vademecum sociale economie.pdf - Expertisepunt

2.8.e. Verantwoorde productie en verbruik
Zoals we reeds vermelden, moet het aanbod aan producten en diensten vanwege de sociale
economie ook aan een overeenkomstige vraag kunnen voldoen. De solvabiliteit van deze vraag
vormt vaak een probleem (zoals in het geval van de buurtdiensten werd benadrukt), maar het
bestaan zelf van die vraag vormt nu en straks één van de sleutelelementen van de ontwikkeling
van de ondernemingen van de sociale economie.
Te veel aandacht schenkend aan de prijs/kwaliteitsverhouding, weet de consument vaak niet
welke impact zijn beslissingen op het vlak van aankopen hebben. Nochtans gaat het hier als het
ware om een bijna permanent stemrecht, dat uiteindelijk beslist over de evolutie van de
bedrijfswereld, over de opkomst of ondergang van producenten.
Net zoals de eerlijke handel lijdt de sociale economie ook onder een toestand waarin sympathie
voor de genomen initiatieven te weinig wordt omgezet in verbruiksdaden. De meeste
mensen staan achter het concept van beroeps- en sociale reïntegratie, maar hoeveel van hen
zijn bereid een beroep te doen op één van deze structuren om werken aan hun huis te laten
uitvoeren?
Dat is uiteraard één van de uitdagingen van de marktgerichte sociale economie: de consument
ervan overtuigen om anders te gaan verbruiken, over prijsbarrières, marketing, gewoonten, enz.
heen. De uiteenlopende initiatieven op het vlak van “verantwoordelijk verbruik” gaan die richting
uit, maar de gevolgen op het terrein laten nog op zich wachten…
2.8.f. Inflatie en concurrentie van concepten?
Een andere opmerkelijke evolutie van de voorbije jaren is de inflatie van concepten die van ver
of dichtbij te maken hebben met de waarden eigen aan de sociale economie.
Ondernemingen met burgerzin, maatschappelijk verantwoorde ondernemingen, duurzame ontwikkeling,
solidaire economie… en nog heel wat andere benamingen hebben tot begripsverwarring
geleid. Met als gevolg een neiging tot opbod, om niet te zeggen tot concurrentie tussen
deze concepten onderling en tussen de organisaties die er achter staan.
Verwarring vooral tussen grote traditionele ondernemingen die, met behulp van enkele acties of
mecenaten, zich een reputatie van “burgerzin” of “maatschappelijke verantwoordelijkheid” aanmeten
en ondernemingen die van nature er een bijzondere werking en ethiek op nahouden.
2.8.g. Een mobiliserend of voorbijgestreefd concept?
Dat de term sociale economie, zoals we hiervoor aanhaalden, concurrentie van andere concepten
ondervindt, is niet zozeer omwille van zijn (vaak verkeerd begrepen) inhoud als wel
omwille van de term zelf:
• de gelijkschakeling ervan met invoeging in de maatschappij en het beroepsleven, om niet te
Deel I • Hoofdstuk 2 — De sociale economie vandaag
53