Synchroon hefsysteem brengt houten brug op hoogte - Fimop
Synchroon hefsysteem brengt houten brug op hoogte - Fimop
Synchroon hefsysteem brengt houten brug op hoogte - Fimop
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
175<br />
Maart 2009<br />
Driemaandelijks tijdschrift van fiMoP en beLgitrans -<br />
1ste trimester - 39e jaargang - afgiftekantoor<br />
charleroi X - P106 176 - 12,50 eur<br />
Hydr<strong>op</strong>neuma<br />
Dé referentie voor aanDrijf- en besturingstecHniek<br />
<strong>Synchroon</strong> <strong>hefsysteem</strong> <strong>brengt</strong> <strong>houten</strong><br />
<strong>brug</strong> <strong>op</strong> <strong>hoogte</strong><br />
De vier hefcilinders met een gezamenlijke hefcapaciteit<br />
van 1000 ton waren voor dit werk <strong>op</strong> laag voor laag,<br />
kruiselings gestapelde hard<strong>houten</strong> balken geplaatst.<br />
Nieuw:<br />
expert Group<br />
Drives & CoNtrol<br />
13 - elektrisch bediende<br />
ventielen voor actuatoren<br />
23 - condition<br />
Monitoring systems<br />
32 - Waarom can<br />
en can<strong>op</strong>en in de<br />
hydraulica
De sterkte van een Eur<strong>op</strong>ese groep tot uw dienst !<br />
Parc Industriel allée II, n°4<br />
B-4540 AMAY<br />
Tel. +32 (0) 85 51 96 96<br />
Fax : +32 (0) 85 51 96 97<br />
Verko<strong>op</strong> van componenten<br />
Hydrauliek - Instrumentatie<br />
Pneumatiek<br />
• 5 bevoorradingspunten en technische<br />
ondersteuningspunten in Eur<strong>op</strong>a<br />
Pall - Eaton Vickers - Ace - Pneumax<br />
Gems - Baumer - Weka<br />
Engineering en konstruktie<br />
van hydraulische groepen<br />
• 5000 m² produktiewerkplaatsen<br />
verdeeld over 4 plaatsen in Eur<strong>op</strong>a,<br />
waarvan 1000 m² in België<br />
• 3000 m² productiewerkplaats in China<br />
Service - Onderhoud<br />
Herstellingen - Filtratie<br />
• 10 agentschappen in Uw nabijheid :<br />
2 in België, 1 in Luxemburg en 7 in Frankrijk<br />
• 20 fi ltratiegroepen van 100l/min tot 1000l/min<br />
• 5 laboratoria voor olieanalyses<br />
• 70 ervaren techniekers<br />
www.fl uidap.com<br />
Schoonmansveld, 17<br />
B-2870 PUURS<br />
Tel : +32 (0) 3 570 93 83<br />
Fax : +32 (0) 3 575 12 30<br />
100 - Lezersdienst
FiM<strong>op</strong><br />
Belgische Verenigingen van Fabricanten,<br />
Invoerders en Verdelers van Materiaal<br />
voor Industriële Hydraulica, Pneumatica,<br />
Automatisatie en aanverwante<br />
technieken.<br />
Lid van het Eur<strong>op</strong>ese comité CETOP<br />
vzw FiM<strong>op</strong><br />
Tel: +32 (0)2 640 77 35<br />
Fax: +32 (0)2 640 84 80<br />
info@fim<strong>op</strong>.be<br />
www.fm<strong>op</strong>.be<br />
rAAD vAN Bestuur<br />
C. BENOIT, Bürkert Contromatic<br />
R. DECLEER, Decleer, Gaelens & Part.<br />
M. DE WINTER, Service Hydro<br />
M. ROELANDTS, Pall Belgium<br />
J. VERSTRAETEN, Festo Belgium<br />
toeZiCHtHouDers<br />
N. LEBOTTE, IMI Norgren<br />
M. VANDERPERREN, Parker Hannifin<br />
CoMMissies<br />
CONFEDERATIE<br />
TOETREDINGEN<br />
GIDS<br />
ALGEMENE VOORWAARDEN<br />
CETOP<br />
ONDERWIJS - IHP<br />
EVENTS & BEuRzEN<br />
REPERTORIuM<br />
TIJDSCHRIFT AuTOMATION-HP<br />
MARKETING HyDRAuLICA<br />
MARKETING PNEuMATIEK<br />
MARKETING AFSLuITERS<br />
E-NEWS - WEBSTEK<br />
BEROEPSETHIEK<br />
leDeN 2008<br />
AF BELGIuM<br />
ASCO NuMATICS BENELuX<br />
ATLAS COPCO COMPRESSOREN<br />
BOGE COMPRESSOREN<br />
BOSCH REXROTH<br />
BREVINI BELGIO<br />
BuRKERT CONTROMATIC<br />
CLIPPARD EuROPE<br />
CQS TECHNOLOGIES<br />
COMPAIR GEVEKE<br />
DECLEER-GAELENS & PARTNERS<br />
DOEDIJNS KOPPEN & LETHEM<br />
DOEDIJNS FLuIDAP<br />
DONALDSON uLTRAFILTER<br />
EAGLE BuRGMANN<br />
ERIKS MOTION CONTROL/IECO<br />
EuREGIO HyDRAuLICS<br />
FESTO BELGIuM<br />
FLuIDTECH<br />
HEBu<br />
HOGESCHOOL WEST VLAANDEREN (PIH)<br />
HyDAC<br />
HyDRAuLIC ASSISTANCE<br />
HyDRAuMEC INTERNATIONAL<br />
HyDRAuVISION<br />
IMI NORGREN<br />
INGERSOLL RAND BENELuX<br />
INTERNORMEN BENELuX<br />
KAESER COMPRESSOREN<br />
KAHO ST LIEVEN<br />
LEGRIS BELGIuM<br />
OLAER BENELuX<br />
PALL BELGIuM<br />
PARKER HANNIFIN<br />
PIRTEK BENELuX<br />
REM B MORSSINKHOF<br />
SAuER DANFOSS<br />
SERVICE HyDRO<br />
SMC PNEuMATICS<br />
TESTO<br />
VAN DE CALSEyDE<br />
VAN HECK INTERPIECES<br />
VEMOFLEX<br />
WISMAN TECHNIEK<br />
BelGitrANs<br />
Belgische beroepsvereniging<br />
voor industriële aandrijftechnieken<br />
(mechanisch, elektrisch, mechatronisch<br />
en hydro-dynamisch)<br />
vzw BelGitrANs<br />
Tel: +32 (0)2 640 84 32<br />
info@belgitrans.be<br />
www.belgitrans.be<br />
rAAD vAN Bestuur<br />
R. PATERNOSTER, Az Hollink Belgium<br />
L. DE GROEF Esco,Transmiss.<br />
G. HEyVAERT, MGH 2002<br />
P. BOuRGuIGNON, Hansen Transmissions<br />
L. VAN HOyLANDT, Act in Time<br />
toeZiCHtHouDers<br />
O. VAN HEER, WEG Eur<strong>op</strong>e<br />
CoMMissies<br />
MARKETING<br />
BEuRzEN<br />
MEDIA<br />
WEBSITE<br />
leDeN 2008<br />
ABB<br />
ACT IN TIME<br />
ANGST & PFISTER<br />
ATB AuTOMATION<br />
AVD BELGIuM<br />
Az HOLLINK BELGIuM<br />
BAuDION GROuP<br />
BEGE AANDRIJFTECHNIEK<br />
BRAMMER<br />
BREVINI BELGIO<br />
CALDIC TECHNIEK BELGIuM<br />
DEFAWES’96<br />
ESCO TRANSMISSIONS<br />
GKN SERVICE BENELuX<br />
HABASIT BELGIuM<br />
HANSEN TRANSMISSIONS INT.<br />
IECO<br />
L. TAS & CO<br />
MAXON MOTOR BENELuX<br />
MEA<br />
MGH 2002<br />
NEXEN EuROPE GROuP<br />
PSI CONTROL MECHATRONICS<br />
RENOLD CONTINENTAL<br />
REXNORD<br />
ROTERO BELGIuM<br />
SCHAEFFLER BELGIuM<br />
SIEMENS<br />
SKF<br />
STROMAG<br />
TRANSMO<br />
VOITH TuRBO<br />
WEG EuROPE<br />
175<br />
Maart 2009<br />
omslagverhaal<br />
COLOFON<br />
Hydr<strong>op</strong>neuma<br />
seCretAriAAt<br />
Wielstraat 12<br />
B - 2880 Bornem<br />
Tel Fim<strong>op</strong>: +32 (0)2 640 77 35<br />
Tel Belgitrans: +32 (0)2 640 84 32<br />
Fax: +32 (0)2 640 84 80<br />
automation@hydr<strong>op</strong>neuma.be<br />
www.hydr<strong>op</strong>neuma.be<br />
verANtwoorDeliJKe uitGever<br />
René Decleer, FIMOP<br />
p/a KHNB,<br />
Louisalaan 500, B 1050 Brussel<br />
reDACtieCoMite<br />
René Decleer, Robert Paternoster<br />
en Roger Stas<br />
reAlisAtie<br />
CxO Eur<strong>op</strong>e<br />
Wielstraat 12 - B -2880 Bornem<br />
PuBLICITEIT<br />
Dirk Vermant – gsm: +32 (0)477 270 787<br />
e-mail: dirk.vermant@skynet.be<br />
REDACTIE<br />
Stijn Dom - tel: +32 (0)2 640 77 35 - e-mail:<br />
automation@hydr<strong>op</strong>neuma.be<br />
DruKKeriJ<br />
Artoos, Kampenhout<br />
verspreiDiNG<br />
6.500 ex. NL + 4.500 ex FR<br />
Automation Magazine is een uitgave van de<br />
beroepsverenigingen Fim<strong>op</strong> en Belgitrans.<br />
De advertenties in Automation Magazine worden<br />
ter goedkeuring aan het redactiecomité<br />
voorgelegd. Alle advertenties die betrekking<br />
hebben <strong>op</strong> de technieken en de producten voor<br />
industriële automatisering komen in aanmerking<br />
voor publicatie.<br />
Alle artikels en berichten in de redactionele<br />
bijdragen van dit tijdschrift werden door de<br />
redactie geselecteerd. zij verschijnen gratis en<br />
bevatten geen advertenties. De auteurs zijn<br />
verantwoordelijk voor hun teksten.<br />
Volgend nummer: juni 2009<br />
AuTOMATION paraît aussi en français<br />
Lid van de unie van de uitgevers van de<br />
Periodieke Pers.<br />
C<strong>op</strong>yright FIMOP 2009<br />
Dé referentie voor aanDrijf- en besturingstecHniek<br />
37 - synchroon <strong>hefsysteem</strong><br />
<strong>brengt</strong> <strong>houten</strong> <strong>brug</strong> <strong>op</strong> <strong>hoogte</strong><br />
Inhoud<br />
eXPert grouP<br />
Drives & controL<br />
Energiebesparing: persluchtproject bij CBR 6<br />
Energiebesparing: ‘Cost per unit’ vereist<br />
continue inspanning 7<br />
toePassing<br />
Kostbare stilstand verleden tijd 9<br />
Elektrisch bediende ventielen voor actuatoren 13<br />
Toekomstgerichte MAC servomotor in 400W<br />
uitvoering 16<br />
Schroefcompressoren leveren een record<br />
hoeveelheid lucht 16<br />
Soms beslist de sheriff wat toegelaten is of niet 19<br />
Asperges: van handmatig pellen naar<br />
geautomatiseerd schillen 20<br />
Condition Monitoring Systems 23<br />
Efficiënte lagedruk compressoren 25<br />
De <strong>op</strong>lossing voor een antagonisme 27<br />
Pr<strong>op</strong>ortionaalventielen maken<br />
wegenbouwmachines bedrijfszeker 29<br />
Waarom CAN en CANOpen in de hydraulica 32<br />
Namen: beurzenduo wordt beurzentrio 35<br />
<strong>Synchroon</strong> <strong>hefsysteem</strong> <strong>brengt</strong> <strong>houten</strong> <strong>brug</strong><br />
<strong>op</strong> <strong>hoogte</strong> 37<br />
Portret<br />
Compleet vloeistofbeheer en betrouwbaarheid<br />
van hydraulische installaties 17<br />
oPLeiDing<br />
Stageplaatsen voor leerlingen in het gedrang<br />
wegens economische crisis 31<br />
actuaLiteit 43 – 49<br />
agenDa 50<br />
175 - Maart 2009 - P 3
Voorwoord<br />
P 4 - 175 - Maart 2009<br />
Domino-effect slaat<br />
wereldeconomie KO<br />
De Belgische begroting voorziet in een tekort van 3,4% in plaats van een begroting<br />
in evenwicht. En, wordt gezegd, we doen beter dan de ons omringende<br />
landen. De wereldproductie van auto’s is een ramp. Sedert vele jaren is er een<br />
overproductie van ongeveer ‘vier miljoen’ eenheden per jaar en geen enkele producent<br />
wilde inkrimpen. Nu trappen ze stennis om geld, veel geld, te krijgen van<br />
de uS staat om hun ‘lousy management’ te camoufleren. Audi Brussel schrapt<br />
gedwongen vakantie om de 40.000 ingeleverde auto’s van meer dan 9 jaar te vervangen;<br />
die 2.500 euro per eenheid komt van de Duitse belastingbetaler.<br />
Containerrederijen krijgen zware klappen<br />
Het aantal containerschepen, dat wegens de economische crisis wereldwijd<br />
werkloos aan de kant blijft, steeg in de week van 20 februari tot 392 eenheden<br />
met een gezamenlijke capaciteit van 1.100.000 TEu of zowat 8,8 % van de wereldvloot<br />
van cellulaire containerschepen.<br />
Containerrederijen krijgen zware klappen. Er zijn er die schepen uit de vaart nemen;<br />
anderen st<strong>op</strong>pen volledig. Deze laatste kiezen voor ruimte aan boord van grote rederijen, die met zeer grote schepen economischer<br />
kunnen varen. Daar is de kans ook groter om te overleven. De oorzaak is de verminderde export van China die met<br />
meer dan 30% is gedaald de jongste maanden. Die daling is voelbaar in alle wereldhavens van de ‘Le Havre – Hamburg range’.<br />
zee<strong>brug</strong>ge komt relatief goed uit de strijd; vooral het aantal overgeslagen diepzeecontainers houdt (voorl<strong>op</strong>ig) goed stand. Dit<br />
komt vooral door een uitgekiend systeem van feeders. Ook Maersk Line heeft met de aanl<strong>op</strong>en van ’s werelds grootste containerschepen<br />
de positie van zee<strong>brug</strong>ge uitgesproken ondersteund.<br />
De banken hebben zwaar gegokt en de wereld heeft verloren<br />
De banken hebben massaal het vertrouwen van hun klanten geschonden en worden niet vervolgd voor ‘misbruik van vertrouwen’,<br />
want geen enkele rechtbank kan de miljarden euro’s terugtoveren. Ook de speciale aandeelhoudersverenigingen kunnen dat niet<br />
en laten hun kleinste kantjes zien, omdat ze nu pas merken dat ze hun luizige plicht – controle <strong>op</strong> de ‘uitvoerende macht’– niet<br />
hebben gedaan.<br />
Ph.Maystadt, voorzitter van het directiecomité van de Eur<strong>op</strong>ese investeringsbank (jarenlang minister van financiën) zegt hierover:<br />
- Enkel overheidsgeld kan ons redden.<br />
- Een algemene lastenverlaging zwengelt de economie niet aan. De rijken zullen rijker worden en nog meer sparen.<br />
- Ik vind dat het uitloven van bonussen, waarbij overdreven risico’s genomen worden voor resultaten <strong>op</strong> korte termijn, een vorm<br />
is van aanzetten tot misdaad.<br />
- Het statuut van de ratingbureaus (Moody’s en Co) is aan herziening toe. Die bureaus zijn volledig uit hun rol gevallen. Niet alleen<br />
meten ze de kredietwaardigheid van de instellingen, ze zijn ook begonnen met de waardering van financiële producten. zelfs<br />
producten die ze zelf voor een stuk in elkaar gestoken hebben. Dat leidt onvermijdelijk tot belangenconflicten.<br />
Opleidingen<br />
‘Onze’ sector zal ook afzien, maar voor de meeste klanten van onze leden kan het een <strong>op</strong>portuniteit zijn om de steeds uitgestelde<br />
<strong>op</strong>leiding nu toch eens door te voeren (gebeurt al bij onze noorderburen) of een extra technische doorlichting laten uitvoeren<br />
(een mooiere naam is ‘audit’) of een extra onderhoudsbeurt door echte specialisten. Onze mensen kunnen niet anders dan creatief<br />
zijn, mogen niet anders dan creatief zijn, moeten gewoonweg creatief zijn, en zullen creatief zijn. Nu zegt men: 2009 is een<br />
verloren jaar maar 2010 dat wordt een super werkjaar!? Het verleden heeft bovendien geleerd dat in minder dan drie jaar ‘de aandelen’<br />
weer <strong>op</strong> hun niveau zullen zijn.<br />
René P.A. Decleer, verantwoordelijke uitgever
101 - Lezersdienst<br />
eXPert grouP Drives & controL<br />
Beste lezer,<br />
Om u nog beter van dienst te zijn, lanceren we vanaf dit nummer onze Expert Group Drives & Control. zoals u hieronder<br />
ziet, hebben we een mooie groep van productiefchefs en onderhoudsmanagers verzameld om deel uit te maken<br />
van de Expert Group Drives & Control. De redactie van Automation Magazine zal hen in elke editie aan het<br />
woord laten over thema’s die brandend actueel zijn.<br />
u leest bruikbare informatie uit de praktijk. Verscheidene<br />
standpunten komen aan bod en visies worden onder de<br />
loep genomen. In dit nummer leest u alvast twee praktijkgerichte<br />
artikels waarbij de klemtoon <strong>op</strong> compressoren<br />
en energiebeheer ligt. uw mening is belangrijk voor<br />
ons. Graag ontvangen we uw reacties <strong>op</strong> dit initiatief via<br />
e-mail: automation@hydr<strong>op</strong>neuma.be.<br />
Veel leesgenot.<br />
De redactie. n<br />
Marc Cr<strong>op</strong><br />
Technisch directeur<br />
Vandemoortele<br />
Marcel Melis<br />
Directeur Productie<br />
Air Products<br />
Expert Group Drives & Control<br />
Marc Gerits<br />
Superintendent Plant &<br />
Equipment Engine<br />
Ford-Werke GmbH<br />
Jozef Verdonck<br />
Vice President Operations<br />
Agfa Materials<br />
Bart Aerts<br />
Chef Productie<br />
Tiense Suikerraffinaderij<br />
Philippe Haegeman<br />
Directeur Productie<br />
CBR<br />
John Ostermeyer<br />
Chef Productie<br />
umicore<br />
Kurt C<strong>op</strong>pens<br />
Directeur Productie<br />
Domo<br />
Frank Hanselaer<br />
Chef Productie<br />
Recticel<br />
Filip Vlaminck<br />
Project Manager/<br />
Preventieadviseur<br />
De Pecker<br />
175 - Maart 2009 - P 5
eXPert grouP Drives & controL<br />
De terugverdientijd van het project, rekening houdend met<br />
de investeringskosten, subsidie, de overnameprijs van 2<br />
van de 3 oude compressoren en nullastverliezen, bedroeg<br />
amper 1,68 jaar.<br />
Energiebesparing: persluchtproject bij CBR<br />
wanneer de energieprijzen de pan uitrijzen zodat ze een<br />
aanzienlijk aandeel van de productiekost <strong>op</strong>eisen, zoeken<br />
bedrijven uit waar kan bespaard worden <strong>op</strong> energieverbruik.<br />
Bij CBr in Gent is een project gestart om na te gaan<br />
hoe en waar er kon bespaard worden <strong>op</strong> het persluchtverbruik.<br />
perslucht is immers een energiemedium met een<br />
zeer laag rendement.<br />
CBR, een fabrikant van cement, pakte bij de vernieuwing van de fabriek<br />
in 2000 ook de <strong>op</strong>timalisatie naar energieverbruik aan. Een<br />
van de projecten heeft betrekking <strong>op</strong> perslucht dat zeer methodisch<br />
wordt aangepakt. Nicolas Vandekerkhove, hoofd van de afdeling<br />
mechanisch onderhoud: “Het was de bedoeling de ganse<br />
cyclus van aanbod, over de distributie, tot en met de gebruikers<br />
onder de loep te nemen en na te gaan in hoeverre er kan bespaard<br />
worden <strong>op</strong> het vlak van energie. Belangrijk daarbij is dat we eerst<br />
grondig het besparingspotentieel onderzoeken voordat we tot actie<br />
overgaan.”<br />
De aanbodzijde<br />
De <strong>op</strong>timalisatie van het persluchtverbruik werd daarbij zeer methodisch<br />
aangepakt: het rijtje van factoren die een invloed hebben<br />
<strong>op</strong> het verbruik werd overl<strong>op</strong>en, te beginnen bij de factoren die de<br />
grootste bijdrage kunnen leveren. Nicolas Vandekerkhove: “Begin<br />
2000 bestond ons compressorpark uit 3 Boge S220 compressoren<br />
van elk 160 kW, een overgedimensioneerde configuratie vaste toerental<br />
compressoren die <strong>op</strong> vollast-nullast schakelden. We hebben<br />
toen een persluchtverbruiksanalyse laten uitvoeren van onze<br />
installatie en daaruit kwam onder meer naar voor dat we, gezien<br />
het erg wisselend verbruik, enorm veel energieverlies was ten gevolge<br />
van oneconomische nullasturen, met name ongeveer 50%.<br />
We zijn toen gaan uitkijken naar een configuratie met een toerentalgeregelde<br />
compressor wat resulteerde in een compressorpark<br />
bestaande uit een vaste Grassair RLR100 compressor van 75 kW<br />
en een toerentalgeregelde Grassair RLR150V compressor van 110<br />
kW. De terugverdientijd rekening houdend met de investeringskosten,<br />
subsidie, de overnameprijs van 2 van de 3 oude compressoren<br />
en nullastverliezen bedroeg amper 1,68 jaar.”<br />
P 6 - 175 - Maart 2009<br />
De eerste<br />
maatregel bestond<br />
er in<br />
een compressorconfiguratie<br />
met een<br />
toerentalgeregeldecompressor<br />
aan<br />
te schaffen.<br />
(foto CBR)<br />
Nicolas Vandekerkhove: “Door<br />
het lage rendement van perslucht<br />
loont het de moeite het<br />
persluchtverbruik van productie,<br />
over distributie tot de gebruikers<br />
systematisch aan te<br />
pakken.” (foto CBR).<br />
Het persluchtnet<br />
Lekken in het persluchtnet zijn<br />
een belangrijke bron van energieverlies.<br />
Cijfers uit studies maken gewag van verliezen tot 30 à<br />
40 %. Een goede installatie – want lekken zijn nooit uit te sluiten<br />
– heeft een verlies van 10 maximaal 15 %. Nicolas Vandekerkhove:<br />
“Na een grondig onderzoek bleek dat de potentiële energiewinst<br />
die we konden realiseren door het methodisch (jaarlijks) <strong>op</strong>sporen<br />
en herstellen van lekken jaarlijks zeer aanzienlijk is (in 2009 nog<br />
om en bij de 16.000 euro). We zijn in 2007 gestart met het <strong>op</strong>sporen<br />
en herstellen van lekken. Toen bleek het geschat persluchtverlies<br />
meer dan 27.000 euro te bedragen, de kost voor het <strong>op</strong>sporen<br />
en herstellen (toen iets meer dan 4.000 euro) verbleekte bij dit<br />
verlies. In 2008 en ook dit jaar is het lekverlies gedaald (respectievelijk<br />
bijna 20.000 en bijna 16.000 euro) maar daartegenover staat<br />
dat de herstelling ook minder kost. Op 3 jaar hebben we meer dan<br />
50.000 euro weten te besparen en is ons lekverlies afgenomen tot<br />
slechts 7 %.”<br />
De verbruikerszijde<br />
Ook langs de verbruikerszijde, de machines, heeft men ingrepen<br />
uitgevoerd. zo werden de doekfilters die met perslucht gereinigd<br />
worden (persluchtshot) aangepakt. De frequentie gebeurt quasi<br />
drukgestuurd (vervuilingsgraad filter) en vooral de tijd van de<br />
reinigingspulsen (shots) zijn ingekort. De l<strong>op</strong>ende test geeft aan<br />
dat we hierdoor 25% minder perslucht verbruiken. Daarenboven<br />
bleek ook het frequent afblazen van meetsensoren in maalderij en<br />
pers, in werking maar ook bij stilstand, niet nodig en werd dan ook<br />
geëlimineerd. Tevens werden een 8-tal debietmeters geplaatst om<br />
het verbruik continu te meten (in de nabije toekomst moeten deze<br />
in een veldbusnetwerk worden <strong>op</strong>genomen).<br />
Toekomst<br />
Het project is nog niet af, nog een aantal andere ingrepen staan <strong>op</strong><br />
het programma. Nicolas Vandekerkhove: “Momenteel wordt onderzocht<br />
of en in hoeverre we de werkdruk kunnen verlagen: de<br />
werkdruk verlagen met 1 bar levert ons nog eens 6 à 7 % winst<br />
<strong>op</strong>. Daarnaast denken we aan energierecuperatie via de residuele<br />
warmte. Met de restwarmte, zo hebben we berekend, kunnen we<br />
jaarlijks meer dan 30.000 euro besparen. Er wacht ons nog de investeringskost<br />
om de terugverdientijd te kunnen bepalen.”<br />
P. Paulus n<br />
102 - Lezersdienst
Het beheren enerzijds en het jaarlijks verder terugdringen<br />
van energieverspilling anderzijds noodzaakt een in de organisatie<br />
van het bedrijf geïntegreerde aanpak.<br />
Energiebesparing: ‘Cost per unit’ vereist<br />
continue inspanning<br />
Bij Ford Genk rollen dagelijks meerdere Galaxy, s-Max<br />
en Mondeo’s van de productielijn. in een markt waar de<br />
concurrentiedruk dermate hoog is als in de automobielindustrie<br />
is energiebesparing geen modewoord. Het vormt<br />
reeds lang een wezenlijk onderdeel, een parameter, in de<br />
totale kostprijs van een wagen. energiebesparing is dus<br />
niet nieuw voor Ford.<br />
Wie ooit een fabriekshal van Ford Genk bezocht zal het zijn <strong>op</strong>gevallen<br />
dat werkelijk iedere m2 wordt benut voor de productie. Wie<br />
omhoog heeft gekeken, zal het zijn <strong>op</strong>gevallen dat er zich daarboven<br />
<strong>op</strong> een soort mezanine een tweede productieniveau, voornamelijk<br />
bestaande uit aanvoersystemen (allerlei soorten overhead<br />
conveyor systemen) voor de aanvoer van onderdelen. Om energie<br />
te besparen <strong>op</strong> perslucht doen steeds meer bedrijven een beroep<br />
<strong>op</strong> externe bedrijven die lekken <strong>op</strong>sporen en herstellen. Een dergelijke<br />
audit door een extern bedrijf is bij Ford Genk niet alleen<br />
zeer complex, het is ook een gevaarlijke aangelegenheid. “Wij<br />
doen dat dan ook zelf”, zegt Marc Gerits, Manager Maintenance<br />
and Engineering bij Ford Genk, “tenslotte kennen onze mensen<br />
de installaties door en door.” En om te zorgen dat dit continu gebeurt<br />
en de nodige actie wordt ondernomen heeft Ford Genk zijn<br />
FPS (Ford Productivity System) systeem waaronder ook het FTPM<br />
(Ford Total Production Maintenance) systeem valt.<br />
Target voor persluchtlekken<br />
Ford Genk gebruikt heel wat perslucht die van buiten, maar onder<br />
eigen beheer, wordt aangeleverd. Marc Gerits: “De persafdeling<br />
maakt gebruik van mechanische persen, maar de k<strong>op</strong>peling<br />
en de rem worden daarbij met perslucht aangestuurd. Ook het balanceersysteem<br />
