Jaarverslag 2009 - AZ Turnhout

Jaarverslag 2009

Inhoud 

Voorwoord 

AZ Turnhout 

Enkele realisaties 2009 

Resultaten 

Medewerkers 

Management 

3 

5 

11 

39 

2

Voorwoord 

Wij wensen u veel leesgenot. 

Felix Vanbel 

Algemeen directeur 

3


5

“Op 1 september 2009 is de fusie tussen de 

twee Turnhoutse ziekenhuizen een feit” 

Fusieakkoord wordt ondertekend 

Op vrijdag 10 april 2009 werd het fusieakkoord 

ondertekend door de Turnhoutse ziekenhuizen. Deze 

overeenkomst behandelt de belangrijkste principes 

van het nieuwe fusieziekenhuis: het bestuur, de 

organisatiestructuur, de strategie en het beleid. Met 

het ondertekenen van dit akkoord gingen de zieken- 

huizen de laatste rechte lijn in naar 1 september, de 

dag waarop één groot fusieziekenhuis AZ Turnhout 

werd gevormd. Het nieuwe Kempense ziekenhuis telt 

maar liefst 665 bedden, 1600 medewerkers en 160 

artsen. 

Luc Op de Beeck, OCMW-voorzitter Turnhout: 

“dankzij de fusie komt onze regio op het vlak van 

gezondheidszorg op de kaart. Maar ook voor 

Turnhout is de komst van het nieuwe ziekenhuis een 

belangrijke troef. Door de doorgedreven 

samenwerking gaat onze dienstverlening er gevoelig 

op vooruit. 

Bovendien is het ziekenhuis goed voor honderden 

jobs, heel wat expertise en een schat aan ervaring. 

We staan dan ook klaar om een hoofdrol op te ne- 

men in de uitbouw van welzijn en gezondheid in de 

Kempen.” 

AZ Turnhout: eenvoudig en duidelijk 

Aan de definitieve keuze van de naam voor het 

nieuwe fusieziekenhuis ging een uitgebreid traject 

vooraf. Verschillende voorstellen, afkomstig van 

personeelsleden, artsen en bestuur, passeerden de 

revue. Elk voorstel werd zorgvuldig gewikt en 

gewogen. 

Na uitgebreid overleg werd unanimiteit en eensge- 

zindheid bekomen over één welbepaalde naam: 

‘AZ Turnhout’. 

De naam beantwoordt aan de basiscriteria voor een 

transparante communicatie: hij is makkelijk te 

onthouden en uitspreekbaar, eenvoudig, sober en 

vooral duidelijk. Een Kempenaar of zelfs iemand bui- 

ten de Kempen, jong of oud, weet bij het horen van 

de naam meteen wat hij betekent. Zonder extra 

uitleg is het duidelijk dat het om het algemeen 

ziekenhuis in Turnhout gaat. Dat deze formule van 

eenvoud succes kan opleveren, werd eerder al 

bewezen. Denk maar aan UZ Leuven, UZ Brussel, AZ 

Diest of AZ Oudenaarde. Uiteraard is de naam nog 

maar een begin van het geheel. Achter deze naam 

moet een identiteit en imago schuilgaan die we met 

de hele organisatie samen moeten waarmaken. 

6

Innovatie, dynamiek en verbondenheid 

Achter het nieuwe logo van AZ Turnhout schuilen 

verschillende betekenissen. De frisse moderne 

kleuren staan voor vernieuwing en medische innova- 

tie. De golvende lijnen en het symbool van de 

wapperende vlag verwijzen naar de dynamiek van AZ 

Turnhout. Daarnaast integreert het logo twee 

duidelijke schakels die in elkaar passen. Dit wijst op 

de verbondenheid tussen de twee campussen, maar 

ook tussen de personeelsleden, artsen en patiënten 

onderling. 

Het fusieziekenhuis vervult de rol van 

centrumziekenhuis 

Wij zijn ervan overtuigd dat de fusie een belangrijke 

meerwaarde oplevert, zowel voor de patiënt als voor 

de artsen en de medewerkers. Dankzij de fusie 

wordt de bestaande zorg verder uitgebouwd. Door 

de schaalvergroting kunnen artsen en medewerkers 

zich verder specialiseren in medische subdisciplines. 

Daarnaast wordt het fusieziekenhuis een belangrijke 

aantrekkingspool voor specialisaties van buitenaf. 

Bert de Backer, voorzitter raad van bestuur: “Naast 

een breed zorgaanbod (met alle types van zorg), zal 

het fusieziekenhuis ook topklinische zorg aanbieden. 

Daarbij willen we de bestaande samenwerking met 

de andere Kempense ziekenhuizen verder uitbouwen 

en zo onze maatschappelijke rol in de Kempen als 

centrumziekenhuis waarmaken. Patiënten uit de 

ruime Kempense regio moeten voor bepaalde 

behandelingen niet langer uitwijken naar Antwerpen 

of Leuven, maar krijgen gespecialiseerde en 

kwalitatief hoogstaande zorg dichtbij huis.” 

Het fusieziekenhuis werd een VZW 

Het nieuwe fusieziekenhuis kreeg de vorm van een 

vzw. Van deze vzw maken verschillende partners 

deel uit: 

- Stad en OCMW Turnhout: voormalige uitbaters 

Sint-ELisabethziekenhuis 

- vzw Kristelijke Medico-Sociale Instellingen 

(KMSI) : voormalige uitbater AZ Sint 

Jozef ziekenhuis 

- vzw artsen 

- vzw Huisartsen Vereniging Turnhout (HVRT) 

In het nieuwe fusieziekenhuis krijgen de artsen 

inspraak in het beheer. Zij zetelen in de algemene 

vergadering en via hun experten ook in de raad van 

bestuur. Dit bestuursmodel, waarbij de artsen mee 

betrokken worden in het bestuur, is vooruitstrevend 

en nieuw. Daarnaast wordt ook belang gehecht aan 

een goede samenwerking met de huisartsen. Door de 

HVRT een zetel te geven in de algemene 

vergadering, engageert het ziekenhuis zich om deze 

samenwerking op verschillende niveaus verder uit te 

werken. 

7

Aan het roer staat een sterk team 

Het fusieziekenhuis staat onder leiding van één 

beheer en directie. Wie het ziekenhuis bestuurt, 

werd beslist in samenspraak met alle betrokkenen. 

Directiecomité 

Algemeen directeur: Felix Vanbel 

Medisch directeur: Jo Leysen 

Directeur financiën en ICT: Guy Tormans 

Directeur administratie: Jef Lauwers 

Directeur patiëntenzorg: Geert Debbaut 

Directeur verpleging: Eric Willems 

Directeur HRM (Human Resources Management): 

Keyne De Backer 

Directeur facilitair management: Jeroen Hendrickx 

Het directiecomité krijgt de ondersteuning van drie 

functies op managementniveau: 

Personeelsdirecteur: Annelies Heens 

Technisch directeur campus Sint-Jozef: 

Ronny Jacobs 

Technisch directeur campus Sint-Elisabeth: 

Marc Pauwels 

Hoofdapotheker: Annelies Deckers 

De komende maanden zullen zij de handen in 

mekaar slaan om de organisatie van het ziekenhuis 

verder vorm te geven. 

Twee volwaardige campussen 

Het fusieziekenhuis wordt uitgebouwd op de twee 

bestaande campussen. Bijgevolg moeten de 

medische diensten, die nog grotendeels parallel 

worden aangeboden, herschikt worden. 

Deze herschikking gebeurt niet van de ene dag op 

de andere, maar verloopt in fasen over een langere 

termijn. Op beide campussen zijn immers nog 

bouwprojecten lopende. Wanneer welke dienst 

verhuist, is dan ook afhankelijk van de mogelijkhe- 

den op infrastructureel vlak. Op campus Sint-Jozef 

zullen de huidige werken afgerond worden in 2010, 

op campus Sint-Elisabeth zullen deze nog doorgaan 

tot begin 2011. Voor de diensten materniteit en 

pediatrie werden de infrastructurele mogelijkhe- 

den reeds gecreëerd zodat deze diensten kort na 

de start van de fusie werden gecentraliseerd op 

campus Sint-Jozef. 

8

AZ Turnhout: samen op weg 

met een duidelijke missie... 

Patiëntgestuurde zorg 

AZ Turnhout maakt de keuze om zorg te organiseren 

volgens het principe van een patiëntgestuurde orga- 

nisatie. Dit houdt in dat wij als organisatie borg wil- 

len staan om de patiënt en zijn omgeving de zorg te 

bieden die ze nodig hebben, vragen, verwachten en 

verkiezen. Hiertoe dient de zorgverstrekker zich te 

kunnen herkennen en identificeren met de organisa- 

tie en zich daadwerkelijk kunnen, willen en mogen 

engageren in het beleid van het ziekenhuis. 

Centrumziekenhuis 

AZ Turnhout heeft de ambitie om zich te profileren 

als centrumziekenhuis. Hiermee engageert het zie- 

kenhuis zich om de bevolking van het arrondissement 

Turnhout in hun eigen regio topklinische zorg aan te 

bieden waardoor de uitstroom van pathologie uit de 

regio kan worden tegengegaan. 

Deze ambitie concretiseert zich voor AZ Turnhout in 

volgende opdrachten: 

Het verzekeren van basiszorg op hoog kwali- 

teitsniveau. Deze opdracht als ziekenhuis vol- 

ledig invullen op lokaal vlak, is een eerste ver- 

eiste om op regionaal vlak een grotere ambitie 

en verantwoordelijkheid voor hooggespeciali- 

seerde zorg te kunnen waarmaken. 

Een uitgebreidere continuïteit en permanentie 

in de zorgverlening door de numerieke sterkte 

van het gezamenlijke artsenkorps. Eén van de 

kwaliteitsproblemen in de zorg is het gebrek 

aan continuïteit en permanentie door maat- 

schappelijke veranderingen en door medical 

manpowerschaarste. 

Het concretiseren van de centrumziekenhuis- 

functie. In dit kader willen we zoveel mogelijk 

zorgprogramma‟s zware medische diensten 

uitwerken om tegemoet te komen aan de be- 

hoeften van de ganse regio. Vaak gaat het dan 

om zorgvormen met een hoge investerings– 

werkingskost en hooggespecialiseerd perso- 

neel waarbij een voldoende kritisch volume 

een absolute vereiste is om kwaliteit te kun- 

nen aanbieden 

Een schaalvergroting die toelaat, behalve ba- 

siszorg voor de omliggende gemeenten, ook 

topklinische zorg te ontwikkelen door de mo- 

gelijkheid tot super/subspecialisatie. Boven- 

dien laat deze schaalvergroting de ziekenhuis- 

organisatie ook toe experten aan te werven, 

dit zowel voor de bedrijfsvoering als voor de 

zorg, waardoor het beleid in toenemende ma- 

te geprofessionaliseerd wordt. 

Als centrumziekenhuis de verantwoordelijk- 

heid opnemen om een gestructureerd samen- 

werkingsverband uit te werken met de andere 

ziekenhuizen voor bepaalde zorgprogramma‟s 

of zorgvormen, waarbij voor alle partijen een 

win-win situatie ontstaat. 

9

“Een grootse fusie vraagt om een groots feest” 

Op 4 september 2009 werd de fusie van de Turn- 

houtse ziekenhuizen gevierd in aanwezigheid van 

Vlaams minister Jo Vandeurzen. 

De academische zitting werd bijgewoond door een 

driehonderdtal genodigden, waaronder personen 

afkomstig uit het ziekenhuiskorps, de beleidsmen- 

sen van de stad en prominenten uit de vakwereld. 

Zij aanhoorden de redevoeringen van de burge- 

meester, de voorzitter van de beheerraad, de alge- 

meen directeur en van minister Vandeurzen. 

De rode draad in al deze toespraken was de uitbrei- 

ding van de medische mogelijkheden dankzij de 

fusie. Na de zitting konden de aanwezigen samen 

met de talrijk opgekomen personeelsleden en 

genodigden genieten van een receptie. 

Later op de avond werd de start gegeven voor een 

dynamisch avondfeest dat door het orkest 

Vanillia, onder leiding van de gekende dirigent en 

componist Steven Mintjes muzikaal werd opgeluis- 

terd. 

10

Realisaties 2009 

11

“Eén patiënt, één ziekenhuis, dus één dossier” 

Electronisch patiëntendossier C2M 

In het kader van de fusie werd een nieuw, gemeen- 

schappelijk electronisch patiëntendossier in gebruik 

genomen. Dat patiëntengegevens probleemloos en 

op dezelfde manier kunnen geraadpleegd worden 

over de twee campussen heen is immers uitermate 

belangrijk voor een goede patiëntenzorg en een opti- 

male samenwerking. 

Voor deze opdracht wordt samengewerkt met het 

ICT-bedrijf Cegeka. Cegeka heeft de afgelopen jaren 

heel wat ervaring opgebouwd in het ontwikkelen van 

gebruiksvriendelijke informatiesystemen voor de 

zorg– en gezondheidssector. 

De installatie van het electronische patiëntendos- 

sier, C2M genoemd, gebeurde in verschillende 

fasen. In eerste instantie werd het patiëntendossier 

toegepast en geëvalueerd bij drie medische 

disciplines, de zogenaamde „pilootdisciplines‟: 

orthopedie, gastro-enterologie en pediatrie. 

Pas als de werking van het dossier bij deze 

pilootdisciplines op punt was gesteld, werd het ook 

bij de andere disciplines geïnstalleerd. 

