2010 Zomernummer InZicht - Talant

U I T G A V E V A N T A L A N T - J A A R G A N G 9 - N U M M E R 3 1 - Z O M E R 2 0 1 0
InZicht
De week van
Natascha Eekhof
Wegwijzer
voor doolhof
financiën
Gezond en fit
op De Reling
Stemmen over zorg
InZicht 1

3
4
5
6
kort
Nieuws
Van de Centrale Verwantenraad
Wegwijzer voor financiën en
regelingen
Jarenlang was dit de afsluiting van
een bekende talkshow, waarbij de
presentatrice ons dan rechtstreeks aankeek
met een vriendelijke en welgemeende
blik. Het zou ook een mooi motto kunnen
zijn voor de ondersteuning van onze
cliënten. We zijn er immers op gericht om
2 InZicht
De week van Natascha Eekhof
Samen gezond eten en bewegen
Stemmen over zorg
Talant Nieuwe Stijl: teamleider
Talant in de aanbieding:
eetcafé de Stal
Foto voorpagina Bestellingen klaarmaken is de favoriete klus van Natascha Eekhof op haar werk in de supermarkt.
Lees meer in ‘De week van Natascha Eekhof op pagina 8 en 9.
8
10
12
13
14
mensen te ondersteunen bij hun eigen
leven en een goede gezondheid is daarbij
van groot belang. We weten al jaren dat
roken, (te veel) alcohol en overgewicht
schadelijk kunnen zijn voor die gezondheid
en dat gezonde voeding en voldoende
beweging heel belangrijk voor ons zijn.
Ondanks die wetenschap lukt het mij
persoonlijk niet om me ook altijd aan die
goede adviezen te houden, en als ik zo om
me heen kijk geldt dat voor meer collega’s.
Dat lijkt een mooie troost, maar eigenlijk
zouden we elkaar juist moeten stimuleren
om onze leefstijl gezond te maken of te
houden. Dat voorkomt dat we ieder jaar
goede voornemens met Oud en Nieuw
bedenken of dat we ieder voorjaar moeten
lijnen om de zwemkleding weer aan te
kunnen…
Voor onze cliënten zal het niet minder
gelden. Des te mooier is het daarom dat
een ouder, mevrouw Dommershuijzen, het
voortouw heeft genomen om een aantal
Gerrit: vervoer
Ander nieuws
Tweespraak:
Nieske en Annemarie
En morgen gezond weer op…
Colofon InZicht is een uitgave van Talant, een organisatie die zorg en ondersteuning biedt aan mensen met een verstandelijke beperking in Friesland. InZicht verschijnt
vier keer per jaar in een oplage van ongeveer 9000 exemplaren. Het blad is in eerste instantie bedoeld voor ouders en vewanten van cliënten en wordt ook toegestuurd
aan medewerkers en relaties. Hoofd- en eindredactie Cecile Huitenga Redactieassistente Janneke Fennema Redactiecommissie Tjalling Boonstra, Harm Flootman,
Cees van der Struik en Akke van Thes Teksten Cecile Huitenga (Talant), Ester Mijnheer (Groot Haar + Orth) Fotografie Het Hoge Noorden, Peter Adler en medewerkers van
Talant Columns Erik Kuik/Jan van Hoek en Gerrit Miedema Ontwerp/Vormgeving Groot Haar + Orth Druk PlantijnCasparie Verzending Montagecentrum Drachten (Talant)
Redactie InZicht Talant, Bureau Communicatie, Postbus 303, 8440 AH Heerenveen, tel. 0513 - 643733, fax 0513 - 643777, e-mail c.huitenga@talant.nl Copyright Voor
overname van tekst of foto’s is toestemming nodig van de redactie.
14
15
16
cliënten te helpen vanuit het Rotterdamse
motto ’geen woorden, maar daden’. Die
handschoen willen we ook als Talant
oppakken. Daarom hebben we samen met
de Vrienden van Talant een groot meerjarig
project in voorbereiding rond voeding en
beweging.
Het initiatief van mevrouw
Dommershuijzen verdient navolging; er
zijn meer ouders die goede ideëen hebben
en die kunnen wij als medewerkers
ondersteunen. Ook vanuit locaties worden
initiatieven genomen, zoals de zes
woongroepen die zich hadden aangemeld
voor de pilot ‘Goed uitgerust’, waarover in
deze editie ook iets is te lezen.
Al dit soort initiatieven bij elkaar zorgen
voor een nieuw elan binnen Talant en
maken de titel van dit verhaal iets beter
bereikbaar.
Jan van Hoek,
Raad van Bestuur

Reportage diaken Hessel
Falkena op internet
De reportage die de EO voor het
tv-programma ‘Door de wereld’ heeft
gemaakt over Hessel Falkena, is te zien op
de website van Talant. Hessel Falkena is
diaken, ondanks een verstandelijke
beperking.
Er is gefilmd in ‘t Trefpunt tijdens een
zondagsviering voor cliënten van Talant. Ook
kwam een cameraploeg Hessel opzoeken op
zijn werk, bij de kringloopwinkel van Talant in
Gorredijk. U kunt de reportage bekijken op
www.talant.nl bij de nieuwsberichten.
WERkpROJEcTEN
LANcEREN NIEUWE SITES
Om hun klanten beter te bedienen, heeft
opnieuw een aantal werkprojecten van
Talant de afgelopen tijd een website
gelanceerd:
Arbeidscentrum de Noest in Franeker:
www.arbeidscentrumdenoest.nl
De Noest bestaat uit een houtwerkplaats en
een arbeidscentrum. Archiefvernietiging is
een van de werkzaamheden.
Eetcafé De Stal in Nieuweschoot:
www.eetcafedestal.nl
Foto: Jan Benus
U kunt er terecht voor een kopje koffie of
thee met wat lekkers en ook voor een lunch
of maaltijd.
Kinderboerderij Doniastate in Stiens:
www.doniastate.nl
Doniastate is een grote kinderboerderij met
veel activiteiten.
De Scheepsbell in Sneek met website
www.BCWatersportsneek.nl bestaat uit
een inbrengwinkel voor watersportartikelen
en een scheepswerf die ook boten verhuurt,
verkoopt en stalt.
Kringloop Grou: www.kringloopgrou.nl
De naam zegt alles al. De winkel heeft
dagelijks nieuw aanbod in onder meer
meubels, kleding, curiosa en speelgoed.
Een overzicht van alle werkprojecten van
Talant met een eigen site kunt u vinden op
www.talant.nl > Over Talant > Links.
VRACHTWAGENTOCHT HOOGTEpuNT VOOR CLIëNTEN
Dat Talantlocatie Serafijn in Oosterwolde een
goede buur heeft, bleek maar weer op
zaterdag 24 april. Voor de vierde keer
organiseerde transportbedrijf Oenema een
toertocht voor cliënten van Talant.
Bijna negentig cliënten reden mee door de
gemeente Ooststellingwerf in de vrachtwagens,
politieauto, ambulance, brandweerwagen, een
bus van Q-bus of één van de kleinere
voertuigen, in totaal 43 wagens. Samen met
begeleiders en vrijwilligers vanuit Talant en zo’n
zestig chauffeurs/vrijwilligers vanuit Oenema
werd het een feestelijke dag. Koffie met gebak
vooraf van de Lindehoeve in Appelscha en een
lunch na afloop bij Serafijn maakten het
uitstapje compleet. “Het was geen enkel
Zes cliënten hebben 13 maart ieder een
eigen lint doorgeknipt van hun nieuwe
woning aan de Talmasingel 129 in Burgum.
Ouders, cliënten en Talant hebben jarenlang
toegewerkt naar deze woning met zes
appartementen.
De ouders hebben hun kinderen geregeld laten
logeren bij Talant in Burgum, om te wennen
aan uit-huis-gaan en aan samenwonen met
probleem om chauffeurs en vrijwilligers te
vinden” vertelt Ben Muijselaar, directielid
bij Oenema. ”Iedereen was gelijk enthousiast
en wilde meewerken om er een mooie dag
van te maken.” Ook de cliënten, dit keer tevens
uit de omliggende dorpen, waren al wekenlang
vol van het
uitstapje.
“Sommige mensen
tellen de dagen
totdat het zover
is”, vertelt
begeleidster Sijke
Voskamp van
Serafijn. “Het is
een hoogtepunt
van het jaar.”
BEWONERS kIEZEN VOOR ELkAAR IN BuRGum
anderen. Ze wilden dat hun kinderen zelf
zouden kiezen of zij met de anderen wilden
wonen en het ouderlijk huis wilden verlaten.
Zodoende heeft Talant uiteindelijk met hulp
van de ouders een woning kunnen realiseren
aan de rand van het centrum, met voor ieder
een eigen appartement met eigen sanitair
en ook een gemeenschappelijke woonkamer,
keuken en tuin. De feestelijke opening werd
bijgewoond door meer dan honderd mensen.
pASSIFLORA VIERT
25 jARIG BESTAAN
Passiflora bestaat 25 jaar en viert dat
zaterdag 5 juni met een jubileummarkt. Deze
dagbestedingslocatie in Drachten is een kwekerij
van vaste planten. Het jubileum markeert ook
de herinrichting van Passiflora. Gelegen op
het terrein van voorheen Maartenswouden/
Overstesingel, nu De Velden, wordt de kwekerij meegenomen in de ontwikkeling van de nieuwbouwwijk
die hier verrijst. Ondertussen blijft Passiflora gewoon open. Kijk voor meer informatie over de
herinrichting en de jubileummarkt op www.passifloravasteplanten.nl.
InZicht 3