van deze persen is pneumatisch. De bodysh<strong>op</strong>,<br />
waar de carrosserie wordt gelast, is uitgerust met een 700-tal<br />
puntlastangen. Het sluiten en <strong>op</strong>enen van deze tangen gebeurt<br />
met perslucht. Daarbij moet u weten dat er gemiddeld per minuut<br />
één carrosserie van de band rolt met afhankelijk van het model 4<br />
tot 5000 puntlassen.” Besparen <strong>op</strong> persluchtverbruik gebeurt bij<br />
Ford Genk <strong>op</strong> verschillende manieren. Het meeste resultaat wordt<br />
waarschijnlijk geboekt dank zij het geïntegreerd - deels organisatorisch<br />
- FTPM systeem dat de tools voor het onderhoud van de<br />
machines bevat. “Het systeem bevat een TEM (Total Equipment<br />
Maintenance) (logging)systeem waar iedereen <strong>op</strong> de vloer <strong>op</strong>-<br />
Ook het uitbalanceren,<br />
gewichtloos<br />
maken, van de<br />
stempel en de<br />
matrijs gebeurt<br />
met perslucht.<br />
(foto Ford)<br />
Marc Gerits: “De constante druk<br />
van de ‘cost per unit’ maakt dat<br />
we continu <strong>op</strong> zoek naar energiebesparing.”<br />
(foto Ford)<br />
eXPert grouP Drives & controL<br />
drachten kan ingeven voor<br />
onderhoud. Ook persluchtlekken<br />
worden hier ingegeven<br />
en naar het desbetreffende<br />
onderhoudsteam doorverwezen.<br />
Belangrijk hierbij is dat de<br />
man <strong>op</strong> de vloer <strong>op</strong> ieder moment<br />
kan zien wat er met zijn <strong>op</strong>dracht gebeurt. Deze status<strong>op</strong>volging<br />
vormt voor die man een stimulans om dergelijke lekken<br />
ook in de toekomst te blijven melden. Daarenboven moet het team<br />
productiespecialisten een target halen: ze moeten een minimum<br />
aantal luchtlekken per maand melden, tenslotte heeft men altijd<br />
wel ergens persluchtlekken. Dit hoeft niet gedetailleerd te zijn,<br />
eenmaal gemeld begint het als <strong>op</strong>dracht te leven. Tenslotte wordt<br />
de te halen target jaarlijks bijgewerkt wat zich voor persluchtlekken<br />
vertaald in een steeds hoger te halen aantal meldingen.”<br />
Machines aanpassen<br />
Afgerekend wordt men door de gedetailleerde kostenstaat, ‘cost<br />
per unit’, die de productieafdeling ontvangt. Deze ‘cost per unit’<br />
is ook een stimulans om <strong>op</strong> andere manieren energie te besparen.<br />
Marc Gerits: “We doen ook technische aanpassingen. zo laten<br />
we voortaan een aantal machines in sleep mode gaan wanneer<br />
er binnen een bepaalde tijd geen slag werd genoteerd. Voor de<br />
persen wil dit zeggen dat het hoofdventiel van de pers wordt gesloten.<br />
Ook het inzetten van nieuwe technologieën wordt overwogen<br />
voor zover de machine en het productieproces dit toelaat. Een<br />
voorbeeld is het vervangen van de klassieke venturiblokjes door<br />
automatische vacuümgeneratoren. Ook grijpen we steeds meer<br />
organisatorisch in. Dit wil zeggen wanneer een installatie niet<br />
wordt gebruikt, maar er is wel persluchtverbruik, dan gaan we ze<br />
gewoon afschakelen. Dit is bijvoorbeeld van toepassing <strong>op</strong> de uitbalanceercilinders<br />
van de persen die altijd ook al werkt de pers<br />
niet perslucht verbruiken.”<br />
P. Paulus n<br />
103 - Lezersdienst<br />
Wanneer niet<br />
in productie<br />
loont het de<br />
pers gewoon<br />
af te schakelen<br />
om het<br />
persluchtverbruik<br />
te minimaliseren.<br />
(foto Ford)<br />
175 - Maart 2009 - P 7
Laat gebruikte smeerolie<br />
het milieu niet naar de duivel helpen.<br />
Eén druppel gebruikte olie kan maar liefst<br />
1000 liter water vervuilen. Mede daarom<br />
bent u als professionele oliegebruiker verplicht<br />
uw gebruikte olie te laten <strong>op</strong>halen<br />
door een erkend <strong>op</strong>haler. Let er evenwel<br />
<strong>op</strong> dat dit correct gebeurt. Immers: alleen<br />
Laat uw gebruikte olie <strong>op</strong>halen door een erkend <strong>op</strong>erator.<br />
als uw olie volgens de door OVAM, BIM of<br />
OWD voorgeschreven procedure is <strong>op</strong>gehaald,<br />
kan deze <strong>op</strong> een milieuvriendelijke<br />
manier worden gerecycleerd. Meng uw olie<br />
bijvoorbeeld niet met andere afvalstoffen,<br />
want dat maakt recyclage een heel stuk<br />
Eerst smeren, dan recycleren<br />
Valorlub is een initiatief van het bedrijfsleven en erkend of aanvaard door de drie regionale overheden.<br />
moeilijker. Uw gebruikte olie laten <strong>op</strong>halen<br />
is ook goed voor uw portemonnee. Voor<br />
kleine hoeveelheden hebt u namelijk onder<br />
bepaalde voorwaarden recht <strong>op</strong> een forfaitaire<br />
vergoeding. Verduiveld mooi meegenomen,<br />
toch?<br />
104 - Lezersdienst
In de steengroeve Gralex Beez, bij Namen (B) wordt sinds 1848<br />
kalksteen ontgonnen. De jaarlijkse productie bedraagt 1,5 miljoen<br />
ton. De verbetering van de aandrijving van de wastrommels<br />
zorgde ervoor dat de stilstandtijd met 50% is afgenomen.<br />
Kostbare stilstand verleden tijd<br />
De verbetering van de aandrijving van de wastrommels zorgde ervoor<br />
dat de stilstandtijd met 50% is afgenomen.<br />
onderhoudskosten verlagen en de uptime van de installaties<br />
verhogen is een permanente zorg. ook bij steengroeve<br />
Gralex Beez, waar het rollend materieel en de<br />
mechanische <strong>op</strong>bouw van transportsystemen, brekers,<br />
zeven... heel wat mechanisch onderhoud vergen. in<br />
het kader van: ‘waar kunnen stilstandtijden verkort of<br />
zelfs vermeden worden’ deed Gralex een beroep <strong>op</strong> sKF<br />
reliability systems.<br />
Het uitbaten van de steengroeve bestaat uit het dynamiteren van<br />
de rotsformatie, waarna men via een <strong>op</strong>eenvolging van fragmenteer-<br />
en zeefbewerkingen komt tot een eindproduct met precieze<br />
afmetingen volgens de eisen van de klant. Aan de ene zijde wordt<br />
het granulaat met water ingebracht, aan de andere zijde komt het<br />
er gewassen uit. De wastrommel ligt horizontaal <strong>op</strong> twee rijen van<br />
18 wielen met luchtbanden. De ene zijde is aangedreven, het andere<br />
stel wielen is ondersteunend.<br />
Interventie bij onderhoudsprobleem<br />
niet-aangedreven zijde<br />
Aan de niet-aangedreven zijde zijn de wielen per twee <strong>op</strong> een as<br />
gemonteerd, elk afzonderlijk gelagerd en ondersteund. Aan de<br />
aandrijfzijde zijn alle assen met k<strong>op</strong>pelingen verbonden met centraal<br />
als aandrijving een motor (132 kW) en reductor. De lagers<br />
aan de niet-aangedreven zijde gingen regelmatig stuk. Reparatie<br />
gebeurde in de werkplaats, hetgeen 8 uur stilstand per interventie<br />
kostte met gemiddeld één lager per drie maanden. In het kader<br />
van onderhouds<strong>op</strong>timalisering werd SKF in 2007 gevraagd voor<br />
een herontwerp van de niet-aangedreven zijde. Doordat de lagers<br />
<strong>op</strong> deze assen ingebouwd waren in een buis en met een klempassing<br />
vast zaten <strong>op</strong> de as was demontage met standaard demontagegereedschap,<br />
zoals lagertrekkers, onmogelijk. Een klempassing<br />
betekent: bij montage worden deze lagers <strong>op</strong>gewarmd, vervolgens<br />
over de as geschoven en bij het koelen krimpen ze zich vast<br />
<strong>op</strong> de as. Demontage kan enkel door ze door te branden. Om de<br />
levensduur van de lagers te verlengen en de montage eenvoudi-<br />
toePassing<br />
Aan de niet-aangedreven zijde zijn de wielen per twee <strong>op</strong> een as<br />
gemonteerd, elk afzonderlijk gelagerd en ondersteund.<br />
ger en sneller te maken werd gekozen voor de volgende <strong>op</strong>lossing:<br />
- Een nieuwe lagerkeuze die een hogere draagcapaciteit combineert<br />
met een kleinere buitendiameter waardoor een band kan<br />
worden vervangen zonder het lager te demonteren<br />
- Ontwerp en fabricatie van assen die het mogelijk maken te werken<br />
met standaard lagerhuizen<br />
- Standaard SNL lagerhuizen waardoor een efficiënte smering mogelijk<br />
wordt<br />
- Standaard lipafdichtingen om de lagers te beschermen in de<br />
stoffige omgeving Doordat een defecte band nu kan worden vervangen<br />
zonder het lager te verwijderen is deze klus nu binnen<br />
enkele uren geklaard. Minstens 50 procent tijdswinst.<br />
Ook ombouw aangedreven zijde<br />
Dit voordeel van een snelle bandenwissel wilde men ook aan de<br />
‘aandrijfzijde’. In de oude constructie waren de assen onderling<br />
verbonden via een mechanisch k<strong>op</strong>peling. Hiervoor waren er uitfrezingen<br />
in de assen, waarin metalen staven werden geschoven.<br />
Werd de as aangedreven, dan kwam het volledige draaik<strong>op</strong>pel <strong>op</strong><br />
de staven, en hierdoor <strong>op</strong> de zijkanten van de uitfrezingen. Gevolg<br />
was dat deze zijkanten snel uitsleten. Elke as moest dan ook regelmatig<br />
<strong>op</strong>gelast of vervangen worden. Omdat elke as verschillend<br />
was, kon niet per type een as <strong>op</strong> voorraad worden gehouden.<br />
Tijdens deze werkzaamheden stond de wastrommel stil, hetgeen<br />
extra productieverlies met zich meebracht. SKF werd ingeschakeld<br />
voor de engineering en de ombouw. ze koos dezelfde <strong>op</strong>bouw als<br />
aan de niet-aangedreven zijde, maar uiteraard met assen aangepast<br />
aan het over te brengen draaik<strong>op</strong>pel. Door de beperkte ruimte<br />
tussen de assen en omdat de assen snel en eenvoudig moeten<br />
kunnen worden losgek<strong>op</strong>peld worden, werd er gekozen voor een<br />
tandk<strong>op</strong>peling. Geschikt voor een draaik<strong>op</strong>pel tot 56600 Nm werd<br />
zo het probleem van de slijtage <strong>op</strong> de asverbinding <strong>op</strong>gelost.<br />
Dankzij een buitendiameter die niet groter is dan die van de lagers<br />
kunnen de banden nog steeds snel gewisseld worden, zonder demontage<br />
van de k<strong>op</strong>pelingen en de lagers. Ook hier: stilstand beperkt<br />
tot enkele uren. n<br />
105 - Lezersdienst<br />
175 - Maart 2009 - P 9
The Nature of Perfection<br />
Aan de buitenkant van een oester ziet niemand<br />
welke fascinerende en kostbare schat daarin<br />
verborgen ligt.<br />
106 - Lezersdienst<br />
DS-5_Niederlande.indd 2 01.09.2008 11:11:32<br />
Air compressors for every<br />
application<br />
Engineering<br />
Energy audit<br />
Service 24/7<br />
Compressor Rental<br />
Generation<br />
Generation5<br />
Natuurlijke perfectie – nieuw gedefi nieerd<br />
Met een bijna 70-jarige ervaring in het bouwen van schroefcompressoren behoort<br />
de Aerzener Maschinenfabrik tot de oudste en grootste fabrikanten van tweeassige<br />
draaizuigermachines ter wereld. Het nieuwe compressoraggregaat Delta Screw<br />
Generation 5 is het resultaat van kennis, technische competentie, ervaren medewerkers<br />
en voortdurende innovaties en combineert nu al de beproefde kenmerken<br />
van de voorgaande generaties met de toekomstige eisen van de markt.<br />
Karakteristiek voor de nieuwe serie zijn vijf belangrijke voordelen voor de klant:<br />
A e r z e n - o n e s t e p a h e a d<br />
Contact:<br />
Aerzen Belgium<br />
Tel: 0032 (0)2 758 80 50<br />
Fax: 0032 (0)2 757 22 83<br />
Arthur de Coninckstraat 11<br />
3070 Kortenberg<br />
info@aerzen.be<br />
www.aerzen.be<br />
• Energie-efficiency en reductie van de levenscycluskosten<br />
• Sterk gereduceerd geluidsdrukniveau<br />
• ATEX gecertificeerde vonkenvanger<br />
• Plaatsbesparend door compacte bouwwijze<br />
• Eenvoudige bediening: gebruiksvriendelijk en onderhoudsarm<br />
Meer hierover in onze brochure V1-019 of <strong>op</strong> www.generation5.info<br />
A division of Geveke<br />
We keep your industry running !<br />
Compair Geveke NV<br />
Leuvensesteenweg 248a • B-1800 Vilvoorde<br />
Tel.: 02 720 48 90 • 02 721 17 60<br />
sales.compair@geveke.be • www.compair.be<br />
107 - Lezersdienst<br />
Ad_automag_2009.indd 1 16/02/2009 15:32:10<br />
P 10 - 175 - Maart 2009
30 JAAR 30 ANS<br />
Belgitrans is de beroepsvereniging<br />
voor industriële aandrijftechniek<br />
(mechanisch, elektrisch, mechatronisch<br />
en hydrodynamisch).<br />
Maatschappelijke zetel - Siège social<br />
Louizalaan, 500, Av. Louise, Brussel 1050 Bruxelles<br />
Tel. 02/640 84 32<br />
info@belgitrans.be www.belgitrans.be<br />
Belgitrans est l’association professionnelle de la<br />
transmission de puissance et de mouvement<br />
(mécanique, électrique, méchatronique et<br />
hydrodynamique) destinée à l’industrie.<br />
108 - Lezersdienst<br />
adv A5_Belgitrans.indd 1 25-02-2009 11:41:39<br />
Gratis Lezersdienst<br />
fax: +32 (0)2 640 84 80<br />
of e-mail: automation@hydr<strong>op</strong>neuma.be<br />
ADverteerDersiNDex<br />
BeDriJF pAG. CoDe<br />
- AERzEN 10 106<br />
- AF BELGIuM 18 115<br />
- ASCO NuMATICS 26 122<br />
- ATLAS COPCO 12 109<br />
- BECKHOFF AuTOMATION 52 166<br />
- BELGITRANS 11 108<br />
- BREVINI FLuID POWER 30 128<br />
- BREVINI NEDERLAND 44 145<br />
- COMPAIR GEVEKE 10 107<br />
- DOEDIJNS FLuIDAP 2 100<br />
- EuREGIO HyDRAuLICS 36 135<br />
- FESTO 42 140<br />
- FIMOP 34 132<br />
- HyDRAuVISION 28 126<br />
- LAPP BENELuX 22 119<br />
- MuRRELEKTRONIK 36 136<br />
- NORGREN 18 116<br />
- PALL 44 144<br />
- PARKER 28 125<br />
- REM B 40 139<br />
- SERVICE HyDRO 26 123<br />
- SIEMENS 38 138<br />
- SMC PNEuMATICS 12 110<br />
- TESTO 30 129<br />
- VALORLuB 8 104<br />
- WEG BENELuX 51 165<br />
ArtiKeleNiNDex<br />
titel pAG. CoDe<br />
- Energiebesparing: persluchtproject bij CBR 6 102<br />
- Energiebesparing: ‘Cost per unit’ vereist continue inspanning 7 103<br />
- Kostbare stilstand verleden tijd 9 105<br />
- Elektrisch bediende ventielen voor actuatoren 13 111<br />
- Schroefcompressoren leveren een record hoeveelheid lucht 16 112<br />
- Toekomstgerichte MAC servomotor in 400 W uitvoering 16 113<br />
- Compleet vloeistofbeheer en betrouwbaarheid van hydraulische installaties 17 114<br />
- Soms beslist de Sheriff wat toegelaten is of niet 19 117<br />
- Asperges: van handmatig pellen naar geautomatiseerd schillen 20 118<br />
- Condition Monitoring Systems (CMS) 23 120<br />
- Efficiënte lagedruk compressoren 25 121<br />
- De <strong>op</strong>lossing voor een antagonisme 27 124<br />
- Des distributeurs pr<strong>op</strong>ortionnels rendent les engins de voiries plus précises et plus fiables 29 127<br />
- Stageplaatsen voor leerlingen in het gedrang wegens economische crisis 31 130<br />
- Waarom CAN en CANOpen in de hydraulica 32 131<br />
- Namen: beurzenduo wordt beurzentrio 35 133<br />
- Automation E-News 36 134<br />
- <strong>Synchroon</strong> <strong>hefsysteem</strong> <strong>brengt</strong> <strong>houten</strong> <strong>brug</strong> <strong>op</strong> <strong>hoogte</strong> 37 137<br />
- Nieuw: robuuste compacte lineaire eenheid Delta 200 43 141<br />
- Snelheid en kracht in een draagbare draadloze hydraulische pomp 43 142<br />
- MPS <strong>brengt</strong> nieuwe toepassingen voor pneumatische cilinders 43 143<br />
- Warmhoudvitrines met stootdempers 45 146<br />
- maxon medical is ISO 13485 gecertificeerd 45 147<br />
- Parker introduceert de Moduflex FRL 45 148<br />
- Kantfrees geeft zelfs onder vollast niets toe 46 149<br />
- Introductie van een 100% inline pneumatische bediening 46 150<br />
- Innovatieve ‘Bullet Valves’ 46 151<br />
- De nieuwe elektronische drukschakelaar PE5 47 152<br />
- Nieuwe drive unit <strong>op</strong> basis van TwinSpin 47 153<br />
- WEG Eur<strong>op</strong>e wordt WEG Benelux 47 154<br />
- Stikstofgeneratoren: pure, goedk<strong>op</strong>e en milieuvriendelijke stikstof 48 155<br />
- Atlas C<strong>op</strong>co wint P&A Best Product Award 2008 48 156<br />
- SMC Pneumatics organiseert succesvolle Technology Events 48 157<br />
- HBM precix loadcells leverbaar in C6 kwaliteit 49 158<br />
- MONTECH transportbanden: de ‘kleintjes’ worden groter 49 159<br />
- Piab Vacustat Coax 49 160<br />
- Automation E-News 50 161<br />
- HANNOVER MESSE 2009 met 13 internationale vakbeurzen 50 162<br />
- Drie facetten van een Waalse industrie in beweging 50 163<br />
- Seminaries en events van Rittal 50 164<br />
175 - Maart 2009 - P 11
Toerentalgeregelde compressoren… van Atlas C<strong>op</strong>co natuurlijk!<br />
P 12 - 175 - Maart 2009<br />
• Gegarandeerd lagere<br />
energiefactuur<br />
• Directe aandrijving:<br />
de efficiëntste <strong>op</strong>lossing<br />
Atlas C<strong>op</strong>co Belgium<br />
Brusselsesteenweg 346 - 3090 Overijse<br />
E-mail : bga.info@be.atlasc<strong>op</strong>co.com<br />
Tel. : 02 689 05 11 - Fax : 02 689 05 14<br />
www.atlasc<strong>op</strong>co.be<br />
Committed to your superior productivity.<br />
• Langere levensduur door<br />
lagere toerentallen<br />
• Uitgebreid aanbod:<br />
van 7 tot 900 kW<br />
• Expert in toerentalregeling<br />
sinds 1994<br />
• Belgische productie<br />
Nieuw Veldbus Systeem<br />
Serie EX600<br />
109 - Lezersdienst<br />
Onze nieuwe Seriële Interface serie EX600, biedt<br />
diagnostische en bewakende functies in een enkele unit.<br />
Profiteer nu van:<br />
• Lagere installatie kosten – geen losse bedrading nodig<br />
voor I/O pneumatische ventielen<br />
• Verhoogde machine capaciteit, zelfs wanneer men<br />
gebruik maakt van een complexe controle structuur<br />
• Door de uitbreiding van functies kan een verbeterde<br />
betrouwbaarheid gegarandeerd worden<br />
• Verlaagde uitvaltijd door constante diagnose en fout<br />
herkenning<br />
SMC Pneumatics N.V./S.A.<br />
Nijverheidsstraat 20, 2160 Wommelgem<br />
T. +32 (0)3 355 1464, F. +32 (0)3 355 1466<br />
info@smcpneumatics.be<br />
www.smcpneumatics.be<br />
* Variable Speed Drive:<br />
toerentalgeregelde<br />
aandrijving<br />
110 - Lezersdienst
Het kennen van alle ‘ins en outs’ van ventielen helpt gebruikers<br />
bij het kiezen van de juiste ventielconstructie voor een<br />
bepaalde toepassing.<br />
De term ‘ventiel’ wordt gebruikt voor een drie- of vier-weg<br />
magneetventiel dat gebruikt wordt voor de sturing of de<br />
regeling van media, zoals lucht of water, in een actuator,<br />
die <strong>op</strong> zijn beurt de beweging regelt van een aan de actuator<br />
gek<strong>op</strong>pelde afsluiter . Met andere woorden, het ventiel<br />
zorgt voor de bediening van een afsluiter of een regelraan<br />
in een proces.<br />
Om tegemoet te komen aan specifieke behoeften van de klant, bestaan<br />
ventielen in diverse elektrische varianten: spanning, energieverbruik<br />
en wijze van bescherming. De magneetspoelen voor<br />
ventielen kunnen ontworpen worden voor vrijwel elke spanning,<br />
zowel gelijkstroom (DC) als wisselstroom (AC). De markttrend beweegt<br />
zich richting DC door een toenemend gebruik van DCS (distributed<br />
control systems) en veldbusprotocollen. Het enige nadeel<br />
bij het gebruik van DC is de lagere maximum werkdruk voor de<br />
meeste DC magneetventielen. Echter, sommige fabrikanten hebben<br />
nu een technologie ontwikkeld waardoor eenzelfde druk mogelijk<br />
is voor zowel AC als DC .De magneetspoeltechnologie is<br />
zodanig verbeterd dat, mits het verwisselen van de spoelen, één<br />
ventiel kan ingezet worden voor verschillende elektrische voedingen:<br />
van 100V tot 240V,van 50 tot 60Hz, voor gelijkstroom of wisselstroom.<br />
toePassing<br />
Elektrisch bediende ventielen voor actuatoren<br />
Ventiel met elektromagneet voor verschillende spanningen.<br />
Ontwerpuitdagingen<br />
In de afgel<strong>op</strong>en tien jaar, was een van de grootste uitdagingen het<br />
minimaliseren van het energieverbruik. Dit geldt vooral voor ventielen.<br />
Het toegenomen gebruik van distributiesystemen en busprotocollen<br />
leidde ertoe dat het gemiddelde energieverbruik van<br />
een elektromagneet in DC is gedaald van 10 watt tot 1,5 watt. Hoe<br />
minder stroom er wordt verbruikt, des te compacter en goedk<strong>op</strong>er<br />
de benodigde stroomtoevoer. Busprotocollen vereisen strictere<br />
energieniveaus dan ooit. Hoe minder stroom verbruikt wordt in<br />
een busnetwerk, hoe meer ‘nodes’ of ‘slaves’ mogelijk zijn in dat<br />
netwerk. Als het busprotocol direct de voeding van het magneetventiel<br />
levert kan het vermogen verminderd worden tot 0,5 watt ,<br />
zelfs tot 1,4 milliampère, afhankelijk van het type netwerk. zodra<br />
het stroomverbruik daalt tot het milliampére bereik, verschuift de<br />
technologie van een typische elektromagnetisch systeem (magneetspoelen)<br />
naar een piëzo-of constante ‘bleed’ systeem.<br />
Piëzo-bediend ventiel voor FOUNDATION Fieldbus of Profibus.<br />
De energietoevoer naar het ventiel, direct vanaf de bus via een positieaanduiding<br />
betekent voor de gebruiker minder bedrading, omdat<br />
slechts één kabel is aangesloten van ‘node’ naar ‘node’, waardoor<br />
het gebruik van een aparte kabel naar elk apparaat vanaf de PLC<br />
overbodig is. Deze ene kabel verstuurt gegevens en energie. Voor<br />
het gebruik van een ventiel, dat niet kan worden aangedreven door<br />
de bus, is een externe voeding van de bus nodig en in veel gevallen<br />
een andere ‘node’ dat gebruik maakt van een externe stroomvoorziening.<br />
Ventielen die gebruikt kunnen worden als individuele<br />
‘node’ of ‘slave’ over bepaalde netwerkprotocollen zijn ook beschikbaar.<br />
Echter, ze zijn geen gemeengoed omdat de meeste ventielen<br />
die gebruikt worden in netwerken standaard ventielen zijn, die als<br />
uitgangsapparatuur van een positieaanduider dienst doen.<br />
Afhankelijk van de omgeving, worden vele methoden van bescherming<br />
gebruikt. Een groot deel van de procesindustrie vereist explosieveilige<br />
apparatuur. Om te voldoen aan deze eis, kan het ventiel<br />
worden ontworpen door intrinsieke veiligheid <strong>op</strong> een zodanige wijze<br />
te integreren dat de elektromagneet geen vonk of warmte kan<br />
genereren om een ontstekingsbron te vormen. Een andere beschermingsmethode<br />
bestaat erin de mogelijke vonken of explosies binnen<br />
een behuizing te houden zodat een eventuele vonk zich niet<br />
naar de omgeving kan voortplanten. Deze producten hebben ofwel<br />
een explosieveilige behuizing of maken gebruik van in een compound<br />
ingekapselde elektronica. Goedkeuringscertificaten van di-<br />
175 - Maart 2009 - P 13
toePassing<br />
verse controleorganismen voor deze producten zijn beschikbaar,<br />
afhankelijk van waar de klant zich bevindt.<br />
Ventielfuncties<br />
Ventielen bestaan in drie- of vier-weg uitvoering. Vandaag de dag<br />
zijn er vele functies <strong>op</strong> basis van deze uitvoeringen en het is niet<br />
ongewoon om beschrijvingen te zien zoals 3/2 NC, 3/2 NO, 3/2 u,<br />