Voortaan kunnen alle patiëntengegevens dus 

probleemloos en op dezelfde manier geraadpleegd 

worden over de twee campussen heen. In de toe- 

komst zal het mogelijk worden om, via dit 

electronische patiëntendossier, de gegevens te raad- 

plegen vanuit andere ziekenhuizen en door huisart- 

sen van thuis uit. Ook aan een electronisch voor- 

schrift zal in de toekomst gewerkt worden. 

12

“De ziekenhuizen van Herentals en Turnhout 

bundelen hun krachten” 

Samenwerkingsovereenkomst werd gesloten 

In 2009 werd tussen AZ Sint-Elisabeth Herentals en 

AZ Turnhout een samenwerkingsovereenkomst 

afgesloten die de vorm kreeg van een ziekenhuis- 

groepering. Hiermee engageren de ziekenhuizen zich 

om de vlotte samenwerking, die er voor een aantal 

specialismen al was, te bestendigen en verder uit te 

bouwen. Door de oprichting van de groepering wordt 

het aanbod van de zorgverlening in de Kempen 

verder uitgebouwd. Deze schaalvergroting is geen 

doel op zicht, maar een essentieel middel om te 

komen tot gespecialiseerde zorg aangeboden in de 

directe omgeving van de patiënt op een economisch 

verantwoorde manier. 

De samenwerking situeert zich voornamelijk op het 

vlak van het zorgaanbod. In eerste instantie wordt 

samengewerkt wat betreft de medische 

zorgverlening op volgende terreinen: zorgprogramma 

borstcarcinoma, medische beeldvorming met de 

NMR, oncologie, radiotherapie, urologie en pneumo- 

logie. In de loop van volgend jaar zal de samenwer- 

king worden doorgetrokken naar de algemene be- 

leidsvoering op het gebied van kwaliteit en patiën- 

tenveiligheid en initiatieven rond samen-aankoop. 

Naar de verdere toekomst toe wordt 

beoogd deze samenwerking in onderling overleg 

verder uit te bouwen naar andere terreinen van de 

ziekenhuiswerking. 

Dankzij de numerieke sterkte en complementariteit 

van het gezamenlijk artsenkorps wordt een hogere 

graad van continuïteit en permanentie in de zorgver- 

lening gewaarborgd. Dit is belangrijk in een periode 

waarin er schaarste bestaat aan specialisten en sub- 

specialisten in de diverse disciplines. 

De synergie moet de optimale ontplooiing van elk 

der deelnemende ziekenhuizen mogelijk maken. Bei- 

de ziekenhuizen beschouwen elkaar als volwaardige 

partners. 

Concrete samenwerkingsvormen 

Volgende samenwerkingsinitiatieven werden reeds 

gerealiseerd: 

Gezamenlijke uitbating NMR Herentals 

Gezamenlijk zorgprogramma borstcarcinoma 

Uitgebreide oncologische samenwerking: 

de medisch oncologen en hematoloog van het AZ 

Turnhout nemen een consulentschap waar in het 

AZ St.-Elisabeth te Herentals 

• Er zijn op het operationele vlak goede 

doorverwijzing en continuïteitsafspraken voor de 

disciplines urologie. 

Voor de volgende disciplines zijn de samenwer- 

kingsafspraken tussen de twee ziekenhuizen in 

voorbereiding: 

Vaatheelkunde 

Orthopedie 

Mond-,Kaak– en Aangezichtchirurgie 

De oprichting van deze ziekenhuisgroepering en de 

diverse samenwerkingsmogelijkheden moeten ertoe 

leiden dat de belangrijke uitstroom van pathologie 

uit het arrondissement Turnhout naar de universi- 

taire centra en grotere ziekenhuizen in bredere 

omgeving vermindert. Ongeveer 30 % van de Kempi- 

sche patiënten worden momenteel immers buiten 

de regio behandeld. Via de realisatie van het con- 

cept 'Centrumziekenhuis AZ Turnhout' in een ge- 

structureerd samenwerkingsverband met het AZ St.- 

Elisabeth Herentals moet het in eerste instantie 

mogelijk zijn om een deel van deze patiënten op- 

nieuw in de eigen regio te behandelen. Op deze 

wijze verhogen wij de toegankelijkheid tot kwali- 

teitsvolle ziekenhuiszorg voor de bevolking van het 

arrondissement Turnhout. 

13

“Opening nieuwe beddenvleugel” 

In juli 2009 werd de eerste fase van de renovatie 

van campus Sint-Elisabeth afgerond. Eén van de 

twee beddenvleugels is volledig vernieuwd en klaar 

voor gebruik. In augustus werd gestart met de reno- 

vatie van de tweede beddenvleugel. Hiermee ver- 

loopt de renovatie van de campus vlot en volgens 

schema. Begin 2011 zal het renovatieproject volle- 

dig afgerond zijn en behoort de campus tot één van 

de modernste in Vlaanderen. 

Comfort van de staat patiënt centraal 

De inrichting van de nieuwe beddenvleugel is sober 

en modern. De centrale glazen schacht in het mid- 

den van de vleugel zorgt voor lichtinval, openheid 

en transparantie. In het nieuwe ziekenhuis staat 

het comfort van de patiënt centraal. De gereno- 

veerde beddenvleugel telt aanzienlijk meer een- 

persoonskamers, elk uitgerust met hun eigen sani- 

taire cel. Via een mobiele wand kan de wastafel tot 

bij het bed van de patiënt worden gebracht. 

Boven elk bed hangt een multimediascherm. Hier- 

mee kan de patiënt televisie kijken, naar de radio 

luisteren, op het internet surfen, telefoneren of 

kamerverlichting bedienen. In een latere fase zal 

het ook mogelijk worden gemaakt voor de patiënt 

om van hieruit zijn menu te bestellen of zijn 

medische gegevens op te vragen. 

Door een systeem van topkoeling blijft de tempera- 

tuur in de patiëntenkamers aangenaam. Daarnaast 

zijn alle kamers gelegen aan de zuidkant uitgerust 

met een automatische zonnewering, die de patiënt 

zelf kan bedienen via zijn multimediascherm. 

14

Patiënten en bezoekers ontvangen in stijl 

Op het gelijkvloers van de vernieuwde vleugel 

kreeg het onthaal een volledig nieuw uitzicht. Ook 

hier werd gekozen voor een moderne, sobere in- 

richting met enkele leuke kleuraccenten. 

Op campus Sint-Jozef zal het nieuwe onthaal opera- 

tioneel zijn in 2010, wanneer de bouw van het nieu- 

we poliklinisch blok volledig afgewerkt is. 

Poliklinisch blok in gebruik 

Eind 2009 werd het poliklinisch blok op campus Sint 

-Elisabeth in gebruik genomen. Ook binnen dit pro- 

ject werden de strakke lijnen doorgetrokken wat 

betreft de architectuur. Het interieur kreeg een 

zeer moderne toets. 

Op het gelijkvloers heeft oncologie zijn intrek geno- 

men. De eerste verdieping wordt voor het grootste 

deel ingenomen door de clusterafdeling neurologie- 

neurochirurgie. Overigens vinden hier ook de raad- 

plegingen plaats van oogartsen. 

De tweede verdieping is een standaardafdeling 

waarvan de ene helft ter beschikking gesteld is voor 

de orthopedische dienst, de overige ruimte wordt 

gebruikt door de afdeling heelkunde. 

De Neus-keel-Oor-artsen zullen samen met de anes- 

thesisten hun intrek nemen op de derde verdieping. 

Ook de raadplegingen van pneumologen, fysiothera- 

peuten en psychiaters vinden hier plaats. 

De bovenste verdieping ten slotte, werd gebouwd 

ten behoeve cardiologie. 

15

“Kinderen verblijven voortaan allemaal op 

campus Sint-Jozef” 

Tentoonstelling op poli pediatrie campus Sint- 

Jozef 

Dat een ziekenhuis niet direct de leukste plek is 

voor kinderen om naar toe te gaan, weet iedereen. 

Dokter Mieke Martens nam dan ook contact op met 

de tekenacademie van Beerse met de vraag of zij 

hun creatieve talenten konden gebruiken om de 

gang richting de kinderraadpleging aantrekkelijker 

te maken. En het resultaat mag er wezen. 

Je wandelt hier niet gewoon door een gang, maar 

je waant jezelf in een vliegtuig! Een vliegtuig dat 

onder de zeespiegel duikt en uitzicht biedt op een 

kleurrijke onderwaterwereld getekend door de 6-7 

jarigen. Verder vlieg je naar het verre verleden om 

te belanden tussen de gigantische dinosauriërs. 

Hiervoor hebben de 8-9 jarige kunstenaars gezorgd. 

In het luchtruim zie je dartelende engeltjes naast 

stoere straaljagers gemaakt door 10-11 jarigen. 

Tijdens de reis heb je ook nog zicht op een aantal 

toeristische trekpleisters geschilderd door leerlin- 

gen van de middelbare graad. 

Op zaterdag 2 mei 2009 mochten wij de kunste- 

naars samen met hun leerkrachten en ouders ont- 

vangen voor een hapje en een drankje. Zij kwamen 

talrijk hun eigen kunsten bewonderen. 

Pediatrie en materniteit gecentraliseerd 

Op 8 en 9 juli verhuisden de hospitalisatieactivitei- 

ten van deze diensten van campus Sint-Elisabeth 

volledig naar campus Sint-Jozef. Deze gecentrali- 

seerde dienst zal in de loop van volgend jaar ook 

een gloednieuwe stek krijgen in het nieuwe polikli- 

nisch blok. Samen met de dienst pediatrie reali- 

seerde ook de dienst materniteit een verhuis van de 

volledige hospitalisatieactiviteit naar campus Sint- 

Jozef. 

16

“Kinderneurologie” 

Sinds 1 september 2009 werkt dokter Wouter De 

Rouck binnen de kinderartsengeroep van AZ Turn- 

hout. Na de opleiding kindergeneeskunde volgde hij 

een 2-jaarse voltijdse opleiding kinderneurologie en 

revalidatie aan UZ Gasthuisberg en UZ Pellenberg 

te Leuven. Tijdens deze jaren deed hij ervaring op 

in de revalidatie van kinderen met een motorische 

handicap, waaronder cerebrale parse, spina bifida 

en spierziekten, en kinderen met een mentale 

handicap of epilepsie. Ook werkte hij tijdens zijn 

opleiding op het Centrum voor ontwikkelingsstoor- 

nissen en het revalidatiecentrum Pulderbos met 

kinderen met AD(H)D (Attention Deficit 

(Hyperactivity) Disorder), autisme spectrum stoor- 

nis (ASS) en globale ontwikkelingsvertraging. 

Binnen de dienst kindergeneeskunde in AZ turnhout 

werkt hij samen met 2 kinderpsychologen rond kin- 

deren met gedragsproblemen, diagnosestelling en 

behandeling van kinderen met AD(H)D, ASS en 

epilepsie. EEG‟s gebeuren op afspraak. 

Op termijn zal de verdere uitbouw bestaan uit het 

oprichten van een exclusieve kinderneurologische 

consultatie, op verwijzing van huisarts of kinder- 

arts, alsook de mogelijkheid van inslaap- EEG. 

Daarnaast wordt ook initiatief genomen om een 

kinesitherapeutisch bilan uit te bouwen in samen- 

werking met een ervaren pediatrische kinesiste. In 

samenspraak met de dienst radiologie en anesthesie 

zal in de toekomst NMR georganiseerd worden on- 

der. 

Verder wordt er gezocht om een samenwerking op 

te starten met een kinderpsychiater in consulenten- 

functie om zo het gebied van diagnosestelling te 

kunnen uitbreiden. 

17

“Gynaecologie gaat een dimensie verder” 

Echografie in drie dimensies 

Het nieuwe echografietoestel, Voluson Expert, op 

de dienst gynaecologie is een „state of the art‟ 

toestel met zeer veel diagnostische mogelijkheden. 

Dat het toestel internationaal als één van de beste 

wordt aanzien, is vooral te wijten aan de sterke 

mogelijkheden die het biedt wat betreft twee- én 

driedimensionale echografie. 

Deze uitbreiding naar 3D-beelden zorgt voor een 

aantal bijkomende klinische toepassingen, zoals de 

evaluatie van foetale aangezichtsafwijkingen, neu- 

rale buisdefecten en skeletafwijkingen. Daarnaast 

biedt het toestel enkele nieuwe toepassingen bij 

het onderzoek van het foetale hart en in de beoor- 

deling van eierstokaandoeningen. De komst van dit 

nieuwe echografie toestel stelt ons in staat om blij- 

vend hoogstaande geneeskundige zorg aan te bie- 

den. Daarnaast zal ook de start van een nieuwe dy- 

namische collega, dokter Ruben Vanspouwen, hier- 

toe bijdragen. 

Dit alles zorgt ervoor dat we onze stevige positie 

behouden als grootste gynaecologische dienst in de 

Kempen en één van de grotere op Vlaamse schaal, 

met kwaliteitsvolle zorg voor vrouw en kind. 

18

“Dag tegen Kanker” 

Op 17 september organiseerde de Vlaamse Liga 

tegen Kanker (VLK) de Dag tegen Kanker. Met dit 

jaarlijks initiatief wil de VLK alle kankerpatiënten 

een hart onder de riem steken. Voor AZ Turnhout, 

vooruitstrevend in de oncologische zorg, is deze dag 

belangrijk. Daarom droeg het ziekenhuis op 17 

september graag een steentje bij en organiseerde 

zelf enkele activiteiten. 

Op campus Sint-Jozef konden bezoekers een 

voordracht bijwonen van prof. Dr. Manu Keirse. 

