Lapp Benelux B.V. - T: +32 (0)78 35 30 60 - www.lappbenelux.com 119 - Lezersdienst
Condition Monitoring is het vaststellen en interpreteren van informatie omtrent de staat van machines, installaties en hun componenten. Condition Monitoring is een taak die in het deelbereik preventief (proactief) onderhoud hoort. Condition Monitoring Systems (CMS) waar ‘curatief’ of ‘correctief’ onderhoud interveniëren is wanneer de schade al is toegebracht, is CM een toezicht houden van de bedrijfstoestand om vroeg genoeg vóór het begin van schade, te signaleren dat een interventie moet plaatsvinden. De nodige onderhouds- maatregelen kunnen <strong>op</strong> die manier in de planning worden <strong>op</strong>genomen. De kernwoorden zijn vandaag: - Beschikbaarheid > de machines moeten altijd klaarstaan om te produceren - Betrouwbaarheid > de machines moeten te allen tijden performant zijn - Onderhoudbaarheid > de machines moeten zodanig <strong>op</strong>gesteld en bereikbaar zijn dat (zelfs tijdens de productie) eenvoudige controle en zekere interventies kunnen gebeuren - Service > minimale reserveonderdelen, met een gegarandeerde back-up van de leverancier(s) en gespecialiseerde interventieploegen Dit kadert in de LCC = Life Cycle Cost of de kost van levenscyclus. Wrijven en slijten Aandrijftechniek betekent omzetten en overdragen van energie, dus krachten en snelheden die veranderen van grootte. Hydraulische aandrijvingen hebben hydraulische vloeistof als energiedrager. Deze drager moet in beweging gezet worden en dat gebeurt of door de zwaartekracht (bv. olie in het reservoir boven de pomp); of door het omzetten van een mechanische energie (e-motor, ICE - in hydraulische energie) in een pomp. Welke soort pomp ook wordt gebruikt, binnenin is een roterend deel en een statisch deel; deze delen bewegen ten <strong>op</strong>zichte van elkaar en de speling tussen de delen is zo klein mogelijk, maar er zijn contactplaatsen, ‘tribologische’ plekken, dat is waar twee wrijvingspartners <strong>op</strong> elkaar afglijden. Waar er wrijving is, is er slijtage. In een plunjerpomp wrijft de drukplaat <strong>op</strong> het cilinderblok; de plunjers wrijven in de boringen van het cilinderblok en plunjerschoentjes <strong>op</strong> de kantelplaat. De hydraulische vloeistof verzamelt ook de slijtagedeeltjes en voert ze via de filter weg. Het tribologische slijtagemechanisme in tandwielkasten, en dan in het bijzonder bij het ingrijpen van tandwielen en bij walscontacten, zijn niet 100% gekend. De smeerolie voor deze hoogvermogenaandrijvingen worden aangevuld met additieven om de slijtage te verminderen. Wanneer ‘extreme pressure’ en ‘anti wear’ additieven het niet meer halen, ontstaat meer slijtage, wat dan weer tot grotere trillingen leidt. Met de hulp van Condition Monitoring kan men het slijtagemechanisme niet alleen aan de machine, maar ook in de olie volgen. Als men de tribologie in de olie beter beheerst, kan vroeger gereageerd worden en zal de slijtage zelfs niet <strong>op</strong>treden. Ook in de elektronica komen slijtagegevoelige elementen voor; zoals bijvoorbeeld elektrolytische condensatoren die in de lo<strong>op</strong> van de tijd uitdrogen of <strong>op</strong>tische bouwelementen, bij wie het lichtgevend vermogen geleidelijk verdwijnt. toePassing In mechanische systemen zijn asafdichtingen – zoals de simmerring – uitgerust met een <strong>op</strong>tische sensor die automatisch waarschuwt bij slijtage. Sensoren De vroegere naam was transducers, omzetters of <strong>op</strong>nemers. De huidige literatuur is het niet eens omtrent de naam. Bij één bepaalde auteur stelt men dat sensor een bredere betekenis krijgt en ook de grootheden kan omvatten die niet door menselijke zintuigen kunnen worden waargenomen omdat ze extreem klein zijn. We noemen ze nu allemaal sensoren. In hydraulische systemen worden al meer dan twintig jaar terug detectoren gebruikt, zoals manometers met schakelaar, stuurkleppen met positiedetectie (LVDT), motoren met tachymeter, cilinders met <strong>op</strong>gebouwde schakelaars of ingebouwde positiedetectie of EM golven, zuigeraccu’s met positiedetectie, debietmeters <strong>op</strong> uitgang pomp (CNOMO-Fr), reservoirs met niveaumeting en temperatuursmeting, filters met elektrische vervuilingsgraadindicator, onderdrukmeter (inlaat pomp) olieanalysekits en ‘online’ deeltjestellers. In mechanische systemen zijn asafdichtingen – zoals de simmerring – uitgerust met een <strong>op</strong>tische sensor die ingebouwd is en automatisch waarschuwt bij een dreiging van slijtage. Voor hydraulische pompen is zo’n sensor heel belangrijk; slijtage betekent zoveel als olielek naar buiten of water naar binnen. Van welke grootheden moet <strong>op</strong> dit ogenblik de ‘toestand’ geobserveerd worden en naar de verwerkingseenheid gestuurd: 1. De eerste en meest belangrijke is de toestand van de hydraulische vloeistof, hier meestal hydraulische olie. De meeste kri- 175 - Maart 2009 - P 23
Change language