3/3, 4/2, 5/2, en 5/3. Hoewel deze benamingen verwarrend lijken<br />
spreken ze voor zichzelf.<br />
Bij een drie-weg ventiel, bijvoorbeeld, betekent de uitdrukking<br />
3/2 NC:<br />
- Het nummer 3 slaat <strong>op</strong> het aantal aansluitpoorten<br />
- Het nummer 2 geeft aan dat het ventiel twee schakelstanden<br />
kent. De twee standen zijn ‘onbekrachtigd’ of ‘bekrachtigd’.<br />
- NC staat voor ‘normaal gesloten’, hetgeen betekent dat in onbekrachtigde<br />
toestand (‘in rust’ gesloten), de verbinding naar de<br />
actuator is gesloten.<br />
De eerste poort wordt gewoonlijk aangeduid met P (pressure/<br />
druk) of 1. Dit is de persluchttoevoer naar het ventiel. De tweede<br />
poort is C (cilinder) of 2. Dit is de poort die in verbinding staat met<br />
zuigerzijde van een actuator met veerterugvoer. De derde poort<br />
wordt aangeduid met een 3 of E (exhaust/ontluchting). De ontluchtingspoort<br />
wordt gebruikt wanneer de lucht uit de actuator<br />
wordt ontlucht d.w.z. wanneer de status van het ventiel verandert<br />
van bekrachtigd naar onbekrachtigd.<br />
Soms is er een bijkomende poort <strong>op</strong> een 3/2 ventiel. Deze wordt<br />
doorgaans aangeduid met een R, wat staat voor ‘re-breather’de<br />
poort is aangesloten <strong>op</strong> de veerzijde van een actuator met<br />
veerterugvoer. Wanneer de zuigerzijde van de actuator ontlucht<br />
wordt, leidt de ‘R-poort’ de lucht naar de veerzijde van de actuator.<br />
Hierdoor wordt voorkomen dat lucht uit de atmosfeer binnendringt<br />
in de veerzijde van de actuator, waardoor de actuator<br />
enigszins beschermd wordt tegen alles wat in de atmosfeer het<br />
corroderen van interne onderdelen zou kunnen veroorzaken.<br />
Vier-weg ventielen worden doorgaans gebruikt voor dubbel-werkende<br />
actuatoren. Een 4/2 ventiel is een vier-weg ventiel met vier<br />
aansluitpoorten: persluchttoevoer, (poort 1 of P); twee cilinder- of<br />
gebruikspoorten (poorten 2 en 4 of A en B) en een gemeenschappelijke<br />
ontluchtingspoort (3 of E) voor beide gebruikspoorten.<br />
Een 5/2 ventiel is een vier-weg ventiel met vijf aansluitpoorten:<br />
Aansluitpoort 1 is de persluchtaansluiting, poorten 2 en 4 zijn de<br />
cilinder- of gebruikspoorten, en poorten 3 en 5 zijn de ontluchtingen.<br />
Poort 3 is de ontluchting voor poort 2 en poort 5 is de ontluchting<br />
voor poort 4. Elke cilinderpoort heeft een eigen ontluchting,<br />
zodat u smoorventielen kunt toevoegen aan de uitgangspoorten<br />
om de <strong>op</strong>enings/sluitingssnelheid te regelen van de aangestuurde<br />
actuator.<br />
Enkele of dubbele magneetspoelen<br />
Alle constructies zoals hiervoor beschreven zijn beschikbaar met 1<br />
spoel of met 2 spoelen. De enkele spoel versies zijn voorzien van<br />
een veerterugvoer zodat het ventiel automatisch terugkeert naar<br />
zijn normale stand tijdens een stroomonderbreking. De dubbele<br />
spoel versies blijven in de laatst aangenomen positie wanneer<br />
de stroom onderbroken wordt. Met de dubbele spoel versies, zijn<br />
zijn de gebruikelijke beschrijvingen 3/3 en 5/3. Het tweede getal<br />
verwijst naar het aantal posities. De posities zijn als volgt: onbe-<br />
P 14 - 175 - Maart 2009<br />
krachtigd (ventiel in middenstand); spoel A bekrachtigd; en (als<br />
derde stand) spoel B bekrachtigd. In deze dubbele spoel constructie<br />
bestaan 2 mogelijke uitvoeringen voor de middenstand: ‘<strong>op</strong>en<br />
middenstand’ met alle cilinderpoorten (voor de ontluchting) <strong>op</strong>en,<br />
of ‘gesloten middenstand’ met alle poorten gesloten. De middenstand<br />
kan aangepast worden voor vrijwel elke functie, afhankelijk<br />
van de behoeften van de klant.<br />
De voor deze functie in aanmerking komende ventielen zijn voornamelijk<br />
schuifventielen die verhinderen dat de actuator van positie<br />
verandert tijdens een stroomonderbreking.<br />
Montage Configuraties<br />
Ventielen zijn ook beschikbaar in vele montage-configuraties.<br />
De meest voorkomende zijn met draadaansluiting, NAMuRaansluitconfiguratie,<br />
ventieleilanden,ventielen geïntegreerd in<br />
een positieaanduider of geïntegreerd als onderdeel van de actuator<br />
zelf.<br />
De overgrote meerderheid van de ventielen die elk jaar verkocht<br />
worden zijn voorzien van een draadaansluiting. Echter, de overige<br />
configuraties komen snel <strong>op</strong>zetten.<br />
Ventiel met NAMUR aansluiting<br />
De snelst groeiende configuratie is de NAMuR norm. Met deze<br />
norm heeft de klant de mogelijkheid te besparen <strong>op</strong> leidingkosten<br />
omdat het ventiel kan worden bevestigd aan de actuator zonder<br />
de noodzaak van leidingen. De enige benodigde leiding is die voor<br />
de luchttoevoer naar het ventiel. Daar actuatorfabrikanten deze<br />
uitvoering als standaard hebben aangenomen, zijn de ventielproducenten<br />
gevolgd. De twee maten voor NAMuR montage van ventielen<br />
zijn 1/4” en 1/2”.<br />
De 1/2” wordt nauwelijks toegepast, maar actuators en ventielen<br />
met deze maatvoering zijn wel beschikbaar, evenals de meer algemene<br />
1/4” NAMuR norm voor regelklep toepassingen. Het enige<br />
verschil tussen de 1/2” de normale 1/4” uitvoering is de aansluitpoort<br />
voor persluchtlucht.<br />
Ventieleilanden<br />
De farmaceutische industrie maakt gebruik van ventieleilanden,<br />
waarbij de primaire functie de sturing van sanitaire afsluiters is.<br />
Aangezien de bescherming tegen het binnendringen van vreemde<br />
deeltjes uit de atmosfeer en de goedkeuringen van deze ventielen<br />
beperkt zijn, worden ventieleilanden in een behuizing gemonteerd.<br />
Alle elektronische componenten zitten in een afgesloten ruimte,<br />
en de leidingen l<strong>op</strong>en van de behuizing naar iedere aandrijfpunt.<br />
Een voordeel van deze eilanden is dat de ventielen meestal <strong>op</strong> één<br />
locatie te vinden zijn, met één elektrisch aansluiting en één persluchtaansluiting.<br />
Ventielen ingebouwd in of bevestigd aan een positieaanduider<br />
zijn tegenwoordig zeer gebruikelijk. Meestal is het ventiel aange-
Met deze aanpak bespaart de klant <strong>op</strong> de elektrische aansluitkosten<br />
en <strong>op</strong> de benodigde inbouwruimte.<br />
sloten <strong>op</strong> een positieaanduider via een leiding zodat het zinvol is<br />
deze twee stukken hardware te integreren tot één geheel.<br />
Ventielen geïntegreerd in actuators zijn eveneens beschikbaar.<br />
Deze combineren de functie van een actuator, positieaanduider<br />
en ventiel in een geheel , een benadering die door sommige actuatorfabrikanten<br />
wordt toegepast voor de levering van een ‘turnkey’<br />
<strong>op</strong>lossing voor een compleet systeem. Het enige wat nog<br />
ontbreekt zijn de elektrische aansluiting en de persluchttoevoer.<br />
Klep- of Schuifventielen<br />
De basiselement van ieder ventiel is een klep of een schuif, waarmee<br />
wordt verwezen naar de feitelijke werking van het ventiel<br />
:perslucht van de drukpoort naar de cilinder(s) en van de<br />
cilinder(s) naar de ontluchting brengen. In het verleden maakten<br />
de meeste ventielen gebruik van kleppen.<br />
Klepventielen bestaan uit een elastomeer klep (die <strong>op</strong>ent en sluit)<br />
en een doorlaat - een zeer eenvoudige en betrouwbare aanpak<br />
van de sturing van een lucht- of vloeistofstroom.<br />
De ventielen in ventieleilanden zijn schuifventielen. Een schuif<br />
glijdt door een serie O-ringen. Groeven in de schuif dienen als<br />
doorstroomkanalen, waardoor de luchtstroom van de ene naar de<br />
andere poort wordt overgebracht. Toen schuifventielen voor het<br />
eerst werden gebruikt in de procesindustrie, hadden sommige afnemers<br />
twijfels in verband met wrijving en betrouwbaarheid van<br />
deze ventielen. Sommige schuifventielen verschoven niet wegens<br />
de aan de constructie inherente wrijving. Een aantal ventielfabrikanten<br />
hebben het product verder ontwikkeld en het wrijvingsprobleem<br />
<strong>op</strong>gelost.<br />
Actuator met ingebouwde positieaanduider en ventiel.<br />
toePassing<br />
Doorgaans geven klanten de voorkeur aan het ene ventielontwerp<br />
boven het andere. Velen hebben een voorkeur voor het klepventiel,<br />
omdat de kleppen rechtstreeks aangedreven worden door de<br />
elektromagneet. Deze direct werkende ventielen vereisen geen minimale<br />
druk om te functioneren. Om deze reden worden dit soort<br />
ventielen gebruikt om ‘dome-actuated control valves’ te bedienen<br />
die gebruikt worden tussen 0 - 1 bar. Schuifventielen worden beschouwd<br />
als indirect werkende ventielen, omdat zij een minimum<br />
druk nodig hebben om de schuif te verplaatsen. In feite worden de<br />
meeste schuifventielen bediend door een klein, drie-weg, directwerkend<br />
ventiel dat zorgt voor de overdracht van druk <strong>op</strong> een zuiger,<br />
die vervolgens de schuif in beweging <strong>brengt</strong>.<br />
Indirect werkende ventielen kunnen ook worden gebruikt in regelkleptoepassingen;<br />
in dit geval moet het ventiel beschikken over<br />
een externe stuurpoortaansluiting. Hier<strong>op</strong> wordt de druk aangesloten<br />
die nodig is voor de verplaatsing van de schuif ,die <strong>op</strong> haar<br />
beurt het te controleren lage druk medium stuurt.<br />
Redundant (elektro)-ventiel systeem voor een betrouwbare en<br />
veilige werking.<br />
Veiligheid en betrouwbaarheid<br />
Veiligheid en betrouwbaarheid zijn de hoofdbekommernissen in<br />
de industrie. In de lo<strong>op</strong> der jaren werden ventielen gebruikt in tal<br />
van systemen die ofwel door machinebouwers ofwel door de eindgebruiker<br />
zelf werden geassembleerd.<br />
Dikwijls gebruikte de eindgebruiker 2 afsluiters in parallel zodat<br />
indien één van de twee onverwacht onbekrachtigd raakte de andere<br />
voorkwam dat het proces werd onderbroken. Dit leek dan wel<br />
een betrouwbare <strong>op</strong>lossing, maar niet noodzakelijkerwijs een veilige.<br />
Immers als het systeem moest sluiten, verdubbelde het risico<br />
omdat twee afsluiters moesten sluiten. Tegenwoordig kunnen<br />
gebruikers terugvallen <strong>op</strong> een compleet ventielsysteem dat werkt<br />
met de nodige redundantie om het proces draaiende te houden,<br />
maar ook om, wanneer nodig, het proces veilig te st<strong>op</strong>pen.<br />
Met dergelijke systemen is het ook mogelijk om zowel de magneetventielen<br />
als de hoofdafsluiters <strong>op</strong> hun goede werking te<br />
controleren. Om te voldoen aan de eisen van de een specifieke<br />
toepassing, dienen de diverse aspecten van de ventielen in overweging<br />
te worden genomen. De meeste magneetventiel fabrikanten<br />
beschikken over eigen diensten en/of distributienetwerken<br />
om de gebruikers te helpen bij de keuze van het juiste stuurventiel<br />
voor hun toepassing.<br />
Door Bill Reeson (Asco Numatics) - Dit artikel is eveneens verschenen<br />
in Valve Magazine (www.ValveMagazine.com), uitgegeven door<br />
de Valve Manufacturers Association of America (www.vma.org)<br />
n<br />
111 - Lezersdienst<br />
175 - Maart 2009 - P 15
toePassing<br />
Toekomstgerichte MAC servomotor in<br />
400 W uitvoering<br />
Omdat de stap van een vermogen van 140 W naar 750 W relatief<br />
groot is, ontwikkelde JVL uit Denemarken de MAC400 met een vermogen<br />
van 400 W. Bij de ontwikkeling van de nieuwe motor heeft<br />
JVL gebruik gemaakt van de kennis <strong>op</strong>gedaan bij de ontwikkeling<br />
en de productie van de vorige MAC-modellen. Het resultaat is een<br />
energiezuinige, compacte servomotor met geringe warmteafgifte<br />
en de mogelijkheid tot eenvoudige aansluiting <strong>op</strong> toekomstige ontwikkelingen.<br />
Kenmerkend voor alle MAC servomotoren is dat vrijwel alle componenten,<br />
die nodig zijn voor een motion control systeem, in één<br />
behuizing geïntegreerd zijn. zo bevat de behuizing van de 3-fase<br />
servomotor een indexer/controller, een driver, een encoder en een<br />
Hall sensor. De MAC400, die evenals alle andere JVL-producten exclusief<br />
in België verdeeld wordt door Rotero, richt zich tot een relatief<br />
grote gebruikersgroep, waardoor hij geniet van belangrijke<br />
schaalvoordelen bij de productie. Met behulp van de Mac Talk software<br />
kan men de motoren instellen voor specifieke applicaties.<br />
Technische kenmerken<br />
De nieuwe motoren zijn uitgevoerd met een flens van 60 x 60 mm<br />
en gebruikersvriendelijke standaard M16 power connectoren.<br />
Een belangrijke <strong>op</strong>tie is de absolute encoder met een resolutie<br />
van 65536 pulsen per omwenteling; de standaard encoder heeft<br />
een resolutie van 8192. De motor zelf maakt gebruik, in plaats<br />
van de gebruikelijke ruimtelijke kern, van een zogenaamde gesegmenteerde<br />
kern. Resultaat: een hogere vulgraad – tot 70% -<br />
en tot 80% efficiëntie. Het zelfkoelende vermogen van de motor<br />
P 16 - 175 - Maart 2009<br />
maakt een externe ventilator overbodig. Standaard kan men de<br />
MAC400 verbinden met een PC/PLC via een RS232 of RS485 interface<br />
en verschillende bussystemen waaronder Profibus, CAN<strong>op</strong>en<br />
en Devicenet. Men kan hem ook k<strong>op</strong>pelen met Bluetooth, WLAN<br />
en zigbee modules. Communicatie via de standaard interface met<br />
een snelheid tot 1 Mbit per seconde. Voor aansturing via bijvoorbeeld<br />
Labview zijn OCX files beschikbaar. Ook pulsrichting signalen,<br />
encoder input en analoge signalen voor snelheid, k<strong>op</strong>pel en<br />
positieregeling behoren tot de mogelijkheden. Last but not least<br />
zijn de nieuwe motoren geschikt voor k<strong>op</strong>peling met realtime<br />
Ethernet: EtherCAT, Ethernet/IP, Power-Link, Profinet en Sercos.<br />
n<br />
Schroefcompressoren leveren een<br />
record hoeveelheid lucht<br />
Atlas C<strong>op</strong>co heeft zowel<br />
het ontwerp van de<br />
GA 11+-30 serie met vast<br />
toerental, als die van de<br />
frequentiegeregelde GA<br />
15-30 VSD compressoren<br />
gewijzigd en verbeterd.<br />
Met de introductie van<br />
een 26 kW schroefcompressor<br />
wordt het assortiment<br />
verder verbreed.<br />
Het nieuwe ontwerp levert<br />
tenminste 7% en<br />
zelfs tot 17% meer luchtcapaciteit<br />
<strong>op</strong> voor de GA+ compressoren, in vergelijking met<br />
oudere series. De verbeterde lucht<strong>op</strong>brengst voor de GA schroefcompressor<br />
met geïntegreerde frequentieregeling varieert tussen<br />
9% - 24%.<br />
Het nieuwe ontwerp van de GA+ compressoren zorgt voor een<br />
verlaging van het een energieverbruik variërend van 3-11%. Voor<br />
de frequentiegeregelde GA compressoren verbetert het specifiek<br />
zelfs 11-13%. Het energieverbruik wordt nog efficiënter voor de uitvoering<br />
met geïntegreerde droger.<br />
Door toepassing van de laatste generatie frequentie geregelde<br />
technologie zijn de prestaties beduidend gestegen, wordt een la-<br />
112 - Lezersdienst<br />
ger niveau van harominische storing bereikt en is de bescherming<br />
tegen stof verbeterd. Een toerengerelde (VSD)compressor levert<br />
een gemiddelde energiebesparing van 35% <strong>op</strong> (t.o.v. een GA+ model),<br />
waarmee deze investering snel is terugverdiend. Bovendien<br />
kan 80% van de energie die de compressor <strong>op</strong>neemt, worden hergebruikt,<br />
bijvoorbeeld voor verwarming of voor direct gebruik in<br />
industriële processen.<br />
Voor<strong>op</strong> in besturing en bewaking<br />
Behalve dat het benodigde vloer<strong>op</strong>pervlak verder verkleind is dan<br />
bij de voorgaande reeks, onderscheiden deze nieuwe GA compressoren<br />
zich vooral door hun geluidsniveau. Atlas C<strong>op</strong>co stelt ook in<br />
dit <strong>op</strong>zicht een nieuwe norm, met het laagste geluidsniveau ooit<br />
bereikt door hen in deze vermogenreeks, met de GA 11+, die niet<br />
meer geluid produceert dan 63dB(A).<br />
De nieuwe en verbeterde grafische Elektronikon staat voor de<br />
nieuwe standaard voor besturing en bewaking. De GA+ en de toerengeregelde<br />
VSD-uitvoering zijn de eerste compressoren die uitgerust<br />
zijn met deze gebruiksvriendelijke besturingsunit, die in<br />
eigen beheer is ontwikkeld. Geavanceerde timers geven het vereiste<br />
onderhoud bij de verschillende urenstanden aan. Verder bestuurt<br />
het gepatenteerde Saver Cycles Control de ventilator en de<br />
droger tot het laagst mogelijke energieverbruik.<br />
n<br />
113 - Lezersdienst
Door de 50 jaar ervaring en de mogelijkheid om onderhoudscontracten<br />
<strong>op</strong> maat te maken, kan Doedijns Fluidap uw oliën<br />
en uw hydraulisch park beheren. Dat kan – in combinatie met<br />
voorstellen tot verbetering – alleen maar leiden tot productieverhoging<br />
en besparingen.<br />
Compleet vloeistofbeheer en betrouwbaarheid<br />
van hydraulische installaties<br />
tegenwoordig, onafhankelijk van het type industrie wordt<br />
er gevraagd om de hydraulische installaties in een zeer<br />
hoge cadans te laten werken, tegelijkertijd het onderhoud<br />
te verminderen en daarenboven de niet voorziene productiestilstanden<br />
volledig te elimineren. om dit te kunnen<br />
bereiken is er maar één mogelijkheid: een goede controle<br />
krijgen over de stuwende kracht van de installatie: de hydraulische<br />
vloeistof.<br />
Om dit te verkrijgen moet men eerst en vooral de gewenste reinheidsklasse<br />
kennen voor de <strong>op</strong>timale werking, daarna analyses laten<br />
doen door een erkend laboratorium om de effectieve waarden<br />
te kennen, en bij te hoge waarden moet er ten slotte een aangepaste<br />
filtratiegroep geplaatst worden.<br />
De reinheidklasse is een code die de maximum toleranties aangeeft<br />
van de deeltjes in de olie voor de groottes 5, 10 en 15 micron.<br />
De meest gevaarlijke deeltjes zijn deze die met hun grootte in de<br />
buurt liggen van de dynamische spelingen van de componenten in<br />
het hydraulische circuit. De code zelf wordt bepaald door verschillende<br />
factoren: aard van het gebruikte component (pr<strong>op</strong>ortioneel,<br />
servoventiel,…), de frequentie van gebruik, de belangrijkheid van<br />
de installatie in de hele productie…<br />
Olieanalyse<br />
Het staalname zelf is ook een zeer belangrijke stap in de juiste<br />
bepaling van het reinheidsniveau. Er bestaan procedures die gerespecteerd<br />
moeten worden om ervoor te zorgen dat het staaltje<br />
niet extra vervuild wordt door externe factoren. Daarvoor is bijvoorbeeld<br />
het gebruik van plastic flesjes uit den boze: dit materiaal<br />
geeft immers zelf deeltjes af die dan de telling verkeerd zullen<br />
beïnvloeden. De ISO-norm eist dan ook het gebruik van glazen<br />
flesjes.<br />
Men maakt onderscheid tussen 2 soorten vervuiling: vaste deeltjes<br />
en water. De vervuiling door vaste deeltjes veroorzaken slijtage<br />
en mechanische vermoeiing aan de onderdelen in beweging.<br />
De watervervuiling veroorzaakt roestvorming en een chemische<br />
veroudering van de olie. De<br />
vervuiling door de vaste deeltjes<br />
wordt geïdentificeerd door<br />
de reinheidsklasse, de watervervuiling<br />
door het aantal ppm<br />
water dat aanwezig is in de<br />
olie. Het maximum aan water<br />
Een goede controle krijgen<br />
over de hydraulische vloeistof,<br />
de stuwende kracht van de installatie,<br />
is noodzakelijk.<br />
Portret<br />
De reinheidklasse is een code die de maximum toleranties aangeeft<br />
van de deeltjes in de olie voor de groottes 5, 10 en 15 micron.<br />
in een bepaalde olie wordt vastgelegd door de oliefabrikant. De<br />
olieanalyse geeft de reinheidsklasse, het aantal ppm water in de<br />
olie en de chemische kwaliteiten aan. Bij deze analyse kan ook<br />
aangegeven worden welke types deeltjes aanwezig zijn: silicium,<br />
metaal, vezels… Deze identificatie kan de technici helpen bij de<br />
diagnose bij een panne. Voor het preventieve onderhoud kan dit<br />
dan gebruikt worden om zeer gerichte interventies te organiseren.<br />
Een olie zal enkel nog vervangen worden indien de chemische eigenschappen<br />
niet meer voldoen.<br />
Periodieke controles<br />
Doedijns Fluidap, Eur<strong>op</strong>ese groep en partner van Pall, heeft een<br />
complete service ontwikkeld voor het vloeistofbeheer van hydraulische<br />
oliën. zij beschikken over verschillende vaste en draagbare<br />
laboratoria om on site analyses te kunnen uitvoeren. zij hebben<br />
tevens filterunits gebouwd van 100 tot 1000l/min voor een snelle<br />
reiniging voor vaste deeltjes en zij beschikken over purifiers van<br />
Pall, die zowel vrij water als <strong>op</strong>gelost water uit de olie kunnen halen<br />
door een gebrevetteerde vacuümtechniek. Door deze machines<br />
in te zetten kan vermeden worden om de olietanks leeg te<br />
pompen en daardoor kan het hydraulische systeem in productie<br />
blijven tijdens de behandeling. Door recyclage van de olie wordt<br />
er bovendien bespaard <strong>op</strong> de inko<strong>op</strong> van nieuwe olie.<br />
Door de aanwezigheid van onze technici in onze agentschappen in<br />
uw buurt (Antwerpen en Luik) kan Doedijns Fluidap een snelle interventie<br />
garanderen. De technicus sluit de filterunit aan, start de<br />
procedure en kan het einde van de filtratie bepalen door een online<br />
meting van de reinheidsklasse. Om de betrouwbaarheid van<br />
uw systemen <strong>op</strong> lange termijn te garanderen is het steeds aan te<br />
raden om periodieke controles te doen <strong>op</strong> de olie en een preventief<br />
onderhoudsplan <strong>op</strong> te stellen.<br />
n<br />
114 - Lezersdienst<br />
175 - Maart 2009 - P 17
DE NIEUWE 50D DRUKSENSOR<br />
SLIM & FLEXIBEL<br />
» Veiligheid is de t<strong>op</strong>prioriteit voor deze compacte<br />
druksensor: fouten worden automatisch in een<br />
duidelijke rode kleur weergegeven <strong>op</strong> het grote LCD scherm<br />
» Comfortabele bediening en eenvoudig instelbaar dankzij<br />
het intuïtief menusysteem<br />
» Uitstekende prijs - prestatieverhouding en onderhoudsvrij<br />
» De positie van de pneumatische aansluiting kan vrij<br />
worden gekozen: achteraan of onderaan<br />
» Een tweede uitgang kan als diagnose worden geprogrammeerd<br />
met een nog snellere foutmelding als resultaat<br />
Voor meer informatie, kijk <strong>op</strong> www.norgren.com of neem contact <strong>op</strong> met Norgren N.V.<br />
<strong>op</strong> tel. +32 (0)2 333 44 11 of per mail <strong>op</strong> sales@be.norgren.com<br />
P 18 - 175 - Maart 2009<br />
115 - Lezersdienst<br />
116 - Lezersdienst
De Amerikaanse voorschriften en normen voor de installatietechniek<br />
