Download PDF

C
3
we waarschijnlijk aan het particuliere eigendom
van dit deel van de duinen. Delen van
dit gebied kwamen in de jaren zestig en
zeventig aan Natuurmonumenten (Gorter,
1986). Het is aannemelijk dat na de oorlog de
prioriteit van de toenmalige eigenaar niet
heeft gelegen bij het slopen van de diverse
bunkers en andere betonwerken. Ze lagen
hier immers minder in de weg. Ook de
kosten zullen hierbij een rol hebben gespeeld.
Restanten van de Atlantikwall in het
Nationaal Park Zuid-Kennemerland
In dit artikel wordt voornamelijk ingegaan
op de restanten van het zuidfront van de
VITRUVIUS NUMMER 6 JANUARI 2009
WALZKÖRPERSPERRE OP DE ZEEWEG, NAAR BLOEMENDAAL AAN ZEE. DE TWEE STAANDE BETONNEN BLOKKEN KONDEN OVER DE WEG GEKANTELD
WORDEN. DE WEGVERSPERRING SLOOT AAN OP TANKMUREN. BRON: NOORD-HOLLANDS ARCHIEF
4
WALZKÖRPERSPERRE
IN HET ZUIDFRONT
VAN DE FESTUNG
IJMUIDEN. DE HELFT
IS TE ZIEN, IN GEOPENDE
TOESTAND. DE LIGGING
IN EEN OPEN GEBIED
(ZIE HIERBOVEN) IS
INMIDDELS BEHOORLIJK
VERANDERD DOOR DE
BEGROEIING. AAN
BEIDE KANTEN SLUIT
EEN TANKMUUR AAN
OP DE WALZ-
KÖRPERSPERRE.
FOTO: M. PURMER
Festung IJmuiden. Binnen de Atlantikwall
was IJmuiden van groot strategisch belang:
de haven was een mogelijk bruggehoofd voor
de geallieerde invasie. Ook lagen hier de
belangrijke sluizen in het Noordzeekanaal,
het begin van de route naar Amsterdam. De
hoogovens waren strategisch voor de Duitse
oorlogsindustrie. Daarnaast was de haven
van IJmuiden al sinds 1940 een uitvalsbasis
voor torpedoboten. De status als Festung gaf
aan dat behoud van IJmuiden voor de
Duitsers van het grootste belang was.
De bunkercomplexen zijn veel in het oog
springende restanten van de Atlantikwall,
22
maar er is meer. Juist het zuidfront van de
Festung IJmuiden illustreert dit goed. Dit
was een gesloten, verdedigbare linie. Bunkers
maakten hier maar een beperkt deel van uit.
Het daadwerkelijke front was een combinatie
van verschillende anti-tankversperringen.
Deels een betonnen muur, deels een antitankgracht
en deels bestaande uit andere
tankversperringen zoals de zogenaamde
‘Höckerhindernissen’ bestaande uit pyramidevormige
betonblokken.
Doorgangen in dit front werden voorzien van
kantelbare wegversperringen. Geschutsopstellingen
verdedigden de linie.
Daarnaast waren achter de linie bunkers
en gebouwen met verschillende functies te
vinden, variërend van munitieopslag tot
manschappenverblijven en toiletgebouwtjes.
Voor bouw van het complex en snelle verbinding
tussen de diverse onderdelen van de
Festung werden wegen aangelegd, bestaande
uit betonplaten. Ook kwamen er diverse
loopgraven die bunkers met elkaar verbonden.
Al met al is het zuidfront een samenhangend
complex van gebouwen en structuren
geweest.
In de tijd dat de Atlantikwall actief was
waren prikkeldraadversperringen, ‘Spaanse
ruiters’ en andere hindernissen op en rond de
betonwerken aangebracht. Tenslotte hebben
de Duitsers enerzijds schootsvelden vrij
gemaakt, maar anderzijds ook beplanting ter
camouflage aangebracht. Bekend is dat
balsempopulieren voor dit doel gebruikt