“Van Slaapbewust
naar Goed Uitgerust”
Cliënten goed uitgerust door geslaagde pilot
Donderdag 22 april 2010 van 13.00-17.00 uur
cliënten die beter slapen, grote
betrokkenheid van ouders en medewerkers
Locatie: Stadsschouwburg De Harmonie
en creatieve oplossingen: het zijn enkele
De Friesland Zorgverzekeraar zaal
Ruiterskwartier resultaten 4, Leeuwarden van de pilot ‘Goed uitgerust’. Ze
werden gepresenteerd op het drukbezochte
congres ‘van Slaapbewust naar Goed
Uitgerust’ dat Talant 22 april heeft
georganiseerd in de schouwburg in
Leeuwarden.
4 InZicht
Uit diverse onderzoeken blijkt dat mensen
met een verstandelijke beperking te vaak
slecht slapen doordat ze te vroeg en te lang
in bed liggen en overdag soms te weinig
worden geactiveerd. Talant heeft met de pilot
‘Goed uitgerust’ onderzocht hoe we de slaap
kunnen verbeteren. Zes woonlocaties deden
hier gedurende een jaar aan mee. De
medewerkers kregen eerst een korte training
over goede slaap waarin meetresultaten van
de cliënten op de woongroep werden
gepresenteerd. Vervolgens dachten
medewerkers tijdens brainstormsessies na
over verbeteringen die ze ook zelf
doorvoerden, zoals het per persoon
aanpassen van slaaptijden en zorgen voor
genoeg activiteit op de voor de persoon juiste
tijden.
Bij een ruime meerderheid van de cliënten is
gedurende de pilotperiode de slaapkwaliteit
flink vooruit gegaan. Verder voldoen de
medewerkers steeds beter aan alle
VERWANTENpANEL: kLEINE mOEITE, VEEL INFORmATIE
Denkt u ook wel eens ‘ze hebben mij niets gevraagd’ wanneer er met kijk- en luistercijfers wordt geschermd of
wanneer Maurice de Hond de mening van de Nederlanders heeft gepeild? Bij Talant hebben ouders en verwanten
nu de kans om wél hun ideeën, kennis en ervaring te delen. Dat kan via een verwantenpanel dat Talants kennis- en
onderzoekcentrum opzet. De werving is inmiddels begonnen. Twee of drie keer per jaar een korte vragenlijst
invullen kost weinig tijd, maar levert belangrijke informatie op om de zorg en ondersteuning te verbeteren.
Hoe meer zielen, hoe meer vreugd: het streven is zo’n
tweehonderd mensen, maar meer deelnemers zullen
een beter beeld opleveren van wat er bij de
duizenden ouders en verwanten leeft en wat voor
oplossingen zij wellicht hebben. “We hebben gemerkt
dat dé ouder niet bestaat”, zegt Ruud Tap van het
Kennis- en onderzoekcentrum. “Dat maakt het
ingewikkeld, maar ook des te belangrijker om te
weten wat de verschillende ouders en verwanten
ergens van vinden.”
Een dergelijk panel was ook een aanbeveling van de
Centrale Verwantenraad, om de medezeggenschap te
vergroten. Ruud Tap: “De verwantenraden zijn en
blijven belangrijk. Niet iedereen heeft daar echter de
tijd of de mogelijkheid voor. Een verschil met de
verwantenraden is dat zij besluitvormende organen
zijn, terwijl het bij het panel om het verzamelen van
informatie gaat.”
voorwaarden om hun werk op de behoefte
van de cliënt aan te kunnen passen: de
medewerkers zijn gemotiveerd, ze krijgen
steeds meer kennis over slaap en ze zien
steeds meer mogelijkheden om die kennis in
hun werk toe te passen. Tijdens de pilot
bleek dat medewerkers – als ze daar de
mogelijkheid voor krijgen - steeds meer zelf
de regie nemen en hun eigen werktijden en
activiteitenaanbod aanpassen aan de
cliënten. Teamleiders zijn positief over de
effecten die de pilot heeft op de werkvloer:
meer aandacht voor activering en
bejegening, meer aandacht voor kwaliteit en
een geïnspireerde werkcultuur. Ook de
verwanten zijn positief, ze voelen zich op
sommige woongroepen meer betrokken bij
de zorg.
De pilot ‘Goed Uitgerust’ is mede mogelijk
gemaakt door het Innovatiefonds van de
Friesland Zorgverzekeraar.
Anoniem en vrijblijvend
Het vewantenpanel wordt waarschijnlijk in het najaar
voor het eerst geraadpleegd. Wie zich wil aanmelden,
is van harte welkom. Deelname is anoniem en
vrijblijvend: een paar keer per jaar krijgen panelleden
per mail of desgewenst per post de vraag of zij een
enquete willen invullen. Wellicht worden zij af en toe
ook voor bijeenkomsten uitgenodigd. Per keer kunnen
panelleden beslissen of ze willen meedoen. Mogelijke
onderwerpen zijn bijvoorbeeld vermaatschappelijking,
vrijwilligerswerk of het beeldhorloge. Panelleden
kunnen ook zelf onderwerpen aandragen.
Voor meer informatie of aanmelding kunt u e-mailen
naar verwantenpanel@talant.nl of bellen met Els
Dijkman, 0513 - 64 38 68.

mENSEN mET BEpERkING
mOGEN STEmmEN
Alle Nederlanders vanaf 18 jaar mogen stemmen. De
uitzondering voor mensen onder curatele, is afgeschaft.
Mensen met een beperking mogen zelf bepalen of ze
willen stemmen. Voor wie dat niet kan, kan een
zorgorganisatie overleggen met de wettelijk
vertegenwoordiger over weggooien van de toegestuurde
stempas of stemmen per volmacht. Stemmen per
volmacht gebeurt bij voorkeur door de wettelijk
vertegenwoordiger. Bij stemmen in een andere dan de
eigen gemeente, is een kiezerspas nodig.
Informatie voor cliënten
Talant heeft een eerste themakrant voor cliënten
uitgebracht, die deze keer gaat over politiek. Talants
Open Leercentrum Fryslân (OLF) heeft voor cliënten een
stembox gemaakt met informatie over stemmen. Ook
hebben het OLF en belangenorganisatie LFB op 1 juni
een politiek café ‘Het Lagerhuis’ georganiseerd in het
gemeentehuis in Heerenveen.
BELEVENISSEN IN TuIN
mIDDELSéHIEm
Er valt over een poosje ook buiten Middelséhiem wat te
beleven. Het ruim bemeten grasveld bij deze locatie voor
dagbesteding in Leeuwarden wordt getransformeerd tot
belevingstuin. Dit is mogelijk met een legaat en met
schenkingen van het wijkpanel en het cOTk, dat met
voetbaltoernooien geld inzamelt voor zorginstellingen.
Binnenkort zet de hovenier zijn schop in de grond. Hij wil
zich bij de aanleg graag laten assisteren door cliënten van
Middelséhiem. Wanneer de tuin klaar is, zijn ook bewoners
van de wijk Westeinde welkom om ervan te genieten.
vandecentraleVerwantenraad
Sociaal-recreatief vervoer
Vreemde titel vindt u ook niet?
Eigenlijk wordt hiermee bedoeld het
vervoer van onze verwanten van en
naar activiteiten als familiebezoek,
sport, ontspanning en dergelijke, die
plaatsvinden buiten de gebruikelijke
‘werktijden’. Op de avonden en in de
weekenden dus.
Zo nu en dan bereiken klachten en
vragen de Centrale Verwantenraad
over het ontbreken van goede
betrouw bare voorzieningen op dit
gebied. In de afgelopen jaren is er
nog al eens wat gewijzigd in dit soort
vervoersvoorziening. Individuele
begeleiding is veelal niet meer
mogelijk: medewerkers kunnen niet
gemist worden op de locatie en
vrijwilligers zijn steeds moeilijker te
vinden. De verantwoordelijkheid voor
de kosten is niet duidelijk. De AWBZ
dekt de kosten voor vervoer buiten
de gebruikelijke kosten voor werk- en
dagbesteding niet. Hoe kunnen we
dan toch regelen dat ons kind/broer/
zus de mogelijkheid heeft om gewoon
mee te kunnen doen aan activiteiten in
hun vrije tijd?
In 2009 is de Centrale Verwantenraad
hierover een gesprek aangegaan
met het hoofd Vervoer van Talant.
Gebleken is dat gemeenten met de
invoering van de Wet Maatschappelijke
Ondersteuning (WMO) een instrument
in handen hebben gekregen om
onder andere de vervoersvragen van
mensen met een lichamelijke en/of
verstandelijke beperking te kunnen
beantwoorden. Tijdens een aantal
besprekingen is echter gebleken dat
zowel ouders/verwanten en cliënten
als Talant-medewerkers onvoldoende
bekend zijn met de mogelijkheden
die de gemeenten hebben. Het hoofd
Vervoer heeft een aantal gesprekken
met gemeentelijke vertegenwoordigers
gevoerd en daaruit blijkt dat gemeenten
zeker geen eenduidige richtlijnen
hanteren. Elke gemeente mag voor
het WMO-vervoer naar eigen inzicht de
regelgeving opstellen.
De Centrale Verwantenraad en de
afdeling Vervoer van Talant hebben
daarom besloten gezamenlijk de feiten
boven tafel te halen. Het doel dat wij
daarmee willen bereiken is tweeledig.
Ten eerste: duidelijkheid verschaffen
over de mogelijkheden van vervoer in
vrije tijd aan cliënten en begeleiders.
Ten tweede: gemeenten wijzen op de
problematiek van onze doelgroep en
de behoefte aan eenduidigheid in de
regelgeving toelichten.
Om te onderzoeken hoe het er voor
staat met de kennis en behoefte
rondom vervoer in vrije tijd onder
cliënten en verwanten, is begin
2010 gestart met de verzending van
een vragenformulier. Van de 3200
verzonden formulieren zijn 1175
ingevuld teruggestuurd aan onze
werkgroep. Ruim eenderde retour, wij
vinden dat een prima resultaat.
Met de verzamelde gegevens willen
wij de grootste knelpunten willen
vaststellen. Op basis van deze
resultaten willen wij inhoud kunnen
geven aan de beide bovenbeschreven
doelstellingen. De verwachting is dat
aan het eind van dit jaar concrete
resultaten bekend zullen zijn. In InZicht
zullen we daaraan dan opnieuw
aandacht besteden.
Namens de Centrale Verwantenraad,
Tjalling Boonstra
InZicht 5