zijn gedeeltelijk verschillend van staat tot staat en<br />
van stad tot stad. Er zijn gevallen bekend waar de beslissing<br />
genomen wordt door de plaatselijke sheriff, die niet eens vakkennis<br />
heeft. Dat maakt het dikwijls zeer moeilijk om de precieze<br />
voorschriften eenduidig te verklaren.<br />
In de Verenigde Staten is het dikwijls zeer moeilijk om de precieze<br />
voorschriften eenduidig te verklaren.<br />
toePassing<br />
Soms beslist de Sheriff wat toegelaten is of niet<br />
emis electrics is consulent voor lApp in de usA. Zelfs<br />
voor professionals zijn de voorschriften voor elektrische<br />
installaties in de verenigde staten behoorlijk verwarrend.<br />
De reden is simpel: de certificeringsvoorschriften<br />
zijn niet alleen zeer complex, maar ook afhankelijk van de<br />
plaats waar het systeem moet worden geïnstalleerd. De<br />
verenigde staten zijn nog altijd een verzameling van vijftig<br />
verschillende staten.<br />
Terwijl in Eur<strong>op</strong>a het installeren van kabels en leidingen in gebouwen,<br />
schakelkasten of aan motoraansluitingen <strong>op</strong>en gebeurd, is<br />
in de Verenigde Staten het leggen van leidingen in buizen per afzonderlijke<br />
draad heel gewoon. Deze manier van verpijpen doet<br />
denken aan het werk van een loodgieter. Hier mist men de eenvoudige<br />
Eur<strong>op</strong>ese know-how en het gereedschap. Dit soort handelen<br />
is niet in het minst flexibel en vereist in de aanvangsfase van<br />
de planning rigoureuze en gedetailleerde verpijpings- en verbindingsplannen<br />
met exacte maten en precieze positie van de klemmen<br />
in de verdeelkast.<br />
Ook bij de <strong>op</strong>bouw van de leidingen gelden precieze voorschriften.<br />
Veldtoestellen en installeringsmaterieel moeten over een<br />
uL- toelating beschikken. Voor bijna alle soorten toepassingen<br />
bestaan omvangrijke normboeken zoals NEC, uL, NEMA,ASTM of<br />
OSHA. Het bijzondere daaraan is dat het plaatselijke recht boven<br />
het federale recht staat en er volgens de plaats van de installatie<br />
verschillende voorschriften gelden.<br />
Lokale <strong>op</strong>leveringsinstanties<br />
Voor een NEC- conforme installatie bestaat toch een mogelijkheid<br />
voor een <strong>op</strong>lossing, die toelaat een <strong>op</strong>en kabelplaatsing door te<br />
voeren en de nadelen van een verpijping te vermijden. In artikel<br />
336 worden de voorwaarden voor een <strong>op</strong>en plaatsing van een kabel<br />
(TC-Kabel) gedefinieerd. Wie in Eur<strong>op</strong>ese installatiestijl wil<br />
werken, kan dit conform de normen volgens uS- voorschriften alleen<br />
met TC- kabels, zoals ÖLFLEX® Tray II of ÖLFLEX® Tray II Cy,<br />
“Kabels moeten niet in een<br />
stalen buis als ze <strong>op</strong> de ERlijst<br />
zijn ingeschreven”, zegt<br />
Volker Huber, productmanager<br />
van LAPP Kabel.<br />
realiseren. Toch wordt aanbevolen<br />
bij elke inrichting vóór<br />
de planning en installatie de<br />
lokale <strong>op</strong>leveringsinstanties<br />
te contacteren. De beste resultaten<br />
worden verkregen<br />
wanneer de eindklant of de installatiebedrijf bereid is aan de problematiek<br />
mee te werken.<br />
“Kabels moeten niet in een stalen buis als ze <strong>op</strong> de ER-lijst zijn ingeschreven”,<br />
zegt Volker Huber, productmanager van LAPP Kabel.<br />
Exporteurs van machines en installaties naar uSA moeten nieuwe<br />
certificeringshorden nemen. Dit <strong>op</strong> grond van de editie 2007 van<br />
de NFPA 79 Norm. Die bevat niet alleen een toepassingsverbod<br />
maar ook een uitzonderings<strong>op</strong>tie voor AWM leidingen.<br />
Behoedzaamheid<br />
Leidingproducenten, machinebouwers, installateurs, <strong>op</strong>leveringsingenieurs<br />
en test ingenieurs en ook de plaatselijke verantwoordelijke<br />
ambtenaar (AH) moeten nu verklaren wat normconform is<br />
en wat niet. Dat gaat ook over de keuze en toepassen van kabels<br />
en leidingen in industriemachines voor de VS. Behoedzaamheid<br />
is geboden, want wie de toepasselijke normen of lokale vereisten<br />
niet kent of zich niet eraan houdt, lo<strong>op</strong>t gevaar dat de machine<br />
wegens ‘niet conform’ niet mag aangesloten worden <strong>op</strong> het net.<br />
Hoge onkosten, verhaalvorderingen en zelfs de bestaansdreiging<br />
kunnen het gevolg zijn.<br />
Concreet schrijft de nieuwe NFPA 79 uitgave 2007 voor welke van<br />
de geïnventariseerde geleiders, kabels en leidingen voor het gebruik<br />
<strong>op</strong> industriemachines toegelaten zijn.<br />
Nieuw daarbij is, dat de zogenaamde AWM- types (Appliance<br />
Wiring Material) niet meer worden toegelaten. Toch kunnen ze, als<br />
bepaalde beperkingen worden nageleefd, toch aanvaard worden.<br />
Daarbij mogen geleider, kabel en leidingen niet het risico l<strong>op</strong>en <strong>op</strong><br />
beschadigingen van mechanische, chemische of thermische aard.<br />
Om die reden moeten kabels en leidingen in de VS met het oog <strong>op</strong><br />
een betere bescherming in een gesloten kabelgoot, buis en slang<br />
worden geplaatst.<br />
Een speciale toelating is nodig om kabels aan eender welke gebouwenstructuur<br />
te bevestigen. In industriële bedrijfsruimtes,<br />
waar onderhoud en service door bevoegd en gekwalificeerd personeel<br />
verzekerd is, mogen kabels met ‘ER (exposed run)-toelating’<br />
ook zonder bijkomende mechanische bescherming (zoals<br />
slangen aan een elektrische apparaat) gelegd worden. n<br />
117 - Lezersdienst<br />
175 - Maart 2009 - P 19
toePassing<br />
Festo heeft met technische expertise en ondersteuning en<br />
gerichte automatiseringscomponenten actief bijgedragen aan<br />
het verbeteren van de efficiëntie van de machines.<br />
Asperges: van handmatig pellen naar<br />
geautomatiseerd schillen<br />
Acht sets pneumatisch geactiveerde messen schillen asperges in<br />
een oogwenk (HSM 180).<br />
De aspergemachine van Hepro schilt 10.000 aspergestengels<br />
per uur. werk dat met de hand uitzonderlijk eentonig<br />
en vervelend is wordt met de snelheid van het licht<br />
verricht door pneumatisch aangedreven messen. De automatische<br />
groenteschillers hebben echter sinds de eerste<br />
prototypes aan het begin van de jaren 90 tot de hedendaagse<br />
industriële schilmachines een langdurig ontwikkelingsproces<br />
doorgemaakt.<br />
De ontwikkeling van de aspergemachine aan het begin van de jaren<br />
90 was een grote verrassing. Tenslotte werd het handmatig<br />
pellen van asperges lange tijd als onvermijdelijk beschouwd ten<br />
gevolge van de complexe wijze van snijden en de kwetsbare aard<br />
van het ‘werkstuk’. Desondanks gingen de pioniers van de schilmachine<br />
– Christ<strong>op</strong>h Protte en Siegfried Hennemeier – de strijd aan<br />
en ontwikkelden, min of meer in hun eigen woonkamers, een mechanische<br />
schilinrichting die in dezelfde tijd als talrijke keukenhulpen<br />
het werk kon doen, met bovendien een goede schilkwaliteit.<br />
Direct vanaf dit allereerste begin van alle asperge schilmachines<br />
is Festo hierbij betrokken geweest met zijn industriële automatiseringstechnologie.<br />
Actuatortechnologie<br />
De manier van werken van deze schilmachine uit de begintijd is<br />
als volgt: de asperge wordt horizontaal <strong>op</strong> transportrollers naar<br />
de messenparen geleid.<br />
De messen worden door kleine pneumatische cilinders bewogen<br />
en snijden rondom de stengels van de asperge, de minder smake-<br />
P 20 - 175 - Maart 2009<br />
Aspergestengels worden horizontaal <strong>op</strong> transportrollen langs de<br />
schilmessen geleid in de standaard asperge schilmachine (HSM 180).<br />
lijke, vezelige delen weg. Het probleem dat werd veroorzaakt door<br />
de initiële machines die werden geproduceerd door het bedrijf dat<br />
later bekend werd als Hepro GmbH, was de inslagkracht die werd<br />
veroorzaakt door het contact tussen de messen en de asperge;<br />
deze liet de messen stuiten.<br />
De machine ging nog door drie ontwikkelingen voordat er uiteindelijk<br />
een vlekkeloos werkende schilmachine beschikbaar kwam.<br />
Dankzij een speciaal ontworpen veer/zuigerstang constructie van<br />
Festo hadden de R&D technici van Hepro een manier gevonden om<br />
de messen <strong>op</strong> een gecontroleerde wijze naar de aspergestengels<br />
te bewegen en ze gelijkmatig te schillen.<br />
Ventielterminal<br />
De vooruitgang <strong>op</strong> het gebied van automatiseringstechnologie<br />
speelde ook een grote rol bij de verdere ontwikkeling van commercieel<br />
levensvatbare asperge schilmachines. Dit wordt onderschreven<br />
door een vergelijking van de eerste modellen en de zeer<br />
goed verko<strong>op</strong>bare HSM 180 standaard schilmachine die in 1997<br />
door Hepro werd geproduceerd.<br />
De pneumatische cilinders die de messensets activeerden die in<br />
het voorgaande model (HSM 150) werden gebruikt, werden nog<br />
bekrachtigd door individuele 3/2-ventielen. Deze moesten individueel<br />
worden gemonteerd en vereisten complexe slangaansluitingen.<br />
Toen in 1997 individueel bediende ventielen werden<br />
vervangen door Festo ventielterminals, deed het complete systeem<br />
in termen van efficiëntie een enorme stap vooruit. De ermee<br />
verbonden elektronica werd direct achter <strong>op</strong> de ventielterminal<br />
gemonteerd, het in werking stellen ging sneller en er was minder<br />
installatieruimte nodig.
Een speciaal dubbel drukcircuit zorgt er voor dat de zes messensets<br />
voorzichtig naar de asperge worden bewogen (HSM 9.000).<br />
Industrieel gebruik<br />
De ontwikkeling st<strong>op</strong>te niet bij de HSM 180. De <strong>op</strong>richters van<br />
Hepro erkenden al snel dat de capaciteit van deze compacte standaardmachine<br />
niet toereikend was voor industriële eisen.<br />
De productie<strong>op</strong>brengst van fabrieken voor ingeblikte asperges,<br />
bijvoorbeeld in China en Peru, komt neer <strong>op</strong> ongeveer 80 ton per<br />
dag. Met 2.500 stengels per uur was de productiecapaciteit die<br />
werd geleverd veel te laag voor dit soort werk. Er werd een machine<br />
met een veel grotere capaciteit ontwikkeld.<br />
Spectaculaire vooruitgang<br />
Deze machine, die de HSM 6.000 zal worden genoemd, is <strong>op</strong> een<br />
volledig nieuw concept gebaseerd. Gewassen, <strong>op</strong> lengte gesneden<br />
aspergestengels worden in dragers <strong>op</strong> een toevoerband geplaatst.<br />
Pneumatisch gestuurde grijpersystemen verwijderen<br />
vervolgens de asperges van de transportband en steken ze in speciaal<br />
ontwikkelde, tulpvormige containers.<br />
De asperge wordt bij de k<strong>op</strong> vastgehouden met gebruik van een<br />
met lucht gevulde siliconen blaasbalg. De zes messensets die zijn<br />
gemaakt van roestvast staal van hoge kwaliteit worden vervolgens<br />
zodanig naar de asperge bewogen dat er met twaalf sneden een<br />
volledig en gelijkmatig resultaat rondom wordt bereikt. In tegenstelling<br />
tot de HSM 180 worden alle sneden in één enkele beweging<br />
uitgevoerd.<br />
Met een capaciteit tot 10.000 stengels per uur is de HSM 9.000 van<br />
Hepro momenteel de best presterende industriële asperge schilmachine<br />
ter wereld.<br />
toePassing<br />
Pneumatische componenten transporteren de asperge voor en na<br />
het schilproces (HSM 9.000).<br />
Technische ondersteuning<br />
De speciale draaginrichting, die werd geïnspireerd door draagsystemen<br />
voor flessen die worden gebruikt in de drankenindustrie,<br />
was van groot belang voor de enorm verbeterde prestaties.<br />
De mechanische technici van Hepro en de automatiseringsspecialisten<br />
van Festo werkten <strong>op</strong> dit aspect nauw samen.<br />
Een essentiële eis was om er voor te zorgen dat de tulpvormige<br />
houders de groenten <strong>op</strong> de juiste wijze vasthouden; om dit te bereiken<br />
moeten ze met lucht worden gevuld en vervolgens abrupt<br />
worden ontlucht.<br />
Een speciaal ontwikkeld ventiel met een terugslagklep van Festo<br />
bleek uiteindelijk in staat om aan deze eis te voldoen.<br />
Focus <strong>op</strong> efficiëntie<br />
De capaciteit van het huidige model van de HSM 9.000 industriele<br />
asperge schilmachine heeft nu een niveau bereikt tot 10.000<br />
stengels per uur.<br />
Dit is momenteel waarschijnlijk de best presterende asperge schilmachine<br />
ter wereld. Maar de slimme machinebouwers bij Hepro<br />
willen het hier niet bij laten.<br />
ze onderzoeken <strong>op</strong> het moment de mogelijkheden voor het perfectioneren<br />
en vereenvoudigen van hun systeem.<br />
Minder componenten, die ook minder gevoelig zijn voor vocht en<br />
zure omgevingsomstandigheden, vertalen zich naar minder onderhoud.<br />
Festo zal ze ook in dit stadium ondersteunen met ge<strong>op</strong>timaliseerde<br />
producten en maatwerk dienstverlening.<br />
118 - Lezersdienst<br />
n<br />
175 - Maart 2009 - P 21
Lapp Benelux B.V. - T: +32 (0)78 35 30 60 - www.lappbenelux.com 119 - Lezersdienst
Condition Monitoring is het vaststellen en interpreteren van<br />
informatie omtrent de staat van machines, installaties en hun<br />
componenten. Condition Monitoring is een taak die in het deelbereik<br />
preventief (proactief) onderhoud hoort.<br />
Condition Monitoring Systems (CMS)<br />
waar ‘curatief’ of ‘correctief’ onderhoud interveniëren is<br />
wanneer de schade al is toegebracht, is CM een toezicht<br />
houden van de bedrijfstoestand om vroeg genoeg vóór het<br />
begin van schade, te signaleren dat een interventie moet<br />
plaatsvinden. De nodige onderhouds- maatregelen kunnen<br />
<strong>op</strong> die manier in de planning worden <strong>op</strong>genomen.<br />
De kernwoorden zijn vandaag:<br />
- Beschikbaarheid > de machines moeten altijd klaarstaan om te<br />
produceren<br />
- Betrouwbaarheid > de machines moeten te allen tijden performant<br />
zijn<br />
- Onderhoudbaarheid > de machines moeten zodanig <strong>op</strong>gesteld<br />
en bereikbaar zijn dat (zelfs tijdens de productie) eenvoudige<br />
controle en zekere interventies kunnen gebeuren<br />
- Service > minimale reserveonderdelen, met een gegarandeerde<br />
back-up van de leverancier(s) en gespecialiseerde interventieploegen<br />
Dit kadert in de LCC = Life Cycle Cost of de kost van levenscyclus.<br />
Wrijven en slijten<br />
Aandrijftechniek betekent omzetten en overdragen van energie,<br />
dus krachten en snelheden die veranderen van grootte.<br />
Hydraulische aandrijvingen hebben hydraulische vloeistof als<br />
energiedrager. Deze drager moet in beweging gezet worden en<br />
dat gebeurt of door de zwaartekracht (bv. olie in het reservoir boven<br />
de pomp); of door het omzetten van een mechanische energie<br />
(e-motor, ICE - in hydraulische energie) in een pomp. Welke soort<br />
pomp ook wordt gebruikt, binnenin is een roterend deel en een<br />
statisch deel; deze delen bewegen ten <strong>op</strong>zichte van elkaar en de<br />
speling tussen de delen is zo klein mogelijk, maar er zijn contactplaatsen,<br />
‘tribologische’ plekken, dat is waar twee wrijvingspartners<br />
<strong>op</strong> elkaar afglijden. Waar er wrijving is, is er slijtage. In een<br />
plunjerpomp wrijft de drukplaat <strong>op</strong> het cilinderblok; de plunjers<br />
wrijven in de boringen van het cilinderblok en plunjerschoentjes<br />
<strong>op</strong> de kantelplaat. De hydraulische vloeistof verzamelt ook de slijtagedeeltjes<br />
en voert ze via de filter weg.<br />
Het tribologische slijtagemechanisme in tandwielkasten, en dan<br />
in het bijzonder bij het ingrijpen van tandwielen en bij walscontacten,<br />
zijn niet 100% gekend. De smeerolie voor deze hoogvermogenaandrijvingen<br />
worden aangevuld met additieven om de slijtage<br />
te verminderen. Wanneer ‘extreme pressure’ en ‘anti wear’ additieven<br />
het niet meer halen, ontstaat meer slijtage, wat dan weer tot<br />
grotere trillingen leidt. Met de hulp van Condition Monitoring kan<br />
men het slijtagemechanisme niet alleen aan de machine, maar<br />
ook in de olie volgen. Als men de tribologie in de olie beter beheerst,<br />
kan vroeger gereageerd worden en zal de slijtage zelfs niet<br />
<strong>op</strong>treden. Ook in de elektronica komen slijtagegevoelige elementen<br />
voor; zoals bijvoorbeeld elektrolytische condensatoren die in<br />
de lo<strong>op</strong> van de tijd uitdrogen of <strong>op</strong>tische bouwelementen, bij wie<br />
het lichtgevend vermogen geleidelijk verdwijnt.<br />
toePassing<br />
In mechanische systemen zijn asafdichtingen – zoals de simmerring<br />
– uitgerust met een <strong>op</strong>tische sensor die automatisch waarschuwt<br />
bij slijtage.<br />
Sensoren<br />
De vroegere naam was transducers, omzetters of <strong>op</strong>nemers. De<br />
huidige literatuur is het niet eens omtrent de naam. Bij één bepaalde<br />
auteur stelt men dat sensor een bredere betekenis krijgt<br />
en ook de grootheden kan omvatten die niet door menselijke zintuigen<br />
kunnen worden waargenomen omdat ze extreem klein zijn.<br />
We noemen ze nu allemaal sensoren.<br />
In hydraulische systemen worden al meer dan twintig jaar terug<br />
detectoren gebruikt, zoals manometers met schakelaar, stuurkleppen<br />
met positiedetectie (LVDT), motoren met tachymeter, cilinders<br />
met <strong>op</strong>gebouwde schakelaars of ingebouwde positiedetectie of<br />
EM golven, zuigeraccu’s met positiedetectie, debietmeters <strong>op</strong> uitgang<br />
pomp (CNOMO-Fr), reservoirs met niveaumeting en temperatuursmeting,<br />
filters met elektrische vervuilingsgraadindicator,<br />
onderdrukmeter (inlaat pomp) olieanalysekits en ‘online’ deeltjestellers.<br />
In mechanische systemen zijn asafdichtingen – zoals de simmerring<br />
– uitgerust met een <strong>op</strong>tische sensor die ingebouwd is en<br />
automatisch waarschuwt bij een dreiging van slijtage. Voor hydraulische<br />
pompen is zo’n sensor heel belangrijk; slijtage betekent<br />
zoveel als olielek naar buiten of water naar binnen.<br />
Van welke grootheden moet <strong>op</strong> dit ogenblik de ‘toestand’ geobserveerd<br />
worden en naar de verwerkingseenheid gestuurd:<br />
1. De eerste en meest belangrijke is de toestand van de hydraulische<br />
vloeistof, hier meestal hydraulische olie. De meeste kri-<br />
175 - Maart 2009 - P 23
toePassing<br />
De verwerkingseenheid krijgt alle gegevens binnen en moet die<br />
interpreteren.<br />
tieke factor is de energiedrager, die immers het gehele systeem<br />
doorlo<strong>op</strong>t. Daarom moet voor het systeem de zuiverheidsgraad<br />
en temperatuur van de olie voortdurend onder controle zijn.<br />
Het in de hand houden van slijtage is vitaal voor de levensduur<br />
van het systeem<br />
2. De eigenschappen van de olie zelf en de chemische samenstelling<br />
moeten in evenwicht blijven. Daarom moeten regelmatig<br />
analyses gepland worden om de samenstelling te controleren,<br />
waaronder de hoeveelheid water, (water is de beul van olie), de<br />
mix van additieven voornamelijk de antislijtage d<strong>op</strong>es, de antiveroudering<br />
toevoegsels, viscositeit, zuurtegraad en diëlekticiteitsgetal<br />
3. De werkdruk en overgangspiekdrukken <strong>op</strong> de kritische plaatsen<br />
van het circuit.<br />
4. De debieten en variaties <strong>op</strong> de kritische plaatsen<br />
5. Klimatologische en weersgegevens voor installaties buiten<br />
6. Olieniveau in reservoir<br />
7. Filtervervuiling<br />
De verwerkingseenheid krijgt alle gegevens binnen en moet die<br />
interpreteren. De proces gegevens, druk, debiet en temperatuur<br />
worden getoetst aan het <strong>op</strong>leveringsprotocol. De gegevens over<br />
de vloeistof, vervuiling, watergehalte en de staat van de olie worden<br />
vergeleken met de gegevens van vroegere analyses. De tendensen<br />
worden uitgezet <strong>op</strong> een diagram; wordt een grenswaarde<br />
bereikt dan wordt een interventie gepland. Voor gekende symptomen<br />
kan dit ook automatisch gebeuren.<br />
Interpreteren<br />
Hier ligt natuurlijk de kern van het gehele systeem. Hoe worden<br />
de gegevens behandeld en hoe worden ze ‘in kaart’ gebracht? Om<br />
data te interpreteren is het meer dan noodzakelijk om het systeem<br />
door en door te kennen.<br />
Enkele voorbeelden:<br />
1. Een hydraulische pomp wordt aangedreven door een elektrische<br />
motor via een elastische k<strong>op</strong>peling. Deze aandrijving is<br />
de enige voeding van de machine. Na zes maanden is de pomp<br />
P 24 - 175 - Maart 2009<br />
aan vervanging toe. Ook de nieuwe pomp houdt het slechts zes<br />
maanden uit. Had deze pomp een asafdichting met simmerringsensor<br />
gekregen dan had men veel vroeger de slechte uitlijning<br />
gedefinieerd.<br />
2. Kort na de pomp is een druksensor geplaatst. De normale druk<br />
is 160 bar voor een constante druk pompregeling. Na een zekere<br />
tijd geeft de sensor een ‘bijna-nul’-signaal.<br />
3. Een positiesensor van een zuigeraccululator meet de vulling<br />
van de accu en indirect de druk van de vloeistof en het gas.<br />
Ieder cyclus van de machine volgt de sensor minutieus tot <strong>op</strong><br />
het ogenblik dat de sensor aangeeft dat de vulling steeds minder<br />
wordt.<br />
Met die enkele voorbeelden wordt aangetoond dat sensoren vast<br />
en zeker hun nut hebben, maar dat de interpretatie van de gegevens<br />
niet alleen een grondige kennis van (in dit geval) hydraulica<br />
veronderstellen maar meer nog een inzicht in de machine en de<br />
werking ervan.<br />
Het is niet één bepaalde meting <strong>op</strong> één bepaalde plaats die een<br />
reactie vraagt, maar het geheel van de installatie moet beschouwd<br />
worden en zeker, wat nog te weinig gebeurt, de omstandigheden<br />
waarin de machine werkt. Een holistische benadering van elk systeem<br />
afzonderlijk is een must. Daarom is het ook niet zo vanzelfsprekend<br />
waar men de sensoren <strong>op</strong>stelt.<br />
Controllers<br />
De toestellen om de gegevens te interpreteren bestaan zeker en<br />
die kunnen verschillen van merk tot merk, wat logisch is. Toch<br />
moet voor een welbepaalde machine een aangepast toestel gemaakt<br />
worden. Niet de hardware is variabel, wel de software waar<br />
de gegevens van de sensoren vergeleken moeten worden en getoetst<br />
aan het standaardpatroon van die machine. Het standaardpatroon<br />
is normaal gezien de waarden en metingen die gebeurd<br />
Met de hulp van Condition Monitoring kan men het slijtagemechanisme<br />
niet alleen aan de machine, maar ook in de olie volgen.
