Fit for life diet<br />
van Marilyne Diamond leek me best te doen: lekker onbeperkt<br />
fruit eten tot de middag. Ik nam dat natuurlijk heel<br />
letterlijk. Tegen de middag had ik dan ook een halve tros<br />
druiven op, een banaan, enkele sinaasappelen enzovoort.<br />
De snelle natuurlijke suikers die mijn honger niet stilden,<br />
leverden me alweer een maat extra op.<br />
Voor sommige diëten moet je diep in je geldbuidel tasten,<br />
zoals voor het proteïnedieet met een heleboel aanbevolen<br />
snoeprepen en soepjes die handenvol geld kosten.<br />
Je krijgt er snel een afkeer van als je van lekker eten houdt<br />
en bovendien nog een sociaal leven wilt.<br />
Niveau 3 Pillen<br />
Moe van al het gedieet stapte ik over naar een derde<br />
niveau met een keur aan pillen, sappen en middeltjes. Ik<br />
kocht ze in natuurwinkels, bij apothekers of ze werden me<br />
discreet per post bezorgd. Met die laatste kwam ik zogezegd<br />
nooit bedrogen uit, want als de middeltjes niet hielpen,<br />
mocht ik ze terugsturen. Natuurlijk voelde ik me zo<br />
belachelijk en terneergeslagen omdat het weer niet lukte,<br />
dat ik geen enkel pilletje of sapje terug naar het postkantoor<br />
bracht. Integendeel, ik had ze toch betaald dus slikte<br />
ik ze met een grote slok schaamte door. Ondertussen<br />
staarde ik naar de overtuigende woorden als ‘vetkiller’<br />
en ‘vetverbrander’. Op den duur herken je ook de stoffen<br />
die ze erin stoppen: ephedrine, cafeïne, guarana of mengvormen<br />
om het effect te verhogen. Feit is, al deze stof-<br />
Pillen, sapjes en middeltjes om te vermageren.<br />
fen maken je wakker, alert en opgedraaid. Ze werken in<br />
op je hartslag, bloeddruk en lichaamstemperatuur. Maar<br />
dat negeerde ik. Het hongerremmende effect vond ik dé<br />
rechtvaardiging om ze te slikken. In de zeer professionele<br />
copyrightvermelding van deze producten stond verdacht<br />
opvallend benadrukt dat het om natuurlijke en bijgevolg<br />
onschadelijke middelen ging. Uiteraard is dat onzin. Zo<br />
zou je cocaïne ook kunnen verdedigen als natuurlijk middel.<br />
Het woord ‘natuurlijk’ wordt heel dikwijls, nu nog,<br />
verkeerdelijk geassocieerd met gezond.<br />
Door dergelijke vermageringspillen voel je je grenzen<br />
niet meer en daarom gebruik je steeds hogere dosissen.<br />
Het is zielig dat ik niet alleen lichamelijk rekende op deze<br />
middelen maar ook geestelijk. Ik telde angstvallig mijn pil-<br />
21
22<br />
letjes uit om uit te rekenen wanneer ik mijn bestellingen<br />
moest plaatsen. Zodra je gewend bent aan deze pillen, sta<br />
je er niet bij stil dat je eigenlijk toch nog veel te veel snoept.<br />
Als je ze even niet neemt, ben je hondsmoe en je voelt<br />
je miserabel. Dat is uiteraard weer een legitieme reden<br />
om je zelfrespect weg te snoepen. Het verdooft je en je<br />
denkt naïef: als ik mijn pillen niet neem, gaat het alleen<br />
maar erger worden. Ondertussen zijn deze middelen om<br />
veiligheidsredenen uit de markt genomen.<br />
Niveau 4 Wiskundig diëten<br />
Na dat derde niveau ging ik over naar de gevorderden. Ik<br />
wist dat de wondermiddeltjes niet hielpen en ging ‘wiskundig<br />
diëten’. Er ging niets meer in mijn mond zonder<br />
de optelsom te maken. Ik telde calorieën, punten, grammetjes.<br />
Als al dat tellen zo belangrijk was, had de natuur<br />
