19.09.2013 Views

vademecum sociale economie.pdf - Expertisepunt

vademecum sociale economie.pdf - Expertisepunt

vademecum sociale economie.pdf - Expertisepunt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

in beslag namen, waren duidelijk voorlopers van het begrip “<strong>sociale</strong> <strong>economie</strong>”: de arbeiders<br />

en ambachtslui werkten tegen betaling van een vergoeding, socialiseerden de primaire behoeften<br />

(huisvesting en voeding) en gaven in geval van tegenslag of ongevallen blijk van solidariteit<br />

met de slachtoffers (hulp onder de vorm van geld en voedsel, kinderopvang,…<br />

1.1.b. Een link naar de “nieuwe” <strong>sociale</strong> <strong>economie</strong><br />

We zullen verder zien dat de oorsprong van het geformaliseerde begrip ‘<strong>sociale</strong> <strong>economie</strong>’ in<br />

de 19de eeuw ligt.<br />

De problematiek verschilde toen van wat we vandaag kennen, maar toch is er een in het oog<br />

springende gelijkenis: zoals de <strong>sociale</strong> <strong>economie</strong> vandaag herboren is als gevolg van de moeilijkheid<br />

om toegang te krijgen tot de arbeidsmarkt, zo ontstond ze 150 jaar geleden uit de vaste<br />

wil om zich niet langer te laten uitbuiten en met de geleverde arbeid een menswaardig bestaan<br />

op te bouwen. Zo ontstonden uiteindelijk de productiecoöperaties (zijn arbeidskracht in eigen<br />

beheer benutten) en de verbruikerscoöperaties (de grootst mogelijke koopkracht uit zijn loon<br />

halen).<br />

1.2. 1820-1860: het prille begin<br />

1.2.a. Denkers en utopisten<br />

In Engeland ontstaan vanaf 1820 coöperatieve dagbladen, netwerken en vennootschappen. In<br />

Frankrijk leiden de ideeën van de utopisten (Fourier, Saint-Simon) tot het ontstaan van de eerste<br />

productiecoöperaties en de eerste onderlinge maatschappij (in 1827 in Lyon).<br />

Toch wordt 24 oktober 1844 algemeen beschouwd als het begin van de coöperatieve geschiedenis.<br />

Op die dag werd de vennootschap van de “Rechtvaardige Pioniers van Rochdale” geregistreerd.<br />

Deze wevers uit de streek van Manchester legden als volgelingen van Robert Owen<br />

hun gedachtegoed vast in de statuten en de verslagen van de vergaderingen van hun vennootschap.<br />

Die groeiden uit tot de beginselen van Rochdale, die wereldwijd nog altijd de coöperatieve<br />

beweging inspireren: democratie (één man, één stem), de coöperatieve restorno, maximale<br />

transparantie en vergoeding van het kapitaal met een beperkte rente.<br />

1.2.b. Sociale <strong>economie</strong> in België<br />

In België zal het voorbeeld van de Engelse wevers pas veel later navolging krijgen; in de eerste<br />

helft van de 19 de eeuw zijn het vooral Franse doctrines die in ons land verspreid worden.Vanaf<br />

1830 wordt aan de Leuvense universiteit een cursus <strong>sociale</strong> <strong>economie</strong> gegeven. Het is echter<br />

Deel I • Hoofdstuk 1 — Voorgeschiedenis. Een oud, maar actueel concept<br />

13

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!