zijn bij de <strong>op</strong>levering van de machine of de installatie bij de gebruiker<br />
en in de gekende en gemeten omstandigheden en bij standaard<br />
belasting en werking. Iedere afwijking van dit basispatroon<br />
wordt getoetst aan eventueel veranderde omstandigheden (omgevingstemperatuur,<br />
vochtgehalte, ed.) en <strong>op</strong>geslagen in een<br />
toepassingsgebonden algoritme. Analyse van deze ‘afwijkingen’<br />
worden in de tijd <strong>op</strong>geslagen en vormen het onderwerp van een<br />
trendanalyse. Daaruit kunnen besturingsaanpassingen komen<br />
en eveneens interventie<strong>op</strong>drachten. Een typisch voorbeeld is de<br />
vaststelling dat de olieviscositeit zodanig slecht is dat een vloeistofwissel<br />
noodzakelijk is.<br />
Toepassingen<br />
Eerst en vooral moet klaar en duidelijk gesteld worden dat CM niet<br />
dient om de onvolkomenheden van het ontwerp aan het licht te<br />
brengen of de gebruiker voor de keuze te stellen CM te gebruiken<br />
of de waarborg te verliezen (voor zover dit relevant is).<br />
Voor nieuwe installaties en grote aantallen kunnen de kosten voor<br />
de engineering verdeeld worden over het aantal zelfde of gelijkaardige<br />
systemen. Voor kleine aantallen is dat veelal een groot<br />
probleem. Wat verlangt de gebruiker De kosten voor een aanpassing<br />
met CM zijn alleen verantwoord als het goedk<strong>op</strong>er is dan een<br />
uitval of groot defect met productieverlies boven<strong>op</strong>. Het is zeer<br />
moeilijk te berekenen wat een defect met productieverlies kan<br />
kosten , tenzij dat het al een enkele keer (of meerdere) is voorgevallen<br />
en men zeer goed weet wat die ellende waard is.<br />
121 - Lezersdienst<br />
toePassing<br />
Het is ook niet altijd nodig om de gehele groep toe te passen. Men<br />
kan in veel gevallen genoegen nemen met de bewaking en verzorging<br />
van ‘de’ kritische component in het systeem en de rest<br />
gewoon laten met de klassieke beveiligingen en controles. In feite<br />
wordt het probleem verschoven naar wie zal bepalen wat het<br />
meest kritische onderdeel of subsysteem is.<br />
Eigenlijk moet men afwegen in hoeverre de toepassing van CM relevant<br />
is voor de beschikbaarheid van de machine.<br />
Conclusie<br />
Wanneer processen sterk geautomatiseerd worden, met kringlo<strong>op</strong>sturingen,<br />
wordt ook de toegepaste aandrijftechniek complexer<br />
en steeds minder transparant. CM heeft de capaciteit<br />
aandrijvingen <strong>op</strong> kritische plaatsen te bewaken en dit ‘on line’ en<br />
daaruit komende metingen <strong>op</strong> het goede moment <strong>op</strong> slijtage of<br />
begin van beschadiging te wijzen. Dergelijke systemen hebben<br />
hun prijs. De overwegingen om CM al dan niet toe te passen moeten<br />
getoetst worden aan het belang van de beschikbaarheid van<br />
de machine. Bij de keuze van de componenten voor een bewaking<br />
is de inzet van middelen ten <strong>op</strong>zichte van het belang zeer relevant.<br />
De huidige toestand is <strong>op</strong> heden dat de klant de extra ‘Condition<br />
Monitoring’ er graag bij neemt, maar zelden bereid is de meerkost<br />
te betalen.<br />
n<br />
Efficiënte lagedruk compressoren<br />
energiebesparingen zijn voortdurend een hot t<strong>op</strong>ic.<br />
Geen wonder dat constructeurs en gebruikers een tandje<br />
bijsteken om <strong>op</strong> dit vlak te excelleren. in dit kader<br />
ontwikkelde Aerzener Maschinenfabrik GmbH zijn nieuwe<br />
Delta screw Generation 5 lagedruk schroefcompressoren.<br />
Energie-efficiënt<br />
Dit nieuwe gamma olievrije schroefcompressoren (klasse 0 certificering)<br />
werd duidelijk ontwikkeld met het oog <strong>op</strong> energieefficiëntie.<br />
De aandrijfmotor is standaard energie-efficiëntie<br />
klasse EFF1, de aandrijving zelf gebeurt met een gepatenteerde<br />
v-snaaroverbrenging<br />
waardoor<br />
verliezen worden<br />
geminimaliseerd.<br />
uniek is dat ze<br />
kunnen worden<br />
uitgevoerd met 2<br />
verschillende rotorprofielen<br />
én<br />
uitlaat<strong>op</strong>eningen<br />
afhankelijk van de<br />
gewenste druk.<br />
De juiste combinatie<br />
van profiel<br />
en uitlaat vermijdt<br />
mogelijke<br />
www.aerzen.be<br />
120 - Lezersdienst<br />
PubLirePortage<br />
interne overcompressie met als gevolg: tot 20% energiewinst!<br />
Een verdere besparing werd gerealiseerd door de uitlaatgeluiddemper<br />
absorptiemateriaalvrij te maken waarbij de drukverliezen<br />
tot 20% worden gereduceerd. Verdere troeven van de Delta<br />
Screw Generation 5 zijn de gebruiksvriendelijkheid, het onderhoudsgemak<br />
alsook de compacte <strong>op</strong>stelling (side-by-side). Al<br />
deze technische verbeteringen moeten de onderhouds- en energiekosten<br />
met ongeveer 20 % drukken.<br />
Meest veeleisende toepassingen<br />
De nieuwe Delta Screw Generation 5 schroefcompressoren van<br />
Aerzen lenen zich voor de meest veeleisende toepassingen. Dit<br />
gamma olievrije schroefcompressoren telt 7 bouwgrootten én<br />
wordt ingezet in de levensmiddelenindustrie, de farmacie, ...,<br />
waar zeer hoge eisen aan zuiverheid worden gesteld. Tenslotte<br />
zijn de compressoren tevens leverbaar met ATEX certificaat én<br />
als vacuümmachine. De Delta Screw serie omvat in totaal 15 typen<br />
met debieten tot 15.000m3 /h.<br />
n<br />
175 - Maart 2009 - P 25
Processing<br />
Namur Expo<br />
Stand 1030<br />
Lusambostraat 53, 1190 Brussel, Tel. 02 333 02 50, info@asconumatics.be<br />
Industrielaan 21, 3925 BD Scherpenzeel, Tel. 033 277 79 11, info@asconumatics.nl<br />
P 26 - 175 - Maart 2009<br />
wereldleider in industriële hydraulische cilinders<br />
n.v.<br />
Betrouwbaar<br />
van nature<br />
Boterhamvaartweg, 2 +32 3 546 40 80<br />
BE-2030 Antwerpen<br />
De Toegevoegde Waarde in Hydraulica<br />
De serie 327 direct werkende magneetventielen<br />
van ASCO NUMATICS lenen zich<br />
uitstekend voor corrosieve omgevingen.<br />
Dankzij de uitgebalanceerde klepconstructie blijft een<br />
betrouwbare werking, ook bij een laag energieverbruik<br />
(1,8 W), verzekerd. Zelfs na langdurige stilstand zijn ze<br />
meteen bedrijfszveker. Deze stuurventielen voldoen aan<br />
de hoogste SIL-veiligheidsclassifi catie.<br />
Kortom, het is een onderhoudsvriendelijke en duurzame<br />
<strong>op</strong>lossing. Dat streven naar duurzaamheid zit diep<br />
geworteld in de bedrijfsfi losofi e van ASCO NUMATICS.<br />
Een benadering waar u als klant de vruchten van plukt.<br />
adv_327ventiel-BNLx_Automation_130x185.indd 2<br />
122 -<br />
16-02-2009<br />
Lezersdienst<br />
14:58:11<br />
www.hydro.be<br />
123 - Lezersdienst
Vanaf de dynamische deflectie van de conische drager, wordt<br />
een vloeistof tussen een behuizing en compensatieruimte gepompt.<br />
Dit principe genereert fluxbewegingen die het onder<br />
invloed van het massa-effect en de hydraulische demping mogelijk<br />
maken.<br />
De <strong>op</strong>lossing voor een antagonisme<br />
Minder geluid en meer comfort voor de bestuurder: de<br />
russische holding ‘usines des tracteurs’, specialist in<br />
machines voor <strong>op</strong>enbare werken, gebruikt sinds kort een<br />
drager van de vernieuwende hydro-elastistische vl-reeks<br />
van simrit. tractoren en machines <strong>op</strong> rupsbanden zullen,<br />
onder het merk ‘Chetra’, pioniers worden <strong>op</strong> het vlak van<br />
russische machines voor <strong>op</strong>enbare werken.<br />
zware machines voor industriële doeleinden en <strong>op</strong>enbare werken<br />
moeten niet enkel een –bij voorkeur – hoog rendement <strong>op</strong>leveren,<br />
maar ook zo weinig mogelijk beperkingen inhouden voor hun gebruikers.<br />
De Russische normen en voorschriften met betrekking<br />
tot bescherming <strong>op</strong> het werk en van het milieu zijn in dit <strong>op</strong>zicht<br />
heel streng.<br />
Het ontwikkelingsbureau van de holding ‘usines des tracteurs’,<br />
waar de nieuwe modellen van de ‘Chetra’-tractoren werden ontwikkeld,<br />
heeft een grote vooruitgang geboekt <strong>op</strong> het vlak van<br />
comfort en bescherming <strong>op</strong> het werk en van het milieu. De hydroelastische<br />
VL-drager van Simrit zal worden gebruikt in de machines<br />
voor landbouwdoeleinden en <strong>op</strong>enbare werken. De bulldozer<br />
Chetra T11 is de eerste die hiermee zal worden uitgerust.<br />
Met de gebruikelijke elastomeerdragers is het moeilijk om volledig<br />
aan de verschillende vereisten te voldoen inzake geluidsisolatie<br />
tegen hoge frequenties en voor de demping van hevige<br />
trillingen die eigen zijn aan de gedragen massa bij lage frequentie.<br />
De hydro-elastische VL-dragers zijn uiterst geschikt om de <strong>op</strong>timale<br />
<strong>op</strong>lossing te bieden voor dit antagonisme, en dankzij hun<br />
technologische voorsprong is er momenteel geen enkel gelijkaardig<br />
product <strong>op</strong> de markt. Voor zijn hydro-elastische dragers baseert<br />
Simrit zich vooral <strong>op</strong> bekende technische principes, maar die<br />
worden omgevormd. Vanaf de dynamische deflectie en uitslag van<br />
de conische drager, wordt een vloeistof tussen een behuizing en<br />
compensatieruimte gepompt. Dit principe genereert fluxbewegingen<br />
die het onder invloed van het massa-effect en de hydraulische<br />
demping mogelijk maken om trillingen snel te verzachten.<br />
De industriële machines van Chetra, die oorspronkelijk zijn ontworpen<br />
voor de ontwikkeling van Siberië, worden in de hele wereld<br />
geëxporteerd.<br />
toePassing<br />
De hydro-elastische<br />
VL-drager<br />
voor de comfort<strong>op</strong>hanging<br />
van bestuurderscabines.<br />
‘Usines des tracteurs’: Russische holding<br />
voor mechanische constructies<br />
De holding ‘usines des tracteurs’ maakt deel uit van de tien<br />
grootste constructeurs van zware machines ter wereld en is niet<br />
enkel de leider <strong>op</strong> de Russische markt, maar ook in de GOSstaten.<br />
Het productgamma omvat machines voor de industrie,<br />
wegenbouw, houtbehandeling en landbouw. Daarnaast levert<br />
de holding eveneens producten en wisselstukken aan constructeurs<br />
van spoorvoertuigen.<br />
Momenteel worden 15 modellen, die zich van elkaar onderscheiden<br />
door hun toepassing en de afmeting van de machines, onder<br />
dit merk geproduceerd. In de eerstvolgende jaren zal het productgamma<br />
worden uitgebreid dankzij de transformatie van bestaande<br />
modellen en de productie van nieuwe modellen. Met<br />
zijn machines wil Chetra de gebruikskosten voor de uitbater zoveel<br />
mogelijk terugschroeven.<br />
Optimaal evenwicht<br />
De hydro-elastische VL-drager wordt gebruikt in de bulldozers voor<br />
de <strong>op</strong>hanging van de bestuurderscabine en biedt een <strong>op</strong>merkelijke<br />
schokdemping. Dankzij de minder stijve cabine en het verschil<br />
met de hydro-elastische dragers van andere producenten, wordt<br />
een doeltreffende <strong>op</strong>lossing aangeboden voor het conflict tussen<br />
de afname van de trillingen en de geluidsisolatie. Hierbij komt nog<br />
dat, dankzij dit nieuwe bestanddeel, minder maatregelen moeten<br />
worden getroffen om aan de wettelijke voorschriften te voldoen<br />
<strong>op</strong> het vlak van geluids- en trillingsafname. Dit zou de exportmogelijkheden<br />
dus moeten doen toenemen voor de Russische reus in<br />
machines voor industriële doeleinden en <strong>op</strong>enbare werken.<br />
Simrit is ter plaatse<br />
De Russische specialist in machines voor <strong>op</strong>enbare werken geniet<br />
een brede ondersteuning van zijn leverancier van waterafdichtende<br />
en trillingswerende technieken voor het maken en <strong>op</strong>timaliseren<br />
van het hele <strong>op</strong>hangingssysteem van de cabine. Een niet te<br />
verwaarlozen aspect: de aanwezigheid ter plaatse van Simrit –<br />
dankzij een filiaal in Moskou en zijn gespecialiseerde ingenieurs<br />
in de belangrijke industriële centra van de Russische Federatie –<br />
heeft het mogelijk gemaakt om het project snel te verwezenlijken.<br />
n<br />
124 - Lezersdienst<br />
175 - Maart 2009 - P 27
P 28 - 175 - Maart 2009<br />
Innovative<br />
Perfection<br />
Solution<br />
Reliability<br />
Samen, kunnen we<br />
nieuwe <strong>hoogte</strong>s bereiken.<br />
“The sky is the limit”<br />
Door onze krachten te bundelen, komen uw doelstellingen binnen handbereik. Samen kunnen we productievere en<br />
meer betrouwbare machines ontwerpen die bovendien milieuvriendelijker zijn. Stillere, lichtere, compactere, <strong>op</strong> maat<br />
gemaakte, winstgevende machines die u een competitief voordeel bieden. Door ons wereldwijd verspreid netwerk van<br />
engineering, kwalitatieve componenten en fl exibele software, kan de ontwikkelingstijd beduidend verminderd worden.<br />
Diensten zoals Kanban, Breadman, Kitting en pré-assemblage kunnen uw productietijd tot 15% verlagen. Daarenboven<br />
kunnen we uw voorraad verkleinen en uw logistieke keten vereenvoudigen.<br />
Bouw samen met Parker State-of-the-art machines.<br />
www.parker.com<br />
Tel: +32 (0) 67 280 900 • Fax: +32 (0) 67 280 999 • parker.belgium@parker.com<br />
Turnkey to solutions<br />
U zoekt een pasklare <strong>op</strong>lossing voor een<br />
aandrijftechnisch vraagstuk? Hydrauvision<br />
is het vertrouwde adres voor aandrijf techniek<br />
in de volle breedte... systeembouw, revisie,<br />
service, testen, certificeren, storingsdienst,<br />
verhuur en componenten distributie...<br />
Hydrauvision heeft het in huis.<br />
125 - Lezersdienst<br />
www.hydrauvision.com<br />
126 - Lezersdienst
Het gebruik van pr<strong>op</strong>ortionaalventielen vereist – in vergelijking<br />
met de klassieke systemen – slecht een kleine meerkost.<br />
Deze meerkost weegt echter niet <strong>op</strong> tegen het risico <strong>op</strong> machinestilstand.<br />
Bovendien hebben pr<strong>op</strong>ortionaalventielen ook<br />
een beduidend langere levensduur.<br />
Pr<strong>op</strong>ortionaalventielen maken wegenbouwmachines<br />
bedrijfszeker<br />
Exact positioneren<br />
lukt<br />
enkel indien<br />
de vloer 100<br />
procent horizontaal<br />
ligt.<br />
Daarom zijn<br />
ook onze betonslijpmachines<br />
uitgerust<br />
met pr<strong>op</strong>ortionaalventielen.<br />
wegenbouwers kampen met een zeer hoge tijds- en kwaliteitsdruk.<br />
elke machinestilstand betekent een meerkost.<br />
Machinebouwers en hun klanten stellen daarom<br />
steeds hogere eisen aan de hydraulische componenten<br />
voor wegenwerkmachines. omwille van de hoge kwaliteit<br />
en meet- en regeleisen gebruikt MCs (Machine Control<br />
systems) uit sint-Niklaas voor de ontwikkeling en bouw<br />
van zijn grondverzetmachines pr<strong>op</strong>ortionaalventielen van<br />
Bosch rexroth.<br />
“Voor eenvoudige toepassingen voldoen de klassieke ventielen.<br />
De hoge precisie en schakelfrequentie vereist voor grondverzetmachines<br />
voor wegenwerken vragen echter een meer geavanceerde<br />
toepassing. De pr<strong>op</strong>ortionaalventielen van Bosch Rexroth zijn<br />
sneller en preciezer en maken het hydraulische systeem van de<br />
machine stabieler en bedrijfszekerder. De vraag naar ventielen<br />
met geïntegreerde elektronica en bussystemen neemt voortdurend<br />
toe”, aldus Bart Van Buggenhout, Sales Engineer Hydraulics<br />
bij Bosch Rexroth België.<br />
MCS uit Sint-Niklaas, gespecialiseerd in machinebesturingen voor<br />
alle mogelijke vormen van grondverzetapplicaties, rust steeds<br />
meer grondwerkmachines uit met pr<strong>op</strong>ortionaalventielen. Dat<br />
geldt ook voor de machines ontwikkeld voor wegenbouwer Lareco<br />
uit Bornem. Het bedrijf voert momenteel met zijn graders (machines<br />
voor vlakrijden, ter voorbereiding van asfalteren) de voorbereidende<br />
werken uit aan het Deurganckdok in de Antwerpse haven<br />
en is ook actief in parkingaanleg voor industriële bedrijven.<br />
Precieze afwerking<br />
Stefaan Verdonck, Sales Engineer MCS, licht het belang van pr<strong>op</strong>ortionaalventielen<br />
toe: “Bij parkingaanleg is hoogprecieze afwerking<br />
zeer belangrijk. De cementgebonden ondergrond wordt<br />
eerst <strong>op</strong>getrokken en daarna afgesleept. De klinkerbeddingen<br />
moeten immers perfect zijn. De grader die Lareco <strong>op</strong> parkingwerven<br />
gebruikt, is uitgerust met een standaard 2D-installatie met laserontvanger,<br />
die het laserlicht – enkele meters boven de grond<br />
toePassing<br />
Machinebouwers<br />
en hun klanten<br />
stellen steeds<br />
hogere eisen aan<br />
de hydraulische<br />
componenten<br />
voor wegenwerkmachines.<br />
geprojecteerd – detecteert. Afhankelijk van de afwijking van de<br />
laserontvanger en <strong>op</strong>zichte van het laservlak worden bepaalde<br />
waarden aan de pr<strong>op</strong>ortionaalventielen toegekend. Meten en regelen<br />
gebeuren dus <strong>op</strong> hetzelfde moment.”<br />
De firma Robuco uit Buggenhout gebruikt de door MCS aangepaste<br />
betonslijpmachines voor zowel wegen- als industriebouw.<br />
Met deze machines worden fouten in asfalt of beton weggewerkt.<br />
Ook voor het aanleggen van betonvloeren in automatische magazijnen,<br />
waar een tolerantiefout van 0.5 mm geldt, worden betonslijpmachines<br />
gebruikt. “Exact positioneren lukt enkel indien de<br />
vloer 100 procent horizontaal ligt. Daarom zijn ook onze betonslijpmachines<br />
uitgerust met de zeer precies geregelde pr<strong>op</strong>ortionaalventielen.<br />
Bij automatische magazijnen werkt men vaak nog<br />
met een pasvloer, maar 3D-toepassingen zijn eveneens mogelijk.<br />
Bij wegenwerken bijvoorbeeld kan het ontwerpmodel bij latere<br />
herstellingswerken <strong>op</strong>nieuw in de controlebox worden ingeladen<br />
en hetzelfde traject volgen, zij het dan enkele millimeters lager”,<br />
aldus Clement Jansegers van MCS.<br />
Hydraulische installaties<br />
Het gebruik van pr<strong>op</strong>ortionaalventielen vereist – in vergelijking<br />
met de klassieke systemen – slecht een kleine meerkost. Deze<br />
meerkost weegt echter niet <strong>op</strong> tegen het risico <strong>op</strong> machinestilstand.<br />
Bovendien hebben pr<strong>op</strong>ortionaalventielen ook een beduidend<br />
langere levensduur. “De eindklant <strong>op</strong>teert er steeds vaker<br />
voor om de hydraulica <strong>op</strong> zijn oude machines af te bouwen en<br />
deze <strong>op</strong> zijn nieuwe machine <strong>op</strong>nieuw <strong>op</strong> te bouwen. Bepaalde<br />
hydraulische installaties worden zo tot drie maal toe overgezet.<br />
Grondverzetmachines worden vaak in zeer zware werfomstandigheden<br />
ingezet en toch blijven de hydraulische installaties intact.<br />
De nieuwe generatie pr<strong>op</strong>ortionaalventielen wordt niet meer<br />
vervangen omwille van slijtage, wel omdat er een beter – lees<br />
een sneller en preciezer – alternatief <strong>op</strong> de markt is”, verklaart<br />
Clement Jansegers.<br />
n<br />
127 - Lezersdienst<br />
175 - Maart 2009 - P 29
krachtige<br />
beweging<br />
Brevini Fluid Power <strong>brengt</strong> u verder<br />
Met onze hydraulische (pr<strong>op</strong>ortionele) ventielen, aggregaten,<br />
motoren, pompen en kleppen richten wij ons <strong>op</strong> de (mobiele)<br />
industrie. Producten van Brevini Fluid Power voldoen aan de<br />
hoogste nationale en internationale kwaliteitseisen en worden<br />
wereldwijd naar volledige klanttevredenheid toegepast.<br />
Brevini Fluid Power is hét sterke merk als het gaat om betrouwbare hydraulische<br />
systemen. Of het nu gaat om losse componenten, complete custom made<br />
hydraulische systemen of turnkey projecten, onze innovatieve producten<br />
garanderen dat u in beweging blijft.<br />
128 - Lezersdienst<br />
Brevini Fluid Power Benelux<br />
Röntgenweg 24<br />
2408 AB Alphen aan den Rijn<br />
Postbus 764<br />
2400 AT Alphen aan den Rijn<br />
T +31 - 172 - 47 08 70<br />
F +31 - 172 - 47 76 67<br />
info@brevinifluidpower.nl<br />
www.brevinifluidpower.nl<br />
MUF.qxd 17/02/2009 11:31 Pagina 1<br />
Gericht <strong>op</strong> de toekomst<br />
Geen angst voor condensatie<br />
betrouwbare vochtmeting<br />
NEW!<br />
State-of-the-art vochtmeting met een langdurige<br />
stabiliteit. Testo biedt u de <strong>op</strong>lossing voor restvochtigheid<br />
en toepassingen in kritische<br />
omgevingen. Met de nieuwe industriële vochttransmitters<br />
testo 6651 en testo 6681 beschikt u<br />
over:<br />
· Nauwkeurigheid tot ±1 % RV<br />
· Sondes kunnen vervangen en gekalibreerd worden<br />
· Eenvoudige software voor de configuratie en<br />
kalibratie<br />
· Sensor zelf-diagnose (<strong>op</strong>tioneel)<br />
· Ethernet of Profibus-DP (<strong>op</strong>tioneel)<br />
testo NV • Industrielaan 19 • 1740 Ternat<br />
02/582 03 61 • info@testo.be • www.testo.be<br />
129 - Lezersdienst
De hele maatschappij heeft er alle belang bij dat het onderwijs<br />
en de bedrijfswereld beter <strong>op</strong> elkaar afgestemd<br />
zijn. Daarom werd in 2000, onder impuls van de toenmalige<br />
Vlaamse Minister van Onderwijs, de vraag gelanceerd naar<br />
RTC’s, Regionale Technologische Centra.<br />
Stageplaatsen voor leerlingen in het<br />
gedrang wegens economische crisis<br />
Het gebeurt vandaag maar al te vaak dat bedrijven degelijke,<br />
technisch geschoolde mensen zoeken en niet vinden.<br />
Aan de andere kant hebben scholen heel wat vragen<br />
naar de bedrijfswereld toe: stageplaatsen, apparatuur, didactische<br />
ondersteuning, nieuwe technologie,…<br />
Vanaf 1 januari 2008 werd, onder het bewind van minister<br />
Vandenbroucke, ge<strong>op</strong>teerd voor 1 RTC per provincie. Het Regionaal<br />
Technologisch Centrum West-Vlaanderen wil in de provincie West-<br />
Vlaanderen hét samenwerkingsplatform zijn tussen onderwijs, arbeidsmarktactoren<br />
en de ondernemerswereld ter ondersteuning<br />
en ontwikkeling van innovatieve, technische en technologische<br />
projecten en <strong>op</strong>leidingen.<br />
Vanuit de Antwerpse scholen klinkt bezorgdheid om de stageplaatsen<br />
voor leerlingen. Iets later krijgt ook in West- Vlaanderen<br />
het RTC (Regionaal Technologisch Centrum) de vraag naar bedrijven<br />
waar de leerlingen zouden kunnen stage l<strong>op</strong>en.<br />
De stageplaatsen komen in het gedrang wegens de economische<br />
crisis. Wat vroeger vanzelfsprekend was, lijkt nu een groot probleem<br />
te worden. Bedrijven vertellen dat zij geen leerlingen kunnen<br />
ontvangen of erger: de stageleerling moeten afdanken omdat<br />
ze ook arbeiders moeten ontslaan.<br />
Bondgenootschap<br />
Het RTC had de omgekeerde reactie verwacht. Minister Vandenbroucke<br />
pleit heel nadrukkelijk voor een verstandig bondgenootschap<br />
tussen onderwijs en bedrijfsleven. Sommige bedrijven<br />
werven net meer stagiairs als de economie slabakt omdat ze weten<br />
dat die doorgaans na een bepaalde tijd weer ombuigt naar een<br />
periode van groei. Net dan studeren die leerlingen af die bij hen<br />
hebben stage gel<strong>op</strong>en, wat de rekrutering <strong>op</strong> de arbeidsmarkt een<br />
stuk makkelijker maakt. Dat is een blijk van aanpassing van het<br />
HR-beleid aan de woelige economische tijd. De vrijgekomen tijd<br />
– door verminderde <strong>op</strong>drachten – kan geïnvesteerd worden in <strong>op</strong>leiding.<br />
Enerzijds voor de eigen medewerkers, anderzijds voor de<br />
werknemers van morgen.<br />
Beroepsethiek<br />
De leerlingenstages hebben immers tot doel het onderwijs nauwer<br />
te doen aansluiten <strong>op</strong> de beroepswereld. De stagiairs leren<br />
tijdens een stage niet alleen de technologie in de bedrijven kennen,<br />
zij krijgen tevens zicht <strong>op</strong> het bedrijfsleven en leren al de bedrijfscultuur<br />
kennen. zij ontwikkelen een beroepsethiek naar het<br />
voorbeeld van de medewerkers van hun stagebedrijf. De jongeren<br />
leren streven naar kwaliteit van het geleverde werk omdat zij zien<br />
waar hun taak past in een bedrijfsproces, zij leren het belang van<br />
het consequent toepassen van veiligheids-, en hygiënevoorschriften,<br />
enz. De stage is gewoonlijk een korte periode, maar er kan<br />
oPLeiDing<br />
De leerlingenstages hebben tot doel het onderwijs nauwer te<br />
doen aansluiten <strong>op</strong> de beroepswereld.<br />
zo veel worden mee gegeven aan de leerling die binnen een paar<br />
maanden misschien een arbeider in uw bedrijf wordt.<br />
Bedrijfsstages voor leerkrachten<br />
Misschien kan zelfs rechtstreeks geïnvesteerd worden in het technisch<br />
onderwijs door het aanbieden van een bedrijfsstage voor<br />
leerkrachten. Bedrijven kunnen leerkrachten de kans geven om de<br />
hedendaagse technologie in de praktijk te leren kennen en hun industrieel<br />
netwerk uit te breiden, wat een goede basis vormt voor<br />
hun lessen. Deze middelen zijn een nagenoeg kosteloze investering<br />
in de toekomst: de kennis en ervaring die aanwezig is bij de<br />
huidige medewerkers borgen voor de dag van morgen.<br />
Daarnaast is dit misschien een ideaal moment om na te denken<br />
over innovatie: waar kunnen wij onze processen laten evolueren?<br />
Ook hierbij kan de frisse, onbevooroordeelde geest van een<br />
leerkracht of student een meerwaarde zijn. Wij h<strong>op</strong>en dat de industriële<br />
partners ook in zware economische tijden hun verantwoordelijkheid<br />
nemen. Deze jongeren vormen immers de basis<br />
van hun succes <strong>op</strong> lange termijn.<br />
Voor het begeleiden van scholen en/of bedrijven bij het zoeken<br />
of aanbieden van stageplaatsen of andere vragen omtrent stages<br />
voor leerlingen/leerkrachten, kan men contact <strong>op</strong>nemen met<br />
Irmgard Denys, Consulent RTC West-Vlaanderen, per mail: irmgard@rtcwestvlaanderen.be<br />
n<br />
130 - Lezersdienst<br />
175 - Maart 2009 - P 31
toePassing<br />
Voor de sturing van hydraulische applicaties worden meer<br />
en meer intelligente modules ingezet. Deze modules moeten<br />
vaak <strong>op</strong> een efficiënte manier met elkaar kunnen communiceren.<br />
Daarom moet er gezocht worden naar een geschikt<br />
communicatiesysteem.<br />
Waarom CAN en CANOpen in de hydraulica<br />
De wereld van de productieautomatisering, waar heel wat<br />
veldbussystemen gebruikt worden, kan een goede inspiratiebron<br />
zijn voor deze zoektocht naar een geschikt communicatiesysteem.<br />
toch is de hydraulica, waar vaak ruwe<br />
bedrijfsomstandigheden gelden, niet helemaal vergelijkbaar<br />
met deze automatiseringswereld. Deze ruwe bedrijfsomstandigheden<br />
vormen een verklaring voor het<br />
wijdverspreid gebruik van CAN netwerken in hydraulische<br />
toepassingen.<br />
Dit artikel gaat dieper in <strong>op</strong> de argumenten om voor dit communicatiesysteem<br />
te kiezen en belicht de verschillende gebruikerseigenschappen<br />
van het protocol. De technologische ontwikkelingen<br />
binnen de wereld van de automatisering kunnen grofweg <strong>op</strong>gedeeld<br />
worden in drie revoluties. De ontwikkeling van de PLC’s betekende<br />
een eerste revolutie. De PLC zorgde als centrale eenheid<br />
voor de het aansturen van de actoren en het binnennemen van<br />
sensorinformatie. Elk I/O punt werd via afzonderlijke bedrading<br />
verbonden met deze centrale eenheid.<br />
Bij grotere automatiseringsprojecten leidde dit tot een enorme kabelboom.<br />
Ook binnen de machineautomatisering stuitte deze manier<br />
van werken <strong>op</strong> zijn grenzen. De implementatie van allerhande<br />
intelligente modules in een wagen zorgde in de jaren 80 voor een<br />
onhandelbare kabelboom.<br />
Dit was de impuls voor de ontwikkeling van veldbussen. Het is binnen<br />
de tweede technologische revolutie dat de ontwikkeling van<br />
P 32 - 175 - Maart 2009<br />
deze communicatiesystemen moet gezien worden. Veldbussen<br />
zijn netwerken, specifiek ontwikkeld voor de k<strong>op</strong>peling van I/O<br />
aan een controller. Een recentere, derde revolutie betekende de<br />
integratie van kantoornetwerken, zoals Ethernet, binnen de realtime<br />
automatiseringswereld.<br />
Betrouwbaar protocol<br />
Het CAN netwerk is oorspronkelijk ontwikkeld voor gebruik in auto’s<br />
waar steeds meer intelligente componenten met elkaar moesten<br />
communiceren. Daarom voldoet dit netwerk aan een aantal<br />
bijzondere eisen. Wanneer de intelligentie ingezet wordt voor de<br />
besturing van een wagen moet de dataoverdracht over het netwerk<br />
zeer betrouwbaar zijn.<br />
CAN wordt ook ruimer toegepast binnen de totale wereld van de<br />
machineautomatisering, waar er vaak weinig plaats is om bekabeling<br />
aan te brengen. De bedrading van het CAN netwerk zal dus onvermijdelijk<br />
met hoogvermogen storingsbronnen - zoals spoelen,<br />
convertors, … etc. - in aanraking komen, wat nefast is voor de dataoverdracht.<br />
Verstoringen van het netwerksignaal, zoals o.a. ook<br />
veroorzaakt door het inschakelen van een hydraulische klep, hoeven<br />
<strong>op</strong> zich niet echt een probleem te zijn.<br />
Het is vooral belangrijk om die vervorming te detecteren zodat de<br />
data <strong>op</strong>nieuw kan verstuurd worden en de dataoverdracht alsnog<br />
succesvol kan doorgaan. Dankzij maar liefst vijf complementaire<br />
foutdetectiemechanismen, manifesteert CAN zich als een zeer betrouwbaar<br />
protocol. Statistische berekeningen geven aan dat, als<br />
er om de 0,7 seconden een signaalverstoring <strong>op</strong>treedt in een CAN<br />
Ruwe bedrijfsomstandigheden<br />
vormen een verklaring<br />
voor het wijdverspreid gebruik<br />
van CAN netwerken in<br />
hydraulische toepassingen.