cIZ Centrum Indicatiestelling Zorg. Het CIZ stelt de indicatie, het
toegangsbewijs tot de zorg.
Indicatie De indicatie geeft de soort zorg en ondersteuning aan en hoeveel uren
gemiddeld per week.
ZZp Zorgzwaartepakket. Bij een indicatie voor ‘verblijf’ (of ‘verblijf en
behandeling’), wordt de indicatie afgegeven als ZZP. Er zijn per
zorgzwaarte verschillende pakketten. De zorgaanbieder kan een ZZP niet
individueel vertalen naar zorg: met een aantal ZZP’s samen wordt zorg
geboden aan een groep cliënten. De individuele afspraken worden
gemaakt in ieders Ondersteuningsplan.
Budget Aan de indicatie/ZZP wordt een budget gekoppeld, met (soms
wisselende) tarieven van de NZA, de Nederlandse Zorgautoriteit. Met de
indicatie/ZZP en het budget kan zorg worden aangevraagd bij het
Zorgkantoor.
AWBZ Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. Hieruit worden ziektekosten
betaald die niet onder de ziektekostenverzekering vallen. Voor een
ziektekostenverzekering betalen mensen een maandelijkse premie, de
AWBZ wordt echter gefinancierd met belastinggeld.
WMO Wet Maatschappelijke Ondersteuning. De WMO wordt uitgevoerd door
gemeenten en is bedoeld om kwetsbare mensen deel te laten nemen
aan de maatschappij.
Zorgkantoor Een zorgkantoor, in dit geval Zorgkantoor Friesland, beheert het
AWBZ-geld. Zorgkantoor Friesland is iets anders dan zorgverzekeraar De
Friesland.
Zorg in natura en pGB
Een klant kan bij AWBZ- of WMO-zorg kiezen voor zorg in natura (ZIN) of
een persoonsgebonden budget (PGB). Bij ZIN gaat het geld vanuit het
Zorgkantoor (AWBZ) of gemeente (WMO) rechtsreeks naar de
zorgaanbieder van keuze. De zorgaanbieder verantwoordt de uitgaven bij
zorgkantoor of gemeente. Bij een PGB gaat het budget naar de klant,
waarmee de klant zelf zorg inkoopt. De klant verantwoordt bij gemeente
of zorgkantoor dan ook zelf de uitgaven.
Overhead Geld dat een bedrijf of organisatie aan de eigen organisatie besteedt,
ten dienste van de uiteindelijke doelen. Bijvoorbeeld kosten voor
administratie, management, personeelszaken, scholing en schoonmaak.
Het percentage overhead varieert van 12% voor zeer uitvoerende
organisaties tot meer dan 40% voor ministeries.
cliëntgebonden begroting
Een overzicht van alle kosten die een cliënt heeft, een persoonlijk
huishoudboekje.
kostenoverzicht
Een overzicht van de kosten die Talant voor de klant maakt en bij de
klant in rekening brengt. Dit geldt voor PGB en/of voor kosten voor
aanvullende zorg of ondersteuning die niet vergoed worden uit AWBZ of
WMO.
Factuur Een rekening met het daadwerkelijke bedrag dat de klant aan Talant
verschuldigd is.
Zakgeld en kleedgeld
In het Ondersteuningsplan kunnen afspraken worden gemaakt over
kleed- en zakgeld, bijvoorbeeld dat een cliënt iedere week een bepaald
bedrag van zijn bankrekening kan halen. Hiervan betaalt de cliënt zaken
als de kapper, sport, cadeautjes of iets lekkers.
SVB Deze afkorting wordt gebruikt door zowel de Sociale Verzekeringsbank
als de Stichting Vermogens Beheer. De Sociale Verzekeringsbank is de
uitvoerder van onder meer kinderbijslag, PGB en TOG (tegemoetkoming
ouders van thuiswonende gehandicapte kinderen). De Stichting
Vermogensbeheer is er voor financiële belangenbehartiging van mensen
met een beperking.
6 InZicht
Wegwijzer
De vele begrippen en
regelingen maken de
financiën en regelingen
in de zorg voor veel
mensen tot een
doolhof. Sommige
ouders laten
hun vragen
en onbegrip
blijken aan
Talant en
vermoedelijk
hebben meer ouders
of verwanten soortgelijke vragen. De
financiën bij Talant zijn complex en
uiteindelijk is het voor iedere cliënt
een individueel verhaal. Toch hopen
we enige opheldering te geven met
uitleg over de meest voorkomende
begrippen en vragen.
Hoe wordt Talant gefinancierd? Voor geïndiceerde zorg krijgt Talant
geld uit de WMO en de AWBZ. Bij zorg in natura gaat dat via het
Zorgkantoor of een gemeente, bij PGB via de cliënt zelf. Deze budgetten
zijn voor personeels- en materieelkosten, zoals voeding en (deels)
vervoer. Talant krijgt van de overheid een aparte vergoeding voor
huisvesting. Verder wordt voor de ‘extra’s’ steeds vaker een beroep
gedaan op sponsors en fondsen, zoals de stichting Vrienden van Talant.
Hoe verdeelt Talant het geld? De budgetten die Talant per cliënt
ontvangt, worden per cluster (een aantal locaties) in totaal aan de
clustermanagers gegeven. Zij maken een begroting voor de kosten voor
de zorg en ondersteuning. Een deel van het budget dragen ze af voor
overheadkosten en er gaat een bedrag naar Specialistische Functies.
Eigenlijk is Specialistische Functies een dienst waarvoor alleen cliënten
met de indicatie ‘behandeling’ budget hebben, maar op deze manier
kunnen alle cliënten gebruik maken van deze (para)medische
specialisten.
Hoe kan ik zien of het budget wel aan mijn familielid wordt
besteed? Daarover kunnen we inzicht geven per het aantal locaties dat
onder een teamleider valt, niet op individueel niveau, omdat die extra
administratie veel te duur zou worden. Cliënten en verwanten kunnen
zich wel beroepen op het Ondersteuningsplan. Daarin is samen
afgesproken hoe de indicatie vertaald moet worden naar de praktijk.