ons een rekenmachine gegeven in plaats van smaakpapillen.<br />
Ik werd gek van die getalletjes. Mijn man heeft<br />
het calorieënboek dat ik altijd bij me had tijdens onze<br />
maaltijden, letterlijk verbrand. Kun je je voorstellen dat ik<br />
in een restaurant met het calorieënboek op mijn schoot<br />
mijn gerechten koos? Het was zwaar obsessief neurotisch<br />
gedrag.<br />
ALS AL DAT TELLEN ZO BELANGRIJK WAS,<br />
HAD DE NATUUR ONS EEN REKENMACHINE<br />
GEGEVEN IN PLAATS VAN SMAAKPAPILLEN.<br />
h o e w o r d j e s u i k e r v e r s l a a f d ?<br />
Niveau 5 De moraliserende dieetlevenswijze<br />
Je zelfrespect zakt in deze fase naar een absoluut dieptepunt.<br />
Dat gedachten de giftigste of krachtigste invloed op<br />
je functioneren kunnen hebben, wist ik toen nog totaal<br />
niet. Al dat tellen bracht me geen stap dichter bij een<br />
oplossing. In deze fase stopte ik niets meer in mijn mond<br />
zonder eerst een moraliserend waardeoordeel te vellen.<br />
Ik deelde rigoureus alle voeding in en gaf het de labels<br />
‘pervers en slecht’ (snoep, ijsjes, alcohol, chocolade, choco<br />
enzovoort) en ‘goed’ (groenten, fruit, vezelrijke voeding).
Mijn negatieve zelfbeeld dat met deze moraliserende<br />
gedachtegang gepaard ging, zorgde ervoor dat ik vooral<br />
‘slechte’ zaken at. Die combineerde ik met ongezonde<br />
gedachten, zoals ‘ik eet wat bij een dikke olifant hoort’,<br />
‘ik ben toch een loser’, ‘een mislukkeling mag verkeerde<br />
voeding eten’, ‘papzakken genieten van chocolade’ … Mijn<br />
lichaam werd een gevangenis en ik was niet meer vrij om<br />
van mijn eten te genieten.<br />
Niveau 6 Wanhoopsmiddelen<br />
Omdat mijn zelfrespect nu nul was, greep ik naar wanhoopsmiddelen.<br />
Ik was bereid om wat dan ook te slikken,<br />
als het me maar slank maakte. De pillen die ik in fase 3<br />
nam, waren snoepjes in vergelijking met de gevaarlijke<br />
rommel die ik in fase 6 nam. Eigenlijk dopeerde ik mezelf,<br />
weet ik nu. Ik nam bijvoorbeeld jaren amfetamines en<br />
schildklierhormonen. Amfetamines werken stimulerend<br />
op het centraal zenuwstelsel en onderdrukken het hongergevoel.<br />
Mijn apotheker keek bedenkelijk. Ik kreeg zon-<br />
23
24<br />
Eén van de vele voorschriften die ik nam zonder nadenken.<br />
der problemen elke drie maanden voorschriften van een<br />
arts in het Gentse van wie de wachtzaal steevast vol<br />
zat. We zaten daar met zijn allen te wachten tot we binnen<br />
mochten. Net als de meesten staarde ik de hele tijd<br />
naar mijn schoenpunten. We hadden allen iets gemeen:<br />
gebrek aan karakter en discipline om op eigen kracht<br />
van koekjes te blijven. De enige (gemene) blijheid die je<br />
ervoer, was als je zag dat anderen nog dikker waren. Dat<br />
was het enige waar je moed en rechtvaardiging uit kon<br />
h o e w o r d j e s u i k e r v e r s l a a f d ?<br />
Phenobarbital: behoort tot de barbituraten en wordt in die<br />
dosis als rustgevend of sederend middel gebruikt.<br />
Podophylline: laxeermiddel dat zéér irriterend is voor de<br />
darmslijmvliezen, wordt om die reden al lang niet meer<br />
gebruikt. (wordt uitwendig af en toe nog gebruikt in topica<br />
tegen wratten)<br />
Ovariumpoeder: poeder uit de eierstokken. Bevat oestrogenen<br />
zoals oestradiol die in kleine hoeveelheden de hypofyse kan<br />
prikkelen om de schildklierwerking te doen toenemen. Het is<br />