Keirse, klinisch psycholoog en zelf getroffen door 

prostaatkanker, vertelde over de emotionele schok 

die de kankerdiagnose veroorzaakt. Hij lichtte toe 

hoe de patiënt en zijn omgeving moet leren omgaan 

met het verdict en de zware behandelingen die 

hem te wachten staan. 

Op campus Sint-Elisabeth bood de Dag tegen Kanker 

de ultieme gelegenheid om de nieuwe afdelingen 

oncologie aan het grote publiek voor te stellen. 

Tijdens de rondleiding konden de bezoekers kennis 

maken met de afdeling radiotherapie en zijn 

ultramoderne bestralingstoestellen, de nieuwe 

verpleegafdelingen oncologie verkennen en een 

bezoek brengen aan de nieuwe polikliniek waar de 

consultaties van de artsen plaatsvinden. 

Verder werden voor de kankerpatiënten en hun 

naaste omgeving workshops georganiseerd 

waaronder „Kanker en voeding‟ en „kleur-en stij- 

ladvies‟. 

AZ Turnhout is vooruitstrevend in de oncologische 

zorg 

Een van de speerpunten van AZ Turnhout is de zorg 

voor de oncologische patiënt. De samenwerking 

tussen de oncologische disciplines van de twee 

campussen van het nieuwe fusieziekenhuis, ligt al 

geruime tijd vast in behandelingsprotocollen. Deze 

protocollen zijn gebaseerd op nationale en 

internationale richtlijnen. Door het toepassen van 

deze protocollen, deelname aan wetenschappelijke 

studies en het gebruik van ultramoderne 

bestralingstoestellen, verloopt de patiëntenzorg 

uiterst gespecialiseerd en betrouwbaar. Zo nam de 

afdeling radiotherapie dit jaar een nieuw 

bestralingstoestel in gebruik: Artiste van Siemens. 

Artiste van Siemens 

Via dit nieuwe bestralingstoestel kunnen patiënten 

met tumoren op uiteenlopende plaatsen in het 

lichaam, behandeld worden met de modernste 

bestralingstechnieken. Artiste laat toe om de plaats 

van de tumor uiterts nauwkeurig te bepalen en in 

hoge dosis te bestralen, terwijl gezonde organen en 

weefsels zoveel mogelijk gespaard blijven. 

Het ziekenhuis besteedt ook aandacht aan de 

psychosociale opvang van iedere kankerpatiënt. 

Hiervoor doet men beroep op een goed uitgebouwde 

multidisciplinaire samenwerking tussen artsen, 

verpleegkundigen, paramedici, sociale werkers en 

psychologen. Ook de ondersteuning van het 

VLK-inloophuis en de VLK-vrijwilligers in het 

ziekenhuis sluiten hierbij aan. 

19

“Een studieprimeur voor ons ziekenhuis” 

Reeds sinds 2000 is de dienst gastro-enterologie 

actief lid van de E.O.R.T.C., en probeert zo veel 

mogelijk te participeren in innovatieve oncologi- 

sche studies, die voor de patiënten een meerwaar- 

de inhouden. Gezien de richtlijnen voor deze stu- 

dies steeds veeleisender worden, is een goede ad- 

ministratieve ondersteuning noodzakelijk. Daarom 

wordt er sinds 2006 samengewerkt met de dienst 

oncologie en het oncologisch studiebureau voor de 

administratieve ondersteuning van deze studies. 

Deze samenwerking verloopt vlot voor beide partij- 

en, en is zeker één van de redenen waarom de 

deelname aan studies progressief toeneemt. 

Een primeur voor ons ziekenhuis was de opstart van 

de Petacc-6 trial, waarbij ons ziekenhuis optreedt 

als hoofdsite, doch met actieve betrokkenheid van 

verschillende subsites waaronder het Sint-Elisabeth 

van Herentals en het Heilig Hart ziekenhuis van 

Mol. Onder andere door deze samenwerking hebben 

we in 2009 tien nieuwe patiënten kunnen insluiten 

in deze studie en horen we bij de top 5 voor Euro- 

pa. 

In 2009 was er een duidelijke toename van de 

activiteiten op gebied van digestieve oncologie. Bij 

een aantal patiënten kon een poortkatheter, met 

langdurige infusionele chemotherapie, vermeden 

worden door gebruik te maken van orale 

chemotherapie, meestal in combinatie met 

intraveneuze chemotherapie. Opvallend is ook de 

progressieve stijging van de leeftijd der patiënten, 

die met chemotherapie behandeld worden. Het 

gebeurt momenteel regelmatig dat hoogbejaarde 

patiënten met adjuverende of palliatieve chemo- 

therapie behandeld worden. Dit veronderstelt dan 

uiteraard een goede ondersteuning, zowel thuis als 

in het ziekenhuis en daghospitaal. 

Alvorens een behandeling op te starten, vindt 

steeds een multidisciplinair oncologisch overleg 

plaats, met actieve deelname van de diensten 

Radiotherapie-Oncologie, Abdominale chirurgie, 

Radiologie en Anatoompathologie. 

20

“Speciale aandacht voor respiratoire revalidatie” 

Voor patiënten met een chronische longaandoening 

werd een zorgprogramma opgericht rond respiratoire 

revalidatie. Dit programma wordt aangepast aan de 

individuele behoeften van de patiënt om zo 

enerzijds de fysieke en sociale mogelijkheden en 

anderzijds de zelfstandigheid te bevorderen. 

Het programma is geschikt voor patiënten met chro- 

nische obstructieve longaandoeningen (COPD), 

mucoviscidose, chronische astma, chronische 

bronchitis, emfyseem en patiënten die een 

operatieve ingreep moeten ondergaan. 

Een belangrijk onderdeel in de respiratoire 

revalidatie is de fysieke training of de 

bewegingseducatie. Deze fysieke training is uiterma- 

te belangrijk omdat veel patiënten uit deze 

doelgroep zich in een soort vicieuze cirkel bevinden. 

Zo hebben patiënten die last hebben van 

kortademigheid angst om inspanningen te leveren en 

gaan daardoor minder bewegen. Hierdoor gaat hun 

fysieke conditie er op achteruit, waardoor ze nog 

meer kortademig worden. Het doorbreken van deze 

cirkel betekent dan ook een grote stap vooruit om 

beter en meer zelfstandig te functioneren. 

De trainingssessies kunnen opgedeeld worden in vier 

onderdelen: 

Cardiovasculaire oefeningen om het 

uithoudingsvermogen te verbeteren 

Krachttraining om de spierkracht te 

verbeteren zowel van de armen en benen als 

de ademhalingsspieren 

Ademhalingsoefeningen, bestaande uit 

ademhalingsheropvoeding, bronchiale toilet- 

technieken,… 

Oefening in specifieke technieken en 

strategieën om de functionele longcapaciteit 

te verbeteren. 

De specifieke doelstellingen van het programma zijn: 

Verbeteren van de uithouding 

Verbeteren van de levenskwaliteit 

Verminderen van het aantal opnames in het 

ziekenhuis 

Toename van de spierkracht 

Controleren en verbeteren van de zelfstandig- 

heid en zelfvertrouwen 

Economische, sociale en medische lasten ver- 

minderen 

Verbeteren van dagelijkse activiteiten 

Het ganse programma wordt begeleid door een 

multidisciplinair revalidatieteam dat bestaat uit een 

pneumoloog, fysisch geneesheer, revalidatiearts, 

kinesitherapeut, ergotherapeut en ondersteuning 

krijgt van een diëtiste en de sociale dienst. 

Patiënten worden naar het zorgprogramma verwezen 

door de pneumoloog. De verdere praktische 

organisatie van het programma wordt bepaald door 

de revalidatiearts in samenspraak met de patiënt. 

Op die manier wordt een geschikt programma 

uitgewerkt dat tegemoet komt aan de specifieke 

behoeften van elke patiënt met een chronische long- 

aandoening. 

21

“EBUS in werking” 

De dienst pneumologie pakt uit 

Sedert medio 2009 werd in AZ Turnhout binnen de 

dienst pneumologie gestart met Endobronchiale 

Ultrasonografie, ook EBUS genoemd. Dit is een 

nieuwe techniek waarbij op het uiteinde van de 

bronchoscoop een echosonde is geplaatst. 

Hierdoor kunnen nu de structuren die zich achter 

de bronchuswand bevinden gevisualiseerd en onder 

echografisch zicht aangeprikt worden. Via het 

bekomen aspiraat kan dan een cyto-histologische 

diagnose gesteld worden. 

Deze procedure is essentieel om patiënten te 

onderzoeken waarbij longkanker werd vastgesteld, 

zonder uitzaaiingen naar andere lichaamsdelen. Op 

die manier kan nagegaan worden of klieren in de 

omgeving reeds aangetast zijn of niet. Wanneer dit 

niet het geval is komt de patiënt in aanmerking 

voor een operationele verwijdering van de tumor. 

Bovendien kan met EBUS de diagnose gesteld 

worden bij pathologie van het mediastinum zoals 

bijvoorbeeld Sarcoidose of TBC. 

De eerste procedures gebeurden in de operatiezaal 

onder algemene narcose. Geleidelijk aan werden 

meer procedures verricht in de behandelkamer on- 

der lichte sedatie. 

EBUS is een zeer veilige en ambulante interventie. 

Hierdoor hoeft de patiënt in de meeste gevallen 

niet meer gehospitaliseerd te worden. Dit in 

tegenstelling tot meer invasieve procedures zoals 

de mediastinoscopie. 

22

In april 2009 werd het eerste EBUS onderzoek uitge- 

voerd. Sinds dan stijgt het aantal onderzoeken 

langzaam tot een totaal van 23 onderzoeken aan 

het einde van dit jaar. We verwachten dat deze 

stijgende trend in 2010 zal aanhouden en zelfs zal 

toenemen. 

6 

5 

4 

3 

2 

1 

0 

april 

mei 

Aantal EBUS onderzoeken in 2009 

juni 

juli 

augustus 

september 

oktober 

november 

december 

23

“Eerste zorgtrajecten opgestart” 

Zorgtrajecten chronische nierinsufficiëntie en 

diabetes type 2 in de startblokken 

Op 18 mei 2009 werd er een akkoord ondertekend 

voor de opstart van twee zorgtrajecten door minis- 

ter van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Laurette 

Onkelinx, de ziekenhuisfondsen en de representa- 

tieve artsenorganisaties. Deze trajecten behande- 

len chronische nierinsufficiëntie en diabetes type 2, 

en zullen van start gaan respectievelijk op 1 juni en 

1 september. 

Wat houdt een zorgtraject in 

Een zorgtraject organiseert de aanpak, behandeling 

en opvolging van patiënten met een chronische 

ziekte. Het traject gaat uit van een verbintenis 

tussen drie actoren, namelijk de patiënt, de huis- 

arts en de specialist en bevordert hun onderlinge 

samenwerking. Dit kader biedt ruimte voor dialoog 

zodat de patiënt goed inzicht krijgt in zijn ziekte 

en de opvolging ervan. Met behulp van een persoon- 

lijk zorgplan, wordt de gecoördineerde zorg 

afgestemd op de specifieke behoeften van elke 

patiënt. 

Het traject start na het ondertekenen van een 

„zorgtrajectcontract‟ door de drie actoren en loopt 

gedurende vier jaar. 

Zorgtrajecten in AZ Turnhout 

De implementatie van zorgtrajecten kadert mooi 

binnen de visie van AZ Turnhout waarin patiëntge- 

richte zorg centraal staat. Bovendien werd histo- 

risch een goede relatie opgebouwd tussen het 

ziekenhuis en de huisartsen. Dit uitte zich al onder- 

meer in de opname procedure en preoperatief 

dossier dat in overleg werd opgesteld, een commu- 

nicatieproject en de oprichting van zorgpaden met 

betrekking tot hypertensie en de borstkliniek. Naast 

de huisartsen werden ook apothekers, diabetesedu- 

catoren en adviserende geneesheren uitgenodigd 

om te participeren in de trajecten. De goede rela- 

tie met de huisartsen, samen met de voorbereiden- 

de vergaderingen die reeds van start gingen begin 

2009, maakten het mogelijk om beide zorgtrajecten 

synchroon op te starten binnen de vooropgestelde 

termijn. De kwaliteit van de trajecten zal opge- 

volgd worden met behulp van inspannings– en klini- 

sche uitkomstmaten. 

Op tien oktober vond ook een symposium plaats 

rond de implementatie van zorgtrajecten. Dit initi- 

atief was een samenwerking van de HVRT 

(Huisartsen Vereniging Turnhout) en de dienst 

endocrinologie-nefrologie. Naast een uitgebreide 

toelichting en een stappenplan voor beide zorgtra- 

jecten, werd ook een algemene uiteenzetting 

gegeven rond zorgtrajecten „nu en in de toekomst‟ 

door Dr. Rob van den Oever. 

24

“Patiënten met heupfracturen worden voortaan 

opgevolgd in een klinisch pad” 

In 2005 werd gestart met de uitwerking van klinische 

paden in ons ziekenhuis. Deze paden laten toe 

patiëntgerichte zorg op een systematische wijze te 

plannen en op te volgen. De reacties op de eerste 

klinische paden die werden uitgewerkt zijn zeer 

positief. Zowel de patiënt, zijn familie als de 

zorgverleners zelf zijn zeer tevreden. 

Klinisch pad totale heupprothese 

Het klinisch pad werd opgericht voor het sturen van 

de totale zorgverlening voor gewrichtsvervangende 

heupchirurgie, een ingreep die in ons ziekenhuis zeer 

veel voorkomt. Het is een totaalconcept geworden 

met een compleet medisch, verpleegkundig en para- 

medisch plan. Het pad start al in de pré-klinische 

fase in de polikliniek en doorloopt verder de 

pré-operatieve fase, de operatie zelf, de post- 

operatieve fase en eindigt met de revalidatiefase. 