voor doolhof financiën en regelingen
Het Zorgkantoor en de Nederlandse Zorgautoriteit
controleren door Talant bij hen ingediende
rekeningen en jaarlijks controleert een externe
accountant Talants jaarrekening.
Als grote organisatie heeft Talant vast veel
overheadkosten. Dat valt mee. In de gehandicaptensector
ligt het gemiddelde op 15%, bij Talant
bedraagt het percentage overhead 12,9%.
Gaan kosten voor gebouwen zoals het
Service- en bestuursbureau in Heerenveen ten
koste van begeleiding op de groep? Nee. De
regels van de AWBZ bepalen dat geld voor
huisvesting niet vermengd mag worden met geld
voor personeel.
Wat valt onder de AWBZ en de WMO?
Voor verstandelijk gehandicaptenzorg gaat het bij
de AWBZ momenteel om persoonlijke verzorging,
verpleging, begeleiding, dagbesteding, behandeling
en/of verblijf. De overheid wil de AWBZ
afbouwen. Instellingen moeten de regeling nu
strakker doorvoeren, waardoor bijvoorbeeld
(begeleiding bij) vrijetijdsbesteding niet met
AWBZ-geld bekostigd kan worden. Ook zijn de
indicatie-eisen voor begeleiding strenger
geworden, waardoor sommige mensen met een
lichte beperking minder ondersteuning vergoed
krijgen. Een deel van de AWBZ wordt overgeheveld
naar de WMO, wat gehandicaptenzorg betreft
tot nu toe huishoudelijke hulp. Onder de WMO
vallen ook zaken als taxivervoer in vrije tijd en
aanpassingen in een woning.
kan ik beter kiezen voor een pGB of voor zorg in
natura (ZIN)? Dat verschilt per persoon. Bij ZIN
komt de zorg van één aanbieder, terwijl u een
PGB over meer aanbieders tegelijk kunt verdelen.
Bij een PGB moet u wel zelf alles uitzoeken en
regelen en zelf de uitgaven verantwoorden bij
Zorgkantoor of gemeente. Sommige mensen
schakelen een PGB-bureau in, maar daarvoor
moet u wel betalen.
Ik betaal al een eigen bijdrage. Waarom krijg ik
ook nog rekeningen van Talant? Er zijn twee
soorten eigen bijdrage: de inkomensafhankelijke
HEEFT u mEER VRAGEN? Voor financiële vragen specifiek over een cliënt of zorginhoudelijke vragen, kunt u terecht bij
de teamleider of eventueel de clustermanager. Meer globale vragen over financiën en regelingen kunt u schriftelijk stellen,
per e-mail: vragenoverfinancien@talant.nl of per post: Talant, Planning & Control, Vragen over financiën, postbus 303,
8440 AH Heerenveen
eigen bijdrage aan de AWBZ die via het CAK naar
de overheid gaat en een bijdrage die Talant
vraagt. Alle kosten die iedere burger zelf wordt
geacht te betalen, moet ook iemand die AWBZ/
WMO-zorg krijgt, zelf betalen. De bijdrage aan
Talant gaat zodoende om diensten die niet door
de AWBZ worden vergoed, zoals waskosten.
Talant stelt hiervoor een kostenoverzicht op. Op
www.cvz.nl/awbzzorgkompas kunt u precies zien
wat voor rekening is van een zorgorganisatie is en
wat voor eigen rekening is.
Wie betaalt het cliëntenvervoer? Vervoer naar
een medisch specialist betaalt Talant wanneer de
cliënt een indicatie heeft voor behandeling én het
vervoer nodig is wegens een aandoening die te
maken heeft met de beperking waarvoor de
indicatie geldt. In andere gevallen betaalt de
cliënt zelf of kunt u een beroep doen op de
ziektekostenverzekering of de WMO.
Vervoer naar en van dagbesteding betaalt Talant
voor cliënten met een indicatie voor vervoer (bij
een verblijfsindicatie is hiervoor geen aparte
indicatie nodig). Ander vervoer, zoals voor
familiebezoek of vrijetijdsbesteding, regelt en
betaalt een cliënt zelf. Mogelijk kunt u een
vergoeding krijgen uit de WMO.
Mijn familielid krijgt minder zorg op de groep
dan anderen. klopt dat wel? De hoeveelheid zorg
wordt bepaald door de indicatie, bij een
verblijfsindicatie uitgedrukt in een ZZP. Het kan
zijn dat uw familielid een ander ZZP heeft dan
anderen. Daarnaast is het aantal uren per ZZP een
gemiddelde en wordt een ZZP niet individueel
vertaald naar zorg, maar per groep. Dit kan
betekenen dat bij cliënten met hetzelfde ZZP niet
iedereen iedere dag hetzelfde aantal uren zorg
krijgt. Denkt u toch dat er sprake is van een fout,
neem dan contact op met de teamleider.
De begeleiders hebben geen tijd meer om met
onze dochter te wandelen, maar er staat wel
een groot kantoorgebouw in Heerenveen.
Gebouwen worden niet gefinancierd uit het
budget voor begeleiding. Een grote organisatie
vergt overigens meer kantoorpersoneel (en dus
meer kantoorruimte), maar in verhouding minder
dan een kleine organisatie. Dat er minder tijd is
voor de leuke dingen – ook al zijn het heel
gewone en toch belangrijke activiteiten als
wandelen – gaat ook de medewerkers van Talant
aan het hart. Het komt door de aanscherping van
de AWBZ. De rol van familie, vrienden en
vrijwilligers wordt zo steeds belangrijker. Dit is
ook wat de overheid voor ogen heeft.
InZicht 7
InZicht 7

Maandag
Naam Natascha Eekhof Woonplaats Sneek Woont begeleid in een groep van acht mensen bij philadelphia
Natascha is na deze week verhuisd naar een woning voor zeven mensen. Ieder heeft een eigen
appartement. Werk Supermarkt Attent in Oppenhuizen, een werkproject van Talant Vrije tijd muziek
luisteren, lezen, computeren, tv kijken, fietsen en zwemmen.
Om 6.30 uur gaat mijn wekker af.
Tot 8.00 uur ben ik bezig me klaar te maken om naar mijn
werk te gaan. Om 8:00 uur ga ik op mijn fiets naar mijn
werk. Op maandag moet ik eerst met een doekje en dettol
alle deurklinken en lichtknopjes en kranen schoonmaken en
de wc. ’s Middags moet ik de afwas doen. Het is dan ook
bijvuldag.
Soms ga ik vanuit mijn werk de stad in maar meestal ga ik
dan naar huis. Thuis drink ik een kopje koffie en om 17.15
uur ga ik de tafel dekken. Daarna eten we. Om 20.00 uur
douch ik met toezicht. Dan kijk ik nog even tv. Ik kijk graag
naar horrorfilms en spannende series, zoals Ghost Wisperer
en the Mentalist. Ook ziekenhuisseries vind ik leuk, vooral
Grey’s Anatomy en House. Om 21.30 uur luister ik even
muziek en ga dan lekker slapen.
8 InZicht
Natascha is bezig met haar favoriete klus: bestellingen klaarmaken.
Dinsdag
6.30 Mijn wekker gaat.
Om 8.00 uur vertrek ik op mijn fiets naar mijn
werk. Ik ben er om 8.30 uur en begin met de
zuivel en kijk of alle datums goed zijn. Van
9.30 tot 10.00 uur heb ik koffiepauze. Om
10.00 maak ik de bestelling klaar voor de
Frittemahof. Hierna ga ik spiegelen en van
11.45 tot 12.30 heb ik lunchpauze. Hierna
ga ik verder met spiegelen of moet ik
schoonmaken. Dan ga ik weer op de fiets
naar huis.
Thuis plan ik mijn dag met de leiding en
praat mijn dag met de leiding door. Daarna
ga ik vaak relaxen. Om 17.15 uur dek ik de
tafel en om 17.30 uur gaan we eten. Na het
eten relax ik nog even en ga dan lekker in
bad. 19.30 uur drink ik thee en om 21.30
uur ga ik op bed.
Nog even iets
uit de
Tijd om de tafel
te dekken.

De week van Natascha Eekhof
fietstas pakken.
Marieke is mijn huisgenoot
én vriendin.
De ramen lappen.
Woensdag
6.30 uur De wekker. Ik maak me klaar om om 8:00 uur
naar mijn werk te fietsen.
8.30 uur Ik ben begonnen met het bijvullen van de
zuivel. De baas heb ik geholpen met het bijvullen van de
dierenbenodigdheden en heb derving (spul wat over
datum is) gescand. Bij thuiskomst heb ik een kopje koffie
gehad en heb ik mijn dag verder gepland met de leiding.
Donderdag
De wekker gaat weer om 6.30 uur. Op het werk ben ik
begonnen met het spiegelen. Na de pauze heb ik
bestellingen klaargemaakt en na de pauze
de koekjes bijgevuld.
15.30 uur Lekker naar huis en koffie
gedronken. Daarna dvd gekeken met
Marieke: K3 in concert. Marieke woont in
Zondag
Vrijdag
Ik word weer gewekt om 6.30 uur. Om
8.00 uur fiets ik naar mijn werk.
Om 8.30 uur ben ik begonnen met het
bijvullen van de zuivel en ben ik bij alle
koelingen langs gegaan om de derving op
te zoeken, zodat die weg kon. Daarna heb
ik de derving weggescand. Om 9.30 uur
ben ik om pauze gegaan tot 10.00 uur.
Zaterdag
Lekker uitgeslapen tot 8.30 uur. Tot 9.00
uur tv gekeken. Ontbeten en daarna koffie
gedronken met de leiding. Gerelaxt op mijn
kamer en daarna met de leiding mijn dag
gepland.
Uitgeslapen tot 8.30 uur. Rustig wakker geworden tot
9.00 uur. Daarna ontbeten en lekker tv gekeken op de
groep. Om 11.00 uur hebben we met de leiding en
tekst Natascha Eekhof met hulp van begeleidsters. Kleine foto’s stagiaire Ymke de Jong.
Daarna ben ik met de laptop bezig geweest. Ik doe graag
spelletjes en typ ook wel teksten over, zoals songteksten.
Na het tafel dekken heb ik om 17.30 uur gegeten, even
tv gekeken en daarna gedoucht met toezicht. Om 20.00
uur lekker thee gehad met fruit. Toen heb ik Hart in actie
gekeken en mijn pleegmoeder en beppe gebeld. Ik heb
namelijk op woensdag belavond. Om 21.30 uur gaat het
licht weer uit en ga ik slapen.
hetzelfde huis en is ook mijn vriendin. Zelf hou ik van
muziek als Pink, Spice Girls en Backstreet Boys. Na de dvd
heb ik de tafel gedekt en heb ik lekker gegeten. Nog even
gerelaxt en toen ben ik in bad gegaan. Daarna heb ik weer
koffie gedronken en mijn kamer opgeruimd. Om de week
ga ik het weekend naar huis en moet ik op donderdag mijn
hele kamer schoonmaken. Uitgebreid mijn tanden gepoetst.
Om 9.30 uur ben ik gaan slapen.
Toen heb ik gewacht tot de vrachtwagen er was en heb ik
de zuivel en de toetjes bijgevuld. Tot 12.15 uur heb ik
gewerkt en ben toen naar huis gegaan.
Thuis heb ik lekker een broodje gegeten en gerelaxt. Soms
douch ik vrijdagmiddag ook wel eens als ik dan naar huis
ga. Dit weekend was ik op de groep en heb de hele middag
lekker rustig aangedaan. Toen iedereen uit zijn werk kwam
hebben we samen koffie gedronken en heb ik gerelaxt tot
ik tafel moest dekken en eten. Hierna heb ik gedoucht en
lekker lui gehangen.
Hierna heb ik geluncht.
Toen heb ik mijn kamer schoongemaakt en de ramen
gelapt. Heb hierna weer even gerelaxt en rond 16.00
uur op de groep koffie gedronken. Na de koffie ben ik
naar mijn kamer gegaan. Om 18.00 uur hebben we
gegeten. Ik heb op mijn kamer tv gekeken en later op de
groep. Om 23.00 uur ben ik gaan slapen.
Marieke koffiegedronken. Daarna heb ik lekker tv gekeken
op de groep. Een broodje uit het vuistje gegeten en een
hele luie middag gehad. Daarna lekker gegeten en weer
een relaxende avond gehad. Ben om 9.30 uur gaan
slapen.
InZicht 89