verboden sinds 1985.<br />
Thyroïdinepoeder: dit is het schildklierhormoonpoeder dat<br />
ervoor zorgt dat je metabolisme verhoogd wordt, zodat je<br />
sneller afvalt. Het is af te raden om dit in te nemen als je<br />
schildklier nog normaal functioneert, want anders neemt de<br />
natuurlijke afscheiding van je eigen schildklierhormonen af.<br />
IK SNAKTE NAAR EEN BELANGSTELLENDE<br />
VRAAG UIT DE MOND VAN DIE DOKTER,<br />
ZOALS: ‘SONJA, HOE GAAT HET MET JE ’<br />
putten om deze pillen te blijven nemen, want je zag dat<br />
het nog erger kon.<br />
Eens binnen, duurde de vernederende keuring amper<br />
een minuut. Een consult kon je het bezwaarlijk noemen.<br />
Een verpleegster woog je vooraf, stelde geen vragen en<br />
knikte naar de dokter dat alles in orde was. Ik was telkens<br />
weer verwaarloosbaar weinig afgevallen. Ik snakte naar<br />
een belangstellende vraag uit de mond van die dokter,<br />
zoals: ‘<strong>Sonja</strong>, hoe gaat het met je?’ Ondenkbaar hoe die
arts je kon negeren. Er was zelfs geen oogcontact. Je voelde<br />
je ondanks de vele kilo’s een supernul bij die knul. Ik<br />
verzeker je, ik ging er nooit juichend buiten. Ik sloop zelfs<br />
buiten, hoofd naar beneden. Want je wist dat iedereen in<br />
de buurt wel wist wat je daar ging doen.<br />
De pillen bezorgden me een droge mond, een opgejaagd<br />
en nerveus gevoel en ze veroorzaakten heel wat<br />
ruzies met mijn man Marc. De amfetamines (ik wist toen<br />
niet wat het was) stopten wel mijn hongergevoel, maar<br />
niet mijn suikerdrang. Het was dus simpel: ik at zo goed<br />
als niets, maar snoepte des te meer. Geen wonder dat ik<br />
niet afviel. Maar het was wel een wonder dat de verpleegster<br />
en de dokter zich geen vragen stelden.<br />
Niveau 7 ‘Antivetspuitjes’,<br />
de weg naar de lege portemonnee<br />
In het begin van de jaren tachtig stak een nieuwe rage<br />
de kop op. Door inspuitingen in je buik zou je vet rechtstreeks<br />
‘verbranden’. De spuiten waren onwaarschijnlijk<br />
duur, maar dat kon me niet meer schelen. Als ze maar hielpen!<br />
Gelukkig sloegen op dat moment bij mij (eindelijk)<br />
de stoppen door. Ik zie me nog liggen bij de dokter op zijn<br />
behandeltafel. Met weinig woorden maakte hij me duidelijk<br />
dat ik mijn T-shirt omhoog moest trekken. Ik deed<br />
het met heel wat schroom, want met een kanjer van een<br />
minderwaardigheidsgevoel kostte het me moeite om mijn<br />
buik te tonen. Ik torste tonnen schaamte mee, omdat ik<br />
als universitair afgestudeerde geen controle had over mijn<br />
lichaam. De dokter was schaamteloos arrogant en uiteraard<br />
niet geïnteresseerd in mijn gevoelens. Hij vulde zijn<br />
spuit nonchalant met vloeistof en deed zelfs geen moeite<br />
om mijn vraag – ‘Dokter, hoe kan die vloeistof mijn vet<br />
wegsmelten?’ – te beantwoorden. Hij duwde even op de<br />
spuit en ik zag het dure goedje naast de naald lopen. Ik kon<br />
alleen denken: komaan, dokter, mors er niet mee! Spuit<br />
het in mijn buik! Terwijl hij in mijn buik duwde om de juiste<br />
plek te zoeken om te spuiten, herhaalde ik moedig mijn<br />
vraag. Ik kreeg alleen een verveelde blik als antwoord met<br />
een nog arrogantere uitstraling die ik vertaalde in: ‘Dom<br />
wicht, snoep wat minder.’ Ik vond het zo vernederend<br />
dat er iets brak, waarschijnlijk omdat ik die vent in witte<br />
