Tennis & Coach nr 4 aug 2009 - SportKaderServices

VOEDINGS-
SUPPLEMENTEN
Het ene voedingssupplement is het andere niet. Grofweg
zijn supplementen in vier groepen onder te verdelen:
helpt, helpt omdat je erin gelooft, helpt maar staat op de
dopinglijst en is nog zo nieuw dat de werking onbekend is.
De behoefte om prestaties te verbeteren is al zo
oud als de weg naar Rome. Buiten de eer staat
er ook vaak ontzettend veel geld op het spel
staat waardoor het onderzoek naar prestatieverhogende
middelen dan ook erg toegenomen is
de laatste decennia. Sporters zijn altijd opzoek
naar middelen die hun sportprestaties kunnen
verbeteren. Het kan een nieuw racket zijn,
nieuwe snaren of nieuwe schoenen die er voor
zorgen dat je harder gaat slaan en sneller kan
bewegen. Het kan het inhuren van een nieuwe
tennis- of conditietrainer zijn die er om bekend
staat dat hij/zij spelers beter maakt. Of door het
proberen van allerlei verschillende diëten en/of
voedingssupplementen die claimen dat je beter
gaat presteren. Dit keer wil ik het daarom hebben
over voedingssupplementen.
Je zou voedingssupplementen in vier categorieën
kunnen onderverdelen:
a. De supplementen die wetenschappelijk
bewijs hebben dat ze direct of indirect een
positieve invloed op het prestatievermogen
hebben. In deze groep vallen de sportgels,
sportdrankjes, energierepen, water, koolhydraten,
creatine, cafeïne, glycerol, eiwitpreparaten
en bepaalde vitamines.
b. De supplementen die nog zo nieuw zijn
dat er relatief weinig onderzoek naar is
gedaan, maar het lijkt erop dat ze een positive
invloed kunnen hebben. Voorbeelden
hiervan zijn glutamine, HMB (3-hydroxy-3methylbutaanzuur,
waarvan beweerd wordt
dat het de afbraak van eiwitten in de spieren
verminderd), melatonine, probiotica en
ribose.
c. De supplementen die geen effect hebben
op het prestatievermogen (buiten het
placebo-effect om). De meeste voedings-/
sportsupplementen vallen in deze categorie.
Voorbeelden van supplementen uit deze
groep zijn, carnitine, coenzym Q10, inosine,
chroompicolinaat, ginseng, pyruvaat,
stikstofoxide en bepaalde aminozuurpreparaten.
d. De supplementen die op de dopinglijst
staan. Voorbeelden van supplementen uit
deze groep zijn, DHEA, Androstenedione,
amfetaminen en Efedrine. Als je precies
wilt weten welke middelen op de dopinglijst
voorkomen, kan je het beste naar de
website van het NOC*NSF gaan of naar de
website van het WADA (Wereld Antidoping
Agentschap).
Een atleet moet zich bewust zijn van de risico’s
die het consumeren van supplementen met
zich meebrengt. In heel veel landen is de productie
van supplementen niet gereguleerd
door de overheid. Door het gebrek aan regulatie
kunnen er stoffen in de supplementen zitten
die er niet in thuis horen. Naar aanleiding van
positieve dopingtesten van enkele Nederlandse
sporters in Salt Lake City werd er een onderzoek
ingesteld naar de supplementen die de
Olympische sporters gebruikten. Van de 69
ingeleverde supplementen bevatten destijds 15
(22%) dopinggeduide stoffen, aldus NOC*NSF.
We hebben allemaal wel gehoord van de sporters
die zeiden dat ze alleen een multivitamine
hadden genomen en niet begrijpen hoe er een
teveel aan nandralon in hun urine kan zitten.
Dat kan twee oorzaken hebben; of de sporter
vertelt niet de waarheid en probeert onder
zijn straf vandaan te komen of ze hebben
inderdaad supplementen geslikt waarin sporen
van nandralon zaten waardoor ze positief zijn
bevonden. Ondanks het gevaar van een positive
dopingcontrole, blijven de meeste sporters
toch voedingssupplementen innemen. In 2003
is het Nederlands Zekerheidssysteem Voedingssupplementen
Topsport (NZVT) in het leven
geroepen dat voedingssupplementen test op
dopinggeduide stoffen. Je kan op hun website
bekijken welke supplementen zij getest heb-
TENNIS
VOEDSEL
Anousjka van Exel (34) was een aantal jaren
prof, met als hoogtepunt een Wimbledonpartij
in 2002 tegen Todd Woodbrigde en Martina
Navratilova die nipt met 9-7 in de derde werd
verloren. Ze is tegenwoordig tennis coach
aan de Baylor University in Waco, Texas en
specialiseert zich in sportvoeding.
ben en deze supplementen geven je de minste
kans op een positieve dopingcontrole of op het
binnen krijgen van stoffen die je niet zou willen
binnen krijgen.
Ik heb het al vaker gezegd, gezonde, uitgebalanceerde
voeding is de basis van alles. Het
gebruik van bepaalde voedingssupplementen
kan je prestatie bevorderen (groep a), sommige
zijn nog relatief nieuw zodat we niet weten of
het werkt (groep b), sommige werken puur
alleen vanuit het placebo-effect (groep c) en
sommige werken prestatieverhogend, maar zijn
verboden (groep d). Vergeet niet dat de middelen
uit groep d heel veel negative bijwerkingen
kunnen hebben.
Als je vitaminen en/of minerale supplementen
wilt slikken, kies dan of voor een laag gedoseerd
multivitamine/mineralen supplement of laat je
onderzoeken of je bepaalde tekorten hebt. Het
teveel binnenkrijgen van bepaalde vitamines
(voornamelijk de in vet oplosbare vitamies, A,
D, E, K) kan schadelijk zijn.
Nog een laatste opmerking: Als een product
snel resultaat belooft, als het geadverteerd
wordt met behulp van persoonlijke ervaringen,
als het duur is en het maakt gebruik van achterhaald
of niet bestaand wetenschappelijk onderzoek,
dan heb je waarschijnlijk te maken met
een product dat je beter niet kunt gebruiken.
21