Gezond en fit
op De Reling
Roosvicee in plaats van frisdrank, veel rauwkost en elke dag
zelf koken. Op locatie De Reling in Heerenveen is het roer
helemaal om. Het onderwerp gezondheid is het gesprek van
de dag en alle bewoners én medewerkers doen mee aan
het door moeder Marga Dommershuijzen ontwikkelde
project ‘Gezond op De Reling’. Vooral het samen doen blijkt
belangrijk te zijn.
Marga Dommershuijzen is naast moeder van
bewoonster Trisia een diëtiste die zich richt op
gezond eten en leven. Het gebruik van pure en
onbewerkte producten staat bij haar centraal.
Haar dochter is al jaren te zwaar en ze
probeerde al een tijd om haar een ander
voedingspatroon te geven. Samen met haar
persoonlijk begeleider stelde ze plannen op,
maar het bleef lastig om als enige in de groep
vast te houden aan een ander eetpatroon.
Samen met haar man komt Marga drie keer
per week op De Reling langs en ze hoorde dat
veel ouders hadden aangegeven dat hun
kinderen te zwaar waren. Ze besprak de
situatie met teamleider Aukje de Vries “Ik weet
dat een verandering van eet- en leefpatroon
alleen werkt als je er met het hele team achter
staat”, zegt Marga Dommershuijzen. “Door
gezond leven een thema te maken binnen de
groep en er samen aan te werken, kun je de
leefstijl echt veranderen. Gelukkig was Aukje
het met me eens.”
Te weinig kennis
Een gezond eet- en leefpatroon begint met
kennis. Zowel bij de leiding als bij bewoners.
Aukje is daarom blij met de inzet van Marga.
“Tijdens de opleiding is er weinig aandacht
voor goede eet- en leefgewoontes”, zegt
Aukje “We denken te weten wat goed voor
ons – en dus voor bewoners – is, maar dit
doen we niet onderbouwd. Als we de
10 InZicht
bewoners willen helpen om gezonder te
leven, moeten we allemaal bewust zijn van
wat gezond is en weten hoe we bewoners
daarbij kunnen helpen.”
Marga stelde een gezondheidsplan op. Vanaf 1
maart is het thema gezondheid een belangrijk
onderdeel van De Reling. Aukje zegde de
maaltijdvoorziening op - iedere locatie kan
kiezen voor deze voorziening of zelf koken -
en stelde activiteitenbegeleiders aan om
bewoners te helpen bij het koken. Aukje: “Eén
van de bewoners heeft een indicatie voor
dagbesteding op De Reling en ik zag kansen
om activiteitenbegeleiders aan te nemen die
én de dagbesteding kunnen uitvoeren én
kunnen koken. Een bijkomend voordeel van
zelf koken is dat je seizoens groenten kunt
gebruiken en dus niet veel geld kwijt bent. Zo
besparen we veel op de maaltijden.”
Workshops
Eén keer per maand schuift Marga aan bij het
teamoverleg om workshops te geven over
gezonde voeding. Activiteitenbegeleider Joke
de Ruiter vertelt dat het team regelmatig met
open mond naar Marga zit te luisteren. “Marga
laat ons zien dat we nog veel kunnen leren!
We leren dat koolhydraten omgezet worden in
vet en ze geeft ons tips hoe we met minder
koolhydraten kunnen koken. Ook leert ze ons
dat onbewerkte producten beter
zijn en we niet te veel gebruik moeten maken
van suikervervangers.” Marga vult aan: “Het
gaat niet om snel afvallen; gezondheid staat
voorop. Stoffen die niet goed voor het lichaam
zijn, willen we dus liever niet gebruiken.”
Geuren uit de keuken
Niet alleen het team krijgt uitleg van Marga,
ook met de bewoners heeft ze wekelijks
gesprekken over gezondheid. Ze worden elke
week gewogen en kunnen bij activiteiten -
ARTS TALANT:
Door de nadruk te leggen op gezondheid in
brede zin en niet op een probleem,
voorkom je een negatieve invalshoek, vindt
Wendie kiers, Arts-VG en eerste
geneeskundige bij Talant. “De Reling pakt
dat goed aan: het hele team en alle
bewoners gaan gezamenlijk aan de slag
om gezond en fit te worden. Gezonde
voeding en beweging worden zo onderdeel
van het wonen. De Reling is daarmee een
goed voorbeeld voor de overige locaties.”
Net als in de rest van de samenleving
worden ook cliënten van Talant steeds
zwaarder en bewegen ze minder. Daar is bij
Talant oog voor en het is mooi wanneer
ouders het voortouw nemen om er samen

Op De Reling in Heerenveen wordt samen gezond geleefd. V.l.n.r. Frans Massink, Andre Kras, teamleider Aukje de Vries,
moeder Marga Dommershuijzen, Trisia Dommershuijzen en Astrid Andrea.
begeleiders Joke de Ruiter en Jaël Frenay
aangeven wat ze graag willen eten. Bewoners
die in de toekomst zelfstandig gaan wonen,
krijgen extra uitleg over wat gezond is en wat
niet. Ze gaan mee met boodschappen doen,
helpen bij het samenstellen van het boodschappen
lijstje en assisteren bij het koken.
“Als bewoners nu aan het eind van de middag
thuiskomen, ruikt het hier vaak heerlijk”, zegt
Aukje. “De geuren die uit de keuken komen en
het gezamenlijk koken zorgen voor een heel
iets aan te doen. Wel geeft het feit dat een
ouder zo’n initiatief als op De Reling moet
nemen ook een wat ongemakkelijk gevoel:
heeft Talant misschien een steekje laten
vallen? “We richten ons als medici en
paramedici nu vooral op individuele
problemen. We hebben ook zelf een diëtist
in dienst, maar wij zien cliënten pas als die
klachten hebben en daarom ondersteuning
vragen van een arts en diëtist. Maar als een
cliënt zijn ongezonde eet- en leefstijl niet
als een probleem ziet, wat doe je dan? Het
is een lastig dilemma, doordat autonomie
bij Talant voorop staat. We willen niet
betuttelend zijn en cliënten opleggen dat
ze bijvoorbeeld moeten afvallen en meer
bewegen”, zegt Wendie Kiers. “Toch is het
gezellige sfeer. Het is mooi om te zien dat het
gezonder leven op De Reling meteen ook voor
gezelligheid zorgt.”
Bewustwording
Een gezond leven start met bewustwording. “Het
is in onze cultuur ingebakken om mensen met
een verstandelijke beperking te vertroetelen”,
zegt Marga. “Maar dat ze daardoor te zwaar
worden, vatbaar worden voor allerlei ziektes en
sneller oud worden, weet men vaak niet.
“WE MOETEN HET GOEDE VOORBEELD GEVEN”
wel een onderwerp waar we meer mee
moeten doen. Ik vind dat we cliënten het
goede voorbeeld moeten geven. Dat begint
bij het aanbieden van gezonde voeding.
Wat is precies twee ons groente? En welke
voedingsstoffen hebben we per dag nodig?
Deze kennis is nu nog te weinig aanwezig
binnen Talant. We zouden in ons
scholingsaanbod voedingsleer moeten
opnemen, zodat alle medewerkers op de
hoogte zijn.”
Zweten
Kennisoverdracht is volgens haar een
belangrijke eerste stap. Ook ouders zouden
in een vroeg stadium al informatie moeten
krijgen over gezonde voeding voor hun nog
Bovendien kan slechte voeding gedragsproblemen
verergeren. Je ziet dat bewoners, ook
al zijn we nog maar een paar maanden bezig,
dankzij goede voedingsstoffen lekkerder in hun
vel zitten en rustiger zijn.” Bewoner André, die
dol is op drummen, is blij met het gezondheidsbeleid
op De Reling. “Ik wil graag een paar kilo
afvallen en ik heb veel energie nodig voor het
drummen. Nu we anders eten, gaat dat heel
goed. Ik vind het ook erg lekker. Vroeger lustte ik
geen paprika, maar Joke kookt heel lekker en nu
lust ik ze wel.” Zijn buurman Frans heeft wat
meer moeite met het eten. “Maar het is wel leuk
om er met z’n allen mee bezig te zijn. Joke kookt
lekker, maar ik hou niet zo van rauwkost.”
Praten over gezondheid moet volgens Aukje
veel vanzelfsprekender worden. “Breng het niet
als een probleem, maar als iets dat leuk is. Zo
gaan we ook met bewegen om. Als onze locatie
is goedgekeurd als stageplek voor studenten
van sportopleiding CIOS, komen hier stagiaires
die vrijwilligers gaan werven en opleiden om
met onze bewoners te bewegen. Dan pas zijn
we helemaal gezond en fit op De Reling!”
VOEL jE GOED!
Gezondheid en bewegen is een thema dat binnen
Talant steeds meer aandacht krijgt. Samen met
stichting Vrienden van Talant en in overleg met de
Centrale Verwantenraad is een plan in de maak:
‘Voel je goed!’. Daarin komen allerlei ideeën over
hoe de organisatie de komende vier jaar met
gezondheid aan de slag wil. Er zijn al verschillende
initiatieven binnen Talant. De intensieve cursus
voor cliënten Gezond en Wel bijvoorbeeld, die Open
Leercentrum Fryslân na de zomervakantie weer
start. Voor meer informatie: www.olfryslan.nl of
0513 – 65 51 80.
thuiswonende kind om overgewicht en een
ongezonde leefstijl te voorkomen. Voor
cliënten die bij Talant wonen, is motivatie
een belangrijk punt. “Bewegen is lang niet
voor alle cliënten leuk. Je wordt er moe van
en gaat ervan zweten. Het is daarom
belangrijk om erachter te komen wat
cliënten qua beweging leuk vinden en wat
hen motiveert. Daar moeten begeleiders,
naast de aandacht voor gezonde voeding,
tijd in investeren en op inspelen, eventueel
met behulp van vrijwilligers. Bewegen
moet leuk zijn en gezond eten lekker. Met
die invalshoek is aandacht voor een
gezonde leefstijl absoluut geen straf en
daar gaan we de komende tijd hard mee
aan de slag.”
InZicht 10 11