schort absoluut niet vertrouwde. Je voelde gewoon dat<br />
hij snel geld wilde verdienen aan vrouwen die wanhopig<br />
waren na duizend diëten. Na zijn enige woorden: ‘Niet te<br />
veel eten, he, madammeke, anders werkt het niet’, stond<br />
ik vijf minuten later buiten. Met tranen van onmacht én<br />
met de kostbare vloeistof in mijn buik. Zijn degoutante<br />
25
26<br />
hautaine uitstraling was zo giftig dat het dagen nawerkte.<br />
Natuurlijk gebeurde er niets met mijn buik, maar gelukkig<br />
wel met mijn verstand.<br />
Toen ik een suikerwafel in mijn ene hand hield en met<br />
mijn andere hand in mijn vetrollen kneep – dat was een<br />
trucje van me als ultieme poging om snoep weer weg te<br />
leggen – deed ik iets revolutionairs voor mijn doen … Ik<br />
nam een vuilniszak en kieperde alle snoep weg. Radicaal<br />
gedaan. Ik deed mijn jogging aan en liep wat kilometers<br />
in het bos. Het was een zuiverende en liefdevolle wedren<br />
met mezelf. Bleef ik als een kip zonder kop al die onzin geloven<br />
en naïef toepassen zonder resultaat? Of ging ik eindelijk<br />
een vertrouwensband aan met mijn eigen lichaam?<br />
Vele van die honderden middelen die ik al had toegepast,<br />
bestonden tenslotte al niet meer. Maar mijn lijf bestond<br />
alleen maar uit meer vet. Ik moest vrede sluiten met mijn<br />
lichaam in de vorm zoals het toen was. Na zoveel jaren had<br />
ik het eindelijk door: er bestaan geen wondermiddelen. Er<br />
bestaat alleen een miljardenindustrie van afslankmiddelen<br />
en misleidende reclames die je zogezegd a taste of life willen<br />
geven, maar je recht naar de suikerhel brengen.<br />
h o e w o r d j e s u i k e r v e r s l a a f d ?<br />
DE HELE PERIODE<br />
VAN MIJN ‘DIEETCARRIÈRE’<br />
WAS SLOPEND.<br />
ER BESTAAN<br />
GEEN WONDERMIDDELEN.<br />
De hele periode van mijn ‘dieetcarrière’ was slopend. Let<br />
op, de buitenwereld zag het niet. Ik was een meester in<br />
het verstoppen van die dingen. Zelfs mijn man wist niet<br />
hoe wanhopig ik was en mijn ouders evenmin. Toch was ik<br />
in deze fase mezelf kwijt. Het was zo’n vermoeiende tijd.<br />
Pas afgestudeerd en op zoek naar leuk werk waarin ik me<br />
kon ontplooien als sportleerkracht, maar vanbinnen een<br />
leeg wrak dat geen geloof had in zichzelf en haar mogelijkheden.<br />
Een constant gevoel van minderwaardigheid<br />
beïnvloedt je relaties. Je bent meer bezig met anderen<br />
een goed gevoel te geven dan jezelf ook een portie van<br />
die noodzakelijke aandacht te gunnen. Iedereen is beter<br />
dan jou, dus voel je je helemaal leeg. Daarom doet het op<br />
die momenten deugd om je lichaam te vullen met eten<br />
en vooral met zoetigheid.<br />
De beste manier om een minderwaardigheidsgevoel<br />
te onderhouden is je volstoppen met koek en chocolade.<br />
Het resulteert in het totale verlies van een realistisch zelfbeeld,<br />
je zelfrespect, je zelfvertrouwen en ten slotte je<br />
eigenwaarde. Het toppunt is dat die reep chocolade meer<br />
waarde voor je heeft dan je dromen en je verlangens! Mijn<br />
suikerverslaving ontnam me mijn enthousiasme, mijn<br />
energie, mijn gezond verstand. Met al die diëten zette ik<br />
niet alleen mijn lichaam op dieet, maar mijn hele leven.<br />
Tot daar de periode waarin ik mijn vertrouwen gaf aan<br />
nepmiddelen en nephulpverleners.