Dit betekent dat de verantwoordelijke projectgroep 

ook multidisciplinair moet samengesteld zijn. Zo kan 

elke betrokken hulpverlener zijn aandeel in het tra- 

ject mee bepalen en wordt een echte transparantie 

bekomen in de therapie. 

Het uiteindelijke doel dat beoogd wordt met de 

uitwerking van het klinisch pad is het aanbrengen 

van structuur in het zorgproces zodat een kwalitatie- 

ve en efficiënte zorgverlening wordt verzekerd en 

patiënten een grote tevredenheid kunnen ervaren. 

Heupprothese MacMinn Heupprothese 

25

“Zorg dragen voor ouderen” 

Geriatrisch zorgprogramma 

Vlaanderen krijgt te maken met een steeds toene- 

mende vergrijzing. Naarmate men ouder wordt, 

neemt het risico op ziekte en zorgafhankelijkheid 

onmiskenbaar toe. Daarom is er binnen de zorg 

nood aan specifieke voorzieningen voor bejaarden. 

Met de uitbouw van een geriatrisch zorgprogramma 

trachten wij, als ziekenhuis, hieraan tegemoet te 

komen. 

Opstart geriatrisch dagziekenhuis 

Eén van de belangrijkste elementen binnen dit 

zorgprogramma is het geriatrisch dagziekenhuis. De 

oprichting van het dagziekenhuis komt het comfort 

van de geriatrische patiënt en zijn familie ten 

goede. De patiënt verblijft slechts één dag in het 

ziekenhuis, hij wordt comfortabel opgevangen en 

ondergaat alle onderzoeken en consultaties die 

nodig zijn. Door de onderzoeken en de 

(multidisciplinaire) evaluatie op dezelfde dag sa- 

men te brengen, hoeven de patiënt en zijn familie 

zich niet nodeloos te verplaatsen. Bovendien laat 

het dagziekenhuis de geriatrische patiënt toe om 

een traditionele opname in het ziekenhuis te ver- 

mijden of de opname in te korten en de terugkeer 

naar huis te versnellen. 

Aanbod: 

Wat betreft het aanbod op deze dienst kunnen we 

drie grote pijlers onderscheiden: diagnostiek, the- 

rapie en revalidatie. 

Het ambulant diagnostisch programma omvat onder 

andere pre-operatieve onderzoeken, evaluatie bij 

vermoeden van dementie, sociale evaluatie en va- 

levaluaties. Ook rond problemen met betrekking tot 

incontinentie of pijn, waarmee ouderen vaak ge- 

confronteerd worden, wordt gewerkt. 

Het therapeutisch programma is bedoeld voor be- 

handelingen waarbij opname vereist is, maar die 

via een dagopname kunnen gebeuren. Hieronder 

vallen bijvoorbeeld bloedtransfusies en diabetische 

oppuntstelling. 

De revalidatie die aangeboden wordt kan over 

diverse domeinen gaan zoals valpreventie, follow- 

up en behandelingen bij CVA-patiënten, training en 

adviezen. 

Doelgroepen: 

Een eerste groep die beoogd wordt, is de groep 

thuiswonende geriatrische patiënten met multi- 

pathologie. Deze groep kan via het dagziekenhuis 

enkele onderzoeken ondergaan om zo tot de juiste 

diagnose en een aangepast therapievoorstel te ko- 

men. De huisarts kan de behandeling van de patiënt 

thuis verder opvolgen. 

Een tweede doelgroep voor het dagziekenhuis zijn 

die patiënten die zich, na recent ontslag uit het 

ziekenhuis, aanbieden voor revalidatie of evaluatie 

van de therapie. 

Een derde groep bestaat uit hoogbejaarden die in 

een instelling voor chronische zorg verblijven. Een 

geïndividualiseerde pluridisciplinaire evaluatie van 

deze geriatrische patiënt is noodzakelijk om een 

aangepast therapievoorstel te formuleren. Op die 

manier kan opnieuw vlot de zorg worden opgeno- 

men binnen de zorginstelling na een dagopname. 

26

Pluridisciplinaire evaluatie en behandeling: 

Bij de diagnostische oppuntstelling, alsook de 

therapeutische toepassingen en de revalidatie, 

kunnen de geriaters steunen op de expertise van 

een pluridisciplinair team waaronder artsen, 

verpleegkundigen, ergotherapeuten, psychologen, 

maatschappelijke assistenten en een ontslag- 

manager, logopedisten, diëtisten, en verpleeg- 

kundige diabeteseducatoren. 

Geriatrisch supportteam 

Bij opname in het ziekenhuis is het voor elke 

geriatrisch patiënt cruciaal om de juiste, kwaliteits- 

volle zorgverlening te ontvangen die bij zijn (poly) 

pathologie past. 

Ouderen komen niet altijd terecht op de dienst 

geriatrie, maar vaak op diensten die specifieke 

zorgen bieden voor zeer gerichte problemen. Voor 

ouderen die weinig bijkomende medische problemen 

hebben en in goede fysieke en geestelijke conditie 

verkeren, vormt dit geen probleem. Maar bij meer 

kwetsbare ouderen met verschillende medische 

problemen volstaat deze zorg niet altijd. De 

opsporing van deze kwetsbare ouderen gebeurt aan 

de hand van een screening die zo snel mogelijk na 

opname plaatsvindt. De verpleegkundigen op de 

niet-geriatrische diensten nemen bij elke 75-plusser 

het Geriatrisch Risico Profiel af, een gevalideerd 

instrument dat bestaat uit een vijftal vragen. Indien 

de patiënt drie of meer scoort, wordt de hulp 

ingeschakeld van het Geriatrisch Support Team, 

bestaande uit een geriater, een verpleegkundige, 

een ergotherapeut en een sociaal verpleegkundige. 

Het doel van dit team is tweeledig. Enerzijds bieden 

zij zorgverleners de ondersteuning en advies zodat 

patiënten met een geriatrisch profiel aangepaste 

zorg krijgen en de hospitalisatie op een efficiëntere 

manier verloopt. Anderzijds willen zij zorgverleners 

op andere afdelingen op deze wijze sensibiliseren. 

Wanneer een oudere een positief geriatrisch profiel 

scoort, zal het team een uitgebreid geriatrisch 

assessment afnemen bij de patiënt. Aan de hand 

hiervan kan de verpleegkundige in overleg met 

andere teamleden bepalen of een bijkomende evalu- 

atie door andere disciplines aangewezen is. 

Vervolgens wordt een eindadvies overgemaakt aan 

de verpleegafdeling en de behandelende arts. Het 

pluridisciplinair verslag wordt toegevoegd aan het 

verpleegdossier en een eventuele behandeling wordt 

ingesteld, na akkoord van de behandelende arts. 

Het team voorziet ook in opvolging van de patiënt en 

gaat na of er nog bijkomende vragen of problemen 

zijn. 

Op deze manier draagt het geriatrisch support team 

bij aan een optimale ouderenzorg binnen het 

ziekenhuis. 

27

Beperking valrisico bij bejaarden 

Eén op de drie oudere mensen die nog thuis woont, 

valt minstens één keer per jaar. Soms met ernstige 

gevolgen, maar vaak verzwijgen ze dit. Men vreest 

voor een plaatsing in een rusthuis. Nochtans zijn de 

valpreventiecampagnes erop gericht om senioren zo 

lang mogelijk in hun eigen huis te laten wonen. 

De valevaluatie binnen ons ziekenhuis kadert in het 

geriatrisch zorgplan. Het doel betreft geriatrische 

personen met een valgeschiedenis nader te onder- 

zoeken om zo de oorzaak van de val te kunnen 

achterhalen. Indien de oorzaak van de val gekend 

is, kan er door individueel aangepaste adviezen aan 

gewerkt worden om herhaling te vermijden. 

Elke patiënt met een geriatrisch profiel, komt in 

aanmerking voor een valevaluatie. Dit kan zowel 

tijdens een opname als tijdens een dagbezoek in 

het geriatrisch daghospitaal. Een belangrijke voor- 

waarde is wel dat de patiënt medisch stabiel is. 

De behandelende arts zal een eerste medisch 

onderzoek uitvoeren. Dit omvat het nakijken van 

specifieke oorzakelijke factoren, onder andere me- 

dische voorgeschiedenis, en een medicatie- 

evaluatie. Vervolgens gaat de verpleging de 

orthostatische hypotensie controleren, drangincon- 

tinentie navragen en een algemene visusscreening 

uitvoeren. De ergotherapeut tracht via een 

gesprek, liefst in aanwezigheid van een familielid 

of mantelzorger, meer te weten te komen over 

valincidenten in het verleden. 

Hieraan wordt een beoordeling van de thuissituatie 

gekoppeld. De volgende factoren worden eveneens 

gescreend: het geheugen, de gemoedstoestand en 

de valangst. Extra aandacht gaat naar het nakijken 

van het schoeisel. Verder gebeurt er ook een korte 

observatie van het gangpatroon. 

Pas wanneer men merkt dat er problemen zijn op 

het gebied van het gangpatroon, is een kinesi- 

therapeutische evaluatie aan de orde. Hierbij wordt 

voornamelijk mobiliteit, kracht, gang en evenwicht 

nagekeken. Ook wordt er aandacht gegeven aan het 

uitvoeren van functionele taken en dubbeltaken. 

Het rechtkomen na een val wordt ook in de praktijk 

geoefend. Voor het nakijken van gang en evenwicht 

worden specifieke gestandaardiseerde testen 

gebruikt. 

Uiteindelijk worden alle gegevens samengebracht in 

een multidisciplinair besluit. Daarin worden indivi- 

duele adviezen geformuleerd die aan de patiënt 

worden meegegeven. 

28

“Rugrevalidatie” 

Eind vorig jaar werd door de afdeling fysische ge- 

neeskunde gestart met rugrevalidatie, in samen- 

werking met de dienst psychologie en het pijncen- 

trum. Frequent verwijzende diensten zijn orthope- 

die, neurochirurgie en neurologie. Soms worden 

patiënten ook verwezen door de huisarts of arbeids- 

geneesheer. 

Multidisciplinaire rugrevalidatie 

Dit revalidatieprogramma richt zich op patiënten 

met chronische aspecifieke rugklachten en 

patiënten na rugchirurgie. 

Het multidisciplinaire rugrevalidatieprogramma 

omvat training van de verschillende spiergroepen 

van de romp, buik en ledematen die van belang zijn 

voor de rug. Daarbij wordt gebruik gemaakt van 

Genius apparatuur, maar ook van toestellen voor 

medische trainingstherapie, Red Cord oefeningen, 

en grondoefeningen. De patiënt krijgt hierbij 

instructies en praktische training over de juiste 

houding, krijgt lessen over ergonomie, psychologie 

en pijn en hoe omgaan met pijn. Verder wordt er 

informatie gegeven over anatomie en de oorzaken 

van rugklachten, en kan de patiënt beroep doen op 

relaxatie– en conditietraining. 

De oefenprogramma’s zijn sterk geïndividualiseerd 

en elke patiënt wordt grondig onderzocht op mobi- 

liteit, spierkracht, houding en werkomstandighe- 

den. Bij de start van het revalidatieprogramma 

vindt een psychologische screening plaats voor 

eventuele stressfactoren, depressie en “yellow 

flags”. 

Het rapport van het Kenniscentrum voor de Ge- 

zondheidszorg (KCE) over chronische lage rugpijn 

geeft een “high level of evidence” aan voor nut van 

dergelijke multidisciplinaire revalidatie. 

Het team bestaat uit 4 kinesisten, een psycholoog, 

een kinesist-ergonoom, een ergotherapeut, een 

kinesist-relaxatietherapeut, twee revalidatieartsen 

en een administratief medewerker. 

Dit jaar deden 98 patiënten beroep op de rugrevali- 

datie en volgden samen ruim 2539 multidisciplinaire 

sessies. Uit een eerste evaluatie met 34 deelne- 

mende patiënten blijkt dat 35.3 percent na de be- 

handeling hun werk terug kunnen hervatten. 

Bewegingsprogramma 

Voor patiënten met grotere beperkingen en bij pa- 

tiënten waar doorgedreven fysieke training vaak 

minder haalbaar is, loopt sinds enkele maanden ook 

een tweede revalidatieprogramma. Het herstel van 

de belastbaarheid en de functie staan hier minder 

op de voorgrond. Wel het terug in beweging bren- 

gen van de patiënt, reduceren van pijn, leren om- 

gaan met pijn en het aanleren van de juiste hou- 

ding. De aanpak is tevens meer gedragsmatig. 

In dit progamma wordt meestal gebruik gemaakt 

van hydrotherapie, maar ook van ergonomie en re- 

laxatie. Tevens is er bijzondere aandacht voor de 

psychologie van pijn. 

29

“Procedures rond pijn” 

“Pijn is wat de patiënt zegt dat het is en treedt op 

wanneer hij dat aangeeft” (McCaffrey) is een veel- 

gehoorde omschrijving van pijn. Pijn is dus subjec- 

tief wat maakt dat pijnbestrijding moet afgestemd 

worden op de ervaring van de individuele patiënt. 

Binnen AZ Turnhout wordt gestreefd naar een 

multimodale pijnbestrijding. Hierbij wordt een 

combinatie van producten gebruikt om pijn via ver- 

schillende mechanismen zo effectief mogelijk te 

onderdrukken met zo weinig mogelijk neveneffec- 

ten. 