Stemmen
over zorg
cDA Ingrijpen in salarissen medisch specialisten.
Minder regulering en meer eigen initiatief,
maar geen volledige marktwerking. Beter
vormgegeven eigen risico. Behoud zorgtoeslag.
Kortdurende zorg en hulp bij wonen uit de
AWBZ. Afhankelijk van het inkomen huurtoeslag,
eigen bijdrage intramurale zorg kan dan
vervallen. Eventueel voor overige verblijfskosten
een beroep doen op de WMO. Geen vermogenstoets.
Zorgkantoren afschaffen, uitvoering van
AWBZ en basisverzekering onderbrengen bij een
zorgverzekeraar naar keuze. Persoonsgebonden
Budget (PGB) behouden.
pvdA Salarissen van medisch specialisten
beteugelen. Geen verdere marktwerking. Zorg
kleinschaliger en in buurt organiseren. Minder
bureaucratie. Premie zorgverzekering meer
inkomensafhankelijk, zorgtoeslag overbodig.
Terughoudend met eigen bijdragen, eigen
bijdrage inkomensafhankelijk, compensatie voor
chronisch zieken/gehandicapten. Samenwerking
gemeenten, politici, organisaties en werkgevers
voor participatie van mensen met een beperking.
Betere bruikbaarheid en toegankelijkheid
van gebouwen, treinstations en bushaltes en
van informatie op (overheids)websites.
christenunie Hogere eigen bijdragen
zorgverzekering en AWBZ, naar draagkracht.
Eigen risico inkomensafhankelijk. Beperking
basispakket. Eigen bijdrage bij onnodig gebruik
eerste hulp/ziekenhuis. No-claimkorting
afschaffen. Compensatie voor duurdere
zorgpremie. Grondwettelijk verbod op discriminatie
van mensen met een beperking. AWBZ
glashelder omschrijven.
VVD Eigen risico v 300; huisarts onder eigen
risico. Beperking basispakket. Wie meer gebruik
maakt van zorg betaalt meer, maar bij hoge
zorgkosten blijft slechts een klein deel voor
eigen rekening. Onnodige bureaucratie
Voorstellen voor bezuinigingen
12 InZicht
afschaffen. Geen vergoeding voor wonen en
levensonderhoud. AWBZ beter afstemmen op
wensen van gebruikers en kwaliteit omhoog.
Zorgkantoren afschaffen en uitvoering AWBZ en
zorgverzekeringswet door zorgverzekeraars. Een
helder omschreven polis vervangt de huidige
indicatiestelling. Toekomstbeeld: zorgverlener
bepaalt, net als in curatieve zorg, of het nodig is,
zorgverzekeraar controleert achteraf. PGB blijft
belangrijk alternatief.
Groenlinks Eigen risico en financiering meer
inkomensafhankelijk. Zorgtoeslag afschaffen.
Geen marktwerking. Zorg kleinschaliger en in
directe omgeving organiseren. Een vermogenstoets
voor de AWBZ. Wonen uit AWBZ, voor
sommigen vervangen door huursubsidie.
AWBZ grotendeels overhevelen naar publieke
basisverzekering. Zorgverzekeraars zonder
winstoogmerk voeren deze verzekering uit. Op
de zorg wordt niet bezuinigd. Kilometerbudget
gehandicapten verhogen. Gebruik taxi voor
bus- en treintarieven, zo lang openbaar vervoer
niet goed toegankelijk is voor gehandicapten.
D66 Geen eigen risico. Eigen bijdrage 10%,
maximaal v 400 per jaar. Basispakket beperken.
Sparen voor zorg op de oude dag. Basiszorg blijft
gegarandeerd. Poortwachtersrol van huisartsen
versterken. Uitbreiden en financieren van
zorgnetwerken rondom zorgvragers. AWBZ terug
naar de kern: zware langdurige zorg. Zorg,
service en wonen scheiden. PGB zo vaak
mogelijk toepassen. Een balans vinden tussen
marktwerking en publiek aanbod en tussen
solidariteit en eigen verantwoordelijkheid.
pVV Niet winst maar de patiënt dient centraal
te staan. Iedereen heeft recht op de beste zorg
die hij kan krijgen. Pas op de plaats wat betreft
uitbreiding marktwerking en stelselwijzigingen:
eerst ruimte voor goede zorg creëren. Geen
verhoging van het eigen risico. Tienduizend
De gekozen Tweede Kamer en het nieuwe kabinet zullen zich buigen over de voorstellen van
ambtenaren voor bezuinigingen. Enkele voorstellen voor de zorg:
• Eigen risico omhoog van 165 tot 775 euro
• 5 Euro per bezoek aan de huisarts
• Eigen bijdrage geneesmiddelen 15%
• Versobering AWBZ. Onder meer verhoging van de eigen bijdragen en geen vergoeding meer
voor de eerste 90 minuten persoonlijke verzorging per week; voor zorg korter dan zes maanden;
voor zorg voor mensen met een IQ hoger dan 70 in plaats van 85.
Weet u al op wie u gaat stemmen op 9 juni? We hebben
voor u de standpunten over zorg samengevat. Bekijk voor
de hele omschrijvingen en de overige standpunten de
verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen.
extra handen aan het bed in verpleeg- en
verzorgingshuizen. Korten op salaris specialisten
en zorgbestuurders. Meer rechten voor ouderen
en gehandicapten in zorginstellingen en rechten
afpakken van gevangenen.
Sp Geen eigen risico. Inkomensafhankelijke
ziektekostenpremie. Zorgtoeslag overbodig.
Extra investeren in de zorg. Verdere marktwerking
stoppen en op termijn terugdraaien.
Gemeenten moeten daadwerkelijk voldoende
financiële ruimte hebben om de WMO uit te
voeren. AWBZ verbeteren in plaats van
uitkleden. Zorgzwaartepakketten omvormen tot
betere betaalvormen, op basis van zorgvraag,
personeelsbezetting en omgevingseisen.
partij voor de Dieren Geen verhoging eigen
risico, geen eigen bijdrage voor huisarts. Streven
naar kleinschalige voorzieningen op lokaal en
buurtniveau in gezondheidszorg. Marktwerking
onwenselijk. Meer verantwoordelijkheid aan
mensen op de werkvloer en minder aan
managementlagen.
SGp Eigen risico geleidelijk en
inkomensafhankelijk verhogen, huisartsbezoek
buiten eigen risico. Chronisch zieken met lage
inkomens minder eigen risico dan nu. Beperking
basispakket. 25% minder regeldruk in de zorg.
De AWBZ moet blijven voor mensen met een
chronische ziekte of beperking. Wonen en zorg
scheiden, beroep doen op huurtoeslag. Eigen
bijdrage voor AWBZ dan beperken.
Participatiebudget voor mensen die begeleiding
en ondersteuning zelf willen en kunnen regelen.
Tot die tijd mogelijkheid voor PGB. Goede
toegankelijkheid openbare gebouwen en
openbaar vervoer en beter vervoer van deur tot
deur voor mensen met een beperking.
Trots op Nederland Marktwerking in de
zorg. Woningen ontwikkelen waar drie
generaties samen kunnen wonen en voor elkaar
zorgen. Minder premie voor mensen die letten
op hun gezondheid. Zorg kan ook internationaal
worden ingekocht. Bureaucratie bestrijden met
reorganisatie en overheadreductie. Arts,
verplegend personeel en patiënt staan centraal
in de zorg, niet de managers. Fraudegevoeligheid
AWBZ aanpakken en minder instellingen
voor uitvoering van de AWBZ. AWBZ afslanken.
De AWBZ moet er vooral zijn voor langdurige
zorg voor ouderen en gehandicapten.

