Alpaidis 191 2 2013.pdf - Heemkring Hoegaarden

Editoriaal bij de 49 ste jaargang van ons tijdschrift
De herdenking van de veldslag van Hoegaarden maakt het voorwerp uit van een diepgaand
regionaal onderzoek, de resultaten daarvan wachten wij af; ondertussen een inleidend artikel
van Rik Cipers om ons er aan te herinneren dat duizend jaar geleden deze slag heel wat stof
zware leemgrond heeft doen rondvliegen en grote gevolgen heeft gehad. Hoegaarden heeft
dus geen versterkte burcht noch stadsmuur verworven en bleef een open gemeente, Tienen
werd een belangrijke stad in streek en hertogdom Brabant. Hoegaarden consolideerde wel het
restant van het vroegere Bruningerode 1 als Luikse enclave. Dat heeft geen windeieren gelegd
voor onze brouwers! De prins-bisschop verloor zoveel ridders dat prompt in Luik een abdij
met kapittelkerk werd opgericht als eeuwigdurende herinnering. De graaf van Leuven zag zijn
prestige navenant toenemen en schopte het tot hertog, maar ondertussen had men toch nog een
goede eeuw gebakkeleid over de machtsverdeling in onze regio.
Met het oog op het congres te Dilbeek in mei, geven wij twee voorbeelden i.v.m. de
bruikbaarheid van ons archief: één voor de familie Finoulst (uittreksels uit brieven van Coleta
en akten betreffende de palmprocessie) en twee voor Meldert (de bewerking van de kadastrale
legger van Meldert, ca 1860); omdat de eeuwenoude palmprocessie deze maand uitgaat tonen
wij de betrokkenheid van dezelfde familie met deze vermaarde ommegang.
Een nieuw artikel over de eerste wereldoorlog heeft het over de gesneuvelde Hoegaardiers en
kan tot nadenken stemmen over de manier waarop er met het verleden wordt omgegaan (krijgt
een vervolg in het volgende nummer).
En wat zou ons Hoegaarden zijn zonder een artikel over het Hoegaardse bier? Geniet mee van
de na-ijver; niet alleen nu wordt er ijverig gekopieerd, op dat vlak moesten onze voorouders
niet onderdoen.
Wij hopen oprecht dat deze Alpaidis voldoet en wijzen er toch op, in de hoop dat het beloont
wordt met een aangroei van ons ledental, dat in de plaats van de 24 pagina’s (al een paar
nummers geleden), dit nummer er 40 telt.
1013 De veldslag van Hoegaarden 1013
Rik Cipers
Deze vond plaats in 1013, vermoedelijk ten zuiden van het Sint-Lambertus kerkje, in de
uitgestrekte vlakte, met als getuige ‘De Gete’.
1000 jaar geleden, in 987 was keizer Otto, bisschop van Luik aangesteld als territoriaal vorst
van het graafschap Brunengeruuz 2 . Dit gebied lag tussen de Dijle: Beauvechain, Geldenaken,
Orp le Grand, Grimde, Tienen, Glabbeek, Kiezegem en Tienen.
Alpaidis stichtte het Kapittel in Hoegaarden. Voor dit Kapittel moest een nieuwe kerk
gebouwd worden in een omheining van haar Castrum. Het was een prachtige kerk, Sint-
Gorgonius was de patroonheilige.
Door deze feiten was Hoegaarden de uitgelezen plaats om het centrum van Brunengeruz te
worden.
1 Etymologisch betekent het ‘gerooid bos van Bruno; dit graafschap lag tussen de Kleine Gete, de Dijle en de
Velp en werd in 987 Luiks bezit; Alpaidis was de laatste gravin en had haar castrum te Hoegaarden, op de plaats
waar nu de St-Gorgoniuskerk staat
2 Is de Franse vertaling van Bruningerode
Alpaidis 49 ste jaargang nr 1 2