vademecum sociale economie.pdf - Expertisepunt

2.7. Sociale economie in een Europese context
44
Er bestaan sociale economiebedrijven in alle landen van de EU. Zij vertegenwoordigen ongeveer
8% van alle Europese ondernemingen. Het is echter slechts in het begin van de jaren 1980
dat een langzaam coördinatie- en erkenningsproces tot stand kwam van de coöperatieven,
onderlinge maatschappijen, verenigingen en stichtingen als specifieke economische eenheden
op Europees niveau.
2.7.a. De Europese visie
Het eerste document van de Europese commissie waarin de sociale economie aan bod kwam,
benaderde deze sector als volgt:
“De kwalificatie is afhankelijk van de beoogde doelstellingen, en leidt tot de uitwerking van een productieactiviteit
en de voorwaarden voor de organisatie en het beheer ervan; zij hangt niet af van de
aard van de geproduceerde goederen en diensten die tot de economische sfeer behoren.” 1
Een bedrijf behoort tot de sociale economie als het een bepaald aantal waarden respecteert
die vertaald worden in specifieke doelstellingen en organisatorische technieken. Die waarden
zijn meer bepaald:
• De voorrang van de persoon en de maatschappelijke doelstellingen op het kapitaal;
• De vrijwillige en open toetreding;
• De democratische controle door de leden;
• De combinatie van de belangen van de leden die er gebruik van maken en het algemeen belang;
• De verdediging en de uitwerking van de principes inzake solidariteit en aansprakelijkheid;
•De beheersautonomie en de onafhankelijkheid tegenover de openbare diensten;
• De winsten worden aangewend voor het nastreven van duurzame ontwikkelingsdoelstellingen,
in het belang van de dienstverlening aan de leden en in het algemeen belang2 .
Op Europees niveau groeperen de sociale economiebedrijven sterk uiteenlopende varianten,
zowel inzake hun activiteit, hun juridische vorm of hun omvang. Daarbij varieert ook de aanpak,
de erkenning en de coördinatie van deze bedrijven van het ene tot het andere land.
Net zoals alle economische entiteiten worden de sociale economiebedrijven geconfronteerd
met de sociale en economische evolutie.Terwijl zij hun verworvenheden en kenmerken behouden,
proberen zij toch in te spelen op de nieuwe uitdagingen waar onze gemeenschap mee
geconfronteerd wordt. In die zin staan zij vaak aan de oorsprong van nieuwe initiatieven.
Daarom evolueren zij ook voortdurend. Die evolutie verschilt echter van het ene tot het
andere land. Denk maar aan juridische initiatieven zoals de “Vennootschappen met Sociaal
Oogmerk” in België die geen tegenhanger hebben in de andere Europese landen. Dus houdt
Europa en de sociale economie helemaal geen standaardisering van de bestaande regels en
acties in de verschillende landen in.
1 18 december1989 sec 89 (2187).
2 Handvest van de Europese Permanente Conferentie van Coöperatieven, Onderlinge Maatschappijen,Verenigingen en Stichtingen.