Als teamleider heeft Carine Dijkstra
meer contact met ouders, cliënten
en medewerkers.
Voor ouders en verwanten is de teamleider
de nieuwe functie binnen Talant Nieuwe
Stijl waar zij het meest mee te maken
hebben. De teamleider is vergelijkbaar met
het voormalige locatiehoofd, maar werkt
dichter op de locatie. carine Dijkstra is
teamleider Dagbesteding Noordoost.
“Doordat we nu dichter op de locaties zitten,
hebben we meer contact met cliënten,
medewerkers en verwanten. Daardoor zijn
we ook zorginhoudelijk meer betrokken.”
Een locatiehoofd werkte vaak vanuit kantoor
buiten de locatie. Het hoofd stuurde vrij grote
teams aan en was onder andere financieel
verantwoordelijk. Door de fysieke afstand tot
medewerkers, cliënten en verwanten was er
minder contact dan wenselijk. Daar is nu
verandering in gekomen. De teamleider is niet
langer verantwoordelijk voor de financiën, zit
dicht op de locaties en stuurt minder locaties
en daarmee kleinere teams aan.
De teamleider is ook zorginhoudelijk meer
betrokken. “Zo zit ik nu bij alle onder steuningsplanbesprekingen
van de cliënten waar ik
verantwoordelijk voor ben”, zegt Carine
Dijkstra. “Door meer uren door te brengen op
TEAMLEIDER BELANGRIJkE NIEUWE FUNcTIE TALANT NIEUWE STIJL
“ Ontmoeting en betrokkenheid,
daar gaat het om”
de vier locaties waar ik teamleider ben, proef
ik de sfeer en ontmoet ik medewerkers en
cliënten. Als teamleiders kunnen we zo meer
feeling houden met wat er op de locaties
gebeurt en weten we sneller wat er speelt. We
spreken elkaar aan op zaken die we zien,
zowel de punten waar we met elkaar van
kunnen leren als ook de positieve zaken. Niks
werkt zo stimulerend als een compliment!”
Voorbeeldfunctie
Klantgerichtheid is een thema dat binnen
Talant Nieuwe Stijl voorop staat. Bejegening is
daar een belangrijk onderdeel van. Alle
mede werkers gaan een training volgen en
ook teamleiders hebben hierin een voorbeeldfunctie.
“Als teamleider hoor en zie je nu
meer”, zegt Carine. “Door openheid in het
team en door met elkaar scherp te blijven op
dingen die we zien, kan de zorg alleen maar
beter worden. Cliënten spreken mij soms
rechtstreeks aan over zaken die ze wel of niet
goed vinden gaan. Het is dan belangrijk dat
eerst de begeleider met de cliënt in gesprek
gaat. Hij of zij blijft het eerste aanspreekpunt.
Mochten ze er samen niet uitkomen, dan
schuif ik aan bij het gesprek.”
Bekend gezicht
De teamleider wordt steeds meer een bekend
gezicht. “Het is goed dat de teamleider
bekend is bij iedereen”, zegt Carine. “Ik wil
bijvoorbeeld minimaal één keer per jaar een
bijeenkomst houden voor cliënten en
verwanten, zodat we elkaar op een informele
manier kunnen ontmoeten. We zitten nu nog
in de afronding van het nieuwe functie- en
salarisgebouw, waardoor deze ontmoetingen
nog niet overal hebben kunnen plaatsvinden.
Maar daar waar ze nog niet zijn geweest,
gaat dit zeker gebeuren. Gewoon, een leuke
middag, zodat we elkaar beter leren kennen.”
Laagdrempeligheid is belangrijk, ook buiten
deze ontmoetingen. Carine: “Belangrijk is wel
dat we niet de taak van de persoonlijk
begeleiders overnemen. Zij houden de
dage lijkse zorg in de gaten en zijn eerste
contactpersoon voor cliënten en verwanten.
Uiteraard kunnen cliënten en verwanten wel
altijd bij ons terecht met vragen over
financierings vormen of inhoudelijke kwesties.
En ook als er zaken verbeterd kunnen worden
of als ze goede suggesties hebben, horen we
dat graag. De deur is altijd open.”
InZicht 13

Eetcafé De Stal
Wat Eetcafé met een groot terras. Lunchgerechten,
á la carte menu’s, weekmenu, arrangementen en
catering.
Voor bijeenkomsten hebben we een aparte zaal voor
20 personen.
Wie Er werken 16 cliënten, 2 begeleiders en 2 stagiaires.
Waar Rotstergaastweg 42, 8452 LB Nieuweschoot
(vlakbij Heerenveen), tel. 0153 - 63 02 12,
website: www.eetcafedestal.nl.
Open Dinsdag t/m vrijdag 10:00 - 20:00 uur,
zaterdag 15:00 - 20:00 uur,
zondag 13:00 - 20:00 uur.
Maandag gesloten.
* Geldig t/m september 2010.
Alleen tegen inlevering van deze bon.
Gerrit
Vroeger reed ik toen ik nog in Burgum woonde met een
taxibus mee. Dit werd door het dagcentrum geregeld, ook
werden hier clubavonden op het Kihool in Burgum mee
gereden. Het was niet altijd leuk in de bus omdat de
chauffeur niet leuk was. Later toen ik in Oosterwolde kwam
wonen en op het dagcentrum in de Luwte kwam, heb ik
ook gebruik gemaakt van de bus, toen was het busje nog
bij het dagcentrum. We gingen hier mee naar cursussen in
Heerenveen en later in 1998 naar het Friesland College.
Toen ik in de bus van het dagcentrum meereed vond ik het
wel gezellig want er was altijd een leuke chauffeur, Gradus
die nu ook nog rijdt voor Oenema. Hij zorgde er voor dat
we altijd op tijd bij school waren en ook weer op tijd op het
werk. In de bus zaten ook andere cliënten die ook naar het
werk gingen, op de terugweg zaten we altijd met mensen
van mijn school in de bus. Ik vond het wel leuk om met
deze cliënten in de bus te zitten. Het was soms wel druk.
In mijn vrije tijd als ik wegga, ga ik met het openbaar
vervoer bijvoorbeeld naar mijn vrienden, dan ga ik niet met
de taxi. Ik bestel wel eens een taxi als ik naar de tandarts
toe moet, want mijn tandarts woont in Oosterwolde bij de
flipo brug, ik neem een taxi omdat ik dan sneller bij de
tandarts ben, als ik loop ben ik bang dat ik te laat ben en
het heeft ook een reden. Omdat ik dan als ik loop veel met
de tandarts bezig ben, daarom de taxi. De taxi betaal ik zelf.
Om over het vervoer terug te komen. In 1998 toen ik net
14 InZicht
Dagmenu
incl. nagerecht
w 7,00*
Het cliëntenvervoer
Talant in de aanbieding
naar het Friesland College toe ging was volgens mij het
vervoer nog vrij, later moest er betaald worden.
Er is bij mij een fout opgetreden, ik weet niet waar de fout
zit. Het is zo, ze hebben mij toen er een prijs voor het
vervoer kwam nooit op betalen gezet, zodat ik zonder te
weten zwart reed, ik had niets in de gaten er is nooit met
mij over gesproken dat ik zwart reed. Niet bij wonen en
niet bij het werk. Dat is sinds drie weken dat ik van de
chauffeur kreeg te horen dat ik niet meer met de taxibus
mocht meerijden. Omdat ik niet had betaald. Ik ben ook
benieuwd of er meer cliënten of ouders en verzorgers zijn
die dit ook hebben dat er niet is betaald, of ben ik het
alleen. Ze mogen me mailen aan g.miedema@talant.nl wie
weet kan ik hier nog het een en ander over schrijven in een
volgend artikel.
Mensen zonder beperking moeten het vervoer meestal zelf
betalen. Wat ik vind is dat iedereen gelijk behandeld moet
worden, ook met het vervoer, dus dat alle mensen dan zelf
moeten betalen. Maar het moet aan het wonen liggen dat
er wordt betaald voor het vervoer en het vervoer moet er
op toezien dat het geld binnen is van iedereen, zodat er
geen zwartrijders meer zullen zijn. Ik wou graag meer
reacties ontvangen zo dat ik via die reacties, weer een
artkel kan schrijven over het vervoer.
Gerrit Miedema werkt bij dagbesteding De Brink in Oosterwolde en een ochtend per week bij Bureau
Communicatie. Hij schrijft ook columns voor www.talant.nl.