Om de pijn van een patiënt te evalueren, wordt de 

numerieke schaal gehanteerd. Hierbij wordt aan de 

patiënt gevraagd een schaal in te beelden van 0 tot 

10, waarbij 0 geen pijn betekent en 10 overeen- 

komt met de ergste pijn die hij zich kan indenken. 

Zo kan de patiënt aangeven hoeveel pijn hij er- 

vaart. De doelstellingen die we hierbij voorop stel- 

len is een pijnscore van 4 of minder, wat betekent 

dat de pijn redelijk onder controle is. 

Procedure post-operatieve pijn 

In deze procedure wordt de praktische uitvoering 

van het postoperatieve analgesiebeleid beschreven, 

zoals dat wordt voorgeschreven door de behande- 

lende anesthesist en zoals voorgeschreven in de 

heelkundige klinische paden. In het algemeen stre- 

ven we naar een pijnscore van 3 of minder voor 

ontslag vanop de recovery-afdeling. 

De bestrijding van postoperatieve pijn kadert bin- 

nen een brede visie op de peri-operatieve zorgver- 

lening. Met deze procedure hebben we een heel 

aantal doelstellingen: 

Zorgen voor een adequate postopereratieve 

pijnbestrijding voor alle patiënten, omdat dit 

het welzijn en het herstel van patiënten be- 

vordert 

Standaardiseren van het postoperatieve anal- 

gesiebeleid aan de hand van richtlijnen en 

principes 

Individualiseren van het analgesiebeleid op 

maat van de individuele patiënt 

Bevorderen van een goede observatie en ob- 

jectieve registratie van pijn bij de individue- 

le patiënt 

Vastleggen van de taken en bevoegdheden 

van de behandelende arts, de anesthesist en 

de verpleegkundigen en vroedvrouwen 

30

“Point of care testing” 

Glucosemetingen gebeuren volledig automatisch 

Glucosemetingen verlopen in ons ziekenhuis sinds 

kort sneller en betrouwbaarder door het nieuwe 

geautomatiseerde systeem voor Point of Care 

Testing (POCT). Op elke dienst werden de oude 

glucosemeters ingeruild voor nieuwe toestellen met 

ingebouwde barcodescanner. Deze leest, alvorens 

het suikergehalte in het bloed te bepalen, zowel de 

gegevens in van de patiënt als deze van de 

verpleegkundige via een unieke streepjescode. De 

verkregen data worden door de meter onmiddellijk 

doorgestuurd naar een server op het labo. Via de 

laboratoriumcomputer komt het resultaat van de 

glycemie rechtstreeks in Quadrat en het 

Elektronisch Medisch Dossier (EMD) van de patiënt 

terecht. Op deze manier is het zo goed als 

onmogelijk dat de resultaten in het dossier bij een 

verkeerde patiënt terecht komen, heeft de arts 

zeer snel de resultaten van de glucosemeting en 

kan er snel en adequaat gereageerd worden. Dit 

klinkt allemaal zeer eenvoudig. Maar toch zijn er 

aan dit proces een aantal belangrijke stappen 

vooraf gegaan die hun invloed hadden op alle 

departementen binnen het ziekenhuis. 

Identificatie patiënten 

Tot voor kort kregen al onze patiënten een door de 

verpleging zelf geschreven identificatiebandje rond 

de pols. Maar de invoering van POCT vereist per 

patiënt een unieke barcode die het mogelijk maakt 

om het opname-nummer van de patiënt in te scan- 

nen. In samenspraak met informatica en admini- 

stratie werd op zoek gegaan naar het ideale 

identificatiebandje. We vonden uiteindelijk een 

identificatiebandje dat zowel patiëntvriendelijk als 

gebruiksvriendelijk is. 

Opleiding en identificatie van verpleegkundigen 

Alvorens te starten met POCT voor glucosemetingen 

vereist de reglementering dat iedere verpleegkun- 

dige hierin wordt opgeleid. Er werden een 15-tal 

vormingsmomenten voorzien. Wanneer een ver- 

pleegkundige zichzelf inscant met behulp van een 

barcode, gaat de computer in de nieuwe glucome- 

ter na of de verpleegkundige reeds de opleiding 

volgde en dus kan verdergaan met de procedure. 

Via een identificatiebadge met naam, functie, per- 

soneelsnummer en unieke barcode zorgen we er- 

voor dat elke verpleegkundige zijn of haar barcode 

steeds bij de hand heeft. 

Het concept van de identificatiebadge werd naast 

de verpleegkundigen, ook verder doorgetrokken 

naar alle andere ziekenhuismedewerkers. 

Alle ziekenhuismedewerkers herkenbaar maken 

voor patiënten en hun bezoekers, straalt vertrou- 

wen en professionaliteit uit. Bovendien weten pati- 

ënten en bezoekers op die manier ook meteen wie 

ze waarvoor kunnen aanspreken. 

31

“Intern kwaliteitssysteem Mithras” 

Mithras is een intern kwaliteitssysteem dat in 2009 

werd ingevoerd in de laboratoria van AZ Turnhout. 

Dit Mithraspakket bestaat uit 9 modules waaronder 

documentenbeheer, investeringsgoederen en 

onderhoud, personeel, kwaliteit, analyses, interne 

opleidingen, externe opleidingen, contacten en 

meetings. 

Documentbeheer 

In eerste instantie werd het documentenbeheer in 

gebruik genomen met een automatisch versiebeheer. 

Zo worden alle documenten automatisch uniek ge- 

nummerd en bij vrijgave van een nieuwe versie 

wordt de oude automatisch gearchiveerd. De nieu- 

we versie wordt automatisch naar alle betrokkenen 

gemaild. Een automatische leeslijst geeft weer wie 

een bepaald document gelezen heeft en wie nog 

niet. 

Investeringsgoederen en onderhoud 

Met deze module is de opvolging voorzien voor zo- 

wel interne als externe onderhoudstaken. Door 

frequenties op de onderhoudstaken te plaatsen 

bestaat er een overzicht van welke taken wanneer 

moeten uitgevoerd worden. De taken moeten dan 

afgepunt worden. Door deze registratie ontstaat er 

een logging van onderhouden, datums en 

uitvoerders. De verantwoordelijken kunnen op 

ieder moment in een overzichtsscherm nakijken 

welke onderhoudstaken nog niet werden 

uitgevoerd. Een overzicht van te late of veel te late 

onderhoudstaken wordt automatisch doorgemaild 

naar toezichthoudend personeel. 

Kwaliteit en klachtenregistratie 

Vervolgens werden de modules kwaliteit en 

klachten-registratie van het Mithras pakket 

opgestart. Elke klacht of opmerking, zowel intern als 

extern, wordt in de module kwaliteit beheerd. Via 

mail kan de melder de klacht doorgeven aan de 

verantwoordelijke die de klacht moet behandelen. 

Zowel correctieve als preventieve acties worden 

gelogd. De efficiëntie van genomen maatregelen 

kan worden opgevolgd. De status en tijdige 

behandeling worden opgevolgd. 

In de module kwaliteit kunnen de verslagen 

teruggevonden worden van vooraf gespecificeerde 

punten. Hierin kunnen bijvoorbeeld de 

audit-verslagen, verslagen van visitaties en 

inspecties, EQC-verslagen of verslagen van de 

management-review geraadpleegd worden, met een 

overzicht van de uit te voeren acties. Via mail 

worden de medewerkers automatisch op de hoogte 

gesteld van te ondernemen correctieve 

maatregelen. Bij het niet uitvoeren van deze 

acties voor de streefdatum worden de betrokkenen 

via mail hieraan herinnerd. De efficiëntie van 

genomen maatregelen kan worden opgevolgd. 

Preventieve maatregelen worden ook in deze 

module gelogd en opgevolgd. Deze module 

voldoet, net als de overige Mithrasmodules, aan 

kwaliteitsnormen als ISO 17025, ISO 15189 en ISO 

9000. 

32

Interne opleidingen 

In de module interne opleidingen wordt opgevolgd 

wie welke opleiding gevolgd heeft en bijgevolg 

bevoegd is. Daarom wordt er per persoon een plan 

opgesteld van te volgen opleidingen. De betrokken 

medewerker registreert per opleiding het aantal 

gevolgde uren. Nadat een bepaalde opleiding 

volledig afgerond is, volgt er een goedkeurings- 

procedure. 

Externe opleidingen 

Bij de registratie in de module externe opleidingen 

wordt een onderscheid gemaakt tussen initiële en 

permanente opleidingen. Er wordt ook informatie 

geregistreerd zoals plaatsbeschrijving, evaluatie, 

synthese van de opleiding, prijzen en dergelijke. De 

mogelijkheid is voorzien om certificaten of dip- 

loma‟s als gescand document bij de registratie te 

bewaren. Duidelijke overzichten tonen het 

aantal uren opleiding per persoon, per jaar en per 

soort opleiding. 

Meetings 

Tenslotte werd de module meetings in gebruik ge- 

nomen. Deze administratiedatabase heeft tot doel 

meetings voor te bereiden per categorie, 

uitnodigingen te sturen en de verslagen op te 

maken. De module bevat ook een ideeënbus om te 

voorkomen dat kostbare ideeën verloren geraken 

doorheen de tijd. 

Door het opstellen van een meeting met agenda- 

punten en deelnemers wordt er automatisch een 

email gestuurd naar de deelnemers. Het verslag 

van een meeting wordt na goedkeuring automatisch 

via email verstuurd naar de personen die een ver- 

slag dienen te krijgen. Een automatische leeslijst 

geeft weer wie een verslag gelezen heeft. 

Deze module wordt ook gebruikt voor het opmaken 

van dienstnota‟s. 

33

“Traceersysteem voor steriel materiaal” 

In 2009 werd in AZ Turnhout gestart met een 

traceersysteem op beide campussen. Dit systeem 

wordt gebruikt voor de traceerbaarheid van steriel 

materiaal in de centrale sterilisatieafdelingen. 

Onder „traceerbaarheid‟ wordt verstaan dat het 

materiaal in alle fasen van zijn cyclus kan opge- 

volgd worden en dat gewenste processen proactief 

kunnen gestuurd worden. 

De traceerbaarheid draagt bij tot een goed beheer 

van het materiaal en vormt een essentieel onder- 

deel van het kwaliteitssysteem. Bovendien stelt dit 

systeem het ziekenhuis in staat om ten alle tijden 

de betrouwbaarheid van medisch materiaal aan te 

tonen, indien dit in een juridische procedure in 

twijfel getrokken wordt. 

Er bestaan verschillende systemen om traceerbaar- 

heid te bekomen. Momenteel beschikt AZ Turnhout 

over 2 traceersystemen, namelijk T-DOC of Total 

Documentation op campus Sint Jozef en Steripro op 

campus Sint Elisabeth. Op termijn zal gekozen 

worden voor een eenvormig systeem over de twee 

campussen. 

Toepassingen van het systeem 

Met een traceersysteem is het mogelijk om op 

ieder ogenblik na te gaan waar een instrumenten- 

set of individueel instrument zich bevindt in de 

behandelingscyclus en welke behandelingsprocedu- 

re het heeft ondergaan. Daarnaast kunnen voor 

deze instrumenten de chemische en biologische 

indicatoren worden bijgehouden alsook de nodige 

onderhoudsprocedures ervan. 

Op niveau van de patiënt kan worden aangetoond 

welk instrumentarium tijdens een chirurgische in- 

greep werd gebruikt en welk behandelingsproces 

het heeft ondergaan. 

Op deze manier voorziet een traceersysteem heel 

belangrijke elementen van kwaliteitsbewaking bin- 

nen het behandelingsproces. 

34

“Kwaliteit en veiligheid” 

De start van 2009 werd meteen ook de start voor 

een gloednieuwe dienst „Kwaliteit en Veiligheid‟ of 

in één adem „K&V‟. Deze dienst heeft als missie de 

uitbouw van een kwaliteits– en managementsys- 

teem in het fusieziekenhuis AZ Turnhout te 

ondersteunen. 

Het diensthoofd werd dokter Jacques Rutten, 

voorheen hoofd van de dienst radiotherapie, onco- 

logie en nucleaire geneeskunde. Deze dienst haalde 

in 2000 als eerste klinische dienst in België het ISO 

9000 certificaat. De afdeling nucleaire geneeskunde 

was één van de vijf eerste Europese diensten die in 

2001 door de European Association of Nuclear 

Medicin EANM werd geaccrediteerd. 

Verder bestaat de dienst uit Christin de Beukelaar, 

een verpleegkundige en kwaliteitsfunctionaris, die 

een master behaalde in Health Science. Ook Ellen 

Van den Bogerd maakt deel uit van de dienst. Zij is 

een licentiate handelswetenschappen en de 

verantwoordelijke staffunctionaris voor kwaliteit en 

documentbeheer. 

Documentbeheersysteem 

Een essentieel element in de ontwikkeling van een 

kwaliteit– en veiligheidmanagementsysteem is de 

vlotte beschikbaarheid van procedures, instructies, 

staande orders, die uniek en geborgd dienen te 

zijn. Om dit in het fusieziekenhuis te kunnen 

realiseren werd beslist een performant document- 

beheersysteem aan te kopen. Na een grondige 

analyse ging de voorkeur uit naar Infoland. Infoland 

ondersteunt in Nederland de helft van de 

ziekenhuizen, en heeft ook in Vlaanderen een 

belangrijk marktsegment verkregen. Voor het 

fusieziekenhuis was het van belang dat Infoland 

zowel een documentbeheer als een veilig meld 

systeem kon aanbieden, dat geïntegreerd en vlot 

bereikbaar is via een afdelingsgebonden portaal. 