Veldbussen zijn netwerken,<br />
specifiek ontwikkeld voor de<br />
k<strong>op</strong>peling van I/O aan een<br />
controller.<br />
netwerk - dat 8 uur per dag actief is en data verzendt en ontvangt<br />
aan 500 kilobits per seconde - er slechts om de 1000 jaar een niet<br />
gedetecteerde fout zal <strong>op</strong>treden.<br />
Prioriteit<br />
Bij sensor/actuator toepassingen zoals deze voorkomen in een<br />
embedded omgeving bestaat de communicatie meestal uit korte<br />
berichten van 0 tot 8 bytes. Het CAN netwerk is dan ook ge<strong>op</strong>timaliseerd<br />
voor de overdacht van kleine hoeveelheden data. De<br />
netwerkt<strong>op</strong>ologie van CAN is zeer eenvoudig en daardoor zeer geschikt<br />
voor de integratie in een machine. Alle communicatiemodules<br />
kunnen <strong>op</strong> een lijn verbonden worden, er is geen nood aan<br />
extra structuurelementen zoals een sterpunt.<br />
Wanneer verschillende deelnemers gebruikmaken van hetzelfde<br />
fysisch medium voor datacommunicatie, zoals in een netwerk, zijn<br />
er duidelijke afspraken nodig om te bepalen welke deelnemer toegang<br />
krijgt tot de bus. Elk CAN bericht krijgt daarom een prioriteit<br />
mee. Het bericht met de hoogste prioriteit wordt snelst verstuurd.<br />
Op die manier is de maximale vertragingstijd van het netwerk<br />
voorspelbaar en ook zeer kort.<br />
Eenvoudig communicatiesysteem<br />
De elektronische componenten nodig voor de k<strong>op</strong>peling van de<br />
verschillende intelligente modules met het netwerk zijn dankzij<br />
massafabricage relatief goedko<strong>op</strong>. Bovendien produceert quasi<br />
elke halfgeleiderfabrikant interfacechips voor CANbus. Men is dus<br />
duidelijk niet gebonden aan één producent.<br />
Met deze eigenschappen in het achterhoofd hoeft het niet te verbazen<br />
dat CANbus uitermate geschikt is voor toepassingen in de<br />
hydraulica.<br />
Het CAN protocol beschrijft een aantal essentiële afspraken i.v.m.<br />
de communicatie, maar laat ook heel wat zaken <strong>op</strong>en. Op die manier<br />
kan de CANbus aangepast worden aan de wensen van de gebruiker.<br />
zo beschrijft het CAN protocol niet welke connector of<br />
welk type bedrading er gebruikt moet worden. Voor het gebruik in<br />
hydraulica toepassingen kan er bijgevolg gekozen worden voor robuust<br />
uitgevoerde connectoren en afgeschermde kabels.<br />
Het CAN protocol is uiteindelijk een eenvoudig communicatiesysteem.<br />
Goedk<strong>op</strong>e CAN chips staan in voor de uitvoer van dit protocol.<br />
De gebruiker moet enkel de te verzenden data en prioriteit<br />
van het bericht doorgeven aan de CAN chip om de communicatie<br />
te starten.<br />
toePassing<br />
Plug-and-play modules<br />
De zeer eenvoudige benaderingsmethode van het CAN protocol<br />
<strong>op</strong>ent veel mogelijkheden voor het gebruik van CANbus in allerhande<br />
automatische sturingen. De flexibiliteit van het CAN protocol<br />
is echter niet vrijblijvend. Het <strong>op</strong>en blijven van heel wat zaken<br />
betekent ook dat de gebruiker heel wat keuzes moet maken.<br />
De toekenning van de juiste prioriteiten aan de CAN berichten is<br />
bijvoorbeeld geen eenvoudige zaak wanneer er met een complex<br />
netwerk met een groot aantal deelnemers gewerkt wordt.<br />
Om CANbus ook inzetbaar te maken voor de <strong>op</strong>bouw van meer<br />
complexe netwerken, is er nood aan een bovenliggend protocol.<br />
Dat bovenliggende systeem voorziet een aantal aanvullende functionaliteiten<br />
en bepaalt de invulling van een aantal essentiële keuzemogelijkheden.<br />
Heel wat bedrijven kiezen ervoor om zelf zo’n protocol te ontwikkelen.<br />
Op die manier kan een communicatiesysteem ontworpen<br />
worden dat perfect voldoet aan de eisen van de gebruikers. Deze<br />
ontwikkeling vereist echter een behoorlijke investering. Voor de<br />
integratie van CANbus in machines die in grote hoeveelheden geproduceerd<br />
worden, zoals wagens, is deze investering perfect verantwoordbaar.<br />
Voor industriële toepassingen, die in kleinere hoeveelheden geproduceerd<br />
worden, is het echter interessanter om gebruik te kunnen<br />
maken van standaard hardware modules, die direct <strong>op</strong> een<br />
hoger niveau aangesproken kunnen worden. Eén van de grote uitdagingen<br />
is het creëren van een systeem dat kan samenwerken<br />
met het CAN protocol, en dit zodanig dat er gebruik gemaakt kan<br />
worden van zogenaamde plug-and-play modules.<br />
Flexibiliteit<br />
Het CAN<strong>op</strong>en protocol probeert een antwoord te geven <strong>op</strong> deze<br />
vragen zonder aan flexibiliteit in te boeten. De CAN<strong>op</strong>en standaard<br />
voorziet bovendien in een aantal zogenaamde profielen<br />
voor verschillende types toepassingen en toestellen. Deze aanvullende<br />
standaarden zijn <strong>op</strong>tioneel. Afhankelijk van de gebruikte<br />
toestellen en de applicatie moeten ze al dan niet geïmplementeerd<br />
worden. zo is er sinds juni 2005 een device profile voor hydraulische<br />
kleppen.<br />
Het CAN<strong>op</strong>en protocol voegt heel wat intelligentie toe aan een<br />
CAN communicatiesysteem. zo beschrijft de CAN<strong>op</strong>en standaard<br />
een methode die aan de hand van de gek<strong>op</strong>pelde prioriteit, de inhoud<br />
van een bericht bepaalt. Wanneer een CAN<strong>op</strong>en module een<br />
175 - Maart 2009 - P 33
toePassing<br />
<strong>op</strong>gemeten drukwaarde verstuurt, zullen alle ontvangende modules<br />
deze waarde ook meteen als een drukwaarde interpreteren en<br />
verwerken.<br />
CAN<strong>op</strong>en is nog steeds een flexibel protocol. Dat impliceert dat<br />
de communicatiedeelnemers correct geconfigureerd moeten worden<br />
zodat ze <strong>op</strong> de <strong>hoogte</strong> zijn van de gemaakte keuzes. Hiervoor<br />
voorziet CAN<strong>op</strong>en de mogelijkheid om modules via het netwerk te<br />
configureren.<br />
Aanvullende functionaliteiten<br />
CAN<strong>op</strong>en is een <strong>op</strong>en protocol omwille van drie redenen. Een eerste<br />
reden is het vrij gebruik van het protocol. Iedereen die dat<br />
wenst kan CAN<strong>op</strong>en compatibele modules ontwikkelen.<br />
Maar er is meer, het feit dat een CAN<strong>op</strong>en netwerk kan bestaan uit<br />
modules van verschillende fabrikanten, eventueel zelfs aangevuld<br />
met eigen ontwikkelde modules draagt ook bij tot het <strong>op</strong>en karakter<br />
van CAN<strong>op</strong>en.<br />
Tenslotte kan CAN<strong>op</strong>en ook zeer eenvoudig uitgebreid worden.<br />
Het CAN<strong>op</strong>en protocol bestaat uit een klein aantal verplicht te implementeren<br />
functionaliteiten, daarnaast kunnen afhankelijk van<br />
de toepassing aanvullende functionaliteiten geprogrammeerd<br />
worden. Eventueel kan het CAN<strong>op</strong>en protocol dus ook aangevuld<br />
worden met eigen ontwikkelde code.<br />
Heel wat veldbussen definiëren heel strikt de <strong>op</strong>eenvolging van de<br />
te versturen berichten. Vaak zal een master de data van een aantal<br />
slaves één voor één gaan <strong>op</strong>vragen.<br />
CAN<strong>op</strong>en definieert niet exact wanneer data van de verschillende<br />
modules verstuurd wordt maar ondersteunt alle belangrijke transmissie<br />
<strong>op</strong>ties. CAN<strong>op</strong>en modules kunnen hun data individueel<br />
verzenden, na een gebeurtenis of <strong>op</strong> vooraf vastgelegde tijdstip-<br />
Belgische Vereniging van Fabrikanten, Invoerders,<br />
Verdelers voor Industriële Hydraulica, Pneumatica<br />
Automatisering en Aanverwante Technieken<br />
Association Belge des Fabricants, Importateurs,<br />
Distributeurs de Matériel Hydraulique,<br />
Pneumatique, d’Automatisme pour l’Industrie<br />
et Techniques Associées<br />
info@ m<strong>op</strong>.be www. m<strong>op</strong>.be<br />
Lid van het Eur<strong>op</strong>ese CETOP<br />
Membre du Comité Eur<strong>op</strong>éen CETOP<br />
De netwerkt<strong>op</strong>ologie van CAN is zeer eenvoudig en daardoor zeer<br />
geschikt voor de integratie in een machine.<br />
pen. De modules kunnen echter ook afgepold of in groepen gesynchroniseerd<br />
worden. CAN<strong>op</strong>en is dus een zeer flexibel protocol dat<br />
in functie van de applicatie ge<strong>op</strong>timaliseerd kan worden. Dit houdt<br />
wel in dat de gebruiker inzicht dient te hebben in de technische aspecten<br />
van CAN.<br />
Stijn Derammelaere<br />
Coördinator <strong>op</strong>leiding Automatisering van de Hogeschool West-<br />
Vlaanderen<br />
Dieter Vandenhoeke<br />
Dienstverleningscoördinator <strong>op</strong>leiding Automatisering van de<br />
Hogeschool West-Vlaanderen<br />
n<br />
Maatschappelijke zetel - Siège social<br />
Louizalaan, 500, Av. Louise,<br />
Brussel 1050 Bruxelles<br />
Secretariaat - Secrétariat<br />
Wielstraat 12 – 2880 Bornem<br />
Tel. 02/640 77 35, Fax 02/640 84 80<br />
131 - Lezersdienst<br />
132 - Lezersdienst<br />
adv A5_maa09.indd 1 04-03-2009 14:23:31<br />
P 34 - 175 - Maart 2009
Door drie vakbeurzen zij aan zij te organiseren, verzekert<br />
easyFairs zich van een voldoende grote toelo<strong>op</strong> van bezoekers<br />
vanuit de Waalse industrie. Daarnaast is er het feit dat<br />
vakbeurzen als Processing en Industrie & Environnement<br />
nooit volledig zijn zonder het luik onderhoud.<br />
Namen: beurzenduo wordt beurzentrio<br />
De vakbeurzen Processing en Industrie & Environnement 2008<br />
bleken een schot in de roos. (foto easyFairs)<br />
<strong>op</strong> 6 en 7 mei 2009 vindt in Namen, na een succesvolle eerste<br />
editie, de tweede editie van de vakbeurzen processing<br />
en industrie & environnement plaats. enigszins verrassend<br />
is dat dit beurzenduo een upgrading heeft gekregen<br />
naar een beurzentrio: naast processing en industrie &<br />
environnement komt Maintenance tijdens deze editie dit<br />
duo vervoegen.<br />
Processing en Industrie & Environnement stonden normaal gepland<br />
voor 2010. ze vinden dus een jaar vroeger plaats, misschien<br />
mede door het Maintenance initiatief, doch volgens organisator<br />
easyFairs is dit <strong>op</strong> (algemene) vraag van de meerderheid van de<br />
exposanten van editie 2008. De Waalse industrie maakt een her<strong>op</strong>leving<br />
door waardoor er nood is aan plaatselijke evenementen<br />
als deze, waar men zich kan informeren, relaties met leveranciers<br />
<strong>op</strong>bouwen, ... De drie vakbeurzen kunnen dan ook rekenen <strong>op</strong> de<br />
steun van de cluster Mitech en het kabinet Marcourt (Economie,<br />
Werkgelegenheid en Buitenlandse Handel).<br />
Geen tijd<br />
Een evenement als Processing, Industrie & Environnement en<br />
Maintenance in Namen is qua concept aangepast aan de behoeften<br />
van zowel de exposanten als de potentiële gebruikers, hun<br />
klanten. Een praktische vakbeurs, geen overbodige kosten, van<br />
relatief korte duur (vandaar ook het invitatiemechanisme), ... Dit<br />
geldt ook voor de bezoekers: technische medewerkers kunnen<br />
en/of mogen zich in deze tijden van geglobaliseerde mobiele economie<br />
geen hele dag meer vrijmaken voor een beursbezoek, wegens<br />
‘<strong>op</strong> elk moment <strong>op</strong>roepbaar’. Door de vakbeurs naar de kern<br />
van de markt te brengen, te regionaliseren, kan een beursbezoek<br />
beperkt worden tot kortere verplaatsingen en een efficiënt bezoek<br />
<strong>op</strong> enkele uren tijd. Dat blijkt ondermeer ook uit de bezoekerscijfers<br />
van de laatste jaren voor diverse gelijkaardige vakbeurzen.<br />
Een vergelijking tussen de standplaatsen Antwerpen, Gent en<br />
Brussel leert dat de (vaak verre) verplaatsing naar een vakbeurs in<br />
Antwerpen of Gent voor de meeste Waalse bezoekers als ‘een <strong>brug</strong><br />
beurZen<br />
Met drie vakbeurzen <strong>op</strong> één stek vindt de Waalse industrie zonder meer<br />
zijn gading <strong>op</strong> het vlak van industriële uitrusting. (foto easyFairs)<br />
te ver’ ervaren wordt. Dit geldt ook voor de Vlamingen en vakbeurzen<br />
in (het verre) Wallonië.<br />
Logische uitbreiding<br />
In dit kader past ook, althans ten dele, de uitbreiding van de combinatie<br />
Processing en Industrie & Environnement met het luik<br />
‘Maintenance’: ook een vakbeurs als Maintenance is levensvatbaar<br />
mits georganiseerd als een locale vakbeurs. Het verklaart<br />
meteen waarom organisator easyFairs koos voor een combinatie<br />
van diverse technische vakbeurzen voor het Waalse landsgedeelde:<br />
in dit geval zelfs een trio. Een vakbeurs moet in absolute cijfers<br />
voldoende bezoekers aantrekken om de investering voor de exposant<br />
financieel verantwoord te maken. Een beurs als Processing<br />
die zich <strong>op</strong> process automatisering in de meest brede zin van<br />
het woord: van meet- en regeltechniek, over aandrijving tot besturingstechniek<br />
en procescontrole, een vakbeurs als Industrie &<br />
Environnement die de milieutechnische verantwoordelijkheden<br />
<strong>op</strong>lossingen aanreikt voor hun specifieke problemen kan niet zonder<br />
een luik of vakbeurs over onderhoud waar de bezoeker <strong>op</strong>lossingen<br />
krijgt aangereikt voor het industrieel onderhoud, het asset<br />
management en de production reliability van automatische processystemen<br />
of het nu om productie dan wel om milieutechnische<br />
systemen gaat.<br />
Uitdagingen en <strong>op</strong>portuniteiten<br />
Met de kredietcrisis als oorzaak zijn we in zeer turbulente economische<br />
tijden aanbeland. Bedrijven gaan in dan <strong>op</strong> zoek naar<br />
goedk<strong>op</strong>ere en betere services. ze willen hun processen en bestaande<br />
capaciteit <strong>op</strong>timaliseren in plaats van nieuwe <strong>op</strong>lossingen<br />
aan te k<strong>op</strong>en. Een uitdaging voor dit beurzentrio, maar ook<br />
een <strong>op</strong>portuniteit. Ook in een crisis wil men nieuwe leveranciers<br />
ontmoeten, om <strong>op</strong>timaliseringsbeslissingen te kunnen maken, de<br />
efficiëntie te verbeteren, de kosten te drukken, de productiviteit<br />
alsnog te verhogen en de laatste innovaties mee te pikken. Dan<br />
blijft een vakbeurs de perfecte kans om door middel van persoonlijk<br />
contact deze doelstellingen na te streven.<br />
P. Paulus n<br />
133 - Lezersdienst<br />
175 - Maart 2009 - P 35
Maak kennis met<br />
de Automation E-News -<br />
de elektronische variant van<br />
Automation Magazine –<br />
en blijf <strong>op</strong> de <strong>hoogte</strong> van de laatste<br />
nieuwigheden in de sector.<br />
Stuur een e-mail naar<br />
automation@hydr<strong>op</strong>neuma.be<br />
om u in te schrijven!<br />
134 - Lezersdienst<br />
P 36 - 175 - Maart 2009<br />
MANULI hydraulische slangen<br />
en k<strong>op</strong>pelingen<br />
Compleet gamma hydraulische slangen en persk<strong>op</strong>pelingen<br />
voor industriële en mobiele toepassingen.<br />
Grote voorraden en prima service !<br />
Meer info ?<br />
Euregio Hydraulics nv<br />
Hagbenden 39A – B – 4731 EYNATTEN –<br />
Tel: +32 (0)87 858 858 – Fax: +32 (0)87 858 859<br />
info@euregiohydraulics.be – www.euregiohydraulics.be<br />
135 - Lezersdienst<br />
136 - Lezersdienst
De vier hefcilinders met een gezamenlijke hefcapaciteit van<br />
1000 ton waren voor dit werk <strong>op</strong> laag voor laag, kruislings<br />
gestapelde hard<strong>houten</strong> balken geplaatst.<br />
<strong>Synchroon</strong> <strong>hefsysteem</strong> <strong>brengt</strong> <strong>houten</strong><br />
<strong>brug</strong> <strong>op</strong> <strong>hoogte</strong><br />
eind november 2008 werd bij sneek de eerste fase van<br />
een uniek project afgesloten met de plaatsing van een 360<br />
ton wegende <strong>houten</strong> <strong>brug</strong> over de rijksweg A7 ter <strong>hoogte</strong><br />
van de Akkerwinde. voorafgaand aan het transport van<br />
de dichtbij gelegen bouwplaats naar de plek van bestemming<br />
met spMt’s (self pr<strong>op</strong>elled modular trailer) werd<br />
de complete <strong>brug</strong>constructie met behulp van het hydraulische,<br />
computergestuurde synchronous lift system naar<br />
een <strong>hoogte</strong> van ruim vijf meter gevijzeld.<br />
Provincie Friesland, Rijkswaterstaat Noord Nederland en gemeente<br />
Sneek zijn gezamenlijk <strong>op</strong>drachtgever voor het project<br />
‘Rijksweg 7 Sneek’. Het project omvat de bouw van twee <strong>houten</strong><br />
<strong>brug</strong>gen over de nieuwe zuidelijke rondweg A7. Beide <strong>brug</strong>gen –<br />
eigenlijk viaducten – vormen zogenoemde landmarks ofwel herkenbare<br />
elementen van de stad.<br />
Als eerste fase werd eind november een nieuwe <strong>brug</strong> <strong>op</strong> de locatie<br />
Akkerwinde geplaatst. De tweede <strong>brug</strong> is gepland bij de locatie<br />
Molenkrite. Wanneer en in welke hoedanigheid die tweede verbinding<br />
gebouwd en geplaatst gaat worden is afhankelijk van de ervaringen<br />
met de nu pas geplaatste <strong>brug</strong> bij de Akkerwinde.<br />
Accoya®<br />
De nieuwe <strong>brug</strong> bestaat uit een stalen wegdek en twee verticale,<br />
<strong>houten</strong> <strong>brug</strong>bogen met een lengte van 32 meter en een <strong>hoogte</strong><br />
van 16 meter. De bogen zijn met boutverbindingen en trekstangen<br />
aan elkaar gek<strong>op</strong>peld. Het ontwerp is van OAK architecten,<br />
een combinatie van Ingenieursbureau Oranjewoud in Heerenveen,<br />
toePassing<br />
Vier klimvijzels met elk een hefcapaciteit tot 250 ton waren voor<br />
dit werk <strong>op</strong> laag voor laag, kruislings gestapelde hard<strong>houten</strong> balken<br />
geplaatst.<br />
Achterbosch Architectuur in Leeuwarden en Onix in Groningen.<br />
De <strong>houten</strong> bogen zijn gebouwd door aannemer Schaffitzel uit<br />
Schwäbisch Hallin in Duitsland. Voor de assemblage, de vijzeling,<br />
het transport en de plaatsing was Wagenborg Nedlift uit<br />
Groningen verantwoordelijk.<br />
De <strong>brug</strong>gen zijn een voorbeeld<br />
van vooruitstrevende architectuur,<br />
waarbij naast de esthetische<br />
en bouwkundige criteria<br />
ook het begrip ‘duurzaamheid’<br />
een belangrijk element is.<br />
Dat geldt voor zowel de gebruikte<br />
materialen als voor de<br />
levensduur.<br />
De 360 ton wegende <strong>houten</strong><br />
<strong>brug</strong> Akkerwinde wordt ruim<br />
vijf meter omhoog gevijzeld<br />
met behulp van een digitaal<br />
synchroon <strong>hefsysteem</strong>.<br />
175 - Maart 2009 - P 37<br />
t
Vaak nagemaakt, nooit geëvenaard!<br />
N-Eupex universele flexibele k<strong>op</strong>peling.<br />
FLENDER N-EUPEX k<strong>op</strong>peling<br />
Ontworpen om uitlijningsfouten <strong>op</strong> te vangen en uw aandrijfketen maximaal te beschermen,<br />
is de flexibele k<strong>op</strong>peling N-Eupex geschikt voor een brede waaier toepassingen. Met een k<strong>op</strong>pelbereik<br />
tot 62.000 Nm geeft hij de concurrentie het nakijken. Eenvoudig te installeren, snel leverbaar<br />
en attractief geprijsd: de N-Eupex valt niet te evenaren. Wereldwijd beschikbaar, ook met<br />
ATEX-certificaat. Overtuig uzelf van zijn krachtige prestaties. Meer dan een miljoen gebruikers<br />
gingen u voor. Wenst u meer informatie? Bel 02 536 99 17 of<br />
mail naar mechanical_drives.be@siemens.com. www.siemens.be/drives<br />
Answers for industry.<br />
138 - Lezersdienst
t<br />
Wat de <strong>brug</strong> uniek maakt zijn de <strong>houten</strong> bogen en de toepassing.<br />
In de hele wereld zijn weliswaar enkele moderne <strong>houten</strong> <strong>brug</strong>gen<br />
te vinden, maar er zijn nog geen <strong>houten</strong> <strong>brug</strong>gen gerealiseerd van<br />
deze omvang en voor alle verkeer.<br />
Voor de <strong>brug</strong>bogen is gebruik gemaakt van gelamineerde balken<br />
Accoya® -hout van 1080 x 1400 mm. Deze houtsoort komt uit productiebossen<br />
in Nieuw-zeeland en wordt geproduceerd en geleverd<br />
door het Nederlandse Titan Wood. Door een acytilatische<br />
behandeling neemt dit hout <strong>op</strong> natuurlijke wijze minder vocht <strong>op</strong>,<br />
waardoor de duurzaamheid wordt vergroot. De Duitse fabrikant<br />