De oplossing: inzicht<br />
Na de dure spuitjesbelevenis, waarbij de giftige uitstraling<br />
van die dokter gelukkig meer effect had dan zijn spuit,<br />
stopte ik met zoveel suiker en snoep te eten. Ik wist dat<br />
ik jaren had verloren met de verkeerde strategie, maar ik<br />
voelde in mijn hart: het kan anders! Mijn knokmentaliteit<br />
kwam terug en ik wist helder welk resultaat ik wilde … voor<br />
de rest van mijn leven.<br />
Ik begon stap voor stap eenvoudige dingen toe te passen:<br />
groenten eten, verstandig (en dus minder!) bewegen,<br />
water drinken, matig fruit en matig vlees eten. Natuurlijk<br />
had ik dit al honderd keer gelezen en gehoord maar het<br />
sprak totaal niet tot mijn verbeelding. Zo banaal. Wat ik<br />
nooit voor mogelijk had gehouden met deze natuurlijke<br />
levenswijze gebeurde toen … het was een openbaring.<br />
Mijn drang naar zoet verdween als sneeuw voor de<br />
zon! Nu weet ik dat het een logisch gevolg is van gezond<br />
eten. Ik ontdekte opnieuw het principe ‘keuzevrijheid’.<br />
Ik dacht niet meer: ik moet een koekje, maar ik wil een<br />
koekje. Als je constant hunkert naar suiker, dan voel je<br />
je echt machteloos én waardeloos. Je weet dat je niet<br />
dom bent, maar toch slaag je er niet in om van de suiker<br />
te blijven. Opnieuw controle krijgen over mijn lichaam<br />
en gedachten gaf me een enorm gevoel van beheersing<br />
en vrijheid. Tot op de dag van vandaag is een gevoel<br />
van ‘vrijheid’ in mijn lijf een belangrijke factor om me<br />
gelukkig te voelen. Ik vind het zalig om alles te kunnen<br />
en mogen eten zonder dwanghandelingen. Ik vond het<br />
vroeger verschrikkelijk chocolade te moeten hebben,<br />
zelfs als het me geen bevrediging gaf. Het afschuwelijke<br />
gevoel van ongecontroleerd chocolade of taart eten<br />
en beseffen dat juist dat ongecontroleerd eten me ziek<br />
én dik maakte, deed me meermaals twijfelen of ik niet<br />
‘gek’ was.<br />
Na één week gezond leven had ik al resultaat. Ik kreeg<br />
weer energie en voelde me stukken beter in mijn vel! Dat<br />
gaf me moed, want door die energie kreeg ik nog meer<br />
enthousiasme om dingen te ondernemen. Een tweede<br />
resultaat was dat ik de vetduivel en het suikermonster het<br />
zwijgen had opgelegd. Eindelijk was die verschrikkelijke<br />
duivel weg die jaren elke positieve gedachte in mijn hoofd<br />
kelderde. De aanhoudende negatieve gedachten hadden<br />
mijn zelfvertrouwen en zelfrespect vertrappeld, maar ik<br />
bouwde die stap voor stap weer op. Een derde resultaat<br />
27
28<br />
was de vormverandering die ik traag maar zeker voelde<br />
en zag, en waardoor ik me comfortabeler voelde in mijn<br />
lichaam én geest.<br />
Hoe kon ik al die jaren mijn lichaam zo mishandelen en<br />
het mezelf ook mentaal zo moeilijk maken? Ik ging graven<br />
en zoeken in de wetten van de natuur en ontdekte dat<br />
het eigenlijk simpel is. Alles is voorhanden in je lichaam<br />