Veiligheidmanagementsysteem: iVim en iTask 

Er werd beslist om het Veiligheidmanagementsys- 

teem (VMS) uit te bouwen van uit een Veilig (bijna) 

Incident Melden (VIM). Dit VIM zal het vroegere FO- 

NA, dat staat voor Fouten, Ongevallen en Near- 

accidents, vervangen. Er werd voor gekozen om het 

melden en verwerken van bijna-incidenten decen- 

traal te organiseren, waardoor elke afdeling een 

veiligheidscommissie heeft waarin naast het hoofd 

en een senior arts ook een verpleegkundige coördi- 

nator de meldingen analyseert en verbeteracties 

formuleert. De zeer goede resultaten van de piloot- 

diensten bevestigen de waarde van dergelijk sys- 

teem: de drempel om te melden verlaagt, de effici- 

ëntie van het beoordelen waarom een incident kon 

gebeuren vergroot door de terreinkennis en vooral 

het plannen van verbeteracties gebeurt adequaat. 

De communicatie gebeurt via het dienstoverleg 

waardoor de keten veel korter is dan de centrale 

me melding en beoordeling. De ondersteuning van 

deze veiligheidscommissies door het team K&V 

blijft voorlopig nog essentieel. 

Correcte patiënten-identificatie 

Foutieve identificatie is naast medicatiefouten de 

meest frequente oorzaak van ongewilde schade in 

een ziekenhuis. De eerste stap in de keten is een 

correcte identificatie van de patiënt. AZ Turnhout 

gebruikt naam, voornaam en geboortedatum als 

verplichte indentificatoren voor een patiënt. Daar- 

naast dient elke opgenomen patiënt (ook in het al- 

gemeen– en in het oncologisch dagziekenhuis) een 

armbandje te dragen. Een eerste meting in septem- 

ber 2009 gaf een compliantie aan van 90 percent. 

Voor 2010 gaan we voor de volle 100 percent. 

35

“Gezamenlijk kwaliteitsoffensief” 

Meer en meer wordt getracht om de kwaliteit van 

de zorg te meten. Het is logisch dat de maatschap- 

pij en overheid proberen de beste zorg te bekomen 

voor de beste prijs. Gezien er tot nog toe weinig 

instrumenten bestaan om de resultaten van zorg te 

meten, probeert men deze te ontwikkelen. Zo is de 

overheid gestart met het verzamelen van data. 

Multidimensionele feedback 

Binnen dit kader werd de multidimensionele feed- 

back FOD opgestart. Ziekenhuizen krijgen terugkop- 

peling betreffende hun prestaties op verschillende 

vlakken, ook op klinisch vlak. Deze data worden 

echter met 4 jaar vertraging aangeleverd. 

De bedoeling is nu om deze data uit de verschillen- 

de netwerkziekenhuizen versneld te verzamelen en 

te analyseren. De data verzameling vraagt dus geen 

extra inspanning van artsen. 

Op basis van eenvoudige indicatoren kan 

positionering ten opzichte van andere ziekenhuizen 

gebeuren en kan kwaliteit van zorg op de agenda 

geplaatst worden. 

Concreet worden de data van de verschillende zie- 

kenhuizen over 2008 verzameld, geanalyseerd in 

een kleine werkgroep , daarna in de werkgroep 

hoofdgeneesheren en voorzitters medische raad van 

VznkuL uitgebreid besproken. 

Nadien kunnen deze data in de verschillende zie- 

kenhuizen zelf een instrument zijn om het debat 

over kwaliteit en resultaat van zorg te starten. 

36

“Nieuw project rookstop” 

Project rookstop: een samenwerking tussen AZ- 

turnhout en het preventiecentrum 

Bij patiënten die in het ziekenhuis verblijven voor 

pathologie gerelateerd aan actieve nicotineabusus 

is er meestal een extra motivatie om te stoppen 

met roken na het doorgemaakte event. Daarenbo- 

ven zijn zij gedurende de hospitalisatie dikwijls 

„rookvrij‟. Het probleem is echter dat de meesten 

spijtig genoeg hervallen na het ontslag. 

Het doel van het project is om de rokers die gemo- 

tiveerd zijn om te stoppen reeds op te vangen en te 

ondersteunen binnen de muren van het ziekenhuis. 

Via een goede communicatie naar de huisarts kan 

de follow-up van het rookstopprobleem door de 

huisarts ondersteund worden en verbeteren. Door 

de dubbele benadering proberen we de slaagkansen 

van de patiënt te verhogen. 

Hoe gaat het project in zijn werk 

Door de verpleegkundige zal er een screening ge- 

beuren van de gehospitaliseerde patiënten in ver- 

band met hun rookstatus en naar de motivatie om 

te stoppen met roken via een vragenlijst. 

Gemotiveerde patiënten worden indien gewenst 

doorverwezen naar de rookstopconsulent 

(tabacoloog) die een halve dag per week consulta- 

tie zullen voorzien in het ziekenhuis. De patiënten 

zullen via een folder op de hoogte gebracht worden 

van het aanbod en dit zal ook besproken worden 

met de zaalarts. Deze zal dan indien gewenst een 

consultaanvraag richten aan de tabacoloog. 

Consultatie tabacoloog in het ziekenhuis 

De twee tabacologen van het preventiecentrum 

zullen in het ziekenhuis dus een halve dag per week 

consultatie houden. 

Hierbij zullen ze een eerste gesprek hebben met de 

patiënt en verder peilen naar de motivatie rond het 

stoppen met roken. 

De tabacologen zullen verder geen actie onderne- 

men maar een adviesbrief meegeven voor de huis- 

arts van de patiënt. Het advies wordt dan samen 

met de ontslagbrief meegegeven zodat dit onder- 

werp bij het eerste consult na thuiskomst opnieuw 

kan besproken worden. Dit advies kan onder ande- 

ren zijn: nicotinesubstitutie, medicamenteuze on- 

dersteuning of verdere rookstopbegeleiding door de 

huisarts of via doorverwijzing naar de tabacologen 

in het preventiecentrum voor individuele of groeps- 

begeleiding. 

Door de intensievere begeleiding tijdens de zieken- 

huisopname en daaraan gekoppelde de follow-up 

door de huisarts willen we betrachten dat een gro- 

ter aantal personen de weg naar een definitieve 

rookstoop zullen vinden met behulp van alle acto- 

ren: de ziekenhuisbestaffing, de tabacologen en de 

huisartsen. 

Dit project is voorbereid door een werkgroep be- 

staande uit huisartsen van de HVRT (Huisartsen Ver- 

eniging Regio Turnhout), de tabacologen en specia- 

listen van het AZ Turnhout en zal op regelmatige 

basis opgevolgd en geëvalueerd worden. 

37

“In AZ Turnhout bent u in goede handen” 

Nationale campagne voor handhygiëne 

In 2009 werd een derde editie van de campagne „U 

bent in goede handen‟ afgerond. Deze campagne is 

een initiatief van de Federale Overheidsdienst 

Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en 

Leefmilieu. Het doel van de campagne bestaat erin 

de handhygiëne binnen zorginstellingen te bevorde- 

ren, aangezien dit nog steeds wereldwijd een 

probleem blijft. De twee voorgaande edities toon- 

den aan dat door het invoeren van eenvoudige 

maatregelen, goede resultaten kunnen behaald 

worden. 

Dat een derde editie van de campagne niet overbo- 

dig was, blijkt uit een recente Belgische prevalen- 

tie studie. Deze toont aan dat 6,2 percent van de 

patiënten, die gehospitaliseerd worden in acute 

ziekenhuizen, een ziekenhuisinfectie oploopt. Dit 

komt neer op zo‟n 103.000 patiënten per jaar. Ge- 

zien deze infecties gepaard gaan met een toegeno- 

men morbiditeit, hospitalisatieduur en mortaliteit 

is het dan ook evident dat preventie van dergelijke 

nosocomiale infecties een prioriteit is voor elk zie- 

kenhuis. 

Het is algemeen bekend dat handhygiëne de 

belangrijkste maatregel betreft ter preventie van 

de overdracht van micro-organismen tussen 

patiënten en gezondheidsmedewerkers. We engage- 

ren ons dan ook om telkens deel te nemen aan deze 

campagne en van handhygiëne een prioriteit te 

maken binnen ons ziekenhuis. 

Doelstelling bereikt 

Aangezien de sensibiliseringscampagne reeds van 

start ging in 2008, nam AZ Turnhout nog deel onder 

de vorm van twee aparte instellingen. Op campus 

Sint-Jozef steeg de handhygiënecompliantie signifi- 

cant met 5,5 percent. Daarmee ligt de handhygiëne 

compliantie nu op 81,6 percent en werd de voorop- 

gestelde doelstelling van de campagne ruimschoots 

gehaald. Ook op campus Sint-Elisabeth steeg de 

handhygiëne-compliantie met 4 percent. Daarmee 

ligt de handhygiëne compliantie nu op 48 percent, 

wat onvoldoende is. 

Op beide campussen werd de inzet van onze 

medewerkers beloond met een toename van de 

handhygiëne. Toch blijft er steeds ruimte voor ver- 

betering. We engageren ons dan ook om blijvend 

deel te nemen aan deze tweejaarlijkse campagne 

zodat handhygiëne een belangrijke prioriteit blijft in 

ons ziekenhuis. 

38

Resultaten 

39

“AZ Turnhout sluit 2009 af met positief 

financieel resultaat” 

Het overzicht van de financiële resultaten en de 

ziekenhuisactiviteiten van het afgelopen jaar 

2009 vallen in principe uiteen in twee delen. In 

de periode van 1 januari tot en met 31 augustus 

2009 waren het Sint-Elisabethziekenhuis en AZ 

Sint-Jozef nog twee aparte juridische entiteiten. 

Op 1 september 2009 was de fusie een feit. 

Vanaf dan tot en met 31 december 2009 vallen 

de resultaten wel onder één entiteit, namelijk 

AZ Turnhout vzw. 

Vermits de activiteiten van beide ziekenhuizen 

ook al tijdens de eerste helft van 2009 sterk met 

mekaar verweven waren, werd beslist om de ge- 

gevens van de eerste helft van 2009 als één ge- 

heel te presenteren. 

2009 werd afgesloten met een positief 

financieel resultaat 

Het jaar 2009 werd door AZ Turnhout afgesloten 

met een positief resultaat van bijna € 10 miljoen 

euro. Dit resultaat betreft een percentage van 

5,87 % van de omzet, wat een stuk hoger is dan 

gemiddeld voor de sector. 

Door het feit dat de bedrijfsopbrengsten sterker 

gestegen zijn (8,15 %) dan de bedrijfskosten 

(5,69 %), is het bedrijfsresultaat positief geëvo- 

lueerd van € 5,6 miljoen in 2008 naar € 10 mil- 

joen in 2009. 

De samenstelling van de omzet die AZ Turnhout 

realiseerde in 2009, is ongeveer gelijk aan die 

van de sector. 

Door het realiseren van bouwwerkzaamheden op 

beide campussen, zijn de kosten voor 

afschrijvingen alsook de financiële kosten sterk 

gestegen ten opzichte van 2008. 

De eigendommen van AZ Turnhout op 31 

december 2009 

Het balanstotaal van AZ Turnhout komt op € 181 

miljoen en stijgt in 2009 met € 27,4 miljoen of 

17,8 %. 

Het overgrote deel van deze eigendommen zit 

onder de noemer gebouwen: € 107,8 miljoen. 

De waarde van deze eigendommen is in het jaar 

2009 met 25 % gestegen. De hoofdredenen zijn 

gelegen in de bouwwerkzaamheden op beide 

campussen. Het betreft hier de bouw van het 

poliklinische blok op campus Sint-Jozef en de 

renovatie op campus Sint-Elisabeth. 

De eigendommen van AZ Turnhout worden voor 

35 % of € 64.2 miljoen gefinancierd door eigen 

vermogen. De overige € 117,0 miljoen wordt ge- 

financierd door leningen. Een vergelijking met 

het ziekenhuislandschap in België geeft aan dat 

een aandeel van 35 % van het eigen vermogen 

op het gemiddelde ligt van de private ziekenhui- 

zen en ruimschoots boven dat van de publieke 

ziekenhuizen. 

De financiële schuldgraad voor AZ Turnhout blijft 

relatief hoog ten opzichte van de andere publie- 

ke ziekenhuizen in Vlaanderen. Maar de cashflow 

ten opzichte van de vervallende lange termijn 

schulden geeft een positief resultaat van 2,4. Dit 

geeft aan dat de schulden op termijn zonder pro- 

blemen ingelost kunnen worden. 

Goede basis voor toekomst AZ Turnhout 

Met dit positieve resultaat van 5,9 % van de 

omzet in het jaar waarin de fusie heeft 

plaatsgevonden, heeft AZ Turnhout een goede 

basis gelegd voor de toekomst. 