Dagje uit? kijk op cliëntensite
De eventuele vakantie is vast al geboekt, maar bent u
met cliënten op zoek naar tips voor een dagje uit, kijk
dan ook eens op de website van Talant.
moeder op afstand
kom prokkelen bij Ludingawaard
Op www.talant.nl > cliënten > iets doen > agenda of vrije
tijd’ kunt u informatie vinden voor uitstapjes. Weet u zelf
iets leuks? Laat het weten aan de webmaster. Dat kan via
‘laat u horen > ideeën’.
Inge ketelaar-Blokpoel schreef een boek over wanneer je kind met een beperking niet langer thuis kan wonen.
Het is haar derde verhalenbundel, getiteld Moeder op afstand.
De schrijfster heeft een zoon met een autisme spectrum stoornis (ASS) en een licht verstandelijke beperking. Ze was
leerkracht basisonderwijs en is later gaan werken in een dagcentrum voor mensen met een verstandelijke beperking.
Het boek bevat thema’s als vertrouwen opbouwen met begeleiders, twijfels, de norm dat je kind thuis hoort te wonen,
moederschap op afstand, loslaten en vasthouden en tips voor ouders. Inge Ketelaar-Blokpoel verwacht dat zowel
ouders als professionals veel aan het boek kunnen hebben. Ze geeft ook lezingen en bijdragen aan cursussen.
Meer informatie: www.jelmereninge.nl en www.ik-ben.info.
Onder de noemer prokkel worden op
vrijdag 11 juni in en rondom MFc
Ludingawaard in Leeuwarden
activiteiten georganiseerd voor mensen
met en zonder verstandelijke beperking.
Dit gebeurt tijdens de Verstandelijk
gehandicapten 2daagse.
uitvaartbegeleiding
voor mensen met
beperking
It giet oan op de Wissel
In Beetsterzwaag lijken ze geen genoeg te krijgen
van de winter. Het zomerfeest op zaterdagmiddag
26 juni staat in het teken van de elfstedentocht.
De bedoeling van ‘prokkelen’ is elkaar beter te leren kennen, door samen
dingen te doen. Door het hele land worden activiteiten georganiseerd, door
ondernemers, particulieren, woningcorporaties, welzijnsinstellingen en
mensen met een beperking zelf. In Leeuwarden staat de Prokkel in het teken
van straattheater. Beleveingshteater Rakmak verzorgt een optreden en er
wordt in samenwerking met het Leger des Heils een modeshow gehouden.
Voor deze en andere activiteiten kunt u tussen 13:00 en 16:00 uur terecht bij
MFC Ludingawaard aan Ludinga 12 in de Leeuwarder wijk Bilgaard..
Meer informatie: www.prokkel.nl
Een medewerker van Talant heeft een bijzondere
neventak: naast haar werk bij Talant als ambulant
begeleider biedt Joke Zwaagstra uitvaartbegeleiding,
toegespitst op mensen met een verstandelijke
beperking.
“De manier van afscheid nemen is van grote betekenis
voor het begrijpen en verwerken van verdriet. Voor de
doelgroep van Talant is het vooral belangrijk om
rituelen en symbolen te gebruiken, zoals een kaars die
je samen uitdooft, ballonnen met wensen of wenshartjes”,
zegt Joke Zwaagstra. Ze heeft een opleiding
andernieuws
uitvaartbegeleiding gevolgd en daarna ‘Goudsjeblom
afscheidsbegeleiding’ heeft opgezet. Ook is ze te rade
gegaan bij Talants geestelijk verzorgers. Zij begeleiden
in alle gevallen op (aan)gepaste wijze het afscheid
nemen op een groep of woning. Bij een uit vaart in een
aula, kerk of crematorium kan ook een beroep worden
gedaan op Joke Zwaagstra voor bijvoor beeld ondersteuning
in het rouwproces, verzorgen van een toespraak
of ondersteunen bij een eigen bijdrage aan het
afscheid. U kunt haar bereiken via de geestelijk
verzorgers van Talant: d.heijs@talant.nl,
tel. 06 - 13 75 92 23.
Het feest ‘giet oan’ in ’t Trefpunt voor
cliënten die wonen op de Wissel, de Utgong,
Beetsterweg en de Lycklama à Nijeholtlaan en
voor hun ouders en verwanten. Met live acts en
toepasselijke spelletjes worden de bezoekers
in feeststemming én in elfstedentochtsfeer
gebracht.
InZicht15

Nieske de Wrede en
Annemarie Hoogeveen
“We hadden meteen een klik”
Volgend jaar is het zover. Dan vieren Nieske
de Wrede (23) en Annemarie Hogeveen (52)
dat Nieske tien jaar bij Annemarie en haar
man Tjietse woont. Ze vertellen over hun
ontmoeting en kijken terug op tien bijzondere
jaren. “Toen we elkaar voor het eerst zagen,
hadden we meteen wat met elkaar”, zegt
Nieske. “Het voelde meteen goed.”
De ontmoeting tussen Nieske en Annemarie vond plaats in 1994.
Annemarie werkte tijdelijk als hoofd en pedagogisch medewerker op
locatie Maartenswouden in Drachten. “Er kwam een nieuwe groep met acht
kinderen en ik was aangesteld om het team op te zetten”, zegt Annemarie.
Eén van de jonge bewoners was de destijds achtjarige Nieske. “We hadden
meteen een klik en toen ik na tien maanden weg ging van de woongroep,
besloot ik in mijn vrije tijd met Nieske te gaan zwemmen.”
Nieske: “En al snel mocht ik soms ’s middags met je mee naar huis en af en
toe bij je logeren. Daar keek ik altijd erg naar uit.”
Annemarie: “Het logeren hebben we heel rustig opgebouwd. Langzaamaan
liet je hier wat toiletspullen en een pyjama achter, nam je een kastje in
gebruik en lagen hier wat kleren. Zo is het logeren langzaam uitgebreid en
ging je je steeds meer thuis voelen.”
Nieske: “Ik zag mijn ouders ook om het weekend, maar vond het ook fijn bij
Annemarie en Tjietse.”
Annemarie:: “In 2001 zou Nieske naar een nieuwe sociowoning verhuizen
(destijds een groepswoning in de wijk, red.), maar daar was tijdelijk geen
plek. Talant vroeg of Nieske tot die tijd bij Tjietse en mij kon wonen. We hebben
dit besproken, ook met de ouders van Nieske, en besloten dit te doen.
16 InZicht
Een buurman en een buurvrouw, een cliënt en een begeleider, een
moeder en dochter... in Tweespraak vertellen twee mensen wat zij met
elkaar hebben. Wilt u met zijn tweeën in Tweespraak of weet u iemand
anders? Mail of bel c.huitenga@talant.nl, 0513 - 64 37 29.
We keken naar wat het beste voor Nieske zou zijn en kwamen met z’n allen
tot dezelfde oplossing. Die zes weken werden twaalf weken en uiteindelijk
zijn we nu ruim negen jaar verder! We waren het met elkaar eens dat de
sociowoning voor Nieske niet de beste plek was en bovendien ging het
wonen na een wenperiode heel goed. Ze hoort hier gewoon en het voelt heel
vertrouwd. Langzaamaan heeft ze hier haar netwerk opgebouwd en vrienden
ontmoet. En om het weekend gaat ze naar haar ouders in Joure.”
Nieske: ‘We doen vaak leuke dingen samen. Bijvoorbeeld met de trein naar
de hoofdsteden van de provincie, maar ook shoppen vinden we leuk. We
gaan dan samen naar Groningen, maar shoppen ieder voor zich. Dan spreken
we eind van de middag weer ergens af. We vinden het allebei lekkerder om
zelf rond te kijken in winkels. Annemarie vindt bovendien heel andere winkels
leuk dan ik.”
Annemarie: “Tot een paar jaar geleden zwommen we nog samen. Dat was
zeker leuk, tot je aan wedstrijdzwemmen ging doen. Hier heb je echt talent
voor en ik kon je niet meer bijhouden. Het samen zwemmen is dus helemaal
van de baan!”
Nieske: “Wat ik ook leuk vind is samen autorijden. In oktober heb ik mijn
rijbewijs gehaald en daar ben ik heel trots op. Alleen rijden doe ik nog niet,
maar ik vind het ook heel gezellig als Annemarie met me meegaat. Dan
rijden we naar leuke dorpjes in Friesland. Het geeft echt een gevoel van vrijheid.”
Annemarie: “Waar we nu op wachten is een appartement voor Nieske. Ze is
klaar voor de volgende stap.”
Nieske: “Maar dat is wel spannend hoor. Ik sta al een tijd op de wachtlijst.
Een vriend van mij woont in hetzelfde gebouw en ik vind die plek heel mooi.
Het is ook fijn dat het flatje in de buurt van Annemarie en Tjietse is. Dan kan
ik hier altijd even koffiedrinken en mee-eten. Dat is gezellig! Maar ik ben er
klaar voor en heb er zin in.”