Schaffitzel garandeert hierdoor – mits het juiste onderhoud wordt<br />
gedaan - een levensduur van 80 jaar.<br />
Digitaal vijzelen<br />
Brugdek en <strong>brug</strong>bogen van de nieuwe <strong>brug</strong> zijn gemonteerd <strong>op</strong><br />
een bouwplaats <strong>op</strong> ongeveer anderhalve kilometer afstand van de<br />
plek waar de <strong>brug</strong> nu over de A7 ligt. Na de assemblage werd de<br />
<strong>brug</strong> omhoog gevijzeld naar de juiste <strong>hoogte</strong> voor de uiteindelijke<br />
plaatsing. Daarbij is gebruik gemaakt van het computergestuurde,<br />
hydraulische Synchronous Lift System waarin Wagenborg Nedlift<br />
enige tijd geleden investeerde.<br />
Projectleider Michel de Jong van Wagenborg Nedlift is uiterst tevreden<br />
over het verlo<strong>op</strong> van de <strong>op</strong>eratie en in het bijzonder ook<br />
over het <strong>hefsysteem</strong>. “Het systeem functioneert perfect.<br />
We hebben het al een aantal keren ingezet, maar het unieke aan<br />
dit project was dat we de onderkant van de <strong>brug</strong> <strong>op</strong> 5,10 meter<br />
moesten brengen met een hoogste st<strong>op</strong>ping van het <strong>hefsysteem</strong><br />
van 4,40 meter.”<br />
Vier steunpunten<br />
Het Synchronous Lift System is een combinatie van digitaal aansturen,<br />
schakelen en controleren. Dankzij specifieke software<br />
gebeurt het heffen (en laten zakken) uiterst nauwkeurig; het <strong>hefsysteem</strong><br />
vijzelt zelfs de zwaarste lasten met een gecontroleerde<br />
nauwkeurigheid van 1 mm.<br />
Slechts vier steunpunten met BLS Stage-Lift dubbelwerkende ci-<br />
toePassing<br />
Assemblage van de <strong>houten</strong><br />
<strong>brug</strong> Akkerwinde.<br />
linders (onder elke hoek van<br />
de <strong>brug</strong> één) waren nodig<br />
om het bijzondere gevaarte<br />
omhoog te vijzelen. De BLScilinders<br />
zijn bedoeld voor het<br />
‘Lift and Crib’ systeem en zijn<br />
voorzien van geïntegreerde<br />
steunplaten om het plaatsen<br />
van onderliggende <strong>op</strong>vulmaterialen<br />
gemakkelijker te maken.<br />
De vier hefcilinders met<br />
een gezamenlijke hefcapaciteit<br />
van 1000 ton waren voor<br />
dit werk <strong>op</strong> laag voor laag,<br />
kruislings gestapelde hard<strong>houten</strong> balken geplaatst. Na ca. elke 10<br />
cm vijzelen werd weer een nieuwe laag balken aangebracht. Op<br />
deze manier werd de <strong>brug</strong> met ongeveer 50 centimeter per uur<br />
omhoog gevijzeld en uiteindelijk rustte de gehele constructie <strong>op</strong><br />
vier ‘balkentorens’ met elk een <strong>hoogte</strong> van ca. vier meter.<br />
Het digitale en synchrone hydraulische heftechniek en klimvijzelssystemen<br />
zorgt voor het over<strong>brug</strong>gen van langere afstanden en<br />
gecontroleerd hydraulisch bewegen.<br />
175 - Maart 2009 - P 39<br />
t
139 - Lezersdienst
t<br />
Vijzelen en plaatsen van de<br />
<strong>houten</strong> <strong>brug</strong> Akkerwinde.<br />
Elke cilinder was verbonden<br />
met een eigen hydraulische<br />
pompunit die door middel<br />
van vlak naast de hefcilinders<br />
geplaatste sensoren door de<br />
computer werd aangestuurd.<br />
Afhankelijk van de meetgegevens<br />
corrigeerde het computerprogramma<br />
de cilinderbewegingen door het schakelen van de<br />
hydraulische stuurkleppen. Bij deze aansturing worden in fracties<br />
van seconden korte impulsen aan de kleppen overgebracht, zodat<br />
de individuele cilinderbewegingen veel kleiner worden gehouden<br />
dan met een manuele aansturing mogelijk is.<br />
Tijdbesparing<br />
Behalve een aanzienlijke tijdbesparing in vergelijking met het<br />
handmatig vijzelen, heeft het systeem Wagenborg Nedlift een<br />
zeer essentieel voordeel geboden: door de synchrone en daarmee<br />
perfect gebalanceerde heffen traden vrijwel geen interne spanningen<br />
<strong>op</strong> in de last. Michel de Jong: “We hebben voor Enerpac<br />
gekozen omdat het een wereldwijd <strong>op</strong>ererend bedrijf is, maar<br />
meer nog vanwege de nauwkeurigheid van hun systeem. Met het<br />
Synchronous Lift System kunnen we de hele <strong>op</strong>eratie perfect beheersen<br />
en controleren. En de <strong>op</strong>geslagen gegevens kunnen naderhand<br />
aan de <strong>op</strong>drachtgever overleggen om te evalueren hoe<br />
een en ander is verl<strong>op</strong>en. En bij dit project is alles gel<strong>op</strong>en zoals<br />
wij het graag zien.”<br />
Dankzij de digitale en synchrone heftechniek biedt dit hydraulische<br />
systeem een hoge nauwkeurigheid waarbij het hefproces<br />
perfect gebalanceerd kan worden.<br />
toePassing<br />
Feiten en cijfers <strong>houten</strong> <strong>brug</strong><br />
Wat de <strong>houten</strong> <strong>brug</strong> Akkerwinde zo uniek maakt, is dat de <strong>houten</strong><br />
constructie het stalen rijdek kan dragen. Bovendien kan er<br />
verkeer over heen uit de hoogste verkeersklasse (60 ton). De feiten<br />
van de <strong>houten</strong> <strong>brug</strong> <strong>op</strong> een rijtje:<br />
Lengte: 32 meter<br />
Breedte: 12 meter<br />
Hoogte: 16 meter (zonder onderbouw)<br />
Totaal gewicht <strong>houten</strong> <strong>op</strong>bouw en stalen onderbouw:<br />
360.000 kilo<br />
Gewicht draad- en verbindingsstangen: 9000 kilo<br />
Hoeveelheid hout: 690 kubieke meter<br />
Houtsoort: Accoya®<br />
Accoya® hout<br />
Accoya® is een door en door gemodificeerde houtsoort. Om een<br />
lange levensduur te garanderen wordt het hout verduurzaamd volgens<br />
een nieuw procedé: acetyleren. Acetyleren is het modificeren<br />
van hout met behulp van azijnzuuranhydride. Door de procedure<br />
verandert de celstructuur, waardoor de eigenschappen vergelijkbaar<br />
of zelfs beter zijn dan die van tr<strong>op</strong>isch hardhout. De fabriek<br />
van Titan Wood in Arnhem waar de nieuwe vorm van verduurzaming<br />
plaatsvindt, is pas sinds januari 2008 in productie. Deze<br />
modificatie heeft twee belangrijke voordelen: Wanneer Accoya®<br />
hout wordt gezaagd of geprofileerd kunnen dus nooit hout<strong>op</strong>pervlakken<br />
bloot komen te liggen die niet geacetyleerd zijn. Hierdoor<br />
is het niet nodig dergelijke <strong>op</strong>pervlakken met milieuonvriendelijke<br />
middelen te beschermen, zoals dat bij de zogenaamde envel<strong>op</strong>behandelingen<br />
wel noodzakelijk is.<br />
n<br />
137 - Lezersdienst<br />
175 - Maart 2009 - P 41
140 - Lezersdienst
Nieuw: robuuste compacte<br />
lineaire eenheid<br />
Delta 200<br />
ATB Automation introduceert de<br />
nieuwe zeer robuuste Delta200 lineaire<br />
eenheid van HSB Automation.<br />
De Delta200 heeft een breedte van<br />
200mm en een <strong>hoogte</strong> van 125mm,<br />
inclusief de slede. Hij kan geleverd<br />
worden met een lengte tot 4000mm.<br />
In het stijve aluminium profiel zitten 2<br />
kogelomlo<strong>op</strong>geleidingen van grootte<br />
25 gemonteerd. Hierdoor kan het systeem<br />
lasten tot 800kg en kiepmomenten<br />
tot 3500N dragen.<br />
De Delta 200 is uitvoerbaar met<br />
75AT10-E tandriem of een kogelomlo<strong>op</strong>spindel<br />
van 32mm diameter en<br />
een spoed van 5, 10, 20 of 40mm. Bij<br />
spindellengtes tot 4000mm zijn toerentallen<br />
van 3000rpm nog steeds realiseerbaar<br />
door het toepassen van<br />
een speciaal meel<strong>op</strong>ende ondersteuningsgeleidingen.<br />
De geleidingen en de overbrenging<br />
zijn in het profiel geïntegreerd en<br />
afgeschermd met een afdekband.<br />
Optioneel zijn de lineaire eenheden<br />
leverbaar met gemonteerde eind- en<br />
referentieschakelaars, motoradapter<br />
en k<strong>op</strong>pelingen voor aansluiting van<br />
elk type draaistroom-, servo- of stappenmotor.<br />
Via standaard montagevoeten<br />
kunnen 2 systemen direct <strong>op</strong><br />
elkaar gemonteerd worden voor een<br />
compacte Xy-tafel met een <strong>hoogte</strong><br />
van 250mm.<br />
n<br />
Snelheid en kracht<br />
in een draagbare<br />
draadloze hydraulische<br />
pomp<br />
Enerpac introduceert haar nieuwe<br />
BP-serie, de accu aangedreven hydraulische<br />
pomp. Deze is ontwikkeld<br />
<strong>op</strong> vraag van de industrie en aan de<br />
hand van betere accu technologieen.<br />
De pomp is ontworpen om kleine<br />
tot middelgrote cilinders en hydraulische<br />
gereedschappen aan te drijven.<br />
Dit zeer handige gereedschap kan gebruikt<br />
worden <strong>op</strong> plaatsen waar er<br />
een gebrek is aan aandrijfmiddelen<br />
zoals elektriciteit of perslucht, maar<br />
ook <strong>op</strong> plaatsen waar kabels en snoeren<br />
in de weg zitten. Samen met zijn<br />
compact design en een minimaal gewicht<br />
van 9,6kg is hij zeer goed verplaatsbaar.<br />
Al deze voordelen zijn het gevolg van<br />
de 28V Lithium-Ion accu. Het model<br />
is voorzien van twee 3 Ah accu’s en<br />
een snellader. Deze snellader laadt<br />
de accu <strong>op</strong> in één uur. Met een <strong>op</strong>geladen<br />
accu kan men meer dan 60 minuten<br />
<strong>op</strong> volvermogen werken (0.25l/<br />
min bij 700 bar).<br />
Op de pomp is een keuzeschakelaar<br />
voorzien voor grote en kleine krachten<br />
en ook de snelheid kan men regelen.<br />
Op deze manier bekomt men<br />
een variabel debiet en een precieze<br />
controle <strong>op</strong> de gereedschappen. De<br />
pomp is verkrijgbaar met een reservoir<br />
van 2 of 4l.<br />
n<br />
MPS <strong>brengt</strong> nieuwe<br />
toepassingen voor<br />
pneumatische cilinders<br />
De Magnetische positioneringssensor<br />
(MPS) van SICK is een <strong>op</strong>lossing<br />
voor het analoog zoeken van de zuigerpositie<br />
<strong>op</strong> pneumatische cilinders.<br />
De hoge resolutie en nauwkeurigheid,<br />
een brede waaier behuizinglengtes<br />
voor verschillende meetbereiken en<br />
de geschiktheid voor de hoge snelheden<br />
van cilinderzuigers maken de<br />
MPS ideaal voor tal van toepassingen.<br />
MPS biedt de hoogste performantie<br />
<strong>op</strong> de markt: een samplerate van 0,5<br />
ms maakt hoge cyclustijden <strong>op</strong> machines<br />
mogelijk. De resolutie bedraagt<br />
0,05 mm, de lineariteitsfout is slechts<br />
0,3 mm in eender welk meetbereik, en<br />
de herhaalbaarheidsnauwkeurigheid<br />
is 0,1 mm. De MPS sensor kan een<br />
elektrisch nulpunt en eindpunt instellen<br />
en aanpassen via de Teach toets<br />
<strong>op</strong> het toestel. Dit laat toe om de detectiezone<br />
beter in te stellen. De LED<br />
display <strong>op</strong> de sensor geeft aan of de<br />
zuiger in de cilinder binnen de detectiezone<br />
is of niet. MPS bestaat in een<br />
grote variëteit behuizinglengtes met<br />
overeenkomstige meetafstanden: van<br />
32 mm, 64 mm, 96 mm tot 128 mm.<br />
Dankzij de MPS haalt een pneumatische<br />
aandrijving nu een nauwkeurigheidsniveau<br />
dat geschikt is voor vele<br />
taken die tot <strong>op</strong> heden met lineaire<br />
motoren <strong>op</strong>gelost werden. Dankzij de<br />
vier verschillende meetbereiken blijven<br />
de voordelen van MPS niet beperkt<br />
tot toepassingen met ultrakorte<br />
bewegingen met meetbereiken van<br />
slechts enkele millimeters, maar zijn<br />
deze over het algemeen ook voordelig<br />
voor compacte cilindertoepassingen<br />
met meetbereiken tot 128 mm.<br />
n<br />
141 - Lezersdienst 142 - Lezersdienst 143 - Lezersdienst<br />
actuaLiteit<br />
175 - Maart 2009 - P 43
SRT Exploded Ad half A4_PartnerAd:Layout 1 18/2/09 13:51 Page 1<br />
Pall Ultipleat ®<br />
Pr<strong>op</strong>rietary<br />
Outer Helical<br />
Wrap<br />
Coreless /<br />
Cageless<br />
Design<br />
Up and Downstream<br />
Mesh Layers<br />
P 44 - 175 - Maart 2009<br />
SRT (Stress Resistant<br />
Technology) Media<br />
Pr<strong>op</strong>rietary<br />
Cushion Layer<br />
SRT<br />
Filtration Solutions<br />
for Hydraulic and<br />
Lubrication Systems<br />
The wave shaped<br />
pleats in a Pall Ultipleat ®<br />
SRT oil filter give it:<br />
• The longest service life for its size<br />
O-ring Seal<br />
Auto-Pull<br />
Element<br />
Removal<br />
Tabs<br />
• The smallest footprint for your <strong>op</strong>erating conditions<br />
• Industry-leading performance under high<br />
cycle conditions<br />
Pall Partner:<br />
PALL BELGIUM (Industrial)<br />
tel : +32 (0)2 755 91 81<br />
fax : +32 (0)2 755 91 78<br />
email : info-belux@pall.com<br />
www.pall.com/catchthewave<br />
w w w . f l u i d a p . c o m<br />
144 - Lezersdienst<br />
Parc Industriel allée II, n°4 • B-4540 AMAY<br />
Tél. +32 (0) 85 51 96 96 • Fax : +32 (0) 85 51 96 97<br />
Schoonmansveld, 17 • B-2870 PUURS<br />
Tel : +32 (0) 3 570 93 83 • Fax : +32 (0) 3 575 12 30<br />
krachtige<br />
beweging<br />
Brevini Power Transmission<br />
<strong>brengt</strong> u verder<br />
Waar beweging vereist is, lo<strong>op</strong>t Brevini Power Transmission<br />
voor<strong>op</strong>. Onze mechanische aandrijvingen zorgen voor de feilloze<br />
beweging die u nodig heeft. Voor de meest uiteenl<strong>op</strong>ende sectoren<br />
bieden wij de innovatieve, bedrijfszekere <strong>op</strong>lossingen die maken<br />
dat u nooit stil hoeft te staan, maar krachtig vooruit kunt.<br />
Voortdurende innovatie van bewezen concepten is wat Brevini Power Transmission<br />
een sterk merk maakt. Op het gebied van mechanische transmissietechnologie<br />
denken wij graag met u mee en bieden wij duurzame en betrouwbare <strong>op</strong>lossingen<br />
voor al uw aandrijvingvraagstukken. Brevini Power Transmission zorgt dat feilloze<br />
beweging vanzelfsprekend wordt. En blijft.<br />
Brevini Nederland B.V.<br />
Röntgenweg 24<br />
2408 AB Alphen aan den Rijn<br />
Postbus 429<br />
2400 AK Alphen aan den Rijn<br />
T +31 - 172 - 47 64 64<br />
F +31 - 172 - 42 53 88<br />
info@brevinipowertransmission.nl<br />
www.brevinipowertransmission.nl<br />
Brevini Belgio S.A.<br />
Rue Théodore Baron, 42/43<br />
B-5000 Namur<br />
T +32 - 81 - 22 91 94<br />
F +32 - 81 - 23 08 62<br />
info@brevinipowertransmission.be<br />
www.brevinipowertransmission.be<br />
145 - Lezersdienst
Warmhoudvitrines met<br />
stootdempers<br />
RAGuS, een bedrijf uit de sector van<br />
de gastronomie- en thermoapparatuur,<br />
ontwikkelde warmhoudvitrines<br />
de frontklep <strong>op</strong> een veilige manier<br />
<strong>op</strong>enen en sluiten. Daarvoor maakte<br />
het Oostenrijkse bedrijf gebruik van<br />
remelementen van ACE Stoßdämpfer.<br />
De rotatieremmen van het type<br />
FRT-C2-301 voldeden aan de eisen van<br />
het bedieningspersoneel.<br />
Bij temperaturen van 30°C tot 120°C,<br />
naargelang het warm te houden gerecht,<br />
had RAGuS vooral aandacht<br />
voor het veilige gebruik van de klapdeuren:<br />
ze <strong>op</strong>enen bijna volledig<br />
automatisch en hard naar beneden<br />
vallen is uitgesloten.<br />
De schokdempers FRT-C2-301 hebben,<br />
naast hun dempingeigenschappen,<br />
ook een aantrekkelijk design. De<br />
rotatieremmen onderscheiden zich<br />
door een harmonisch zachte bewegingsaflo<strong>op</strong><br />
bij het <strong>op</strong>enen en sluiten.<br />
Dit gebeurt door middel van olie die<br />
door een smoorklep of gleuf wordt geperst.<br />
Het remmoment wordt bepaald<br />
door de viscositeit van de olie en de<br />
doorlaat van de smoorelement. In<br />
principe zijn de rotatieremmen als uitsluitend<br />
rechts- of linksdraaiend dempend<br />
verkrijgbaar. Een remmoment<br />
tot 3 Ncm bij 20 omwentelingen per<br />
minuut garandeert een veilig <strong>op</strong>enhouden<br />
van de zware glazen deur.<br />
Varianten met een draaihoek van 115°<br />
of oml<strong>op</strong>ende modellen vergroten de<br />
speelruimte bij de constructie. zelfs<br />
na 50.000 cycli beschikken de rotatieremmen<br />
nog over zo‘n 80% van hun<br />
remmoment.<br />
n<br />
maxon medical is ISO<br />
13485 gecertificeerd<br />
maxon motor’s business unit, ‘maxon medical’,<br />
die high-precision microdrives met<br />
een diameter kleiner dan 10 mm voor de<br />
medische technologie vervaardigd, heeft<br />
de ISO 13485 certificatie verkregen, wat<br />
de hoge betrouwbaarheid en veiligheid<br />
van al haar microdrives bevestigt.<br />
maxon medical’s precisiemotoren, met<br />
een diameter 10 mm of kleiner, kunnen<br />
overal worden gebruikt waar een hoge<br />
prestatie vereist is in een zeer kleine ruimte.<br />
In de medische technologie, bedient<br />
maxon medische markten als de diagnostiek,<br />
therapie, chirurgie, prothetische<br />
industrie, laboratorium onderzoek, tandheelkunde<br />
en de farmaceutische industrie,<br />
die hoge eisen stellen aan kwaliteit<br />
en betrouwbaarheid.<br />
De ISO 13485 certificatie bevestigt dat<br />
maxon medical aan de fundamentele eisen<br />
van de medische technologie sector<br />
voldoet. Alle processen en procedures<br />
worden vastgelegd om de traceerbaarheid<br />
te garanderen.<br />
maxon motor verhuist naar Mechelen<br />
Campus<br />
maxon motor heeft onlangs haar nieuwe<br />
kantoor <strong>op</strong> de Mechelen Campus in gebouw<br />
C in gebruik genomen. Ruim 40 jaar<br />
ervaring in precisieaandrijvingen en –systemen<br />
is hiermee geografisch beter gelegen<br />
voor haar klanten. Vanuit dit nieuwe<br />
kantoor wordt de ondersteuning voortgezet<br />
bij precisieaandrijvingen. Naast de<br />
precisie aandrijftechnologie <strong>op</strong> basis van<br />
het ijzerloos anker of holle rotor principe<br />
kan maxon uitkomst brengen voor uiterst<br />
specifieke applicatie-eisen zoals, geluid-<br />
en trillingarm, geforceerde koeling,<br />
speciale lagering, klantspecifieke overbrengingen<br />
en veel meer. n<br />
Parker introduceert<br />
de Moduflex FRL<br />
Dit volledige modulaire FRL systeem bestaat<br />
in drie verschillende maten, met<br />
aansluitingen van 1/8” tot en met 1”.<br />
Alle onderdeln kunnen <strong>op</strong> een zeer eenvoudige<br />
manier worden samengesteld<br />
zonder behulp van gereedschappen.<br />
Ingangsdrukken tot 17 bar en een temperatuursbereik<br />
van -20°C tot en met<br />
+80°C.<br />
De Moduflex reeks is een reeks met de<br />
mogelijkheid om in dit systeem een pr<strong>op</strong>ortionele<br />
regelaar te plaatsen. De volledige<br />
reeks doorstond met glans de IEC<br />
61373 vibratie test, voor toepassingen in<br />
mobiele applicaties. De nieuwe afsluitbare<br />
drukregelaars van Parker geven de<br />
gebruiker 100% zekerheid dat de ingestelde<br />
druk niet door ongeautoriseerde<br />
personen kan worden gewijzigd. In tegenstelling<br />
tot de gebruikelijke hangslotuitvoeringen<br />
is hier, door een unieke<br />
constructie, het slot geïntegreerd in de<br />
draaikn<strong>op</strong> hetgeen de drukregelaars bijzonder<br />
gebruiksvriendelijk maakt.<br />
De nieuwe afsluitbare drukregelaars<br />
zijn leverbaar in G3/8 en G1/2 en in vier<br />
verschillende regelbereiken tot 16 bar<br />
uitgangsdruk. Deze regelaars kunnen zowel<br />
zelfstandig gebruikt worden als modulair<br />
ineen FRL groep.<br />
Er werd ook een draagbaar FRL systeem<br />
ontwikkeld: de Moduflex Airframe. Dit is<br />
een zeer draagbaar systeem dat gebruik<br />
<strong>op</strong> werven toelaat en toch een volledige<br />
bescherming bied aan de perslucht<br />
gereedschappen. Het gewicht van een<br />
volledig FRL systeem blijft beperkt tot<br />
4 Kg. En dit voor een 1/2” unit. Binnen<br />
dit Airframe kunnen er verschillende<br />
combinaties samengesteld worden:<br />
Voorbeeld : 3/2 afsluiter, filter regelaar<br />
en Lubricator. n<br />
146 - Lezersdienst 147 - Lezersdienst 148 - Lezersdienst<br />
actuaLiteit<br />
175 - Maart 2009 - P 45
actuaLiteit<br />
Kantfrees geeft zelfs<br />
onder vollast niets toe<br />
In de LSV-48 kantfrees zit een krachtige<br />
lamellenmotor die zelfs onder vollast<br />
nauwelijks aan vermogen inboet.<br />
Schuine kanten met een breedte van<br />
0,5 tot 8 mm en een radius van 2 tot 4<br />
mm kunnen vanaf nu schoon en ergonomisch<br />
worden geslepen aan plaatstaal,<br />
non-ferrometalen en kunststof.<br />
De machine van 1900 W is gebaseerd<br />
<strong>op</strong> de pneumatische haakse slijpers<br />
uit de gelijknamige serie (LSV 48).<br />
Hij heeft dus ook de zelfde sterke lamellenmotor<br />
en verliest volgens de<br />