40

Balans 2009 

Omschrijving 2007 2008 2009 2009-2008 (€) 2009-2008 (€) 

Vaste activa 73.492.710 86.501.745 107.851.365 +21.349.621 +24,68% 

Vlottende activa 69.537.456 67.523.380 73.626.678 +6.103.298 +9,04% 

Totaal Activa 143.030.165 154.025.125 181.478.043 +27.452.918 +17,82% 

Eigen vermogen 51.480.771 59.897.894 64.200.106 +4.302.212 +7,18% 

Schulden 91.549.394 94.127.231 117.277.937 +23.150.706 +24,60% 

Totaal Passiva 143.030.165 154.025.125 181.478.043 +27.452.918 +17,82% 

Resultaat 2009 

Omschrijving 2007 2008 2009 2009-2008 (€) 2009-2009 (€) 

I. Bedrijfsopbrengsten 150.261.520 165.276.834 178.747.250 +13.470.416 +8,15% 

II. Bedrijfskosten 145.335.933 159.615.883 168.690.549 +9.074.666 +5,69% 

III. Bedrijfsresultaat 4.925.587 5.660.951 10.056.701 +4.395.750 +77,65% 

IV. Financiële opbrengsten 2.021.728 2.163.438 2.278.439 +115.001 +5,32% 

V. Financiële kosten 1.382.199 1.680.805 2.263.988 +583.183 +34,70% 

VI. Courant resultaat 5.565.116 6.143.585 10.071.152 +3.927.567 +63,93% 

VII. Uitzonderlijke opbrengsten 

256.764 2.700.333 489.201 -2.211.132 -81,88% 

VIII. Uitzonderlijke kosten 185.413 586.193 753.575 +167.382 +28,55% 

IX. Winst 5.636.467 8.257.725 9.806.778 +1.549.053 +18,76% 

Resultaat/Omzet 4,02% 5,34% 5,87% 

41

Cashflow ten opzichte van vervallende lange termijn schuld 

Eigen vermogen als percentage van het balanstotaal 

% 

50 

40 

30 

20 

10 

8 

7 

6 

5 

4 

3 

2 

1 

0 

0 

1,9 

2,6 

1,1 

39,1 39,0 38,7 38,9 38,7 

36,0 

32,8 

33,1 

33,2 

33,3 

31,2 

31,6 

31,2 

22,2 

4,4 

1,3 

25,2 

2,6 

2,1 

1,4 

23,0 

5,7 

2,6 

2,3 2,1 2,7 

2,9 

2,6 

1,6 

1,5 

2006 2007 2008 2009 

23,6 23,5 

2006 2007 2008 2009 

6,3 

7,0 

2,4 

35,2 

32,6 

AZ 

Globaal 

Privaat 

Publiek 

UZ 


AZ 

Globaal 

Privaat 

Publiek 

UZ 


42

Ziekenhuisactiviteit in 2009 

In 2009 daalde het aantal klassieke opnames ten 

opzichte van het jaar 2008. Het aantal klassieke 

opnames komt in het jaar 2009 op 25.477. 

26500 

26000 

25500 

25000 

24500 

24000 

23500 

23000 

22500 

22000 

23611 

24181 

Klassieke opnames 


24399 

24565 

25385 

26098 

25447 

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

Een verklaring voor de daling van het aantal 

klassieke opnames ligt in het feit dat het aantal 

dagopnames, zowel op de chirurgische afdeling als 

op de inwendige afdelingen, aanzienlijk blijft 

stijgen. 

8000 

7000 

6000 

5000 

4000 

3000 

2000 

1000 

0 

5802 

Chirurgische Daghospitalisaties 


6083 5933 

Met dit resultaat komen we op het niveau van het 

jaar 2007. 

Meer nog, de stijging in de daghospitalisaties 

compenseert ruimschoots de daling van de 

klassieke opnames. 

6465 

7135 

7283 

7578 

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

43

Bij een daling van het aantal klassieke opnames, 

kan verwacht worden dat ook het aantal 

verpleegdagen daalt. In 2009 werden er 159.870 

verpleegdagen genoteerd. 

190000 

185000 

180000 

175000 

170000 

165000 

160000 

155000 

150000 

145000 

8 

7,5 

7 

6,5 

6 

5,5 

5 

183698 

187205 

Omdat het aantal verpleegdagen sterker daalt dan 

het aantal patiëntenopnames, zien we dat de trend 

van de dalende verblijfsduur zich doorzet. 

Activiteitenverslag 2009 

Aantal verpleegdagen 

181359 


Gemiddelde ligduur 

Dit is een aanzienlijke daling ten opzichte van het 

jaar 2008 met 169.000 verpleegdagen. 

177368 

166079 

169362 

In het jaar 2009 verbleef een patiënt gemiddeld 

6,28 dagen in AZ Turnhout. 

159870 

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

44

Het aantal bevallingen schommelt de laatste acht 

jaren tussen de 1500 en 1600 bevallingen. In 2009 

werden er 1591 bevallingen geregistreerd in AZ 

Turnhout. 

2500 

2000 

1500 

1000 

500 

0 

2026 

1967 1956 


Aantal bevallingen AZ Turnhout 

1904 1903 

1794 

1824 

1706 

1617 

1550 1595 1562 

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

Wat het aantal dialyses betreft, merken we sinds 

2002 een aanzienlijke stijging. Deze stijging kan 

verklaard worden door enerzijds de uitbreiding van 

de beschikbare infrastructuur, maar anderzijds ook 

door de steeds ouder wordende bevolking. In 2009 

werden 15.598 dialyses in het dialysecentrum van 

AZ Turnhout uitgevoerd. 

18000 

16000 

14000 

12000 

10000 

8000 

6000 

4000 

2000 

0 

11135 

375 

11968 

935 

Activiteitenverslag 

2009 Aantal dialyses 

12578 

1746 

14.232 

2265 

13289 

1617 

Daarnaast voerde de overheid sinds 2004 een actief 

beleid naar alternatieve vormen van dialyse 

(dialyse thuis, dialyse in het collectieve autodialyse 

centrum te Mol, …). Deze alternatieve vormen wor- 

den op financieel vlak gestimuleerd van overheids- 

wege. 

14602 

1555 

1660 

15598 

2857 2750 3023 

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

Moedercentrum Alternatieve 

1591 

45

Medewerkers 

47

Het aantal medewerkers van AZ Turnhout kent al 

jaren een stijging. Zo bedraagt het totaal aantal 

medewerkers 1381 in 2009. Hiervan is 42 percent 

voltijds in dienst, de overige 58 percent is deeltijds 

tewerkgesteld. Dit vertaalt zich in een toename van 

het aantal voltijds equivalenten naar 1196. 

1.800 

1.600 

1.400 

1.200 

1.000 

800 

600 

400 

200 

0 

1.550 

Aantal medewerkers 

1.571 

1.133 1.158 1.187 

2007 2008 2009 

1.615 

FTE 

Hoofden 

48

Mobiliteitsenquête 

Enkele jaren geleden voerde de Federale Overheid 

de driejaarlijkse mobiliteits-enquête in. Met de 

invoering hiervan hoopt de overheid een volledig en 

correct beeld te krijgen van de woon- 

werkverplaatsingen in België. Ze willen hiermee 

eveneens de bewustwording over de mobiliteitspro- 

blematiek en het debat binnen de onderneming of 

instelling stimuleren en eventueel tot een gedrags- 

wijziging aanzetten waarbij via overleg een stap 

gezet wordt in de richting van de vrijwillige opmaak 

van een bedrijfsvervoerplan. 

Alle werkgevers die meer dan 100 werknemers te- 

werkstellen, moeten de enquête invullen en door- 

sturen. Op campus Sint-Jozef werd de enquête door 

801 personen ingevuld en terug binnengebracht. 

Intussen zijn de resultaten bekend. 

Uit de bevraging blijkt dat 665 werknemers zich 

met de wagen naar het werk begeven, 177 nemen 

de fiets en 9 personen komen met de bromfiets of 

moto. Slechts eentje neemt de bus. 

Cursus „omgaan met conflicten‟ 

De samenwerking tussen collega‟s op eenzelfde 

dienst verloopt niet altijd van leien dakje. Iedereen 

wordt af en toe wel eens geconfronteerd met een 

conflictsituatie waarvoor er ogenschijnlijk niet 

direct een oplossing is. Vaak zorgen aanslepende 

conflicten er dan ook voor dat de sfeer op een 

dienst verziekt of dat mensen het werk op hun 

dienst niet meer zien zitten. Voor de verantwoor- 

delijke is het vaak niet eenvoudig om deze conflic- 

ten op een bevredigende manier aan te pakken. 

Daarom werd beslist om alle leidinggevenden een 

tweedaagse cursus „Conflict-coaching‟ te laten 

volgen. 

In eerste instantie biedt deze cursus een 

theoretische basis. Wat zijn conflicten, hoe kunnen 

we ze herkennen, in welke stadium zit een conflict, 

wie lost een conflict op en hoe pakken we een con- 

flict aan. 

Op dag twee werd de theorie omgezet in praktijk 

en volgde een rollenspel, waarin bepaalde situaties 

effectief aan bod kwamen. Belangrijke punten 

hierbij waren: hoe stellen we vragen, hoe antwoor- 

den we op vragen, hoe reageren mensen op situa- 

ties, in welk conflictstadium zitten we, wie reikt 

een oplossing aan, enzovoort. 

Deze dagen hebben tot doel om dienstverantwoor- 

delijken te helpen bij de organisatie en het leiding 

geven aan een dienst en personeelsgroep. Een 

dienst leiden wordt meer en meer een manage- 

mentfunctie waarbij heel wat aspecten komen 

kijken. Dergelijke cursus is hierbij een nuttig 

instrument en bekwaamt de verantwoordelijken 

verder in de uitoefening van hun job. 

49

“Eerste gezamenlijke nieuwjaarsreceptie was 

een groot succes” 

Dat 2009 het jaar van de fusie zou worden werd al 

meteen duidelijk op de eerste festiviteit van het 

jaar, de nieuwjaarsreceptie. 

Voor het eerst organiseerden de twee Turnhoutse 

ziekenhuizen een gezamenlijke nieuwjaarsreceptie. 

Dat iedereen uitkijkt naar de fusie werd bevestigd: 

de receptie was een meer dan groot succes. Meer 

dan 900 bestuursleden, artsen en personeelsleden 

lieten zich graag verleiden. 

De jazzmuziek van het ensemble demi-sec zorgde 

voor een warme ontvangst. Vervolgens werd door 

Bert De Backer en Felix Vanbel in hun speeches nog- 

maals de nadruk gelegd op het belang van de fusie 

voor de gezondheidszorg in deze regio. Ook de offici- 

ële fusiedatum, één september 2009, werd in pri- 

meur bekendgemaakt. 

Later op de avond werd er lustig gebabbeld en ge- 

danst. De eerste samenwerkingsverbanden werden 

uitgelaten gevormd... 

