Jaargang 5 nr 4 december 2006 - Wijkraad Steyl

WÈTS SE NAG…
Wae nag noeëts van Gritje van de Sjlumme haet
gehuuerd is besjlis gènnen echte Sjteylerse.
Gritje, of op zien sóndes mevr. Gritje Hanraets-Tosserams,
had ’n winkelke vlak achter ‘t sjtandbeeld van
de Zeier en dao kós se vurral sigare, sigarette en sjlók
koupe. Gritje is al jaore geleje euverleje en de winkel
is gènne winkel mieër, maar woeënhoes van ein van
eur dochters, Gónnie. Mèt dochter Gónnie, al tachtig,
en dochter Doortje, al negetig, heb ich daen tied nag
èns doorgenaome. Wèts se nag…
Gónnie en Doortje zien twieë heng op einem boek.
Zeej doon nag vuuel same, zelfs dit interview doon ze
same. “Nemes op
Sjteyl kènde mevr
Hanraets, waal Gritje
van de Sjlumme. Dae
naam kump van Belvend
aaf. Dao woeënde
oeëme Bernard
Tosserams en dae wis
hieël vuuel. As de
minse get móste
weite, vroge ze det
aan oeëme Bernard,
aan dae sjlumme
mins van Tosserams.
En Gritje waas ein
zuster van dae
sjlumme mins. Vandao
dae naam Gritje
van de Sjlumme.
Ós mam en pap
begóste ein winkelke
op Sjteyl in sigare, sigarette en sjlók. Det waas hel
wèrke, zeve daag in de waek. De winkel waas altied
aop. Det mós ouch waal want weej ware mèt nege
kinger en die hadde allemaol op d’n tied hónger. En
druk det ’t soms waas. De Duitse sjtudente van ’t
missiehoes hadde aaf en toe bezeukdaag en den
kwame bösse vaol Duitsers nao Sjteyl en die wiste ’t
winkelke van ós mam allemaol te vinge.
Sóndes waas ’t fieës vur de kinger. Den kwame ze
aanzette mèt eine cent of vief cent en maagde ze op
d’n tuin sjlók oetzeuke. En as ’t get minder drök waas,
kwame d’r altied waal minse aan öm te klengere of
Gritje van de Sjlumme
4
öm kóffie te drinke. Meister Bouwman en Marieke
van de Blauw-Zusters (van de Begiene) ware vaste
klante.”
Det ’t winkelke indruk haet gemak op kinger bleek
aafgeloupe zomer. Twieë ajere dames oet Leiden
belde beej Gónnie aan öm te vraoge of det winkelke
van Gritje nag besjtóng. Zeej kóste zich de zóndage
nag herinnere det ze, toen zeej nag op Sjteyl woeënde,
sjlók maagde koupe.
Ouch pap en mam Hanraets mèt eur nege kinger
hebbe minder gójje periodes gekènd. “Toen d’n oorlog
oetbrook waas d’r wieënig te verhandele. En ’t
bietje det weej hadde woort ós soms nag aafgenaome
ouch. Weej hebbe waal
èns achter d’n tuin gesjtaon
mèt de heng in de lóch. Twieë
gewaopende Duitsers hadde
sigare en sjlók nuuedig, en
betale,.. ho maar. Op zeker
moment loge weej in de granatelienie
en mósde ’t hoes oet.
’n Half jaor lank hebbe weej in
de kelder van ’t missiehoes
gezaete, ónger ’t museum.
Weej zien dao hieël good verzorg.
Allein de ieërste de bèste
granaat trof Mientje Thiese, det
beej de paters in de keuke
wèrkde en efkes boete ging
kieke. Doeëd. Versjrikkelik.”
Doortje vóng daen oorlog öm
nag ein angere raeje ellendig.
Eure man, Chris van Helmes -
Chris van de Sjmeet - zoot in ’t
verzet. ”Ich vóng det hae dök mèt zien laeve haet
gesjpuld. Hae sjmoekelde in ziene wage ouch verzetsminse
de Maas euver. As de Duitsers dao achter
ware gekómme, den hadde ze öm neergeknald. Op
’n gegaeve moment mós hae óngerduike in Helde.”
Het sjtandbeeld van de Zeier sjteit nag altied pontificaal
beej Gónny vur de deur. Doortje en Gónnie
hebbe aan het sjtandbeeld en het plein dao öm haer
allein maar gójje herinneringe. “Wat waas det
prachtig as de processie vurbeej kwaam. En die versieringe
en die prachtige bäög. Öm vief oor sjmorges
ware de minse al bezig mèt versiere.”
WIJKKRANT Steyl ■ Jaargang 5 ■ nr. 4 ■ december 2006