fabrikant onder vollast nauwelijks<br />
vermogen.<br />
De kantfrees lo<strong>op</strong>t <strong>op</strong> olievrije perslucht.<br />
Hierdoor is er geen smering in<br />
de toevoerleiding nodig en kunnen<br />
werkstuk<strong>op</strong>pervlakken niet worden<br />
vervuild met olie. De aandrijving hoeft<br />
maar eens in de 1000 bedrijfsuren te<br />
worden gesmeerd. Een specifieke<br />
toepassing van deze kantfrees is het<br />
voorbewerken van een werkstukrand<br />
voor het lassen. In tegenstelling tot<br />
het afbramen met een haakse slijper,<br />
hoeft een kantfrees maar eventjes<br />
langs een rand te worden gevoerd;<br />
nabewerken is niet nodig. De afschuining<br />
bedraagt 30° of 45° bij een gereedschapstoerental<br />
van 6600 min-1.<br />
Per minuut kan een kantfrees ongeveer<br />
10 tot 20 cm3 materiaal verwijderen.<br />
n<br />
P 46 - 175 - Maart 2009<br />
Introductie van een<br />
100% inline pneumatische<br />
bediening<br />
De nieuwe bedieningshendel van<br />
Ingersoll Rand is bedoeld om gemakkelijk<br />
ladingen van 5 tot 225 kg te<br />
laden en lossen. Samen met de standaard<br />
reeks pneumatische ladingsstabilisatoren<br />
is dit het enige <strong>op</strong> de<br />
markt beschikbare model dat geheel<br />
pneumatisch is. Het apparaat heeft<br />
geen elektrische voeding. Met de inline<br />
manipulator wordt het <strong>op</strong>tillen en<br />
het neerzetten van de lading intuïtief<br />
uitgevoerd via de bedieningshendel.<br />
De <strong>op</strong>erator controleert alle bewegingen<br />
met één enkele hand. De hendel<br />
beschikt over een 100% gevoeligheid.<br />
De bewegingssnelheid is dus pr<strong>op</strong>ortioneel<br />
met de door de <strong>op</strong>erator<br />
verrichte inspanning. De lading kan<br />
direct <strong>op</strong> een onderdeel worden gepositioneerd<br />
met een inspanning die<br />
gelijk is aan 5% van de eigen massa.<br />
De lading blijft gebalanceerd zolang<br />
er geen druk wordt uitgeoefend <strong>op</strong> de<br />
bedieningshendel, ongeacht de plek<br />
waar de ladingsstabilisator zich bevindt.<br />
Met een eenvoudige pneumatische<br />
sensor <strong>op</strong> de grijper kunnen<br />
twee verschillende ladingen zeer gemakkelijk<br />
worden gebalanceerd: ofwel<br />
de lege grijper of de grijper met<br />
het te verplaatsen onderdeel. De inline<br />
besturing past zich verder aan allerlei<br />
verschillende ladingen aan en<br />
begint bij circa 80% van de capaciteit<br />
van een ladingsstabilisator.<br />
n<br />
Innovatieve ‘Bullet<br />
Valves’<br />
De Amerikaanse ventielenspecialist<br />
MAC Valves blijft bewijzen dat er bij<br />
pneumatische ventielen nog steeds<br />
interessante ontwikkelingen mogelijk<br />
zijn. Met de nu geïntroduceerde<br />
Bullet Valves is er sprake van een<br />
<strong>op</strong>merkelijke innovatie. We hebben<br />
het hier over een compleet nieuwe<br />
ventielen-reeks, die zich allereerst<br />
onderscheidt door zijn inschroefconstructie.<br />
Gezien hun compacte uitvoering<br />
(met een diameter van slechts 9<br />
mm resp. 10 mm) kunnen deze ventielen<br />
in elke willekeurige situatie<br />
ingeschroefd worden, wat een vergaande<br />
integratie eenvoudig maakt.<br />
Door deze praktische inbouwwijze is<br />
het bijvoorbeeld mogelijk ze vlak bij<br />
de betreffende perslucht- of vacuümtoepassing<br />
te plaatsen, waardoor de<br />
reactiesnelheid van het systeem nog<br />
verder wordt vergroot. De inschroeftechniek<br />
maakt de ventielen bij uitstek<br />
geschikt om te worden toegepast<br />
in een door de gebruiker zelf ontworpen<br />
manifold, waardoor mogelijke<br />
lekkages nog beter te voorkomen zijn<br />
en fors te besparen is <strong>op</strong> k<strong>op</strong>pelingen,<br />
ruimte en montagetijd.<br />
Het gebalanceerde klepprincipe heeft<br />
het voordeel dat de schakelkracht<br />
niet beïnvloed wordt door variaties in<br />
de luchtdruk. De wrijvingsweerstand<br />
bij het schakelen blijft tot een minimum<br />
beperkt. Een en ander resulteert<br />
in een ongekende betrouwbaarheid<br />
en herhalingsnauwkeurigheid, bij een<br />
grote doorlaat en schakelsnelheid.<br />
n<br />
149 - Lezersdienst 150 - Lezersdienst 151 - Lezersdienst
De nieuwe elektroni-<br />
sche drukschakelaar<br />
PE5<br />
Rexroth stelt de nieuwe compacte<br />
elektronische druk- en vacuümschakelaar<br />
PE5 voor. De PE5 is dankzij drie<br />
ergonomisch gepositioneerde drukkn<strong>op</strong>pen<br />
eenvoudig te bedienen. Het<br />
grote LCD-scherm is zelfs <strong>op</strong> afstand<br />
gemakkelijk te lezen. De schakelaar<br />
zit in een plastic behuizing die voldoet<br />
aan de vereisten van beschermingsklasse<br />
IP65. De schakelaar heeft tal<br />
van pneumatische aansluitmogelijkheden.<br />
De elektronische druk- en vacuümschakelaar<br />
PE5 is verkrijgbaar in twee<br />
versie: een versie met twee digitale<br />
uitgangen en een versie met een digitale<br />
en een analoge uitgang. De drukschakelaar<br />
is verkrijgbaar met PNP- of<br />
NPN-schakeling. De analoge output<br />
kan worden omgeschakeld van spanning<br />
(0-10 V) naar stroom (4-20 mA).<br />
De elektronische drukschakelaar PE5<br />
is ontworpen om via een piëzo-elektrische<br />
druksensor de relatieve druk<br />
te meten en heeft een meetbereik van<br />
-1 tot 10 bar.<br />
Dankzij de compacte afmeting van 35<br />
x 64 x 33 mm kan de elektronische<br />
drukschakelaar PE5 eenvoudig met<br />
een <strong>op</strong>tioneel verkrijgbare beugel of<br />
<strong>op</strong> een DIN-rail worden gemonteerd.<br />
De PE5-schakelaar is via een dubbele<br />
nippel combineerbaar met de AS-<br />
en NL-luchtbehandelings-eenheden.<br />
Afhankelijk van de versie van de drukschakelaar<br />
wordt de pneumatische<br />
aansluiting via een 4 mm ‘push-in’aansluiting<br />
aan de onderkant gemaakt<br />
of via een interne schroefdraad<br />
G1/4” aan de onder- of achterzijde<br />
van de behuizing.<br />
n<br />
Nieuwe drive unit <strong>op</strong><br />
basis van TwinSpin<br />
Spinea uit Slowakije is al 15 jaar een<br />
grote naam <strong>op</strong> het gebied van reductiekasten<br />
voor elektrische motoren.<br />
uitgaand van de TwinSpin reductiekast<br />
heeft Spinea een rotatieve drive<br />
unit ontwikkeld: de DriveSpin. We<br />
denken daarbij aan vluchtsimulatoren,<br />
radar- en monitoring-systemen,<br />
maar ook aan geautomatiseerde lasposten,<br />
CNC en buigmachines, medische<br />
en robotica-toepassingen.<br />
Eén van de belangrijke troeven van de<br />
DriveSpin is zijn compacte design, beperkte<br />
afmetingen en licht gewicht –<br />
eigenschappen die machinebouwers<br />
ten zeerste zullen appreciëren. Ook<br />
belangrijk is het feit dat de DriveSpin<br />
zeer eenvoudig te installeren is. Last<br />
but not least is er de ruime keuze qua<br />
uitvoeringen.<br />
• de geïntegreerde servomotor is leverbaar<br />
in 36, 320 of 560 V DC.<br />
• voor de terugk<strong>op</strong>peling kunt u kiezen<br />
tussen een Resolver, incrementele,<br />
absolute of sin/cos encoder<br />
• leverbaar met of zonder elektromagnetische<br />
rem (24 V)<br />
• mogelijkheid om warmtesensoren<br />
te monteren<br />
• connectoren naar uw keuze.<br />
De TwinSpin reductiekast is het resultaat<br />
van de integratie van een hoogst<br />
precieze reductie met een radiaalaxiaal<br />
lager, in een compacte unit.<br />
Spelingvrij en met grote kip- en torsiestijfheid,<br />
is TwinSpin synoniem voor<br />
constante, gelijkmatige beweging van<br />
de aaangedreven unit.<br />
n<br />
WEG Eur<strong>op</strong>e wordt<br />
WEG Benelux<br />
Meer dan 16 jaar geleden startte<br />
WEG zijn activiteiten <strong>op</strong> de Eur<strong>op</strong>ese<br />
markt. Omwille van zijn centrale ligging<br />
in Eur<strong>op</strong>a, de nabijheid van de<br />
haven van Antwerpen, een uitstekende<br />
wegeninfrastructuur en de uitgebreide<br />
talenkennis werd Belgïe als<br />
vestiging gekozen.<br />
De voortdurende groei van het bedrijf<br />
in de diverse West-Eur<strong>op</strong>ese landen<br />
resulteerde al vrij snel in de <strong>op</strong>richting<br />
van diverse onafhankelijke branches<br />
in de andere landen, allen met hun eigen<br />
voorraad. Terwijl oorspronkelijk<br />
de voornaamste activiteiten gefocust<br />
waren <strong>op</strong> het verlenen van service aan<br />
de andere filialen in Eur<strong>op</strong>a is dit sedert<br />
enkele jaren grondig gewijzigd.<br />
De huidige verko<strong>op</strong>sactiviteiten spitsen<br />
zich meer dan ooit toe <strong>op</strong> de directe<br />
klanten en distributeurs <strong>op</strong> het<br />
Benelux grondgebied. Om deze gewijzigde<br />
strategie te benadrukken is de<br />
naam WEG Eur<strong>op</strong>e nv vanaf 1 januari<br />
2009 overgegaan in WEG Benelux<br />
nv. Dit bedrijf vervaardigt elektrische<br />
motoren (laag en midden spanning),<br />
generatoren, drives, softstarters,<br />
schakelaars en transformatoren en<br />
biedt totale <strong>op</strong>lossingen aan.<br />
n<br />
152 - Lezersdienst 153 - Lezersdienst 154 - Lezersdienst<br />
actuaLiteit<br />
175 - Maart 2009 - P 47
actuaLiteit<br />
Stikstofgeneratoren:<br />
pure, goedk<strong>op</strong>e en milieuvriendelijke<br />
stikstof<br />
De stikstofgeneratoren zijn ontworpen<br />
voor goedk<strong>op</strong>e lokale stikstofproductie<br />
en worden <strong>op</strong> de markt<br />
gebracht door AF Belgium. Hun<br />
uitzonderlijke efficiëntie en lage<br />
werkingskost maken voortdurend gebruik<br />
zonder tussenkomst mogelijk in<br />
industrieën als voeding, chemie, elektronica,<br />
laser- en lasprocessen …<br />
De stikstofgeneratoren van de serie<br />
N2 FLO, PICO en MAXI maken<br />
gebruik van PSA-technologie. Het<br />
PSA-systeem gebruikt een dubbel<br />
gelaagde moleculaire CMS-zeef om<br />
zuurstof uit de omgevingslucht te absorberen.<br />
De gecomprimeerde lucht,<br />
gefilterd en vrij van stof en vocht,<br />
komt in het eerste actieve koolstofbed<br />
en verspreidt zich over de moleculaire<br />
CMS-zeef. zuurstof en andere<br />
gassen in de lucht worden vastgehouden,<br />
terwijl stikstof wordt <strong>op</strong>geslagen<br />
in een reservoir. Vóór de verzadiging<br />
wordt het actieve koolstofbed afgelaten,<br />
zodat alle gassen (uitgezonderd<br />
stikstof) kunnen ontsnappen. Het<br />
bed wordt cyclisch en regelmatig geregenereerd.<br />
Dankzij de micr<strong>op</strong>rocessor kunnen<br />
die generatoren autonoom werken.<br />
ze zijn uitgerust met het ‘Fast Purity<br />
System’, wat een constante en ogenblikkelijke<br />
zuiverheid van de stikstof<br />
waarborgt, ongeacht de werkingsomstandigheden.<br />
Perslucht, noodzakelijk voor de werking<br />
van PICO, FLO en MAXI generatoren,<br />
kan geleverd worden via uw<br />
distributielijnen of door een compressor<br />
die zich naast de generator bevindt.<br />
n<br />
P 48 - 175 - Maart 2009<br />
Atlas C<strong>op</strong>co wint P&A<br />
Best Product Award<br />
2008<br />
Atlas C<strong>op</strong>co is als eerste geëindigd<br />
in de categorie ‘Pumps and<br />
Compressors’ tijdens de jaarlijkse<br />
Best Product verkiezing, uitgeschreven<br />
door het Duitse P&A magazine.<br />
Een panel van 6000 lezers, waaronder<br />
veel Duitse productie en process<br />
engineers hebben Atlas C<strong>op</strong>co’s<br />
meest energie-efficiënte oliegeïnjecteerde<br />
compressoren, de nieuwe<br />
serie GA 90-160 kW, als favoriet verkozen.<br />
De GA heeft een extreem laag<br />
energieverbruik met een Specific<br />
Energy Requirement (SER) van slechts<br />
350 Joule/liter voor de complete compressorinstallatie.<br />
Een ‘Best Product Award’ is voor fabrikanten<br />
een van de grootste onderscheidingen<br />
die de Eur<strong>op</strong>ese<br />
industrie kan toekennen. Voor de industrie<br />
is het een betrouwbare manier<br />
om de <strong>hoogte</strong> te zijn van de beste<br />
nieuwe producten van dit moment.<br />
“Deze onderscheiding is een waardering<br />
voor al onze inspanningen om<br />
technisch hoogstaande innovatieve<br />
producten te ontwikkelen, waardoor<br />
bijvoorbeeld de process industrie in<br />
staat is om de productiviteit te verhogen<br />
en het energieverbruik te verlagen”,<br />
aldus Reimund Scherff, Atlas<br />
C<strong>op</strong>co’s Business Line Manager Oilfree<br />
Air.<br />
n<br />
SMC Pneumatics organiseert<br />
succesvolle<br />
Technology Events<br />
Inmiddels hebben er in België reeds<br />
vier succesvolle Technology Events<br />
plaatsgevonden,die zeer positief onthaald<br />
werden door de deelnemers.<br />
De aftrap vond plaats <strong>op</strong> het voormalige<br />
mijnterrein van Genk, de C-Mine.<br />
Hierna heeft SMC ook nog Brugge,<br />
Antwerpen, en Leuven aangedaan.<br />
Wegens het grote succes zal er ook in<br />
de omgeving van Gent nog een extra<br />
Nederlandstalig Technology Event georganiseerd<br />
worden en dit <strong>op</strong> 14 mei,<br />
om 15:00 uur in Restaurant Renard<br />
– in Beervelde. Op dit Technology<br />
Event worden de volgende lezingen<br />
gehouden:<br />
Energy Saving in uw Onderneming<br />
SMC zal u adviseren bij het besparen<br />
van energie, in het bijzonder ten<br />
aanzien van uw perslucht verbruik.<br />
Slimme schakelingen en eenvoudige<br />
lekkage beperkende maatregelen<br />
kunnen u <strong>op</strong> jaarbasis veel geld besparen.<br />
Bij SMC wordt 6% van de totale omzet<br />
in R&D geïnvesteerd, dit komt mede<br />
tot uitdrukking in de lancering van<br />
50 nieuwe producten per jaar, tijdens<br />
deze lezing geeft SMC u een helder<br />
overzicht van de laatste innovaties.<br />
De Digital Catalogue <strong>op</strong> de nieuwe<br />
website van SMC biedt een ruime mogelijkheid<br />
voor ondersteuning bij uw<br />
ontwerpwerkzaamheden. SMC zal<br />
demonstreren hoe u gemakkelijk uw<br />
toepassing kunt dimensioneren, CAD<br />
files kunt downloaden en ventieleilanden<br />
kunt samenstellen.<br />
n<br />
155 - Lezersdienst 156 - Lezersdienst 157 - Lezersdienst
HBM precix loadcells<br />
leverbaar in C6 kwaliteit<br />
Hottinger Baldwin Messtechnik<br />
(HBM), producent van meet- en weegapparatuur,<br />
levert nu ook precix<br />
loadcells met een maximum aantal<br />
van 6.000 verificatieintervallen als<br />
standaard voor ijkwaardige weegapparatuur.<br />
De nauwkeurigheid van<br />
deze loadcells wordt ook wel aangeduid<br />
met C6 kwaliteit (volgens OIML<br />
R60) en ze bieden een aantal specifieke<br />
voordelen vergeleken met<br />
standaard loadcells met 3000 verificatieintervallen.<br />
Het belangrijkste voordeel van de<br />
precix loadcells is de kostenbesparing.<br />
Dankzij het gebruik van flexibele<br />
loadcells kan volstaan worden<br />
met één type weegschaal met ‘precix’<br />
in plaats van meerdere weegschalen<br />
met verschillende weegbereiken<br />
en nauwkeurigheden. Waar bijvoorbeeld<br />
voorheen een weegschaal met<br />
een weegbereik van 15 kilogram en<br />
verificatieintervallen van 5 gram gebruikt<br />
werd in combinatie met een<br />
weegschaal van 30 kg/10g, is het nu<br />
voldoende om één enkele weegschaal<br />
te gebruiken met een bereik van 30 kilogram<br />
en intervallen van 5 gram. Die<br />
werkt zelfs zonder de verificatieintervallen<br />
te hoeven aanpassen.<br />
Een substantieel hogere weegnauwkeurigheid<br />
kan ook bereikt worden<br />
voor toepassingen, waarvoor geen<br />
ijkwaardige weegapparatuur noodzakelijk<br />
is. Dat is vooral van belang voor<br />
weegprocessen waar temperatuurschommelingen<br />
voorkomen.<br />
n<br />
MONTECH transportbanden:<br />
de ‘kleintjes’<br />
worden groter<br />
De KTB minidrive transportbanden<br />
van MONTECH hebben zich al vele jaren<br />
bewezen. Dankzij hun compacte<br />
design en geïntegreerde controlesysteem<br />
zijn ze de ideale <strong>op</strong>lossing voor<br />
vele toepassingen. De transportrichting<br />
kan vrij gekozen worden en dit<br />
aan een variabele snelheid die elektronisch<br />
geregeld wordt.<br />
Boven<strong>op</strong> de reeds bestaande chassis<br />
breedtes van 45, 60, 80, 105 en<br />
140mm zijn deze kleine transportbanden<br />
nu ook standaard beschikbaar in<br />
185 en 250mm.<br />
Dankzij de k<strong>op</strong>aandrijving met een diameter<br />
van 40 mm, lenen deze transportbanden<br />
zich ook voor riemen met<br />
meenemers. Bovendien kunnen ze,<br />
ondanks de zeer compacte aandrijfmotor,<br />
tot 20kg transporteren.<br />
n<br />
Piab Vacustat Coax<br />
Piab, altijd vernieuwend in vacuümtoepassingen,<br />
bracht onlangs een<br />
interessante en compacte vacuümpomp<br />
<strong>op</strong> de markt voor gedecentraliseerde<br />
en lekvrije applicaties.<br />
De Vacustat Coax is een pomp gebaseerd<br />
<strong>op</strong> de Coax technologie en is<br />
voorzien van een geïntegreerde vacustat<br />
en afblaasfunctie.<br />
Dankzij het Coax principe behaalt de<br />
pomp reeds bij lage druk (3.14 bar)<br />
een <strong>op</strong>timaal rendement, wat resulteert<br />
in een lager energieverbruik en<br />
snelle reactietijden. De terugslagklep<br />
zorgt voor een vacuümbuffer waardoor<br />
het werkstuk niet gelost wordt<br />
bij onverwacht wegvallen van de<br />
perslucht.<br />
zodra een vacuüm van -65 kPa bereikt<br />
wordt, sluit de vacustat de persluchttoevoer<br />
af. Bij verlies wordt de pomp<br />
terug ingeschakeld. Deze ‘Energy-<br />
Saving’ of ES-functie reduceert het<br />
persluchtverbruik in hoge mate bij<br />
lekvrije toepassingen.<br />
De afblaasfunctie biedt de mogelijkheid<br />
het <strong>op</strong>genomen voorwerp snel<br />
los te laten, wat het automatiseringsproces<br />
versnelt en dus tijd bespaart.<br />
n<br />
158 - Lezersdienst 159 - Lezersdienst 160 - Lezersdienst<br />
actuaLiteit<br />
175 - Maart 2009 - P 49
P 50 - 175 - Maart 2009<br />
Agenda<br />
HANNOVER MESSE 2009<br />
met 13 internationale vakbeurzen<br />
Op het belangrijkste technologische evenement ter wereld zullen van 20 tot en met 24 april<br />
2009 niet minder dan 13 wereldwijd vooraanstaande internationale vakbeurzen <strong>op</strong> één en<br />
dezelfde plaats kunnen worden bezocht. Enerzijds worden in 2009 <strong>op</strong>nieuw de tweejaarlijkse<br />
leidinggevende vakbeurzen MDA – Motion, Drive & Automation, SurfaceTechnology en<br />
ComVac georganiseerd en anderzijds reageert de HANNOVER MESSE 2009 ook <strong>op</strong> de enorme<br />
interesse van de vakbezoekers voor windenergie door een nieuwe wereldwijd vooraanstaande<br />
vakbeurs in het leven te roepen, die naar de naam Wind luistert.<br />
Drie facetten van een<br />
Waalse industrie in beweging<br />
Op 6 & 7 mei 2009 vindt easyFairs Processing paats in Namur expo. De organisatie slaat<br />
dit keer de handen in elkaar met nog 2 andere easyFairs beurzen. Door de aanwezigheid<br />
van Maintenance vindt de bezoeker die banden heeft met industrieel onderhoud, asset management<br />
& production reliability ook zijn gading in Namen. Industrie & Environnement<br />
komt tegemoet aan de milieutechnische verantwoordelijkheden en focust zich <strong>op</strong> het breed<br />
spectrum van milieutechnische <strong>op</strong>lossingen.<br />
Maak kennis met de Automation E-News - de elektronische variant<br />
van Automation Magazine – en blijf <strong>op</strong> de <strong>hoogte</strong> van de laatste<br />
nieuwigheden in de sector.<br />
162 - Lezersdienst<br />
163 - Lezersdienst<br />
Seminaries en events van Rittal<br />
Het wordt een goed gevuld jaar voor Rittal. Voor de eerste helft van het jaar 2009 staat de<br />
organisatie van seminaries alvast <strong>op</strong> punt.<br />
- Seminarie Hygienic Design + EHEDG<br />
Lokeren 5/05/09<br />
- Seminarie uL: ‘Toegang tot de Noord-Amerikaanse markt.’<br />
Lokeren 19/05/09 - Laakdal 26/05/09 - Gembloux 27/05/09<br />
- Seminarie Green IT<br />
Lokeren 11/06/09 - Gembloux 25/06/09<br />
Neem gerust contact <strong>op</strong> of neem een kijkje <strong>op</strong> www.rittal.be<br />
164 - Lezersdienst<br />
Stuur een e-mail naar automation@hydr<strong>op</strong>neuma.be om u in te schrijven!<br />
161 - Lezersdienst
Motors | Energy | Automation | Coatings<br />
Effi ciency and reliability<br />
for industry.<br />
Transforming energy into solutions. www.weg.net<br />
165 - Lezersdienst
166 - Lezersdienst
Change language