Handreiking zorgplicht MTBE-ETBE, definitief maart 2010

Handreiking toepassing zorgplicht Wbb bij MTBE en ETBE-verontreinigingen
definitieve versie, maart 2010
De aanpak van een MTBE of ETBE-verontreiniging
4.1 Beschikbare technieken
Voor de aanpak van een bodemverontreiniging wordt gebruik gemaakt van de volgende
algemene saneringsprincipes:
1. ontgraven;
2. fysische en extractieve methoden;
3. biologische methoden;
4. chemische methoden;
5. IBC methoden (isolatie, beheersing en controle).
Nu wordt beoordeeld of deze algemene technieken toepasbaar zijn voor een sanering van
een verontreiniging met MTBE of ETBE in de in hoofdstuk 3 beschreven situaties.
Ad. 1 Ontgravingstechnieken zijn uitermate geschikt en effectief indien sprake is van een
brongebied aan verontreinigingen, zoals in geval van drijflagen en sterk grondgebonden
verontreinigingen. Een zeer beperkende factor kan de inrichting aan het maaiveld zijn
(bedrijfsgebouwen en bedrijfsactiviteiten) en de diepte waarop de verontreinigingen
moeten worden verwijderd. Ontgravingtechnieken zijn in deze problematiek alleen
potentieel toepasbaar in situaties, waarbij sprake is van puur product in de bodem in de
vorm van drijf- of smeerlagen met MTBE-houdende benzine. Voor verontreinigingsituaties of
‘restverontreinigingen’ bij al gesaneerde locaties, zoals beschreven in hoofdstuk 5, komt
ontgraven als zelfstandige saneringsmethode niet in aanmerking. Het gaat namelijk om een
goed in water oplosbare stof die zich nauwelijks hecht aan de bodem. MTBE is daarom
meestal alleen in het grondwater aanwezig.
Ontgraven beneden grondwaterpeil zonder dat sprake is van drijflagen of sterk
grondgebonden verontreinigingen is over het algemeen niet effectief.
Ontgraven zou in theorie wel zinvol kunnen zijn om via een open bemaling het naar de
ontgravingsput toestromende verontreinigde water snel en eenvoudig weg te pompen. In
dat geval vormt het een ondersteunende techniek.
Ad. 2 Binnen de fysische en extractieve technieken is ‘pump and treat’ de meest bekende en
toegepaste techniek. Praktijkervaringen laten echter wisselende resultaten zien. Belangrijke
factoren die van invloed zijn op het resultaat van de sanering bij ‘pump and treat’ zijn onder
andere de bodemopbouw en -samenstelling, de doorlatendheid van de bodem, de soort
verontreinigingen, de wijze van voorkomen en de sorptie-eigenschappen van de
verontreinigingen. Voor MTBE geldt dat het gaat om een verontreiniging die zich nauwelijks
aan de bodem hecht en goed oplosbaar is in water. Hierdoor wordt ‘pump and treat’ bij
goed doorlatende zandbodems (die gemakkelijk ‘doorspoelbaar’ zijn) tot één van de meest
19