50

Medisch team uitgebreid 

Dr. Greet Bries 

Hematoloog 

Dr. Griet Gysemberg 

Fysische Geneeskunde 

Dr. Marc Mombert 

Orthopedist 

Dr. Filip Van Grimberge 

Radioloog 

Dr. Wouter De Rouck 

Pediater 

Dr. Peggy Joosen 

Endocrinoloog 

Dr. Stijn Van Gool 

Gastro-enteroloog 

Dr. Ruben Vanspauwen 

Gynaecoloog 

51

Artsenkorps 2009 

Anatomopathologie 

Dr. K. Segers 

Dr. L. Van Leuven 

Dr. G. Verbeeck 

Anesthesie 

Dr. K. Claeysoone 

Dr. W. Craninx 

Dr. P. Debois 

Dr. J. Geelen 

Dr. I Geudens 

Dr. H. Meeuwis 

Dr. I. Mertens 

Dr. G. Mwani 

Dr. I. Peeters 

Dr. F. Smolders 

Dr. F. Soetens 

Dr. A. Van de Peer 

Dr. F. Van de Perck 

Dr. A. Van der Donck 

Dr. M. Vanhoof 

Dr. G. Verboven 

Cardiologie 

Dr. I. Bekaert 

Dr. K. Debie 

Dr. H. Lesseliers 

Dr. B. Reynders 

Dr. J. Thoeng 

Dr. H. Van der Stighelen 

Dr. B. Van Reet* 

Dr. G. Van Thielen 

Fysische geneeskunde 

Dr. G. Gysemberg 

Dr. G. Naessens 

Dr. E. Van Damme 

Geriatrie 

Dr. J. Gielen 

Dr. P. Hofkens 

Gynaecologie 

Dr. J. Aerts 

Dr. P. Braet 

Dr. A. Pecceu 

Dr. J. Proost 

Dr. L. Senten 

Dr. E. Snauwaert 

Dr. S. Van Calenbergh 

Dr. B. Van Rompaey 

Dr. R. Vanspauwen 

Dr. M. Vermeerbergen 

Gastro-enterologie 

Dr. C. Claessens 

Dr. R. Harlet 

Dr. J. Janssens 

Dr. M. T‟Syen 

Dr. S. Van Gool 

Dr. G. Van Roey 

Abdominale heelkunde 

Dr. E. Bosmans 

Dr. G. Caluwé 

Dr. P. Cheyns 

Dr. P. Du Jardin 

Dr. T. Hendrickx 

Vaatheelkunde 

Dr. J. Avet 

Dr. G. Daenen 

Dr. P. Stabel 

Heelkunde en 

senologie 

Dr. M. Bronckaers 

Dr. D. Servaes 

Klinische biologie 

Dr. J. Boes 

Dr. S. De Raedt 

Dr. M. Develter 

Dr. M. Masschelin 

Dr. D. Van der beek 

Dr. J. Verschaeren 

Medische beeldvorming 

Dr. B. Caerts 

Dr. H. Cuykx 

Dr. P. De Bie 

Dr. G. De Vriendt 

Dr. I. Eerens 

Dr. V. Mol 

Dr. M. Nijssens 

Dr. T. Sainte 

Dr. P. Van de Gaer 

Dr. A. Van der Goten 

Dr. F. Van Grimberge 

Dr. R. Vandeurzen 

Dr. S. Verhaegen 

Mond-keel-aangezicht 

Dr. K. Plumot 

Dr. B. Kuyken 

Nefrologie-diabetologie- 

endocrinologie 

Dr. P. Arnouts 

Dr. D. Van Caesbroeck 

Dr. V. Verjans 

Dr. M. Zeegers 

Dr. P. Joosen 

Neurochirurgie 

Dr. L. De Cocker 

Dr. J. Deckers 

Dr. K. Engelborghs 

Neurologie 

Dr. J. Proost 

Dr. V. Van den Bergh 

Dr. I. Van Lierde 

Neus-keel-oorziekten 

Dr. G. Gevers 

Dr. J. Leysen 

Dr. E. Van Aken 

Dr. J. Van Vliet 

Oftalmologie 

Dr. E. Daems 

Dr. K. D‟hondt 

Dr. W. Dirven 

Dr. G. Jansen 

Dr. J. Jansen 

Oncologie - nucleaire 

geneeskunde - 

radiotherapie 

Dr. G. Bries 

Dr. K. De Vis 

Dr. K. Geboers 

Dr. Marc Martens 

Dr. Michel Martens 

Dr. J. Meyskens 

Dr. G. Pelgrims 

Dr. J. Rutten 

Dr. K. Spaepen 

Orthopedie 

Dr. T. De Baets 

Dr. L. Hansen 

Dr. M. Haumont 

Dr. L. Hofkens 

Dr. R. Houben 

Dr. M. Mombert 

Dr. J. Roos 

Dr. E. Vanlommel 

Dr. P. Verstraete 

Pediatrie 

Dr. W. De Rouck 

Dr. K. Delanghe 

Dr. L. Geyskens 

Dr. P. Lemay 

Dr. M. Martens 

Dr. L. Pattyn 

Dr. E. Van Hollebeke 

Dr. L. Vercammen 

Dr. A. Wijnants 

Plastische chirurgie 

Dr. J. Vermeylen 

Pneumologie 

Dr. B. Dewispelaere 

Dr. P. Driesen 

Dr. M. Van den Heuvel 

Dr. S. Vanhees 

Psychiatrie 

Dr. R. Linhart 

Dr. C. Vandecasteele 

Dr. R. Ver Elst 

Reumatologie 

Dr. W. Verdickt 

Spoedgevallen 

Dr. A. Agten 

Dr. T. Boure 

Dr. S. Haugustaine 

Dr. A. Liekens 

Dr. I. Mertens 

Dr. T. Smets 

Dr. J. Theunis 

Dr. L. Van Buel 

Urologie 

Dr. K. Ackaert 

Dr. W. Schelfhout 

Dr. J. Schurmans 

52

Management AZT 

54

ALGEMENE VERGADERING 

- Guido Helsen, voorzitter namens KMSI vzw - Astrid Wittebolle, lid namens stad Turnhout 

- Luc Op de Beeck, ondervoorzitter namens OCMW Turnhout - Juul Boes, lid namens VZT vzw 

- Marcel Hermans, lid namens KMSI vzw - Erwin Bormans, lid namens VZT vzw 

- Guy Peeters, lid namens KMSI vzw - Hugo Casteleyn, lid namens VZT vzw 

- Marc Smouts, lid namens KMSI vzw - Dirk Maes, lid namens VZT vzw 

- Bart Massart, lid namens KMSI vzw - Michel Martens, lid namens VZT vzw 

- Tonni Steeman, lid namens KMSI vzw - Luc Pattyn, lid namens VZT vzw 

- Jan Van Ballaer, lid namens KMSI vzw - Johan Schurmans, lid namens VZT vzw 

- Stef Van Hoof, lid namens KMSI vzw - Patrick Stabel, lid namens VZT vzw 

- Rik Wouters, lid namens KMSI vzw - Bart Van Daele, lid namens VZT vzw 

- Bert De Bakker, voorzitter namens OCMW Turnhout - Vic Van Den Bergh, lid namens VZT vzw 

- Lau De Vries, lid namens OCMW Turnhout - Maryse Van den Heuvel, lid namens VZT vzw 

- Paul Meeus, lid namens OCMW Turnhout - Gert Verpoorten, lid namens VZT vzw 

- Martine Vandenbergh, lid namens OCMW Turnhout - Jan Geivers, lid namens HVRT 

- Karel De Busser, lid namens stad Turnhout - Luc Lenaerts, lid (raadgever) 

- Peter Segers, lid namens stad Turnhout - Rob van den Oever, lid (raadgever) 

- Walter Sermeus, lid namens stad Turnhout - Frank Rademakers, lid (raadgever) 

- Francis Stijnen, lid namens stad Turnhout - Robert Stouthuysen (raadgever) 

RAAD VAN BESTUUR 

- Bert De Bakker, voorzitter namens OCMW Turnhout 

- Karel Van Eynde, ondervoorzitter namens KMSI vzw 

- Erwin Bormans, lid namens VZT vzw 

- Guido Helsen, lid namens KMSI vzw 

- Luc Lenaerts, lid (raadgever) 

- Dirk Maes, lid namens VZT vzw 

- Luc Op de Beeck, lid namens OCMW Turnhout 

- Guy Peeters, lid namens KMSI vzw 

- Frank Rademakers, lid namens Vlaams Ziekenhuisnetwerk 

- Peter Segers, lid namens stad Turnhout 

- Walter Sermeus, lid namens stad Turnhout 

- Marc Smouts, lid namens KMSI vzw 

- Tonni Steeman, lid namens KMSI vzw 

- Francis Stijnen, lid namens stad Turnhout 

- Robert Stouthuysen, lid (raadgever) 

- Michel Stroobants, lid namens OCMW Turnhout 

- Bart Van Daele, lid namens VZT vzw 

- Rob van den Oever, lid (raadgever) 

- Hugo Casteleyn, lid namens VZT vzw 

- Rik Wouters, lid namens KMSI vzw 

DIRECTIECOMITÉ 

- Keyne De Backer, directeur HRM 

- Geert Debbaut, directeur patiëntenzorg 

- Jeroen Hendrickx, directeur facilitair management 

- Jef Lauwers, directeur administratie 

- Jo Leysen, medisch directeur 

- Guy Tormans, directeur financiën en ICT 

- Felix Vanbel, algemeen directeur 

- Eric Willems, directeur verpleging 

DIRECTEURS BUITEN DIRECTIECOMITÉ 

- Annelies Heens, directeur personeelsbeleid 

- Ronny Jacobs, technisch directeur campus Sint-Jozef 

- Marc Pauwels, technisch directeur campus Sint-Elisabeth 

MEDISCHE RAAD 

- Dokter Ludo Hansen - Dokter Luc Pattyn 

- Dokter Johan Schurmans - Dokter Steven Van Calenbergh 

- Dokter Filiep Soetens - Dokter Vic Van den Bergh 

- Dokter Bruno Reynders - Dokter Maryse van den Heuvel 

- Klinisch bioloog Juul Boes - Dokter Erik Vanlommel 

- Dokter Michel Martens 

55

De SPEC Commissie: nieuw en vooruitstrevend 

Om het beleid in het fusieziekenhuis mee vorm te 

geven en te ondersteunen, werd de Strategische Pa- 

ritaire Executieve Commissie of kortweg SPEC opge- 

richt. De oprichting van deze commissie is een ge- 

volg van de fusieovereenkomst van 10 april 2009 en 

kadert binnen de principes van Hospital Governance. 

Hierbij wordt, met respect voor de eindverantwoor- 

delijkheid van de Raad van Bestuur voor de strate- 

gie, organisatie en financiën van het ziekenhuis, de- 

ze commissie als beleidsvoorbereidend en uitvierend 

orgaan opgericht. De commissie telt twaalf leden en 

is paritair samengesteld uit zes artsen en zes direc- 

tieleden. 

Namens de artsen: 

- Koen De Vis 

- Ludo Hansen 

- Luc Pattyn 

- Johan Schurmans 

- Maggy T‟Syen 

- Vic Van den Bergh 

Namens de directie: 

- Geert Debbaut 

- Jeroen Hendrickx 

- Jo Leysen 

- Guy Tormans 

- Felix Vanbel: voorzitter 

- Eric Willems 

De SPEC commissie heeft drie belangrijke opdrach- 

ten of functies. 

Executieve functie 

Deze functie bestaat uit de beleidsvoorbereiding, de 

uitvoering van doelstellingen en het ontwikkelen van 

een strategie en boorstellen van het beleidsplan. 

Functie van financiële commissie 

Tot deze functie behoort het toezicht op de financi- 

ële regeling met onder meer centrale inning, financi- 

ële regeling met betrekking tot conventies, supple- 

menten, afdrachten en de bespreking van de jaarre- 

kening, begroting, en verslag van de bedrijfsrevisor. 

Formuleren van voorstellen met betrekking tot 

EIS fonds 

Deze functie betreft het formuleren van voorstellen 

met betrekking tot de bestemming en het beheer 

van het EIS (Exploitatie, Investerings– en Solidari- 

teitsfonds. 

De SPEC-commissie vergadert elke twee weken en 

speelt een belangrijke rol in het toewijzen van de 

investeringen in uitvoering van de beleidsplannen. 

De SPEC is dus op het vlak van de bedrijfsvoering 

een belangrijk orgaan, waarbij de beleidsbetrok- 

kenheid van artsen geconcretiseerd wordt. 

Wij zijn ervan overtuigd dat deze samenwerkings- 

vorm tussen beheer, directie en artsen een effec- 

tieve meerwaarde voor ons ziekenhuis zal beteke- 

nen. 

56

ORGANOGRAM 

Ondernemingsraad 

Comité PBW 

Algemene Vergadering 

Guido Helsen 

Raad van Bestuur 

Bert De Bakker 

Directiecomité 

Felix Vanbel 

Algemeen Directeur 

Felix Vanbel 

Auditcomité 

Remuneratiecomité 

57

Medisch 

directeur 

Jo Leysen 

Datacel—cel 

beleidsinfo 

Directeur 

Patiëntenzorg 

Geert Debbaut 

SPEC 

Communicatieverantwoordelijke 

Griet somers 

Informaticacel 

Datamanager 

Liesbet Das 

Pastorale dienst 

Directeur 

Verpleging 

Eric Willems 

Algemeen Directeur 

Felix Vanbel 

Directeur 

Financiën en IT 

Guy Tormans 

Directiesecretariaat 

Preventieadviseur 

Kurt Van den Kieboom 

Ombudsdienst 

Mariette Konings 

Apotheek 

Annelies Deckers 

Kwaliteit en 

Patiëntveiligheid 

Christine de Beukelaer 

Ellen Van den Bogerd 

Directeur 

Administratie 

Jef Lauwers 

Directeur 

HRM 

Keyne De Backer 

Stuurgroep 

apotheek 

Stuurgroep 

Kwaliteit 

Directeur Facilitair 

management 

Jeroen Hendrickx 

58

Beleidscyclus 

In 2009 werd een aanzet gegeven tot het opstarten 

van een beleidscyclus, waarbij elk najaar een 

beleidsplan wordt opgesteld voor het volgende 

jaar. Hiertoe werd een sjabloon ontwikkeld in 

overleg met de dienst Kwaliteit en Patiëntenveilig- 

heid. Dit sjabloon gaat uit van het Kwadrant- 

management model waarbij aan elke dienst en aan 

het ziekenhuis in zijn geheel gevraagd wordt aan- 

dacht te besteden aan volgende management- en 

resultaatgebieden: 

- Managementgebieden: 

- leiderschap 

- beleid en strategie 

- management van medewerkers 

- management van middelen 

- management van processen 

- Resultaatgebieden: 

- waardering door klanten, leveranciers en 

maatschappij 

- waardering door de medewerkers 

- eindresultaten en performantie 

In september worden de binnengekomen jaarversla- 

gen geïnventariseerd en globaal afgestemd. In okto- 

ber volgt een bespreking van het beleidsplan met 

elk van de diensten en afdelingen. 

Vervolgens wordt een coördinatie van de diverse 

operationele beleidsplannen uitgewerkt. Aangevuld 

met de belangrijkste actiepunten ziekenhuisbreed 

ontstaat aldus een voorstel van het globaal 

operationeel beleidsplan. 

Dit voorstel van operationeel plan wordt in novem- 

ber verwerkt in het jaarbudget. Het budget wordt 

dan samen met het beleidsplan overgemaakt aan de 

SPEC en de medische raad voor advies en dient 

uiteindelijk goedgekeurd te worden door de Raad 

van Bestuur. Deze goedkeuring wordt voorzien in de 

maand december. Daarna komt het aan het direc- 

tiecomité toe om dit beleidsplan binnen het 

goedgekeurde budget uit te voeren. 

In januari wordt met de diverse afdelingen 

afgestemd om de effectieve realisatie van hun be- 

leidsplan binnen de vastgelegde budgettaire ruimte 

op te starten. In de periode van februari tot april 

worden dan de strategische doelstellingen uitge- 

werkt uitgaande van de visie en missie van de in- 

stelling. Deze uitwerking gebeurt in nauwe samen- 

werking met de Raad van Bestuur, de directie, de 

artsen en de leidinggevenden. In dezelfde periode 

wordt het jaarverslag van het voorgaande jaar gefi- 

naliseerd en geëvalueerd met jet opgestelde be- 

leidsplan voor dat jaar. 

In de periode rond april en mei, dienen door het HR 

-management functioneringsgesprekken te worden 

gevoerd. Deze gebeuren aan de hand van 

functiekaarten die naast de functie-inhoud even- 

eens de vereiste competenties voor elke functie 

vastleggen. 

In oktober van dit jaar werd voor een eerste maal 

het beleidsplan van elke dienst en departement 

voorgesteld. Hiermee werd de beleidscyclus 

geïnitieerd. 

59


Maatschappelijke zetel: Steenweg op Merksplas 44, 2300 Tunrhout 

www.azturnhout.be 

60

Jaarverslag 2009 - AZ Turnhout

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?