en in de natuur. Je moet alleen weer naar je lichaam leren<br />
luisteren, je smaakpapillen heropvoeden en de klik maken<br />
dat gezondheid heel boeiend is. Het is de basis van gelukkig<br />
zijn. Helaas komt de klik bij de meeste mensen pas na<br />
een emotioneel dieptepunt, een doktersadvies of een<br />
eureka-inzicht. Bij mij was het emotionele dieptepunt<br />
mijn bezoek aan de arrogante dokter. Nu ben ik hem<br />
dankbaar: die arrogantie en vernedering had ik nodig om<br />
de klik te maken.<br />
Voor een gezonde levensstijl kiezen was niet de snelste<br />
manier. Diëten hadden een sneller effect maar dat<br />
was maar kortstondig. Gezond en energiek leven ging trager<br />
en liep in het begin met veel meer vallen en opstaan.<br />
Het werd gelukkig steeds gemakkelijker. Logisch, want ik<br />
bouwde stap voor stap een totaal nieuwe levensstijl op. Ik<br />
vond eindelijk de brug tussen weten en doen, en dat voelde<br />
goed. Eindelijk had ik door dat al mijn vroegere afslankmislukkingen<br />
niets met wilskracht of doorzettingsvermogen<br />
te maken hadden, maar alles met een gebrek aan kennis,<br />
inzicht in de werking van mijn geest en lichaam. Ik maakte<br />
de klik en koos voor een verslavingsvrij leven.<br />
h o e w o r d j e s u i k e r v e r s l a a f d ?<br />
HOE KON IK AL DIE JAREN MIJN LICHAAM ZO MISHANDELEN<br />
EN HET MEZELF OOK MENTAAL ZO MOEILIJK MAKEN<br />
IK MAAKTE DE KLIK EN KOOS VOOR EEN VERSLAVINGSVRIJ LEVEN.<br />
Wanneer ik na vele jaren schaamte met anderen over mijn<br />
suiker- en dieetverleden sprak, was ik verbijsterd hoeveel<br />
mensen ongeveer eenzelfde parcours volgden. Helaas nu<br />
nog! Mijn <strong>verhaal</strong> is dus zeker niet uniek. De huidige rage<br />
van eiwitdiëten creëert weer een golf van suikerverslaafden.<br />
Logisch, want door je een periode suikers volledig te<br />
ontzeggen wordt de (natuurlijke) drang naar zoet alleen<br />
maar groter. Het hele lichaam en de hersenen focussen<br />
zich dan op zoet. Logisch. Goede suikers zijn onmisbaar om<br />
te denken én te bewegen. Ik hoor er dagelijks schrijnende<br />
verhalen over, waarvan ik er twee als voorbeeld geef bij<br />
‘Jouw <strong>verhaal</strong>’.<br />
Meer dan twintig jaar geleden heb ik me voorgenomen om<br />
mensen juiste inzichten te bieden in een gezonde levensstijl.<br />
Ik heb massa’s herkenbare reacties gekregen op mijn<br />
eerste boek. Dit spoorde me aan de honger van mensen<br />
naar juiste inzichten verder te bevredigen. In mijn tweede<br />
boek, Gezond eten. Makkelijker dan je denkt, beschreef ik<br />
zeer toegankelijk wat voeding met je doet. Honderden<br />
mails stroomden binnen van mensen die me toevertrouwden:<br />
‘<strong>Sonja</strong>, ik ben verslaafd aan suiker. Help me ervan af.’<br />
Ik wil daarom mijn steentje bijdragen om een einde te<br />
maken aan de onwetendheid over suiker.<br />
Suiker tast je lichaam én je verstand aan. Dat is zo klaar<br />
als een klontje!